Agserbikayo a Sisusungdo ken Jehova

“Iti tao a nasungdo agtignayka [ni Jehova] iti kinasungdo.”​—2 SAMUEL 22:26.

1. Kasano nga agtignay ni Jehova kadagidiay nasungdo kenkuana?

SAAN a masubadan ni Jehova kadagiti amin nga aramidna agpaay iti ilina. (Salmo 116:12) Anian a nakaskasdaaw dagiti naespirituan ken material a sagut ken ti nadungngo nga asina! Ammo ni Ari David iti nagkauna nga Israel nga agtignay met ti Dios iti kinasungdo kadagidiay nasungdo kenkuana. Insao dayta ni David iti kanta a pinutarna “idi aldaw a panangispal ni Jehova kenkuana iti ima dagiti isuamin a kabusorna ken iti ima ni [Ari] Saul.”​—2 Samuel 22:1.

2. Aniada a sumagmamano a punto ti naidatag iti kanta ni David a nailanad idiay 2 Samuel kapitulo 22?

² Inrugi ni David ti kantana (pumada iti Salmo 18) babaen ti panangidayawna ken Jehova kas “ti Manangispal” kas sungbat iti kararag. (2 Samuel 22:2-7) Manipud nailangitan a templona, nagtignay ti Dios tapno ispalenna ti nasungdo nga adipenna manipud kadagiti nabileg a kabusor. (2Sa 22 Bersikulo 8-19) Nagunggonaan no kasta ni David gapu iti panangsurotna iti nalinteg a kurso ken panangsalimetmet kadagiti daldalan ni Jehova. (2Sa 22 Bersikulo 20-27) Sana imbinsabinsa dagiti bambanag a maaramidan gapu iti inted-Dios a pigsa. (2Sa 22 Bersikulo 28-43) Maudi, dinakamat ni David ti pannakaispal manipud kadagiti manangbabalaw a kailianna ken manipud kadagiti gangannaet a kabusor ket nagyaman ken Jehova kas “Daydiay mangar-aramid kadagiti naindaklan nga aramid agpaay iti arina ken mangipakpakita iti naayat a kinamanangaasi iti pinulotanna.” (2Sa 22 Bersikulo 44-51) Maispalnatay met ni Jehova no la ket ta surotentayo ti nalinteg a kurso ken agtalek kenkuana maipaay iti pigsa.

No Aniat’ Kaipapanan ti Panagbalin a Nasungdo

3. Iti Nainkasuratan a panangmatmat, aniat’ kaipapanan ti panagbalin a nasungdo?

³ Ipaay kadatayo ti kanta ni David maipapan iti pannakaispal daytoy makaliwliwa a pammatalged: “Iti tao a nasungdo agtignayka [ni Jehova] iti kinasungdo.” (2 Samuel 22:26) Ti Hebreo a pangilasin (adjective) a cha·sidhʹ ipasimudaagna ti “tao a nasungdo,” wenno “tao ti naayat a kinamanangaasi.” (Salmo 18:25, footnote) Ti nombre a cheʹsedh kaipapananna ti kinamanangaasi a siaayat a dumket iti maysa a banag inggana a matungpal ti panggepna iti dayta a banag. Iyebkas ni Jehova dayta a kita ti kinamanangaasi kadagiti adipenna, a kas ti panangiyebkasda iti dayta kenkuana. Naipatarus daytoy nalinteg, nasantuan a kinasungdo a “naayat a kinamanangaasi” ken “nasungdo nga ayat.” (Genesis 20:13; 21:23) Iti Griego a Kasuratan, ti “kinasungdo” ipasimudaagna ti kinasanto ken panagraem, a naiyebkas iti nombre a ho·si·oʹtes ken ti pangilasin a hoʹsi·os. Iraman ti kasta a kinasungdo ti kinamatalek ken debosion ken kaipapananna ti panagbalin a napasnek ken siaannad a panangtungpal iti amin a pagrebbengan iti Dios. Ti panagbalin a nasungdo ken Jehova kaipapananna ti ikakapet kenkuana buyogen ti nasged unay a debosion ta agtignay dayta a kas iti nakapet a pigket.

