თავი 37
რატომ არ მაძლევენ მშობლები გართობის უფლებას?
ელისონისთვის, ავსტრალიელი მოზარდისთვის, ყოველი ორშაბათი სკოლაში სტრესით იწყება.
„ყველა იმაზე ლაპარაკობს, როგორ გაატარეს შაბათ-კვირა, — ამბობს ელისონი. — მაგარ ამბებს ყვებიან, მაგალითად, რამდენ ადგილას იყვნენ დაპატიჟებული, რამდენ ბიჭს აკოცეს, როგორ გაექცნენ პოლიციას . . . თითქოს სახიფათოა, მაგრამ გასახსენებლად სახალისოა. სახლში დილის ხუთ საათზე ბრუნდებიან და მშობლები არაფერს ეუბნებიან, მე კი ვალდებული ვარ, მაშინ დავწვე, როცა ისინი გართობას იწყებენ.
თავიანთი თავგადასავლების მოყოლას რომ მორჩებიან, მერე მე მეკითხებიან, შაბათ-კვირა როგორ გავატარე. მე კი რა მაქვს მოსაყოლი?! დავესწარი ქრისტიანულ შეხვედრებს და ვიქადაგე. ისეთი შეგრძნება მაქვს, რომ ჩემთვის გართობა არ არსებობს. როცა ვეუბნები, რომ არაფერი გამიკეთებია, მეკითხებიან, ჩვენთან ერთად რატომ არ წამოხვედიო.
ორშაბათი რომ ჩაივლის, გგონია, რომ ყველაფერმა გადაიარა. მაგრამ სამშაბათს ყველა მომავალი შაბათ-კვირის გეგმებზე იწყებს ლაპარაკს. მე კი ვზივარ და ვუსმენ. თავს გარიყულად ვგრძნობ“.
ორშაბათობით სკოლაში შენს თავსაც იგივე ხომ არ ხდება? შესაძლოა ისეთი შეგრძნება გაქვს, რომ შენი სახლის კარს მიღმა ათასი გასართობია, მაგრამ ეს „კარი“ შენმა მშობლებმა მაგრად ჩაკეტეს. ანდა გასართობ პარკში ხარ, მაგრამ ატრაქციონზე დაჯდომის უფლებას არ გაძლევენ. ეს იმას კი არ ნიშნავს, რომ ყველაფერი გინდა გააკეთო, რასაც შენი თანატოლები აკეთებენ. უბრალოდ გინდა, ზოგჯერ მაინც გაერთო. მაგალითად, ყველაზე მეტად რისი გაკეთება გინდა მომავალ შაბათ-კვირას?
□ საცეკვაოდ წასვლა
□ წვეულებაზე წასვლა
□ კონცერტზე წასვლა
□ კინოში წასვლა
□ სხვა ․․․․․
დასვენება უსათუოდ გჭირდება. თავად შემოქმედს უნდა, რომ გაიხარო ახალგაზრდული წლებით (ეკლესიასტე 3:1, 4). შენს მშობლებსაც უნდათ, რომ გაერთო, თუმცა შეიძლება ზოგჯერ ამაში ეჭვი გეპარება. მაგრამ, ამავე დროს, შენს მშობლებს შესაძლოა ორი რამ აფიქრებდეთ სრულიად მართებულად: 1) რით გაერთობი და 2) ვისთან ერთად.
რას იზამ, თუ მეგობრები სადმე დაგპატიჟებენ, შენ კი დარწმუნებული არა ხარ, რას გეტყვიან მშობლები? განვიხილოთ სამი ვარიანტი და თითოეულის შედეგები.
ვარიანტი ა მშობლების დაუკითხავად წავალ
რატომ შეიძლება იფიქრო ასე: გინდა აჩვენო შენს მეგობრებს, რომ დამოუკიდებელი ხარ. გგონია, რომ ყველაფერი შენს მშობლებზე უკეთ იცი, ან მაინცდამაინც არ აფასებ მათ აზრს (იგავები 14:18).
შედეგი: შეიძლება შენს მეგობრებს თავი მოაწონო, მაგრამ ისინი იმასაც გაიგებენ, რომ ეშმაკობა გიყვარს. თუ მშობლებს არ ეუბნები სიმართლეს, მეგობრებსაც ადვილად მოატყუებ. როცა მშობლები გაიგებენ, რომ მათ დაუკითხავად წახვედი, თავს მოტყუებულად იგრძნობენ და გული ეტკინებათ, შენ კი დასჯა არ აგცდება. მშობლებისადმი დაუმორჩილებლობა და მათ დაუკითხავად სადმე წასვლა არაგონივრული არჩევანია (იგავები 12:15).
