KĨLUNGU KYA 19
Ĩkala Vakuvĩ Na Yeova
1, 2. Tũtonya kũkwata wĩvitho va ũmũnthĩ?
KWASŨANĨA ũtembeete nza mũthenya kũkĩte mbua mbingĩ na yĩ na kĩuutani. Ĩtina wa kavinda kanini, ũyona kwekala kĩvindu, na kũyambĩĩa kũtisa na kũtunduma. Na ĩndĩ kũyambĩĩa kua. Nũndũ wa ũu, ũimantha vandũ wĩvithe. Ũkona vandũ ũtonya kwĩvitha na vatekusya, wĩwʼa wausya mũno!
2 Twĩkalĩte ĩvindanĩ yĩilyĩ ũu. Maũndũ ĩũlũ wa nthĩ maendeee kũthũkĩĩa. No wĩkũlye-ĩ, ‘Nĩ va ndonya kũkwata wĩvitho?’ Mũandĩki wa Savuli aandĩkie atĩĩ: “Nganeena ũndũ wa Yeova, Nĩwe wĩvitho wakwa na ngome yakwa yĩ vinya; Ngai wakwa, ũla nĩmũĩkĩĩaa.” (Savuli 91:2) Yeova no ethĩwe wĩvitho witũ ĩla twĩ mathĩnanĩ, na nũtũnengae wĩkwatyo mũseo wa ĩvinda yũkĩte.
3. Tũtonya kũmũtwʼa Yeova wĩvitho witũ ata?
3 Yeova atonya kũtũsũvĩa ata? No atũtetheesye tũkamanya ũndũ tũtonya kwĩka ĩla twakwatwa nĩ mathĩna, na e na ũtonyi mwingĩ kwĩ mũndũ o na wĩva ũla ũtonya kwenda kũtũũmĩsya. Ĩla twakwatwa nĩ mũisyo, twaĩle kwĩthĩwa twĩsĩ nesa vyũ kana ĩvinda yũkĩte Yeova akamina mathĩna asu. Mbivilia ĩtwĩkĩaa vinya na ndeto ii: “Ĩyĩkalyei ene wendonĩ wa Ngai.” (Yuta 21) Twaĩle kwĩkala vakuvĩ na Yeova nĩ kana atũtetheesye ĩla twĩ na mathĩna. Ĩndĩ tũtonya kwĩka ũu ata?
MWENDE NGAI NŨNDŨ NŨKWENDETE
4, 5. Yeova onanasya ata kana nũtwendete?
4 Nĩ kana twĩkale vakuvĩ na Yeova, twaĩle kũmanya ũndũ ũtwendete mũno wĩana. Sũanĩa ĩũlũ wa maũndũ onthe ala Yeova wĩkĩte kwondũ witũ. Nũtũnengete nthĩ mbanake yusĩe mĩtĩ na nyamũ sya kwendeesya. O na nũtũnengete lĩu mũseo na kĩwʼũ kĩtheu kya kũnywʼa. Yeova nũtũmanyĩĩtye ĩũlũ wa ĩsyĩtwa yake na ndaĩa syake sya kwendeesya nthĩnĩ wa Mbivilia. Na ũndũ ũla mũnene mũno nĩ kana nĩwatwonisye wendo ĩla watũmie Mwana wake mwendwa, Yesũ, oke kumya thayũ wake kwondũ witũ. (Yoana 3:16) Na nũndũ wa nthembo ĩsu, twĩ na wĩkwatyo mũseo wa ĩvinda yũkĩte.
5 Yeova nĩ ũũngamĩtye Ũsumbĩ wa Masia, ũla nĩ silikalĩ ya ĩtunĩ, na o mĩtũkĩ ũkamina mathĩna onthe. Ũsumbĩ ũsu ũkatwʼĩkĩthya nthĩ ĩno nzaũ, na kĩla mũndũ akekala e mũtanu na e na mũuo tene na tene. (Savuli 37:29) Ũndũ ũngĩ ũkwonanyʼa Yeova nũtwendete nĩ kana nũtũmanyĩasya ũndũ tũtonya kwĩkala nesa vyũ ũmũnthĩ. O na nũtũthoketye tũmũvoyae, na ethĩawa eyũmbanĩtye kwĩthukĩĩsya mboya sitũ. Kwa wʼo, Yeova nĩwendete kĩla ũmwe witũ.
6. Ũtonya kwonanyʼa ata kana nũtũngaa mũvea nũndũ Yeova nũkwendete?
