YEZAYA
1 Mbona-meso yina Yezaya*+ mwana ya Amozi monaka sambu na Yuda mpi Yeruzalemi na bilumbu ya Uziya,+ Yotami,+ Ahazi,+ mpi Ezekiasi,+ bantotila ya Yuda:+
2 O zulu, wa, mpi tula dikebi, O ntoto,+
Sambu Yehowa me tuba nde:
3 Ngombe ke zabaka mbote muntu yina me sumba yo,
Mpi mpunda ke zabaka mbote kidikilu ya munkwa na yo;
Kansi Izraele ke zaba mono* ve,+
Bantu na mono mosi ke sala ve mambu ti mayele ya kubakisa mambu.”
4 Mawa na dikanda ya masumu,+
Bantu yina kele ti kilo ya masumu,
Bana ya bantu ya mbi, bana ya kubeba!
5 Bo ta bula beno diaka na wapi, sambu beno ke landa kukolama?+
Ntu ya mvimba ke bela,
Mpi ntima ya mvimba kele maladi.+
6 Katuka na makulu tii na ntu, ata kima mosi ve kele na mavimpi ya mbote.
Kele ti bamputa, matutu mpi bamputa ya kukanguka
—Bo me sansa* yo ve, bo me kanga yo ve babande, mpi bo me kumisa yo ve pete ti mafuta.+
7 Insi na beno me bikala mpamba.
Bo me yoka bambanza na beno tiya.
Banzenza me bebisa insi na beno na meso na beno.+
Yo kele bonso ntoto mosi ya mpamba yina banzenza me bwisa.+
8 Mwana-nkento ya Sioni me bikala bonso kisika ya lutaninu* na kilanga mosi ya vinu,
Bonso sombolo mosi na kilanga ya bakonkombre,
Bonso mbanza mosi ya bo me ziunga.+
9 Kana Yehowa ya makesa bikilaka beto ve ndambu ya bantu yina gulukaka,
Beto zolaka kukuma bonso Sodome,
Mpi beto zolaka kufwanana ti Gomore.+
10 Beno bamfumu ya nku* ya Sodome,+ beno wa ndinga ya Yehowa.
Beno bantu ya Gomore,+ beno tula dikebi na nsiku* ya Nzambi na beto.
11 Yehowa ke tuba nde: “Inki kele mfunu ya bimenga ya mingi yina beno ke pesa mono?+
Mono me lemba makabu na beno ya kuyoka ya mameme ya babakala+ mpi mafuta ya bambisi yina bo ke disaka mbote,+
Mpi mono ke wa ve kiese na menga+ ya bana-bangombe ya babakala,+ ya bana-mameme mpi ya bankombo.+
12 Ntangu beno ke kwisa sambu na kumonana na ntwala na mono,+
Nani me songa beno na kukwisa
Sambu na kuniata bibansala na mono?+
13 Beno yambula kunata diaka makabu ya mbuma ya kukonda mfunu.
Ndumbu na beno kele kima ya nzanzi na meso na mono.+
Bangonda ya mpa,+ bisabatu,+ kubinga bantu sambu na balukutakanu ya nene+
—Mono lenda ndima ve mutindu beno ke sadila mazi+ mpi kaka na ntangu yina mosi beno ke sala lukutakanu ya santu.
14 Mono* me menga bangonda na beno ya mpa ti bankinsi na beno.
Yo me kuma kizitu sambu na mono;
Mono me lemba na kunata yo.
15 Mpi ntangu beno ke tandula maboko na beno,
Mono ke fika meso na mono sambu na kumona beno ve.+
16 Beno yobila, beno kudikumisa bunkete;+
Beno katula bisalu na beno ya mbi na meso na mono;
Beno yambula kusala mambu ya mbi.+
17 Beno longuka na kusala mambu ya mbote, beno sosa lunungu,+
Beno sungika muntu yina ke niokula bantu
Beno nwanina banswa ya mwana ya me konda tata,*
Mpi beno nwanina diambu ya mufwidi ya nkento+ na tribinale.”
18 Yehowa+ ke tuba nde: “Ntangu yai, beno kwisa mpi beto tula mambu na ndonga na kati na beto.
Ata masumu na beno kele mbwaki bonso menga,
Yo ta kuma mpembe bonso mvula ya mpembe;*+
Ata yo kele mbwaki bonso lele ya mbwaki ya ngolo,
Yo ta kuma bonso lene.
19 Kana beno monisa luzolo ya mbote mpi beno wa,
Beno ta dia bima ya mbote ya insi.+
20 Kansi kana beno buya mpi beno kolama,
Beno ta fwa na mbele ya bitumba,+
Sambu munoko ya Yehowa me tuba yo.”
21 Mbanza ya kwikama+ me kuma kibeni nkento ya ndumba!+
Yandi vandaka ya kufuluka ti lunungu;+
Lunungu vandaka na kati na yandi,+
Kansi ntangu yai kaka bantu yina ke fwaka bantu kele na kati na yandi.+
23 Bamfumu na nge kele ntu ngolo mpi bo kele banduku ya miyibi.+
Konso muntu na kati na bo ke zolaka kubaka avoka mpi ke sosa-sosaka makabu.+
Bo ke sambisa ve mambu ya mwana ya me konda tata* na lunungu
Mpi diambu ya mufwidi ya nkento ke kumina bo+ ve ata fioti.
24 Yo yina Mfumu ya kieleka, Yehowa ya makesa,
Muntu ya Ngolo ya Izraele, ke tuba nde:
“A! Mono ta katula bambeni na mono,
Mpi mono ta vutula mbi na bambeni na mono.+
25 Mono ta pesa nge ndola,
Mono ta kumisa mvindu na nge masa-masa bonso ti sabuni,
Mpi mono ta katula mvindu na nge yonso.+
26 Mono ta vutula diaka bazuzi na nge bonso na luyantiku,
Mpi bandongisi na nge bonso na luyantiku.+
Na nima, bo ta binga nge Mbanza ya Lunungu, Bwala ya Kwikama.+
27 Bo ta sumba diaka+ Sioni ti lunungu,
Mpi bantu na yandi yina ke vutuka, bo ta sumba bo diaka mpi ti lunungu.
