‘Endeea Kũmũatĩĩa’ Yesũ Ĩtina wa Kũvatiswa

1-2. Vaendaa ata ĩtina wa kũvatiswa?

NĨTŨTANAA mũno yĩla twavatiswa na twalika mũsyĩnĩ wa Yeova. Ala me mũsyĩnĩ wake no metĩkĩlane na ndeto sya mũandĩki wa Savuli, Ndaviti, ũla waisye: “Nĩ mũathime mũndũ ũla [we Yeova] ũmũnyuvĩte, na kũtuma akũthengeea, nĩ kana atũae nthĩnĩ wa nza syaku.”—Sav. 65:4.

² Ĩndĩ we Yeova aetae o ũla wavikĩla nthĩnĩ wa nza syake? O tondũ ĩsomo ĩvĩtu yonanĩtye, anyuvaa kũthengeea o ala moonanyʼa kana nĩmekwenda kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo nake. (Yak. 4:8) Yĩla weeyumya ũmũthũkũme Yeova na wavatiswa, wĩthĩawa wamũthengeea kwa nzĩa ya mwanya. No wĩkale ũte na nzika kana ĩtina wa kũvatiswa, “[akakũtulũĩla] ũathimo mũvaka vae ũthei wa kũwĩanĩa.”—Mal. 3:10; Yel. 17:​7, 8.

3. Ala meyumĩtye mamũthũkũme Yeova na makavatiswa me na kĩanda kĩva kĩte kya kũvũĩwa ngũĩ? (Mũtavanʼya 5:​4, 5)

³ Ũwʼo nĩ kana ũvatiso wĩthĩawa wĩ o mwambĩĩo wa kũmũthũkũma Yeova. Ĩtina wa kwosa ĩtambya yĩu, ũkeethĩawa na wendi wa kwĩkĩa kĩthito vyũ ũlũmanyʼe na wĩvĩto waku, o na yĩla watatwa kana wakwatwa nĩ mathĩna. (Soma Mũtavanʼya 5:​4, 5.) Na nũndũ wĩ mũmanyĩwʼa wa Yesũ, ũkeekĩaa kĩthito ũatĩĩe ngelekanyʼo yake na mĩao yake nesa ũndũ ũtonya. (Mt. 28:​19, 20; 1 Vet. 2:21) Ĩsomo yĩĩ nĩyĩũkũtetheesya wĩke ũu.

‘ENDEEA KŨMŨATĨĨA’ YESŨ O NA WAKWATWA NĨ MATHĨNA NA MOTATO

4. Nĩ kwa nzĩa yĩva amanyĩwʼa ma Yesũ makuaa ‘mũtĩ wa mathĩna’? (Luka 9:23)

⁴ Ndũkasũanĩe kana ĩtina wa kũvatiswa maũndũ makeethĩawa me o katheeo. Na kĩtumi nũndũ Yesũ awetie sanzũ kana amanyĩwʼa make makakua ‘mũtĩ wa mathĩna.’ O na aisye kana makeekaa ũu “kĩla mũthenya.” (Soma Luka 9:23.) Ĩndĩ we Yesũ oonanasya kana aatĩĩi make makeethĩawa na mathĩna mavinda onthe? Ti wʼo o na vanini. Vandũ va ũu, akindĩlĩĩlaa kana eka o moathimo ala makakwata, makakomanaa na mawetu. Na mawetu amwe nĩmatonya kwĩthĩwa me momũ mũno.—2 Tim. 3:12.

5. Yesũ aisye ala matwʼa kwĩyĩima maũndũ amwe makakwata moathimo meva?

⁵ No kwĩthĩwa ũvĩngĩtwe nĩ andũ ma mũsyĩ kana ũkethĩwa wĩyĩimĩte maũndũ amwe nĩ kana ũvĩtye mbee Ũsumbĩ. (Mt. 6:33) Ethĩwa ũu nĩwʼo vailye, no wĩkale ũte na nzika kana Yeova nĩwĩsĩ maũndũ ala wĩkĩte kwondũ wake. (Aevl. 6:10) Na no kwĩthĩwa wĩyoneete ũwʼo wa ndeto ii sya Yesũ: “Vaiĩ mũndũ waatia nyũmba kana ana-a-inyia kana eĩtu-a-inyia kana ĩthe kana inyia kana syana kana mĩũnda, kwondũ wakwa na kwondũ wa ũvoo mũseo, ũtakakwata kũndũ 100 ĩvindanĩ yĩĩ—nyũmba, ana-a-inyia, eĩtu-a-inyia, aa-inyia, syana, mĩũnda, vamwe na mothĩnyʼo—na ĩvinda yĩla yũkĩte, thayũ wa tene na tene.” (Mko. 10:​29, 30) Moathimo ala ũkwatĩte nĩ maingĩ vyũ kwĩ maũndũ o na meva ũtonya kwĩthĩwa wĩyĩimĩte.—Sav. 37:4.

