ჰორმონების როლი ორგანიზმის ფუნქციონირებაში

ადამიანის ორგანიზმის ფუნქციონირებას სისხლში ელექტროლიტების დონე განაპირობებს. ყოველდღიურად ადამიანი ელექტროლიტების განსხვავებულ რაოდენობას იღებს. როგორ ახერხებს ჩვენი ორგანიზმი, რომ მასში ელექტროლიტური ბალანსი არ დაირღვეს?

ჯანმრთელი ადამიანის ორგანიზმი ელექტროლიტების დონეს ჰორმონების წარმოქმნით, დაგროვებით და სისხლში მათი გამოყოფით არეგულირებს. ჰორმონები არის ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერებები, რომლებიც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ორგანიზმის გამართულად ფუნქციონირებისთვის. სულ მცირე რაოდენობის ჰორმონსაც კი უდიდესი გავლენის მოხდენა შეუძლია ჩვენს ორგანიზმზე. ენციკლოპედია „ბრიტანიკაში“ აღნიშნულია: „ჰორმონების გამოყოფა არ ხდება ქაოტურად. ეს კომპლექსური და საოცრად ორგანიზებული პროცესია“.

მაგალითად, პარათირეოიდული, ანუ ფარისებრახლო ჯირკვლები სისხლში კალციუმის რაოდენობის უმნიშვნელო ცვლილებასაც კი მომენტალურად აფიქსირებს. ადამიანს სულ ოთხი ფარისებრახლო ჯირკვალი აქვს. თითოეული დაახლოებით ბრინჯის მარცვლის ზომისაა.

როდესაც ეს ჯირკვლები აფიქსირებს, რომ სისხლში კალციუმის დონე ზღვრულ მაჩვენებელზე დაბლა ჩამოდის, მყისიერად, წამების განმავლობაში გამოყოფს პარათირეოიდულ ჰორმონს, რომელიც აგზავნის სიგნალს ძვლებში, რომ მათში დაგროვილი კალციუმი სისხლში გამოუშვას. ეს ჰორმონი აგრეთვე ატყობინებს თირკმელებს, შეაკავოს კალციუმი სისხლში და ნაკლები რაოდენობით გამოყოს შარდში. ის აგრეთვე ასტიმულირებს წვრილ ნაწლავს, რომ საკვებიდან მეტი კალციუმი აითვისოს.

მაგრამ, თუ სისხლში კალციუმი ჭარბი რაოდენობითაა, ამ შემთხვევაში უკვე ფარისებრი ჯირკვალი ერთვება, რომელიც სხვა ჰორმონს გამოყოფს. ეს ჰორმონი სიგნალს აძლევს ძვლებს, შეიწოვოს და შეინახოს მეტი კალციუმი, ხოლო თირკმელებს ასტიმულირებს, რომ ორგანიზმიდან გამოდევნოს ზედმეტი კალციუმი.

ზემოთ მხოლოდ ორი ჰორმონის მაგალითი განვიხილეთ, თუმცა ჩვენს ორგანიზმში მიმდინარე პროცესების გამართულად ფუნქციონირებაზე ასზე მეტი ჰორმონია პასუხისმგებელი.

რას ფიქრობთ? ევოლუციის შედეგია, რომ ჰორმონებს ორგანიზმში მიმდინარე პროცესების დარეგულირების გასაოცარი უნარი აქვს? თუ ეს შემოქმედის დამსახურებაა?