Sapulenyo ti Pudno a Talna ket Isu ti Surotenyo!
“Ti agtarigagay nga agayat iti biag ken makakita kadagiti naimbag nga al-aldaw, . . . umadayo koma iti dakes ket aramidenna ti naimbag; sapulenna koma ti talna ket surotenna dayta.”—1 PEDRO 3:10, 11.
1. Ania a nalatak a sasao ni Isaias ti sigurado a matungpalto?
“PANDAYENDANTO dagiti kamkampilanda a pagbalinen a dingding ti arado, ket dagiti pikpikada pandayendanto a kumkumpay; ti maysa a nasion saannanto nga itag-ay ti kampilan a maibusor iti nasion, ket didanto met adalenen ti pannakigubat uray kaano.” (Isaias 2:4) Uray pay no naiparang daytoy nalatak a teksto iti asideg ti sangalubongan a hedkuarter ti Naciones Unidas idiay New York City, saan a pulos a tungtungpalen dayta a sangalubongan nga organisasion dagitoy a sao. Nupay kasta, kas paset ti di mapaay a sao ni Jehova a Dios, matungpalto dagita a sao.—Isaias 55:10, 11.
2. Ania ti masapul a ‘maaramid kadagiti maudi nga al-aldaw,’ sigun iti Isaias 2:2, 3?
2 Kinapudnona, dagiti sao a masarakan iti Isaias 2:4 ket paset ti nakaskasdaaw a padto, maysa a padto maipapan iti pudno a talna—ket matungtungpalen iti mismo a kaaldawantayo. Sakbay ti panangipakaammona iti makaparagsak a namnama nga awanton dagiti gubat ken igam ti gubat, kuna ti padto: “Maaramidto kadagiti maud-udi nga al-aldaw, a ti bantay ti balay ni Jehova mabangonto iti rabaw dagiti bambantay, ket maibayogto a nangnangruna ngem kadagiti turturod; ket isuamin a nasion agayusdanto agingga kenkuana. Ket adu dagiti inilin-ili a mapanto ken agkuna, Umaykayo, ket sumang-attayo iti bantay ni Jehova, iti balay ti Dios ni Jacob; ket isuronatayonto kadagiti dalanna, ket magnatayonto kadagiti danana: ta iti Sion ti rummuaranto ti linteg, ket iti Jerusalem ti rummuaranto ti sao ni Jehova.”—Isaias 2:2, 3.
Posible nga Agbalin a Mannakikappia Dagiti Tattao
3. Kasano nga agbalin a mannakikappia ti tao a naranggas?
3 Imutektekanyo ta sakbay a masurotan dagiti tattao ti dana ti talna, masapul a maisuroda pay kadagiti dalan ni Jehova. Ti panangipangag iti pannursuro ni Jehova mabaliwanna ti panagpampanunot ken tigtignay ti maysa a tao, a ti dati a naranggas agbalin a mannakikappia. Kasano a mapasamak daytoy a panagbalbaliw? Kuna ti Roma 12:2: “Sumardengkayo a maisuksukog maitunos iti daytoy a sistema ti bambanag, no di ket mapagbalbaliwkayo babaen ti panangpabaroyo iti panunotyo, tapno mapaneknekanyo iti bagbagiyo ti naimbag ken makaay-ayo ken perpekto a pagayatan ti Dios.” Mabaliwantay ti panunottayo, wenno maiturong iti sabali a direksion, babaen ti panangpunno iti dayta kadagiti prinsipio ken bilin iti Sao ti Dios. Ti regular a panagadal iti Biblia tulongannatayo a mangaramid iti kastoy a panagbalbaliw ken mangammo iti pagayatan ni Jehova kadatayo, iti kasta silalawag a makitatayo ti dalan a masapul a papanantayo.—Salmo 119:105.