29 Sambu bo ta wa nsoni ya banti ya ngolo yina beno waka nzala na yo,+
30 Sambu beno ta kuma bonso nti ya nene yina kele ti matiti ya kuyuma,+
Mpi bonso kilanga ya me konda masa.
31 Muntu ya ngolo ta kuma nsinga ya fioti,*
Mpi kisalu na yandi ta kuma ka-nsemo;
Bo yonso zole ta zika na tiya kumosi,
Mpi muntu ya kufwa tiya yina ta vanda ve.”
2 Yai mambu yina Yezaya mwana ya Amozi monaka sambu na Yuda mpi Yeruzalemi:+
2 Na kitini ya nsuka ya bilumbu,*
Ngumba ya nzo ya Yehowa
Ta tulama ngolo na zulu ya nsongi ya bangumba ya nene,+
Yo ta tombuka na zulu ya bangumba ya fioti,
Mpi makanda yonso ta kwisa kufuluka+ kuna.
3 Ebuna bantu mingi ta kwenda mpi ta tuba nde:
“Beno kwisa, beto tombuka na ngumba ya Yehowa,
Na nzo ya Nzambi ya Yakobi.+
Yandi ta longa beto banzila na yandi,
Mpi beto ta tambula na banzila na yandi.”+
Bo ta kumisa bambele na bo ya bitumba bima ya kubundudila ntoto
Mpi bo ta kumisa makonga na bo bakupu-kupu.+
Dikanda mosi ta nangula ve mbele ya bitumba sambu na kunwanisa dikanda ya nkaka,
Bo ta longuka mpi diaka ve bitumba.+
5 O nzo ya Yakobi, kwisa,
Bika beto tambula na nsemo ya Yehowa.+
6 Sambu nge me vila bantu na nge, nzo ya Yakobi,+
Sambu bo me kuma ti bima mingi yina me katuka na ndambu ya Esti;
Bo ke sala mazi+ bonso bantu ya Filistia,
Mpi bo kele ti bana mingi ya banzenza.
7 Insi na bo me fuluka ti arza mpi wolo,
Mpi bimvwama na bo kele na nsuka ve.
Insi na bo me fuluka ti bampunda,
Mpi bapusu-pusu na bo kele na nsuka ve.+
8 Insi na bo me fuluka ti banzambi ya kukonda mfunu.+
Bo ke fukimina kisalu ya maboko na bo mosi,
Bima yina misapi na bo mosi me salaka.
9 Yo yina muntu ke fumbama, bo ke pesa yandi nsoni,
Mpi nge lenda lolula bo ve.
10 Kota na kati ya ditadi mpi bumbana na mfututu
Sambu na makasi ya ngolo ya Yehowa
Mpi nkembo na yandi ya nene.+
Yehowa mpamba muntu ta baka nkembo ya mingi na kilumbu yina.
12 Sambu yo kele kilumbu ya Yehowa ya makesa.+
Yo ke kwisila konso muntu yina kele lulendo mpi yina ke kudinangulaka,
Konso muntu, yo vanda muntu ya mfunu to ya kukonda mfunu,+
13 Yo ke kwisila banti yonso ya sedre ya Libani yina kele ya nda mpi ya kunanguka
Mpi banti yonso ya shene ya Bashani,
14 Yo ke kwisila bangumba yonso ya nda
Mpi bangumba yonso ya fioti ya kunanguka,
15 Yo ke kwisila konso nzo-zulu ya nda mpi konso kibaka ya ngolo,
16 Yo ke kwisila bamaswa yonso ya Tarsisi+
Mpi bamaswa yonso ya kitoko.
17 Bo ta kulumusa lulendo ya muntu,
Mpi lulendo ya bantu ta kulumuka.*
Yehowa mpamba muntu ta baka nkembo ya mingi na kilumbu yina.
18 Banzambi ya kukonda mfunu ta vila kimakulu.+
19 Mpi bantu ta kota na mabulu ya matadi ya nene
Mpi na mabulu yina kele na ntoto,+
Sambu na makasi ya ngolo ya Yehowa
Mpi nkembo na yandi ya nene,+
Ntangu yandi ta telama sambu na kunikisa ntoto na boma ya ngolo.
20 Na kilumbu yina, bantu ta baka banzambi na bo ya kukonda mfunu ya arza mpi ya wolo
Yina bo me kudisadilaka sambu na kufukimina yo
Mpi ta losila yo minungi* ti bakapakala-ngonzu,+
21 Sambu na kukota na mabulu yina kele na matadi ya nene
Mpi na bampwasa ya matadi,
Sambu na makasi ya ngolo ya Yehowa
Mpi nkembo na yandi ya nene,
Ntangu yandi ta telama sambu na kunikisa ntoto na boma ya ngolo.
22 Sambu na mambote na nge mosi, yambula kutula ntima na muntu,
Yina kele kaka mpema na mbombo na yandi.*
Sambu na nki bo fwete yibuka yandi?
3 Tala! Mfumu ya kieleka, Yehowa ya makesa,
Ke katula na Yeruzalemi ti na Yuda lusadisu yonso mpi bima yonso yina ke simbaka luzingu,
Lusadisu yonso ya ke tadila mampa mpi masa,+
2 Muntu ya ngolo mpi soda,
Zuzi mpi mbikudi,+ nganga-ngombo mpi nkuluntu,
3 Mfumu ya bantu 50,+ muntu ya lukumu, mpi ndongisi,
Muntu ya ke zabaka kusala mazi mbote-mbote mpi muntu ya ke vandaka ti mayele ya kukinisa nioka.+
4 Mono ta kumisa bana-babakala bamfumu na bo,
Mpi bantu yina ke soba-sobaka mabanza* ta yala bo.
5 Bantu ta niokula bantu ya nkaka,
Konso muntu ta niokula nkweno na yandi.+
Mwana-bakala ta nwanisa mbuta-muntu,
Mpi muntu ya bo ke zitisaka mingi ve ta tula ntembe ti muntu ya bo ke zitisaka.+
6 Konso muntu ta simba mpangi na yandi na kati ya nzo ya tata na yandi mpi ta tuba nde:
“Nge kele ti kazaka—vanda mfumu na beto.