4. Kasano a maipakita ti kinasungdo ni Jehova?

⁴ Maipakita ti kinasungdo ni Jehova iti adu a wagas. Kas pangarigan, isut’ agtignay a maibusor kadagiti nadangkes gapu iti nasungdo nga ayatna kadagiti tattaona ken kinasungdo iti kinahustisia ken kinalinteg. (Apocalipsis 15:3, 4; 16:5) Ti kinasungdo iti tulagna ken Abraham ti gapu nga inan-anusanna dagiti Israelitas. (2 Ar-ari 13:23) Makapagtalek dagidiay nasungdo iti Dios iti tulongna inggana a maturposda ti nasungdo a kursoda ken mainanamada a laglagipennanto ida. (Salmo 37:27, 28; 97:10) Napapigsa ni Jesus gapu ta ammona a kas kangrunaan a “nasungdo” ti Dios, dinto mabaybay-an ti kararuana iti Sheol.​—Salmo 16:10; Aramid 2:25, 27.

5. Yantangay nasungdo ni Jehova, aniat’ kalikagumanna kadagiti adipenna, ken ania a saludsod ti usigentayo?

⁵ Yantangay nasungdo ni Jehova a Dios, kalikagumanna ti kinasungdo kadagiti adipenna. (Efeso 4:24) Kas pangarigan, masapul a nasungdo dagiti lallaki tapno maikarida a madutokan kas papanglakayen ti kongregasion. (Tito 1:8) Ania dagiti bambanag a mangtignay kadagiti tattao ni Jehova a sisusungdo nga agserbi kenkuana?

Panangapresiar kadagiti Bambanag a Nasursuro

6. Kasano koma ti panangmatmattayo kadagiti Nainkasuratan a bambanag a nasursurotayo, ken ania koma ti laglagipentayo maipapan iti kasta a pannakaammo?

⁶ Tignayennatayo ti panagyaman kadagiti Nainkasuratan a bambanag a nasursurotayo a sisusungdo nga agserbi ken Jehova. Ginutugot ni apostol Pablo ni Timoteo: “Agtalinaedka kadagiti bambanag a nasursurom ken pinatalgedam, nga ammom no siasino ti nangadalam kadakuada ket nanipud iti kinaubingmo naammuam dagiti nasantuan a sursurat, a makabalin a mamagsirib kenka a maipaay iti pannakaisalakan gapu iti pammati ken Kristo Jesus.” (2 Timoteo 3:14, 15) Laglagipenyo a naggapu iti Dios dayta a pannakaammo babaen ti “matalek ken naannad nga adipen.”​—Mateo 24:45-47.

7. Kasanot’ rebbeng a panangmatmat dagiti panglakayen iti naespirituan a taraon nga ipapaay ti Dios babaen ti matalek nga adipen?

⁷ Nangruna koma nga apresiaren dagiti nadutokan a panglakayen ti makapasalun-at a naespirituan a taraon nga ipapaay ti Dios babaen ti matalek nga adipen. Kadagiti napalabas a tawen, nagkurang ti sumagmamano a panglakayen iti kasta a panangapresiar. Napaliiw ti maysa a babai a “binabalaw [dagitoy a lallaki] dagiti artikulo iti Ti Pagwanawanan, a madida nga awaten dayta kas . . . kalasugan ti Dios iti kinapudno, a pinadpadasda nga impluensiaan dagiti dadduma iti panagpampanunotda.” Nupay kasta, nikaanoman a padasen dagiti nasungdo a panglakayen nga impluensiaan dagiti dadduma a mangilaksid iti aniaman a naespirituan a taraon nga ipapaay ti Dios babaen ti matalek nga adipen.

8. No ngay ditay maawatan unay ti maysa a Nainkasuratan a punto nga indatag ti matalek ken naannad nga adipen?

⁸ Kas dedikado a Saksi ni Jehova, masapul a nasungdotay amin kenkuana ken iti organisasionna. Pulos a ditay koma panunoten ti sumiasi iti nakaskasdaaw a lawag ti Dios, ken sumurot iti kurso dagiti apostata a mabalin a mangiturong iti naespirituan nga ipapatay ita ken agtungpal iti pannakadadael. (Jeremias 17:13) Ngem no ngay ditay maawatan wenno maapresiar unay ti maysa a Nainkasuratan a punto nga indatag ti matalek nga adipen? No kasta sipapakumbaba a bigbigentay koma no siasino ti nakaammuantayo iti kinapudno ken ikararagtayo ti sirib iti panangtaming iti daytoy a suot agingga a marisut dayta babaen ti naipablaak a pannakailawlawag dagiti bamb anag.​—Santiago 1:5-8.