4. Kasano a maikawes ti maysa a tao ti natalna a baro a personalidad?
4 Saan laeng a ti panagpampanunottayo ti baliwan ti kinapudno a masarakan iti Biblia no di pay ket dagiti tignay ken ti personalidadtayo. Tulongannatayo a mangaramid iti indagadag ni apostol Pablo: “Ikkatenyo koma ti daan a personalidad a maiyannurot iti immun-una a panagbibiagyo ken agruprupsa maitunos kadagiti makaallilaw a derrepna; no di ket mapabarokayo . . . iti puersa a mangtigtignay iti panunotyo, ket ikawesyo . . . ti baro a personalidad a naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.” (Efeso 4:22-24) Adda iti uneg ti puersa a mangtigtignay iti panunot. Mabaliwan ken bumileg bayat a dumakkel ti panagayattayo ken Jehova ken kadagiti lintegna, ket pagbalinennatayo a naespirituan ken mannakikappia a tattao.
5. Kasano a ti “baro a bilin” nga inted ni Jesus kadagiti adalanna parayrayenna ti talna iti nagbabaetanda?
5 Ti pannakasapul iti kastoy a panagbalbaliw ket makita iti bilin nga inted ni Jesus kadagiti adalanna kabayatan dagiti maudi nga oras a kaaddana kadakuada: “Mangtedak kadakayo iti maysa a baro a bilin, nga ayatenyo ti maysa ken maysa; kas ti panagayatko kadakayo, kasta met nga ayatenyo ti maysa ken maysa. Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.” (Juan 13:34, 35) Daytoy arig-Kristo, di agimbubukod nga ayat ti mamagsinggalut kadagiti adalan iti naan-anay a panagkaykaysa. (Colosas 3:14) Dagidiay laeng mayat nga umawat ken agbiag a mayannurot iti daytoy “baro a bilin” ti mangtagiragsak iti talna nga ikarkari ti Dios. Adda kadi tattao ita a mangar-aramid iti daytoy?
6. Apay a tagtagiragsaken dagiti Saksi ni Jehova ti talna, a maigidiat kadagiti tattao ti lubong?
6 Ikagkagumaan dagiti Saksi ni Jehova nga ipakita ti ayat iti sangalubongan a panagkakabsatda. Nupay naggapuda iti amin a nasion ti lubong, saanda a makiraman kadagiti susik ti lubong, uray no aglak-amda iti nakaro a rigat gapu iti politika ken relihion. Kas nagkaykaysa a tattao, sinursuruan ida ni Jehova, ket tagtagiragsakenda ti talna. (Isaias 54:13) Agtalinaedda a neutral kadagiti napolitikaan a panagbibinnusor, ken saanda a makiraman kadagiti gubat. Inwaksin ti dadduma a dati a naranggas ti kasta a panagbiag. Nagbalindan a mannakikappia a Kristiano, a tultuladenda ti ulidan ni Kristo Jesus. Ket naimpusuan a sursurotenda ti pammagbaga ni Pedro: “Ti agtarigagay nga agayat iti biag ken makakita kadagiti naimbag nga al-aldaw, medmedanna koma ti dilana iti dakes ken ti bibigna iti panagsao iti allilaw, ngem umadayo koma iti dakes ket aramidenna ti naimbag; sapulenna koma ti talna ket surotenna dayta.”—1 Pedro 3:10, 11; Efeso 4:3.
Dagidiay Mangsursurot iti Talna
7, 8. Mangtedkayo kadagiti pagarigan dagiti tattao a nangiwaksi iti gubat ken nangsapul iti pudno a talna. (Isalaysayyo ti dadduma pay a nalabit pagaammoyo.)
