ᲐᲑᲔᲚᲘ

1.[შესაძლოა ნიშნავს ამონასუნთქს, ამაოებას] — ადამისა და ევას მეორე ვაჟი, მათი პირმშოს, კაენის უმცროსი ძმა (დბ. 4:2).

შესაძლებელია, აბელს ჯერ კიდევ სიცოცხლეში ჰყავდა დები. ბიბლიაში ნათქვამია, რომ მის მშობლებს ასულები შეეძინათ, თუმცა მათი სახელები არ არის მოხსენიებული (დბ. 5:1—4). აბელი მეცხვარე იყო, მისი ძმა კი — მიწათმოქმედი (დბ. 4:2).

ერთხელ აბელმა შესაწირავი მიიტანა იეჰოვასთვის. ამ დროს კაენმაც მიიტანა შესაწირავი. თითოეულმა ის შესწირა, რაც ჰქონდა: აბელმა თავისი ფარის პირველმოგებულიდან, ხოლო კაენმა თავისი მოსავლიდან (დბ. 4:3, 4). როგორც ჩანს, ორივეს სწამდა ღმერთი. უეჭველია, ღვთის შესახებ მათ მშობლებისგან ეცოდინებოდათ. ისინი იმასაც გაიგებდნენ, რატომ არ ცხოვრობდნენ ედემის ბაღში და რატომ ეკრძალებოდათ იქ შესვლა. თავიანთი შესაწირავებით ისინი აღიარებდნენ, რომ ღვთისგან გაუცხოებულები იყვნენ, და ღვთის კეთილგანწყობილების დაბრუნება უნდოდათ.

ღმერთმა მოიწონა აბელის შესაწირავი, კაენისა კი არა. ბიბლიიდან არ ჩანს, როგორ გამოხატა ღმერთმა მოწონება თუ უარყოფა, მაგრამ ფაქტია, რომ ორივესთვის ეს აშკარა იყო. საღვთო წერილიდან მოგვიანებით ვიგებთ, რატომ მოიწონა ღმერთმა მხოლოდ აბელის შესაწირავი. ებრაელების 11:4-ში მოციქული პავლე პირველად აბელს მოიხსენიებს ღვთის მორწმუნეთა შორის. ამ მუხლიდან ჩანს, რომ სწორედ რწმენის გამო ჩაითვალა მისი მსხვერპლი „კაენისაზე უკეთესად“. 1 იოანეს 3:11, 12-დან კი ჩანს, რომ კაენს არასწორი დამოკიდებულება ჰქონდა, რაც აშკარად გამოჩნდა იქიდან, რომ ჯერ ღვთის რჩევა და გაფრთხილება უგულებელყო, შემდეგ კი განზრახ მოკლა თავისი ძმა, აბელი. შეუძლებელია იმის თქმა, წინასწარ იცოდა თუ არა აბელმა, როგორ შესრულდებოდა შთამომავალთან დაკავშირებული დაპირება (რომელიც დაბადების 3:15-ში ჩაიწერა). მაგრამ, როგორც ჩანს, ის ბევრს ფიქრობდა ღვთის ამ დაპირებაზე და სწამდა, რომ სისხლი უნდა დაღვრილიყო, ანუ ვიღაცა ქუსლში უნდა დაგესლილიყო კაცობრიობისთვის იმ სრულყოფილი მდგომარეობის დასაბრუნებლად, რომელიც ადამსა და ევას ურჩობამდე ჰქონდათ (ებ. 11:4). აქედან გამომდინარე, აბელის მიერ თავისი ფარიდან პირველმოგებულის შეწირვა შესაფერისი მსხვერპლი იყო და ღვთის კეთილგანწყობის მოსაპოვებლად ეს უეჭველად გარკვეულ როლს ითამაშებდა. მიუხედავად იმისა, რომ ეს მხოლოდ ცხოველური შესაწირავი იყო, სიცოცხლის მიმცემს აბელმა სიცოცხლე უძღვნა (შდრ. ინ. 1:36).

იესომ თქვა, რომ აბელი თავისი დაუნდობელი ძმის, კაენის მიერ რწმენის გამო პირველი დევნილი და წამებული იყო. ის მოიხსენიებს აბელს, როგორც „ქვეყნიერების შექმნიდან“ მცხოვრებს (ლკ. 11:48—51). ამ მუხლში „ქვეყნიერებად“ ნათარგმნი ბერძნული სიტყვა კოსმოს მიუთითებს კაცობრიობაზე, „შექმნად“ ნათარგმნი ბერძნული სიტყვა კატაბოლე კი სიტყვასიტყვით ნიშნავს „[თესლის] ძირს ჩამოგდებას“ (ებ. 11:11, Int). აშკარაა, რომ ფრაზაში „ქვეყნიერების შექმნიდან“ იესომ ადამისა და ევას შვილების დაბადება იგულისხმა, რომელთაგანაც წარმოიშვა მთელი კაცობრიობა. პავლემ აბელი ქრისტემდე მცხოვრებ მოწმეთა „დიდ ღრუბელში“ მოიხსენია (ებ. 11:4; 12:1).

როგორ მეტყველებს იესოს სისხლი „აბელის სისხლზე უკეთ“?

შეიძლება ითქვას, რომ თავისი რწმენისა და ღვთის კეთილგანწყობის გამო აბელი „თუმცა მოკვდა, კვლავაც მეტყველებს“ (ებ. 11:4). ებრაელების 12:24-ში მოციქული საუბრობს იესოზე, ახალი შეთანხმების შუამავალზე, და შესასხურებელ სისხლზე, „რომელიც აბელის სისხლზე უკეთ მეტყველებს“. მართალია, აბელი წამებული იყო, მაგრამ მის სისხლს არავინ გამოუსყიდია, როგორც მის მიერ შეწირული ცხვრის სისხლს. მისი სისხლი ღმერთს შეღაღადებდა მკვლელ კაენზე შურისძიებისთვის. იესოს სისხლი (რომლის მეშვეობითაც ახალი შეთანხმება შევიდა ძალაში) აბელის სისხლზე უკეთ მეტყველებს, რადგან შეღაღადებს ღმერთს, წყალობა გამოავლინოს ყველას მიმართ, ვისაც აბელის მსგავსი რწმენა აქვს, და შესაძლებელს ხდის მათ გამოსყიდვას.

როგორც ჩანს, 130 წლის ადამს შეთი აბელის სიკვდილიდან მალევე შეეძინა, ამიტომ აბელი შეიძლებოდა დაახლოებით 100 წლისა ყოფილიყო, როცა თავისმა ძმამ, კაენმა მოკლა (დბ. 4:25; 5:3).

2. [წყლის ნაკადი] — ქალაქი, რომელსაც აგრეთვე ეწოდებოდა აბელ-ბეთ-მააქა ან ბეთ-მააქას აბელი. სხვა მუხლებში სხვადასხვა ადგილების სახელებთან გამოყენებულია პრეფიქსად (2სმ. 20:18; იხ. ᲐᲑᲔᲚ-ᲑᲔᲗ-ᲛᲐᲐᲥᲐ).