თავი 13

როგორ ვისწავლო უკეთესად?

წარმოიდგინე, რომ გაუვალ ტყეში ხარ. ირგვლივ იმდენი მცენარეა, რომ გადაადგილება გიჭირს. მზის შუქი შენამდე ძლივს აღწევს. თავს რომ უშველო, გზა უნდა გაიკაფო.

ზოგისთვის სკოლაში სწავლა გაუვალ ტყეში სიარულს ჰგავს. შეიძლება შენც ასეთი შეგრძნება გაქვს. მთელი დღე საკლასო ოთახში ხარ, საღამოს კი საათობით უზიხარ საშინაო დავალებებს. ქვემოთ დაწერე, რომელი საგნის სწავლა გიჭირს ყველაზე მეტად.

․․․․․

შეიძლება მშობლები და მასწავლებლები გეუბნებიან, რომ უფრო მეტი უნდა იმეცადინო. ისინი შენი მტრები არ არიან. მათ მხოლოდ ის სურთ, რომ შენი უნარი მაქსიმალურად გამოიყენო. როგორ უნდა მოიქცე, თუ ფიქრობ, რომ ისინი შენგან ძალიან ბევრს ითხოვენ და სწავლის ხალისს საერთოდ გიკარგავენ? საჭირო „იარაღები“ დაგეხმარება ამ „გაუვალი ტყის“ გაკაფვაში.

● იარაღი 1: სწავლისადმი სწორი დამოკიდებულება. ძალიან გაგიჭირდება, თუ სწავლის ინტერესი არ გექნება. ეცადე, ცოტა სხვა თვალით შეხედო ამ საკითხს. მოციქული პავლე წერდა: „მხვნელმა იმედით უნდა ხნას და მლეწავმა წილის მიღების იმედით უნდა ლეწოს“ (1 კორინთელები 9:10).

შეიძლება დღეს ვერ ხედავდე რომელიმე საგნის სწავლის აუცილებლობას. მაგრამ უნდა გახსოვდეს, რომ სხვადასხვა საგნის შესწავლა ბევრ რამეზე შეგიქმნის წარმოდგენას. ეს დაგეხმარება იმაში, რომ ‘ყველასთვის ყველაფერი გახდე’ და ყველანაირ ადამიანთან შეძლო სალაპარაკო თემის პოვნა (1 კორინთელები 9:22). სხვა თუ არაფერი, ეს უფრო მეტად განგივითარებს აზროვნების უნარს, რაც ცხოვრებაში ნამდვილად გამოგადგება.

● იარაღი 2: სწორად შეაფასე საკუთარი შესაძლებლობები. სკოლაში შეიძლება გამოვლინდეს შენი განსაკუთრებული მონაცემები. პავლემ ტიმოთეს მისწერა: „ცეცხლივით ააგიზგიზ[ე] ღვთის ძღვენი, რომელიც შენშია“ (2 ტიმოთე 1:6). როგორც ჩანს, ტიმოთე ქრისტიანულ კრებაში განსაკუთრებულ დავალებას ასრულებდა. ამ დავალების შესრულების უნარი — ანუ „ძღვენი“, რომელიც ღვთისგან ჰქონდა — მას უფრო მეტად უნდა განევითარებინა, რათა მაქსიმალურად გამოეყენებინა თავისი შესაძლებლობები. მართალია, ესა თუ ის უნარი ღვთისგან უშუალოდ არ მიგიღია, მაგრამ შენ გაქვს ის, რაც შეიძლება სხვას არ ჰქონდეს. ნიჭი, რომლის შესახებაც წარმოდგენა არ გქონდა, შეიძლება სწორედ სკოლაში სწავლის დროს გამოვლინდეს. სკოლა დაგეხმარება ამ ნიჭის საუკეთესოდ გამოყენებაშიც.