6. Nĩkĩ waĩle kũendeea kũkitana na “wendi wa mwĩĩ” ĩtina wa kũvatiswa?

⁶ O na ĩtina wa kũvatiswa, ũkeethĩawa waĩlĩte kũkitana na “wendi wa mwĩĩ.” (1 Yoa. 2:16) Na kĩtumi nũndũ wĩ o mũndũ wĩ na naĩ. Mavinda amwe, no wĩthĩwe ũyĩwʼa o ta mũtũmwa Vaulo. Aandĩkie: “Nĩndanĩaa mũno mĩao ya Ngai kwosana na ũndũ nĩilye nthĩnĩ wakwa, ĩndĩ nĩona mwĩao ũngĩ mwĩĩnĩ wakwa ũla ũkitaa na mwĩao ũla wĩ kĩlĩkonĩ kyakwa na kũtuma nĩthĩwa nĩ ngombo ya naĩ ĩla yĩ nthĩnĩ wa mwĩĩ wakwa.” (Alo. 7:​22, 23) No wĩwʼe ũkwʼĩte ngoo nũndũ no nginya ũkitane na mawendi mathũku. Ĩndĩ wasũanĩa maũndũ ala wamwathie Yeova yĩla weeyumasya ũmũthũkũme, kĩu kĩkatumaa wĩthĩwa na vinya wa kũendeea kũkita. Ũwʼo nĩ kana yĩla watatwa, wĩvĩto waku wa kwĩyumya ũmũthũkũme ũkaũtetheeasya. Ata?

7. Kwĩthĩwa wĩyumĩtye ũmũthũkũme Yeova kũkaũtetheeasya ata wĩkale wĩ mũĩkĩĩku?

⁷ Yĩla weeyumya ũmũthũkũme Yeova, wĩthĩawa weelea mwene. Ũu nĩ kwonanyʼa kana wĩthĩawa waleana na mawendi kana mĩvango ĩtonya kũmũthatya Yeova. (Mt. 16:24) Na kwoou yĩla watatwa kana wakwatwa nĩ thĩna, ndũkethĩawa na vata wa kwambĩĩa kũsũanĩa kĩla ũkwĩka. Nĩkĩ? Nũndũ ũkeethĩawa ũtwʼĩte kwĩ tene ũndũ ũla ũkwĩka, nawʼo nĩ kwĩkalaa wĩ mũĩkĩĩku kwa Yeova. Ũkeethĩawa ũtwʼĩte vyũ kũmwendeesya. Na kwa nzĩa ĩsu ũkeethĩawa ũyĩka o ta Yovu. O na kũtwʼĩka nĩwakwatiwe nĩ maũndũ momũ mũno, aisye ũũ ate na nzika: “Ndikaveta kwakwa wĩanĩu wakwa.”—Yovu 27:5.

8. Kũvindĩĩsya maũndũ ala wamwathie Yeova ũyĩyumya ũmũthũkũme kũtonya kũũtetheesya ata ũsinde motato?

⁸ Wasũanĩa maũndũ ala wamwathie Yeova ũyĩyumya ũmũthũkũme, kĩu kĩkaũtetheeasya ũleane na ĩtatwa o na yĩva. Kwa ngelekanyʼo, we no wambĩĩe kũvũa ngũĩ nthũku na mũndũ mũtwae kana ũtwaanĩte? Mwa ndwĩsa! Na kĩtumi nũndũ nĩwaminie kũmwatha Yeova kana ndũkeka ũndũ ta ũsu. Na nũndũ ndũekete mawendi mathũku meane nthĩnĩ waku, ndũkethĩawa na vata wa kwambĩĩa kũngʼangʼana ũmavete. Ũkeethĩawa ‘wethyũũa’ ndũkavĩtĩle “nzĩanĩ ya ala athũku.”—Nth. 4:​14, 15.

