Adda Aya Aniaman a Gunggona iti Panagsagaba?
NO NAIPASANGODA iti napalalo a panagsagaba, adu a tattao ti makaunget. Dadduma a naglasat iti kasta wenno uray pay kadagiti nakarkaro a kapadasan ti agbalin nga ad-adda a mannakaawat ken naayat iti rikriknada kadagiti padada a tattao. Umas-asping iti dayta, addada dagidiay mangilibak iti kaadda iti Dios no maikabilda iti nawatiwat a panagrigat, bayat a dagiti dadduma lumasatda kadagiti nakaro a pannakasuot a buyogen ti di kumapuy a pammati iti Mannakabalin-amin. Apay daytoy?
Masansan makapungtot dagiti tattao ken mapukawda ti pammatida agsipud ta ibilbilangda a nakapatpateg unay ti bagida ket saanda a mailasin nga isuda met ti managbasol a tattao nga agbibiag iti maysa a lubong a di mangikankano iti tignay ti Dios. Sibibiddut nga ipabpabiangda iti Mannakabalin-amin dagiti dakes a bambanag nga isut’ pakapabasolan koma dagiti tattao. Gapuna, awan pulos maadalda a naimbag manipud kadagiti pakarigatan ken, kalpasan ti pannakabang-arda, ad-adda pay nga ipakitada dagiti di makaay-ayo a personalidad ngem ti dati a kababalinda.
Tapno di mapasamak daytoy kadatayo, rebbengna a pagbalinentayo a punto ti magunggonaan manipud iti aniaman a dumteng kadatayo. Kasapulan daytoy iti kaadda iti umiso a panangmatmat kadagiti panagsagaba ti tao. Ti libro ti Biblia a Dagiti Un-unnoy ti makatulong unay iti panangikabil iti daytoy a banag iti umiso a lawag.
Taginayonen ti Namnama
Ti libro mismo ket buklen dagiti lima a daniw nga iyun-unnoyna wenno pagladladingitanna ti nakaro unay a pannakadadael a dimteng iti Jerusalem iti ima dagiti taga Babilonia. Iti maikatlo kadagitoy a daniw, ni mammadto a Jeremias, a tigtignayen ti espiritu ti Dios, imbukbukna ti nabara a riknana, nga inyalisna ida iti intero a nasion babaen iti panangiladawan ti maysa a nabaneg pammagina a lalaki. (Dagiti Un-unnoy 3:1) Nupay nakipagsagaba ni Jeremias iti intero a nasion, ti kapadasan ti saan a nakapapungtot kenkuana. Isut’ siinanama a kumitkita iti tiempo inton ti pabor ti Dios addanto manen iti ilina ken inawatna no aniat’ napagteng ti nasion a kas nainkalintegan a pannakaibanag ti nadiosan a panangukom.
Ti namnama iti masanguanan a pannakaispal ti nangpabileg ken ni Jeremias. Mabasatayo: “Awan duadua ti kararua [ni Jehova a mismo] malagipnanto ket agrukobto kaniak. Daytoy ti isublikto iti pusok. Gapuna ipakitakto iti agur-uray a kababalin.” (Dagiti Un-unnoy 3:20, 21) Awan duadua iti panunot ni Jeremias nga inton agangay ni Jehova kumitanto a sipaparabur iti agbabbabawi nga ilina. Pudno, isuda ti naipababa unay iti napalalo a pannakaabak. Ngem ni Jehova, kaiyariganna ti agrukobto manipud iti kangato ti langit a saadna, ket itag-aynanto ida manipud iti naipababa a kasasaadda. Babaen iti daytoy a kapanunotan, maliwliwa ni Jeremias ti pusona ket aguray a siaanus agingga nga agtignayto ni Jehova a maipaay iti agbabbabawi nga ilina.
Gapuna, no aglaslasat iti makapaladingit a kapadasan, ditay koma mapukawan iti namnama. Laglagipentay koma ti kinapudno a dagiti pakasuotan addaanda ti pangrugian ket addaanda met ti pagpatinggaan. Dinto pulos ipalubos ti Kangatuan a dagiti matalek nga ad-adipenda agsagabada agingga iti panawen a di nakedngan a kadua dagidiay di napeklan nga ilina. Daytat’ gapuna nga agurayda a siaanus agingga a mangyeg ni Jehova iti pakabang-aran.
Ti mismo a kinapudno a ti tao ket kaskasdi a sibibiag ti mangted koma kenkuana ti rason a panginanamaan. Idi panawen ni Jeremias, ti siudad ti Jerusalem ken ti daga ti Juda nalangalangda, ket adu kadagiti Israelita ti natay. Kaskasdi, addada met nakalasat. Daytoy ti nangted pammasiguro iti agtultuloy a kinamanangngaasi ti Dios iti ilina. Mabasatayo: “Isu ti kinamanangngaasi ni Jehova a saantay a naibus, ta dagiti kaasina saan nga aggibus. Mapabaroda a binigat. Dakkel ti kinamatalekmo. ‘Ni Jehova ti bingayko,’ kinuna ti kararuak, ‘gapuna a mangipakitaakto iti agur-uray a kababalin kenkuana.’”—Dagiti Un-unnoy 3:22-24.
