Panangisilnag ti Lawag iti Kaadda ni Kristo

“Inton ti Anak ti tao umay iti dayagna, . . . paglalasinennanto ti maysa ken maysa kadagiti tao.”​—MATEO 25:31, 32.

1. Aniat’ pannakaawat dagiti klero ti Kakristianuan kadagiti sasao idiay Mateo 24:3?

TALLO nga aldaw sakbay ti ipapatay ni Jesus, immasideg kenkuana ti uppat nga adalanna ket sipapasnek nga insaludsodda: “Ibagam kadakami, kaanonto ti pannakaaramid dagitoy? ket anianto ti pagilasinan iti iyaaymo [Griego, pa·rou·siʹa], ken iti panungpalan toy lubong?” Iti sinigsiglon, impatarus dagiti klero ken mannurat ti Kakristianuan dagitoy a sasao ni Jesus idiay Mateo 24:3 (King James Version) a kaipapananna a makitanto manen iti lasag a matmatan ti amin a sangatauan. Gapuna, insursuroda a ti panagsubli ni Kristo mapakuyoganto iti dakkel a buya ken makita a kinaranga. Tuktukoyenda dayta kas maikadua nga iyaay ni Kristo. Ngem umiso aya dagitoy a panangipatoda?

2, 3. (a) Ania a panamaggidiat ti inaramid ti Tomo 2 ti Studies in the Scriptures iti sasao nga “iyaay” ken “kaadda”? (b) Aniat’ naawatan ti ili ni Jehova maipapan iti kaipapanan ti pa·rou·siʹa ni Kristo?

² Idi 1889, kas dagiti maika-19 siglo a managawit iti lawag, nakaawaten dagiti pinulotan ni Jehova iti pannakakorehir maipapan iti panagsubli ni Kristo. Iti Tomo 2 ti Studies in the Scriptures, pinanid 158 agingga iti 161, insurat ni Charles T. Russell, ti umuna a presidente ti Watch Tower Bible and Tract Society: “Ti parousia . . . kaipapananna ti kaadda, ket di pulos maipatarus kas iyaay, kas iti gagangay nga Ingles a Biblia . . . Ti ‘Emphatic Diaglott,’ maysa a nagpateg a patarus iti Baro a Tulag, umisot’ panangipaulogna iti parousia, a kaadda . . . , saan nga iyaay, a kasla adda pay la iti dalan, no di ket kaadda, kalpasan idadatengna . . . Kuna [ni Jesus], ‘Kas kadagiti aldaw ni Noe, kastanto ti parousia [kaadda] ti Anak ti tao.’ Kitaenyo, ta ti panagdilig ket saan a ti iyaay ni Noe ken ti iyaay ti Apotayo . . . Ngarud, ti paggidiatan, ket iti nagbaetan ti panawen ti kaadda ni Noe iti tengnga dagiti tao ‘sakbay ti layus,’ ken ti panawen ti kaadda ni Kristo ditoy lubong, iti maikadua a kaaddana, ‘sakbay ti apuy’​—ti nakaro unay a riribuk iti Aldaw ti Apo [ni Jehova] nga isunto ti panungpalan daytoy a panawen.”​—Mateo 24:37.

³ Siuumiso ngarud a naawatan ti ili ni Jehova iti maika-19 a siglo a saan a makita ti pa·rou·siʹa ni Kristo. Naawatanda met nga agpatingga ti Panawen Gentil iti otonio ti 1914. Bayat a rimmang-ay ti naespirituan a pannakalawlawag, naawatanda idi kamaudiananna a naitronon ni Jesu-Kristo idiay langit kas Ari ti Pagarian iti dayta met la a tawen, 1914.​—Proverbio 4:18; Daniel 7:13, 14; Lucas 21:24; Apocalipsis 11:15.

