Ndũkaeke Wendo Waku Ũvoe
“Na kwondũ wa ũthũku kwingĩva, wendo wa aingĩ ũkavoa.” —MT. 24:12.
1, 2. (a) Ndeto ila Yesũ wawetie ĩandĩkonĩ ya Mathayo 24:12 syeanĩie kwa aaũ ĩvinda ya mbee? (b) Ĩvuku ya Meko ma Atũmwa yonanĩtye ata kana Aklĩsto ala aingĩ mayaaeka wendo woo ũkavoa? (Sisya visa ĩthangũnĩ yĩĩ.)
KĨNDŨ kĩmwe Yesũ wawetie kĩkonanyʼa “wĩanĩu wa ĩvinda yĩĩ” nĩ kana “wendo wa aingĩ ũkavoa.” (Mt. 24:3, 12) Ndeto isu syeanĩie ĩvinda ya mbee kwa Ayuti ala maĩ ĩvindanĩ ya atũmwa nũndũ nĩmaekie kũmwenda Ngai ũndũ mamwendete tene o na kũtwʼĩka maasyaa mo nĩ andũ make.
2 Ĩndĩ kĩvathũkanyʼo na Ayuti asu, Aklĩsto aingĩ ala maĩ kwʼo ĩvinda yĩu maendeeie kwĩthĩwa na kĩthito kya “kũtavanʼya ũvoo mũseo wa Yesũ,” na kwonanyʼa kana nĩmamwendete Ngai, nĩmendete Aklĩsto ala angĩ, o na nĩmendete ala mate etĩkĩli. (Meko 2:44-47; 5:42) O na vailyĩ oou, ve aatĩĩi amwe ma Yesũ ma ĩvinda yĩu ya atũmwa maekie wendo woo wavoa.
3. Nĩ ũndũ ta wĩva wĩthĩwa watumie wendo wa Aklĩsto amwe ũvoa?
3 Yesũ Klĩsto amina kũthayũũkwʼa nĩwaneenie na Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa ala maĩ ndũanĩ ya Eveso amea atĩĩ: “Nĩ na ũndũ naku, nũndũ nũtiĩte wendo waku wa mbee.” (Ũvu. 2:4) Nĩ ũndũ ta wĩva wĩthĩwa watumie amatavya ndeto isu? No kwĩthĩwa amanyĩwʼa asu ma Klĩsto maĩ manambĩĩa kũatĩĩa kĩla moonaa kĩyĩkwa nĩ andũ ma nthĩ ĩno ala meekaa maũndũ matongoewʼe nĩ mĩmeo yoo. (Aev. 2:2, 3) O tondũ kũilyĩ isionĩ mbingĩ ũmũnthĩ, ndũa ya Eveso yausũĩte andũ maĩ na mĩkalĩle mĩthũku mũno. Ndũa ya Eveso yaĩ na andũ aingĩ athwii na ma kĩlasi, na mendete mũno kwĩtanĩthya. Andũ asu moonaa kĩu kĩ kya vata kwĩ ũndũ ũngĩ o na wĩva. Motanu ma nthĩ matumĩte andũ maeka kwendana wʼo kuma ngoonĩ. Na eka ũu, andũ aingĩ meelikasya naĩnĩ ngito na angĩ matũlaa mĩao ya Ngai na ngũlũ mateenda kũtavwʼa.
4. (a) Wendo wa aingĩ ũvoete ata ũmũnthĩ? (b) Wendo witũ ũtonya kũtatĩka maũndũnĩ meva atatũ?
