როდის დაიწყება მესამე ათასწლეული?

გსმენიათ, რომ ვინმეს ეთქვას, მესამე ათასწლეული 2000 წელს კი არა 2001 წელს იწყებაო? გარკვეულწილად ასეთი განაცხადი მართებულია. თუ დავუშვებთ, რომ იესო ქრისტე ძვ. წ. 1 წელს დაიბადა (როგორც ზოგი ვარაუდობდა), მაშინ 2000 წლის (და არა 1999 წლის) 31 დეკემბერი მეორე ათასწლეულის დასრულების, ხოლო 2001 წლის 1 იანვარი მესამე ათასწლეულის დაწყების თარიღი იქნებაa. მაგრამ დღეს თითქმის ყველა მეცნიერი იმ აზრს იზიარებს, რომ იესო ქრისტე ძვ. წ. 1 წელს არ დაბადებულა. მაშ, როდის დაიბადა იესო?

როდის დაიბადა იესო?

ბიბლია არ გვეუბნება იესოს დაბადების ზუსტ თარიღს, მაგრამ მასში ნათქვამია, რომ ის „მეფე ჰეროდეს დღეებში“ იშვა (მათე 2:1). ბიბლიის მრავალი მკვლევარი დარწმუნებულია, რომ ჰეროდე ძვ. წ. 4 წელს გარდაიცვალა, იესო კი მანამდე, დაახლოებით ძვ. წ. 5—6 წლებში დაიბადა. მათ ჰეროდეს სიკვდილის შესახებ დასკვნა პირველი საუკუნის იუდეველი ისტორიკოსის, იოსებ ფლავიუსის, გამოკვლევის საფუძველზე გამოაქვთb.

იოსებ ფლავიუსის ცნობის თანახმად, მეფე ჰეროდეს სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე მთვარის დაბნელება მოხდა. ბიბლეისტებს ძვ. წ. 4 წლის 11 მარტს მთვარის ნაწილობრივი დაბნელება იმის დამადასტურებელ ფაქტად მოჰყავთ, რომ ჰეროდე ამ წელს გარდაიცვალა. მაგრამ ძვ. წ. 1 წლის 8 იანვარს მთვარის სრული დაბნელება, ხოლო 27 დეკემბერს ნაწილობრივი დაბნელება მოხდა. არავის შეუძლია დარწმუნებით თქვას, რომელ მათგანზე მიუთითებდა იოსებ ფლავიუსი — ძვ. წ. 1 წლის თუ ძვ. წ. 4 წლის? აქედან გამომდინარე, ჰეროდეს სიკვდილის ზუსტი თარიღის დასადგენად იოსებ ფლავიუსის სიტყვებს ვერ დავეყრდნობით. მისი სიკვდილის თარიღის გამოთვლა რომც შეგვძლებოდა, მხოლოდ ამ ინფორმაციის საფუძველზე იესოს დაბადების თარიღს მაინც ვერ გამოვითვლიდით.

იესოს დაბადების თარიღის შესახებ ყველაზე საფუძვლიანი მტკიცების პოვნა ბიბლიაში შეგვიძლია. ღვთის მიერ შთაგონებულ ცნობაში ნათქვამია, რომ იესოს ნათესავმა, იოანე ნათლისმცემელმა, წინასწარმეტყველად მსახურება რომის იმპერატორ ტიბერიოს კეისრის მმართველობის მეთხუთმეტე წელს დაიწყო (ლუკა 3:1, 2). ისტორიის თანახმად, ტიბერიოსი იმპერატორი ახ. წ. 14 წლის 15 სექტემბერს გახდა, ასე რომ, თუ აქედან 15 წელიწადს გადავითვლით, დაახლოებით ახ. წ. 28—29 წლის დასასრულამდე მივალთ. ამ დროს დაიწყო მსახურება იოანემ, ხოლო იესომ, როგორც ჩანს, ექვსი თვის შემდეგ (ლუკა 1:24—31). ამ ფაქტის სხვა ფაქტთან შეჯამება ადასტურებს, რომ იესომ მსახურება ახ. წ. 29 წლის შემოდგომაზე დაიწყოc. ბიბლია ამბობს, რომ იმ დროს იესო „იქნებოდა ოცდაათი წლისა“ (ლუკა 3:23). თუ ახ. წ. 29 წლის შემოდგომაზე 30 წლის იყო, მაშინ ის ძვ. წ. 2 წლის შემოდგომაზე უნდა დაბადებულიყო. აქედან გამომდინარე, თუ 2000 წელს ამ წლიდან გადავთვლით (ამასთანავე გვემახსოვრება, რომ 0 წელი არ არსებობს და ამიტომ ძვ. წ. 2 წელსა და ახ. წ. 1 წელს შორის ორი წელია), მივხვდებით, რომ 1999 წლის შემოდგომაზე მეორე ათასწლეული დამთავრდა და მესამე ათასწლეული დაიწყო.

