ითრო

[ნაწარმოებია ფუძიდან, რომელიც ნიშნავს საკმარისზე მეტს, სიუხვეს]

მოსეს სიმამრი კენიელთა ტომიდან (გმ. 3:1; მსჯ. 1:16); ითროს რეუელიც ერქვა (რც. 10:29). ითრო შესაძლოა წოდება იყო, რეუელი კი — საკუთარი სახელი. თუმცა, უჩვეულო არაფერია იმაში, რომ არაბ თავკაცს ორი ან მეტი სახელი ჰქონოდა, როგორც ეს მრავალი წარწერიდან ჩანს. გამოსვლის 4:18-ის მასორეტულ ტექსტში ის იეთერად არის მოხსენიებული.

ითრო იყო „მიდიანის მღვდელი“. ის დიდი ოჯახის მეთაური იყო და სულ მცირე შვიდი ასული და ერთი ვაჟი ჰყავდა, რომელიც ბიბლიაში სახელით არის მოხსენიებული (გმ. 2:15, 16; რც. 10:29). მარჩენლის გარდა, ის ოჯახის სულიერი წინამძღოლიც უნდა ყოფილიყო, ამიტომ მას მართებულად ეწოდებოდა „მიდიანის მღვდელი [თავკაცი]“. ეს თავისთავად არ ნიშნავდა, რომ ის იეჰოვა ღმერთის თაყვანისმცემელი იყო. მაგრამ, შესაძლოა, ითროს წინაპრებმა იცოდნენ ჭეშმარიტი თაყვანისმცემლობის შესახებ და ეს, ალბათ, გარკვეულწილად გავლენას ახდენდა მათ შთამომავლებზეც. ითროს საქციელიდან შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ის პატივს სცემდა მოსესა და ისრაელის ღმერთს (გმ. 18:10—12).

მომავალ სიძესთან ურთიერთობა ითრომ მას შემდეგ მალევე დაიწყო, რაც ძვ. წ. 1553 წელს მოსე ეგვიპტიდან გაიქცა. მოსე ითროს ასულებს ფარის დარწყულებაში დაეხმარა, რის შესახებაც მათ მამას უამბეს, ითრომ კი, თავის მხრივ, მის მიმართ სტუმართმოყვარეობა გამოიჩინა. მოსე ითროს სახლში დარჩა და მის ასულ ციფორაზე დაქორწინდა. ის ითროს ფარას დაახლოებით 40 წელს მწყემსავდა. ერთხელ ხორების მთასთან (სინა) იეჰოვამ მოუწოდა მოსეს, ეგვიპტეში დაბრუნებულიყო. მას გზა სიმამრმაც დაულოცა (გმ. 2:15—22; 3:1; 4:18; სქ. 7:29, 30).

მოგვიანებით, როცა ითრომ ეგვიპტელებზე იეჰოვას დიდებული გამარჯვების შესახებ გაიგო, დაუყოვნებლივ მივიდა მოსესთან ხორების მთაზე და ციფორა და მათი ორი ვაჟი მიუყვანა. სიძე-სიმამრი თბილად შეხვდა ერთმანეთს. როცა მოსემ უამბო ითროს, თავისი ხალხის სახსნელად რა ძლევამოსილი საქმეები მოიმოქმედა იეჰოვამ, ითრომ აკურთხა ღმერთი და აღიარა: „ახლა კი ვიცი, რომ ყველა სხვა ღმერთზე დიდია იეჰოვა“. შემდეგ ჭეშმარიტ ღმერთს მსხვერპლი შესწირა (გმ. 18:1—12). მეორე დღეს ითრო აკვირდებოდა, როგორ უსმენდა მოსე „დილიდან საღამომდე“ მასთან პრობლემების გადასაჭრელად მისულ ისრაელებს. მან შენიშნა, რომ მოსესთვისაც და ხალხისთვისაც ეს ძალიან დამღლელი იყო, ამიტომ ურჩია, სხვებზე გადაენაწილებინა პასუხისმგებლობა, ესწავლებინა სხვა უნარიანი და ღირსეული მამაკაცებისთვის და დაეყენებინა ისინი სადავო საქმეების მოსასმენად ათისთავებად, ორმოცდაათისთავებად, ასისთავებად და ათასისთავებად. ამგვარად, მოსე მხოლოდ იმ საქმეებს მოისმენდა, რომლებსაც ისინი ვერ მოაგვარებდნენ. მოსე დათანხმდა. მოგვიანებით ითრო თავის ქვეყანაში დაბრუნდა (გმ. 18:13—27).

ითროს ვაჟს, ხობაბს, მოსემ სთხოვა, რომ მათი მეგზური ყოფილიყო. მართალია, ხობაბმა თავიდან უარი თქვა, მაგრამ ბოლოს დათანხმდა და მისი ოჯახიდან ზოგი ისრაელთან ერთად შევიდა აღთქმულ მიწაზე (რც. 10:29—33). მსაჯულების 4:11-ში ხობაბი მოსეს სიმამრად არის მოხსენიებული და არა ცოლისძმად, რაც გაუგებრობას იწვევს. მაგრამ ებრაული სიტყვა, რომელიც ჩვეულებრივ სიმამრად ითარგმნება, შეიძლება უფრო ფართო გაგებით ნიშნავდეს მამრობითი სქესის მოყვარეს, და მასში ცოლისძმაც იგულისხმებოდეს. იმის თქმა, რომ ითრო კი არა, ხობაბი იყო მოსეს სიმამრი, სხვა მუხლებს ეწინააღმდეგება. თუ ითროს ხობაბიც ერქვა, როგორც ეს ზოგს მიაჩნია, მაშინ ეს ნიშნავს, რომ მამა-შვილს ერთი სახელი ჰქონდა. მეორე მხრივ, ამ მუხლში ხობაბი, კენიელთა მომდევნო თაობის თავკაცი, შესაძლოა თავისი მამის წარმომადგენლად იყო მოხსენიებული (იხ. ხობაბი).