თავი შეიკავეთ რისხვისგან და სძლიეთ ბოროტებას

„ნუ იძიებთ შურს, საყვარლებო . . . სძლიე ბოროტებას სიკეთით“ (რომ. 12:19, 21).

1, 2. რა მაგალითი დატოვეს იეჰოვას მოწმეებმა?

იეჰოვას მოწმეებისგან შემდგარი 34 კაციანი ჯგუფი ერთ-ერთ ქვეყანაში ფილიალის მიძღვნის პროგრამაზე დასასწრებად მიემგზავრებოდა. ტექნიკური პრობლემების გამო თვითმფრინავს ერთ აეროპორტში მოუწია დაშვება. საწვავის მარაგის ასავსებად ერთ საათიანი შეფერხება 44 საათს გაგრძელდა. მგზავრები რთულ მდგომარეობაში აღმოჩნდნენ, რადგან აეროპორტში არ ჰქონდათ საკმარისი საკვები და წყალი და არც სანიტარიული პირობები იყო დაცული. ამ ფაქტმა ბევრი მგზავრი აღაშფოთა და აეროპორტის პერსონალს მუქარა დაუწყო, მაგრამ ჩვენი და-ძმები სიმშვიდეს ინარჩუნებდნენ.

² ბოლოს მოწმეები დანიშნულების ადგილზე ჩავიდნენ და მიძღვნის პროგრამის დასკვნით ნაწილს მიუსწრეს. მიუხედავად იმისა, რომ ძალიან დაღლილები იყვნენ, პროგრამის შემდეგ ისინი ადგილობრივი და-ძმების გასაცნობად დარჩნენ. მოგვიანებით მათ გაიგეს, რომ აეროპორტში გამოვლენილი მათი მოთმინება და თავშეკავება შეუმჩნეველი არ დარჩენილა. ერთ-ერთმა მგზავრმა ავიაკომპანიის წარმომადგენლებს უთხრა: „რომ არა 34 ქრისტიანი, აეროპორტში მდგომარეობა უმართავი გახდებოდა“.

რისხვით ანთებულ ქვეყნიერებაში ცხოვრება

3, 4. ა) საიდან იღებს რისხვა და ძალადობა დასაბამს? ბ) შეეძლო კაენს რისხვის დაცხრომა? ახსენით.

³ დღევანდელ ბოროტ ქვეყნიერებაში ადამიანი შეიძლება ადვილად განრისხდეს (ეკლ. 7:7). განრისხება კი ხშირად სიძულვილისა და ძალადობის მიზეზი ხდება. რისხვის შედეგად ქვეყნის შიგნით თუ გარეთ არაერთი ომი მომხდარა. ოჯახური დაძაბულობის გამო ბევრი სახლი ბრძოლის ველს ემსგავსება. რისხვასა და ძალადობას დიდი ხნის ისტორია აქვს. შურითა და რისხვით აღვსილმა კაენმა, ადამისა და ევას პირმშომ, თავისი უმცროსი ძმა, აბელი მოკლა. იეჰოვამ კაენს უთხრა, რისხვა დაეცხრო, რათა კურთხეული ყოფილიყო, მაგრამ მან მაინც ჩაიდინა ეს დიდი ბოროტება (წაიკითხეთ დაბადების 4:6—8).

⁴ არასრულყოფილების მიუხედავად, კაენს ჰქონდა არჩევნის გაკეთების შესაძლებლობა. მას შეეძლო, რისხვა დაეოკებინა. ამიტომაც მას სრული პასუხისმგებლობა დაეკისრა ჩადენილ დანაშაულზე. არასრულყოფილების გამო, რთულია რისხვისგან თავშეკავება. გარდა ამისა, ამ „ძნელად ასატან დროში“ არსებული სერიოზული პრობლემები კიდევ უფრო მეტ სტრესს გვიჩენს (2 ტიმ. 3:1). მაგალითად, ეკონომიკურმა სირთულეებმა შეიძლება ძალიან ცუდად იმოქმედოს ჩვენს ემოციურ მდგომარეობაზე. პოლიციისა და ოჯახთა დაცვის ორგანიზაციების აზრით, ფინანსური კრიზისის გამო ოჯახებში გახშირდა რისხვის გადმონთხევის და ძალადობის ფაქტები.

5, 6. როგორია ქვეყნიერების დამოკიდებულება რისხვასა და შურისძიებაზე და რა გავლენა შეიძლება მოახდინოს ამან ჩვენზე?

⁵ გარდა ამისა, ბევრი, ვისთანაც ურთიერთობა გვაქვს, ‘საკუთარი თავის მოყვარული, ამპარტავანი და სასტიკია’. ძალიან ადვილია, რომ მათგან ცუდი თვისებები გადავიღოთ და იოლად განვრისხდეთ ხოლმე (2 ტიმ. 3:2—5). კინოფილმები და სატელევიზიო პროგრამები შურისძიებას ხშირად კეთილშობილურ საქმედ წარმოგვიდგენენ, ძალადობას კი — პრობლემის მოგვარების ბუნებრივ და სამართლიან გზად. ასეთ ფილმებში სიუჟეტი ისე ვითარდება, რომ მაყურებელი სულმოუთქმელად ელის იმ მომენტს, როცა არამზადას საკადრისი მიეზღვება. როგორც წესი, ბოლოს მას ფილმის გმირი ვერაგულად კლავს.

