ბიოგრაფია

იეჰოვა ყოველთვის აკურთხებს თავის ერთგულებს

მოგვითხრო ვერნონ დანკომმა

გვიან საღამოს წახემსებას მოვრჩი და, როგორც ყოველთვის, სიგარეტს მოვუკიდე. შემდეგ მივუბრუნდი ჩემს ცოლს, ეილინს, და ვკითხე: „რა მოხდა დღეს კრებაზე?“

ის შეჩერდა და თქვა: «წაიკითხეს წერილი, რომელშიც ახალი დანიშნულებების მიღების შესახებ იყო მოხსენიებული და მათ შორის შენც იყავი. შენ ხმის გამაძლიერებელ სისტემაზე პასუხისმგებლად დაგნიშნეს. ამ წერილის ბოლო წინადადება ასეთი იყო: „თუ ამ ახალდანიშნული ძმებიდან რომელიმე სიგარეტს ეწევა, აუცილებლად უნდა მისწერონ საზოგადოებას, რომ მათ ამ დავალების შესრულება არ შეუძლიათ“»a. „კეთილი-ი-ი! — მაშ ასე ითქვა, ხომ“.

კბილი კბილს დავაჭირე და სიგარეტი იქვე მდგარ საფერფლეში ჩავაქრე. „არ ვიცი, რატომ ამირჩიეს მე ამ პასუხისმგებლობისთვის, მაგრამ აქამდე არც ერთი პასუხისმგებლობის შესრულებაზე არ მითქვამს უარი და არც ახლა ვაპირებ“. გადავწყვიტე, აღარასოდეს მომეწია სიგარეტი. ამ გადაწყვეტილებამ სერიოზული გავლენა მოახდინა ჩემს ცხოვრებაზე, როგორც ქრისტიანზე და როგორც მუსიკოსზე. ნება მომეცით, მოგითხროთ ზოგიერთი მოვლენის შესახებ, რომელიც წინ უძღოდა ჩემ მიერ ამ გადაწყვეტილების მიღებას.

ადრეული ოჯახური ცხოვრება

დავიბადე 1914 წლის 21 სექტემბერს. მე მოსიყვარულე და შრომისმოყვარე მშობლების, ვერნონისა და ლაილას, უფროსი ვაჟი ვიყავი, რომლებიც ოთხ ბიჭსა და ორ გოგონას ზრდიდნენ. ჩემს შემდეგ იორკი დაიბადა, რომელსაც შემდეგ ორლანდო, დუგლასი, ეილინი და კორალი მოჰყვნენ. როდესაც ცხრა წლის ვიყავი, დედაჩემმა ვიოლინო მომცა და ჰარისის მუსიკალურ სკოლაში შემიყვანა. ცხოვრება ჭირდა, მაგრამ დედ-მამა რაღაცნაირად მაინც ახერხებდა ტრამვაით სამგზავრო ფულისა და სწავლის თანხის გადახდას. მოგვიანებით მუსიკის თეორია და ჰარმონია შევისწავლე ტორონტოს მუსიკის სამეფო კონსერვატორიაში და 12 წლისამ მასე ჰოლში (ტორონტოს ცენტრში მდებარე პრესტიჟული სამუსიკო დარბაზი) გამართულ საქალაქო კონკურსში მივიღე მონაწილეობა. ამ კონკურსში გავიმარჯვე და ვიოლინო მაჩუქეს, რომელიც ნიანგის ტყავის მშვენიერ ფუტლარში იდო.

დროთა განმავლობაში პიანინოს და კონტრაბასის დაკვრაც ვისწავლე. ხშირად ჩვენი ჯგუფი შაბათ-კვირას საღამოობით პატარა წვეულებებზე და სტუდენტურ საცეკვაო კლუბებში უკრავდა. სწორედ ერთ-ერთ ასეთ საცეკვაო კლუბში შევხვდი პირველად ეილინს. საშუალო სკოლაში ბოლო კლასში სწავლის დროს ქალაქის რამდენიმე ორკესტრში ვუკრავდი. სკოლის დამთავრების შემდეგ ფერდე მაურის ორკესტრში მიმიწვიეს და 1943 წლამდე ეს იყო ჩემი მუდმივი სამუშაო, რომელშიც კარგად მიხდიდნენ.