No saan koma a gapu iti naayat a kinamanangngaasi ti Dios, ti naayat a pannakaseknanna iti ilina, awan koma dagiti nakalasat kadagiti Israelitas. Ngem ni Jehova a Dios ti nangipakita iti asi. Gapuna dagiti ebkas ti kinamanangngaasina agtultuloy nga agayus iti ilina, a mapabpabaro iti kada bigat. Ti kinapudnona a ti kinamatalek ni Jehova aglaplapusanan ti mangipasiguro a ti kinamanangngaasina ket mapagtalkan. Isuda ti agtultuloy, a dinto pulos kumapsut wenno kumapuy. Yantangay ti Kangatuan agtalinaed nga isu ti bingay, wenno tawid, ti ilina, adda naimbag a rasonda nga agtultuloy nga aguray iti panagbalbaliw dagiti pakasuotan a kasasaad nga impalubosna kadakuada gapu iti dida kinamatalek.
No Kasano ti Panaguray a Siaanus
Aniat’ rebbeng a mangiparangarang iti kasta a panagur-uray? Sumungbat ti libro Dagiti Un-unnoy: “Ni Jehova naimbag kadagiti aguray kenkuana, iti kararua nga agsapul kenkuana. Naimbag a ti maysa a tao manginanama koma, ken aguray a siuulimek, iti panangisalakan ni Jehova. Naimbag iti tao nga awitenna ti sangol ti kinaagtutubona. Isu agtugaw koma nga agpakni a siuulimek, ta isu impabaklayna kenkuana. Isu ikabilna koma ti ngiwatna iti tapuk. Iti kasta adda koma inanama. Isu iparangna koma ti pingpingna iti mangkabil kenkuana. Naan-anay koma ti pannakaibabainna.”—Dagiti Un-unnoy 3:25-30.
Kitaenyo ta bayat ti kasta a panawen ti pannakapaladingit rebbeng nga agtultuloy a kumita ti maysa a siinanama iti Dios a maipaay iti pakabang-aran ken isu ti umadani kenkuana. Rebbeng a tarigagayan ti tao ti agbalin a naanus, nga aguray a siuulimek wenno awan panagtanabutob agingga a ti Mannakabalin-amin iyegna ti pannakaispal, wenno pannakaisalakan. Iti pannakaadal ti maysa a tao ti kasta a mangibtur iti sangol ti panagsagaba iti kinaagtutubo ket makagunggona unay. Apay? Agsipud ta pagbalinenna a nalaklaka kenkuana ti manglasat iti kasta a kapadasan iti maud-udi a paset ti panagbiagna a dinto mapukawan iti namnama. Ti pannakaammo a nalasatanna dagiti dadakkel a rigat idi, isut’ addaan ti pakaibatayan iti panginanamaan a mabalinna nga aramiden manen dayta.
Ita, no ti maysa a tao addaan iti sangol ti pakarigatan, a naipabaklay kenkuana, saan koma nga isu ti agtaraytaray a mangibagbaga kadagiti reklamona. Saan, isu komat’ agtugaw a siuulimek, kas ti maysa a tao nga agladladingit, ken agtalinaed a naulimek. Isu koma ti agidda a sipapakleb, a ti bibigna sagsagidenna ti mismo a tapuk. Kaipapanan daytoy nga isu komat’ agpasakop a sipapakumbaba kadagiti suot nga impalubos ti Dios a sagabaenna, ket isut’ kumita a siinanama iti um-umay a pakaispalan. Isu komat’ di umalsa a maibusor kadagiti manangidadanesna no di ket siaanus nga ibturanna dagiti pisikal ken berbal a pannakaabusona. Ipalagip daytoy kadatayo ti wagas a panagtignay a mismo ni Jesu-Kristo. Kuna ti rekord ti Biblia: “Isu, nga idi rinabrabngisda saan a simmungbat iti dakes. Idi nagsagaba, saan a nangam-ames, no di ket nagtalek iti daydiay mangukom a sililinteg.”—1 Pedro 2:23.
Maysa pay a nasken a punto a laglagipen no agsagsagaba a ta ti Dios ket saanna nga an-anamongan dagiti makapagura a bambanag nga ar-aramiden dagiti tattao. Nupay kasta, ti Kangatuan ipalubosna dagiti sumagmamano a bambanag a mapasamak nga addaan naimbag a panggep. Nagsayaat ti pannakaiyebkas daytoy iti sumaganad a sasao manipud libro Dagiti Un-unnoy: “Ta ni Jehova saanto a mangibelleng iti agnanayon. Ta nupay pinaldaangnak, addanto pay laeng asina a kas maiyallubog iti kaadu ti kinamanangngaasina. Ta isu dina pakaay-ayuan ti mamarigat wenno mamaldaang kadagiti annak dagiti tao. Ken iti panangibaddek kadagiti amin a balud ti daga, ken iti panangballikog iti kalintegan ti tao iti sanguanan ti Kangatuan, ken iti panangkillo iti panggep ti tao, ni Jehova saanna nga anamongan.”—Dagiti Un-unnoy 3:31-36.