“Ti Kaadda ti Apotayo”

4. Aniat’ tuktukoyen “ti kaadda ni Apotayo a Jesu-Kristo”?

⁴ Ngarud, iti kaaldawantayo, aniat’ kaipapanan ti sasao ti Biblia a “ti kaadda ni Apotayo a Jesu-Kristo”? (1 Tesalonica 5:23) Inkomento ti maysa nga autoridad a ti termino a “kaadda,” pa·rou·siʹa, “nagbalin nga opisial a termino iti isasarungkar ti natan-ok a tao, nangruna dagiti ari ken emperador a bumisita iti maysa a probinsia.” Gapuna, ti tuktukoyen dagitoy a sasao isu ti naarian a kaadda ni Apo Jesu-Kristo kas Ari, manipud ken kalpasan 1914, a simmaruno iti pannakaitronona sadi langit. Isut’ addan a di makitkita tapno ‘agturay iti tengnga dagiti kabusorna,’ a siaaktibo nga agturturayen kas Ari iti kaitungpalan daytoy naimpadtuan a bilin. (Salmo 110:2) Iti agarup 79 a tawenen, mapaspasaran ti tattao ditoy daga dagiti epekto ti di makita a naarian a kaadda ni Kristo.

5. Ania a paspasamak bayat ti pa·rou·siʹa ti maisalaysayto iti tallo nga artikulo a maadal iti daytoy a magasin?

⁵ Iti daytoy a serye ti tallo nga artikulo, intay repasuen dagiti nalatak nga ebidensia dagiti nagapuanan ti Pagarian ni Kristo iti daytoy a periodo. Umuna, iparangtayo ti sumagmamano a padto ti Biblia a nangipakauna kadagiti pasamak a naaramiden wenno maar-aramid pay ketdin. Maikadua, salaysayentayo ti dakkel a trabaho nga ar-aramiden ti klase matalek ken naannad nga adipen nga us-usaren ni Jesus itoy intero a panawen ti naarian a kaaddana. (Mateo 24:45-47) Salaysayen kadatayo ti maikatlo nga artikulo ti naindaklan a paggibusan, ti panawen ti “dakkel a rigat.” Isu dayta ti panawen nga iyaay ni Jesus kas Manangikisap ni Jehova a mangdadael kadagiti nakillo ken mangispal kadagiti nalinteg. (Mateo 24:21, 29-31) Kinuna ni apostol Pablo a dayta a panawen ti panangdadael yegnanto “kadakayo a maparparigat, ti gin-awa a mairaman kadakami iti pannakaiparangarang ni Apo Jesus nga aggapu sadi langit a kaduana dagiti mannakabalin nga anghelna iti dumardarang nga apuy, a balsenna dagiti di mangammo iti Dios ken dagiti di agtulnog iti naimbag a damag maipapan ken Apotayo a Jesus.”​—2 Tesalonica 1:7, 8.

Ti Pagilasinan

6. Ania a ragup a pagilasinan ti nadeskribir iti Mateo kapitulo 24 ken 25?

⁶ Sangapulo ket siam a gasut a tawenen ti napalabas, nagkiddaw dagiti managawit-lawag nga adalan ni Jesus iti pagilasinan, wenno pammaneknek, ti masanguanan a kaaddana iti pannakabalin ti Pagarian. Ti sungbatna, a nailanad iti Mateo kapitulo 24 ken 25, nangipaay iti ragup a pagilasinan, nga amin a pasetna ket matungtungpalen iti sangalubongan. Ipakdaar ti kaitungpalan dayta a pagilasinan ti panawen ti rigat ken dakkel a pannakasuot. Namallaag ni Jesus: “Kitaenyo ta awan koma ti mangulbod kadakayo; ta adunto ti umay iti naganko, nga agkunkuna, ‘Siak ti Kristo,’ ket adunto dagiti ulbodenda. Makangngegkayto kadagiti gubgubat ken damdamag ti gubgubat; kitaenyo ta dikay aglagaw. Ta masapul a maaramid dagitoy, ngem saan pay nga isu ti panungpalan.”​—Mateo 24:4-6.

