ბიბლიური გამოცანები და ღვთის განზრახვა
როცა კაცმა არ იცის მისი მნიშვნელობა — რთული ეჩვენება; როცა იცის — ადვილი. რა არის ეს? გამოცანა.
დღევანდელ პრაქტიკულ საზოგადოებაში ხალხი ფიქრობს, რომ გამოცანები ბავშვური გართობაა, მაგრამ ძველად გამოცანებით ადამიანის „სიბრძნეს ცდიდნენ“, — ნათქვამია ერთ-ერთ ბიბლიურ ლექსიკონში (The Interpreter’s Dictionary of the Bible) (შეადარეთ იგავნი 1:5, 6).
დროდადრო იეჰოვა პირდაპირ არ აცხადებდა და ბუნდოვანს ხდიდა თავის წინასწარმეტყველურ სიტყვებს იმით, რომ მსგავსებებს, საგონებელში ჩამაგდებელ „ბუნდოვან სიტყვებსა“ და გამოცანებს იყენებდა (ფსალმუნი 78:2, King James Version; რიცხვნი 12:8, The Emphasized Bible). თუმცა ებრაული სიტყვა, რომელიც გამოცანად არის ნათარგმნი, ბიბლიაში მხოლოდ 17-ჯერ გვხვდება, საღვთო წერილი, სრული ამ სიტყვის მნიშვნელობით, სავსეა გამოცანებითა და იგავებით.
ბიბლიური გამოცანების სიმრავლე
მეფე სოლომონს, როგორც ცნობილია, ყველაზე რთული საკითხის ახსნა და გამოცანის გამოცნობა შეეძლო (მესამე მეფეთა 10:1). ეს, უეჭველად, იმიტომ, რომ სიბრძნე ღვთის მიერ ჰქონდა მიცემული. თუ უძველესი დროის ისტორიკოსები მართალს ამბობენ იმის შესახებ, რომ ტვიროსის მეფე ხირამთან შეჯიბრებისას სოლომონმა წააგო, ეს, ალბათ, მას შემდეგ მოხდა, რაც თავისი განდგომილების გამო იეჰოვას სული წაერთვა. მსაჯულ სამსონსაც უყვარდა გამოცანები. ერთხელ ღვთის სულით აღძრულმა სამსონმა გამოცანის საშუალებით ღვთის მტრებში შიშის გამოწვევა შეძლო (მსაჯულნი 14:12—19).
მაგრამ ბიბლიური გამოცანების უმრავლესობა იეჰოვას განზრახვებთან არის დაკავშირებული. მაგალითად, დაფიქრდით დაბადების 3:15-ზე. ეს წინასწარმეტყველება, რომელიც ბიბლიის საერთო თემას უდევს საფუძვლად, იგივე გამოცანა, „დაფარული საიდუმლოა“ (რომაელთა 16:25, 26, საქართველოს საპატრიარქოს გამოცემა). ზებუნებრივი ხილვებისა და გამოცხადებების გარდა, რომლებიც მოციქულ პავლეს ეძლეოდა, ის ღვთის განზრახვის გარკვეულ მხარეებს ‘ბუნდოვან’, სიტყვასიტყვით, „გაუგებარ გამოთქმებშიც“ ხედავდა (1 კორინთელთა 13:12; 2 კორინთელთა 12:1—4). ხოლო რა შეიძლება ითქვას მხეცის იდუმალებით მოცულ რიცხვთან — „ექვსას სამოცდაექვსთან“ — დაკავშირებულ გაუთავებელ ვარაუდებზე, რიცხვთან, რომელიც გამოცხადების 13:18-ში მოულოდნელად და ყოველგვარი ახსნის გარეშე ჩნდება? ვის შეუძლია ამ ღვთიური გამოცანების გამოცნობა და რა მიზანს ემსახურება ისინი?