იეჰოვას გაცნობა

ჩემი მშობლები ბიბლიურ ჭეშმარიტებას პირველი მსოფლიო ომის დაწყებამდე გაეცნენ. მაშინ მამა ტორონტოს ცენტრში უნივერმაღის ვიტრინების გამფორმებლად მუშაობდა. ის ბუფეტში უსმენდა ხოლმე ორი მუშის საუბარს, რომლებიც ბიბლიის მკვლევარები (ასე ერქვათ მაშინ იეჰოვას მოწმეებს) იყვნენ და, როდესაც სახლში ბრუნდებოდა, მოსმენილს საღამოობით დედაჩემს უყვებოდა. რამდენიმე წლის შემდეგ, 1927 წელს, ბიბლიის მკვლევარებმა გრანდიოზული კონგრესი ჩაატარეს კანადის ეროვნულ საგამოფენო კომპლექსის დიდ სტადიონზე (ტორონტო). კონგრესის დროს ჩვენს სახლში, რომელიც ამ კომპლექსის დასავლეთით მდებარე კარიდან ორი კვარტალის მოშორებით მდებარეობდა, ოჰაიოდან (აშშ) ჩამოსული 25 დელეგატი ცხოვრობდა.

მას შემდეგ ბიბლიის ერთი მკვლევარი, ეიდა ბლეცოუ, ხშირად აკითხავდა დედაჩემს და ახალ ლიტერატურას უტოვებდა ხოლმე. ერთ დღეს მან დედაჩემს უთხრა: „ქალბატონო დანკომ, მე თქვენ ლიტერატურას გიტოვებდით დროდადრო. წაიკითხეთ რომელიმე მათგანი?“. მიუხედავად იმისა, რომ ექვს შვილს ზრდიდა, ამ შემთხვევის შემდეგ დედაჩემმა ამ ჟურნალების კითხვა გადაწყვიტა, რისთვისაც არასოდეს უღალატია. მე თითქმის არ ვაქცევდი ყურადღებას ამ ლიტერატურას. ვცდილობდი, სკოლა დამემთავრებინა და ამასთანავე მუსიკით ვიყავი გატაცებული.

1935 წელს მე და ეილინი დავქორწინდით ანგლიკანურ ეკლესიაში. მას შემდეგ, რაც 13 წლისამ გაერთიანებული ეკლესია მივატოვე, რელიგიასთან არავითარი კავშირი აღარ მქონდა; ასე რომ, ქორწინების სარეგისტრაციო ფურცელზე დავწერე, რომ იეჰოვას მოწმე ვიყავი, თუმცა მე ჯერ კიდევ არ ვიყავი მოწმე.

მე და ჩემი მეუღლე შვილების ყოლას ვაპირებდით და გვსურდა, კარგი მშობლები ვყოფილიყავით. ამიტომ „ახალი აღთქმის“ კითხვა დავიწყეთ ერთად. მაგრამ, მიუხედავად ჩვენი მონდომებისა, ხელი შეგვეშალა. მოგვიანებით კიდევ დავიწყეთ ერთად კითხვა, მაგრამ ესეც იმავე შედეგით დამთავრდა. 1935 წლის შობას საჩუქრად მივიღეთ წიგნი „ღვთის ქნარი“. ჩემმა მეუღლემ უკმაყოფილოდ თქვა: „ოი, რა უცნაური საშობაო საჩუქარი გამოგვიგზავნა დედაშენმა“. მიუხედავად ამისა, როდესაც სამუშაოზე მივდიოდი, ის ამ წიგნს კითხულობდა და მოსწონდა. ამის შესახებ კარგა ხანი არაფერი ვიცოდი. ჩვენი სურვილი, რომ ოჯახი გაგვეზარდა, განუხორციელებელი რჩებოდა. გოგონა, რომელიც 1937 წლის 1 თებერვალს შეგვეძინა, გარდაიცვალა. ამან ძალიან გვატკინა გული!