9. Kũvindĩĩsya maũndũ ala wamwathie Yeova ũyĩyumya ũmũthũkũme kũtonya kũũtetheesya ata ũvĩtye maũndũ ma kĩ-veva mbee?

⁹ Nata ũketĩwa wĩa ũũkũvata kũendaa maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto ũteũtĩĩa? Ndũlea kũmanya kĩla ũkwĩka. Na kĩtumi nũndũ nĩwatwie kwĩ tene kana ndũketĩkĩla wĩa ũũkũsiĩĩa kũthi maũmbanonĩ. Nũndũ wa ũu, ndwĩsa kwĩtĩkĩla wĩa ũsu, na ĩtina wa ũu, ndwambĩĩa kũmantha ũndũ ũũmũvĩtya Yeova mbee. Kũvindĩĩsya ngelekanyʼo ya Yesũ no kũũtetheesye. We nĩwatwʼĩte vyũ kwĩkaa maũndũ ala mamũtanĩthasya Ĩthe wake. Kwoou o take, ĩthĩawa ũtwʼĩte vyũ kũleana na kĩndũ o na kĩva kĩtonya kũtũma ũmũthatya Ngai waku, ũla weeyumisye ũmũthũkũmae.—Mt. 4:10; Yoa. 8:29.

10. Yeova akaũtetheeasya ata ‘ũendeee kũmũatĩĩa’ Yesũ ĩtina wa kũvatiswa?

¹⁰ Ũwʼo nĩ kana mathĩna na motato makũnengae mwanya wa kwonanyʼa kana nũtwʼĩte vyũ ‘kũendeea kũmũatĩĩa’ Yesũ. Na ũyĩka ũu, no wĩkale ũte na nzika kana Yeova nũkũũtetheesya. Mbivilia yaĩtye: “Ngai nĩ mũĩkĩĩku na ndakaeka mũtatwe kũvĩtũka ũndũ mũtonya kũmĩĩsya, ĩndĩ o vamwe na ĩtatwa yĩu, akaumĩlya nzĩa nĩ kana mũtonye kũyũmĩĩsya.”—1 Ako. 10:13.

KĨLA ŨTONYA KWĨKA ŨENDEEE KŨMŨATĨĨA YESŨ

11. Nĩ ũndũ wĩva mũseo vyũ ũtonya kwĩka ũendeee kũmũatĩĩa Yesũ? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

¹¹ Yesũ aĩ na kĩthito na nĩwamũvoyaa Yeova. (Luka 6:12) Ũndũ ũmwe mũseo vyũ ũtonya kwĩka ũendeee kũmũatĩĩa Yesũ ĩtina wa kũvatiswa nĩ kwĩthĩwa na mũvango mũseo wa kwĩkaa maũndũ matonya kũũtetheesya wĩthĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Mbivilia yaĩtye: “Maendeeo ala twĩkĩte kũvika yu, nĩtũendeei kwĩkala mũendelenĩ o ũsu.” (Avi. 3:16) Mavinda kwa mavinda nũtonya kwĩwʼa ngewa sya ana-a-asa na eĩtu-a-asa matwʼĩte kwongelanga ũthũkũmi woo. No kwĩthĩwa maendete Sukulu ya Atavanyʼa ma Ũsumbĩ kana makathamĩĩa kũla kwĩ na vata mũnene wa atavanyʼa. Ethĩwa nĩvatonyeka, o naku no wĩyĩĩkĩĩe mũvango ta ũsu. Andũ ma Yeova nĩmethĩawa na mea ma kwongelanga ũthũkũmi woo. (Meko 16:9) Ĩndĩ nata ethĩwa yu tũĩ ndwĩsa kwĩka ũu? Ndũkone ta ũte wa vata weeyĩelekanyʼa na ala matonya kwĩka ũu. Na kĩtumi nũndũ kyalo kitũ twĩ Aklĩsto nĩkyendaa twĩthĩwe na wũmĩĩsyo. (Mt. 10:22) Ndũkolwe kana nũmũtanĩthasya Yeova mũno yĩla weeka o kĩla we mwene ũtonya. Ũsu nĩ ũndũ mũseo vyũ ũtonya kwĩka ũendeee kũmũatĩĩa Yesũ ĩtina wa kũvatiswa.—Sav. 26:1.