4 Ũla wathani wa Yesũ nĩwĩanĩĩte o na ũmũnthĩ. Mũthenya kũthi ũla ũngĩ andũ nĩmaekete kũmwenda Ngai ũndũ mamwendete tene. Andũ milioni mbingĩ mũno nĩmaekete kũmwĩkwatya, na vandũ vake mekwatasya ngwatanĩo sya andũ imaminĩe mathĩna. Nũndũ wa ũu, wendo wa ala matamũthaithaa Yeova Ngai ũendeee kũvoa. Ĩndĩ o tondũ twoona ĩũlũ wa kĩla kĩkundi kyaĩ ndũanĩ ya Eveso, ti vinya Aklĩsto ma wʼo ũmũnthĩ makelekeleelya nũndũ wa kwĩwʼa me eanĩe vyũ, na nũndũ wa ũu maieka wendo woo ũvoe. Ekai yu tũvindĩĩsye ũndũ wendo witũ ũtonya kũtatĩka maũndũnĩ aa atatũ: (1) Kũmwenda Yeova, (2) kwenda ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ, (3) na kũmenda ana-a-asa.
KŨMWENDA YEOVA
5. Nĩkĩ no nginya tũmwende Ngai?
5 Yesũ atanamba kũweta kana wendo wa aingĩ ũkavoa, aĩ anaweta ĩũlũ wa wendo ũla wa vata vyũ andũ maĩle kwĩthĩwa nawʼo. Awetete atĩĩ: “Mwende Mwĩaĩi Ngai waku na ngoo yaku yonthe, na thayũ waku wʼonthe, na kĩlĩko kyaku kyonthe. Ũu nĩwʼo mwĩao ũla mũnene na wa mbee.” (Mt. 22:37, 38) Kũmwenda Yeova na ngoo yonthe nĩkũtũnengae vinya wa kũatĩĩa mĩao yake, vinya wa kũmĩĩsya, na wa kũmena ũla ũthũku. (Soma Savuli 97:10.) Ĩndĩ Satani na andũ ma nthĩ ĩno yake matataa ũndũ matonya nĩ kana mone tũekete kũmwenda Ngai.
6. Ala maeka kũmwenda Ngai makwatawa nĩ kyaũ?
6 Andũ ma nthĩ ĩno mendaa kĩla kĩtaĩle kwendwa. Vandũ va mamwende Mũmbi, methĩawa “makĩyenda ene.” (2 Tim. 3:2) Andũ ma nthĩ ĩno ĩsumbĩkĩtwe nĩ Satani maatĩanĩaa na “wendi wa mwĩĩ na wendi wa metho na wĩyĩanʼyo wa thayũ.” (1 Yoa. 2:16) Mũtũmwa Vaulo nĩwakanisye Aklĩsto ala angĩ maikese kwĩka maũndũ ma mwĩĩ. Ameie atĩĩ: “Kũlilikana kwa mwĩĩ nĩ kĩkwʼũ; . . . nĩkwĩthĩwa kũlilikana kwa mwĩĩ nĩ ũmaitha na Ngai.” (Alo. 8:6, 7) Vai nzika o na imwe kana ala mate na ũndũ ũngĩ kĩlĩkonĩ eka o kũatĩanĩa na malĩ kana kwĩanĩsya wendi woo wa kwĩka ũlaalai matiawa makwʼĩte ngoo na maũmĩĩte mũno.—1 Ako. 6:18; 1 Tim. 6:9, 10.
7. Weta mathĩna ala aatĩĩi ma Klĩsto makomanaa namo ũmũnthĩ.
7 O na kwĩ nthĩ imwe syĩ andũ maasya kũi Ngai, syĩ andũ mate na mũĩkĩĩo nake, na angĩ maĩkĩĩaa syĩndũ syeekie kwĩyumĩlya. Andũ asu mawetaa mawoni moo ũtheinĩ, na mawoni asu matumaa ala angĩ maeka kũmwenda Ngai na kũmũĩkĩĩa. O na matumĩte andũ aingĩ maĩkĩĩa kana no nginya mũndũ ũĩkĩĩaa kwĩ Mũmbi ethĩwe e mũtumanu kana ethĩwe akosete ũmanyi. Na eka ũu, andũ makumasya andũ ma saenzi mũno. Kĩu kĩtumaa matesa kũsũanĩa ĩũlũ wa Mũmbi witũ. (Alo. 1:25) Tũkethukĩĩsya mawoni ta asu ti vinya tũkambĩĩa kũmũtia Yeova, na ti vinya wendo witũ ũkambĩĩa kũvoa.—Aevl. 3:12.
