Kĩla Ngai Wĩkĩte Kwondũ Waku

Ũsu nĩ ũmwe wa mĩsoa ya Mbivilia ĩla yĩsĩkĩe mũno na ĩwetangawa nĩ andũ aingĩ. Vetw’ĩkĩkana kana vaiĩ mũsoa ũngĩ Mbivilianĩ “ũeleetye nesa na kwa ũkuvĩ ũndũ Ngai wendete andũ na nzĩa ya kũkwata ũtangĩĩo.” Nũndũ wa ũu, nthĩnĩ wa nthĩ imwe, “Yoana 3:16,” kana ndeto sya ĩandĩko yĩu nikothaa kwoneka iandĩkĩtwe kũndũ kũla kwĩ maũmbano, tũthangũnĩ tũla tũmbĩĩawa ngalĩnĩ, kana isoletwe kũndũ.

Nĩvatonyeka andũ ala maandĩkaa ĩandĩko yĩu kũndũ kwĩ kĩvathũkany’o makethĩwa mesilasya no nginya metangĩĩwa nũndũ Ngai nĩwendete andũ. Nata we? Wonaa ata wendo wa Ngai? Na wĩĩsilya Ngai ekĩte ata nĩ kana onany’e nũkwendete?

“NGAI NĨWENDETE NTHĨ”

Andũ aingĩ nĩmetĩkĩlaa kana Ngai nĩwe woombie ĩtu na nthĩ, syĩndũ syonthe ila itũthyũlũlũkĩte, na andũ. Syĩndũ ila syĩ thayũ syũmbĩtwe nesa na kwa nzĩa tũtatonya kũelewa, na kwoou no nginya vethĩwe ve mũmbi wĩ ũĩ mwingĩ ũla wasyũmbie. Kĩla mũthenya, andũ aingĩ nĩmamũtũngĩaa Ngai mũvea nũndũ wa mũthĩnzĩo wa thayũ. O na ĩngĩ, nĩmethĩawa mesĩ kana no Ngai ũtonya kũmeanĩsya maũndũ onthe ma vata ta lĩu, kĩw’ũ, nzeve, mbua, na syũa nĩ kana maendee kwĩthĩwa thayũ na maitanĩa maũndũ ala mekwĩka.

Nĩtwaĩle kũmũtũngĩa Yeova mũvea nũndũ wa maũndũ asu onthe nĩkwĩthĩwa nĩwe Mũmbi witũ na nĩwe ũtwĩanĩasya mavata maitũ. (Savuli 104:10-28; 145:15, 16; Meko ma Atũmwa 4:24) Ĩla twasũanĩa maũndũ ala Yeova ũtwĩkĩte nĩ kana tũtanĩe thayũ, nĩtũeleawa nesa kana Ngai nũtwendete mũno. Mũtũmwa Vaulo aisye atĩĩ: “[Ngai] nĩwe ũnengae andũ onthe thayũ na kũmatonyethya kũveva, o vamwe na kũmanenga syĩndũ ila ingĩ syonthe. Nũndũ nĩwe ũtũtonyethasya kwĩthĩwa thayũ, na akĩtũtonyethya kũthi.”—Meko ma Atũmwa 17:25, 28, The Holy Bible in Current Kikamba Language.

Ngai ndatwonasya wendo kwa kwĩanĩsya mavata maitũ ma kĩ-mwĩĩ me moka. Atũmbie kwa nzĩa ya mwanya twĩ na wendi wa maũndũ ma kĩ-veva na nũtũtetheeasya kwĩanĩsya wendi ũsu. (Mathayo 5:3) Ĩla andũ ewi meanĩsya wendi ũsu, methĩawa na wĩkwatyo wa kũtw’ĩka “syana” sya Ngai.—Alomi 8:19-21.

Ĩandĩko ya Yoana 3:16 yĩendee na kwasya kana Ngai oonanisye nũtwendete kwa kũtũma Mwana wake kũũ nthĩ atũmanyĩsye ĩũlũ wa Ngai wake na Ĩthe wake na aikw’a kwondũ witũ. Andũ aingĩ nĩmetĩkĩlaa kana maieleawa nesa nĩkĩ yaĩ lasima Yesũ akw’e na ũndũ kĩkw’ũ kyake kyonanasya kana Ngai nũtwendete. Ekai twone ũndũ Mbivilia yĩeleasya ĩũlũ wa kĩla kyatumie Yesũ akw’a na vata wa kĩkw’ũ kyake.