ამ დროს, ჩემი ოჯახი აქტიურად მონაწილეობდა სამქადაგებლო საქმიანობაში და გავიგე, რომ მამაჩემი ოჯახში სამეფოს ერთადერთი მაუწყებელი იყო, რომელსაც ჯერ არ ჰქონდა ჟურნალი „ნუგეში“ (ახლა „გამოიღვიძეთ!“) ვინმესთვის გამოწერილი. მაუწყებელს ყოველთვე უნდა ჰქონოდა ვინმესთვის ეს ჟურნალი გამოწერილი. თუმცა საზოგადოების პუბლიკაციებს ჯერ არ ვკითხულობდი, მამაჩემი შემებრალა და ვუთხარი: „კარგი მამაჩემო, გამომიწერე და შენც ისეთივე იქნები, როგორც სხვები არიან“. დადგა ზაფხული და ორკესტრი კონცერტების გასამართად ქალაქიდან საკურორტო ზონებში წავიდა. ჟურნალ „ნუგეშს“ ფოსტით ვიღებდი. შემოდგომაზე ორკესტრი კვლავ ტორონტოში დაბრუნდა. ჟურნალები კვლავ მოდიოდა ჩვენს ახალ მისამართზე, მე კი არც ერთისთვის არ შემომიცლია ბანდეროლი.

ერთხელ, საშობაო დასვენების დროს, ჟურნალების დასტას შევხედე და დავასკვენი, რომ, თუ ვიხდიდი ფულს ამ ჟურნალებში, ზოგი მათგანი მაინც უნდა წამეკითხა, რომ გამეგო, რა ეწერა მათში. პირველმა ჟურნალმა, რომელიც გადავშალე, გამაოცა. ეს იყო იმდროინდელი პოლიტიკური ინტრიგისა და კორუფციის მხილება. მე ჩემს თანამშრომელ მუსიკოსებს ვესაუბრებოდი იმის შესახებ, რასაც ვკითხულობდი. მაგრამ ისინი ამბობდნენ, რომ ჭეშმარიტებას მოკლებული იყო ის, რასაც მე ვამბობდი და იძულებული ვიყავი, კითხვა გამეგრძელებინა, რომ თავი დამეცვა. ჩემდაუნებურად იეჰოვას შესახებ დავიწყე ქადაგება. მას შემდეგ არასდროს შემიწყვეტია მშვენიერი ბიბლიური ლიტერატურის კითხვა, რომელსაც „ერთგული და გონიერი მონა“ გვაწვდის (მათე 24:45).

თუმცა სამსახურის გამო მთელი კვირა სულ მოუცლელი ვიყავი, მალე კვირაობით ეილინთან ერთად კრების შეხვედრებზე დასწრება დავიწყე. 1938 წლის ერთ კვირადღეს, როდესაც კრებაზე მივედით, ორი ხანდაზმული და მოგვესალმა და ერთ-ერთმა მათგანმა მითხრა: „ახალგაზრდა ძმაო, უკვე მტკიცედ დადექი იეჰოვას მხარეს? ხედავ, არმაგედონი კარს არის მომდგარი!“ ვიცოდი, რომ იეჰოვა იყო ერთადერთი ჭეშმარიტი ღმერთი და მტკიცედ მწამდა, რომ ეს იყო მისი ორგანიზაცია. მინდოდა მისი წევრი ვყოფილიყავი, ასე რომ, 1938 წლის 15 ოქტომბერს მოვინათლე. ეილინი დაახლოებით ექვსი თვის შემდეგ მოინათლა. მიხარია იმის აღნიშვნა, რომ ჩემი ოჯახის ყოველი წევრი იეჰოვასადმი მიძღვნილი მსახური გახდა.

რაოდენ დიდ სიხარულს მანიჭებდა ღვთის ხალხთან ურთიერთობა! მალე თავს კარგად ვგრძნობდი მათ შორის. როდესაც კრების შეხვედრაზე ვერ ვახერხებდი დასწრებას, ყოველთვის ვინტერესდებოდი იმით, თუ რა მოხდა იქ. ის განსაკუთრებული საღამო, რომლის შესახებაც ზემოთ მოგიყევით, იეჰოვას სამსახურში ჩემი ყოფნის გარდამტეხი პერიოდი აღმოჩნდა.

