იეჰორამი

[იეჰოვა მაღალია]

ამ სახელის შემოკლებული ფორმაა „იორამი“.

1. ერთ-ერთი იმ ორ მღვდელთაგანი, რომლებიც იეჰოშაფატმა თავისი მეფობის მესამე წელს (ძვ. წ. 934) აირჩია, რათა მთავრებსა და ლევიანებთან ერთად იუდას ქალაქებში ხალხისთვის „იეჰოვას კანონის წიგნი“ ესწავლებინათ (2მტ. 17:7—9).

2. ახაბისა და იზებელის ვაჟი, რომელიც დაახლ. ძვ. წ. 917 წელს თავისი უფროსი ძმის, მეფე ახაზიას სიკვდილის შემდეგ ისრაელის ჩრდილოეთი სამეფოს მეათე მეფე გახდა. იეჰორამმა 12 წელი იმეფა (2მფ. 1:17, 18; 3:1; 9:22). ისრაელის ეს მეფე არ უნდა აგვერიოს ამავე სახელის მქონე იუდას მეფეში, რომელიც მისი სიძე იყო (იხ. №3). მიუხედავად იმისა, რომ იეჰორამმა მამამისის აღმართული ბაალის წმინდა სვეტი მოაშორა, ის „ბოროტებას სჩადიოდა იეჰოვას თვალში“ და იერობოამის შემოღებულ ხბოს თაყვანისცემას არ იშლიდა (1მფ. 12:26—29; 16:33; 2მფ. 3:2, 3).

მოაბის წინააღმდეგ ბრძოლაში იეჰორამს შეუერთდნენ ედომის მეფე და იუდას მეფე იეჰოშაფატი. მათ დაამარცხეს მტერი, რადგან იეჰოვამ ოპტიკური ილუზიის მეშვეობით მოაბელები შეცდომაში შეიყვანა. ღვთის წინასწარმეტყველმა ელისემ ისრაელის ბანაკში მყოფთ უბრძანა, გაეკეთებინათ თხრილები წყლისთვის, რომელიც ასე სჭირდებოდათ და რომელსაც მათ ღმერთი მისცემდა. როცა მეორე დილით მზემ წყალს დაანათა, ის მოაბელებს სისხლად მოეჩვენათ. მათ ეგონათ, რომ მოკავშირეებმა ერთმანეთი დახოცეს და, თავისდა საუბედუროდ, ნადავლის წამოსაღებად გაემართნენ (2მფ. 3:4—27).

ერთხელ კეთრისგან განკურნების მიზნით იეჰორამთან მივიდა სირიის მხედართმთავარი ნაამანი და სირიის მეფისგან წერილი გადასცა, რომელშიც მისი მისვლის მიზეზი იყო ახსნილი. იეჰორამს ეგონა, რომ სირიის მმართველი დავის წამოწყებას ცდილობდა და აღშფოთებულმა წამოიძახა: ღმერთი კი არა ვარ, რომ ვკლავდე და ვაცოცხლებდე და კეთრისგან ხალხს ვკურნავდეო?! თუმცა ელისეს თხოვნით მეფემ ნაამანი მასთან გაუშვა, რათა სირიის მხედართმთავარს გაეგო, რომ ჭეშმარიტ ღმერთს ქვეყანაში ჰყავდა წინასწარმეტყველი, რომელსაც განკურნების ძალა შესწევდა (2მფ. 5:1—8).

ამასთან, იეჰოვას წინასწარმეტყველი ელისე წინასწარ აცნობებდა იეჰორამს სირიის ჯარის მანევრებს (2მფ. 6:8—12). იეჰორამის მმართველობის პერიოდში ღმერთმა სირიელთა არაერთი თავდასხმა ააცილა თავიდან ისრაელს (2მფ. 6:13—7:20).