Apresiarenyo ti Nakristianuan a Panagkakabsat

9. Kasano nga ipakita ti 1 Juan 1:3-6 a masapul nga addaan dagiti Kristiano iti espiritu ti panagkakadua?

⁹ Mangipaay iti sabali pay a pakatignayan a sisusungdo nga agserbi ken Jehova ti naimpusuan a panangapresiar iti espiritu ti panagkakadua iti uneg ti Nakristianuan a panagkakabsat. Kinaagpaysona, saan a nasalun-at iti naespirituan ti pannakirelasiontayo iti Dios ken ni Kristo no awan daytoy nga espiritu. Kinuna ni apostol Juan kadagiti napulotan a Kristiano: “Ti nakita ken ti nangngegmi isuda dagiti ipakaammomi kadakayo tapno dakayo adda pakaikadkaduaanyo [“pannakaitimpuyog,” Diaglott], kadakami. Mainayon pay, pudno a ti pannakikadkaduatayo adda iti Ama ken iti Anakna a Jesu-Kristo. . . . No kunaentayo: ‘Adda pannakikadkaduatayo kenkuana,’ ngem magmagnatayo met iti kinasipnget, agul-ulbodtayo ken saantayo nga ar-aramiden ti pudno.” (1 Juan 1:3-6) Agaplikar kadagiti amin a Kristiano daytoy a prinsipio, nailangitan man wenno naindagaan ti namnamada.

10. Nupay agparang a narigatan da Evodias ken Sintique a nangrisut iti personal a problemada, kasano a minatmatan ida ni Pablo?

¹⁰ Kasapulan ti panagregget tapno mataginayon ti espiritu ti panagkakadua. Kas pangarigan, agparang a narigatan dagiti Kristiano a babbai a da Evodias ken Sintique a nangrisut iti parikut iti nagbaetanda. Gapuna, binalakadan ida ni Pablo “nga agmaymaysada koma iti nakem iti Apo.” Innayonna: “Dawatek met kenka, matalek a katulongan, a tulongam koma dagitoy a babbai, isuda a nakipagbannog kaniak iti naimbag a damag agraman met ken Clemente ken kadagiti dadduma pay a katulongak, a dagiti nagnaganda addada iti libro ti biag.” (Filipos 4:2, 3) Nakipagbannog dagidiay a nadiosan a babbai ken Pablo ken kadagiti dadduma pay “iti naimbag a damag,” ket masiertona a karamanda kadagidiay ‘a ti nagnaganda addada iti libro ti biag.’

11. No addaan ti maysa a nasungdo a Kristiano iti parikut iti naespirituan, ania koma ti rumbeng a laglagipentayo?

¹¹ Saan nga agaruat dagiti Kristiano iti tsapa ti pammadayaw kas pakakitaan iti naited kadakuada a pribilehio iti uneg ti organisasion ni Jehova ken no kasano kasungdoda nga agserserbi kenkuana. No adda parikutda iti naespirituan, anian a di kinamanagayat ti di panangbigbig iti nasungdo a panagserbida ken Jehova iti adu a tawen! Nalabit maysa a nasungdo a kabsat a sidadaan a tumulong kadagiti sabsabali daydiay naawagan a “matalek a katulongan.” No maysakayo a panglakayen, maysakayo kadi a “matalek a katulongan,” a sidadaan a tumulong iti naasi a pamay-an? Sapay koma ta bigbigentayo dagiti nasayaat a nagapuanan dagiti kapammatiantayo, a kas iti Dios, ken siaayat a tulongantayo ida kadagiti pakadagsenanda.​—Galacia 6:2; Hebreo 6:10.

Awanen Sabali Pay a Papanan

12. Idi a ‘nagsanud ti adu kadagiti adalanna’ gapu iti imbaga ni Jesus, aniat’ takder nga innala ni Pedro?

¹² Matignaytayo a sisusungdo nga agserbi ken Jehova iti organisasionna no laglagipentayo nga awanen sabali pay a papanantayo maipaay iti biag nga agnanayon. Idi a ‘nagsanud ti adu kadagiti adalanna’ gapu iti imbaga ni Jesus, dinamagna kadagiti apostolna: “Dakayo pumanawkayo met aya?” Simmungbat ni Pedro: “Apo, asinonto ti papananmi? Sika addaanka kadagiti sao ti biag nga agnanayon; ket dakami namatikami ket naammuanmi a sika ti Santo ti Dios.”​—Juan 6:66-69.

