ᲤᲣᲚᲘ

1. ამ სახელით არის მოხსენიებული ასურეთის მეფე 2 მეფეების 15:19-სა და 1 მატიანეს 5:26-ში. ისრაელის მეფე მენახემის მმართველობის დროს ფული შეიჭრა პალესტინაში და მენახემისგან ხარკი მიიღო. დიდი ხნის განმავლობაში უპასუხოდ რჩებოდა კითხვა იმის შესახებ, თუ ვინ იყო ფული. თუმცა დღევანდელი მკვლევრების უმეტესობა ასკვნის, რომ ფული და ასურეთის მეფე ტიგლათფილესერ III ერთი და იგივე პიროვნებაა. ასეთი დასკვნის გაკეთების საფუძველს იძლევა ის ფაქტი, რომ სახელი ფულუ (ფული) მოხსენიებულია „ბაბილონის მეფეთა სიის A“ სახელით ცნობილ ფირფიტაზე, სადაც მეფეთა სახელებია ჩამოთვლილი. „სინქრონულ მატიანეში“ კი იმ ადგილას, სადაც უნდა იყოს მოხსენიებული ფული, წერია სახელი თუქულთიაფილეშარა (ტიგლათფილესერი) (Ancient Near Eastern Texts, ჯ. პრიჩარდის რედაქციით, 1974, გვ. 272, 273). შესაძლოა, „ფული“ იყო მისი საკუთარი სახელი ან მას ამ სახელით იცნობდნენ ბაბილონში, მაშინ როცა ტიგლათფილესერი (თილგათ-ფილნესერი) მას იმის შემდეგ ეწოდა, რაც ასურეთის მეფე გახდა. იმ აზრს, რომ ერთსა და იმავე პიროვნებაზეა საუბარი, ხაზს უსვამს 1 მატიანეს 5:26-ც, სადაც მოხსენიებულია „ასურეთის მეფე ფული, იგივე თილგათ-ფილნესერი“ (იხ. ᲢᲘᲒᲚᲐᲗᲤᲘᲚᲔᲡᲔᲠ III).

2. ქვეყანა ან ხალხი, რომელიც მხოლოდ ესაიას 66:19-შია მოხსენიებული თარშიშსა (სავარაუდოდ, ესპანეთის სამხრეთი ნაწილი) და ლუდთან (აფრიკის ჩრდ.) ერთად. როგორც ჩანს, თარშიშიც, ფულიც და ლუდიც განთქმული იყვნენ დახელოვნებული მშვილდოსნებით. ფულის ზუსტი ადგილმდებარეობა უცნობია. ბერძნულ სეპტუაგინტაში ესაიას 66:19-ში „ფულის“ ნაცვლად წერია „ფუდი“, რაც ძალიან ჰგავს „ფუტს“ (მეცნიერთა აზრით, ასე უწოდებდნენ აფრიკაში მცხოვრებ ლიბიელებს). კავშირი ფუტსა და ლუდს შორის ჩანს ეზეკიელის 27:10-სა და იერემიას 46:9-დან (იხ. ᲤᲣᲢᲘ). თუმცაღა, მასორული ტექსტის სისწორეს, სადაც წერია „ფული“, ადასტურებს ესაიას წიგნის მკვდარი ზღვის ხელნაწერი და სირიული „ფეშიტა“. ზოგი მეცნიერის აზრით ფული არის მდინარე ნილოსზე არსებული კუნძული ფილე.