დიდი ცვლილებების დრო

ჩვენთვის მეორე მნიშვნელოვანი ცვლილება 1943 წლის 1 მაისს მოხდა. 1942 წლის სექტემბერში კლივლენდში (ოჰაიო) გამართულ ჩვენთვის პირველ უდიდეს კონგრესს, „ახალი ქვეყნიერების თეოკრატია“, დავესწარით. იქ, საშინელი მსოფლიო ომის დროს, ომისა, რომელსაც ბოლო არ უჩანდა, მოვისმინეთ საზოგადოება „საგუშაგო კოშკის“ მაშინდელი პრეზიდენტის, ძმა ნორის, გაბედული, ძალიან საინტერესო საჯარო მოხსენება „მშვიდობა — გასტანს დიდხანს?“. კარგად გვახსოვს, როგორ გვიჩვენა მან გამოცხადების მე-17 თავიდან, რომ იქნებოდა ომის შემდგომი მშვიდობიანი პერიოდი, რომლის დროსაც დიდი სამქადაგებლო საქმიანობა დასრულდებოდა.

ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა ძმა ნორის უფრო ადრინდელმა მოხსენებამ „იფთახი და მისი აღთქმა“. მასში პიონერული მსახურების დაწყებისკენ მოწოდება იყო. ეილინმა და მე ერთმანეთს შევხედეთ და ერთხმად ვთქვით (სხვა მრავალთან ერთად): „ეს ჩვენ გვეხება“! დაუყოვნებლივ დავიწყეთ გეგმების შედგენა უფრო მნიშვნელოვანი სამუშაოს დასაწყებად.

კანადაში იეჰოვას მოწმეთა საქმიანობა 1940 წლის 4 ივლისიდან იყო აკრძალული. 1943 წლის 1 მაისს, როდესაც ჩვენ პიონერული მსახურება დავიწყეთ, ისევ არალეგალური იყო იეჰოვას შესახებ ქადაგება და სამქადაგებლო მსახურებისას საზოგადოების ლიტერატურის გავრცელება. ქადაგებისას მხოლოდ ბიბლიის „მეფე ჯეიმზის თარგმანის“ პირადი ეგზემპლარები დაგვქონდა. სულ რამდენიმე დღის შემდეგ, რაც პირველი პიონერული დანიშნულების ადგილზე ჩავედით პერი-საუნდში (ონტარიო), საზოგადოების ფილიალმა გამოცდილი პიონერი, სტიუარტ მენი, გამოგზავნა, რომ ჩვენთან ერთად ემსახურა. რა სიყვარულით აღსავსე ღონისძიება იყო ეს! ძმა მენს სასიამოვნო მანერები და მიმზიდველი ღიმილი ჰქონდა. ჩვენ მისგან ვსწავლობდით და ეს ჩვენთვის ბედნიერი წუთები იყო. ბიბლიის რამდენიმე შესწავლას ვატარებდით, როდესაც საზოგადოებამ ქალაქ ჰამილტონში დაგვნიშნა. არცთუ ისე დიდი ხნის შემდეგ, მიუხედავად იმისა, რომ უკვე სამხედრო სამსახურში გასაწვევთა ასაკს გადაცილებული ვიყავი, სამხედროში გამიწვიეს. უარი ვთქვი ჯარში წასვლაზე და 1943 წლის 31 დეკემბერს დამაპატიმრეს. ფორმალური სასამართლოს შემდეგ გამაგზავნეს ალტერნატიული სამსახურის ბანაკში, სადაც 1945 წლის აგვისტომდე დავრჩი.

დაბრუნების შემდეგ მე და ეილინმა დაუყოვნებლივ მივიღეთ პიონერული დანიშნულება კორნუოლში (ონტარიო). სულ მალე კვებეკში გაგვაგზავნეს საზოგადოების იურიდიული განყოფილების დავალების შესასრულებლად სპეციალურ საქალაქო სასამართლოში. ეს იყო კვებეკში დიუპლესის მმართველობის დროს, როდესაც იეჰოვას მოწმეთა დევნა განსაკუთრებით ძლიერი იყო. ყოველკვირეულად ოთხ სხვადასხვა სასამართლოში დავდიოდი ძმების დასახმარებლად. ეს ძალიან ამაღელვებელი და რწმენის განმამტკიცებელი დრო იყო.

1946 წელს კლივლენდში გამართული კონგრესის შემდეგ სარაიონო და საოლქო ზედამხედველად დამნიშნეს, ამიტომ მე და ჩემს მეუღლეს კანადის ერთი ნაპირიდან მეორისკენ მოგზაურობა გვიწევდა. მოვლენები სწრაფად ვითარდებოდა. 1948 წელს ჩვენ „საგუშაგო კოშკის“ ბიბლიური სკოლა „გალაადის“ მე-11 კლასში მიგვიწვიეს. ჩვენი ინსტრუქტორები ალბერტ შრედერი და მაქსველ ფრენდი იყვნენ და ჩვენს კლასში 108 სტუდენტი ვიყავით, აქედან — 40 სულითცხებული. მათთან ყოფნა, ვინც იეჰოვასთვის მსახურებაში დიდი დრო გაატარა, მართლაც რომ დიდი კურთხევა იყო!