7 Kas pagarigan, adda dita ni Rami Oved, dati nga opisial iti maysa nga specialized antiterrorist squad. Nasanay a pumatay kadagiti kabusorna. Kas maysa nga Israeli, nasged ti panangipategna iti ilina agingga iti aldaw a natakuatanna a di kayat dagiti rabbi nga ikallaysana ti babai nga ay-ayatenna gapu laeng ta taga Asia, maysa a Gentil. Rinugianna a binirok ti kinapudno iti Biblia. Idi agangay naam-ammona dagiti Saksi ni Jehova. Iti pannakipagadalna iti Biblia kadagiti Saksi, kapkapnekanna a saanen a mabalin nga agtalinaed a maysa a panatiko a nasionalista. Ti Nakristianuan nga ayat kaipapananna ti panangiwaksi iti gubat ken kadagiti igam ken panagsursuro a mangayat kadagiti tattao iti amin a puli. Anian a pannakakellaatna idi nakaawat iti naayat a surat a mangrugi iti, “Kabsatko a Rami”! Ania ti karkarna unay iti dayta? Maysa a Saksi a taga Palestina ti nagsurat. “Narigatko a patien,” kuna ni Rami, “ta kabusorko idi dagiti taga Palestina, ket adtoy ti maysa kadakuada a mangaw-awag kaniak iti ‘Kabsatko.’” Sursuroten itan ni Rami ken ni baketna ti pudpudno a talna iti dalan ti Dios.
8 Ti sabali pay a pagarigan isu ni Georg Reuter, a nagserbi iti buyot ti Alemania a nangraut iti Russia idi Gubat Sangalubongan II. Idi agangay naupay iti aglablabes a plano ni Hitler a mangituray iti lubong. Idi nagawid kalpasan ti gubat, rinugianna ti nakipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Insuratna: “Kamaudiananna, nalawagen kaniak dagiti bambanag. Nabigbigko a saan a ti Dios ti mapabasol iti amin a panangibuyat iti dara . . . Naammuak a panggepna ti mangipasdek iti paraiso iti intero a daga a buyogen dagiti agnanayon a bendision a maipaay iti natulnog a sangatauan. . . . Intangsit ni Hitler ti ‘Sangaribu-Tawen a Panagturayna’ ngem nagturay iti 12 a [tawen] laeng—ket anian a nakaam-amak ti nagbanaganna! Ni Kristo, saan ket a ni Hitler . . . ti makaipasdek ken mangipasdekto iti sangaribu a tawen a turay ditoy daga.” Agarup 50 a tawenen nga agserserbi ni Georg kas mensahero ti pudno a talna iti amin-tiempo a ministerio.
9. Kasano a paneknekan ti kapadasan dagiti Saksi ni Jehova iti Nazi nga Alemania a natured ngem mannakikappiada?
9 Ti kinatarnaw ken neutral a takder dagiti Saksi ni Jehova idiay Alemania bayat ti rehimen a Nazi agtultuloy a paneknekanna ti panagayatda iti Dios ken iti talna uray ita, nasurok a 50 a tawenen ti napalabas. Kuna ti maysa a bokleta nga impablaak ti United States Holocaust Museum idiay Washington, D.C.: “Inibturan dagiti Saksi ni Jehova ti nakaro a pannakaidadanes iti sidong ti rehimen a Nazi. . . . Dinayaw ida dagiti adu a kasadaranda gapu iti tured nga impakita ti kaaduan iti panagkedkedda [a mangtallikud iti relihionda], iti sango ti pannakatutuok, pannakairurumen kadagiti kampo konsentrasion, ken no dadduma iti sango ni patay.” Sana innayon: “Idi naluk-atandan kadagiti kampo, intultuloy dagiti Saksi ni Jehova ti trabahoda, nakipulapolda kadagiti nakalasat, nangkomberteda.”
Dakdakkel a Panagbalbaliw
10. (a) Ania a dakkel a panagbalbaliw ti kasapulan tapno dumteng ti pudno a talna? (b) Kasano a nailadawan daytoy iti libro ni Daniel?