8. (a) Nĩ maũndũ ta meva matumaa athũkũmi ma Yeova ũmũnthĩ makwʼa ngoo? (b) Ĩandĩko ya Savuli 136 yĩtũĩkĩĩthasya ata?
8 O na ĩngĩ, tũkakwʼa ngoo na tũyĩyĩtũka, mũĩkĩĩo witũ no ũleele na tũieka kũmwenda Ngai ũndũ tũnamwendete. Nĩkwĩthĩwa nthĩ ĩno ĩsumbĩkĩtwe nĩ Satani, mavinda kwa mavinda nĩtũkomanaa na maũndũ matonya kũtũtũla ngoo. (1 Yoa. 5:19) Kwa ngelekanyʼo, no kwĩthĩwa tũithĩnwʼa nĩ ũkũũ, mathĩna ma mwĩĩ, kana kũthelelwa. Kana tũkethĩwa tũyĩmakĩa twoona tũte kwĩanĩsya maũndũ maingĩ ũndũ tũkwenda, kana tũkethĩwa tũtũlĩkĩte ngoo nũndũ wa kwona tũvĩngĩĩsĩkĩte maũndũ makalea kũthi ũndũ twĩĩkwatĩtye. Ĩndĩ mũthenya o na ũmwe, tũikaaĩse kũeka maũndũ ta asu kana mawoni ta asu matume twona Yeova ta watũmenie. Kĩla twaĩle kwĩka nĩ kũvindĩĩsya ũndũ Yeova ũtũĩkĩĩthĩtye kana mavinda onthe nũtwendete. Ĩandĩkonĩ ya Savuli 136:23 atwĩkĩĩte vinya na ndeto ii: “Ũla watũlilikanile tũte ndaĩa; nũndũ ũseo wake wĩ wendo nĩwĩkalaa tene na tene.” Ũseo wĩ wendo wa Yeova ndũnyivaa o na ĩndĩĩ. Kwoou twĩkale twĩsĩ kana nĩwĩthukĩĩasya “mawĩsũvano” maitũ na nũtũtetheeasya.—Sav. 116:1; 136:24-26.
9. Vaulo aumisye va vinya wa kũendeea kũmwenda Ngai?
9 O ta mũandĩki wa Savuli ĩsu, kĩla kyanengie Vaulo vinya nĩ kũvindĩĩsya ũtethyo ũla Yeova wamũnengae kĩla ĩvinda. Aandĩkie atĩĩ: “Mwĩaĩi nĩ mũtetheesya wakwa; ndikakĩa: Mũndũ akambĩka ata?” (Aevl. 13:6) Vaulo aĩ na vinya wa kũmĩanĩsya na mathĩna ala mamũkwata nũndũ ndaĩ na nzika kana Yeova nũmwendete. Ndaaeka mathĩna mamũae ngoo. Na twĩsĩ ũu nũndũ o na ĩla waĩ mwove nĩwaandĩkie mavalũa meana ũna e na kĩeleelo kya kwĩkĩa ana-a-asa vinya. (Aev. 4:1; Avi. 1:7; Vilemona 1) Vaulo ndaaĩsa kũeka kũmwenda Ngai o na atwʼĩke e ĩtatwanĩ yetete ata. We aumisye va vinya ũsu? Amwĩkwatasya “Ngai wa ũkiakisyo wʼonthe; ũla ũtũkiakiasya mathĩnanĩ maitũ onthe.” (2 Ako. 1:3, 4) Tũtonya kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Vaulo ata nĩ kana tũendeee kũmwenda Yeova o ũndũ tũmwendete?