ნურასდროს იფიქრებ, რომ უკეთესად სწავლა უბრალოდ არ შეგიძლია. თავიდან მოიცილე უარყოფითი აზრები და შენს შესაძლებლობებს დადებითად უყურე. ზოგი ამბობდა, რომ პავლე მოციქული კარგი ორატორი არ იყო და მას უსამართლოდ აკრიტიკებდნენ. მაგრამ პავლემ მათ უთხრა: „თუ სიტყვაში გაუწაფავი ვარ, ცოდნაზე ამას ნამდვილად ვერ ვიტყვი“ (2 კორინთელები 10:10; 11:6). პავლემ კარგად იცოდა თავისი სუსტი მხარეები. მაგრამ მას ისიც ესმოდა, თუ რაში იყო ძლიერი.

შენ რით გამოირჩევი? თუ გიჭირს პასუხის გაცემა, გაესაუბრე უფროსებიდან მას, ვინც კარგად გიცნობს. ის დაგანახვებს შენს ძლიერ მხარეებს და დაგეხმარება შენი შესაძლებლობების მაქსიმალურად გამოყენებაში.

● იარაღი 3: კარგი ჩვევები. უშრომლად არაფერი გამოვა. სწავლა ასე თუ ისე მაინც მოგიწევს. „სწავლის“ გაგონებაზე შეიძლება ცუდად ხდები, მაგრამ ფაქტი ფაქტია: სწავლა აუცილებელია. თუ ცოტას მოინდომებ, ეს უფრო სასიამოვნო გახდება შენთვის.

გამოიმუშავე კარგი ჩვევები. ამაში დროის სწორად გამოყენება დაგეხმარება. სანამ სკოლაში ხარ, შენთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი სწავლა უნდა იყოს. ცხადია, როგორც ბიბლიაშია ნათქვამი, არის „სიცილის დრო“ და „ცეკვა-თამაშის დრო“ (ეკლესიასტე 3:1, 4; 11:9). ბევრი ახალგაზრდის მსგავსად შენც გექნება იმის სურვილი, რომ გარკვეული დრო გამოყო გართობისთვისa. მაგრამ ეკლესიასტეს 11:4-ში წერია: „ვინც ქარს შეჰყურებს, თესლს ვერ დათესავს; ვინც ღრუბლებს შესცქერის, ვერ მოიმკის“. ასე რომ, ჯერ ისწავლე და მერე გაერთე. დრო ერთისთვისაც გეყოფა და მეორისთვისაც.

ისევ საშინაო დავალებები

რა უნდა გააკეთო, თუ ძალიან ბევრი დავალება გაქვს მოსამზადებელი? 17 წლის სანდრინა ამბობს: „ყოველ საღამოს ორი-სამი საათი ვმეცადინეობ. პლუს შაბათ-კვირა“. ზოგი უფრო მეტ დროს უთმობს მეცადინეობას. თუ ვერც შენ აუდიხარ საშინაო დავალებებს, სცადე 119-ე გვერდზე მოცემული პრაქტიკული რჩევების გამოყენება.

გზა გაიკაფე!

სულიერ წინსვლასთან დაკავშირებით პავლემ ტიმოთეს ურჩია: „ამაზე იფიქრე და ამით დაკავდი, რათა ყველასთვის ცხადი გახდეს შენი წარმატება“ (1 ტიმოთე 4:15). თუ მოინდომებ და ძალ-ღონეს არ დაიშურებ, შეძლებ აკადემიური მოსწრების გაუმჯობესებას.

გაიხსენე ამ თავის დასაწყისში მოყვანილი მაგალითი. გაუვალი ტყიდან გამოსასვლელად შესაფერისი იარაღები დაგჭირდებოდა. სკოლაში სწავლაზეც იმავეს თქმა შეიძლება. გულს ნუ გაიტეხ, თუ მშობლები და მასწავლებლები უფრო მეტს გთხოვენ. გამოიყენე „იარაღები“, რომლებზეც ამ თავში იყო ლაპარაკი. შენი წარმატებით შენ თვითონაც კმაყოფილი დარჩები!

წაიკითხე დამატებითი მასალა პირველი ტომის მე-18 თავში.