Baka kiyeka na zulu ya mayumbu yai ya bo me bwisa.”
7 Kansi na kilumbu yina yandi ta buya nde:
“Mono ta vanda ve muntu yina ta kangisa bamputa na nge babande sambu na kusansa yo,*
Mono kele ve ti madia to bilele na nzo na mono.
Kutula mono ve mfumu ya bantu.”
8 Sambu Yeruzalemi me bula sakuba,
Mpi Yuda me bwa,
Sambu bo ke nwanisa Yehowa na bangogo mpi na bisalu;
Bo ke sala mambu na ntembe yonso na meso na yandi ya nkembo.*+
9 Mutindu baluse na bo ke monana ke funda bo,
Mpi bo ke zabisa disumu na bo bonso Sodome;+
Bo ke sosa ve kubumba yo.
Mawa na bo,* sambu bo ke kudinatila mpasi!
10 Songa bantu ya lunungu nde mambu ta kwendila mbote sambu na bo,
11 Mawa na muntu ya mbi!
Mpasi ta bwila yandi,
Sambu mambu yina maboko na yandi me sala, bo ta sala yandi mpi mutindu yina!
12 Na yina me tala bantu na mono, bantu ya ke pesaka bo kisalu kele nku,
Mpi bankento ke yala bo.
Bantu na mono, bantwadisi na beno ke sala nde beno yungana-yungana,
Mpi bo ke vwalangasa nzila ya bitambi na beno.+
13 Yehowa me yilama sambu na kutuba makambu na yandi,
Yandi me telama sambu na kuzengila bantu nkanu.
14 Yehowa ta samba ti bankuluntu mpi bamfumu ya bantu na yandi.
“Beno me yoka kilanga ya vinu tiya,
Mpi bima yina beno me yiba bansukami kele na kati ya banzo na beno.+
15 Inki mutindu beno me baka kikesa ya kubedisa bantu na mono,
Mpi ya kuniokula kibeni bansukami?”+ Mfumu ya Kuluta Nene, Yehowa ya makesa, muntu me tuba.
16 Yehowa me tuba nde: “Sambu bana-bankento ya Sioni kele lulendo,
Bo ke tambula ba-ntu na zulu,*
Ke ladisa meso, ke denda-denda,
Mpi ke sala makelele ti mitaku ya makulu na bo,
17 Yehowa ta basisa mpi bana-bankento ya Sioni bibala ya bamputa na ntu,
Mpi Yehowa ta bika bambunzu na bo pululu.+
18 Na kilumbu yina Yehowa ta katula bima na bo yonso ya ke kumisaka nitu kitoko
Mitaku ya makulu, bilele ya kukanga na ntu, mpi bima ya ke kumisaka nitu kitoko ya kele bonso ngonda,+
19 Bima-makutu, mitaku ya maboko, mpi bilele ya kufika ntu,
20 Bampu,* mayaka ya makulu, mpi bilele ya kukanga na ntulu,
Bima ya kutudila mananasi* mpi bima ya ke kumisaka kitoko,*
21 Balupetu ya musapi mpi balupetu ya mbombo,
22 Barobe ya bankinsi, bamvwela, bakazaka, tu-basaki ya kunatila mbongo,
23 Batala-tala ya maboko+ mpi bilele ya lino,*
Batirbani mpi bilele ya kufika ntu.
24 Na kisika ya mafuta ya balsami+ ta vanda nsudi ya kupola;
Na kisika ya mukaba, nsinga;
Na kisika ya nsuki ya bo me yidika mbote, dibandi;+
Na kisika ya lele ya ntalu, lele ya saki;+
Mpi na kisika ya kitoko kidimbu ya tiya.
25 Bantu na nge ta bwa na mbele ya bitumba,
Mpi bantu na nge ya ngolo ta bwa na bitumba.+
4 Mpi bankento nsambwadi ta kanga bakala mosi na kilumbu yina+ mpi ta tuba nde:
“Beto ta dia dimpa na beto mosi
Mpi ta lwata bilele na beto mosi;
Kansi bika kaka nde bo binga beto na zina na nge
2 Na kilumbu yina, kima yina Yehowa ta sala nde yo mena ta vanda ya kitoko mpi ya nkembo, mpi mbuma ya ntoto ta vanda lulendo mpi kitoko ya bantu ya Izraele yina ta guluka.+ 3 Konso muntu yina ta bikala na Sioni mpi na Yeruzalemi, bo ta binga yandi santu, bantu yonso ya kele na Yeruzalemi yina bo me sonikaka bazina na bo sambu na kuzinga+ muna.
4 Ntangu Yehowa ta katula mvindu* ya bana-bankento ya Sioni+ mpi ta dipa menga ya Yeruzalemi yina me tiamukaka na kati na yandi na nzila ya mpeve ya ke sambisaka mpi ya mpeve ya ke yokaka,*+ 5 Yehowa ta ganga mpi dituti ti midinga na mwini mpi tiya ya ke pela ngolo na mpimpa+ na zulu ya Ngumba ya Sioni ya mvimba mpi na zulu ya kisika na yo ya balukutakanu; sambu kisika ya lutaninu ta vanda na zulu ya nkembo yonso. 6 Yo ta vanda ti kisasa mosi sambu na kubumbana ntangu ya ngolo na mwini,+ mpi sambu na kutina kuna mpi kuditanina na mipepe ya ngolo mpi na mvula.+
5 Pardo, bika mono yimbila bakala yina mono ke zolaka
Nkunga sambu na bakala yina mono ke zolaka mpi sambu na kilanga na yandi ya vinu.+
Bakala yina mono ke zolaka mingi vandaka ti kilanga ya vinu na lweka ya ngumba ya fioti ya ke butaka mbuma mingi.