7. Ania a paspaset ti pagilasinan ti nakitatayon a matungtungpal nanipud 1914?

⁷ Impadto pay ni Jesus nga addanto dagiti gubat a nasaksaknap ngem idi napalabas. Kas kaitungpalan, dua kadagitoyen ti naawagan kas sangalubongan a gubat, ti maysa manipud 1914 agingga iti 1918, ket ti maikadua manipud 1939 agingga iti 1945. Mainayon pay, kinunana nga addanto dagiti bisin ken ginggined iti nadumaduma a disso. Maidadanesto iti kasta unay dagiti pudno a Kristiano. Kas kaitungpalan ti padto, dagiti Saksi ni Jehova, dagiti moderno a managawit iti lawag, naglak-amda iti pannakaidadanes iti napalabas a walo a dekada bayat ti panangikaskasabada ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios “iti amin a mapagnaedan a daga tapno mangpaneknek kadagiti isuamin a nasion.” (Mateo 24:7-14) Paneknekan ti tunggal Yearbook of Jehovah’s Witnesses a matungtungpalen dagitoy a paset ti pagilasinan.

8, 9. (a) Aniat’ ramanen ti naarian a kaadda ni Jesus? (b) Aniat’ ipamatmat ti padto ni Jesus maipapan kadagiti ulbod a Kristo no iti lugar ken wagas ti kaaddana?

⁸ Yantangay masakupan ti kinaari ni Jesus ti intero a daga, agsaksaknap ti pudno a panagdayaw iti amin a kontinente. Ti naarian a kaaddana (pa·rou·siʹa) ket maysa a panawen ti sangalubongan a panangsukimat. (1 Pedro 2:12) Ngem adda kadi maysa a kabisera, wenno sentro, a pakiumanan ken Jesus? Sinungbatan ni Jesus daytoy babaen ti panangipadtona nga iti panangpadpadaan iti kaaddana, tumaudto dagiti ulbod a Kristo. Imballaagna: “No kunaendanto ngarud kadakayo, ‘Adtoy! Isu [ni Kristo] adda iti let-ang,’ dikay mapmapan; ‘Adtoy! Adda kadagiti kaunegan a siled,’ dikay patien. Ta kas iti kimat a rummuar iti daya ket makita a sumilap agingga iti laud, kastanto met ti kaadda [pa·rou·siá] ti Anak ti tao.”​—Mateo 24:24, 26, 27.

⁹ Ni Jesus, “ti Anak ti tao,” a nasaysayaat ngem asinoman ditoy daga, ammona no sadino ti yannanto no aktual a mangrugin ti kaaddana. Saanna nga isaad ti bagina ditoy wenno idiay wenno iti masinunuo a disso ditoy daga. Saan nga agparang iti naiputputong a disso, “iti let-ang,” tapno dagidiay agbirbiruk iti Mesias mabalinda ti makiuman kenkuana a di makitkita dagiti autoridad ti gobierno ditoy daga, ket sadiay makapagsanay dagiti pasurotna iti sidong ti panangidaulona, nga agsagana a maipaay iti napolitikaan a panangduprak ken panangisaadda kenkuana kas Mesianiko nga Agturay iti lubong. Saan met nga aglemmeng “kadagiti kaunegan a siled,” a manmano laeng ti makaammo iti yanna, a sadiay, di mapalpaliiw ken di masipsiputan, mabalinna ti makikumplot ken agaramid kadagiti sekreto a plano kadagiti kakumplotna a mangituang kadagiti gobierno ti lubong ket sananto itden ti bagina kas ti napulotan a naikari a Mesias. Saan!

10. Kasano a naggilap dagiti kimat ti kinapudno iti Biblia iti intero a lubong?

¹⁰ Maisupadi ketdi, awan a pulos ti mailemmeng maipapan iti iyaay ni Jesus kas Ari, iti panangrugi ti naarian a kaaddana. Kas impadto ni Jesus, iti intero a lubong agtultuloy nga aggilap dagiti kimat ti kinapudno ti Biblia iti nalawa a paset manipud daya agingga iti laud. Pudno unay, kas dagiti moderno a managawit iti lawag, pampaneknekan dagiti Saksi ni Jehova nga isudat’ “silaw kadagiti nasion, tapno dumteng koma ti panangisalakan [ni Jehova] agingga iti ungto ti daga.”​—Isaias 49:6.

Ti Trabaho Dagiti Anghel

11. (a) Iti ania a wagas a maus-usar dagiti angheliko a buyot iti panangisilnag ti lawag ti Pagarian? (b) Kaano ken iti ania a grupo a maur-urnong dagiti kameng ti klase trigo?

