Samtalsform

FÓLK er yfirleitt afslappað þegar það spjallar við vini. Það talar óundirbúið. Sumir eru líflegir en aðrir hæglátir og fremur dulir, en óháð því er fólk viðfelldið þegar það talar þannig.

Hins vegar er ekki við hæfi að hefja samræður við ókunnuga mjög kumpánlega eða óformlega. Í sumum menningarsamfélögum hefjast samræður við ókunnuga alltaf með mjög formlegum hætti. Eftir að viðeigandi kurteisisvenjur hafa verið haldnar í heiðri getur verið æskilegt að skipta yfir í óformlegra og samtalslegra mál.

Þú þarft sömuleiðis að sýna vissa aðgát þegar þú talar úr ræðustólnum. Sértu óformlegur um of dregur þú úr virðulegu yfirbragði samkomunnar og alvöru þess sem þú segir. Í sumum tungumálum þarf að nota ákveðið orðfæri til að ávarpa sér eldri manneskju, kennara, embættismann eða foreldri. (Taktu eftir ávarpsorðunum í Postulasögunni 7:2 og 13:16.) Önnur orð eru notuð til að ávarpa maka eða nána vini. Við eigum ekki að vera formlegri í tali uppi á ræðupallinum en nauðsyn krefur en engu að síður virðuleg.

Mál manns getur af ýmsum ástæðum hljómað óþarflega stíft eða formlegt. Setningagerðin getur verið ein þeirra. Það er til vandræða ef mælandi reynir að líkja nákvæmlega eftir prentuðu máli, því að yfirleitt er nokkur munur á ritmáli og talmáli. Vissulega leitum við að jafnaði fanga í rituðu máli þegar við erum að semja ræðu. Hugsanlegt er að ræðan sé byggð á prentuðu uppkasti. En ef þú orðar hlutina alveg eins og þeir standa á prenti eða lest beint upp úr prentuðu uppkasti í ræðunni er ólíklegt að hún hljómi samtalslega. Til að tala í samtalstón þarftu að segja hlutina með eigin orðum og forðast flóknar setningar.

Annað atriði, sem skiptir máli, er að tala með breytilegum hraða. Stíft og formlegt mál einkennist oft af jöfnum straumi orða og litlum hraðabreytingum. Í venjulegu samtali erum við vön að breyta um hraða og skjóta oft inn mislöngum þögnum.

Sértu að ávarpa fjölmennan hóp þarftu auðvitað að hækka róminn og tala af meiri krafti og eldmóði en ella til að halda athygli áheyrenda, án þess þó að fórna samtalsforminu.

Til að temja sér viðeigandi, samtalslegt orðfæri í boðunarstarfinu er auðvitað nauðsynlegt að tala gott mál dags daglega. Það þarf enga sérmenntun til þess en það er mikill kostur að venja sig á að tala gott mál að staðaldri. Það fær fólk til að hlusta með virðingu á þig. Með hliðsjón af þessu skaltu hugleiða hvort þú þurfir að leggja áherslu á eftirfarandi í daglegu tali.

1. Forðastu mál sem fellur ekki að góðri almennri málvenju eða mál sem talið er tilheyra fólki sem býður lífsreglum Guðs byrginn. Forðastu óheflað eða gróft málfar í samræmi við leiðbeiningarnar í Kólossubréfinu 3:8. Það er hins vegar ekkert athugavert við að tala hversdagslegt mál. Óformlegt, hversdagslegt talmál stingur ekki í stúf við viðurkennda málvenju.

2. Endurtaktu ekki í sífellu sömu orð eða orðalag um allt sem þú vilt koma á framfæri. Lærðu að nota orð sem tjá hugsun þína skýrt og skilmerkilega.

3. Forðastu óþarfar endurtekningar og bakrykki. Fullmótaðu hugsunina áður en þú byrjar að tala.

4. Drekktu ekki góðum hugleiðingum í mælgi. Vendu þig á að segja með skýrum og einföldum setningum það sem þú vilt að aðrir muni.

5. Talaðu þannig að það vitni um virðingu fyrir öðrum.