დაფარული საიდუმლოს ახსნა
უმრავლესობისთვის მხედველობა ხუთივე გრძნობიდან ყველაზე ძვირფასია. მაგრამ სინათლის გარეშე ადამიანი თითქმის ვერაფერს დაინახავდა; ჩვენ, ფაქტიურად, ბრმები ვიქნებოდით. იმავეს თქმა შეგვიძლია ადამიანის გონებაზე. მას აქვს, შედარების, მსჯელობისა და, ამრიგად, რთული ამოცანის ამოხსნის სასწაულებრივი უნარი. მაგრამ დაფარული საიდუმლოების ამოსახსნელად უფრო მეტი რამ არის საჭირო. როგორც უნდა ახსნას ვინმემ ბიბლიური გამოცანები, მხოლოდ მათს ავტორს, იეჰოვას, ნათლის ღმერთს, შეუძლია მათი ნამდვილი მნიშვნელობის გამჟღავნება (1 იოანე 1:5).
სამწუხაროდ, ადამიანები ხშირად მეტისმეტად ამაყები და დამოუკიდებლები არიან, რომ პასუხისათვის იეჰოვას დაელოდონ. ზოგი, ვინც საიდუმლოთია დაინტერესებული ან ცოდნის მომატება უფრო აინტერესებს, ვიდრე ჭეშმარიტება, ახსნის პოვნას ღვთის სიტყვის გარეთ ცდილობს. მაგალითად იუდეველი მისტიკოსები, რომელთა თვალსაზრისიც კაბალაში გამოიხატება, ებრაულ ანბანსა და ციფრებს მაგიურ მნიშვნელობას მიაწერდნენ. მეორე საუკუნის გნოსტიკოსები კი ცდილობდნენ, საიდუმლოებათა ამოხსნა ებრაულ და ბერძნულ წერილებში ეპოვათ.
მაგრამ ასეთი საქმიანობა მათ უფრო მეტად რთავდა წარმართულ რიტუალებსა და ცრუმორწმუნეობაში და ღვთის ჭეშმარიტებას აცილებდა. „თუ წუთისოფელი სავსეა ბოროტებით, — ამბობდნენ გნოსტიკოსები, — მაშინ მისი შემოქმედი, იაჰვე, არ ყოფილა კეთილი ღმერთი“. სულ ეს იყო, რის გაგებასაც ცდილობდნენ? რა ზერელეა ადამიანის აზროვნება. გასაკვირი არ არის, რომ მოციქული პავლე, რომელიც მოგვიანებით გნოსტიკოსების სექტებიდან მომდინარე განდგომილების იდეებს ებრძოდა, მთელი სერიოზულობით გვაფრთხილებდა: „არ გადახვიდეთ დაწერილს“ (1 კორინთელთა 4:6).
„ბუნდოვან სიტყვებზე“ ნათლის მოფენა
მაგრამ რატომ უნდა ელაპარაკა სინათლის ღმერთს „ბუნდოვანი სიტყვებით“? საერთოდ, გამოცანა წარმოსახვისა და მსჯელობის უნარს ითხოვს. ამიტომ, განსაკუთრებულ საჭმელში გამოყენებული გემრიელი საკაზმის მსგავსად, მთელ ბიბლიაში მიმოფანტული გამოცანები ზოგჯერ, უბრალოდ, მკითხველის ინტერესის აღსაძვრელად გამოიყენებოდა ან იმისათვის, რომ ბიბლიური ცნობა უფრო ცოცხლად ყოფილიყო გადმოცემული. ასეთ შემთხვევებში, გამოცანას ჩვეულებრივ ახსნა მოჰყვება (ეზეკიელი 17:1—18; მათე 18:23—35).
