ფეკახი

[ნაწარმოებია ფუძიდან, რომელიც ნიშნავს გაღებას]

ისრაელის მეფე, რემალიას ვაჟი, რომელიც დაახლოებით ძვ. წ. 778 წელს გამეფდა და 20 წელს მეფობდა. ის მმართველობდა იუდას მეფეების — აზარიას (უზია), იოთამისა და ახაზიას დროს. გამეფებამდე ფეკახი ისრაელის მეფე ფეკახიას მხლებელი იყო. უზიას მეფობის 52-ე წელს ფეკახმა 50 გალაადელის დახმარებით ფეკახია სიცოცხლეს გამოასალმა, ხელთ იგდო ძალაუფლება ისრაელში და სამარიაში გამეფდა (2მფ. 15:25, 27). ფეკახის მმართველობის დროს ისრაელში კვლავ ხბოს ეთაყვანებოდნენ (2მფ. 15:28). ფეკახმა კავშირი შეკრა სირიის მეფე რეცინთან. ისინი მეფე იოთამის (გამეფდა ფეკახის მეფობის მეორე წელს) მეფობის ბოლო წლებში ავიწროებდნენ იუდას (2მფ. 15:32, 37, 38).

ფეკახის მეფობის მე-17 წელს იოთამის ვაჟი, ახაზი გამეფდა. ფეკახი და რეცინი თავს დაესხნენ იუდას, რათა მეფე ტახტიდან ჩამოეგდოთ და მის ნაცვლად ვინმე ტაბეელის ძე გაემეფებინათ. მართალია მათ იერუსალიმი ვერ აიღეს (2მფ. 16:1, 5; ეს. 7:1—7), მაგრამ იუდას დიდი ზარალი მიაყენეს. ერთ დღეში ფეკახმა 120 000 მამაცი ვაჟკაცი დახოცა. გარდა ამისა, ისრაელის ჯარმა იუდადან 200 000 კაცი წამოასხა ტყვედ. თუმცა წინასწარმეტყველ ოდედის რჩევისამებრ, რომელსაც ეფრემელი თავკაცებიც დაეთანხმნენ, ისრაელებმა ტყვეები უკან დააბრუნეს (2მტ. 28:6, 8—15).

ესაია წინასწარმეტყველი არწმუნებდა ახაზს, რომ სირია-ისრაელის კავშირი მას მეფობას ვერ წაართმევდა (ეს. 7:6, 7), მაგრამ ურწმუნო ახაზმა ასურეთის მეფე ტიგლათფილესერ III-ს ქრთამი გაუგზავნა და დახმარება სთხოვა. შედეგად ასურეთის მეფემ აიღო დამასკო, რეცინი კი მოკლა (2მფ. 16:7—9). სავარაუდოდ ამავე პერიოდში დაიპყრო ტიგლათფილესერმა გალაადი, გალილეა, ნაფთალი და ჩრდილოეთის სამეფოს რამდენიმე ქალაქი (2მფ. 15:29). თავად ფეკახი ელაჰის ვაჟმა, ჰოშეამ მოკლა და ისრაელის სამეფო ტახტზე ავიდა (2მფ. 15:30).

აი რას იუწყება ტიგლათფილესერ III-ის დროინდელი ტექსტის ფრაგმენტი ასურეთის მიერ ისრაელზე გალაშქრების შესახებ: „ხალხი თავისი საბადებლითურთ ასურეთში წავასხი. მათ ტახტიდან ჩამოაგდეს თავიანთი მეფე ფეკახი (ფაქახა), მე კი ჰოშეა (აუსი) გავამეფე“ (Ancient Near Eastern Texts, ჯ. ბ. პრიჩარდის რედაქციით, 1974, გვ. 284).