საცეცხლური 

საცეცხლურებს სხვადასხვა დანიშნულება ჰქონდა და საწმინდარში გამოიყენებოდა. ოქროს საცეცხლურებში, როგორც ჩანს, ოქროს სალამპრიდან მოცილებულ პატრუქის ნამწვს ყრიდნენ (გმ. 25:38; 37:23; რც. 4:9). დასაწვავი შესაწირავის სამსხვერპლოსთვის განკუთვნილ სპილენძის საცეცხლურებს, სავარაუდოდ, ნაცრის ან ნაკვერჩხლის ასაღებად იყენებდნენ (გმ. 27:3; 38:3). საცეცხლურები საკმევლის საკმევადაც გამოიყენებოდა (ლვ. 10:1). ყოველ დილით და ორ საღამოს შორის მღვდელმთავარი ოქროს სამსხვერპლოზე სურნელოვან საკმეველს აკმევდა (გმ. 30:7, 8).

როცა ისრაელები კარვის გადასატანად ბანაკს აშლიდნენ, საცეცხლურებს, აგრეთვე სალამპრისთვის თუ დასაწვავი შესაწირავის სამსხვერპლოსთვის განკუთვნილ სხვა მოწყობილობებს გადასაფარებელს აფარებდნენ (რც. 4:9, 14).

ტაძრისთვის, რომლის გეგმაც დავითს ღვთივშთაგონებით ჰქონდა მიღებული, სოლომონმა ოქროსა და ვერცხლის საცეცხლურები დაამზადებინა. ეს საცეცხლურები კარვის საცეცხლურებზე უფრო ნატიფი და მდიდრული იქნებოდა (1მფ. 7:48—50; 1მტ. 28:11—19; 2მტ. 4:19—22). ბიბლიაში ვკითხულობთ, რომ როცა ბაბილონელებმა ისრაელები ტყვედ წაასხეს, ტაძრიდან ხალასი ოქროსა და ვერცხლის საცეცხლურები წაიღეს (2მფ. 25:15; იერ. 52:19).

ებრაელების 9:4-ში მოხსენიებულია საგანი, რომელიც შეთანხმების კიდობანთან ერთად წმინდათაწმინდაში ინახებოდა. ბერძნულად მას თიმიატერიონ ეწოდებოდა. ეს სიტყვა მიუთითებს ისეთ რამეზე, რაც საკმევლის კმევას უკავშირდება. ბიბლიის ზოგიერთ თარგმანში იგი საკმევლის სამსხვერპლოდ არის გადმოთარგმნილი (NIV, NE, JB, RS). ასეთი თარგმანის მხარდასაჭერად ის არგუმენტი მოჰყავთ, რომ ფილონ ალექსანდრიელი და იოსებ ფლავიუსი თიმიატერიონს საკმევლის სამსხვერპლოს აღსანიშნავად იყენებდნენ. მაგრამ როგორც ცნობილია, საკმევლის სამსხვერპლო წმინდათაწმინდაში კი არ იდგა (გმ. 30:1, 6), არამედ 1 მეფეების 6:22-ის თანახმად, ფარდის წინ, „შიდა ოთახთან“ (შდრ. გმ. 40:3—5). მაშასადამე, ებრაელების 9:4-ში თიმიატერიონის სასაკმევლედ თარგმნა მართებულია. გამოსყიდვის დღეს მღვდელმთავარი სწორედ საცეცხლურით (იგივე სასაკმევლე) შედიოდა წმინდათაწმინდაში (ლვ. 16:12, 13). ბერძნულ სეპტუაგინტაში თიმიატერიონ ყოველთვის საცეცხლურის მნიშვნელობით გამოიყენება (2მტ. 26:19; ეზკ. 8:11, LXX), გამონაკლისია ლევიანების 16:12, რომელშიც სხვა სიტყვაა გამოყენებული და აღწერილია გამოსყიდვის დღეს შესასრულებელი მღვდელმსახურება. ებრაული მიშნას თანახმად, გამოსყიდვის დღეს განსაკუთრებულ ოქროს სასაკმევლეს იყენებდნენ (იომა 4:4; 5:1; 7:4). ამ ყოველივეს გათვალისწინებით ბიბლიის მრავალ თარგმანში თიმიატერიონ სასაკმევლედ არის ნათარგმნი (აქ, სსგ, კს).

უმართებულო გამოყენება. აარონის ვაჟებმა, ნადაბმა და აბიჰუმ, თავიანთი საცეცხლურებით უკანონო ცეცხლი მიიტანეს იეჰოვას წინაშე, რის გამოც სიკვდილით დაისაჯნენ (ლვ. 10:1, 2). ცეცხლმა შთანთქა კორახი და მისი მომხრე 250 მოჯანყე კაცი, როცა ისინი თავიანთი სპილენძის საცეცხლურებით წარდგნენ იეჰოვას წინაშე (რც. 16:16—19, 35, 39). სასაკმევლის უკანონოდ გამოყენების გამო მეფე უზიას კეთრი შეეყარა (2მტ. 26:18, 19). ეზეკიელმა ხილვაში ნახა ისრაელის 70 უხუცესი, რომლებიც სასაკმევლეებით უკმევდნენ საკმეველს კერპებს (ეზკ. 8:10, 11; იხ. საკმეველი).