ერთ დღეს ბრუკლინიდან ძმა ნორი გვესტუმრა. თავის მოხსენებაში 25 მოხალისეს იაპონური ენის შესწავლა სთხოვა. ენის შესწავლის სურვილი 108-ვე სტუდენტმა გამოთქვა! პრეზიდენტს თვითონ მოუწია იმათი არჩევა, ვინც შეისწავლიდა. ჩემი აზრით, არჩევა იეჰოვას ხელმძღვანელობით მოხდა, რადგან ყველაფერი კარგად წარიმართა. იმ 25-დან, რომლებიც არჩეულთა შორის აღმოჩნდნენ და შემდეგ იაპონიაში სამქადაგებლო მსახურების დაწყების უპირატესობა ჰქონდათ, ჯერ კიდევ ბევრი განაგრძობს თავისი დავალების შესრულებას — დიახ, მოხუცდნენ, მაგრამ კვლავ იქ არიან. ზოგს, მაგალითად, ლოიდ და მელბა ბერებს, სხვა დანიშნულება მიეცათ. ლოიდი ხელმძღვანელი საბჭოს წევრი იყო გასულ წლამდე, სანამ გარდაიცვლებოდა. ჩვენ ვხარობთ ყველა მათგანთან ერთად იმ კურთხევით, რითაც იეჰოვამ დაგვაჯილდოვა.

დადგა გამოშვების დღე და ჩვენ იამაიკაში დაგვნიშნეს. მაგრამ კვებეკში გაუთავებელი სასამართლოების გამო გვთხოვეს, კანადაში დავბრუნებულიყავით.

კვლავ მუსიკა!

თუმცა პიონერული მსახურების გულისთვის მუსიკა მივატოვე, ჩანდა, რომ მუსიკა არ მტოვებდა. მომდევნო წელს საზოგადოების პრეზიდენტი, ნეითან ნორი, და მისი მდივანი, მილტონ ჰენშელი, ტორონტოში ჩამოვიდნენ. ძმა ნორის საჯარო მოხსენებამ „უფრო გვიანია, ვიდრე თქვენ გგონიათ“, რომელიც „მეფლ ლიპ გარდენში“ წაიკითხა, ყველა გამოაფხიზლა. აქ პირველად მიმიწვიეს, რომ კონგრესის ორკესტრისთვის მეხელმძღვანელა. ჩვენ შევასრულეთ რამდენიმე პოპულარული სიმღერის მელოდია, „სამეფო მსახურების სიმღერების წიგნიდან“ (1944). როგორც ჩანდა, ძმებს მოსწონდათ ეს. შაბათს, ნაშუადღევს, პროგრამის დამთავრების შემდეგ, კვირის მუსიკალური პროგრამის რეპეტიცია გვქონდა. ამ დროს თვალი მოვკარი ძმა ჰენშელს, რომელიც ჩვენკენ მოდიოდა, ორკესტრი გავაჩერე და მას მივუახლოვდი. „რამდენი მუსიკოსი გყავს ორკესტრში?“ — მკითხა მან. „როდესაც ყველა სახეზეა — დაახლოებით 35“, — ვუპასუხე მე. „კარგი, მომავალ ზაფხულს ნიუ-იორკში ორჯერ მეტი გეყოლება“, — მითხრა მან.