⁶ ამგვარი პროპაგანდა ხელს უწყობს „ქვეყნიერების სულის“ გავრცელებას და მისი განრისხებული მმართველის, სატანის წისქვილზე ასხამს წყალს (1 კორ. 2:12; ეფეს. 2:2; გამოცხ. 12:12). ეს სული ადამიანს ხორცის საქმეებს აკეთებინებს და სრულიად ეწინააღმდეგება ღვთის წმინდა სულს და მის ნაყოფს. ქრისტიანობის მთავარი სწავლება ის არის, რომ მწყენინებელს სამაგიერო არ მივუზღათ (წაიკითხეთ მათეს 5:39, 44, 45 ). როგორ შეგვიძლია ამ მხრივ იესოს სწავლებების გამოყენება?

ცუდი და კარგი მაგალითები

7. რა მოჰყვა სიმონისა და ლევის თავშეუკავებელ რისხვას?

⁷ ბიბლია უამრავ რჩევას გვაძლევს რისხვის დასაცხრომად. მასში ბევრი მაგალითიცაა ჩაწერილი, თუ რა შეიძლება მოჰყვეს რისხვისგან თავის შეკავებას და რა — რისხვის გადმონთხევას. ვნახოთ, რა მოხდა როცა იაკობის შვილებმა, სიმონმა და ლევიმ შექემზე შური იძიეს თავიანთი დის, დინას გაუპატიურებისთვის. მათ „შეურაცხყოფილად იგრძნეს თავი და გაცეცხლდნენ“ (დაბ. 34:7). შემდეგ იაკობის დანარჩენი ვაჟები თავს დაესხნენ ქალაქ შექემს და გაძარცვეს, ქალები და ბავშვები კი ტყვედ წაიყვანეს. ეს მათ მარტო დინას გამო არ გააკეთეს. როგორც ჩანს, ისინი თავიანთ რეპუტაციას უფრთხილდებოდნენ. ისინი ფიქრობდნენ, რომ შექემმა პირადად მათ და იაკობს მიაყენა შეურაცხყოფა. რა რეაქცია ჰქონდა იაკობს თავისი ვაჟების მოქმედებაზე?

8. რას ვიგებთ სიმონისა და ლევის მაგალითიდან შურისძიებაზე?

⁸ დინას უბედურებამ ძალიან დაამწუხრა იაკობი, თუმცა მან დაგმო შურისძიება. სიმონი და ლევი ამართლებდნენ თავიანთ საქციელს და ამბობდნენ: „განა მეძავივით უნდა მოპყრობოდნენ ჩვენს დას?!“ (დაბ. 34:31). თუმცა ყველაფერი ამით არ დამთავრებულა. იეჰოვამ არ მოიწონა მათი საქციელი. წლების შემდეგ იაკობმა იწინასწარმეტყველა, რომ სიმონისა და ლევის რისხვისა და ძალადობის გამო, მათი შთამომავლობა ისრაელის ტომებში გაიფანტებოდა (წაიკითხეთ დაბადების 49:5—7 ). შეუკავებელმა რისხვამ სიმონსა და ლევის ღვთის კეთილგანწყობაც დააკარგვინა და იაკობისაც.

9. მოყევით შემთხვევა, როცა განრისხებულმა დავითმა კინაღამ შური იძია.

⁹ სრულიად საპირისპიროს ვხედავთ მეფე დავითის მაგალითიდან. მას არაერთხელ მიეცა მტერზე შურისძიების შესაძლებლობა, მაგრამ ეს არ გაუკეთებია (1 სამ. 24:3—7). თუმცა ერთხელ განრისხებულმა კინაღამ შური იძია. ერთმა მდიდარმა კაცმა, ნაბალმა, დავითის კაცებს უყვირა, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი მის ფარასა და მწყემსებს იცავდნენ. თავისი კაცების შეურაცხყოფისთვის დავითი მზად იყო შური ეძია. დავითი და მისი კაცები ნაბალის სახლზე თავდასასხმელად მიდიოდნენ, რომ ერთმა მსახურმა ნაბალის გონიერ ცოლს, აბიგაილს მომხდარის შესახებ შეატყობინა და უთხრა, სასწრაფოდ ემოქმედა. აბიგაილმა უმალ გაამზადა ძღვენი და დავითთან შესახვედრად გაემგზავრა. მან თავმდაბლურად მოიბოდიშა ქმრის უტიფრობის გამო და სთხოვა დავითს, იეჰოვას შიშით რისხვისგან თავი შეეკავებინა. დავითი გონს მოეგო და თქვა: „კურთხეული იყავ შენ, რადგან შემაკავე სისხლის ღვრისგან“ (1 სამ. 25:2—35).

ქრისტიანების დამოკიდებულება

10. როგორი დამოკიდებულება უნდა ჰქონდეთ ქრისტიანებს შურისძიებაზე?

¹⁰ ზემოთ განხილული ბიბლიური მაგალითებიდან აშკარად ჩანს, რომ იეჰოვა არ იწონებს მას, ვინც დაუოკებელ რისხვასა და ძალადობას ავლენს, ხოლო ვინც მშვიდობისკენ ისწრაფვის, კურთხევის გარეშე არ ტოვებს. მოციქულმა პავლემ დაწერა: «რამდენადაც თქვენი მხრივ შესაძლებელია, მშვიდობიანად იყავით ყველასთან. ნუ იძიებთ შურს, საყვარლებო, არამედ ადგილი მიეცით ღვთის რისხვას, რადგან დაწერილია: „ჩემია შურისძიება, მე მივუზღავ, — ამბობს იეჰოვა“. მაგრამ, „თუ შენი მტერი მშიერია, დააპურე, თუ სწყურია, დაალევინე, რადგან ამით ნაკვერჩხლებს დააგროვებ მის თავზე“. არ დაგძლიოს ბოროტებამ, არამედ შენ სძლიე ბოროტებას სიკეთით» (რომ. 12:18—21).a

11. როგორ ისწავლა ერთმა დამ რისხვის დაოკება?

