Atĩĩa Ngelekanyʼo ya Yesũ Wĩthĩwe na Mũuo

1-2. Nĩkĩ Yesũ weewʼaa akuĩte mũno?

YESŨ nĩwathĩnĩkie mũno mũthenyanĩ wake wa mũthya kũũ nthĩ. Nĩweesĩ kana akilyĩ kũawa naĩ mũno nĩ atũli ma mĩao. Ĩndĩ kĩu ti kyo kyatumaa athĩnĩka mũno. Yesũ nĩwendete Ĩthe wake mũno na nĩwendaa kũmũtanĩthya. Nĩweesĩ oomĩĩsya ĩtatwa yĩla yaĩ mbee wake, nũkũtetheesya kũtetea ĩsyĩtwa ya Yeova. O na ĩngĩ Yesũ nĩwendete andũ, na kwoou nĩweesĩ no nginya aendeee kwĩthĩwa e mũĩkĩĩku nginya kĩkwʼũ nĩ kana twĩthĩwe na wĩkwatyo wa kũkwata thayũ wa tene na tene.

² O na kau ĩvindanĩ yĩu Yesũ nĩwakuĩte mũno, aĩ na mũuo. Eeie atũmwa make atĩĩ: “Nĩmũnenga mũuo wakwa.” (Yoa. 14:27) Yesũ aĩ na “mũuo wa Ngai.” Mũuo ũsu ũtumaa mũndũ ausya na ayĩkala ateũnyamaa nũndũ nĩwĩsĩ e na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Mũuo ũsu nĩwʼo watumie kĩlĩko kya Yesũ na ngoo yake iusya.—Avi. 4:6, 7.

3. Twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

³ O na kau onthe ala maatĩĩaa Yesũ maiema kũkwatwa nĩ matatwa, vai ũmwe witũ wĩsa kũkwatwa nĩ ĩtatwa ta yĩla Yesũ woomĩĩisye. (Mt. 16:24, 25; Yoa. 15:20) Na o ta Yesũ, mavinda amwe nĩtũthĩnĩkaa. Kwoou tũtonya kwĩka ata tũikemakĩe mũno mũvaka tũeke kwĩthĩwa na mũuo wa kĩlĩko? Twĩenda kwona maũndũ atatũ Yesũ weekie yĩla waĩ kũũ nthĩ, na tũyona ũndũ ngelekanyʼo yake ĩtonya kũtũtethya yĩla twĩ matatwanĩ.

YESŨ NĨWAVOYAA KĨLA ĨVINDA

4. Ũisũanĩa ĩandĩko ya 1 Athesalonika 5:17, nengane ngelekanyʼo ikwonanyʼa kana Yesũ nĩwavoyie mũno mũthenya wake wa mũthya kũũ ĩũlũ wa nthĩ.

⁴ Soma 1 Athesalonika 5:17. Yesũ nĩwavoyie mũno mũthenyanĩ wake wa mũthya kũũ nthĩ. Kwa ngelekanyʼo, yĩla wambĩĩisye mũvango wa kũlilikana kĩkwʼũ kyake, nĩwavoyeie mũkate na mbinyu. (1 Ako. 11:23-25) O na matanauma vala maĩĩe Vasaka, nĩwavoyie vamwe na amanyĩwʼa make. (Yoa. 17:1-26) Na mavika Kĩĩmanĩ kya Mĩthata, nĩwavoyie ĩngĩ na ĩngĩ. (Mt. 26:36-39, 42, 44) O na ĩngĩ, ndeto sya mũthya sya Yesũ atanakwʼa syaĩ mboya. (Luka 23:46) Kwoou mũthenyanĩ ũsu wʼonthe, Yesũ nĩwavoyaa Yeova akamũtavya maũndũ onthe ala mekwĩkĩka.