12-13. Waĩlĩte kwĩka ata ethĩwa kĩthito kyaku nĩkĩolekete? (1 Akolintho 9:​16, 17) (O na ĩngĩ, sisya ĩsandũkũ “Ndũkaeke Kũsemba.”)

¹² Waĩlĩte kwĩka ata ethĩwa wĩĩwʼa mboya syaku ta itethĩawa syumĩte ngoonĩ, kana wĩĩwʼa ta ũtatanĩaa ũtavanyʼa? Na ũtonya kwĩka ata ethĩwa ndũtanĩaa kũsoma Mbivilia ta tene? Ethĩwa ĩtina wa kũvatiswa nũkwĩwʼa ũu, ndũkasye kana yu ndwĩ na veva wa Yeova. Na kĩtumi nũndũ wĩ o mũndũ wĩ na naĩ na mavinda amwe kĩthito kyaku no kĩalyũkange. Ethĩwa kĩthito kyaku nĩkĩolekete, vindĩĩsya ngelekanyʼo ya mũtũmwa Vaulo. O na kũtwʼĩka nĩwatataa aatĩĩe ngelekanyʼo ya Yesũ, nĩweesĩ kana mavinda amwe ndeethĩawa na wendi mwingĩ wa kũtethya wĩa ũla wanengetwe. (Soma 1 Akolintho 9:​16, 17.) Aisye: “Ethĩwa ngaũtethya ndekwenda, nĩ o na ũthũkũmi nĩnengetwe.” Kwa ndeto ingĩ, nĩwatwʼĩte vyũ kwĩanĩsya ũthũkũmi wake o na maũndũ methĩwa mailye ata.

¹³ O ta ũu, ndũkeke motwi ũsũanĩĩte ũndũ ũkwĩwʼa. Twa vyũ kwĩka kĩla kyaĩle o na ethĩwa ndũkwĩwʼa ũyenda kũkĩka. Waendeea kwĩka kĩla kyaĩle, ĩtina wa ĩvinda kĩthito kyaku no kyongeleke. Na waendeea kũlũmanyʼa na mũvango waku wa kwĩka maũndũ ma kĩ-veva, kĩu kĩkaũtetheeasya ũendeee kũmũatĩĩa Yesũ ĩtina wa kũvatiswa. Weekĩa kĩthito ũteũnoa maũndũnĩ asu, kĩu kĩkatuma wĩkĩa ana-a-asa na eĩtu a-asa maku vinya.—1 Ath. 5:11.

‘ENDEEA KWĨYĨOSYA . . . ENDEEA KŨĨKĨĨTHYA’

14. Nĩ maũndũnĩ ta meva ũtonya kwĩyĩosya, na nĩkĩ? (2 Akolintho 13:5)

¹⁴ O na ĩngĩ, nũseo ũkethĩawa na kĩmanyĩo kya kwĩyĩosya ĩtina wa kũvatiswa. (Soma 2 Akolintho 13:5.) Mavinda kwa mavinda, nũseo ũkamanthaa mwanya wa kũsisya ethĩwa nũvoyaa kĩla mũthenya, nũsomaa na ũkemanyĩsya Mbivilia, nũendaa maũmbanonĩ, na nũtavanasya. Tata ũmanthe nzĩa sya kũtanĩa maũndũ asu mũnango. Kwa ngelekanyʼo, ĩkũlye makũlyo ta: ‘No nĩelesye angĩ momanyĩsyo ma mũsingi ala me Mbivilianĩ? Ve maũndũ ndonya kwĩka ngatanĩa ũtavanyʼa mũnango? Nĩnĩmũvoyaa Yeova kuma ngoonĩ, na nĩnonanasya kana nĩnĩmwĩkwatĩtye vyũ? Nĩnĩendaa maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto ndeũtĩĩa? Ndonya kwĩka ata numasye maelesyo maingangĩ na ndonya kwĩka ata wĩthĩe kĩlĩko kyakwa kĩyĩutangatanga yĩla nĩ maũmbanonĩ?’

15-16. Ngewa ya mwana-a-asa ũmwe yaũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa kũkĩlya vinya motato?