¹¹ Dadduma a teksto a mainaig iti kaadda ni Jesus ti mangiladawan kenkuana kas napakuyogan iti angheliko a buyot, wenno ‘mangibabaon kadakuada.’ (Mateo 16:27; 24:31) Iti pangngarig ti trigo ken dagiti sisania, kinuna ni Jesus a “ti talon isu ti lubong” ket “ti panagani isu ti panagpatingga ti sistema dagiti bambanag, ket dagiti agani isuda dagiti anghel.” Nupay kasta, di kayat a sawen daytoy a kabayatan ti kaaddana iti pannakabalin ken dayag ti Pagarian, dagiti laeng angheliko a mensahero ti usarenna iti naindagaan a mision. Nangrugi idi 1919, inlasin dagiti anghel iti panangiturong ni Jesus ti klase trigo a buklen dagiti napulotan iti espiritu ditoy daga, a naiwarawara gapu kadagiti pasamak idi Gubat Sangalubongan I, ket nakasagana dagitoy maipaay iti ad-adu pay a trabaho iti nagan ti Ari. (Mateo 13:38-43) Kadagiti tawtawen ti 1920 rinibo a dadduma pay ti dimmasig iti naipasdeken a Pagarian ti Dios ket napulotanda iti espiritu ti Dios. Nainayon la ketdi dagitoy a napulotan kadagiti orihinal a natda. Kas maysa a grupo, buklenda ti klase matalek ken naannad nga adipen iti kaaldawantayo.

12. Ania a panagdalus ti nakipasetan dagiti anghel, ket aniat’ resultana ditoy daga?

¹² Nailanad idiay Apocalipsis 12:7-9 ti sabali pay a pangarigan ti pannakipaset dagiti anghel kabayatan ti kaadda ni Jesus kalpasan ti pannakaitronona idi 1914: “Ni Miguel [ni Jesu-Kristo] ken dagiti anghelna nakigubatda iti dragon, ket ti dragon ken dagiti anghelna nakigubatda ngem saan a nangabak, ket awan metten nasarakan a lugar a maipaay kadakuada sadi langit. Gapuna naitapuak ti dakkel a dragon, daydi uleg a kadaanan, daydiay managan Diablo ken Satanas, daydiay mangal-allilaw iti intero a mapagnaedan a daga; naitapuak ditoy daga, ket dagiti anghelna naitapuakda a naikanunong kenkuana.” No kasta, nadalusanen dagiti langlangit sadi ngato, ket ti naindagaan a sakup ti Pagarian madalusanto pay laeng a naan-anay agpaay a pakasantipikaran ti nagan ni Jehova. Iti daytoy a tawen 1993, agtultuloy nga agaplikar ti nadibinuan a pakdaar: “Asikayo pay daga . . . ta ti Diablo immulog kadakayo, nga addaan dakkel a pungtot, nga ammona a bassiten ti natda a tiempona.”​—Apocalipsis 12:12.

Nailangitan a Panagungar

13, 14. (a) Aniat’ ipamatmat dagiti Kasuratan a mapaspasamaken sipud 1918 nga agtultuloy? (b) Aniat’ ipalgak da Pablo ken Juan maipapan iti napulotan a natda ita?

¹³ Ti sabali pay a nakaskasdaaw a pasamak bayat ti kaadda ni Kristo isu ti panangrugi ti nailangitan a panagungar. Impakita ni apostol Pablo a dagidiay napulotan a Kristiano a nabayagen a matmaturog kadagiti tanemda isudanto ti umuna a mapagbiag manen ken makipagtaeng ken Kristo Jesus iti espiritu a disso. Adun a tawen a maidatdatag ti ebidensia a mangipakita a mapaspasamaken daytoy sipud 1918 nga agtultuloy. Insurat ni Pablo: “Mabiagdanto amin ken Kristo. Ngem tunggal maysa iti batangna: ni Kristo ti umuna a bunga, sumaruno dagidiay kukua ni Kristo bayat ti kaaddana [pa·rou·siʹa].” (1 Corinto 15:22, 23) Pasingkedan ti 1 Tesalonica 4:15-17 ti panagungar dagiti napulotan bayat ti kaadda ni Kristo: “Ibagami daytoy kadakayo babaen ti sao ni Jehova, a datayo a sibibiag nga agbati agingga iti kaadda [pa·rou·siʹa] ti Apo saantayto nga unaan dagiti naturogen ken patay . . . Dagiti natay ken Kristo bumangondanto nga umuna. Ket kalpasanna, datayo a sibibiag, datayo a mabati, maitayabtayo a maikuyog kadakuada kadagiti ul-ulep a sumabet iti Apo iti tangatang.” Adda 144,000 a kukua ni Kristo kas napulotan nga umawat inton kamaudiananna itoy nakaskasdaaw a gunggona.​—Apocalipsis 14:1.