5. Nĩkĩ atũmwa malikilwe nĩ wia?

⁵ Kĩndũ kĩmwe kyatetheeisye Yesũ kũmĩĩsya ĩtatwa yake nĩ kana nĩwavoyaa Ĩthe kĩla ĩvinda na aimũkũlya amũtetheesye. Kĩvathũkanyʼo nake, atũmwa make nĩmaemiwe nĩ kũvoya na kĩthingʼĩĩsyo wĩoo ũsu. Nũndũ wa ũu, yĩla ĩtatwa yamakwatie, nĩmalikilwe nĩ wia. (Mt. 26:40, 41, 43, 45, 56) O ta ũu, kĩla kĩtonya kũtũtethya twĩkale twĩ aĩkĩĩku nĩ kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Yesũ ya ‘kũvoya tũte kũeka.’ Tũtonya kũvoya ĩũlũ wa kyaũ?

6. Mũĩkĩĩo ũtonya kũtũtethya ata twĩkale na mũuo?

⁶ No tũmũvoye Yeova ‘atwongeleele mũĩkĩĩo.’ (Luka 17:5; Yoa. 14:1) Twĩ na vata wa mũĩkĩĩo, nũndũ vate ndĩi Satani ndalea kũtata ala maatĩĩaa Yesũ. (Luka 22:31) Mũĩkĩĩo ũtonya kũtũtethya ata twĩthĩwe na mũuo o na yĩla weethĩa no nginya tũkomane na mathĩna kĩatĩanĩsyo? Yĩla twakwatwa nĩ thĩna na twatata vala tũtonya, mũĩkĩĩo nĩwʼo ũtumaa tũmũekea Yeova maũndũ ala tũtatonya. Na nũndũ tũi na nzika kana nĩwe wĩsĩ nesa ũndũ ũtonya kwĩkana na ĩtatwa yĩla yĩtũkwatĩte, tũtiawa twĩ na mũuo wa kĩlĩko na ngoo.—1 Vet. 5:6, 7.

7. Ndeto sya Robert syaũtethya ata?

⁷ Mboya nĩtumaa twĩkala na mũuo wa kĩlĩko o na tũtwʼĩke tũkwatĩtwe nĩ ĩtatwa ya mũthemba wĩva. Kwasũanĩa mũtumĩa ũmwe wa kĩkundi wĩtawa Robert. Mwana-a-asa ũsu e na myaka 80 na kĩndũ, na nĩwĩthĩĩtwe e mũĩkĩĩku. Easya: “Ũtao ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Avilivi 4:6, 7 nũtumĩte nũmĩanĩsya na matatwa maingĩ mũno. Nĩnĩkwatĩtwe nĩ mathĩna ma mbesa. Na ve kavinda naaisye kĩanda kya kwĩthĩwa nĩ mũtumĩa.” Nĩ kyaũ kĩtethetye Robert kwĩkala na mũuo wa kĩlĩko? Easya atĩĩ: “Kĩla ĩvinda neewʼa ta ngwenda kwĩmakĩa, nosaa mwanya ngavoya. Mũuo wakwa wongelekaa o ũndũ navoya mavinda maingĩ na kĩthingʼĩĩsyo kingangĩ.”

YESŨ NĨWATAVANASYA NA KĨTHITO

8. Ĩandĩko ya Yoana 8:29 yĩwetete ũndũ ũngĩ wĩva watumaa Yesũ ekala na mũuo wa kĩlĩko?

⁸ Soma Yoana 8:29. O na yĩla Yesũ wathĩnawʼa, aĩ na mũuo wa kĩlĩko nũndũ nĩweesĩ kana nũkũmũtanĩthya Asa wake. Amwĩwʼaa mavinda onthe, o na yĩla maũndũ metu. Nĩwendete Ĩthe wake mũno, na kĩla kyaĩ kya vata vyũ kwake nĩ kũmũthũkũma Yeova. Kwa ngelekanyʼo, o na ataaũka kũũ nthĩ, aĩ “mũthũkũmi mũnene” wa Ngai. (Nth. 8:30) Na yĩla wesie kũka ĩũlũ wa nthĩ, aĩ na kĩthito kingĩ kya kũtavya angĩ ĩũlũ wa Ĩthe wake. (Mt. 6:9; Yoa. 5:17) Wĩa ũsu watumie Yesũ ethĩwa na ũtanu mwingĩ mũno.—Yoa. 4:34-36.

