TANDA
Banag a mangipartaan kadagiti masanguanan a kasasaad wenno paspasamak; kasta met, maysa a pagsidsiddaawan.
Ti Hebreo a sao a moh·phethʹ kaaduanna nga ipaawatna ti ideya ti maysa a “milagro,” kas kadagiti milagro a naaramid babaen kada Moises ken Aaron idiay Egipto. Nupay kasta, adda dagiti kaso a piho a naaramat ti termino a ti kaipapananna ket “tanda,” kas mainaig iti mammadto wenno managtagtagainep a mangidatag iti maysa a pagilasinan wenno tanda (a matungpal iti masanguanan) tapno pasingkedanna ti padtona.—De 13:1-3.
Ti tanda (moh·phethʹ) ket mabalin a maysa a namilagruan a tignay a mangiparparangarang iti pannakabalin ti Dios, kas idi a ti Dios rinakrakna a pinagsina ti altar ni Jeroboam, nagpaay kas tanda maipapan iti masanguanan pay laeng ken naing-inget a pannakaipakat ti nakaro a panangukomna iti dayta nga altar ken kadagidiay agserserbi iti dayta. (1Ar 13:1-5; idiligyo ti kaitungpalan dayta agarup 300 a tawen kalpasanna iti 2Ar 23:16-20.) Wenno mabalin a maysa laeng a di gagangay a tignay nga inaramid ti maysa a tao, kas idi nagpagnapagna a lamolamo ken sakasaka ni Isaias tapno agpaay kas tanda dagiti kasasaad a naikeddeng a dumteng iti Egipto ken Etiopia iti im-ima ti ari ti Asiria (Isa 20:3-6), wenno idi nangaramid ni Ezequiel iti gutbaw iti pader (nalabit ti pader ti pagtaenganna) ket inruarna dagiti gargaretna babaen iti dayta kas tanda ti pannakaidestiero a sangsanguen ti Juda.—Eze 12:5-11; idiligyo ti Eze 24:18-27.
Yantangay ti maysa a tanda ket pagilasinan a mangipatpatuldo iti masanguanan a bambanag wenno kasasaad, mabalin a ti maysa a mannurat aramatenna ti sao a moh·phethʹ (tanda, wenno milagro) idinto ta ti sabali usarenna ti ʼohth (pagilasinan) a mangdeskribir iti isu met laeng a banag. (Idiligyo ti 2Cr 32:24 iti 2Ar 20:8, 9.) Ti maysa a “pagilasinan” mabalin nga agpaay kas giya wenno pasimudaag iti agdama, kasta met iti masanguanan, idinto ta ti “tanda” nangnangruna a mainaig iti masanguanan. Ti panangituding iti maysa a banag kas “pagilasinan” ipaganetgetna nga addaan dayta iti pateg, mabalin a maipaay iti agdama wenno iti masanguanan. Ti pannakaawagna iti “tanda” ipaganetgetna ti pategna kas mainaig iti masanguanan.
Ngarud, idi tinukoy ni apostol Pedro ti Joel 2:30, a nangipadto “kadagiti tanda [pangadu a porma ti Hebreo a moh·phethʹ] iti langlangit ken iti daga,” dinakamatna ti maipapan “kadagiti tanda [pangadu a porma ti Gr. a teʹras] iti langit sadi ngato ken kadagiti pagilasinan [pangadu a porma ti se·meiʹon] iti daga.” (Ara 2:14, 19) Iti Kristiano a Griego a Kasuratan, naaramat ti teʹras a kakuykuyog ti se·meiʹon (“pagilasinan”) kadagiti amin a pagparanganda, a dagitoy dua a termino ket naaramat iti pangadu a porma.—Ara 7:36; 14:3; 15:12; 2Co 12:12.
Ti teʹras kadawyanna a tumukoy iti aniaman a tignay wenno banag a mamagsiddaaw, ngarud mayanatup a maipatarus a “datdatlag” iti sumagmamano a kaso. (Mt 24:24; Jn 4:48) No nalawag nga ad-adda a ti masanguanan ti nairaman, ad-adda a maikanatad ti sao a “tanda.” Dagiti pammatalged a ni Jesus “Daydiay Imbaon” ti Dios isu ‘dagiti mannakabalin nga aramid ken dagiti tanda ken dagiti pagilasinan nga inaramid ti Dios babaen kenkuana.’ (Ara 2:22) Dagiti namilagruan a panangagas ken panangpagungar nga inaramidna saan laeng a namagsiddaaw no di ket nagpaay met kas tanda ti dakdakkelto pay nga aramidenna iti masanguanan. (Jn 6:54; idiligyo ti Jn 1:50, 51; 5:20, 28.) Ti sumagmamano nga inaramidna ket tanda iti aramidenna iti masanguanan kas Nangato a Padi ti Dios, a pakawanenna ti basbasol ken agakem kas Ukom. (Mt 9:2-8; Jn 5:1-24) Ti dadduma ket nagpaay kas pammaneknek iti autoridad ken pannakabalinna nga agtignay maibusor ken Satanas ken kadagiti sairona iti masanguanan, nga igarangugongnanto ida. (Mt 12:22-29; Lu 8:27-33; idiligyo ti Apo 20:1-3.) Amin dagita a tignay ipatuldoda ti Mesianiko a Panagturayna kas Napulotan nga Ari ti Pagarian ti Dios.
Umasping iti dayta, kas saksi kadagiti sursurona ken iti panagungarna, dagiti adalan ni Jesus ket sinuportaran ti Dios babaen “kadagiti pagilasinan kasta met kadagiti tanda ken iti nadumaduma a mannakabalin nga ar-aramid.” (Heb 2:3, 4; Ara 2:43; 5:12) Dagitoy ket pammaneknek iti pannakilangen ti Dios iti kabbuangay a kongregasion Kristiano ken nagpaay kas tanda iti panangaramatna iti dayta a kongregasion iti masanguanan tapno maipatungpal ti pagayatan ken panggepna.—Idiligyo ti Jn 14:12.
Kas iti itatanor idi dagiti ulbod a mammadto iti Israel, kasta met a ti naipadto nga apostasia iti kongregasion Kristiano mangpataud iti “tao ti kinakillo” a ti kaaddana ket pammaneknek nga ‘agtigtignay ni Satanas buyogen ti tunggal mannakabalin nga aramid ken dagiti ulbod a pagilasinan ken dagiti tanda.’ (2Te 2:3-12) Gapuna, ti naurnong a pammaneknek a mangsuporta iti apostata a tignay ket saan a nakapuy wenno sangkabassit no di ket iparangarangna ti kinabileg ni Satanas. Nupay kasta, mabalin nga inaallilaw dagidiay a tanda, inuulbod ti panaglanglangada wenno mangiturong kadagiti makaallilaw a konklusion. Agpapan pay kasla kinaimbag ken pamendision ti Dios ti iparparangarangda, iti kinaagpaysuanna isisiasida dagiti tattao manipud iti ubbog ken dana ti biag.—Idiligyo ti 2Co 11:3, 12-15; kitaenyo ti MILAGRO; PAGILASINAN; PANNAKABALIN, MANNAKABALIN NGA AR-ARAMID.