სარგებელი

სესხად გაცემული თანხისა თუ სხვა რამის სანაცვლოდ მიღებული მოგება.

ძვ. წ. მეორე ათასწლეულისთვის ბაბილონში უკვე ჩამოყალიბებული იყო სესხების გაცემის სისტემა. ხამურაბის კანონის თანახმად ფულსა და მარცვლეულზე 20-პროცენტიანი სარგებელი იყო დაწესებული. თუ ვაჭარი უფრო მაღალ პროცენტს მოითხოვდა, სესხად გაცემულს ვერ დაიბრუნებდა. ღვთის კანონი თანამოძმისთვის სარგებლით სესხის მიცემას კრძალავდა. სხვის გაჭირვებაზე ხელი არავის უნდა მოეთბო (გმ. 22:25; ლვ. 25:36, 37; კნ. 23:19). იგავების 28:8-ში ნათქვამია, რომ უპატიოსნო სარგებლით მოხვეჭილი ქონება „ღარიბთა მწყალობელს“ დარჩება.

აღსანიშნავია, რომ ისრაელებს უცხოელისგან შეეძლოთ სარგებელი მოეთხოვათ (კნ. 23:20). ებრაელ სწავლულთა აზრით, ეს კანონი ეხებოდა საქმიან სესხებს და არა გაჭირვებულისთვის მიცემულ სესხს (The Pentateuch and Haftorahs, ჯ. ჰ. ჰერცის რედაქციით, ლონდონი, 1972, გვ. 849). უცხოელების უმეტესობა ისრაელში სავაჭროდ ჩამოდიოდა და შესაბამისად მათგან ითხოვდნენ სარგებელს, ვინაიდან თვითონ უცხოელებიც სესხს სარგებლით გასცემდნენ ხოლმე.

მართალია, ღვთისმოშიში ებრაელები იცავდნენ ღვთის კანონს და სარგებლის გარეშე გასცემდნენ სესხს (ფს. 15:5; ეზკ. 18:5, 8, 17), მაგრამ დროთა განმავლობაში სესხის სარგებლით გაცემა მაინც დამკვიდრდა და მძიმე ტვირთად დააწვა გაჭირვებულ მოვალეებს (ნემ. 5:1—11; ეს. 24:2; ეზკ. 18:13; 22:12). იესო ქრისტემ ღვთის ეს კანონი ასე განავრცო: „სარგებლის გარეშე ასესხეთ და ნუღარაფრის დაბრუნებას იმედოვნებთ“ (ლკ. 6:34, 35). აქედან გამომდინარე, მართებული არ იქნება დახმარებაზე უარის თქმა მისთვის, ვინც მისგან დამოუკიდებელი მიზეზის გამო გაჭირვებას განიცდის და ვალს ვერ იხდის. მაგრამ თუ ვალის აღების მიზეზი გაჭირვება არ არის, სარგებლის გამორთმევა მისაღებია. იესომ თავის ერთ-ერთ მაგალითში დაძრახა ბოროტი მონა, რომელმაც თავისი ბატონის ფული ვაჭრებს არ მისცა სარგებლის მისაღებად. ამგვარად იესომ ცხადყო, რომ დაბანდებული თანხიდან სარგებლის მიღება საძრახისი არ არის (მთ. 25:26, 27; ლკ. 19:22, 23).