10 Kayat kadi a sawen daytoy a patien dagiti Saksi ni Jehova a maipasdekda ti talna iti intero a lubong babaen ti sapasap a panangkomberte iti pammati iti Nakristianuan a neutralidad? Saan! Tapno maisubli ti talna ditoy daga, dakdakkel a panagbalbaliw ti kasapulan. Ania ngay dayta? Ti mamagsisina, naulpit, ken naranggas a turay ti tao masapul nga iwayaanna ti turay ti Pagarian ti Dios, nga insuro ni Jesus nga ikararag dagiti adalanna. (Mateo 6:9, 10) Ngem kasano a mapasamak dayta? Iti nadibinuan-pannakaipaltiingna a tagtagainep, naammuan ni mammadto a Daniel nga iti maudi nga al-aldaw, ti Pagarian ti Dios, a kasla maysa a dakkel a bato a ‘saan a gapuanan ti ima ti tao,’ burakennanto ti higante a ladawan a mangirepresentar kadagiti napolitikaan a turay ti tao ditoy daga. Sana kinuna: “Kadagiti al-aldaw dagita nga ar-ari, ti Dios ti langit mamangonto iti maysa a pagarian a kaanoman dinto madadael ket ti panagturayna dinto met maited iti sabali nga ili; ngem burakennanto ken ibusennanto amin dagitoy a pagpagarian, ket isu agtalinaedto iti agnanayon.”—Daniel 2:31-44.
11. Kasanonto nga ibanag ni Jehova ti kasapulan a panagbalbaliw tapno maipasdek ti talna?
11 Apay a maaramidto daytoy dakkel a panagbalbaliw iti kasasaad ti lubong? Agsipud ta inkari ni Jehova nga ikkatennanto ditoy daga dagiti amin a mangrugrugit ken mangdaddadael iti dayta. (Apocalipsis 11:18) Maaramidto daytoy a panagbalbaliw iti nalinteg a gubat ni Jehova a maibusor ken Satanas ken iti dakes a lubongna. Mabasatayo iti Apocalipsis 16:14, 16: “Dagita [kayatna a sawen, dagiti narugit a naipaltiing nga ebkas] ket, iti kinapudnona, ebkas nga impaltiing dagiti sairo ket agaramidda kadagiti pagilasinan, ket mapanda kadagiti ar-ari [dagiti napolitikaan nga agtuturay] iti intero a mapagnaedan a daga, tapno urnongenda ida a sangsangkamaysa iti gubat ti naindaklan nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin. Ket inurnongda ida a sangsangkamaysa iti disso nga iti Hebreo maaw-awagan Har–Magedon.”
12. Anianto ti kasasaad inton Armagedon?
12 Anianto ti kasasaad inton Armagedon? Saanto a nuklear a pannakatalipupos wenno didigra a gapuanan dagiti tattao. Saan, daytoy ket gubat ti Dios a mamagpatingga iti amin a gubat ti tao ken mangikisap kadagiti amin a mangitantandudo kadagita a gubat. Gubat ti Dios a mangyeg iti pudno a talna kadagidiay mangipatpateg iti talna. Wen, dumteng ti Armagedon kas pinanggep ni Jehova. Saan nga agtaktak. Napaltiingan nga insurat ni Habacuc a mammadtona: “Ti sirmata agpaay pay laeng iti nadutokan a panawen, ket agsiglat a tumurong iti pannakatungpal, ket saanto nga agulbod: nupay no agtaktak, isu urayem; ta pudno nga umayto, a dinto agbayag.” (Habacuc 2:3) Gapu iti natauan a panangmatmattayo, mabalin a kasla mabayag pay, ngem tungpalen ni Jehova ti eskediulna. Dumtengto ti Armagedon iti oras nga inkeddeng ni Jehova.
13. Anianto ti aramiden ti Dios iti pudpudno a kabusor, ni Satanas a Diablo?
13 Daytoy nainget a tignay iwayaannanto ti pudno a talna! Ngem tapno sititibker a maipasdek ti pudno a talna, adda pay masapul a maaramid—ti pannakaikkat daydiay mangpatpataud iti panagsisina, guranggura, ken panagbibinnusor. Ket kasta ti impadto ti Biblia a sumaruno a mapasamak—ti pannakaigarangugong ni Satanas, ti manangisungsong iti gubat ken ama ti kinaulbod, iti mangliwengliweng. Nakita ni apostol Juan daytoy a pasamak iti naimpadtuan a sirmata, kas nailanad iti Apocalipsis 20:1-3: “Nakitak ti maysa nga anghel a bumabbaba manipud langit nga addaan iti tulbek ti mangliwengliweng ken maysa a dakkel a kawar iti imana. Ket kinemmegna ti dragon, ti kadaanan a serpiente, nga isu ti Diablo ken Satanas, ket pinarautanna iti las-ud ti sangaribo a tawen. Ket inggarangugongna iti mangliwengliweng ket rinikpanna dayta ken sinelioanna dayta iti rabawna, tapno saannan a maiyaw-awan dagiti nasion iti uray kaanoman agingga a maturpos ti sangaribo a tawen.”