¹¹ პავლეს რჩევა ნამდვილად საყურადღებოა. ერთმა დამ უხუცესთან დაიჩივლა, რომ სამსახურში ახალი მენეჯერი უხეშად და უსამართლოდ ექცეოდა. ეს და მასზე გულმოსული იყო და სამსახურიდან წამოსვლას აპირებდა. უხუცესმა დას ურჩია, რომ ცხელ გულზე არაფერი გაეკეთებინა. თუ და მენეჯერის უხეშობას უხეშობითვე უპასუხებდა, მდგომარეობას უფრო გაამწვავებდა (ტიტ. 3:1—3). უხუცესმა დას უთხრა, სამსახური რომც შეეცვალა, მაინც უნდა ესწავლა, როგორ მოქცეულიყო მსგავს სიტუაციებში. მან დას ურჩია, გამოეყენებინა იესოს მითითება და მენეჯერს ისე მოქცეოდა, როგორც თავად ისურვებდა, რომ მენეჯერი მოქცეოდა (წაიკითხეთ ლუკას 6:31 ). დამ გაითვალისწინა ძმის რჩევა. დროთა განმავლობაში მენეჯერს გული მოულბა და კარგი მუშაობისთვის დას მადლობაც კი გადაუხადა.

12. რატომაა გაცილებით რთული ასატანი, როცა პრობლემები ქრისტიანებს შორის წამოიჭრება?

¹² გასაკვირი არაა, როცა კრების გარეთ ქრისტიანი ასეთ პრობლემებს ხვდება. ვიცით, რომ სატანის ქვეყნიერება უსამართლოა, ამიტომ ყველანაირად უნდა ვეცადოთ, არ ავყვეთ ბოროტებს და რისხვისგან თავი შევიკავოთ (ფსალმ. 37:1—11; ეკლ. 8:12, 13; 12:13, 14). მაგრამ გაცილებით მტკივნეულია, როცა პრობლემები სულიერ და-ძმებს შორის იჩენს თავს. ერთი და იხსენებს: „ჭეშმარიტების გაგების შემდეგ ჩემთვის ყველაზე რთული იმ აზრთან შეგუება იყო, რომ იეჰოვას ხალხიც უშვებდა შეცდომებს“. ჩვენ კრებაში ცივი და უგულო ქვეყნიერებიდან მოვედით და ვიმედოვნებდით, რომ აქ ცუდად არავინ არავის მოეპყრობოდა. ამიტომ, თუ თანაქრისტიანი, განსაკუთრებით, ვისაც კრებაში პასუხისმგებლობა აქვს, დაუფიქრებლად ან ქრისტიანისთვის შეუფერებლად იქცევა, შესაძლოა გული გვეტკინოს და გავბრაზდეთ. შეიძლება გაიფიქრო: როგორ შეიძლება იეჰოვას ხალხში ასეთი რამ ხდებოდეს? სინამდვილეში, მსგავსი რამ მოციქულების დროს, ცხებულ ქრისტიანებს შორისაც ხდებოდა (გალ. 2:11—14; 5:15; იაკ. 3:14, 15). როგორ უნდა ვრეაგირებდეთ ამ დროს?

13. რატომ და როგორ უნდა დავძლიოთ უთანხმოებები?

¹³ ზემოხსენებული და აღნიშნავს: „მათთვის დავიწყე ლოცვა, ვინც გულს მტკენდა. ამას ყოველთვის კარგი შედეგი მოაქვს“. როგორც ზემოთ წავიკითხეთ, იესომ გვასწავლა, გველოცა ჩვენი მდევნელებისთვის (მათ. 5:44). განა ჩვენი სულიერი და-ძმებისთვის უფრო მეტად არ უნდა ვილოცოთ?! ყველა მამას უნდა, რომ მის შვილებს ერთმანეთი უყვარდეთ. მით უფრო იეჰოვას სურს, რომ მის მიწიერ მსახურებს ერთმანეთთან კარგი ურთიერთობა ჰქონდეთ. ჩვენ ველით იმ დროს, როცა ყველა მშვიდობიანად და ბედნიერად ვიცხოვრებთ მარადიულად, და ამას იეჰოვა დღესვე გვასწავლის. მას უნდა, ამ განზრახვის შესრულებაში ხელი შევუწყოთ. ამიტომ, მოდი მოვაგვაროთ ერთმანეთში წამოჭრილი უთანხმოებები ან უბრალოდ ‘გვერდი ავუაროთ’ სხვის შეცდომებს და დავრჩეთ ერთობაში (წაიკითხეთ იგავების 19:11 ). პრობლემამ არ უნდა დაგვაშოროს ერთმანეთს; პირიქით უნდა დავეხმაროთ ერთმანეთს, რომ დავრჩეთ ღვთის ხალხს შორის და თავი შევაფაროთ იეჰოვას „მარადიულ მკლავებს“ (კან. 33:27).

იყავით ყველასთან თავაზიანი

14. როგორ შევეწინააღმდეგოთ სატანის გავლენას?