2 Yandi timunaka yo mpi katulaka matadi na kati na yo.
Yandi kunaka na kati na yo nti ya vinu ya kitoko ya mbwaki,
Yandi tungaka nzo-zulu na kati-kati na yo,
Mpi timunaka dibulu na kati na yo sambu na kikamuninu ya vinu.+
Ebuna yandi landaka kutula kivuvu nde yo ta buta bambuma ya vinu ya mbote,
Kansi yo butaka kaka bambuma ya vinu ya mbi.+
3 “Ebuna ntangu yai, beno bantu ya Yeruzalemi mpi beno bantu ya Yuda,
Beno zenga makambu na kati na mono ti kilanga na mono ya vinu.+
4 Inki mono lendaka kusala diaka sambu na kilanga na mono ya vinu
Yina mono me sala ntete ve?+
Ntangu mono vandaka kutula kivuvu nde yo ta buta bambuma ya vinu ya mbote,
Sambu na nki yo butaka kaka bambuma ya vinu ya mbi?
5 Ntangu yai, bika mono songa beno
Mambu yina mono ta sala na kilanga na mono ya vinu:
Mono ta katula lupangu na yo,
Mpi bo ta yoka yo tiya.+
Mono ta buka kibaka na yo ya matadi,
Mpi bo ta niata yo.
6 Mono ta kumisa yo ntoto ya mpamba;+
Bo ta zenga ve balutangu na yo mpi bo ta bundula yo ve.
Yo ta fuluka ti tu-banti ya bansende mpi matiti ya mbi,+
Mpi mono ta pesa matuti nsiku ya kutinda ve mvula ata ya fioti na zulu na yo.+
7 Sambu kilanga ya vinu ya Yehowa ya makesa kele nzo ya Izraele,+
Bantu ya Yuda kele masamba* yina yandi vandaka kuzola mingi.
Yandi landaka kutula kivuvu nde lunungu ta vanda,
Kansi, tala! kukonda lunungu vandaka;
Yandi landaka kutula kivuvu nde bo ta sambisa mambu na lunungu,+
Kansi, tala! bidilu ya mpasi vandaka.”+
8 Mawa na bantu yina ke vukisaka nzo mosi na zulu ya nzo ya nkaka,+
Mpi yina ke yikaka kilanga mosi na zulu ya kilanga ya nkaka+
Tii kuna kisika kele diaka ve
Ebuna beno ke zinga beno mosi na ntoto yina!
9 Yehowa ya makesa me dia ndefi na makutu na mono
Nde banzo mingi, ata yo kele nene mpi kitoko,
Ta kuma kima ya ke pesa boma,
Bantu ta zinga ve kuna.+
11 Mawa na bantu yina ke telamaka na suka-suka sambu na kunwa malafu yina ke lawusaka,+
Bayina ke sukininaka tii na nkokila tii kuna vinu kulawusa bo!
12 Bo ke vandaka ti kidare mpi kima ya kubudila miziki ya kele ti bansinga,
Ngoma ya fioti, musembu, mpi vinu na bankinsi na bo;
Kansi bo ke tadilaka ve kisalu ya Yehowa,
Mpi bo ke monaka ve kisalu ya maboko na yandi.
13 Yo yina bo ta nata bantu na mono na insi ya nzenza
Sambu bo me konda nzayilu;+
Bantu na bo ya lukumu ta wa nzala,+
Mpi bantu na bo yonso ta wa nzala ya masa kibeni.
14 Yo yina Maziamu* me kudikumisa* nene
Mpi yo me kangula munoko na yo nene kibeni+
Ebuna kitoko* ya Yeruzalemi, makelele na yandi ya mingi, mpi bantu na yandi yina ke zolaka biese
Ta kulumuka kibeni na kati na yo.
15 Ebuna muntu ta kuma na nsi,
Bo ta kulumusa muntu,
Mpi bo ta kulumusa meso ya bantu ya lulendo.
16 Yehowa ya makesa ta baka lukumu na nzila ya lusambisu* na yandi;
Nzambi ya kieleka, Santu,+ ta kudisantisa na nzila ya lunungu.+
17 Mpi bana-mameme ta dia bonso na nseke na bo;
Banzenza ta dia na bisika ya me bikalaka mpamba ya bambisi yina bo ke disaka mbote.
18 Mawa na bantu yina ke benda kifu na bo ti bansinga ya ke kusaka
Mpi ke benda disumu na bo ti bansinga ya pusu-pusu;
19 Bayina ke tuba nde: “Bika nde Nzambi kusala kisalu na yandi nswalu;
Bika nde yo kwisa nswalu sambu beto mona yo.
20 Mawa na bantu yina ke tuba nde mbote kele mbi mpi mbi kele mbote,+
Bayina ke tula mpimpa na kisika ya nsemo mpi nsemo na kisika ya mpimpa,
Bayina ke tula kima ya ndudi na kisika ya kima ya sukadi mpi kima ya sukadi na kisika ya kima ya ndudi!
21 Mawa na bayina kele mayele na meso na bo mosi
Mpi kele ngangu na meso na bo mosi!+
22 Mawa na bayina kele ngolo na kunwa vinu,
Mpi na bantu yina kele ngolo na kusala malafu yina ke lawusaka,+
23 Bantu yina ke nungisa muntu ya mbi sambu yandi ke pesa bo avoka+
Mpi bayina ke zenga ve makambu ya muntu ya lunungu na lunungu!+
24 Yo yina, kaka mutindu tiya ke yokaka nianga
Mpi matiti ya kuyuma ke piaka na tiya,
Bansimbulu na bo ta pola,
Mpi bintuntu na bo ta panzana bonso mfututu,
Sambu bo buyaka nsiku* ya Yehowa ya makesa
Mpi bo zitisaka ve ndinga ya Santu ya Izraele.+
25 Yo yina Yehowa ta wila bantu na yandi makasi ya ngolo,
Mpi yandi ta tandula diboko na yandi sambu na kunwanisa bo mpi kufwa bo.+
Bangumba ta nikana,
Mpi bamvumbi na bo ta vanda bonso mvindu na babala-bala.+
Sambu na mambu yai yonso, makasi na yandi me mana ve,
Kansi diboko na yandi kele kaka ya kutandula sambu na kubula.