9. Nĩkĩ kũtavanyʼa na kĩthito kũtũeteae mũuo wa kĩlĩko?

⁹ No tũatĩĩe ngelekanyʼo ya Yesũ kwa kũmwĩwʼa Yeova, na ‘mavinda onthe kwĩthĩwa na maũndũ maingĩ ma kwĩka wĩanĩ wa Mwĩaĩi.’ (1 Ako. 15:58) Twaendeea kũtavanyʼa na “kĩthito mũno,” tũkeethĩawa tũtonya kwĩthĩwa na woni mũseo ĩũlũ wa mathĩna maitũ. (Meko 18:5) Kwa ngelekanyʼo, kaingĩ wĩthĩaa ala tweethĩana namo tũitavanyʼa me thĩnanĩ mũito o na kwĩ ũla ũtũkwatĩte. Ĩndĩ mambĩĩa kũmwenda Yeova na kũatĩĩa ũtao wake, maũndũ moo nĩmavĩndũkaa na mayambĩĩa kwĩkala me atanu mũnango. Tweeyonea ũndũ ta ũsu ũyĩkĩka, nĩtwĩthĩawa na mũĩkĩĩo mũlũmangu kana Yeova nũkũendeea kũtũsũvĩa. Mũĩkĩĩo ũsu nũtumaa twĩkala na mũuo wa kĩlĩko. Ve mwĩĩtu-a-asa ũmwe wĩyoneete ũndũ ũsu. Myaka yake yonthe ekalaa akewʼa ate wa vata, na nĩwĩthĩawa na ũwau wa kũkwʼa ngoo mũno. Aĩtye ũũ: “Yĩla natavanyʼa na kĩthito, nĩwʼaa nausya na ndyĩwʼa nĩ mũtanu. Nĩĩkwatya kĩtumi nũndũ yĩla ngũtavanyʼa nĩwʼaa nĩ vakuvĩ vyũ na Yeova.”

10. Ndeto sya Brenda syaũmanyĩsya kyaũ?

¹⁰ Mwĩĩtu-a-asa ũngĩ tũtonya kũsũanĩa ĩũlũ wake nĩ Brenda. Brenda na mwĩĩtu wake mawaĩte ũwau mũthũku wonzasya mwĩĩ (multiple sclerosis). Mwĩĩtu-a-asa ũsu nde vinya mwingĩ, na ndathi ate na kasululu. Yĩla vatonyeka, nũtavanasya nyũmba kwa nyũmba, ĩndĩ mavinda maingĩ atavanasya aitũmĩa valũa. Easya: “Yĩla neekĩie kĩlĩkonĩ kana ndyĩsa kũvoa ĩvindanĩ yĩĩ na neetĩkĩla ũu ngoonĩ, neewie ngoo yakwa yathalĩka na neethĩwa ndonya kũtũngĩanĩa kĩlĩko kyakwa wĩanĩ wa kũtavanyʼa. Ũtavanyʼa ũtumaa nĩeka kũsũanĩa mathĩna makwa. Ũtumaa kĩlĩko kyakwa kĩsyoka kwa ala naneena namo kĩsionĩ kĩla kĩkundi kitũ kĩaĩwe. Na ũtavanyʼa ũndilikanasya mũno wĩkwatyo ũla neteele.”

YESŨ NĨWEETĨKĨLAA KŨTETHEEWʼA NĨ ANYANYAE

11-13. (a) Atũmwa na andũ angĩ moonanisye ata kana maĩ anyanya ma wʼo ma Yesũ? (b) Anyanya ma Yesũ matumie ewʼa ata?

¹¹ Mavindanĩ onthe ala Yesũ wakwatawa nĩ mathĩna ũthũkũminĩ wake, atũmwa make aĩkĩĩku nĩmoonanasya kana mo maĩ anyanyae. Maũndũ ala meekaa moonanasya ũwʼo wa ndeto sya ĩandĩko ya Nthimo, yĩla yaĩtye: “Ve mũnyanya ũla ũlũmanasya mũno kwĩ mwana-a-inyia.” (Nth. 18:24) Yesũ nĩwoonaa anyanya ta asu me ma vata. Na kĩtumi nũndũ yĩla waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ, vai mũndũ o na ũmwe masyaanĩwʼe wamũĩkĩĩaa. (Yoa. 7:3-5) O na ve ĩvinda andũ make ma mũsyĩ moonaa ta wĩ na ndũũka. (Mko. 3:21) Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, ũtukũ wa kũamũkĩa kĩkwʼũ kyake eeie atũmwa make aĩkĩĩku atĩĩ: “Inywʼĩ ninywʼĩ mwĩthĩĩtwe mũlũmanĩtye nakwa matatwanĩ makwa.”—Luka 22:28.