მაგრამ სანამ მიმდინარე წლის ზაფხული დადგებოდა, ბრუკლინში მიმიწვიეს. გარკვეული ვითარების გამო ეილინმა თავიდანვე ვერ შეძლო ჩემთან ერთად წამოსვლა. ახალი შენობის — „კოლუმბია ჰაითსი №124“ — მშენებლობა ჯერ კიდევ დამთავრებული არ იყო და უწინდელი ბეთელის ერთ პატარა ოთახში ორ სულითცხებულ ხანდაზმულ ძმასთან, პენთან და კარლ კლაინთან, მიმიჩინეს ბინა, რომელთაც ადრე არ ვიცნობდი. ვიწროდ ვიყავით? დიახ. მიუხედავად ამისა ერთმანეთს ძალიან კარგად შევეწყვეთ. ეს ხანდაზმული ძმები დიდსულოვნები და მომთმენნი იყვნენ. მე მხოლოდ ვცდილობდი, მათთვის ხელი არ შემეშალა! ეს ჩემთვის კარგი გაკვეთილი იყო იმ მხრივ, თუ რის გაკეთება შეეძლო ღვთის სულიწმიდას. ძმა კლაინთან შეხვედრამ და მასთან თანამშრომლობამ დიდი კურთხევები მომიტანა! ის ყოველთვის გულკეთილი იყო და მზად იყო სხვების დასახმარებლად. ერთად კარგად ვმუშაობდით და თითქმის 50 წლის განმავლობაში ახლო მეგობრები ვიყავით.

უპირატესობა მქონდა, 1950, 1953, 1955 და 1958 წლებში იანკის სტადიონზე გამართულ კონგრესებზე მუსიკასთან დაკავშირებულ საქმეებში დავხმარებოდი ძმებს, აგრეთვე მონაწილეობა მიმეღო ორკესტრთან დაკავშირებული პასუხისმგებლობების შესრულებაში ელ კავლენთან ერთად 1963 წელს პასადინას (კალიფორნია) „როუზ ბაულის“ სტადიონზე გამართულ კონგრესზე. 1953 წელს იანკის სტადიონზე გამართულ კონგრესზე კვირას საჯარო მოხსენებამდე მუსიკალური პროგრამა იქნა წარმოდგენილი. ერიხ ფროსტმა მსმენელებს წარუდგინა ედიტ შიმიონიკი (მოგვიანებით ვაიგონტი), სოპრანო, რომელმაც იმღერა თავისი ნაწარმოები „წინ, წინ, მოწმეებო!“ და რომელსაც აკომპანირებას ჩვენი ორკესტრი უწევდა. შემდეგ ჩვენ პირველად მოვისმინეთ ჩვენი აფრიკელი ძმებისა და დების მდიდარი და ლამაზი ხმები, რამაც გული აგვითრთოლა. მისიონერმა გარი არნოტმა ჩრდილოეთ როდეზიიდან (ახლა ზამბია) შესანიშნავი ჩანაწერი მოგვიტანა, რაც ძალიან სასიამოვნო მოსასმენი იყო. ხმა მთელ სტადიონზე ისმოდა.

სიმღერების წიგნის ჩაწერა (1966)

გახსოვთ ვარდისფერყდიანი სიმღერების წიგნი „იგალობეთ და იმღერეთ თქვენი გულებით“? როდესაც მისი მომზადება მთავრდებოდა, ძმა ნორმა თქვა: «ჩანაწერების გაკეთებას ვაპირებთ. მინდა, რომ შექმნა პატარა ორკესტრი, სულ რამდენიმე ვიოლინო და ორი ფლეიტა. „ბუკსა და ნაღარას კი არავინ დააყვიროს“!». ჩვენი სტუდია ბეთელის სამეფო დარბაზი იქნებოდა, მაგრამ აქ ერთი პრობლემა იყო. რა უნდა მოგვეხერხებინა ცარიელი კედლებისთვის, კაფელით მოპირკეთებული იატაკებისთვისა და რკინის საკეცი სკამებისთვის, რომლებიც ექოს იწვევდა? ვინ დაგვეხმარებოდა ამ პრობლემის გადაჭრაში. ვიღაცას აზრად მოუვიდა: „ტომი მიტჩელი! ის ამერიკის რადიომაუწყებლობის კორპორაციის ქსელის სტუდიებში მუშაობს“. ჩვენ დავუკავშირდით ძმა მიტჩელს, რომელიც სიხარულით დაგვთანხმდა დახმარებაზე.