6 Ũtonya kwonanyʼa ata kana nũtũngaa mũvea nũndũ Yeova nũkwendete? Ũtonya kwĩka ũu kwa kũmũtũngĩaa mũvea nũndũ wa maũndũ onthe ala wĩkĩte kwondũ waku. Ũndũ wa kũmakya nĩ kana, andũ aingĩ ũmũnthĩ maitũngaa mũvea. Na ũu nowʼo kwailyĩ ĩvinda yĩla Yesũ waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ. Ĩvinda yĩmwe, Yesũ nĩwavoisye aũme ĩkũmi mawaĩte mangũ, ĩndĩ no ũmwe wamũtũngĩie mũvea. (Luka 17:12-17) Twaĩle kwĩthĩwa tũilyĩ ta mũndũũme ũsu kwa kũmũtũngĩaa Yeova mũvea mavinda onthe.
7. Twaĩle kũmwenda Yeova kwa kĩwango kĩana ata?
7 O naitũ nĩtwaĩle kũmwenda Yeova. Yesũ eeie amanyĩwʼa make kana no nginya mamwende Yeova na ngoo yoo yonthe, thayũ woo wʼonthe, na kĩlĩko kyoo kyonthe. (Soma Mathayo 22:37.) Oonanasya ata?
8, 9. Tũtonya kũmwonyʼa Yeova ata kana nĩtũmwendete?
8 Kwasya nĩtũmwendete Yeova nĩkũtoetye? Aiee. Ethĩwa nĩtũmwendete Yeova na ngoo yitũ yonthe, thayũ witũ wʼonthe, na kĩlĩko kitũ kyonthe, tũkoonanasya ũu kwĩsĩla meko maitũ. (Mathayo 7: 16-20) Mbivilia ĩtũmanyĩasya kana ethĩwa nĩtũmwendete Ngai, tũkeewʼaa mĩao yake. Nĩ vinya kwĩka ũu? Aiee, nũndũ mĩao ya Yeova “ti mĩito.”—Soma 1 Yoana 5:3.
9 Ĩla twamwĩwʼa Yeova, twĩkalaa twĩ atanu na twĩ eanĩe. (Isaia 48:17, 18) Ĩndĩ nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩkalae vakuvĩ na Yeova? Ekai twone.
ENDEEA KŨMŨTHENGEEA YEOVA
10. Nĩkĩ waĩle kũendeea kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova?
10 Watwʼĩkie mũnyanyae wa Yeova ata? Ĩla weemanyĩisye Mbivilia, nĩwamũmanyie Yeova mũnango na wambĩĩa kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo nake. Ngwatanĩo ĩsu yaku na Yeova no ĩelekanwʼe na mwaki ũtekwenda ũivoa. O tondũ mwaki wendaa kwongelwa ngũ nĩ kana ndũkavoe, nowʼo o naku waĩle kũendeea kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova nĩ kana ngwatanĩo yaku nake yĩthĩwe yĩ ndũmu.—Nthimo 2:1-5.
O tondũ mwaki wendaa kwongelwa ngũ ndũkavoe, nowʼo wendo witũ kwa Yeova waĩle kũlũlũmĩĩlwʼa ndũkavoe
11. Momanyĩsyo ma Mbivilia maĩle kũtuma wĩwʼa ata?
11 Waendeea kwĩmanyĩsya Mbivilia, kwa wʼo ũkamanya maũndũ matonya kũkiita ngoo yaku. Kwoona ũndũ amanyĩwʼa elĩ ma Yesũ meewie ĩla wamaeleisye wathani wa Mbivilia. Maisye atĩĩ: “Ngoo sitũ itinewʼa muutĩa yĩla ũnũũneenaa naitũ nzĩanĩ, aitũvuanĩsya maandĩko?”—Luka 24:32.
12, 13. (a) Wendo witũ kwa Ngai ũtonya kwĩka ata twaema kwĩsisya? (b) Tũtonya ata kũsiĩĩa wendo witũ kwa Yeova ndũkavoe?
12 O tondũ amanyĩwʼa makiitiwe ngoo ĩla maeleiwe nĩ Maandĩko, o naku no wĩthĩwe weewie ũu ĩla wambĩĩe kwĩmanyĩsya Mbivilia. Kwĩka ũu nĩkwatumie ũmũmanya Yeova na ũmwenda, na ndwĩsa kwenda wendo ũsu ũvoe.—Mathayo 24:12.
13 Watwʼĩka mũnyanya wa Ngai, nĩwaĩle kwĩkĩa kĩthito nĩ kana ũendeee kwĩthĩwa na ngwatanĩo ndũmu nake. No nginya ũendeee kwĩmanyĩsya ĩũlũ wake na ĩũlũ wa Yesũ, na ũisũanĩa ĩũlũ wa maũndũ ala ũkwĩmanyĩsya na ũndũ ũtonya kũmatũmĩa. (Yoana 17:3) Ĩla ũũsoma kana ũkwĩmanyĩsya Mbivilia, ĩkũlasye makũlyo aa: ‘Ũndũ ũũ wĩmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa Yeova Ngai? Nĩkĩ naĩle kũmwenda na ngoo yonthe na thayũ wakwa wʼonthe?’—1 Timotheo 4:15.
