იეჰოვას მოწმეები შვილებს ჭეშმარიტ ქრისტიანულ ფასეულობებს ჩააგონებენ.
პატივისცემის ღირსი მორალური ფასეულობები
ისტორიის მანძილზე ყოველთვის ცხოვრობდნენ გულადი მამაკაცები და ქალები, რომლებიც საყოველთაოდ აღიარებული შეხედულებების საწინააღმდეგოდ მოქმედებდნენ. ისინი პოლიტიკურ, რელიგიურ და რასობრივ სისასტიკეს იტანდნენ და ხშირად თავიანთი პრინციპებისთვის სიცოცხლესაც კი სწირავდნენ.
ადრინდელი ქრისტიანები ძალიან გულადები იყვნენ. პირველი სამი საუკუნის განმავლობაში მკაცრი დევნის დროს რომაელმა წარმართებმა ბევრი მათგანი მოკლეს იმპერატორის თაყვანისმცემლობაზე უარის თქმის გამო. ზოგჯერ არენაზე სამსხვერპლოს აღმართავდნენ. თავისუფლების მისაღებად ქრისტიანებს მხოლოდ მცირე საკმეველი უნდა დაეწვათ იმპერატორის ღვთაებრიობის აღიარების ნიშნად. მაგრამ კომპრომისზე ძალიან ცოტა მიდიოდა. უმრავლესობა რწმენის უარყოფას სიკვდილს ამჯობინებდა.
დღესაც ქრისტიანი იეჰოვას მოწმეები მსგავსად მოქმედებენ პოლიტიკურ ნეიტრალიტეტთან დაკავშირებით. მაგალითად, ნაციზმის წინაშე მათი მტკიცე პოზიცია ისტორიულ მატიანედ იქცა. მეორე მსოფლიო ომამდე და მის განმავლობაში გერმანიაში მცხოვრები მოწმეების დაახლოებით მეოთხედი სწორედ ნეიტრალიტეტის დაცვისა და „ჰაილ ჰიტლერის“ წარმოთქმის უარყოფის გამო დახოცეს, რაც ძირითადად საკონცენტრაციო ბანაკებში ხდებოდა. იეჰოვას მოწმეებს ბავშვებს ართმევდნენ. მაგრამ ასეთი ზემოქმედების მიუხედავად, ახალგაზრდები ინარჩუნებდნენ სიმტკიცეს და გაურბოდნენ იმ არაბიბლიური სწავლებებით წაბილწვას, რომლებსაც თავს ახვევდნენ.
დროშისადმი სალმის მიცემა
დღეს იეჰოვას მოწმეებს, საერთო ჯამში, აღარ დევნიან ასე სასტიკად. მიუხედავად ამისა, ზოგჯერ ახალგაზრდა იეჰოვას მოწმეების სინდისიერი გადაწყვეტილების გამო გაუგებრობა იქმნება, რადგან ისინი არ მონაწილეობენ პატრიოტულ ცერემონიებში, მაგალითად, როგორიცაა დროშისთვის სალმის მიცემა.
„მიეცით კეისრისა კეისარსა და ღვთისა — ღმერთსა!“ (მათე 22:21).
იეჰოვას მოწმეთა ბავშვებმა იციან, რომ არ უნდა უშლიდნენ სხვებს დროშისთვის სალმის მიცემას; ეს თითოეულის პირადი გადასაწყვეტია. როგორც არ უნდა იყოს, მოწმეთა პოზიცია მტკიცეა: ისინი არ აძლევენ სალამს არც ერთ სახელმწიფო დროშას. ეს, რასაკვირველია, არ ნიშნავს უპატივცემლობას. ისინი პატივისცემით ეპყრობიან თავიანთი ქვეყნის დროშას და ამას ქვეყნის კანონებისადმი მორჩილებით გამოხატავენ. ისინი არასოდეს ებმებიან სახელმწიფოს საწინააღმდეგო სხვადასხვა მოძრაობაში. სინამდვილეში მოწმეებს სჯერათ, რომ ახლანდელი მთავრობები ღვთის მიერ დაშვებულ ‘მის დადგენილებას’ წარმოადგენს. ამიტომ იეჰოვას მოწმეები ღვთის ბრძანებად მიიჩნევენ გადასახადების გადახდასა და ‘უმაღლესი ხელისუფლებებისადმი’ პატივისცემით მოპყრობას (რომაელთა 13:1—7). ყოველივე ეს შეესაბამება ქრისტეს კარგად ცნობილ სიტყვებს: „მიეცით კეისრისა კეისარსა და ღვთისა — ღმერთსა!“ (მათე 22:21).