“NĨWANENGANIE MWANA WAKE E ŨMWE”

Andũ onthe nĩmawaa, makakũa, na makakw’a. Ĩndĩ kĩu ti kyo kyaĩ kĩeleelo kya Yeova. Oombĩte andũ ma mbee mekale ĩũlũ wa nthĩ tene na tene. Ĩndĩ nĩ kana mekale tene na tene, yaĩ no nginya mamwĩw’e. Ngai ameie malea kũmwĩw’a, makakw’a. (Mwambĩlĩlyo 2:17) Mũndũ wa mbee, Atamu, nĩwaleile kũmwĩw’a Ngai na nũndũ wa ũu, nĩwakwie na atiĩa ũsyao wake kĩkw’ũ. Mũtũmwa Vaulo aandĩkie ũũ: “Nũndũ wa mũndũ ũmwe naĩ yalikile kũũ nthĩ, na kĩkw’ũ kwondũ wa naĩ; na kwa ũu kĩkw’ũ kyavikĩa andũ onthe, nĩkwĩthĩwa onthe nĩmeekie naĩ.”—Alomi 5:12.

Ĩndĩ Ngai ‘nĩwendete sila wa katĩ.’ (Savuli 37:28) O na kau Ngai nĩwasilĩile Atamu nũndũ wa naĩ yake ya ngũlũ, ndaaĩtĩkĩla andũ onthe mekalae maithĩna na maikw’a tene na tene nũndũ wa naĩ ya mũndũ ũmwe. Kĩvathũkany’o na ũu, kwosana na mwolooto ũla waĩtye “thayũ vandũ va thayũ,” Ngai nĩwaatĩĩie sila wa katĩ nĩ kana andũ ewi methĩwe matonya kũkwata ĩngĩ thayũ ũtathela. (Kuma 21:23) Ĩkũlyo nĩ, W’o thayũ mwĩanĩu ũla Atamu waaisye wesaa kũkwatĩkana ĩngĩ ata? Ũsũngĩo nĩ kana yaĩ no nginya mũndũ ũngĩ aumye thayũ mwĩanĩu ta ũla Atamu waaisye.

Nĩkwĩthĩwa ũsyao wa Atamu nĩ andũ mate eanĩu, vai mũndũ o na ũmwe waĩ atonya kũĩvĩa kĩla Atamu waaisye. Ĩndĩ Yesũ aĩ atonya kwĩka ũu. (Savuli 49:6-9) Asyaiwe ate na naĩ na nũndũ wa ũu, aĩ mwĩanĩu o tondũ Atamu wailyĩ atambĩte kũvĩtya. Kwoou ĩla Yesũ waumisye thayũ wake, nĩwoovoisye andũ kuma ũkombonĩ wa naĩ na kĩkw’ũ. Kwa kwĩka ũu, nĩwavingũĩe nzyawa sya asyai maitũ ma mbee mwanya wa kũtanĩa thayũ mwĩanĩu o ta ũla Atamu na Eva matanĩaa. (Alomi 3:23, 24; 6:23) Yo ve ũndũ ithyĩ twaĩle kwĩka nĩ kana tũtetheke kumana na wendo ũsu mwingĩ Yeova watwonisye?

“O ŨLA ŨMWĨTĨKĨLAA”

Twasisya ĩngĩ ĩandĩko ya Yoana 3:16, yaĩtye ũũ: “O ũla ũmwĩtĩkĩlaa [Yesũ] ndakae, ĩndĩ ethĩwe na thayũ ũtathela.” Ũu wĩonany’a no nginya twĩke ũndũ mũna nĩ kana tũkwate mũthĩnzĩo wa thayũ ũtathela. Ethĩwa nĩtũkwenda kũkwata “thayũ ũtathela,” no nginya tũmwĩtĩkĩle Yesũ na tũimwĩw’a.