14. Kasano a mailadawan ti naballigi a tignay ni Jehova maibusor ken Satanas?
14 Saan nga arapaap daytoy; kari ti Dios daytoy—ket kuna ti Biblia: “Di mabalin a pagulbodan ti Dios.” (Hebreo 6:18) Gapuna maikuna ni Jehova babaen ken Jeremias a mammadtona: “Siak ni Jehova nga agaramid iti kinamanangngaasi, kinahustisia, ken kinalinteg ditoy daga; ta kadagitoy a bambanag agragsakak, kuna ni Jehova.” (Jeremias 9:24) Agtignay ni Jehova iti kinahustisia ken kinalinteg, ket pagragsakanna ti talna nga iyegnanto ditoy daga.
Ti Panagturay ti Prinsipe ti Kappia
15, 16. (a) Asino ti pinili ni Jehova nga agturay a kas Ari? (b) Kasano a nailadawan dayta a panagturay, ket siasinonto ti makiraman iti dayta?
15 Tapno masigurado a dumtengto ti pudno a talna kadagiti amin nga agbibiag iti sidong ti urnos ti Pagarianna, inted ni Jehova ti turay iti pudno a Prinsipe ti Kappia, ni Jesu-Kristo, kas naipadto iti Isaias 9:6, 7: “Nayanak ti maysa nga ubing kadatayo, maysa nga anak a lalaki ti naited kadatayo; ket ti panangituray maiparabawto iti abagana: ket ti naganna magaladanto iti Nakaskasdaaw a Mamagbaga, Mannakabalin a Dios, Agnanayon nga Ama, Prinsipe ti Kappia. Ti idadakkel ti panangiturayna ken ti kappia awanto ti inggana . . . Ti regta ni Jehova dagiti buybuyot ti mangaramidto iti daytoy.” Naimpadtuan met a nagsurat ti salmista maipapan iti natalna a panagturay ti Mesias: “Kadagiti al-aldawna agrangpayanto ti kinalinteg, ken kinaruay ti talna, agingga iti maawanen ni bulan.”—Salmo 72:7.
16 Mainayon pay, makipagturayto kenkuana idiay langit ti 144,000 a napulotan-espiritu a kakabsat ni Kristo. Dagitoy ti makipagtawid ken Kristo, a maipapan kadakuada insurat ni Pablo: “Iti biangna, ti Dios a mangipaay iti talna rumekennanto ni Satanas iti babaen dagiti sakayo iti mabiiten. Maadda koma kadakayo ti di kaikarian a kinamanangaasi ni Apo Jesus.” (Roma 16:20) Wen, manipud langit kaduanto ida ni Kristo a mangparmek iti manangisungsong iti gubat, ni Satanas a Diablo!
17. Ania ti masapul nga aramidentayo tapno tawidentayo ti pudno a talna?
17 Ngarud, ti saludsod ita isu daytoy, Ania ti masapul nga aramidenyo tapno tawidenyo ti pudno a talna? Dumteng laeng ti pudno a talna iti wagas ti Dios, ket tapno magun-odyo adda dagiti masapul nga aramidenyo. Masapul nga awatenyo ti Prinsipe ti Kappia ken agturongkayo kenkuana. Kaipapanan daytoy a masapul nga awatenyo ti akem ni Kristo kas Mannubbot ken Manangisalakan iti managbasol a sangatauan. Imbaga a mismo ni Jesus dagiti nalatak a sao a: “Ti Dios inayatna ti lubong iti kasta unay isu nga intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno tunggal maysa a mangalagad iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.” (Juan 3:16) Situtulokkay kadi a mangalagad iti pammati ken Kristo Jesus kas Ahente ti Dios a mangyeg iti pudno a talna ken pannakaisalakan? Awanen ti sabali a nagan iti baba ti langit a makaipasdek iti talna ken makaipanamnama iti dayta. (Filipos 2:8-11) Apay? Agsipud ta ni Jesus ti Pinili ti Dios. Isu ti katan-okan pay laeng a mensahero ti talna a nagbiag ditoy daga. Ipangagyo kadi ni Jesus ken tuladenyo ti ulidanna?