26 Yandi me tedimisa kidimbu mosi* na dikanda mosi ya ntama,+
Yandi me bula mwita sambu bo katuka na nsuka ya ntoto+ mpi bo kwisa;
Mpi tala! bo ke kwisa ntinu kibeni.+
27 Ata muntu mosi ve na kati na bo me lemba to me bula sakuba.
Ata muntu mosi ve ke nimba to ke lala.
Mikaba yina kele na luketo na bo me kanguka ve,
Bansinga ya basandale na bo mpi me zengana ve.
28 Batolo-tolo na bo yonso kele makasi
Mpi minduki na bo yonso ya batolo-tolo kele ya kutandula.*
Maboto ya bampunda na bo kele bonso matadi ya sileksi
Mpi makulu ya bapusu-pusu na bo kele bonso mupepe ya ngolo.+
Bo ta ngana mpi ta kanga mbisi
Mpi ta nata yo, ata muntu mosi ve ta gulusa yo.
30 Na kilumbu yina, bo ta sadila yo makelele
Bonso makelele ya nzadi-mungwa.+
Konso muntu ya ke tala insi yina ta mona mudidi ya ke pesa mpasi;
Ata nsemo me kuma mpimpa sambu na matuti.+
6 Na mvula yina ntotila Uziya fwaka,+ mono monaka Yehowa me vanda na kiti mosi ya kimfumu ya nda mpi ya kunanguka,+ mpi bansongi ya mvwela na yandi fulusaka tempelo. 2 Baserafe vandaka me telama na zulu na yandi; konso serafe vandaka ti mapapu sambanu. Konso serafe* fikaka luse na yandi ti mapapu zole, mpi fikaka makulu na yandi ti mapapu zole, mpi konso serafe vandaka kupumbuka-pumbuka ti mapapu zole.
3 Mosi vandaka kubinga ya nkaka nde:
“Yehowa ya makesa+ kele santu, santu, santu.
Ntoto ya mvimba me fuluka ti nkembo na yandi.”
4 Makelele yina* nikisaka bakielo, mpi nzo fulukaka ti midinga.+
5 Ebuna mono tubaka nde: “Mawa na mono!
Imene sambu na mono,*
Sambu mono kele muntu yina kele ti bikobo ya mvindu,
Mpi mono ke zinga na kati ya bantu ya kele ti bikobo ya mvindu;+
Sambu meso na mono me mona Ntotila, Yehowa ya makesa yandi mosi!”
6 Ebuna, serafe mosi pumbukaka mpi kwisaka na mono, mpi na diboko na yandi, yandi vandaka ti dikala ya tiya+ yina yandi bakaka na mesa-kimenga+ ti bapense. 7 Yandi simbaka munoko na mono mpi tubaka nde:
“Tala! Yo me simba bikobo na nge.
Kifu na nge me katuka
Mpi bo me fika disumu na nge.”
8 Ebuna mono waka ndinga ya Yehowa ke tuba nde: “Nani mono ta tinda, mpi nani ta kwenda sambu na beto?”+ Mpi mono tubaka nde: “Mono yandi yai! Tinda mono!”+
9 Yandi vutulaka nde, “Kwenda, mpi tubila bantu yina nde:
‘Beno ta wa mbala na mbala,
Kansi beno ta bakisa ve;
Beno ta mona mbala na mbala,
Kansi beno ta baka ve nzayilu.’+
10 Sala nde ntima ya bantu yai kukuma ngolo,+
Sala nde makutu na bo kuwa ve,+
Mpi kanga meso na bo,
Sambu bo mona ve ti meso na bo
Mpi bo wa ve ti makutu na bo,
Sambu ntima na bo kubakisa ve
Mpi bo vutuka ve ebuna bo beluka.”+
11 Ebuna mono tubaka nde: “O Yehowa, tii nki ntangu?” Yandi tubaka nde:
“Tii kuna bambanza ta bikala mayumbu kukonda bantu ya ke zinga kuna,
Banzo ta konda bantu,
Mpi insi ta bikala mayumbu mpi mpamba;+
12 Tii kuna Yehowa ta katula bantu mpi ta nata bo ntama,+
Mpi mayumbu ya insi ta yalumuka kibeni.
13 “Kansi na kati na yo, yo ta vanda kaka ti ndambu mosi na kati ya bandambu kumi, mpi bo ta yoka yo diaka, bonso nti mosi ya nene mpi bonso nti ya bo ke bingaka shene, yina kisina na yo ke bikalaka kana bo zenga yo; nkuna* ya santu ta vanda kisina na yo.”
7 Na bilumbu ya Ahazi+ mwana ya Yotami mwana ya Uziya, ntotila ya Yuda, Resini ntotila ya Siria ti Peka+ mwana ya Remalia ntotila ya Izraele kwisaka kutombuka sambu na kunwanisa Yeruzalemi, kansi yandi* kukaka ve kubotula yo.+ 2 Bo songaka nzo ya Davidi nde: “Siria me vukisa basoda ti Efrayimi.”
Yo yina ntima ya Ahazi ti ntima ya bantu na yandi yantikaka kutekita, mutindu banti ya mfinda ke nikanaka na mupepe.
3 Ebuna Yehowa tubilaka Yezaya nde: “Basika kwenda kukutana ti Ahazi, nge ti mwana na nge ya bakala Sheare-yashubi,*+ na nsuka ya nzila* ya kiziba ya zulu+ yina ke nataka masa, pene-pene ya nzila ya nene ya kilanga ya muntu ya ke yobisaka bilele. 4 Nge fwete tubila yandi nde, ‘Vanda pima. Kuwa boma ve, mpi kulemba ve nitu sambu na bansimbulu zole yai ya kitini ya nti ya ke pia tiya, sambu na makasi ya ngolo ya Resini ti Siria mpi ya mwana ya Remalia.+ 5 Sambu Siria ti Efrayimi mpi mwana ya Remalia me kana kusala nge mbi mpi ke tuba nde: 6 “Beto tombuka sambu na kunwanisa Yuda, beto fwa yo* mpi beto bedisa yo,* ebuna beto tula mwana ya Tabeele ntotila+ na yo.”