No wĩkũlye atĩĩ: ‘No nginya twĩthĩwe twĩ ewi? We Yesũ ndaisye, “o ũla ũmwĩtĩkĩlaa” akethĩwa na thayũ ũtathela?’ Kũmwĩtĩkĩla Yesũ, kana kũmũĩkĩĩa nĩ ũndũ wa vata. Ĩndĩ o na vailyĩ ũu, nĩ ũndũ wa vata kũlilikana kana Mbivilia yonanasya kũĩkĩĩa Yesũ e kw’o kũitoetye. Ĩvuku yĩtawa Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words yaĩtye kana ndeto ĩla Yoana watũmĩie yonanasya “kwĩkwatya mũndũ, na ti o kũmwĩtĩkĩla.” Nĩ kana mũndũ etĩkĩlwe nĩ Ngai, ve maũndũ maingĩ waĩle kwĩanĩsya eka kũmanya kana Yesũ nĩwe Mũtangĩĩi. No nginya ũla ũmũĩkĩĩaa Yesũ atate vyũ kũatĩĩa maũndũ ala wamanyĩasya. Ethĩwa mũndũ ndonanasya mũĩkĩĩo wake kwĩsĩla meko, no mana o na asya e na mũĩkĩĩo. Mbivilia yaasya, “mũĩkĩĩo ũte na meko nĩ mũkw’ũ.” (Yakovo 2:26) Kwa ndeto ingĩ, mũndũ ũla ũmwĩtĩkĩlaa Yesũ, aĩle kũmũĩkĩĩa na ũu nĩ kwasya no nginya ekale kwosana na maũndũ ala ũĩkĩĩaa.

Mũtũmwa Vaulo aeleetye ũndũ ũsu nesa. Aisye: “Nũndũ wendo wa Klĩsto nũũtũthing’ĩĩsya; nĩkwĩthĩwa twĩona atĩ ũmwe [Yesũ] nĩwakwie kwondũ wa onthe . . . Nake nĩwamakwĩĩe onthe, nĩ kana ala me thayũ maikethĩwe naw’o ĩngĩ kwondũ woo ene, ĩndĩ no kwondũ wake ũla wakwie na athayũũka ĩngĩ kwondũ woo.” (2 Akolintho 5:14, 15) Ethĩwa nĩtwonaa kĩkw’ũ kya Yesũ kĩ kya vata, twaĩle kwĩka moalyũku twĩkalae kwondũ wake nũndũ akwie kwondũ witũ vandũ va kwĩkalaa kwondũ witũ ithyĩ ene. Kwoou, ũndũ ũla wa vata kwitũ nĩ kwĩkalaa kwosana na ũndũ Yesũ wamanyĩisye. Nĩ kana twĩkale kwondũ wa Yesũ, no nginya mwĩkalĩle witũ, motwi maitũ, na maũndũ ala angĩ onthe twĩkaa mavĩndũke. Mo ala mamũĩkĩĩaa Yesũ makakwata mũthĩnzĩo mwaũ?

“NDAKAE, ĨNDĨ ETHĨWE NA THAYŨ ŨTATHELA”

Ĩandĩko ya Yoana 3:16 yĩminĩe kwa kũweta mũthĩnzĩo ũla Ngai wathĩte ala metĩkĩlaa nthembo ya Yesũ ya wovosyo na maatĩĩaa mĩao ya Ngai. Kĩeleelo kya Ngai nĩ kana andũ asu aĩkĩĩku ‘maikae, ĩndĩ methĩwe na thayũ ũtathela.’ Ve wĩkwatyo kũndũ kwĩlĩ kwa andũ ala makatanĩa moathimo ma Ngai.

Yesũ athie kĩkundi kĩmwe thayũ ũtathela ĩtunĩ. Nĩwaeleisye amanyĩw’a make aĩkĩĩku kana nũkũthi akamaseũvĩsye vandũ nĩ kana mesumbĩka vamwe nake ũtaĩonĩ wake. (Yoana 14:2, 3; Avilivi 3:20, 21) Ala makathi ĩtunĩ “makeethĩwa athembi ma Ngai ma Klĩsto, na makasumbĩka vamwe nake myaka ngili.” —Ũvuan’yo 20:6.