13, 14. (a) Apay nga awanan ti umuna-siglo a Judaismo iti nadiosan nga anamong? (b) Aniat’ kinuna ti maysa a beterano a Saksi ni Jehova maipapan iti makita nga organisasion ti Dios?

¹³ Saan a masarakan “dagiti sao ti biag nga agnanayon” iti Judaismo iti umuna a siglo K.P. Ti kangrunaan a basolna isu ti panangilaksid ken Jesus kas Mesias. Awan kadagiti aniaman a kita ti Judaismo ti naibatay a naan-anay iti Hebreo a Kasuratan. Inlibak dagiti Saduceo ti kaadda dagiti anghel ken dida namati iti panagungar. Nupay di immayon dagiti Pariseo kadagitoy a banag, sibabasol nga inaramidda ti Sao ti Dios nga awan kapapayanna gapu kadagiti di-Nainkasuratan a tradisionda. (Mateo 15:1-11; Aramid 23:6-9) Inadipen dagitoy a tradision dagiti Judio isut’ gapuna nga adut’ di immawat ken Jesu-Kristo. (Colosas 2:8) Ti kinaregtana ‘kadagiti ug-ugali dagiti ammana’ ti gapu a sirurungsot nga indadanes ni Saulo (Pablo) dagiti pasurot ni Kristo.​—Galacia 1:13, 14, 23.

¹⁴ Awanan ti Judaismo iti anamong ti Dios, ngem benindisionan ni Jehova ti organisasion a buklen dagiti pasurot ti Anakna​—‘maysa nga ili a naregta kadagiti naimbag nga aramid.’ (Tito 2:14) Adda pay laeng dayta nga organisasion, ket maipapan iti dayta kinuna ti maysa a beterano a Saksi ni Jehova: “No adda kapatgan a banag kaniak, isu ti panagtalinaed a nadekket iti makita nga organisasion ni Jehova. Sinursuruannak ti kapadasak no kasano kinamaag ti panagtaklin iti natauan a panagrasrason. Idi naipatalged dayta kaniak, inkeddengko ti agtalinaed iti matalek nga organisasion. Kasano pay aya a magun-od ti maysa ti anamong ken bendision ni Jehova?” Awanen sabali pay a papanan maipaay iti nadiosan nga anamong ken biag nga agnanayon.

15. Apay a makitunostayo iti makita nga organisasion ni Jehova ken kadagidiay mangibakbaklay iti annongen iti uneg dayta?

¹⁵ Tignayennatay koma ti pusotayo a makitunos iti organisasion ni Jehova gapu ta ammotayo a dayta laeng ti idaldalan ti espirituna ken mangipakpakaammo iti nagan ken pangpanggepna. Siempre, imperpekto dagidiay mangibakbaklay iti responsabilidad iti uneg ti organisasion. (Roma 5:12) Ngem “ti unget ni Jehova simged” a maibusor kada Aaron ken Miriam idi binabalawda ni Moises ken linipatanda nga isu, a saan ket nga isuda, ti nakaitalkan ti inted-Dios nga annongen. (Numeros 12:7-9) Ita, makitunos dagiti nasungdo a Kristiano ‘kadagidiay mangidadaulo’ gapu ta dayta ti kalikaguman ni Jehova. (Hebreo 13:7, 17) Ti pakakitaan ti kinasungdotayo iramanna ti regular nga itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimong ken panagkomento a ‘mangparegta kadagiti dadduma iti ayat ken kadagiti naimbag nga aramid.’​—Hebreo 10:24, 25.

