შუნემი — სიყვარულითა და ძალადობით გამორჩეული

გალილეის სამხრეთ ნაწილში, იზრეყელის ველის აღმოსავლეთ ნაწილის ბოლოში, გაშლილი იყო ქალაქი შუნემი. ეს პატარა ქალაქი ბიბლიურ ისტორიაში ორი უმნიშვნელოვანესი ბრძოლის თვითმხილველი გახდა, მაგრამ ის აგრეთვე განთქმული იყო როგორც იმ ორი მანდილოსნის სამშობლო, რომლებმაც ერთგულებით გამსჭვალული სიყვარულის მაგალითი დატოვეს.

შუნემის უკან იდგა მთა, რომელიც, როგორც ფიქრობენ, მორეს ბორცვი იყო, და ველის მეორე მხარეს, დაახლოებით რვა კილომეტრის მოშორებით, გილბოაყის მთა იდგა. ამ ორ მთას შორის მდებარეობდა კარგი სარწყავი, ნაყოფიერი მიწა — ეს მთელ ისრაელში ყველაზე უხვმოსავლიანი მხარე იყო.

შუნემის გარშემო ხშირი მცენარეულობით დაფარული არემარე ქმნის ფონს ყველაზე მომხიბლავი სასიყვარულო მოთხრობისთვის, რომელიც კი ოდესმე შეთხზულა — ეს არის „ქებათა-ქება სოლომონისა“, ანუ „სიმღერა სოლომონისა“. ეს სიმღერა მოგვითხრობს ლამაზ სოფლელ გოგონაზე, რომელსაც ერჩია, ცოლად გაჰყოლოდა თავის მეგობარ მწყემსს, ვიდრე მეფე სოლომონის ერთ-ერთი ცოლი გამხდარიყო. მისი გული რომ მოეგო, სოლომონმა მთელი თავისი სიბრძნე და სიმდიდრე გამოიყენა. ხშირად აქებდა მას: „ვინ არის იგი, ცისკარივით აღმომჭვრეტელი, მთვარისებრ მშვენიერი და მზისებრ ნათელი?“ და სოლომონი ჰპირდებოდა, რომ შეამკობდა მას ისეთი ძვირფასეულობით, როგორსაც კი მოისურვებდა (ქებათა-ქება 1:11; 6:10).

მეფური ცხოვრება რომ ეგემა, სოლომონმა ის იერუსალიმში წაიყვანა თავისი ამალის წევრებთან ერთად, რომელსაც თან ახლდა 60 საუკეთესო მებრძოლი (ქებათა-ქება 3:6–11). მან ის მეფის კარზე დაასახლა, რომელიც იმდენად შთამბეჭდავი იყო, რომ საბას დედოფალი ‘გაოგნებული’ დარჩა მისი ხილვით (მესამე მეფეთა 10:4, 5).

მაგრამ შუნემელი გოგონა თავისი მწყემსი ჭაბუკის ერთგული იყო. „როგორც ხე ვაშლისა ტყიურ ხეთა შორის, — ამბობდა ის, — ასეა მეტრფე ჩემი“ (ქებათა-ქება 2:3). შეხაროდეს სოლომონი ათასობით ვენახს. გოგონას მხოლოდ ერთი ვენახი და შეყვარებული უნდოდა. მისი სიყვარული არ შეირყეოდა (ქებათა-ქება 8:11, 12).

შუნემში კიდევ სხვა მშვენიერი ქალი ცხოვრობდა. მისი გარეგნობის შესახებ არაფერი ვიცით, მაგრამ მას, უეჭველად, შესანიშნავი გული ჰქონდა. ბიბლია ამბობს, რომ ის ‘დიდად ზრუნავდა’, ანუ ირჯებოდა, რომ წინასწარმეტყველ ელისეს ყოველთვის ჰქონოდა საჭმელი და საცხოვრებელი (მეოთხე მეფეთა 4:8–13).

შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ, რა მადლიერებით ბრუნდებოდა ელისე ხანგრძლივი და დამქანცველი მგზავრობის შემდეგ პატარა ოთახში, რომელიც იმ ქალმა და მისმა მეუღლემ ზემოთვალში მოუწყვეს მას. ალბათ, ელისე ხშირად აკითხავდა მათ, რადგან მისი მსახურება 60 წელს გრძელდებოდა. რატომ მოითხოვდა დაჟინებით შუნემელი ქალი, რომ ელისე ყოველთვის, როცა კი გზად მათ სახლს გაივლიდა, დარჩენილიყო მათ სახლში? იმიტომ რომ ის აფასებდა ელისეს შრომას. ეს თავმდაბალი, უანგარო წინასწარმეტყველი მოქმედებდა როგორც ერის სინდისი და შეახსენებდა მეფეებს, მღვდლებს და უბრალო ხალხს მათ მოვალეობას: ემსახურათ იეჰოვასთვის.

ეჭვგარეშეა, ეს შუნემელი ქალი მათ შორის იყო, რომელთა შესახებაც იესომ თქვა: „ვინც წინასწარმეტყველს ღებულობს წინასწარმეტყველის სახელით, მიიღებს წინასწარმეტყველის საზღაურს“ (მათე 10:41). იეჰოვამ განსაკუთრებულად დააჯილდოვა ეს ღვთისმოშიში ქალი. მიუხედავად იმისა, რომ მრავალი წლის მანძილზე ის უნაყოფო იყო, მას ვაჟი ეყოლა. რამდენიმე წლის შემდეგ, ქვეყანაში შვიდწლიანი შიმშილის დროს, მას ღმერთი ეხმარებოდა. ეს ამაღელვებელი ცნობა შეგვახსენებს, რომ სიკეთე, რომელსაც ღვთის მსახურთა მიმართ ვიჩენთ, შეუმჩნეველი არ რჩება ჩვენი ზეციერი მამისთვის (მეოთხე მეფეთა 4:13–37; 8:1–6; ებრაელთა 6:10).

ორი გადამწყვეტი ბრძოლა

თუმცა შუნემი სამახსოვრო გახდა როგორც იმ ორი ერთგული ქალის სამშობლო, ეს ქალაქი იყო ორი ბრძოლის მოწმე, რომლებმაც ისრაელის ისტორიის მიმართულება შეცვალა. მის მახლობლად მორესა და გილბოაყის მთებს შორის მდებარეობდა შესანიშნავი საბრძოლო ველი. ბიბლიურ დროში მცხოვრები მხედართმთავრები ყოველთვის იქ შლიდნენ ბანაკს, სადაც იყო წყლის უხვი მარაგი, ამაღლებული ადგილი დასაცავად, და, თუ შესაძლებელი იყო, ხელსაყრელი პოზიცია, საიდანაც გადაჰყურებდნენ საბრძოლო ველს, რომლის ფართობიც საკმარისი იყო ჯარის, ცხენებისა და ეტლების მანევრირებისთვის. ასეთ ხელსაყრელ პირობებს იძლეოდა შუნემი და გილბოაყი.

მსაჯულების დროს მიდიანის, ყამალეკისა და სხვა ხალხისგან შემდგარი 135 000-იანი ჯარი დაბანაკებული იყო ვაკეზე, მორეს წინ. მათ აქლემებს „თვლა არ ჰქონდა. . . იმდენი იყვნენ, როგორც ზღვაში ქვიშა“ (მსაჯულნი 7:12). ველზე მათ მოპირდაპირედ, ქაროდის წყაროსთან, გილბოაყის მთის ძირას, იდგნენ ისრაელები მსაჯული გედეონის მეთაურობით, რომელსაც მხოლოდ 32 000 მებრძოლი ჰყავდა.