აქვს ამას რაიმე მნიშვნელობა? მაგალითად, არის მესამე ათასწლეულის დაწყება იესო ქრისტეს იმ ათასწლიანი მმართველობის დასაწყისის აღმნიშვნელი, რომელზეც წიგნ „გამოცხადებაშია“ ლაპარაკი? არა. ბიბლია არსად მიუთითებს, მესამე ათასწლეულსა და ქრისტეს ათასწლიან მმართველობას შორის კავშირზე.

იესომ თარიღებზე ფიქრთან დაკავშირებით მოწაფეები გააფრთხილა: „თქვენი საქმე არ არის, იცოდეთ, დროები ან ვადები, რომელიც მამამ დაადგინა თავისი ხელმწიფებით“ (საქმეები 1:7). ადრე იესომ ისიც თქვა, რომ თვითონაც არ იცოდა, როდის მოხდებოდა ამ ბოროტი სისტემის განსჯა, რასაც ქრისტეს ათასწლიანი მმართველობა მოჰყვებოდა. მან აღნიშნა: „იმ დღეზე და ჟამზე არავინ იცის, არც ზეციურმა ანგელოზებმა, არც ძემ, არამედ მხოლოდ მამამ“ (მათე 24:36).

გონივრულია, რომ ქრისტეს დაბრუნებას მისი ადამიანად მოვლინებიდან ზუსტად 2 000 წლის შემდეგ ველოდეთ? სრულიადაც არა. ცხადია, იესოს ეცოდინებოდა თავისი დაბადების თარიღი. არც ის შეეშლებოდა, როგორ გადაეთვალა ამ თარიღიდან 2 000 წელი. მაგრამ მან არ იცოდა თავისი მოსვლის დღე და საათი. ასე რომ, აშკარაა, ამ თარიღის ზუსტად დადგენა ადვილი არ იქნებოდა. „დროები და ვადები“ მამის განკარგულებაში იყო — როდის რა უნდა მომხდარიყო, მხოლოდ მას უნდა სცოდნოდა.

გარდა ამისა, იესოს თავისი მიმდევრებისთვის არ უთქვამს, რომ ისინი რომელიმე კონკრეტულ გეოგრაფიულ ადგილზე დალოდებოდნენ. მას არც ის უთქვამს, რომ ერთად შეკრებილიყვნენ და ისე დალოდებოდნენ, არამედ დაავალა, გაფანტულიყვნენ „ქვეყნის კიდემდე“ და მოწაფეებად ყველა ერის ხალხი გაეხადათ. იესოს ეს მითითება ძალაში დარჩა (საქმეები 1:8; მათე 28:19, 20).

გაუცრუვდებათ მათ მომავალ ათასწლეულთან დაკავშირებული იმედი?

მიუხედავად ამისა, ზოგი რელიგიური ფანატიკოსი დიდი იმედით მოელის 2000 წელს. მათ სწამთ, რომ რამდენიმე თვეში სიტყვასიტყვით შესრულდება წიგნ „გამოცხადების“ გარკვეული წინასწარმეტყველებები. მათი აზრით, თითოეული მათგანი პირადად მიიღებს მათ შესრულებაში მონაწილეობას. მაგალითად, ისინი მიუთითებენ გამოცხადების 11:3, 7, 8-ის წინასწარმეტყველებაზე, სადაც ლაპარაკია ორი მოწმის შესახებ; ისინი წინასწარმეტყველებენ „დიდი ქალაქის ქუჩაში, რომელსაც სულიერად ჰქვია სოდომი და ეგვიპტე, სადაც ჯვარს ეცვა მათი უფალიც“. ქადაგების დამთავრებისთანავე, მათ უფსკრულიდან ამომავალი მძვინვარე მხეცი ხოცავს.

ჟურნალ „ნიუ-იორკ ტაიმზ მეგეზინ“-ის 1998 წლის 27 დეკემბრის ნომერში ნათქვამი იყო, რომ ერთმა რელიგიური დაჯგუფების წინამძღოლმა „თავის მიმდევრებს უთხრა, რომ თვითონ არის იმ ორი მოწმიდან ერთ-ერთი, რომელიც დედამიწის მომავალ განადგურებასა და უფლის მოსვლას გამოაცხადებს და რომელსაც შემდეგ სატანა იერუსალიმის ქუჩებში მოკლავს“. გასაგებია, რომ ისრაელის მმართველები აფორიაქებული არიან. მათ ეშინიათ, რომ ზოგი ექსტრემისტი ვაითუ თვითონ შეეცადოს წინასწარმეტყველების ‘შესრულებას’ და საამისოდ შეიარაღებულ შეტაკებასაც კი არ მოერიდოს. მაგრამ უნდა აღინიშნოს, რომ ღმერთს თავისი განზრახვის შესასრულებლად ადამიანების „დახმარება“ არ სჭირდება. ყველა ბიბლიური წინასწარმეტყველება ღვთის მიერ დადგენილ დროსა და მისი ნებისამებრ შესრულდება.