¹² Ve mavinda amwe atũmwa meekaa maũndũ matamũtanĩthasya Yesũ, ĩndĩ we ndatindĩaa kũsũanĩa mavĩtyo moo. Vandũ va ũu, nĩwoonaa ũndũ mamũĩkĩĩe. (Mt. 26:40; Mko. 10:13, 14; Yoa. 6:66-69) Ũtukũ wa mũthya Yesũ atanamba kũawa, eeie aũme asu malũmanĩtye nake atĩĩ: “Nĩmwĩta anyanyawa, nũndũ nĩnamũtavisye maũndũ onthe ala neewie kuma kwa Asa wakwa.” (Yoa. 15:15) Vate nzika, anyanyae ma Yesũ nĩmamwĩkĩaa vinya mũno. Ũtethyo ũla mamũnengie ũthũkũminĩ wake nĩwatumie ngoo yake yĩthĩwa na ũtanu mwingĩ.—Luka 10:17, 21.

¹³ Ti atũmwa me oka maĩ anyanyae. Aĩ na anyanya angĩ, aũme na aka, ala mamũtetheeasya wĩanĩ wa kũtavanyʼa na maũndũnĩ angĩ ma vata. Amwe nĩmamũthokasya mĩsyĩ kwoo maĩsanĩe. (Luka 10:38-42; Yoa. 12:1, 2) O na angĩ nĩmaendanasya nake kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo na maitũmĩa syĩndũ syoo vamwe nake. (Luka 8:3) Yesũ aĩ na anyanya aseo nũndũ we mwene aĩ mũnyanya mũseo. Nĩwamekaa maũndũ maseo na ndeekwatasya meke maũndũ matatonya. O na kũtwʼĩka we ndaĩ mwene naĩ, nĩwoonaa ũtethyo ũla anyanyae mamũnengae wĩ wa vata o na kau maĩ ene naĩ. Na kwoou vate nzika, nĩmamũtetheeisye ethĩwe na mũuo wa kĩlĩko.

14-15. Tũtonya kũkwata anyanya aseo ata, na anyanya asu matonya kũtũtethya ata?

¹⁴ Anyanya aseo no matũtetheesye twĩkale tũlũmanĩtye na Yeova. Na nzĩa nzeo ya kũkwata anyanya aseo nĩ kwĩthĩwa ithyĩ ene twĩ anyanya aseo. (Mt. 7:12) Kwa ngelekanyʼo, Mbivilia ĩtwĩkĩaa vinya tũtũmĩe ĩvinda na vinya witũ kũtetheesya kĩla mũndũ, na mũno mũno “ũla wĩ na vata.” (Aev. 4:28) Ve mũndũ wĩsĩ kĩkundinĩ kyenyu ũtonya kũtetheesya? Ethĩwa ve mũtavanyʼa mũkũũ kana mũwau mũno ũkethĩa ndauma nyũmba, no ũmũtetheesye kũthooa syĩndũ sya kũtũmĩa? Nao nata ũkamantha lĩu kwondũ wa mũsyĩ wĩsĩ wĩthĩĩtwe na mathĩna ma mbesa? Ethĩwa nĩwĩsĩ kũtũmĩa jw.org^® na JW Library^®, wĩona ata ũkatetheesya angĩ kĩkundinĩ kyaku makamanya kũitũmĩa nesanga? O ũndũ tweeyumya vyũ tũtetheesye angĩ, nowʼo tũkethĩawa twĩ atanu.—Meko 20:35.