ღვთის მიერ გამოვლენილი სიკეთის მიუხედავად, იეჰორამმა სიცოცხლის ბოლომდე არ მოინანია თავისი ცოდვები და მთელი გულით არ დაუბრუნდა იეჰოვას. მისი სიცოცხლე უეცრად და მეტად მოულოდნელად დასრულდა. სირიელებთან ბრძოლის დროს მიყენებული ჭრილობების მოსაშუშებლად ის იზრეელში იმყოფებოდა. მასთან მისულ იეჰუს შეხვედრისთანავე ჰკითხა: „ხომ მშვიდობაა, იეჰუ?“. როგორც კი იეჰუს პასუხი მოისმინა, უკან მიტრიალდა და გაქცევა სცადა, მაგრამ იეჰუს ნასროლმა ისარმა გულში გაუარა. ასე დაისაჯა „კაცისმკვლელის ვაჟი“ (2მფ. 6:32), რის შემდეგაც მისი ცხედარი ნაბოთის მინდორში დააგდეს (2მფ. 9:14—26).

3. იეჰოშაფატის პირმშო, რომელიც 32 წლის ასაკში გამეფდა იუდაზე (2მტ. 21:1—3, 5, 20). როგორც ჩანს, რამდენიმე წლის განმავლობაში ის მამის თანამმართველი იყო (2მფ. 1:17; 8:16). რვაწლიანი პერიოდი, რომელიც მის მმართველობად მიიჩნევა, ძვ. წ. 913 წელს დაიწყო (2მფ. 8:17). ამ ხნის მანძილზე როგორც ჩრდილოეთი სამეფოს, ისე სამხრეთი სამეფოს მეფეებს იეჰორამი ერქვათ. გარდა ამისა, ისინი მოყვრებიც იყვნენ, რადგან იუდას მეფე იეჰორამს ცოლად ჰყავდა ახაბისა და იზებელის ქალიშვილი ათალია, რომელიც ისრაელის მეფე იეჰორამის და იყო (2მფ. 8:18, 25, 26; იხ. ზემოთ №2).

იეჰორამი არ მიჰყვა მამამისის, იეჰოშაფატის სამართლიან გზებს, რაშიც ნაწილობრივ ბრალი მის ცოლს, ათალიას მიუძღოდა (2მფ. 8:18). გარდა იმისა, რომ იეჰორამმა თავისი ექვსი ძმა და იუდას ზოგიერთი მთავარი მოკლა, თავის ქვეშევრდომებსაც ზურგი შეაქცევინა იეჰოვასთვის და ცრუ ღმერთების თაყვანისცემა დააწყებინა (2მტ. 21:1—6, 11—14). მისი მმართველობის დროს შიდა თუ გარე პრობლემები და კონფლიქტები არ წყდებოდა. ჯერ ედომი განუდგა იუდას, შემდეგ კი — ლიბნა (2მფ. 8:20—22). წინასწარმეტყველმა ელიამ თავის წერილში გააფრთხილა იეჰორამი: „აი, მაგრად დაჰკრავს იეჰოვა შენს ხალხს, შენს ვაჟებს, შენს ცოლებსა და შენს ქონებას, შენ კი მრავალი სნეულება შეგეყრება, ნაწლავები ისე დაგისნეულდება, რომ დღითი დღე გარეთ გამოგეყრება“ (2მტ. 21:12—15).

ეს ასეც მოხდა. იეჰოვამ დაუშვა, რომ არაბებსა და ფილისტიმელებს მუსრი გაევლოთ ქვეყნისთვის, იეჰორამის ცოლები და შვილები კი ტყვეებად წაესხათ. ღვთის შეწევნით მხოლოდ იეჰორამის უმცროსმა ვაჟმა იეჰოახაზმა (აგრეთვე ეწოდება ახაზია) დააღწია თავი ტყვეობას და ისიც მხოლოდ დავითთან სამეფოსთვის დადებული შეთანხმების გამო. „ამის შემდეგ ნაწლავების უკურნებელი სენი შეჰყარა მას [იეჰორამს] იეჰოვამ“. ორი წლის თავზე „სნეულებისგან ნაწლავები გარეთ გამოეყარა“ და მალევე მოკვდა. ასე დაასრულა სიცოცხლე ამ ბოროტმა კაცმა, რომელიც „ისე წავიდა, რომ არავის დანანებია“. ის დამარხეს დავითის ქალაქში, „მაგრამ არა მეფეთა სამარხში“. მის ნაცვლად მისი ვაჟი ახაზია გამეფდა (2მტ. 21:7, 16—20; 22:1; 1მტ. 3:10, 11).