ბრძოლამდე რამდენიმე დღის განმავლობაში თითოეული მხარე ცდილობდა დემორალიზაცია შეეტანა მოწინააღმდეგის რიგებში. ურიცხვ დამცინავ ჯარისკაცს, საბრძოლო აქლემებს, ეტლებსა და ცხენებს შეეძლო ისრაელის ქვეით ჯარისკაცებში შიში გამოეწვია. უეჭველია, რომ მიდიანელები — ისინი უკვე ადგილზე იყვნენ, როცა ისრაელები ჯერ კიდევ იკრიბებოდნენ — შემზარავ სანახაობას ქმნიდნენ. ამიტომ როცა გედეონმა იკითხა, თუ ‘ვის ეშინოდა და კანკალებდა’, პასუხად ჯარის ორმა მესამედმა დატოვა ბრძოლის ველი (მსაჯულნი 7:1–3).

ახლა მხოლოდ ისრაელიანთა 10 000 მებრძოლი შესცქეროდა ველს, სადაც მტრის 135 000-იანი ლაშქარი იდგა, ცოტა ხნის შემდეგ კი იეჰოვამ ისრაელ მებრძოლთა რაოდენობა სულ რაღაც 300 კაცამდე დაიყვანა. ისრაელების ჩვეულების თანახმად, ეს პატარა ჯგუფი დაიყო სამ რაზმად. წყვდიადის საფარში ისინი გაიშალნენ და სამი მხრიდან დაიკავეს თავ-თავიანთი პოზიციები მტრის ბანაკის გარშემო. შემდეგ გედეონის ბრძანებით ამ 300-მა დაამსხვრია თავ-თავიანთი დოქები, რომლებშიც დამალული ჰქონდათ ანთებული კვარები, ასწიეს ეს კვარები და დაიყვირეს: „იეჰოვას მახვილი და გედეონის მახვილი!“ (აქ). მათ ჩაჰბერეს თავ-თავიანთ ბუკებში და რამდენიმე ხანს გააგრძელეს დაკვრა. სიბნელეში სხვადასხვა ხალხისგან შემდგარ შეშინებულ მებრძოლებს ეგონათ, 300 რაზმი დაესხა თავს. იეჰოვამ ისინი ერთმანეთის წინააღმდეგ აამხედრა და „აიშალა მთელი ბანაკი, ღრიალებდნენ და აქეთ-იქით აწყდებოდნენ“ (მსაჯულნი 7:15–22; 8:10).

მეორე ბრძოლა შუნემის მახლობლად მეფე საულის დროს მოხდა. ბიბლია გვატყობინებს, რომ „შეიყარნენ ფილისტიმელები, მივიდნენ და შუნემში დაიბანაკეს. საულმაც შეჰყარა მთელი ისრაელი და გილბოაყში დაიბანაკეს“, ისევე, როგორც მრავალი წლის წინათ გედეონის ჯარმა გააკეთა. მაგრამ, გედეონისგან განსხვავებით, საულს ნაკლები ნდობა ჰქონდა იეჰოვასადმი და არჩია დაკითხოდა სპირიტულ მედიუმს ყენდორში. ფილისტიმელთა ბანაკის დანახვაზე საულს „შეეშინდა და ძლიერ შეუკრთა გული“. ბრძოლის დროს კი ისრაელები გაიქცნენ და სასტიკად დამარცხდნენ. საული და იონათანი დაიღუპნენ (პირველი მეფეთა 28:4–7; 31:1–6).

ასე რომ შუნემი გამორჩეული იყო როგორც სიყვარულით, ისე ძალადობით, როგორც იეჰოვაზე მინდობით, ისე დემონებზე მინდობით. ამ ვაკე მხარეში ორმა ქალმა აჩვენა სიმტკიცე სიყვარულსა და სტუმართმოყვარეობაში და ისრაელის ორმა წინამძღოლმა გადამწყვეტი ბრძოლები წარმართა. ეს ოთხი მაგალითი ცხადყოფს, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია იეჰოვაზე მინდობა, რომელსაც არასოდეს რჩება მხედველობიდან თავისი მსახურების დაჯილდოება.

[სურათი 31 გვერდზე]

ძველი შუნემის ადგილზე მდებარე თანამედროვე სოფელი სულამი. უკანა პლანზე მორეს ბორცვია.

[საავტორო უფლება]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.