Onanyʼa kana nũmwendete Yeova (Sisya kalungu ka 10)
10. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũikaaĩse kũeka kũmwenda Yeova?
10 Vaulo nĩwawetie kĩndũ kĩmwe kya vata kĩtonya kũtũtetheesya tũendeee kũmwenda Yeova. Ĩvinda yĩmwe aandĩkĩie athaithi ala angĩ atĩĩ: “Voyaai mũtekũeka.” O na asyokie aandĩka: “Mũkĩkala na ũlũmu mboyanĩ.” (1 Ath. 5:17; Alo. 12:12) Tũyĩsa kwĩthĩwa anyanyae ma Ngai ethĩwa tũivoyaa. (Sav. 86:3) Ĩla twamantha ĩvinda ĩseo tũmũtulũĩle Asa witũ wa ĩtunĩ kĩla kĩ ngoonĩ, nĩtũmũthengeeaa nĩkwĩthĩwa nĩwe “ũla wĩwʼaa mboya.” (Sav. 65:2) Na ũndũ ũngĩ nĩ kana ĩla twesa kwona Yeova asũngĩa mboya sitũ, twĩwʼaa twamwenda mũnango. O na kĩu kĩtumaa twĩthĩa kaĩ “Yeova e vakuvĩ na onthe ala mamwĩkaĩlaa”! (Sav. 145:18) Kwĩthĩwa tũte na nzika kana Yeova nũtwendete na nũtũtwʼĩĩkaa kũtumaa tũmĩanĩsya na maũndũ onthe ala matonya kũtata mũĩkĩĩo witũ.
KWENDA ŨWʼO ŨLA WĨ MBIVILIANĨ
11, 12. Tũtonya kwĩka ata nĩ kana twende mũno ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ?
11 Ithyĩ Aklĩsto nĩtwendete ũla wʼo. Vai vangĩ tũtonya kũkwata ũwʼo eka Ndetonĩ ya Ngai. Mũthenya ũmwe Yesũ aivoya Ĩthe wake amwĩie, “Ndeto yaku nĩyo wʼo.” (Yoa. 17:17) Kwoou nĩ kana twende ũla wʼo, no nginya tũkwate ũmanyi wa wʼo wa Ndeto ya Ngai. (Ako. 1:10) Ĩndĩ kũkwata ũmanyi ũsu kũitoetye. Kwasisya ũndũ mũandĩki wa Savuli ya 119 ũtũtetheesye kũelewa ũndũ mũndũ wendete ũla wʼo wĩthĩawa ailyĩ. (Soma Savuli 119:97-100.) We nĩwosaa ĩvinda sua yĩikaathũa ũkasũanĩa, kana ũkavindĩĩsya, Maandĩko ala wasoma? Twavindĩĩsya ĩũlũ wa ũndũ tũtethekaa nũndũ wa kũatĩĩa ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ nĩtwĩwʼaa twawenda mũnango.
12 Mũandĩki wa Savuli ĩsu asyokie asya atĩĩ: “A! Ndeto syaku syĩ mũyo kaakaanĩ wakwa! Ĩĩ, mũyo kwĩ ũkĩ wa nzũkĩ kanywʼanĩ wakwa!” (Sav. 119:103) O ta ũu, o naitũ no tũtanĩe lĩu wĩ mũyo umĩte Mbivilianĩ ũla tũnengawe nĩ ũseũvyo wa Ngai. Twaũeka wĩkalange kaakaanĩ witũ kwa nzĩa ya ngelekanyʼo, tũkeethĩawa tũtonya kũlilikana “ndeto syĩ mũyo” sya ũla wʼo na tũkeethĩawa tũtonya kũitũmĩa ĩla tũũtetheesya angĩ.—Mũta. 12:10.