შეიძლება ვინმემ იკითხოს: „მაშ რატომ არ სცემენ იეჰოვას მოწმეები დროშას პატივს სალმის მიცემით?“ იმიტომ, რომ დროშისადმი სალმის მიცემას თაყვანისმცემლობად მიიჩნევენ, ეს კი ღმერთს ეკუთვნის; ღვთის გარდა ისინი არავის და არაფერს სცემენ თაყვანს შეგნებულად (მათე 4:10; საქმეები 5:29). ამიტომ ისინი აფასებენ, როცა პედაგოგები პატივს სცემენ მათ თვალსაზრისს და მოწმეების ბავშვებს საშუალებას აძლევენ, თავიანთი რწმენის ერთგულები დარჩნენ.
გასაკვირია, მაგრამ როგორც ამას შემდგომი შენიშვნები აჩვენებს, მხოლოდ იეჰოვას მოწმეები არ თვლიან, რომ დროშისთვის სალმის მიცემა თაყვანისცემას უკავშირდება.
„ადრინდელი დროშები თითქმის ყველა შემთხვევაში რელიგიური ხასიათისა იყო. . . როგორც ჩანს, ეროვნული დროშებისთვის სიწმინდის მინიჭების მიზნით ადამიანები ყოველთვის რელიგიის მხარდაჭერას ეძებდნენ“ (Encyclopædia Britannica, კურსივი ჩვენია).
«დროშა, როგორც ჯვარი, წმინდაა. . . ეროვნული დროშებისადმი დამოკიდებულებასთან დაკავშირებულ კანონებსა და დადგენილებებში გამოიყენება გადაჭრილი, მრავალმნიშვნელოვანი სიტყვები: „დროშისადმი მსახურება“. . . „დროშის ღრმა პატივისცემა“, „დროშისთვის თავდადება“» (The Encyclopedia Americana, კურსივი ჩვენია).
„ქრისტიანები უარყოფდნენ. . . [რომის] იმპერატორისთვის, როგორც ღვთაებისთვის, შესაწირავის მიტანას — ჩვენს დღეებში ეს დროშისთვის სალმის მიცემის ან ერთგულების შეფიცვის უარყოფის ტოლფასია“ (დანიელ ფ. მანიქსი, 1958, გვ. 135, Those About to Die).
სამმა ახალგაზრდა ებრაელმა უარი განაცხადა ბაბილონის მეფე ნაბუქოდონოსორის მიერ აღმართული ქანდაკების წინაშე დამხობაზე.
კიდევ ერთხელ გვსურს ავღნიშნოთ, რომ დროშისადმი სალმის მიცემაზე უარის თქმით იეჰოვას მოწმეები არ გულისხმობენ სახელმწიფოსა თუ მთავრობისადმი უპატივცემულობას. უბრალოდ, მოწმეები თაყვანს არ სცემენ და არც სალამს აძლევენ იმას, რაც სახელმწიფოს სიმბოლოს წარმოადგენს. ამას ისინი ბიბლიურ დროში მცხოვრები სამი ახალგაზრდა ებრაელის პოზიციას ადარებენ, რომლებმაც უარი განაცხადეს დამხობილიყვნენ დურას მინდორზე მეფე ნაბუქოდონოსორის მიერ აღმართული ქანდაკების წინაშე (დანიელი 3:1—23, 91—100). ამიტომ მაშინ, როცა სხვები დროშას ესალმებიან და სახელმწიფოსადმი ერთგულების ფიცს დებენ, იეჰოვას მოწმეთა ბავშვები პატიოსნად მიჰყვებიან ბიბლიაზე განსწავლულ სინდისს. ამგვარად, ასეთი ღონისძიებებისადმი პატივისცემის გამოვლენით, ისინი თავს იკავებენ ყოველგვარი მონაწილეობისგან. ამავე მიზეზებით მოწმეთა ბავშვები არ უერთდებიან სხვებს ეროვნულ ჰიმნებში.
მშობლების უფლება
დღეს უმეტეს ქვეყანაში პატივისცემით ეპყრობიან მშობლების უფლებას, აღზარდონ ბავშვები თავიანთი რელიგიური შეხედულებების მიხედვით. ამ უფლებას ყველა რელიგია უჭერს მხარს, რასაც კათოლიკურ ეკლესიაში ჯერაც მოქმედი კანონიკური სამართალი ცხადყოფს: „ბავშვებისთვის სიცოცხლის მიცემის შემდეგ მშობლებს ძალიან სერიოზული ვალდებულება ედებათ, აღზარდონ ისინი, რაზეც ყოველგვარი უფლებაც აქვთ; სწორედ ამიტომ უნდა მისცენ მშობლებმა შვილებს უპირველესად ეკლესიის მოძღვრებასთან შეთანხმებული ქრისტიანული განათლება“ (კანონი 226).