იეჰოვა სიბრძნეს უხვად იძლევა, მაგრამ არა განურჩევლად (იაკობი 1:5—8). მაგალითად — ბიბლიური წიგნი, „იგავნი“, უამრავი ძნელად გასაგები აზრის ინსპირირებული კრებული, რომლებიც ზოგისთვის იგივე გამოცანებია. მათ გაგებას დრო და ფიქრი სჭირდება. მაგრამ მათ გაგებას რამდენი ახმარს ძალისხმევას? მათში ჩადებულ სიბრძნეს მხოლოდ ის ჩასწვდება, ვინც მას ეძებს (იგავნი 2:1—5).
იესოც იყენებდა თვალსაჩინო მაგალითებს თავისი მსმენელების გულის განწყობილების სამხილებლად. მის გარშემო უამრავი ხალხი იკრიბებოდა. მათ სიამოვნებდათ მისი მოსმენა. მოსწონდათ ის, რომ იესო სასწაულებს ახდენდა. მაგრამ რამდენს სურდა ცხოვრების წესის შეცვლა და მის მიმდევრად ყოფნა? ისინი განსხვავდებოდნენ იესოს მოწაფეებისგან, რომლებიც ცდილობდნენ მისი სწავლებების გაგებას და საკუთარი თავი უარყვეს, რომ მას გაჰყოლოდნენ (მათე 13:10—23, 34, 35; 16:24; იოანე 16:25, 29).
ნათლის მოფენა
ერთ ნაშრომში ნათქვამია, რომ „გამოცანებისადმი ინტერესი გონებრივი გამოღვიძების პერიოდებში ძლიერდება“. დღეს ჩვენ ისეთ დროს ვცხოვრობთ, როდესაც ღვთის ხალხზე „შუქი იღვრება“ (ფსალმუნი 96:11; დანიელი 12:4, 9). შეგვიძლია მოთმინებით ველოდოთ, როდის გამოგვიმჟღავნებს იეჰოვა თავის განზრახვებს? მაგრამ რაც უფრო მნიშვნელოვანია, მაშინვე ვიღებთ ზომებს ჩვენს ცხოვრებაში ცვლილებების შესატანად, როდესაც ვხვდებით, რა მხრივ გვჭირდება ღვთის ნებასთან ჩვენი ცხოვრების უკეთესად შეთანხმება? (ფსალმუნი 1:1—3; იაკობი 1:22—25). თუ ასე მოვიქცევით, იეჰოვა აკურთხებს ჩვენს მცდელობას და როგორც სათვალე გვეხმარება ცუდი მხედველობისას კარგად დანახვაში, ასევე სულიწმიდაც დაგვეხმერება სულიერი ხედვის გაუმჯობესებასა და გონების თვალით ღვთის განზრახვის მშვენიერი სურათის ნათლად დანახვაში (1 კორინთელთა 2:7, 9, 10).
დიახ, ბიბლიური გამოცანები განადიდებს იეჰოვას, როგორც „საიდუმლოთა გამცხადებელს“ (დანიელი 2:28, 29). უფრო მეტიც, ის გულთამხილავი არის (პირველი ნეშტთა 28:9). არ უნდა გაგვაკვირვოს იმის გაგებამ, რომ ღვთის ჭეშმარიტების სინათლე სულ უფრო მეტად კაშკაშდება (იგავნი 4:18; რომაელთა 16:25, 26). იმის მაგივრად, რომ ღვთის სიღრმეების შეცნობას ვეცადოთ მისტიციზმისა და ადამიანთა ზერელე აზროვნების საშუალებით, რომელიც მხოლოდ ამაოებაა, მოდი მტკიცე რწმენით დაველოდოთ იეჰოვა ღმერთს, რომ ნათელი მოჰფინოს თავის „ბუნდოვან სიტყვებს“ და დანიშნულ დროს თავისი განზრახვები განუცხადოს ერთგულ მსახურებს (ამოსი 3:7; მათე 24:25—27).
[საავტორო უფლება 26 გვერდზე]
Biblia Hebraica Stuttgartensia, Deutsche Bibelgesellschaft Stuttgart