14. Mboya ĩtonya kũtũtetheesya ata tũendeee kũmwenda Yeova mũnango?
14 Ĩla wĩ na mũndũ wendete, nũneenaa nake kĩla ĩvinda, na ũu nũtumaa ngwatanĩo yenyu yĩthĩwa yĩ ndũmu. O ta ngelekanyʼo ĩsu, twaneena na Yeova kĩla ĩvinda kwĩsĩla mboya, wendo witũ kwake nĩwongelekaa. (Soma 1 Athesalonika 5:17.) Mboya nĩ mũthĩnzĩo wa vata vyũ kuma kwa Ĩthe witũ wa ĩtunĩ. Twaĩle kũneenaa nake kĩla ĩvinda kuma ngoonĩ. (Savuli 62:8) Tũyaĩle kũtũngĩlĩĩlaa mboya sitũ, ĩndĩ syaĩle kwĩthĩwa syumĩte ngoonĩ. Twaendeea kwĩmanyĩsya Mbivilia na kũvoya kuma ngoonĩ, tũkamwenda Yeova mũnango.
TAVYA ANDŨ ANGĨ ĨŨLŨ WA YEOVA
15, 16. Wĩthĩawa na woni mwaũ ĩũlũ wa wĩa wa kũtavanyʼa?
15 Ethĩwa nĩtũkwenda kũendeeaa kwĩthĩwa vakuvĩ na Yeova, nĩtwaĩle kũneena na andũ angĩ ĩũlũ wa mũĩkĩĩo witũ. Kũtavya andũ ala angĩ ĩũlũ wa Yeova nĩ kĩanda kya mwanya mũno. (Luka 1:74) Na ũsu nĩ wĩa Yesũ wanengie Aklĩsto onthe ma wʼo. Kĩla ũmwe witũ nĩwaĩle kũtavanyʼa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai. We nĩwĩkaa ũu?—Mathayo 24:14; 28:19, 20.
16 Mũtũmwa Vaulo oonaa wĩa wa kũtavanyʼa wĩ wa vata mũno, na nĩkyo kĩtumi wawĩtie ‘ũthwii.’ (2 Akolintho 4:7) Kũtavya andũ angĩ ĩũlũ wa Yeova na kĩeleelo kyake nĩwʼo wĩa ũla wa vata vyũ ũtonya kwĩka. Nĩ nzĩa ĩmwe ya kũmũthũkũma Yeova, na nĩwendeeawʼa nĩ kĩthito kitũ. (Aevelania 6:10) Wĩa wa kũtavanyʼa no ũkũtetheesye kũmũthengeea Yeova na ũyĩsa kũkwata thayũ ũtathela. O na ĩngĩ, wĩa ũsu no ũtetheesye ala meũkwĩthukĩĩsya mamũthengeee Yeova na mayĩsa kũkwata thayũ ũtathela. (Soma1 Akolintho 15:58.) Ve wĩa ũngĩ ta ũsu ũtonya kũtuma wĩthĩwa wĩ mwĩanĩe?
17. Nĩkĩ wĩa wa kũtavanyʼa waĩle kũtethwʼa na mĩtũkĩ?
17 Wĩa wa kũtavanyʼa waĩle kũtethwʼa na mĩtũkĩ vyũ. Nĩtwaĩle ‘kũtavanyʼa ĩla ndeto,’ na twaĩle kwĩka ũu twĩ ‘athangaau.’ (2 Timotheo 4:2) Andũ nĩmaĩle kwĩwʼa ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Mũthenya mũnene wa Yeova wĩ vakuvĩ, wĩ vakuvĩ na nĩwĩkalaatĩte mũno.” Mũminũkĩlyo “ndũkekala.” (Nzevania 1:14; Avakuki 2:3) Kwoou, o mĩtũkĩ Yeova nũkwananga nthĩ ĩno nthũku ya Satani. Ũndũ ũsu ũtanethĩwa, andũ nĩmaĩle kũkanwʼa nĩ kana methĩwe matonya kũnyuva kũmũthũkũma Yeova.