[სქოლიო]

საკვანძო ბიბლიური მუხლი

„ვინც ქარს შეჰყურებს, თესლს ვერ დათესავს; ვინც ღრუბლებს შესცქერის, ვერ მოიმკის“ (ეკლესიასტე 11:4).

რჩევა

მეცადინეობის დროს ჯერ თვალი გადაავლე მთლიან მასალას. შემდეგ დაფიქრდი, რა კითხვებს შეიძლება გაეცეს პასუხი ქვესათაურებში. ამის მერე წაიკითხე მასალა, თან პასუხი გაეცი ამ კითხვებს. ბოლოს შეეცადე წაკითხულის გახსენებას.

იცოდი, რომ . . . ?

თუ ტყუილებით ცდილობ უკეთესი ნიშნების მიღებას, სხვების ნდობას დაკარგავ და სათანადო ცოდნას ვერ მიიღებ. თან ეს ცუდად იმოქმედებს ღმერთთან შენს ურთიერთობაზე (იგავები 11:1).

რა უნდა გავაკეთო

უნდა ვეცადო, რომ ჩემი საერთო წლიური ნიშანი იყოს ․․․․․ ქულა შემდეგ საგანში:

ეს საგანი უკეთესად რომ ვისწავლო ․․․․․

რა ვკითხო მშობლებს ამ საკითხზე? ․․․․․

როგორ ფიქრობ?

● რატომ ღირს სკოლაში კარგად სწავლა?

● როგორი გეგმის შედგენა აჯობებს შენს შემთხვევაში სამეცადინოდ?

● სად ჯობია სახლში კუთხის მოწყობა საშინაო დავალებების მოსამზადებლად?

● რა უნდა გააკეთო, გართობამ ხელი რომ არ შეგიშალოს კარგად სწავლაში?

[ჩანართი 117 გვერდზე]

„დაკვირვებული ვარ: ვისაც სკოლაში არ უყვარდა სწავლა, არც ბიბლიის პირადი შესწავლა ხიბლავდა. ისინი სულიერი საკითხების გამოკვლევასაც ისე ეკიდებოდნენ, როგორც სკოლაში სწავლას“ (სილვი).

[ჩარჩო⁄სურათი 119 გვერდზე]

მოიწყვე სამეცადინო კუთხე. იქ, სადაც იმეცადინებ, ყურადღება არაფერმა არ უნდა გაგიფანტოს. თუ საშუალება გაქვს, საწერ მაგიდას მიუჯექი. გამორთე ტელევიზორი.

დაადგინე პრიორიტეტები. ახლა ყველაზე მნიშვნელოვანი შენთვის სწავლაა. ამიტომ ნუ ჩართავ ტელევიზორს, ვიდრე საშინაო დავალებებს არ მოამზადებ.

ბოლო წუთამდე ნუ გადადებ. წინასწარ განსაზღვრე, როდის რას გააკეთებ და შემდეგ შეძლებისდაგვარად მიჰყევი შენს გეგმას.

შეადგინე გეგმა. დაგეგმე, რას რის შემდეგ გააკეთებ. ჩამოწერე ეს ფურცელზე და თითოეულს მიუწერე განსაზღვრული დრო. დავალებების შესრულების პარალელურად ისინი თანმიმდევრობით გადახაზე.

დროდადრო შეისვენე. თუ ატყობ, რომ ყურადღების მოკრება გიჭირს, ცოტა ხნით შეისვენე. მალევე გააგრძელე დავალების მომზადება.

გჯეროდეს საკუთარი თავის. ხშირ შემთხვევაში, ნიჭზე მეტად სიბეჯითეზეა დამოკიდებული, კარგად სწავლობს მოსწავლე თუ ცუდად. შენ შეძლებ კარგად სწავლას. ცოტა მოინდომე და შედეგიც არ დააყოვნებს.

[სურათი 116 გვერდზე]

სწავლის პროცესი გაუვალ ტყეში გზის გაკაფვას ჰგავს. შენ კარგი „იარაღები“ გჭირდება.