¹⁴ Kas impakita ni Pablo, dagidiay napulotan a natda a sibibiag ita saanda nga unaan dagidiay immun-una a matalek a napulotan a Kristiano a martir ken adalan a sumrek iti Pagarian. Mainayon pay, kastoy ti kuna ni apostol Juan maipapan kadagidiay napulotan a matay ita: “Naragsak dagidiay natay a naikaykaysa a matay iti Apo mangrugi ita. Wen, kuna ti espiritu, tapno aginanada koma kadagiti bannogda, ta dagiti banag nga inaramidda kumuykuyogda kadakuada,” kayatna a sawen, iti pannakapagungarda. (Apocalipsis 14:13) Ken kuna ni Pablo: “Adtoy! Ibagak kadakayo ti maysa a sagrado a palimed: Saantayto a maturog amin ken patay, ngem mabaliwantayto amin, iti apagdarikmat, iti apagkirem, iti kamaudianan a trumpeta. Ta aguninto ti trumpeta, ket dagiti natay agungardanto a di agrupsa, ket mabaliwantayto amin.” (1 Corinto 15:51, 52) Anian a nakaskasdaaw a milagro!

15, 16. (a) Ania a pangngarig ti inted ni Jesus idiay Lucas 19:11-15, ket iti ania a rason? (b) Kasano a matungtungpalen daytoy a padto?

¹⁵ Naminsan, idi kaskasabaan ni Jesus ti grupo dagiti pasurotna maipapan iti Pagarian ti Dios, nagusar iti pangngarig tapno matulonganna ida a mangkorehir iti di umiso a kapanunotanda. Kastoy ti kuna ti salaysay: “Impapanda nga iti apagdarikmat agparang ti pagarian ti Dios. Kinunana ngarud: ‘Maysa a tao a natan-ok napan iti maysa a daga nga adayo tapno awatenna ti panagarina ket sa agsublinto. Ket idi nga inayabanna dagiti sangapulo nga adipenna, inikkanna ida ti sangapulo a mina, ket kinunana kadakuada, “Pagsapulyo agingga iti agsubliak.” . . . Ket naaramid nga idi simmubli, iti kalpasan ti panangawatna iti pagarian, pinaayabanna dagidi nga adipen, isuda a nangtedanna idi ti pirak, tapno maammuanna ti nasapulanda.’”​—Lucas 19:11-15.

¹⁶ Ni Jesus daydi “tao” a napan sadi langit, ti “adayo a daga” a pangawatanna ti pagarian. Nagun-odna dayta a Pagarian idi 1914. Di nagbayag kalpasanna, kas Ari, nakikuentaan ni Kristo kadagiti agak-aklon a pasurotna tapno maammuanna ti naaramidanda iti panangaywan kadagiti intereses ti Pagarian a naitalek kadakuada. Sumagmamano laeng dagiti matalek a napili nga umawat iti komendasion ti apo: “Naimbag, nalaing nga adipen! Agsipud ta iti bassit unay napagtalkanka, adda turaymo iti sangapulo nga ili.” (Lucas 19:17) Daytoy a panawen ti kaadda ni Kristo ramanenna ti agtultuloy a napinget a trabaho a panangikaskasaba ti Pagarian, agraman ti panangiwaragawag kadagiti panangukom ti Dios maibusor kadagiti managdakdakes, ket ti panangimaton itoy a trabaho nairaman iti autoridad a naitalek iti “nalaing nga adipen.”