Mamabilegkayo

16. Ti tarigagay a mangaramid iti ania ti mangtignay met koma kadatayo a sisusungdo nga agserbi ken Jehova?

¹⁶ Tignayennatay met ti tarigagay a mamabileg kadagiti dadduma a sisusungdo nga agserbi ken Jehova. Insurat ni Pablo: “Ti pannakaammo mamagtangsit, ngem ti ayat mamabileg.” (1 Corinto 8:1) Yantangay pagtangsiten ti pannakaammo ti mangik-ikut iti dayta, kayat a sawen la ketdi ni Pablo a ti ayat pabilgenna met dagidiay mangipakpakita iti dayta a galad. Kunaen ti libro da Propesor Weiss ken English: “Ti naayat a tao kadawyan a masupapakan iti ayat. Ti panangiyebkas iti kinaimbag ken konsiderasion iti tunggal benneg ti biag . . . addaan naisangsangayan a makapalaing nga epekto kadagiti tattao a mangiyebkas kadagita a rikna kasta met iti tao nga umawat kadagita ken iti kasta mangyeg iti ragsak kadakuada nga agpadpada.” Babaen ti panangipakita iti ayat, mapabilegtayo dagiti dadduma ken dagiti bagbagitayo, kas ipamatmat dagiti sasao ni Jesus: “Naragragsak ti mangted ngem ti umawat.”​—Aramid 20:35.

17. Kasano a mamabileg ti ayat, ken lapdannatayo a mangaramid iti ania?

¹⁷ Idiay 1 Corinto 8:1, inusar ni Pablo ti Griego a sao nga a·gaʹpe, ayat a naibatay iti prinsipio. Mamabileg dayta, ta mabayag a mangitured ken naasi, sagabaenna ken ituredna ti isuamin, ken saan a maibus. Iwaknit daytoy nga ayat dagiti makadangran nga emosion, kas ti kinatangsit ken panagimon. (1 Corinto 13:4-8) Tipdennatayo ti kasta nga ayat nga agtanabutob maibusor kadagiti kakabsattayo, nga imperpekto a kas kadatayo. Lapdannatayo manipud panagbalin a kas kadagiti “awanan dios a tattao” a “nakastrek” kadagiti pudno a Kristiano idi umuna a siglo. Dagitoy a tattao ‘‘inum-umsida ti agturay ken nagbasbassawangda kadagiti natan-ok,” pinadpadakesda la ketdi dagiti napulotan a Kristiano a manangaywan a naikkan iti dayag. (Judas 3, 4, 8) Iti kinasungdo ken Jehova, pulos a ditay koma tumulok iti sulisog a mangaramid iti aniaman nga umarngi iti dayta.

Sarangtenyo ti Diablo!

18. Aniat’ kayat nga aramiden ni Satanas iti ili ni Jehova, ngem apay a dina kabaelan dayta?

¹⁸ Ti pannakaammotayo a kayat ni Satanas a dadaelen ti panagkaykaysatayo kas ili ti Dios parayrayenna ti determinasiontayo a sisusungdo nga agserbi ken Jehova. Kayat ni Satanas a dadaelen amin a tattao ti Dios, ket papatayen no dadduma dagiti naindagaan nga adipen ti Diablo dagiti pudno a managdaydayaw. Ngem di ipalubos ti Dios a mapatay ida amin ni Satanas. Natay ni Jesus tapno “pukawenna daydiay addaan pannakabalin ni patay, nga isu, ti Diablo.” (Hebreo 2:14) Nangnangruna a nakednganen ti masakupan ti pannakabalin ni Satanas nanipud pannakaitapuakna manipud langit kalpasan a nagbalin nga Ari ni Kristo idi 1914. Ket iti naikeddeng a tiempo ni Jehova, dadaelenton ni Jesus ni Satanas ken ti organisasionna.

19. (a) Aniat’ impakdaar daytoy a pagiwarnak adu a tawenen ti napalabas? (b) Tapno maliklikan dagiti silo ni Satanas, aniat’ pagannadantayo iti pannakilangen kadagiti kapammatian?

¹⁹ Naminsan namakdaar daytoy a pagiwarnak: “No kabaelan ni Satanas a Diablo a kiburen ti ili ti Dios, pagriririen ken pagaapaenna ida, wenno patanoren ti agimbubukodan a kababalin a mangiturong iti pannakadadael ti ayat kadagiti kakabsat, no kasta agballigi a mangibus kadakuada.” The Watch Tower, Mayo 1, 1921, panid 134) Ditay ipalubos a dadaelen ti Diablo ti panagkaykaysatayo, nalabit babaen ti panangisungsongna kadatayo nga agpipinnadakes wenno agaapa. (Levitico 19:16) Dinatay koma masikapan ni Satanas iti pamay-an a personal a madangrantayo dagidiay sisusungdo nga agserserbi ken Jehova wenno pagbalinen ti biag nga ad-adda a narigat para kadakuada. (Idiligyo ti 2 Corinto 2:10, 11.) Imbes ketdi, iyaplikartayo dagiti sasao ni Pedro: “Agparbengkayo, agsalukagkayo. Ti Diablo a kabusoryo, magmagna a kasla leon a ngumerngernger, nga agsapsapul iti alun-unenna. Ngem sarangtenyo babaen ti nabileg a pammati.” (1 Pedro 5:8, 9) Babaen ti panangsaranget ken Satanas, mataginayontayo ti naparaburan a panagkaykaysatayo kas ili ni Jehova.​—Salmo 133:1-3.