¹⁴ სასიხარულო ცნობის გავრცელებაში ხელი რომ შეგვიშალონ, სატანა და მისი დემონები აქტიურად ცდილობენ, დაარღვიონ ოჯახებისა თუ კრების იდილია, რათა. მათ უნდათ, ღვთის ხალხს შორის უთანხმოების თესლი ჩათესონ, რადგან იციან, რომ შიგნიდან გაჩენილ ბზარს ნგრევა მოჰყვება (მათ. 12:25). მათ გავლენას რომ შევეწინააღმდეგოთ, პავლეს რჩევა უნდა გავითვალისწინოთ: „უფლის მონა კი არ უნდა დავობდეს, არამედ ყველასთან თავაზიანი უნდა იყოს“ (2 ტიმ. 2:24). გვახსოვდეს, რომ „სისხლისა და ხორცის წინააღმდეგ კი არ ვიბრძვით, არამედ . . . ბოროტი სულების წინააღმდეგ“. ამ ბრძოლაში რომ გავიმარჯვოთ, უნდა აღვიჭურვოთ სულიერი საჭურვლით, რაშიც ისიც შედის, რომ ფეხშემოსილნი ვიყოთ „მშვიდობის შესახებ სასიხარულო ცნობის საქადაგებლად“ (ეფეს. 6:12—18).

15. როგორ უნდა ვრეაგირებდეთ იეჰოვას მტრების წინააღმდეგობაზე?

¹⁵ იეჰოვას მშვიდობიანი ხალხის წინააღმდეგ ღვთის მტრებს ვერაგულად მიაქვთ იერიში. ზოგი მოწმეებს ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს; ზოგიც პრესაში თუ სასამართლოებზე გვწამებს ცილს. იესომ თქვა, რომ ეს არ უნდა გაგვკვირვებოდა (მათ. 5:11, 12). როგორ უნდა ვრეაგირებდეთ წინააღმდეგობაზე? ‘სამაგიერო არავის უნდა გადავუხადოთ’ არც სიტყვით და არც საქმით (რომ. 12:17; წაიკითხეთ 1 პეტრეს 3:16 ).

16, 17. რა მდგომარეობაში აღმოჩნდა ერთი კრება?

¹⁶ რაც უნდა ცუდი გაგვიკეთოს ეშმაკმა, თუ ბოროტებას სიკეთით ვძლევთ, იეჰოვას სახელს განვადიდებთ. მაგალითად, წყნარი ოკეანის ერთ-ერთ კუნძულზე კრებამ გახსენების საღამოს ჩასატარებლად დარბაზი დაიქირავა. ეს რომ ადგილობრივი ეკლესიის მესვეურებმა გაიგეს, თავიანთი მრევლი ღვთისმსახურებისთვის იმავე დარბაზში იმ დროს დაიბარეს, როცა გახსენების საღამო უნდა ჩატარებულიყო. მაგრამ პოლიციის უფროსს მათთვის ნათქვამი ჰქონდა, რომ დარბაზი დათქმულ დროს იეჰოვას მოწმეებისთვის უნდა დაეცალათ. როცა გახსენების საღამოს ჩატარების დრო მოვიდა, დარბაზი ეკლესიის მრევლით იყო სავსე და ღვთისმსახურება იწყებოდა.

¹⁷ პოლიცია მრევლის ძალით გაყვანას აპირებდა, როცა ეკლესიის წინამძღოლი ერთ-ერთ ჩვენს უხუცესთან მივიდა და ჰკითხა: „რამე განსაკუთრებული გაქვთ ამ საღამოს დაგეგმილი?“ ძმამ უთხრა, რომ გახსენების საღამოს ჩატარებას აპირებდნენ. წინამძღოლმა თქვა, რომ ამის შესახებ არაფერი იცოდა. ლაპარაკში იქვე მდგომი პოლიციელი ჩაერია: „მაგრამ მე ხომ გითხარით ამ დილით!“ ეკლესიის წინამძღოლი უხუცესს მიუბრუნდა და ირონიული ღიმილით უთხრა: „ახლა რას გააკეთებთ, პოლიიციის ძალით გამოიყვანთ ამდენ ხალხს დარბაზიდან?“ ის ეშმაკურად ცდილობდა, მოწმეები მდევნელების როლში გამოეყვანა. როგორ მოიქცნენ ჩვენი ძმები?

18. როგორ მოიქცნენ ძმები პროვოკაციის დროს და რა იყო შედეგი?

¹⁸ მოწმეებმა ეკლესიის წარმომადგენლებს შესთავაზეს, ნახევარ საათში დაემთავრებინათ თავიანთი მსახურება და მერე მათთვის დაეთმოთ დარბაზი. მათი მსახურება ნახევარ საათზე მეტხანს გაგრძელდა, თუმცა როგორც კი მრევლმა დარბაზი დატოვა, მოწმეებს გახსენების საღამოს ჩატარების შესაძლებლობა მიეცათ. მეორე დღეს მთავრობამ კომისია მოიწვია ამ საქმის გამოსაძიებლად. ფაქტების განხილვის შემდეგ კომისიამ ეკლესიას მოსთხოვა, განცხადება გაეკეთებინა, რომ მომხდარზე ეკლესიის წინამძღოლი იყო პასუხისმგებელი და არა იეჰოვას მოწმეები. კომისიამ მადლობა გადაუხადა იეჰოვას მოწმეებს რთულ სიტუაციში მოთმინების გამოვლენისთვის. მოწმეების მცდელობამ, რომ ‘ყველასთან მშვიდობიანები ყოფილიყვნენ’, კარგი ნაყოფი გამოიღო.

თავაზიანი სიტყვა-პასუხი კარგი ურთიერთობის საწინდარია

„თქვენი სიტყვა ყოველთვის მადლიანი იყოს“ (კოლ. 4:6).

1, 2. რა მოჰყვა ძმის თავაზიან საუბარს?