7 “‘Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene me tuba nde:
“Yo ta nunga ve,
Yo ta salama mpi ve.
8 Sambu ntu-mbanza ya Siria kele Damasi,
Mpi mfumu ya Damasi kele Resini.
Na ntwala nde bamvula 65 kumana
Efrayimi ta fwa kibeni mpi ta vanda diaka ve dikanda.+
Kana nge kele ve ti lukwikilu ya ngolo,
Nge ta vanda ve ngolo.”’”
10 Yehowa tubilaka diaka Ahazi nde: 11 “Lomba kidimbu mosi na Yehowa Nzambi na nge;+ yo lenda vanda mudindu kibeni bonso Maziamu* to nda kibeni bonso zulu.” 12 Kansi Ahazi tubaka nde: “Mono ta lomba ve, mono ta meka mpi ve Yehowa.”
13 Ebuna Yezaya tubaka nde: “O nzo ya Davidi, beno wa. Keti yo me fwana ve mutindu beno ke meka kikalulu ya kukanga-ntima ya bantu? Keti beno fwete meka mpi kikalulu ya kukanga-ntima ya Nzambi?+ 14 Yo yina Yehowa ta pesa beno kidimbu: Tala! Mwana-nkento* ta baka divumu mpi ta buta mwana-bakala,+ mpi yandi ta pesa yandi zina Emanuele.*+ 15 Yandi ta dia manteka ti bwiki na ntangu yandi ta zaba mutindu ya kubuya mambu ya mbi mpi ya kusola mambu ya mbote. 16 Sambu na ntwala nde mwana-bakala kuzaba mutindu ya kubuya mambu ya mbi mpi ya kusola mambu ya mbote, bo ta yambula+ kibeni insi ya bantotila yina zole ya beno ke waka boma. 17 Yehowa ta natila nge ti bantu na nge ti nzo ya tata na nge ntangu mosi ya me salamaka ntete ve tuka kilumbu yina Efrayimi kabwanaka ti Yuda,+ sambu yandi ta nata ntotila ya Asiria.+
18 “Na kilumbu yina, Yehowa ta bula mwita sambu na kubinga banzinzi na bamasa ya fioti ya Nile ya Ezipte mpi baniosi na insi ya Asiria, 19 ebuna bo yonso ta kwisa mpi ta vanda na zulu ya miwanda ya nda, na zulu ya bampwasa yina kele na matadi, na zulu ya tu-banti yonso ya bansende, mpi na zulu ya bisika yonso ya masa.
20 “Na kilumbu yina, na nsadisa ya lutebu mosi ya bo me defa pene-pene ya Nzadi,* na nsadisa ya ntotila ya Asiria,+ Yehowa ta kulula ntu mpi mika ya makulu, ebuna yo ta katula mpi mandefo.
21 “Na kilumbu yina, muntu mosi ta bikisa na luzingu mwana-ngombe mosi ya kimvuka ya bangombe mpi mameme zole. 22 Sambu miliki* ta vanda mingi, yandi ta dia manteka; sambu konso muntu yina ke bikala na insi ta dia manteka ti bwiki.
23 “Na kilumbu yina, konso kisika yina banti ya vinu vandaka 1 000, yina vandaka na ntalu ya mbongo 1 000 ya bibende, yo ta vanda kaka ti tu-banti ya bansende ti matiti ya mbi. 24 Bantu ta kwenda kuna ti batolo-tolo mpi minduki ya batolo-tolo, sambu insi yonso ta kuma tu-banti ya bansende mpi matiti ya mbi. 25 Mpi bangumba yonso yina bo vandaka kukatula matiti ti nsengo, nge ta kwenda ve pene-pene sambu na boma ya tu-banti ya bansende ti matiti ya mbi; yo ta kuma kisika ya kudisa bangombe mpi ntoto yina mameme ta niataka.”
8 Yehowa tubilaka mono nde: “Baka kitini mosi ya nene ya dibaya+ mpi sonika na zulu na yo ti kilapi yina bantu yonso ke vandaka na yo* nde, ‘Mahere-shalale-ashi-bazi.’* 2 Mpi bika nde bambangi ya kwikama, nganga-nzambi Uria+ mpi Zekaria mwana ya Yeberekia, kusonikila mono yo sambu na kundimisa* yo.”
3 Ebuna mono vukisaka nitu ti* mbikudi ya nkento,* yandi bakaka divumu mpi na nima yandi butaka mwana ya bakala.+ Yehowa tubilaka mono nde: “Pesa yandi zina Mahere-shalale-ashi-bazi, 4 sambu na ntwala nde mwana yina kuzaba kubinga, ‘Tata na mono!’ mpi ‘Mama na mono!’ bo ta nata na meso ya ntotila ya Asiria bima ya Damasi mpi bima yina bo ta botula na Samaria.”+
5 Yehowa tubilaka mono diaka nde:
6 “Sambu bantu yai me buya bamasa ya Shiloa*+ ya ke kulumukaka malembe-malembe,
Mpi bo ke wa kiese sambu na Resini ti mwana ya Remalia,+
7 Yo yina sambu na kunwanisa bo, Yehowa ta nata
Bamasa ya ngolo mpi ya nene ya Nzadi,*
Ntotila ya Asiria+ ti nkembo na yandi yonso.
Yandi ta kwisa na zulu ya bamasa na yandi yonso
Mpi ta fulusa balweka yonso ya bamasa na yandi
8 Ebuna yandi ta kwenda nswalu na Yuda.
Yandi ta fuluka mpi ta luta, mpi ta kuma tii na nkingu;+
Mapapu na yandi ya kutandula ta fuluka na insi na nge ya mvimba,
9 Beno bantu, beno pesa mpasi, kansi bo ta zenga beno bitini-bitini.
Beno wa, beno bantu yonso ya bisika ya ntama ya ntoto!
Beno yilama* sambu na bitumba, kansi bo ta zenga beno bitini-bitini!+
Beno yilama sambu na bitumba, kansi bo ta zenga beno bitini-bitini!