Sikakararag nga Agtalek iti Dios

20, 21. Kasano a nainaig ti sikakararag a panagtalek ken Jehova iti sisusungdo a panagserbi kenkuana?

²⁰ Ti sikakararag a panagtalek iti Dios tulongannatayo nga agtultuloy a sisusungdo nga agserbi ken Jehova. No makitatayo a sungsungbatanna dagiti kararagtayo, ad-adda a sumingedtayo kenkuana. Imparegget ni apostol Pablo ti sikakararag a panagtalek ken Jehova idi insuratna: “Tarigagayak nga agkarkararag koma dagiti tattao iti isuamin a disso, nga itag-ayda dagiti imada a nasungdo nga awan ket ti pungtot wenno panagsusupiat.” (1 Timoteo 2:8) Kas pangarigan, anian a nagpateg a sikakararag nga agtalek koma dagiti panglakayen iti Dios! Ti kasta a panangipakita iti kinasungdo ken Jehova no agmimitingda tapno pagsasaritaanda dagiti bambanag iti kongregasion makatulong a manglapped iti awan patinggana a panagsusupiat ken panagbibinnugkaw pay ketdi.

²¹ Ti sikakararag a panagtalek ken Jehova a Dios tulongannatayo a mangasikaso kadagiti pribilehio iti serbisiona. Naikuna ti maysa a lalaki a nagserbi ken Jehova a sisusungdo iti adun a dekada: “Ti situtulok a panangawattayo iti aniaman nga annongen a maited kadatayo iti sangalubongan nga organisasion ti Dios, ken ti panagtalinaedtayo iti annongentayo, a di magaraw, yegnat’ pananganamong ti Dios kadagiti napasnek a panagreggettayo. Uray no kasla nababa laeng ti maipatrabaho kadatayo, masansan a no saan a simamatalek a maaramid dayta, saan a maibanag dagiti dadduma pay a nasken a trabaho. Gapuna no napakumbaba ken interesadotayo a mangidaydayaw iti nagan ni Jehova a saan ket a ti nagantayo, mainanamatayo a makapagtalinaedtayo a ‘natibker, saan a magaraw, nga aduan iti aramid ni Jehova.’”​—1 Corinto 15:58.

22. Kasano nga apektaran ti adu a parabur ni Jehova ti kinasungdotayo?

²² Siempre, aniaman nga aramidentayo iti serbisio ni Jehova, isut’ ditay masubadan kadagiti aramidna agpaay kadatayo. Anian a nagtalgedtayo iti organisasion ti Dios, a napalawlawan kadagiti gagayyemna! (Santiago 2:23) Pinaraburannatayo ni Jehova iti panagkaykaysa nga agtaud iti nainkabsatan nga ayat a nairamut iti kasta unay ta di mapag-ut dayta ni Satanas a mismo. Kumpettayo koma ngarud iti nasungdo a nailangitan nga Amatayo ken agtrabaho a sangsangkamaysa kas ilina. Ita ken iti agnanayon, sisusungdo nga agserbitay koma ken Jehova.

Kasanot’ Panangsungbatmo?

◻ Aniat’ kaipapanan ti panagbalin a nasungdo?

◻ Ania dagiti bambanag a mangtignay kadatayo a sisusungdo nga agserbi ken Jehova?

◻ Apay masapul a sarangtentayo ti Diablo?

◻ Kasano a matulongannatayo ti kararag nga agbalin a nasungdo nga ad-adipen ni Jehova?

[Ladawan iti panid 23]

Di palubosan dagiti nasungdo nga adipen ni Jehova ti kasla leon a Kabusorda, ti Diablo, a mangdadael iti panagkaykaysada