ვარიანტი ბ არც მშობლებს ვკითხავ და არც წავალ
რატომ შეიძლება იფიქრო ასე: შენი აზრით, სიტუაცია იქ, სადაც შენ დაგპატიჟეს, შენთვის მისაღები არ იქნება და არც დაპატიჟებულთა შორის ზოგიერთთან ურთიერთობა იმოქმედებს შენზე კარგად (1 კორინთელები 15:33; ფილიპელები 4:8). ან შეიძლება გინდა წასვლა, მაგრამ გამბედაობა არ გყოფნის მშობლებისგან ნებართვის ასაღებად.
შედეგი: თუკი გესმის, რომ ეს არასწორია და იმიტომ არ მიდიხარ, უფრო დამაჯერებლად შეძლებ შენი მეგობრებისთვის უარის თქმას. მაგრამ, თუ იმიტომ არ მიდიხარ, რომ სითამამე არ გყოფნის მშობლებისთვის ნებართვის სათხოვნელად, მოგიწევს სახლში ცხვირჩამოშვებული ჯდომა და იმაზე ფიქრი, რომ შენ გარდა ყველა ერთობა.
ვარიანტი გ ვკითხავ მშობლებს და ვნახავ, რას მეტყვიან
რატომ შეიძლება იფიქრო ასე: შენ აღიარებ მშობლების უფლებებს და პატივს სცემ მათ აზრს (კოლოსელები 3:20). გიყვარს შენი მშობლები, არ გინდა მათ დაუკითხავად იმოქმედო და გული ატკინო (იგავები 10:1). გარდა ამისა, შენ აკრძალული არა გაქვს, უთხრა მათ ის, რისი თქმაც გინდა.
შედეგი: მშობლები იგრძნობენ, რომ გიყვარს და პატივს სცემ მათ. თუ ისინი შენს თხოვნას გონივრულად ჩათვლიან, წასვლის უფლებასაც მოგცემენ.
რატომ ამბობენ მშობლები უარს
რას იზამ, თუ მშობლები უარს გეტყვიან? შეიძლება ამის გამო გაბრაზდე კიდეც, მაგრამ თუ შეეცდები გაუგო მათ, შეზღუდვები ნაკლებად გაგაღიზიანებს. მაგალითად, მათ შეიძლება ქვემოთ მოცემული მიზეზების გამო გითხრან უარი.
მეტი ცოდნა და გამოცდილება. შენი ნება რომ იყოს, ალბათ იმ პლაჟზე იბანავებდი, რომელსაც მაშველები აკონტროლებენ. რატომ? წყალში ნებივრობისას ყურადღებას ადუნებ და საფრთხეს ისე ვეღარ ამჩნევ. მაგრამ მაშველი თავისი სათვალთვალო პუნქტიდან უკეთესად ხედავს საფრთხეს.
მსგავსადვე, შენს მშობლებს მეტი ცოდნა და გამოცდილება აქვთ, ამიტომ ისინი ხედავენ იმ საფრთხეს, რომელსაც შენ ვერ ხედავ. მაშველების მსგავსად, შენი მშობლების მიზანი ის კი არ არის, რომ სიამოვნება ჩაგიშხამონ, არამედ აგარიდონ საშიშროებებს, რომლებიც შეიძლება ძვირად დაგიჯდეს.
შენდამი სიყვარული. შენი მშობლებისთვის შენი უსაფრთხოება ძალიან მნიშვნელოვანია. სწორედ სიყვარული აღძრავთ, რომ ზოგჯერ რაღაცის ნება დაგრთონ, ზოგჯერ კი — არა. როცა მათ რაიმეს სთხოვ, ისინი საკუთარ თავს ეკითხებიან, შეუძლიათ თუ არა ამის უფლება მოგცენ და შედეგებზე პასუხი თვითონ აგონ. ისინი მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეასრულებენ შენს თხოვნას, თუ დარწმუნდებიან, რომ საფრთხე არ გემუქრება.
რა უნდა გაითვალისწინო, რომ მშობლები დაგთანხმდნენ?
უნდა გაითვალისწინო ოთხი მნიშვნელოვანი ფაქტორი.
იყავი გულწრფელი: პირველ რიგში, საკუთარ თავთან უნდა იყო გულწრფელი. დაფიქრდი: „სინამდვილეში რატომ მინდა წასვლა, იმიტომ, რომ მსიამოვნებს ასეთი სახის გართობა, თუ იმიტომ, რომ არ მინდა თანატოლებისგან განსხვავებული ვიყო? ან იქნებ იმიტომ მინდა წასვლა, რომ იქ შევხვდები მას, ვინც მომწონს?“ იყავი გულწრფელი მშობლებთანაც. ერთ დროს ისინიც იყვნენ ახალგაზრდები და შენც კარგად გიცნობენ. ასე რომ, მშობლები როგორღაც მაინც მიგიხვდებიან გულის ზრახვებს. ისინი დააფასებენ შენს გულწრფელობას, შენ კი ბევრ რამეს ისწავლი მათი გამოცდილებიდან (იგავები 7:1, 2). მეორე მხრივ, როცა გულწრფელი არა ხარ, კარგავ მშობლების ნდობას და იმის შესაძლებლობაც მცირდება, რომ მათგან თანხმობა მიიღო.