„კარდაკარ ქადაგებისას შევხვდი მამაკაცს, რომელიც ისე გაბრაზდა, რომ ტუჩები აუთრთოლდა და მთელი სხეული აუცახცახდა — გვიამბობს ერთი ძმა. — შევეცადე მშვიდად დავლაპარაკებოდი, მაგრამ უფრო გაღიზიანდა. ამასობაში მისი ცოლ-შვილიც გამოვიდა და აგრესიულად დამიწყო ლაპარაკი. მივხვდი, იქიდან უნდა წამოვსულიყავი. ვუთხარი, რომ მათთან საჩხუბრად არ ვიყავი მისული. შემდეგ გალატელების 5:22, 23 წავუკითხე, სადაც სიყვარულზე, რბილ ხასიათზე, თავშეკავებასა და მშვიდობაზეა საუბარი და წამოვედი.

² სხვა დროს, როცა იმავე ქუჩაზე კარდაკარ ვმსახურობდი, დავინახე, რომ ის ოჯახი თავისი სახლის წინ იჯდა. მათ დამიძახეს. ნეტავ რა უნდათ? — ჩემთვის გავიფიქრე. კაცმა ცივი წყალი შემომთავაზა, ბოდიში მომიხადა უხეშობისთვის და ძლიერი რწმენისთვის შემაქო. ერთმანეთს კარგად დავშორდით“.

3. რატომ არ უნდა ავყვეთ გაბრაზებულ ადამიანს?

³ დღევანდელ ქვეყნიერებაში აგრესიულ ადამიანებთან შეხვედრა, მსახურებაში თუ სხვაგან, გარდაუვალია. ასეთ ადამიანებს აუცილებლად ‘რბილად და ღრმა პატივისცემით’ უნდა ველაპარაკოთ (1 პეტ. 3:15). ზემოხსენებული ძმა გაბრაზებულ მობინადრეს რომ აჰყოლოდა და უხეშად ეპასუხა, საეჭვოა, იმ კაცს გული მოლბობოდა და ბოდიში მოეხადა, პირიქით, უფრო გაღიზიანდებოდა. ეს ამბავი კარგად იმიტომ დამთავრდა, რომ ძმამ თავშეკავება და თავაზიანობა გამოავლინა.

როგორია თავაზიანი სიტყვა-პასუხი?

4. რატომ უნდა იყოს ჩვენი სიტყვა-პასუხი მადლიანი?

⁴ ნებისმიერ ადამიანთან ურთიერთობისას — ქვეყნიურ ხალხთან, თანამორწმუნეებთან და თვით ოჯახის წევრებთან — უნდა გვახსოვდეს პავლე მოციქულის რჩევა: „თქვენი სიტყვა ყოველთვის მადლიანი იყოს, მარილით შეზავებული“ (კოლ. 4:6). სასიამოვნო და აწონილ-დაწონილი სიტყვები კარგი და მშვიდობიანი ურთიერთობის საწინდარია.

5. რა არ იგულისხმება მადლიან საუბარში? მოიყვანეთ მაგალითი.

⁵ მადლიან საუბარში არ იგულისხმება ყველაფრის თქმა, რასაც ფიქრობ და გრძნობ, განსაკუთრებით მაშინ, როცა გაღიზიანებული ხარ. წმინდა წერილებიდან ვიგებთ, რომ შეუკავებელი რისხვა, სისუსტის ნიშანია და არა სიძლიერის (წაიკითხეთ იგავების 25:28; 29:11 ). მოსე „უთვინიერესი კაცი იყო მთელი დედამიწის ზურგზე“, მაგრამ ერთხელ ისრაელის ურჩობის გამო მოთმინება დაკარგა და ღმერთი არ განადიდა. მან ის თქვა, რასაც ფიქრობდა, მაგრამ იეჰოვამ მისი ნათქვამი არ მოიწონა. მოსე 40 წელი წინამძღოლობდა უდაბნოში ისრაელ ერს, მაგრამ იეჰოვამ აღთქმულ მიწაზე შესვლის უფლება არ მისცა (რიცხ. 12:3; 20:10, 12; ფსალმ. 106:32).

6. რა იგულისხმება გონივრულ ლაპარაკში?

⁶ ბიბლია მოგვიწოდებს, ლაპარაკისას თავშეკავება, გონიერება და განსჯის უნარი გამოვავლინოთ. „ბევრი ლაპარაკისას ცოდვა გარდაუვალია, ხოლო ვინც ბაგეებს იმორჩილებს, გონივრულად იქცევა“ (იგავ. 10:19; 17:27). ცხადია, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ საკუთარი აზრის გამოთქმისგან თავი შევიკავოთ. გონივრულად მოქცევა მადლიანი სიტყვებით ლაპარაკს გულისხმობს; ენას ‘განსაკურნავად უნდა ვიყენებდეთ და არა ჭრილობის მისაყენებლად’ (წაიკითხეთ იგავების 12:18; 18:21 ).

„დუმილის დრო და ლაპარაკის დრო“

7. რისგან უნდა შევიკავოთ თავი და რატომ?