წიგნი „გამოცხადება“ სიმბოლური ენით დაიწერა. გამოცხადების 1:1-ის თანახმად, იესოს სურდა ეჩვენებინა „თავის მსახურთათვის“ (და არა წუთისოფლისთვის) რა უნდა მომხდარიყო? წიგნ „გამოცხადების“ გასაგებად ქრისტეს მსახურებს, ანუ მის მიმდევრებს, ღვთის სულიწმიდა დასჭირდებოდათ, ხოლო სულიწმიდას ღმერთი მისთვის სასურველ ადამიანებს აძლევს. ამ წინასწარმეტყველების გაგება პირდაპირი მნიშვნელობით შესაძლებელი რომ ყოფილიყო, მას ურწმუნოებიც წაიკითხავდნენ და გაიგებდნენ. ქრისტიანებს კი მის გასაგებად სულიწმიდისთვის ლოცვა არ დასჭირდებოდათ (მათე 13:10—15).

როგორც უკვე დავინახეთ, ბიბლიური მტკიცებების თანახმად, იესოს დაბადებიდან მესამე ათასწლეული 1999 წლის შემოდგომაზე იწყება. აქედან გამომდინარე, არც 2000 წლის 1 იანვარსა და არც 2001 წლის 1 იანვარს განსაკუთრებული მნიშვნელობა არა აქვს. მაგრამ არის ათასწლეული, რომლითაც ქრისტიანები ძალიან არიან დაინტერესებული. თუ ეს არ არის მესამე ათასწლეული, მაშ, რომელიღაა? პასუხს ამ სერიის მესამე სტატია გაგვცემს.

[სქოლიოები]

[ჩარჩო 5 გვერდზე]

2000 თუ 2001?

იმის გასაგებად, თუ რატომ ამბობს ზოგი იესოს დაბადებიდან მესამე ათასწლეული 2001 წლის 1 იანვარს იწყებაო, განვიხილოთ შემდეგი თვალსაჩინო მაგალითი. დავუშვათ, 200-გვერდიან წიგნს კითხულობთ. როდესაც მე-200 გვერდზე გადახვალთ უკვე 199 გვერდი წაკითხული გაქვთ და მხოლოდ ერთიღა გრჩებათ წასაკითხად. წიგნის წაკითხვას კი მანამ ვერ დაამთავრებთ, სანამ მე-200 გვერდის ბოლომდე არ ჩახვალთ. მსგავსად ამისა, 1999 წლის 31 დეკემბერს, როგორც საყოველთაოდ აღიარებულია, ამ ათასწლეულიდან გასული იქნება 999 წელი, ხოლო ათასწლეულის დასასრულამდე კიდევ ერთმა წელმა უნდა განვლოს. ამ გათვლის მიხედვით, მესამე ათასწლეული 2001 წლის 1 იანვარს დაიწყება. მაგრამ, როგორც მოცემული სტატია ცხადყოფს, ეს არ ნიშნავს, რომ ამ დღეს იესოს დაბადებიდან ზუსტად 2 000 წელი შესრულდება.

[ჩარჩო 6 გვერდზე]

როგორ იქნა შემოღებული წელთაღრიცხვის სისტემა „ქრისტეს შობამდე“ — „ქრისტეს შობიდან“

ახ. წ. VI საუკუნის დასაწყისში, პაპმა იოანე I-მა ბერს, დიონისე ექსიგუუსს, ისეთი წელთაღრიცხვის სისტემის შემუშავება დაავალა, რომელიც ეკლესიებს აღდგომის თარიღის ოფიციალურად დადგენის საშუალებას მისცემდა.

დიონისე მუშაობას შეუდგა. მან გადაითვალა დრო უკან, იესოს სიკვდილის დრომდე, და მივიდა თარიღთან, რომელიც, მისი აზრით, იესოს დაბადების დღე უნდა ყოფილიყო; სწორედ იქიდან დაიწყო წლების ათვლა. დიონისემ იესოს დაბადების მომდევნო პერიოდს ქრისტეს შობის შემდგომი პერიოდი უწოდა. დიონისეს მხოლოდ ის სურდა, რომ ყოველწლიური აღდგომის თარიღი გამოეთვალა, მაგრამ თავისდა უნებურად, შემოიღო წელთაღრიცხვა, რომელიც ქრისტეს დაბადებიდან იღებს სათავეს.

თუმცა სწავლულთა უმეტესობა იმ აზრს იზიარებს, რომ იესო დიონისეს ნაშრომში გამოთვლილ წელს არ დაბადებულა, ქრონოლოგიის ეს სისტემა მოვლენებზე დაკვირვებისა და ამ მოვლენებს შორის არსებული კავშირის დანახვის საშუალებას გვაძლევს.