Sangalubongan a Panangaskasaba

17. Ania a rag-o ti iyeg ti pa·rou·siʹa?

¹⁷ Ania pay ti mapasamak kabayatan daytoy a pa·rou·siʹa? Panawen dayta ti dakkel a rag-o iti trabaho a panangaskasaba ken iti panangtulong kadagiti kabbaro nga agsagana iti ilalasat iti sumungsungad a dakkel a rigat. Dagitoy a paset ti “dakkel a bunggoy,” a mangbadbadang kadagiti natda, agbalinda a “sursurat ti rekomendasion.” (Apocalipsis 7:9; 2 Corinto 3:1-3) Dinakamat ni Pablo ti rag-o iti daytoy a trabaho a panagani, a kunkunana: “Ania ti inanamami wenno rag-o wenno balangat a pakaidayawanmi​—saan aya a dakayo met laeng?​—iti sanguanan ni Apotayo a Jesus iti kaaddana [pa·rou·siʹa]?”​—1 Tesalonica 2:19.

Agtalinaed a Nadalus ken Awan Pakapilawanna

18. (a) Ania a kararag ni Pablo ti nangtukoy iti pa·rou·siʹa? (b) Ania nga espiritu ti masapul nga ipakitatay amin iti daytoy a panawen, ken kadagiti ania a wagas?

¹⁸ Inkararag met ni Pablo ti pannakasantipikar dagidiay sibibiag iti daytoy a panawen ti kaadda ni Kristo: “Ti met laeng Dios ti kappia pagsantuennakayo koma a naan-anay. Ket ti espiritu ken kararua ken ti bagiyo maaywananda koma amin nga awan pakapilawanda maipaay iti kaadda [pa·rou·siʹa] ni Apotayo a Jesu-Kristo.” (1 Tesalonica 5:23) Wen, itatta, pasettay man ti napulotan a natda wenno ti dakkel a bilang ti sabsabali a karnero, ti espiritu ti panagkaykaysa ti mangreppet a sisusungdo kadatayo tapno makapagtalinaedtay koma a nadalus ken awan pakapilawanna itoy naisalsalumina a tiempo. Kasta met, kasapulan nga aganustayo. Insurat ni Santiago: “Aganuskayo koma ngarud, kakabsat, agingga iti kaadda [pa·rou·siʹa] ti Apo. . . . Patibkerenyo dagiti puspusoyo, ta ti kaadda [pa·rou·siʹa] ti Apo asidegen.”​—Santiago 5:7, 8.

19. Aniat’ impakdaar ni Pedro maipapan iti pa·rou·siʹa, ket kasano komat’ panagtignaytayo?

¹⁹ Adda met maikuna ni apostol Pedro kadatayo a sibibiag itoy a panawen. Pinakdaarannatayo maibusor kadagiti managuy-uyaw, nga adu kadagita ti adda iti amin a paset ti daga. Kuna ni Pedro: “Ammoyo daytoy nga umuna, a kadagiti kamaudianan nga al-aldaw umaydanto dagiti managuy-uyaw agraman pananguy-uyongda, a magnada kas mayannurot kadagiti derrepda met laeng ket kunkunada: ‘Ayanna daytoy naikari a kaaddana [pa·rou·siʹa]? Ta nanipud idi naturog dagiti ammami ken patay, dagiti isuamin a bambanag agtultuloyda a kas met la idi punganay.’” (2 Pedro 3:3, 4) Nupay nagadu dagiti managuy-uyaw bayat ti kaadda ni Kristo, itultuloy ti ili ni Jehova ti aglawag kas silaw ti lubong, a pakaisalakanan dagiti adu.

Dagiti Pangrepaso a Saludsod

◻ Kasano nga in-inut a nalawlawagan ti ili ni Jehova maipapan iti pa·rou·siʹa?

◻ Kasano a matungtungpalen ti Mateo 24:4-8?

◻ Kasano a makitintinnulong dagiti anghel ken ni naitronon a Kristo?

◻ Ania a nakaskasdaaw a milagro ti agparang a mapaspasamak bayat ti pa·rou·siʹa?

◻ Ania a rag-o ti masagsagrap iti daytoy a panawen, ket siasino dagiti aglaklak-am iti dayta?