¹⁵ Anyanya maitũ makatũtetheeasya yĩla twakwatwa nĩ mathĩna, na maitũtetheesya kwĩthĩwa na mũuo wa kĩlĩko. O tondũ Eliu wamwĩthukĩĩisye Yovu aielesya ĩũlũ wa mathĩna make, nowʼo anyanya maitũ makatũtetheeasya kwa kũtwĩthukĩĩsya nesa yĩla tũũmaelesya maũndũ ala matũkwatĩte. (Yovu 32:4) Tũyaĩle kweteelaa anyanya maitũ matwĩkĩe ũtwi, ĩndĩ tũkeethĩawa twĩ oĩ ethĩwa tũkeethukĩĩasya ũtao woo umĩte Mbivilianĩ. (Nth. 15:22) Na o tondũ Mũsumbĩ Ndaviti weenyivisye na eetĩkĩla ũtethyo wa anyanya make, nowʼo o naitũ twaĩlĩte kwĩnyivya na tũyĩtĩkĩla ũtethyo wa anyanya maitũ. (2 Sam. 17:27-29) Vate nzika, anyanya aseo nĩ mũthĩnzĩo kuma kwa Yeova.—Yak. 1:17.

ŨNDŨ ŨTONYA KWĨKALA NA MŨUO

16. Ĩandĩko ya Avilivi 4:6, 7 yonanĩtye nĩ kwa nzĩa yĩva tũtonya kũkwata mũuo? Elesya.

¹⁶ Soma Avilivi 4:6, 7. Nĩkĩ Yeova waĩtye kana tũtonya kũkwata mũuo wake “nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ”? Kĩtumi nũndũ tũtonya kũkwata mũuo wa kĩlĩko na wa ngoo na tũiendeea kwĩthĩwa nawʼo ethĩwa nĩtũkũelewa kĩanda kĩla Yesũ wĩanĩasya, na ethĩwa nĩtũũmũĩkĩĩa. Kwa ngelekanyʼo, kwĩsĩla nthembo ya wovosyo ya Yesũ, no tũekewe naĩ sitũ syonthe. (1 Yoa. 2:12) Twasũanĩa ũndũ ũsu, nĩtwĩwʼaa twakiakiwʼa mũno! O na ĩngĩ, Yesũ e Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai, akavetanga ũthũku wʼonthe ũla Satani wĩkĩte na maũndũ onthe ala mathũku ũtumĩte matũkwata. (Isa. 65:17; 1 Yoa. 3:8; Ũvu. 21:3, 4) Mwa ũsu kote wĩkwatyo mũseo mũno! Na ĩndĩ, o na kũtwʼĩka Yesũ nũtũnengete wĩa wĩ vinya, e vamwe naitũ, na nũtũkwete mbau mĩthenyanĩ ĩĩ ya mũminũkĩlyo. (Mt. 28:19, 20) Ũndũ ũsu ũtumaa twĩthĩwa na ũkũmbaũ mũnene! Kwa wʼo, ũkiakisyo, wĩkwatyo, na ũkũmbaũ nĩ maũndũ atatũ ma vata mũno matonya kũtũtetheesya twĩthĩwe na mũuo wa kĩlĩko.

17. (a) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya Mũklĩsto aendeee kwĩthĩwa na mũuo wa kĩlĩko? (b) Ĩandĩko ya Yoana 16:33 yonanĩtye ũndũ wĩva tũtonya kwĩanĩsya?

¹⁷ Kwoou ũtonya kwĩkala wĩ na mũuo wa kĩlĩko ata o na yĩla wakwatwa nĩ matatwa manene? Kwĩka maũndũ ala Yesũ weekaa no kũũtethye mũno. Mbee, voya, na ũiendeea kũvoya kĩla ĩvinda. Kelĩ, mwĩwʼae Yeova na ũitavanasya na kĩthito, o na yĩla weethĩa ti laisi kwĩka ũu. Na katatũ, ĩtĩkĩlaa kũtetheewʼa nĩ anyanyau yĩla wakwatwa nĩ thĩna. Weeka ũu, mũuo wa Ngai ũkasũvĩaa kĩlĩko na ngoo yaku. Na o ta Yesũ, ũkasinda matatwa o na meva.—Soma Yoana 16:33.