13. Nĩ kyaũ kyatumie Yelemia enda ũwʼo ũla wĩ Maandĩkonĩ, na ũndũ ũsu wamũtetheeisye ata?
13 Mwathani Yelemia nĩwendete ũwʼo ũla wĩ Maandĩkonĩ. Kwoona ũndũ ndeto sya Ngai syamũtethisye. Aisye: “Ndeto syaku nĩsyoonekie, nakwa naiya; na ndeto syaku kwakwa syaĩ mũyo na ũtanu wa ngoo yakwa: nũndũ nĩtanĩawʼa na syĩtwa yaku, ame Yeova, Ngai wa nguthu.” (Yel. 15:16) Yelemia nĩwaĩe na athaumya ndeto sya Ngai kwa nzĩa ya ngelekanyʼo. Eekie ũu kwa kũivindĩĩsya. Kĩu kyamũtetheeisye weethĩa nũkwona wĩ ũndũ wa vata vyũ kwĩtanĩwʼa na ĩsyĩtwa ya Ngai. Kwoou ĩkũlyo nĩ atĩĩ: Ithyĩ nĩtwendete ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ vyũ nginya ũkethĩa nĩtũkwona wĩ ũndũ wa vata kwĩtanĩwʼa na ĩsyĩtwa ya Ngai na kũtavanyʼa Ũsumbĩ wake ĩvindanĩ yĩĩ ya mũminũkĩlyo?
Onanyʼa kana nĩwendete ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ (Sisya kalungu ka 14)
14. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twende mũnango ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ?
14 Eka o kũsoma Mbivilia na mavuku maitũ, nĩ kyaũ kĩngĩ kĩtonya kũtũtetheesya twende mũno ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ? Kĩndũ kĩngĩ kĩtonya kũtũtetheesya nĩ kũthi maũmbanonĩ ma kĩkundi tũteũtĩĩa. Kĩla kyumwa maũmbanonĩ asu nĩtwĩmanyĩasya Mbivilia tũtũmĩĩte ĩkaseti ya Mũsyaĩĩsya. Ĩsu nĩ nzĩa ĩmwe nene ĩtũmĩawa kũtũmanyĩsya. Ĩndĩ nĩ kana tũelewe nesa ĩsomo ya Mũsyaĩĩsya yĩla yĩũsomwa kĩkundinĩ, nĩtwaĩle kwĩthĩwa tũyĩseũvĩtye nesa. Nzĩa ĩmwe nzeo ya kũseũvya nĩ kũsoma maandĩko onthe ala manenganĩtwe. Matukũ aa no tumye ĩkaseti ya Mũsyaĩĩsya kĩsesenĩ kya jw.org, kana tũkayĩsoma nthĩnĩ wa JW Library na ithyomo mbingĩ syĩ kĩvathũkanyʼo. Ve mĩthemba ya ĩkaseti yĩu tũtonya kumya Indanetinĩ ũkethĩa ĩla tũũyĩsoma tũitũmĩa syĩndũ ta simũ, nĩ laisi mũno kũsisya maandĩko ala manenganĩtwe nthĩnĩ wa kĩla ĩsomo. Ĩndĩ o na twĩthĩwe twĩsoma mũthemba wĩva wa ĩkaseti yĩu, kũsoma maandĩko ala manenganĩtwe na kũmavindĩĩsya kũkatumaa twenda ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ mũnango.—Soma Savuli 1:2.
KŨMENDA ANA-A-ASA
15, 16. (a) Nĩ mwĩao wĩva ũwetetwe ĩandĩkonĩ ya Yoana 13:34, 35 twaĩle kũũatĩĩa? (b) Kũmenda ana-a-asa maitũ kũkonanĩtye ata na kũmwenda Ngai na kwenda ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ?