შეარჩიე შესაფერისი დრო: ნუ აიკლებ მშობლებს ხვეწნა-მუდარით, როცა ისინი სამუშაოდან ახალი მოსულები არიან, ან რაიმე საქმით არიან დაკავებულნი. საუბრისთვის უფრო ხელსაყრელი დრო შეარჩიე. თუმცა ნურც ბოლო წუთამდე გადადებ მათთან საუბარს და ნურც სწრაფად მოსთხოვ პასუხის გაცემას. შენს მშობლებს არ ენდომებათ გადაწყვეტილების ნაჩქარევად მიღება. მათ ესიამოვნებათ, თუ თხოვნით დროულად მიმართავ.
გასაგებად აუხსენი: ნუ დაუმალავ მშობლებს იმას, რისი გაკეთებაც გინდა; ყველაფერი დეტალურად აუხსენი. როცა მშობლები შეგეკითხებიან: „ვინ და ვინ იქნებიან იქ?“, „უფროსები იქნებიან თუ არა?“ და „რამდენი ხანი გაგრძელდება?“, ნამდვილად არ ესიამოვნებათ, თუ უპასუხებ: „არ ვიცი“.
სწორად განეწყვე: მშობლებს მტრებად ნუ ჩათვლი. ისინი შენი გუნდის წევრებად აღიქვი, რადგან სინამდვილეში თქვენ ერთი გუნდი ხართ. თუ მშობლებს შენს მეგობრებად მიიჩნევ, ჯიბრში აღარ ჩაუდგები და ისინიც უფრო მეტად გაგიგებენ. მოერიდე ისეთ ფრაზებს, როგორებიცაა: „თქვენ მე არ მენდობით“, „ჩემ გარდა ყველა მიდის“, ან „სხვებს უშვებენ მშობლები“. თუ მშობლების გადაწყვეტილებებს პატივს სცემ, ამით დაუმტკიცებ მათ, რომ უკვე მოწიფული ხარ. თუ ასე მოიქცევი, შენდამი მეტი ნდობა ექნებათ, მომავალში კი მეტი შანსი გექნება, რომ მათგან თანხმობა მიიღო.
წაიკითხე დამატებითი მასალა მე-2 ტომის 32-ე თავში.
საკვანძო ბიბლიური მუხლი
„შვილო, იყავი ბრძენი და გული გამიხარე“ (იგავები 27:11).
რჩევა
თუ წვეულებაზე აპირებ წასვლას, მზად იყავი საჭიროების შემთხვევაში იქიდან წამოსასვლელად. ვიდრე წახვალ, მოიფიქრე, რას იტყვი ან რას გააკეთებ იმისათვის, რომ სუფთა სინდისი შეინარჩუნო.
იცოდი, რომ . . . ?
მოსიყვარულე მშობლები ყოველთვის ფრთხილობენ. როცა ბოლომდე არ ესმით, რა გინდა, ან გრძნობენ, რომ რაღაც მნიშვნელოვანს უმალავ, მეტია იმის ალბათობა, რომ უარით გაგისტუმრონ.
რა უნდა გავაკეთო
თუ სინდისი შემაწუხებს იმის გამო, რასაც დავინახავ ან გავიგებ კინოში თუ წვეულებაზე, მე ․․․․․
რა ვკითხო მშობლებს ამ საკითხზე? ․․․․․
როგორ ფიქრობ?
● რატომ შეიძლება არ გინდოდეს მშობლებისთვის ყველაფრის თქმა, რაც მათ გადაწყვეტილების მისაღებად დასჭირდებათ?
● რით იქნება ცუდი, თუ მშობლებს თანხმობას ისე „გამოსტყუებ“, რომ მნიშვნელოვან ფაქტებს დაუმალავ?
[ჩანართი 268 გვერდზე]
„ბავშვობაში ძაან თავქარიანი ვიყავი. ზოგი რამ, რითაც ვითომ ვერთობოდი, მოგვიანებით სულაც არ აღმოჩნდა გასართობი. რასაც დათეს, იმას მოიმკი. ვნანობ, რომ მშობლებს არ ვუჯერებდი“ (ბრაიანი).
[სურათი 269 გვერდზე]
მაშველების მსგავსად, შენი მშობლები უკეთ ხედავენ მოსალოდნელ საფრთხეს.