10 Beno baka bangidika, kansi yo ta nunga ve!
11 Ti diboko na yandi ya ngolo na zulu na mono, Yehowa tubilaka mono mambu yai sambu na kukebisa mono na kulanda ve nzila ya bantu yina:
12 “Beno fwete binga ve komplo kima yina bantu yai ke binga komplo!
Beno wa ve boma ya mambu yina bo ke wa boma!
Beno tekita ve sambu na yo.
13 Yehowa ya makesa—yandi kele Muntu yina beno fwete mona nde yandi kele santu,+
Yandi kele Muntu yina beno fwete wa boma,
Mpi yandi kele Muntu yina fwete sala nde beno tekita.”+
14 Yandi ta kuma bonso kisika ya santu,
Kansi bonso ditadi ya ke budisaka sakuba+
Mpi bonso ditadi ya ke bwisaka
Sambu na banzo yonso zole ya Izraele,
Yandi ta kuma bonso mutambu mpi bukondi
Sambu na bantu ya Yeruzalemi.
15 Bantu mingi na kati na bo ta bula sakuba, ta bwa mpi ta bukana;
Bo ta tudila bo mutambu mpi bo ta kangama.
16 Dimba-dimba mukanda ya kundimisa yina bo me sonikaka,
Kanga nsiku* na kati ya balongoki na mono!
17 Mono ta vingila* Yehowa,+ yina ke bumba luse na yandi sambu nzo ya Yakobi+ kumona yo ve, mpi mono ta tula kivuvu na yandi.
18 Tala! Mono ti bana yina Yehowa me pesaka mono,+ beto kele na Izraele bonso bidimbu+ mpi bonso bimangu yina me katuka na Yehowa ya makesa, yina ke zingaka na Ngumba ya Sioni.
19 Mpi kana bo tubila beno nde: “Beno yula bantu yina ke solulaka ti bampeve ya bafwa to bantu yina ke zabisaka bantu mambu yina ta kumina bo, bantu yina ke yimba-yimbaka mpi ke nguna-ngunaka,” keti bantu fwete yula ve Nzambi na bo? Keti bo fwete yula bafwa sambu na mambote ya bantu yina kele na luzingu?+ 20 Kansi, bo fwete yula nsiku mpi kimbangi yina bo me sonikaka!
Ntangu bo ke tuba ve na kuwakana ti ndinga yai, bo kele ve ti nsemo.*+ 21 Mpi konso muntu ta luta na insi yina ti mpasi mpi nzala; mpi sambu yandi ta vanda na nzala mpi makasi,+ yandi ta singa ntotila na yandi ti Nzambi na yandi ntangu yandi ta tala na zulu. 22 Ebuna yandi ta tala na ntoto mpi ta mona kaka mpasi ti mudidi, mpimpa ya ngolo ti bantangu ya mpasi, mpimpa mpi kukonda nsemo.
9 Kansi, mudidi ta vanda ve bonso na ntangu yina insi vandaka na mawa, bonso na ntangu ya ntama yina bo vandaka kusadila ntoto ya Zebuloni ti ntoto ya Naftali mambu ti kuvweza+ yonso. Kansi na nima, yandi ta sala nde bo pesa yo lukumu—nzila yina kele na lweka ya nzadi-mungwa, pene-pene ya Yordani, Galilea ya makanda.
2 Bantu yina vandaka kutambula na mpimpa
Me mona nsemo ya mingi.
Mpi bantu yina vandaka kuzinga na insi ya mudidi ya ngolo,
Nsemo me sema na zulu na bo.+
3 Nge me kumisa dikanda yina mingi;
Nge me sala nde kiese na yo kukuma mingi.
Bo ke sepela na ntwala na nge
Mutindu bantu ke sepelaka na ntangu ya kukatula bima na bilanga,
Mutindu bantu yina ke kabulaka na kiese yonso bima ya bo me botula.
4 Sambu nge me zenga vangu ya kilo na bo bitini-bitini,
Nti yina kele na mapeka na bo, muhangu ya mfumu ya kisalu,
Bonso na kilumbu ya Madiani.+
5 Konso sapatu ya bitumba yina ke nikisaka ntoto ntangu bo ke tambula ti yo
Mpi konso lele yina me pola na menga
Ta kuma bima ya kupedisila tiya.
Bo ta bingaka yandi Ndongisi ya Mayele,+ Nzambi ya Ngolo,+ Tata ya Kukonda Nsuka, Mfumu ya Ngemba.
7 Luyalu* na yandi
Ta yalumuka
Mpi ta vanda na ngemba
kukonda nsuka,+
Na zulu ya kiti ya kimfumu ya Davidi+
mpi na zulu ya kimfumu na yandi
Sambu na kutula yo ngolo+
mpi kupesa yo maboko
Na nsadisa ya lunungu+
mpi ya masonga+
Yantika bubu yai mpi kimakulu.
Kikesa ya Yehowa ya makesa
ta sala diambu yai.
8 Yehowa tindaka ndinga sambu na kunwanisa Yakobi,
Mpi yo kwisilaka Izraele.+
9 Bantu yonso ta zaba yo
—Efrayimi ti bantu ya Samaria—
Bayina ke tuba na lulendo yonso mpi na kukonda luzitu ya ntima na bo nde:
10 “Babriki me bwa,
Kansi beto ta tunga ti matadi ya bo me pasula.+
Bo me zenga banti ya sikomore,
Kansi beto ta yingisa yo ti banti ya sedre.”
11 Yehowa ta tedimisa bambeni ya Resini sambu na kunwanisa yandi,
Mpi ta pusa bambeni na yandi na kusala mambu,
12 Siria katuka na ndambu ya esti mpi bantu ya Filistia katuka na ndambu ya westi,*+
Bo ta kangula minoko+ mpi ta dia Izraele.