No ũtalo mũnini wa aatĩĩi ma Klĩsto ala makakwata mũthĩnzĩo ũsu. Nĩkyo kĩtumi Yesũ waisye: ‘Manyai ũkĩa, inyw’ĩ ĩĩthya ĩnini; nũndũ Ĩthe wenyu nĩwendeew’e nĩ kũmũnenga ũsumbĩ.’ (Luka 12:32) Yo ‘ĩĩthya yĩu ĩnini’ ĩkeethĩwa na andũ meana ata? Ĩvuku ya Ũvuan’yo 14:1, 4 yaĩtye: “Na noona, na sisya, kala Katena [Yesũ Klĩsto aminĩte kũthayũũkw’a] ka ĩlondu aũngeme kĩĩmanĩ kya Saioni [kya ĩtunĩ], na vamwe nake andũ ngili ĩana na mĩongo ĩna na inya, me na syĩtwa yake, na syĩtwa ya Ĩthe wake, maandĩkĩtwe itulyanĩ syoo. . . . Aa mathooetwe kumw’a andũnĩ, methĩwe ũsyao wa mbee kwa Ngai na kwa kala Katena.” Twasũanĩa andũ mbilioni mbingĩ ala maaĩkala kũũ nthĩ, andũ 144,000 no “ĩĩthya ĩnini.” Na nũndũ Mbivilia yaĩtye andũ asu makeethĩwa me asumbĩ, makasumbĩka aaũ?

Yesũ nĩwawetie kĩkundi kĩngĩ kya andũ aĩkĩĩku ala makatanĩa moathimo ma Ũsumbĩ wa ĩtu. Ĩandĩkonĩ ya Yoana 10:16, Yesũ aisye: “Nĩ na malondu angĩ mate ma ĩĩthya yĩĩ: asu namo nditĩa ũmaete, na makew’a wasya wakwa; na makatw’ĩka ma ĩĩthya yĩmwe, na mũĩthi ũmwe.” “Malondu” asu me na wĩkwatyo wa kwĩkala ĩũlũ wa nthĩ tene na tene. Wĩkwatyo ũsu now’o Atamu na Eva maĩ naw’o mbeenĩ. Nĩ kyaũ kĩtũtetheeasya kũmanya kana malondu asu makekala kũũ nthĩ tene na tene?

Mbivilia nĩwetete kaingĩ ũndũ nthĩ ĩkethĩwa ĩilyĩ ĩvinda yũkĩte. Ethĩwa nũkwenda kũĩkĩĩthya ũndũ ũsu, no ũvue Mbivilia yaku na ũisoma mĩsoa ĩno yĩatĩĩe: Savuli 37:9-11; 46:8, 9; 72:7, 8, 16; Isaia 35:5, 6; 65:21-23; Mathayo 5:5; Yoana 5:28, 29; Ũvuan’yo 21:4. Mĩsoa ĩsu yathanĩte kana kaũ, yũa, mowau, na kĩkw’ũ ikathela. Yĩeleetye ũndũ andũ aseo makethĩwa matonya kwaka nyũmba syoo, kũĩma mĩũnda yoo, na kũeea syana syoo vandũ ve mũuo.a We no wende kwĩthĩwa na wĩkwatyo ta ũsu? Twĩ na itumi nzeo sya kũĩkĩĩa kana maũndũ asu makeanĩa o mĩtũkĩ.

NGAI ATWĨKĨTE MAŨNDŨ MAINGĨ

Nĩ laisi kũmanya Ngai nĩwĩkĩte maũndũ maingĩ wasũanĩa maũndũ ala ũkwĩkĩte na ala wĩkĩte kwondũ wa andũ onthe. Nũtũnengete thayũ, ũĩ, ũima wa mwĩĩ, na syĩndũ sya vata sya kũtũtetheesya twĩkale thayũ. Ũndũ ũla mũnene vyũ nĩ kana Ngai nĩwatũnengie mũthĩnzĩo wa wovosyo kwĩsĩla Mwana wake ũla wakwie kwondũ witũ, na nũndũ wa ũu nĩtũtonya kũtanĩa moathimo maingĩ o tondũ tweemanyĩsya ĩvukunĩ ya Yoana 3:16.

Ĩla mowau, kaũ, yũa, na kĩkw’ũ ikavetwa, tũkakwata mwanya wa kũtanĩa thayũ ũtathela ĩvinda yonthe vamwe na moathimo angĩ. Mwĩkalo waku nĩw’o ũkatw’a ethĩwa ũkakwata moathimo asu kana ndũkamakwata. Ĩkũlyo nĩ, We wonanasya ata kana nũmũtũngĩaa Ngai mũvea?