⁷ თავაზიანობასა და თავშეკავებას მხოლოდ თანამშრომლებთან და მათთან საუბრისას კი არ უნდა ვავლენდეთ, ვისაც ვუქადაგებთ, არამედ კრებისა და ოჯახის წევრებთან საუბრის დროსაც. როცა რისხვას ანთხევ და არ ფიქრობ მის საშინელ შედეგებზე, ამან შეიძლება სერიოზული ზიანი მიაყენოს როგორც ჩვენს, ისე სხვების სულიერ, ემოციურ და ფიზიკურ ჯანმრთელობას (იგავ. 18:6, 7). უნდა ვაკონტროლოთ უარყოფითი ემოციები, რაც ჩვენი არასრულყოფილი ბუნების გამოვლინებაა. ლანძღვა, დაცინვა, უპატივცემულობა და რისხვა შორს უნდა იყოს ჩვენგან (კოლ. 3:8; იაკ. 1:20). ამ ყველაფერს შეუძლია ადამიანებთან და იეჰოვასთან ურთიერთობა გაგვიფუჭოს. იესომ თქვა: «ვინც მრისხანებს თავის ძმაზე, სასამართლოს წინაშე აგებს პასუხს; ვინც თავის ძმას დამამცირებელი სიტყვით მიმართავს, უზენაესი სასამართლოს წინაშე აგებს პასუხს, ის კი, ვინც ეტყვის: „შე სულელო!“ ცეცხლოვან გეენას დაექვემდებარება» (მათ. 5:22).

8. როდის უნდა ვთქვათ ჩვენი სათქმელი და როგორ?

⁸ თუმცა არის ისეთი საკითხები, როცა ფიქრობ, რომ სათქმელი უნდა თქვა. თუ ძმამ ისეთი რამ თქვა ან გააკეთა, რამაც მოსვენება დაგიკარგა, არ დაუშვა, რომ გულში სიძულვილი განგივითარდეს (იგავ. 19:11). თუ ვინმე გაწყენინებს, მოთოკე ემოციები და კონკრეტული ნაბიჯები გადადგი პრობლემის გადასაჭრელად. პავლემ დაწერა: „მზე ისე ნუ ჩავა, რომ გაღიზიანებულები დარჩეთ“. პრობლემა მშვიდობიანად რომ გადაჭრა, ხელსაყრელი დრო შეარჩიე (წაიკითხეთ ეფესოელების 4:26, 27, 31, 32). გულახდილად და თავაზიანად ესაუბრე ძმას და გახსოვდეს, რომ შენი მიზანი ურთიერთობის აღდგენაა (ლევ. 19:17; მათ. 18:15).

9. რატომ უნდა მოვთოკოთ ემოციები, ვიდრე ძმას დაველაპარაკებით?

⁹ როგორც უკვე ვთქვით, სალაპარაკოდ ხელსაყრელი დრო უნდა შევარჩიოთ. ბიბლიაში ნათქვამია: არის „დუმილის დრო და ლაპარაკის დრო“ (ეკლ. 3:1, 7). „მართლის გული პასუხის გაცემამდე ფიქრობს“ (იგავ. 15:28). ეს იმას ნიშნავს, რომ ცოტა მოიცადო და ძმას მერე დაელაპარაკო. თუ საუბარს იმ დროს დაიწყებ, როცა ის ჯერ კიდევ გაღიზიანებულია, შეიძლება მდგომარეობა უფრო გამწვავდეს; თუმცა საუბრის დიდი ხნით გადადებაც არ იქნება გონივრული.

სიკეთის ქმნა კარგი ურთიერთობის საწინდარია

10. როგორ დაგვეხმარება სიკეთის ქმნა ურთიერთობის გაუმჯობესებაში?

¹⁰ თავაზიანი და სასიამოვნო საუბარი მშვიდობიან ურთიერთობას უწყობს ხელს. სინამდვილეში, როცა სხვებთან ურთიერთობის გაუმჯობესებას ვცდილობთ, საუბარიც გულახდილი და სასიამოვნო გვექნება. მთელი გულით გაკეთებული სიკეთე, მაგალითად, რაიმე სახის დახმარების შეთავაზება, საჩუქრის გაკეთება ან სტუმრად დაპატიჟება — თქვენ შორის კარგი და გულახდილი საუბრის წინაპირობა იქნება. სიკეთის კეთებით „ნაკვერჩხლებს დააგროვებ მის თავზე“ და შესაძლოა, მან კარგი თვისებები გამოავლინოს; ეს კი გაგიადვილებთ პრობლემაზე საუბარს და მის მოგვარებას (რომ. 12:20, 21).

11. რა გააკეთა იაკობმა თავის ძმასთან ურთიერთობის აღსადგენად და იყო შედეგი?

¹¹ იაკობს კარგად ესმოდა, რომ ურთიერთობის აღსადგენად მნიშვნელოვანი იყო თავაზიანობა და სიკეთის ქმნა. მისი ტყუპისცალი, ესავი, ძალიან იყო მასზე განრისხებული. იმის შიშით, რომ ესავი მოკლავდა, იაკობი სახლიდან გაიქცა და მხოლოდ ათეულობით წლის შემდეგ დაბრუნდა. ესავი 400 კაცთან ერთად წავიდა მასთან შესახვედრად. იაკობმა იეჰოვას ლოცვაში დახმარება სთხოვა. მერე კი ესავს თავისი ქონებიდან უამრავი საქონელი გაუგზავნა საჩუქრად. საჩუქარმა მიზანს მიაღწია. იაკობის დანახვაზე ესავს გული მოულბა, მისკენ გაექანა და კისერზე მოეხვია (დაბ. 27:41—44; 32:6, 11, 13—15; 33:4, 10).

აღაშენე სხვები თავაზიანი საუბრით

12. რატომ უნდა ვესაუბროთ და-ძმებს მადლიანი სიტყვებით?

¹² ქრისტიანები იეჰოვას ვემსახურებით და არა ადამიანებს. მაგრამ ბუნებრივია, ისიც გვსურს, რომ სხვების მოწონება დავიმსახუროთ. ჩვენი მადლიანი საუბარი და-ძმებს სატარებელ ტვირთს შეუმსუბუქებს. ამის საპირისპიროდ, კრიტიკა ამ ტვირთს უფრო დაამძიმებს და თანაქრისტიანს აფიქრებინებს, რომ შესაძლოა, იეჰოვას მოწონება დაკარგა. მოდი, გამამხნევებელ თემებზე ვისაუბროთ და ჩვენი პირიდან „მხოლოდ კარგი გამოვიდეს აღსაშენებლად საჭიროებისამებრ, რათა ამან მადლი მიანიჭოს მსმენელებს“ (ეფეს. 4:29).