Iti kaso dagiti di matalek nga Israelita, pinalubosan ni Jehova ida a lumasat iti nakaal-alingget a kapadasan iti ima dagiti taga Babilonia. Imbellengna ida agingga ti panangipalubosna kadakuada a makayawan. Kaskasdi, daytoy ket agpaay iti naimbag a panggep, awan sabali, ti panangpataud iti managbabawi a natda kadagiti nakalasat ken kadagiti putotda. Kadagitoy a natda ti pangipakitaan ni Jehova iti kinamanangngaasina. Ti Mannakabalin-amin awan ragsakna iti panangdusa kadagiti Israelitas. Saan a tarigagay ti pusona ti panamagladingit kadakuada ken parigaten ida babaen ti panangtedna kadakuada iti im-ima dagiti kabusorda. Di pinalubosan ni Jehova ti nakaal-alingget a panangtrato dagitoy a tattao iti ilina. Saanna nga inanamongan dagiti tattao a nangirurumen kadagiti balud iti gubat, dagidiay nangilibak iti tao kadagiti inted-Dios a kalinteganda, ken dagidiay di mangipaay iti kinahustisia kadagiti adda legal a kasoda.
Gapuna, no agsagsagabatayo iti ima dagiti tattao, ditay koma pabpabasolen ti Dios kadagiti kinadakes nga ar-aramiden dagiti tattao. Di an-anamongan ti Kangatuan ti panangirurumen ken kinaranggasda. Iti agangay sungsungbatandanto kenkuana dagiti dakes nga ar-aramidda.
Sa manen, mabalin nga iyeg dagiti tattao ti panagsagaba iti bagbagida. Dagiti awan pammatina nga Israelitas tinallikudanda ni Jehova a Dios, a linaksid ti pannalaknibna. Nainkalintegan laeng, ngarud, nga iyawatna met ida kadagiti kabkabusorda. Gapuna awan ti pakaibatayan ti panagreklamoda no ania ti napagteng kadakuada. Daytoy ti naipaganetget iti saludsod a: “Apay ngarud nga agtanabutob ti tao a sibibiag, ti tao a madusa maipanggep kadagiti basbasolna?” (Dagiti Un-unnoy 3:39) Imbes nga agtanabutob, rebbeng koma a dagiti Israelitas ti sibababawi a nagsubli ken ni Jehova, nga indawdawat ti panangngaasina. Mabasatayo: “Sukimaten ken imatangantayo koma dagiti dalantayo, ket agsublitayo manen ken ni Jehova. Itayagtayo koma ti pusotayo agraman dagiti im-imatayo iti Dios sadi langit: ‘Nagsalungasingkami ken nagsukirkami.’”—Dagiti Un-unnoy 3:40-42.
Wen, saan a tiempo iti panagdayengdeng ken panagreklamo. Panawen ti siaannad a panangsukimat kadagiti daldalanna, ti kurso ti panagbiagda wenno kababalinda, ken usigen no ania ti imbunga dayta. Imbes nga agtultuloy ti bukodda a daldalan a pakadangranda, rebbengna nga agsublida koma ken ni Jehova ken makitunosda kadagiti bilbilinna. Ti makinn iti panangidian iti di umiso a kurso ket sibababawi nga agsublitayo iti Dios. No pinadpadastayo ti maaddaan iti nalinteg a panagbiag ket kaskasdi nga aglak-amtay ti rigat, ditay koma laglagipen nga aniaman a maaramid dagiti dakes a tattao kadatayo ket saan nga an-anamongan ti Dios. Kabayatanna, agpasakoptayo koma a sipapakumbaba iti pakasusuotantayo, nga aguray a siaanus ken awan panagtanabutobna agingga nga iyeg ni Jehova a Dios ti pakabang-aran. No iyaplikartayo ti balakad ti Sao ti Dios no naipasango iti panagsagaba, magunggonaantayo. Maadaltayo ti panaganus, panagibtur, ken ti naan-anay a panagpannuray ken ni Jehova. Ditay koma pulos tultuladen dagiti makapagura a pamay-an dagiti tattao a manangirurumen, no di ket agtultuloytay koma a naasi ken naayat kadagiti padatayo a tattao.
[Ladawan iti panid 23]
Ni Jeremias, nga isu ti nangputar ti Dagiti Un-unnoy, mabalinna ti agsurat manipud kapadasanna maipapan ti panagsagaba