18. Ania ti rumbeng nga aramidentayo kas panangtungpal iti sasao ni Jesus a nailanad iti Juan 17:3?
18 “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag,” kinuna ni Jesus, “ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Itan ti tiempo a pananggun-od iti umiso a pannakaammo babaen ti regular nga itatabuno kadagiti gimong dagiti Saksi ni Jehova iti Kingdom Hall. Gutugotennakayo dagitoy makaisuro a gimong a mangiranud iti pannakaammo ken namnamayo kadagiti sabsabali. Mabalinyo met ti agbalin a mensahero ti talna ti Dios. Matagiragsakyo itan ti talna babaen ti panagtalek ken Jehova a Dios, kas naikuna iti Isaias 26:3, sigun iti New International Version: “Pagtalinaedem iti naan-anay a talna ti tao a di maisin ti panunotna, agsipud ta agtalek kenka.” Siasino ti rumbeng a pagtalkanyo? “Agtalekkayo ken Jehova, dakayo a tattao, iti amin a tiempo, ta ni Jah Jehova maysa a Bato nga agnanayon.”—Isaias 26:4, NW.
19, 20. Ania ti agur-uray kadagidiay mangsapsapul ita iti talna ken mangsursurot iti dayta?
19 Pilienyo itan ti biag nga agnanayon iti natalna a baro a lubong ti Dios. Iti Apocalipsis 21:3, 4, ipanamnama kadatayo ti Sao ti Dios: “Adtoy! Ti tolda ti Dios adda iti sangatauan, ket isu makipagnaedto kadakuada, ket isudanto dagiti tattaona. Ket ti Dios a mismo addanto kadakuada. Ket punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot. Dagiti immuna a bambanag naglabasdan.” Saan kadi a dayta a natalna a masakbayan ti tarigagayanyo?
20 No kasta, laglagipenyo ti inkari ti Dios. “Dagiti naemma tawidendanto ti daga, ket pudno a maay-ayatandanto unay iti kinaruay ti talna. Mingmingam ti tao nga awan pakapilawanna ket matmatam ti nalinteg, ta ti masakbayan dayta a tao natalnanto.” (Salmo 37:11, 37, NW) Inton dumteng dayta a naragsak nga aldaw, sapay koma ta siyayaman a maikunatayto, “Pudno a talna kamaudiananna! Pagyamanan ken Jehova a Dios, ti gubuayan ti pudno a talna!”
Mailawlawagyo Kadi?
◻ Ania ti makatulong iti maysa a mangbalbaliw iti panunot ken tignayna?
◻ Kasano a dagiti Saksi ni Jehova, kas indibidual ken grupo, ipakpakitada ti panangipategda iti pudno a talna?
◻ Anianto ti aramiden ni Jehova kadagiti amin a mangitantandudo iti guranggura ken gubat?
◻ Anianto ti aramiden ti turay ti Prinsipe ti Kappia maipaay iti sangatauan?
[Dagiti Ladawan iti panid 14]
Saan a ti UN, no di ket dagidiay mangsursurot iti pannursuro ni Jehova, ti mangtungtungpal kadagiti sao ni Isaias
[Dagiti Ladawan iti panid 15]
Nagbalbaliw dagitoy dua a lallaki ket sursurotendan ti talna
Ni Rami Oved
Ni Georg Reuter
[Ladawan iti panid 16]
Agarinto ti pudno a talna iti sidong ti panagturay ti Prinsipe ti Kappia