¹⁵ O na ĩngĩ, nĩ ũndũ wa vata ũsũanĩe ũte kwĩkenga mawonzu ala wĩthĩawa namo. Mwana-a-asa wĩtawa Robert nũeleetye ũndũ weekĩkie ũkwʼonanyʼa ũseo wa kwĩka ũu. Aĩtye: “Nĩ na ta myaka 20, naĩ na wĩa nathũkũmaa mĩthenya ĩmwe kwa kyumwa. Mũthenya ũmwe ĩtina wa wĩa, mũndũ mũka ũmwe twathũkũmaa ĩmwe nĩwanthokisye kwake. Ambĩĩe kana ‘twĩĩthĩwa twĩ ithyoka na nĩtũkwĩtanĩthya vyũ.’ Mbeenĩ nambie kũmũnenga itumi ite vala siĩ, ĩndĩ mũthya nĩnaleile na namũelesya nĩkĩ.” Robert nĩwakĩlilye vinya ĩtatwa yĩu, na nĩtũũmũkatha nũndũ wa ũu. Ĩndĩ nĩwesie kũsũanĩa kĩla kyeekĩkie na amanya kana ve maũndũ wĩthĩwa eekie nesanga. Aĩtye: “Ndyaalea na mĩtũkĩ na nĩ mũlũmu o tondũ Yosevu weekie yĩla mũka wa Votivali wamũtatie. (Mwa. 39:​7-9) Nĩnasengʼie mũno kwona ũndũ vaĩ vinya kwakwa kũlea. Ũndũ ũsu nĩwandetheeisye kwona kana nĩnaĩlĩte kũlũlũmĩlya ngwatanĩo yakwa na Yeova.”

¹⁶ O naku no ũtetheke weeyĩosya o ta Robert. O na yĩla wavota kũkĩlya vinya ĩtatwa ĩna, ĩkũlye-ĩ, ‘Nguie ĩvinda yĩana ata kũlea ũndũ ũsu?’ Woona ve vandũ ũtonya kwaĩlangya, ndũkakwʼe ngoo. Tanaa mũno kũmanya kana yu nĩwĩsĩ wonzu waku. Voya ĩũlũ wa ũndũ ũsu, na ũyosa matambya meũkũtetheesya ũlũmanyʼe na ũtwi waku wa kũatĩĩa myolooto ya Yeova ya mwĩkalĩle.—Sav. 139:​23, 24.

17. Ngewa ya Robert yaũmanyĩsya ũndũ ũngĩ wĩva?

¹⁷ Ve ũndũ ũngĩ ngewa ya Robert ĩkũtũmanyĩsya. Aendeee kwasya: “Ĩtina wa kũlea kũthi kwa mũndũ mũka ũsu wanthoketye, ambĩie, ‘Nĩwavĩta mũtiani!’ Nĩnamũkũlilye ambeleangye mũnango. Ambĩie kana mũnyanyae ũmwe waekete kũtwʼĩka Ngũsĩ amũtavĩtye kana amũika aingĩ Ngũsĩ mekaa maũndũ mathũku kĩmbithĩnĩ. Na atavĩtye mũnyanyae kana nũkũtata one kana nĩilye ũu. Nĩnatanie mũno kũmanya kana nĩnatumie ĩsyĩtwa ya Yeova yĩtaĩwa.”

18. Ũtwʼĩte kwĩka ata ĩtina wa kũvatiswa? (O na ĩngĩ, sisya ĩsandũkũ “Ilungu Ilĩ Itonya Kũũtethya.”)

¹⁸ Yĩla weeyumya ũmũthũkũme Yeova na wavatiswa, wĩthĩawa woonanyʼa kana wĩenda kũthesya ĩsyĩtwa yake o na maũndũ meethĩwa mailye ata. Na no wĩkale ũte na nzika kana Yeova nĩwĩthĩawa esĩ mathĩna ala ũkomanaa namo na motato ala ũkĩlasya vinya. Akaathimaa kĩthito kyaku kya kwĩkala wĩ mũĩkĩĩku. O na no wĩkale ũte na nzika kana akatũmĩaa veva wake mũtheu kũũnenga vinya wa kwĩka ũu. (Luka 11:​11-13) Wamũeka Yeova aũtetheesye, ũkeethĩawa ũtonya kũendeea kũmũatĩĩa Yesũ ĩtina wa kũvatiswa.