პირველ შაბათს, როდესაც ჩაწერის დრო დადგა და როდესაც მუსიკოსები შეიკრიბნენ, ერთ-ერთ ძმას ტრომბონი ჰქონდა. გამახსენდა ძმა ნორის იუმორით ნათქვამი გაფრთხილება: „ბუკსა და ნაღარას არავინ დააყვიროსო!“. ახლა კი რა უნდა მექნა? ვუყურებდი, როგორ ამოიღო ძმამ ყუთიდან ტრომბონი, მომართა და გავარჯიშება დაიწყო. ეს მუსიკოსი ტომ მიტჩელი იყო და პირველი ნოტები მშვენივრად გამოუვიდა. ის ტრომბონს ვიოლინოს ხმაზე უკრავდა! „ეს ძმა უნდა დარჩეს“, — გავიფიქრე მე. — ძმა ნორი არასდროს იქნებოდა ამის წინააღმდეგი.

ამ ორკესტრში შესანიშნავი მუსიკოსები გვყავდა, რომლებიც აგრეთვე საყვარელი ძმები და დები იყვნენ. ჯგუფში უდისციპლინოები არ გვყავდა! ჩაწერა ადვილი საქმე არ იყო, მაგრამ არავინ ჩიოდა. როდესაც ჩაწერას მოვრჩით, განშორებისას ვიტირეთ. ამ ჩაწერაში მონაწილეებმა მტკიცე მეგობრობა შევინარჩუნეთ. თითოეულ ჩვენგანს სიამოვნებდა ეს პატივი და იეჰოვას წყალობით დაკისრებული სამუშაოც შევასრულეთ.

დამატებითი კურთხევების მომტანი უპირატესობები

მრავალი წლის შემდეგ კვლავ განვაგრძობ სრული დროით მსახურებას. 28 წელი სარაიონო და საოლქო ზედამხედველი ვიყავი, ერთიც და მეორეც სასიამოვნო მსახურება იყო. შემდეგ ამას მოჰყვა ხუთი წელი ნორვალის (ონტარიო) საკონგრესო დარბაზის ხელმძღვანელობა. შაბათ-კვირაობით სარაიონო კონგრესები და გარდა ამისა უცხოენოვანი საოლქო კონგრესებიც იმართებოდა და მე და ეილინს ბევრი საქმე გვქონდა. 1979—1980 წლებში არქიტექტორები და ინჟინრები იყენებდნენ საკონგრესო დარბაზის შენობებს, როდესაც ჰალტონ ჰილზში საზოგადოების ახალი ფილიალის ასაშენებლად პროექტს ადგენდნენ. 1982—1984 წლებში, საკონგრესო დარბაზში მუშაობის შემდეგ, სხვა დავალების გამო ბრუკლინში, კვლავ მუსიკის სფეროში მომიწია მოღვაწეობა.

ჩემი საყვარელი მეუღლე 1994 წლის 17 ივნისს გარდაიცვალა — ჩვენი ქორწინების 59 წლისთავიდან სწორედ მეშვიდე დღეს. ჩვენ ერთად 51 წელი ვიმსახურეთ პიონერად.

მახსოვს, რა ძვირფას ხელმძღვანელობას მიწევდა ბიბლია მრავალი შემთხვევის დროს. ზოგჯერ ეილინის პირად ბიბლიას ვკითხულობ და დიდ სიამოვნებას ვგრძნობ იმის დანახვით, თუ რა შეეხო მის გულს — მთლიანი მუხლები, განსაკუთრებული ფრაზები და ცალკეული სიტყვები, რომლებიც მან მონიშნა. ეილინის მსგავსად მეც მაქვს ისეთი მუხლები, რომლებსაც ჩემთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. ერთ-ერთი ასეთი ადგილი 136-ე ფსალმუნშია, სადაც იეჰოვასადმი აღვლენილი მშვენიერი ლოცვაა: „თუ დაგივიწყო შენ, იერუსალიმო, დაე ვეღარასოდეს შევძლო ქნარზე დაკვრა. დაე ვეღარასდროს შევძლო მღერა, თუ არ გაგიხსენო, თუ არ დაგაყენო ჩემი მხიარულების სათავეში“ (ფსალმუნი 136:5, 6, „თანამედროვე ინგლისური თარგმანი“). თუმცა მუსიკა მიყვარს, ჩემთვის უდიდესი სიხარული იეჰოვას სამსახურში ყოფნას მოაქვს, რომელმაც სრული და სასიამოვნო ცხოვრებით მაკურთხა.

[სქოლიო]

[სურათი 28 გვერდზე]

მე და ეილინი 1947 წელს.

[სურათი 30 გვერდზე]

ერთ-ერთი ადრინდელი ჩაწერის დროს.