13. რა უნდა ახსოვდეთ უხუცესებს: ა) რჩევის მიცემისას? ბ) წერილების წერისას?

¹³ განსაკუთრებით უხუცესებს მართებთ „სათუთი გრძნობების“ გამოვლენა სამწყსოს მიმართ (1 თეს. 2:7, 8). უხუცესებმა თანაქრისტიანებს რჩევები რბილად უნდა მისცენ, თუნდაც მაშინ, როცა „უარყოფითად განწყობილებს“ ესაუბრებიან (2 ტიმ. 2:24, 25). უხუცესებმა თავაზიანობა მაშინაც უნდა გამოავლინონ, როცა წერილობითი მიმოწერა აქვთ სხვა უხუცესთა საბჭოსთან ან ფილიალთან. ისინი ტაქტიანები უნდა იყვნენ, როგორც ამას მათეს 7:12 მოგვიწოდებს.

თავაზიანი საუბარი ოჯახში

14. რა ურჩია პავლემ ქმრებს და რატომ?

¹⁴ ჩვენმა სიტყვებმა, სახის გამომეტყველებამ და ჟესტებმა სხვებზე შეიძლება იმაზე მეტად იმოქმედოს, ვიდრე ჩვენ წარმოგვიდგენია. მაგალითად ზოგ მამაკაცს ბოლომდე არ ესმის, რა მტკივნეულად შეიძლება აღიქვას მისი ნათქვამი სუსტი სქესის წარმომადგენელმა. ერთი და ამბობს: „შიშისგან გული მისკდება, როცა ქმარი მიყვირის“. უხეშმა სიტყვებმა შეიძლება კაცზე მეტად ქალზე იმოქმედოს და გულისტკივილი დიდხანს გაჰყვეს (ლუკ. 2:19). ქალისთვის ეს განსაკუთრებით მაშინ არის მძიმე ასატანი, როცა უხეშად ისეთი ადამიანი ექცევა, ვინც უყვარს და ვისგანაც პატივისცემას მოელის. პავლემ ქმრებს ურჩია: „ქმრებო, გიყვარდეთ ცოლები და ნუ იქნებით სასტიკნი მათ მიმართ“ (კოლ. 3:19).

15. ახსენით, რატომ უნდა მოეპყროს ქმარი ცოლს სათუთად?

¹⁵ ერთმა ძმამ, რომელიც დიდი ხნის დაქორწინებულია, ახსნა, რატომ უნდა მოეპყროს ქმარი ცოლს როგორც „სუსტ ჭურჭელს“. მან თქვა: „ძვირფას და მყიფე ჭურჭელს ხელი მაგრად რომ მოუჭირო, შეიძლება გატყდეს. მერე რომც შეაწებო, ბზარი მაინც დაეტყობა. თუ ქმარი ცოლს უხეში სიტყვებით მიმართავს, მას ძალიან ეტკინება გული და გაჩენილი ბზარი მათ ურთიერთობას შეიძლება დიდხანს დააჩნდეს (წაიკითხეთ 1 პეტრეს 3:7 ).

16. როგორ შეუძლია ცოლს ოჯახის აშენება?

¹⁶ სიტყვები, მათ შორის ცოლის ნათქვამი, მამაკაცებზეც მოქმედებს; თქვენმა ნათქვამმა ის შეიძლება გაამხნეოს ან პირიქით, ყველაფრის ხალისი დაუკარგოს. „გონიერი ცოლი“, რომელსაც ქმარი ენდობა, გაითვალისწინებს ქმრის გრძნობებს, ისე როგორც მას უნდა, რომ ქმარმა გაითვალისწინოს მისი გრძნობები (იგავ. 19:14; 31:11). მართლაც, ცოლის გავლენა დიდია; ქალს შეუძლია ოჯახზე კარგად იმოქმედოს ან ცუდად. „ბრძენი ქალი თავის სახლს აშენებს, უგუნური კი საკუთარი ხელით ანგრევს“ (იგავ. 14:1).

17. ა) როგორ უნდა ელაპარაკონ შვილები მშობლებს? ბ) როგორ უნდა ელაპარაკონ უფროსები ბავშვებს და რატომ?

¹⁷ მშობლებიც და შვილებიც თავაზიანად უნდა ელაპარაკებოდნენ ერთმანეთს (მათ. 15:4). შვილებთან საუბრისას გონიერების გამოვლენა გვმართებს, რომ ისინი არ გავაღიზიანოთ (კოლ. 3:21; ეფეს. 6:4). მაშინაც კი, როცა მშობელი შვილს სჯის ან კრებაში უხუცესი ბავშვს რჩევას აძლევს, ეს მათ პატივისცემით უნდა გააკეთონ. ამგვარად უფროსები გაუადვილებენ ბავშვებს რჩევების მიღებას და ღმერთთან კარგი ურთიერთობის შენარჩუნებაში დაეხმარებიან. მაგრამ თუ ბავშვს იმას აგრძნობინებთ, რომ მისგან არაფერი გამოვა, შეიძლება მან ხელი ჩაიქნიოს და წინსვლის ხალისი დაკარგოს. ბავშვებს ყველა რჩევა არ დაამახსოვრდებათ, მაგრამ ის მაინც არ დაავიწყდებათ, როგორ იყო ეს რჩევები მიცემული.

