ბიბლიური მუხლების ხაზგასმით წაკითხვა

ღვთის განზრახვებზე ლაპარაკის დროს — როგორც ვინმესთან საუბრისას, ისე სცენაზე გამოსვლისას — ჩვენი მსჯელობა ბიბლიაზე უნდა იყოს დაფუძნებული. ამ დროს ხშირად გვიწევს ბიბლიური მუხლების წაკითხვა, მაგრამ უნდა გვახსოვდეს, რომ საჭიროა, მუხლები კარგად წავიკითხოთ.

სათანადო ხაზგასმისთვის საჭიროა გრძნობით წაკითხვა. ბიბლიური მუხლები გრძნობით უნდა წაიკითხო. განვიხილოთ რამდენიმე მაგალითი. როდესაც ფსალმუნის 37:11-ს კითხულობ, შენს ხმაში აღთქმული მშვიდობის გამო სიხარული უნდა შეინიშნებოდეს. ხოლო როდესაც გამოცხადების 21:4-ში კითხულობ, რომ ბოლო მოეღება ტანჯვასა და სიკვდილს, ხმაში ნაწინასწარმეტყველები სასწაულებრივი ხსნისთვის ღვთისადმი მადლიერება უნდა იგრძნობოდეს. გამოცხადების 18:2, 4, 5-ის კითხვისას კი მსმენელს ხმის ტონითაც უნდა დაანახვო, რამდენად აუცილებელია ცოდვით დამძიმებული „დიდი ბაბილონიდან“ სასწრაფოდ გამოსვლა. დიახ, მუხლები გრძნობით უნდა წაიკითხო, მაგრამ საჭიროა ზომიერება. უნდა გაითვალისწინო თვით ბიბლიური მუხლის შინაარსი და ის, თუ რასთან დაკავშირებით იყენებ მას.

საჭირო სიტყვების ხაზგასმა. თუ რომელიმე მუხლის შესახებ ლაპარაკობ და მის მხოლოდ ერთ მონაკვეთს ეხები, კითხვის დროს სწორედ ამ მონაკვეთს უნდა გაუსვა ხაზი. მაგალითად, მათეს 6:33-ის კითხვის დროს თუ გსურს განმარტო, რას ნიშნავს სიტყვები „უპირველესად ეძებეთ სამეფო“, ყურადღება არ უნდა გაამახვილო სიტყვებზე „მამის სიმართლე“ და „სხვა დანარჩენი“.

დავუშვათ, სამსახურებრივ შეხვედრაზე მათეს 28:19-ის წაკითხვას აპირებ. რომელ სიტყვებს უნდა გაუსვა ხაზი? თუ გსურს მსმენელი აღძრა, რომ ვინმესთან ბიბლიის შესწავლა დაიწყოს, ხაზგასმით უნდა წაიკითხო ფრაზა „მოწაფეებად მოამზადეთ“. ხოლო თუ შენი მიზანია, მაუწყებლები აღძრა იმისკენ, რომ იმიგრანტებსაც გააცნონ ბიბლიური ჭეშმარიტება ან იმსახურონ იქ, სადაც მქადაგებლებზე უფრო დიდი მოთხოვნილებაა, ხაზი უნდა გაუსვა სიტყვებს „ხალხი ყველა ერიდან“.

ხშირად ბიბლიური მუხლი კითხვაზე პასუხის გასაცემად ან იმ აზრის დასამტკიცებლად მოგვყავს, რომელსაც მსმენელი არ ეთანხმება. თუ მუხლში ყველა აზრს ხაზგასმით წავიკითხავთ, მსმენელმა შეიძლება ვერ გაიგოს, საერთოდ რატომ მოვიყვანეთ ეს მუხლი. აზრი ჩვენთვის გასაგები იქნება, მისთვის კი — კვლავაც გაუგებარი.

მაგალითად, კითხულობ ეზეკიელის 18:4-ს, რომელშიც ნათქვამია, რომ სული კვდება. თუ გამოყოფ ფრაზას „რომელიც სცოდავს“, შესაძლოა მსმენელმა ვერც კი შენიშნოს ის აზრი, რომ სულის სიკვდილი შესაძლებელია. ამიტომაც ხაზი უნდა გაუსვა ფრაზას „სული . . . მოკვდება“. იმ შემთხვევაში კი, როდესაც გინდა, მსმენელს დაანახვო, რომ სიკვდილის მიზეზი ცოდვაა, ხაზი უნდა გაუსვა სიტყვებს: „რომელიც სცოდავს“ და „მოკვდება“. მსგავსად ამისა, როდესაც იაკობის 2:24-ს კითხულობ იმის საჩვენებლად, რომ რწმენა საქმეებით უნდა დავამტკიცოთ, ხაზი არ გაუსვა ფრაზას „იქნება მართლად აღიარებული“; გამოყავი სიტყვა „საქმეებით“. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მსმენელმა შეიძლება აზრი ვერ გაიგოს.