18. Nĩkĩ twaĩle kũmũthaitha Yeova twĩ vamwe na Aklĩsto ala angĩ ma wʼo?
18 Yeova endaa tũmũthaithe twĩ vamwe na Aklĩsto ala angĩ ma wʼo. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Nĩtũlilikananʼye ithyĩ kwa ithyĩ kũthangaanʼya wendonĩ na mawĩanĩ maseo; tũtekũeka kũmbana kwitũ vamwe, o tondũ amwe mekaa, ĩndĩ tũkĩtaana; na mbee mũno, mũkyona mũthenya ũsu ũkĩthengeea.” (Aevelania 10:24, 25) Nĩtwaĩle kũtataa ũndũ tũtonya tũendae maũmbanonĩ onthe. Maũmbano nĩmatũnengae mwanya wa kwĩkĩana vinya na kũthangaanyʼa na ala angĩ.
19. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũmende ana-a-asa na eĩtu-a-asa Aklĩsto?
19 Wathi maũmbanonĩ, ũkakwata anyanya aseo ala makaũtetheeasya kũmũthaitha Yeova. Maũmbanonĩ asu, ũkakomana na ana-a-asa na eĩtu-a-asa me kĩvathũkanyʼo, ala matataa ũndũ matonya mamũthaithe Yeova o taku. Na ũndũ ũngĩ nĩ kana masyaiwe me na naĩ o taku, na nĩmavĩtasya. Ĩla mavĩtya, ĩthĩwa wĩyũmbanĩtye kũmaekea. (Soma Akolosai 3:13.) Mavinda onthe tataa mũno wone ndaĩa nzeo ila ana-a-asa na eĩtu-a-asa Aklĩsto methĩawa nasyo, nũndũ kwĩka ũu kũkaũtetheesya ũmende na ũimũthengeea Yeova mũnango.
THAYŨ WA WʼO
20, 21. “Thayũ wa wʼo” nĩ kyaũ?
20 Yeova endaa anyanyae onthe mekale nesa ũndũ vatonyeka. Mbivilia ĩtũmanyĩasya kana ĩvinda yũkĩte tũkekala thayũ wĩ kĩvathũkanyʼo vyũ na ũmũnthĩ.
Yeova nĩwendaa wĩtanĩa “thayũ wa wʼo.” Yeova nĩwendaa wĩtanĩa “thayũ wa wʼo.” We ũkatanĩa thayũ ũsu?
21 Ĩvinda yũkĩte, tũkekala tene na tene, ĩndĩ ti o myaka 70 kana 80. Tũkatanĩa “thayũ wa tene na tene” twĩ na ũima wa mwĩĩ, mũuo, na twĩ atanu nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ na mbanake. Thayũ ũsu nĩwʼo Mbivilia yĩtĩte “thayũ wa wʼo.” Yeova nĩwathanĩte kana akatũnenga thayũ ũsu wa wʼo, ĩndĩ no nginya twĩke kyonthe kĩla tũtonya nĩ kana ‘tũũlũmye.’—1 Timotheo 6:12, 19.
22. (a) Tũtonya kũlũmya “thayũ wa wʼo” ata? (b) Nĩkĩ tũtesa kwĩmanthĩa thayũ wa tene na tene?
22 Tũtonya ‘kũkwata [kana, kũlũmya] thayũ wa wʼo’ ata? No nginya ‘twĩkae nesa’ na ‘tũyĩthĩwa twĩ athwii ma kwĩkaa nesa.’ (1 Timotheo 6:18) Ũu wĩonanyʼa kana nĩtwaĩle kũtũmĩa kĩla twĩmanyĩasya Mbivilianĩ. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, tũikwata thayũ wa wʼo nũndũ wa kĩthito kitũ ene. Tũyĩsa kwĩmanthĩa thayũ ũtathela. Thayũ ũtathela nĩ mũthĩnzĩo Yeova watwie kũnenga athũkũmi make ala aĩkĩĩku, na nĩ wonanyʼo wa “mumo” kana ũseo wake mwingĩ. (Alomi 5:15) Ĩthe witũ wa ĩtunĩ nĩwendaa vyũ kũnenga athũkũmi make aĩkĩĩku mũthĩnzĩo ũsu.
23. Nĩkĩ waĩle kwĩka motwi ala maĩlĩte ĩvindanĩ yĩĩ?
23 Ĩkũlye-ĩ, ‘Nyie nĩnĩmũthaithaa Ngai kwa nzĩa ĩla wendaa?’ Woona ve moalyũku waĩle kwĩka, ĩka ũu na mĩtũkĩ. Twamwĩkwatya Yeova na tweeka kyonthe kĩla tũtonya tũmwĩwʼe, akeethĩwa e wĩvitho witũ. Akasũvĩaa andũ make ala aĩkĩĩku mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo ya nthĩ ĩno nthũku ya Satani. Na ĩndĩ akaĩkĩĩthya kana tũkekala Nthĩ Nzaũ tene na tene, o tondũ wathanĩte. Vate nzika, no ũkwate thayũ wa wʼo weeka motwi ala maĩlĩte ĩvindanĩ yĩĩ!