კარგი ილაპარაკე

18. როგორ ამოვიგდოთ გულიდან უარყოფითი გრძნობები და ფიქრები?

¹⁸ ბრაზის ჩაცხრომა იმას არ ნიშნავს, რომ უბრალოდ მშვიდი სახე მიიღო. ჩვენი მიზანი მხოლოდ უარყოფითი ემოციების შეკავება არ არის. თუ გარეგნულად ვეცდებით სიმშვიდის შენარჩუნებას, სული კი აფორიაქებული გვექნება, უფრო დავიძაბებით. ეს იგივეა, რომ მანქანის სამუხრუჭე და სიჩქარის სატერფულს ფეხი ერთდროულად დააჭირო. ამ დროს ძრავა გადაიტვირთება და მანქანა შეიძლება მწყობრიდან გამოვიდეს. ამიტომ ნუ დაიგროვებ ბრაზს გულში, რომ მოგვიანებით არ იფეთქო. ილოცე, რომ იეჰოვა დაგეხმაროს, უარყოფითი ემოციებისგან გათავისუფლებაში. დაე, იეჰოვას სულმა შენი გული და გონება თავისი ნების შესაბამისად გარდაქმნას (წაიკითხეთ რომაელების 12:2; ეფესოელების 4:23, 24 ).

19. რა ნაბიჯები უნდა გადავდგათ, თუ ვინმესთან ურთიერთობა დაგვეძაბა?

¹⁹ გადადგი პრაქტიკული ნაბიჯები. თუ ვინმესთან ურთიერთობა დაგეძაბა და ატყობ, რომ ბრაზდები, იქაურობას გაეცალე. ამგვარად, შენი ემოციები ნელ-ნელა ჩაცხრება (იგავ. 17:14). თუ ხედავ, რომ ვისაც ესაუბრები, ბრაზი მოსდის, თავს ძალა დაატანე და უფრო თავაზიანად ელაპარაკე. გახსოვდეს: „მშვიდი პასუხი სიბრაზეს აცხრობს, მწარე სიტყვა კი რისხვას იწვევს“ (იგავ. 15:1). მკვახე და უხეში შენიშვნები, თუნდაც მშვიდი ტონით ნათქვამი, ცეცხლზე ნავთს დაასხამს (იგავ. 26:21). ამგვარად, როცა ატყობ, რომ შენი თავშეკავება იცდება, ‘ნელი იყავი სიტყვასა და რისხვაში’. ილოცე წმინდა სულისთვის, რომ თავი შეიკავო ცუდის თქმისგან და მხოლოდ კარგი ილაპარაკო (იაკ. 1:19).

მთელი გულით აპატიე

20, 21. რა უნდა გავაკეთოთ, რომ პატიება გაგვიადვილდეს და რატომ?

²⁰ სამწუხაროდ, არავის შეუძლია ენის სრულყოფილად გაკონტროლება (იაკ. 3:2). დიდი მცდელობის მიუხედავად, ზოგჯერ ჩვენმა ოჯახის წევრებმა და საყვარელმა და-ძმებმაც კი შეიძლება დაუფიქრებელი სიტყვებით გული გვატკინონ. ასეთ დროს უცბად ნუ განაწყენდები, დაფიქრდი, რატომ გითხრა ასეთი რამ (წაიკითხეთ ეკლესიასტეს 7:8, 9). იქნებ, რაღაცის გამო იყო გაღიზიანებული, თავს კარგად ვერ გრძნობდა ან ისეთი პრობლემა ჰქონდა, რის შესახებაც შენ არ იცოდი.

²¹ ეს მიზეზები არ ამართლებს რისხვის გადმონთხევას. მაგრამ ამის ცოდნა, გვეხმარება გავიგოთ, რატომ ამბობს ან აკეთებს ადამიანი ისეთ რამეს, რასაც არ უნდა ამბობდეს და აკეთებდეს და შესაბამისად უფრო ადვილადაც ვაპატიებთ. ყველას გვითქვამს ან გაგვიკეთებია ისეთი რამ, რითაც სხვებისთვის გული გვიტკენია, მაგრამ იმედი გვაქვს, გვაპატიეს (ეკლ. 7:21, 22). იესომ თქვა, თუ გვინდა, რომ ღმერთმა გვაპატიოს ცოდვები, ჩვენ უნდა ვაპატიოთ სხვებს მათი შეცოდებები (მათ. 6:14, 15; 18:21, 22, 35). ამიტომ, რაც შეიძლება სწრაფად უნდა მოვიხადოთ ბოდიში და ვაპატიოთ. მხოლოდ ასე შევინარჩუნებთ ოჯახსა თუ კრებაში სიყვარულს, რომელიც „გამაერთიანებელი სრულყოფილი კავშირია“ (კოლ. 3:14).

22. რატომ უნდა ვეცადოთ, ენა მხოლოდ კარგის სათქმელად გამოვიყენოთ?

²² რაც უფრო ახლოვდება რისხვით სავსე ქვეყნიერების ბოლო, მით უფრო რთული ხდება სიხარულისა და ერთიანობის შენარჩუნება. ღვთის სიტყვაში ჩაწერილი პრინციპები დაგვეხმარება, ენა მხოლოდ კარგის სათქმელად გამოვიყენოთ. ამგვარად, ოჯახის წევრებთან და თანაქრისტიანებთან მშვიდობიანი ურთიერთობა გვექნება და ჩვენი კარგი საქმეებით განდიდდება ჩვენი ‘ბედნიერი ღმერთი’, იეჰოვა (1 ტიმ. 1:11).