კიდევ ერთ მაგალითად შეგვიძლია მოვიყვანოთ რომაელების 15:7—13. ეს იმ წერილის ნაწილია, რომელიც პავლე მოციქულმა ებრაელებისა და სხვა ეროვნების ქრისტიანებისგან შემდგარ კრებას მისწერა. მოციქული აღნიშნავს, რომ ქრისტეს მსახურებამ არა მხოლოდ წინადაცვეთილ იუდეველებს მოუტანა სარგებლობა, არამედ სხვა ერებსაც, რათა „ხალხებს განედიდებინათ ღმერთი მისი გულმოწყალებისთვის“. შემდეგ პავლეს ებრაული წერილებიდან მოჰყავს ოთხი ციტატა, რომელთა მეშვეობითაც ყურადღებას ამახვილებს იმ ფაქტზე, რომ სხვა ეროვნების ადამიანებს ამის შესაძლებლობა უნდა მისცემოდათ. როგორ უნდა წაიკითხო ეს ციტატები, რომ სწორედ ის გამოყო, რაზეც პავლე ამახვილებდა ყურადღებას? მე-9 მუხლში ხაზგასმით გამოყავი „ხალხებს“ და „ერებს“, მე-10 და მე-11 მუხლებში — „ერებო“, ხოლო მე-12 მუხლში — „ხალხთა“ და „ხალხები“. ახლა შეეცადე რომაელების 15:7—13 ისე წაიკითხო, რომ ეს სიტყვები გამოყო. თუ ამას კარგად გაართმევ თავს, პავლეს მსჯელობა მსმენელისთვის უფრო ნათელი და ადვილად გასაგები იქნება.

ხაზგასმის მეთოდები. იმ აზრობრივი დატვირთვის მქონე სიტყვების ხაზგასმა, რომელთა გამოკვეთაც გინდა კონკრეტულ შემთხვევაში, სხვადასხვაგვარად შეგიძლია. სწორი ხერხი რომ შეარჩიო, მხედველობაში უნდა მიიღო ბიბლიური მუხლი და განსახილველი საკითხი. გთავაზობთ რამდენიმე ხერხს.

ხმით ხაზგასმა. ამაში იგულისხმება ხმის ნებისმიერი ცვლილება, რომლითაც წინადადებაში აზრობრივი დატვირთვის მატარებელი სიტყვები გამოიყოფა. ხაზგასმის მიზნით შეგიძლია გამოიყენო ხმის სიმაღლის ცვლილება — აწევა ან დაწევა. ბევრ ენაში ხაზგასმა ბგერის სიმაღლის ცვლილებითაც არის შესაძლებელი, მაგრამ ზოგ ენაში ამან შეიძლება სიტყვის აზრი შეცვალოს. ტემპის შენელება წონას მატებს ძირითად სიტყვებსა და ფრაზებს. იმ ენებში, რომლებშიც აზრობრივი დატვირთვის მქონე სიტყვებს ხმით ვერ გამოყოფ, საჭიროა ენაში მიღებული მეთოდების გამოყენება.

პაუზები. პაუზა უნდა გააკეთო ხაზგასასმელი მონაკვეთის წინ, შემდეგ ან ორივეგან. მთავარი აზრის წაკითხვამდე პაუზის გაკეთებით მსმენელს ინტერესს აღუძრავ; წაკითხვის შემდეგ შეყოვნებით კი უფრო შთამბეჭდავს ხდი აზრს. მაგრამ პაუზებს თუ ხშირად გააკეთებ, ტექსტში აღარაფერი გამოიკვეთება.

გამეორება. აზრის ხაზგასასმელად შეგიძლია წინადადება გაწყვიტო და ხელმეორედ წაიკითხო საჭირო სიტყვა ან ფრაზა. ხშირად უმჯობესია მუხლის ბოლომდე წაკითხვა და ხაზგასასმელი მონაკვეთის შემდეგ გამეორება.

ჟესტები. ხშირად ჟესტ-მიმიკა ძალას მატებს სიტყვასა თუ ფრაზას.

ხმის ტონი. ზოგ ენაში სათანადო ტონით წაკითხვა საჭირო სიტყვებს გამოყოფს და ხაზს უსვამს მათ მნიშვნელობას. სიტყვების ხაზგასასმელად ხმის ტონის გამოყენებისას საჭიროა სიფრთხილე, განსაკუთრებით მაშინ, როცა საქმე ეხება სარკასტულ ტონს.

როდესაც ბიბლიურ მუხლებს სხვა კითხულობს. ქადაგებისას, როდესაც მოსაუბრეს ბიბლიურ მუხლს აკითხებ, შესაძლებელია, მან სულ სხვა სიტყვებს გაუსვას ხაზი ან საერთოდაც არაფერი გამოკვეთოს. როგორ უნდა მოიქცე ამ შემთხვევაში? ხშირად უმჯობესია, უბრალოდ განმარტო მუხლი და ამის შემდეგ გაამახვილო ყურადღება აზრობრივი დატვირთვის მქონე სიტყვებზე.