ბავშვებს ასწავლიან, სხვებზე ზრუნვას.
იეჰოვას მოწმეები ამაზე მეტს არაფერს ითხოვენ. როგორც მზრუნველი მშობლები, ისინი ცდილობენ, ჩააგონონ შვილებს ჭეშმარიტი ქრისტიანული ფასეულობები, მოყვასისადმი სიყვარული და სხვების საკუთრებისადმი პატივისცემა. მათ სურთ მიყვნენ მოციქულ პავლეს რჩევა-დარიგებას, რომელიც ეფესელ ქრისტიანებს მისცა: «თქვენ კი, მამებო [„მშობლებო“, „დღევანდელი ინგლისური თარგმანი“ (Today’s English Version)], ნუ გააღიზიანებთ თქვენს შვილებს, არამედ აღზარდეთ ისინი უფლის მოძღვრებითა და დარიგებით» (ეფესელთა 6:4).
რელიგიურად დაყოფილი ოჯახები
ზოგ ოჯახში მხოლოდ ერთი მშობელია იეჰოვას მოწმე. ასეთ შემთხვევაში მოწმე მშობელს მოუწოდებენ, არ დაივიწყოს, რომ მეორე მშობელსაც აქვს უფლება, აღზარდოს ბავშვები თავის რელიგიურ შეხედულებებთან შეთანხმებულად. სხვადასხვა რელიგიური თვალსაზრისი თითქმის არასოდეს მოქმედებს ბავშვებზე ცუდადa. სინამდვილეში, თითოეულმა ბავშვმა პირადად უნდა გადაწყვიტოს, თუ რომელ რელიგიას მიჰყვეს. ბუნებრივია, ყველა ახალგაზრდა არ ირჩევს მიჰყვეს მშობლების რელიგიურ პრინციპებს, მიუხედავად იმისა, იეჰოვას მოწმეები არიან თუ არა.
ბავშვების უფლება სინდისის თავისუფლებაზე
აგრეთვე აღსანიშნავია, რომ იეჰოვას მოწმეები დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ ქრისტიანულ სინდისს (რომაელთა მე-14 თავი). ბავშვთა უფლებების კონფერენციაზე, რომლებიც გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ 1989 წელს დაადგინა, აღიარეს, რომ ბავშვს უფლება აქვს, ჰქონდეს „აზრის, სინდისისა და რელიგიის თავისუფლება“ და იმის უფლება, რომ „თავისუფლად გამოთქვამს აზრს, რომელიც გათვალისწინებული იქნება ბავშვთან დაკავშირებულ ნებისმიერ საკითხსა თუ მოქმედებაში“.
ქვეყანაზე არ არსებობს ორი ერთნაირი ბავშვი. ამიტომ გონივრულია მოველოდეთ, რომ სკოლაში გარკვეულ საქმიანობასა და დავალებებთან დაკავშირებით, ახალგაზრდა მოწმეები და სხვა მოსწავლეები საკუთარ გადაწყვეტილებებს მიიღებენ. ვიმედოვნებთ, რომ თქვენც ეთანხმებით სინდისის თავისუფლების პრინციპს.
a ფილოსოფიის დოქტორი სტივენ კარ რუბენი თავის წიგნში ლაპარაკობს იმ ბავშვების შესახებ, რომელთა მშობლები განსხვავებული რელიგიების მიმდევრები არიან: „ბავშვები მხოლოდ დაბნეულობაში ვარდებიან, როცა მშობლები გაორებული ცხოვრებით ცხოვრობენ, არეულად ლაპარაკობენ, რაღაცას ასაიდუმლოებენ და თავს არიდებენ რელიგიურ საკითხებზე საუბარს. ხოლო, როდესაც მშობლები გულწრფელები, პატიოსნები და უბრალოები არიან რელიგიურ შეხედულებებში, სულიერ ფასეულობებსა და დღესასწაულების საკითხში, ბავშვები გარკვეულ უსაფრთხოებაში იზრდებიან და უღირსებად არ გრძნობენ თავს რელიგიურ სფეროში, რაც ასე მნიშვნელოვანია საკუთარი ღირსების გრძნობისთვის და საზოგადოებაში თავიანთი ადგილის ცოდნისთვის“ (Raising Jewish Children in a Contemporary World).