15 Ũtukũ wa mũthya Yesũ e kũũ nthĩ eeie amanyĩwʼa make atĩĩ: “Nĩngũmũnenga mwĩao mweũ, atĩ mwendane inywʼĩ kwa inywʼĩ; o ũndũ namwendie, nenyu mwĩthĩwe mũkyendana o wʼo. Na kwondũ wa ũu andũ onthe makamanya kana mwĩ amanyĩwʼa makwa, ethĩwa mwĩthĩwa na wendo ĩnywʼĩ kwa inywʼĩ.”—Yoa. 13:34, 35.
16 Kũmenda ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ nĩkũkonanĩtye na kũmwenda Yeova. Ethĩwa nĩtũmwendete Yeova tũilea kũmenda ana-a-asa maitũ. Mũtũmwa Yoana aandĩkie ũũ: “Ũla ũtamwendaa mwana-a-ĩthe ũla wonaa, ndatonya kũmwenda Ngai ũla ũtaamwona.” (1 Yoa. 4:20) Na eka ũu, tũyĩsa kũmwenda Yeova na ana-a-asa maitũ ethĩwa tũyendete ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ. Nĩkĩ? Nũndũ twenda ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ, ũkatũsukumaa tũatĩĩe ũla mwĩao tũnengetwe wa kũmwenda Ngai na kũmenda ana-a-asa maitũ.—1 Vet. 1:22; 1 Yoa. 4:21.
Onanyʼa nĩwendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa (Sisya kalungu ka 17)
17. Nĩ maũndũ amwe meva tũtonya kwĩka tũkonyʼa ala angĩ kana nĩtũmendete?
17 Soma 1 Athesalonika 4:9, 10. Nĩ maũndũ amwe meva tũtonya kwĩka tũkonyʼa ala angĩ kĩkundinĩ kana nĩtũmendete? No kwĩthĩwa ve mwana-a-asa kana mwĩĩtu-a-asa mũkũũ wĩ na vata wa kũtwawa maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto. O na no kwĩthĩwa ve mwĩĩtu-a-asa ndiwa wĩ na nyũmba yaĩlĩte kũseũvwʼa kũndũ kwĩ na thĩna. (Yak. 1:27) Nĩtwaĩle kũmethukĩĩsya, tũkamekĩa vinya, na kũmakiakisya ana-a-asa na eĩtu-a-asa onthe ala methĩwa makwʼĩte ngoo kana makomanĩte na ĩtatwa ya mũthemba ũngĩ, methĩwe nĩ akũũ kana nĩ ma mũika. (Nth. 12:25; Ako. 4:11) Twonanasya kana nĩtwendete ana-a-asa maitũ na ngoo yonthe ĩla twatata mũno ndeto sitũ na meko maitũ syonanyʼe kana nĩtũthĩnĩkĩaa mũno “ala ma nyũmba ya mũĩkĩĩo.”—Aka. 6:10.
18. Nĩ kyaũ kĩkatũtetheeasya ĩla twavĩtũũkana na Aklĩsto ala angĩ?
18 Mbivilia yathanie kana “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo” ya nthĩ ĩno nthũku, andũ makeethĩwa makĩyenda na makeethĩwa na ĩtomo. (2 Tim. 3:1, 2) Ĩndĩ ithyĩ ta twĩ Aklĩsto no nginya twĩkĩe kĩthito tũikaaeke kũmwenda Ngai, kwenda ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ, na kwendana ithyĩ ene. Kũneena ũla wʼo, mavinda kwa mavinda nĩtũtonya kũvĩtũũkana na Aklĩsto ala angĩ. Ĩndĩ ĩla vathi ũu, onthe kĩkundinĩ nĩmaathimĩkaa mũno ĩla maeka wendo ũmatongoesye mamine mathĩna ala methĩwa vo. (Aev. 4:32; Ako. 3:14) Kwoou mwa tũikaaeke wendo witũ ũvoe! Vandũ va ũu, nĩtũendeee kũmwenda Yeova, Ndeto yake, na ana-a-asa maitũ kuma ngoonĩ.