Sambu na mambu yai yonso, makasi na yandi me mana ve,
Kansi diboko na yandi kele kaka ya kutandula sambu na kubula.+
13 Ata mpidina, bantu me vutukila ve Muntu yina ke bula bo;
Bo me sosa ve Yehowa ya makesa.+
15 Ntu kele nkuluntu mpi muntu ya bo ke zitisaka mingi,
Mpi mukila+ kele mbikudi yina ke pesa malongi ya luvunu.
16 Bantu yina ke twadisa bantu yai ke sala nde bo yungana-yungana;
Mpi bantu yina bo ke twadisa me kuma kisaka-saka.
17 Yo yina Yehowa ta sepela ve na baleke na bo ya babakala,
Mpi yandi ta wa ve mawa sambu na bana na bo ya me konda batata* mpi mifwidi na bo ya bankento;
Sambu bo yonso kele bankolami mpi bantu ya ke salaka mambi+
Mpi konso munoko ke basisa mambu ya buzoba.
Sambu na mambu yai yonso, makasi na yandi me mana ve,
Kansi diboko na yandi kele kaka ya kutandula sambu na kubula.+
18 Sambu mbi ke pela bonso tiya,
Yo ke yoka tu-banti ya bansende mpi matiti ya mbi.
Yo ta tula tiya na tu-banti ya mfinda,
Mpi yo ta tombuka na midinga.
19 Sambu na nganzi ya Yehowa ya makesa
Bo me tula tiya na insi,
Ebuna bantu ta kuma kima ya kupedisila tiya.
Muntu mosi ve ta gulusa ata mpangi na yandi.
20 Muntu mosi ta zenga kima yina kele na diboko ya kitata,
Kansi yandi ta vanda kaka na nzala;
Mpi muntu ya nkaka ta dia kima yina kele na diboko ya kimama,
Kansi bo ta fuluka ve.
Konso muntu ta dia nsuni ya diboko na yandi mosi,
21 Manase ta dia Efrayimi,
Mpi Efrayimi ta dia Manase.
Kumosi bo ta nwanisa Yuda.+
Sambu na mambu yai yonso, makasi na yandi me mana ve,
Kansi diboko na yandi kele kaka ya kutandula sambu na kubula.+
10 Mawa na bantu yina ke basisaka bansiku+ ya ke pesaka mpasi,
Bayina ke sonikaka mbala na mbala bantuma ya ke niokulaka,
2 Sambu na kubuya kusambisa mambu yina nsukami ke funda,
Sambu na kubuyisa lunungu+ na muntu ya kukonda mfunu yina kele na kati ya bantu na mono,
Kukumisa mifwidi ya bankento bima na bo ya bo me botula,
Mpi bana ya me konda batata* bima na bo ya bo me botula na bitumba!+
4 Ata kima mosi ve me bikala, katula kaka kukondama na kati ya bantu ya boloko
To kubwa na kati ya bantu ya bo me fwa.
Sambu na mambu yai yonso, makasi na yandi me mana ve,
Kansi diboko na yandi kele kaka ya kutandula sambu na kubula.+
5 “Aa! muntu ya Asiria,+
Nti sambu na kumonisa makasi+ na mono,
Mpi muhangu yina kele na diboko na bo sambu na kumonisa makasi!
6 Mono ta tinda yandi sambu na kunwanisa dikanda+ yina ke kolamaka,
Sambu na kunwanisa bantu yina pesaka mono makasi;
Mono ta songa yandi na kubotula bima mingi mpi na kubaka bima mingi
Mpi na kuniata bo mutindu bo ke niataka poto-poto na babala-bala.+
7 Kansi ngindu na yandi ta vanda ve mutindu yina,
Mpi ntima na yandi ta kana ve kusala mutindu yina;
Sambu ngindu ya kufwa kele na ntima na yandi,
Ya kufwa makanda mingi, kansi fioti ve.
8 Sambu yandi ke tuba nde,
‘Keti bantu yina ke sadila mono bonso bamfumu kele ve bo yonso bantotila?+
9 Keti Kalno+ kele ve bonso Karkemishi?+
Keti Amati+ kele ve bonso Arpadi?+
Keti Samaria+ kele ve bonso Damasi?+
10 Diboko na mono kangaka bimfumu ya banzambi ya kukonda mfunu,
Bayina biteki na bo vandaka mingi kuluta biteki ya Yeruzalemi ti ya Samaria!+
11 Keti mono ta sala mpi ve Yeruzalemi ti biteki na yo
Mutindu mono salaka Samaria ti banzambi na yo ya kukonda mfunu?’+
12 “Ntangu Yehowa ta manisa kisalu na yandi yonso na Ngumba ya Sioni ti na Yeruzalemi, yandi* ta pesa ntotila ya Asiria ndola sambu na ntima na yandi ya kukonda luzitu mpi kutala na yandi ya lulendo mpi ya kudisongisa.+ 13 Sambu yandi ke tuba nde,
‘Mono ta sala yo na ngolo ya diboko na mono,
Mpi ti mayele na mono, sambu mono kele mayele.
Mono ta katula bandilu ya bantu+
Mpi mono ta botula bimvwama na bo,+
Ebuna mono ta bedisa bantu yina ke zingaka kuna bonso muntu mosi ya ngolo.+
14 Bonso muntu mosi ya me kuma pene-pene ya buyamba,
Diboko na mono ta botula bima ya bantu;
Mpi bonso muntu mosi ya ke vukisa maki ya bo me yambula,
Mono ta vukisa ntoto ya mvimba!
Ata ndeke mosi ve ta nikisa-nikisa mapapu na yandi, ta kangula munoko na yandi, to ta yimba-yimba.’”
15 Keti disoka ta kudinangula na zulu ya muntu yina ke sadila yo?
Keti si ta kudinangula na zulu ya muntu yina ke zenga ti yo?
Keti nti+ ta nikisa muntu yina ke tombula yo?
To keti nti lenda tombula muntu yina me simba yo?
16 Yo yina Mfumu ya kieleka, Yehowa ya makesa,
Ta sala nde bantu na yandi+ ya mafuta-mafuta kukonda,
Mpi na nsi ya nkembo na yandi, yandi ta pedisa tiya ya ngolo.+
17 Nsemo+ ya Izraele ta kuma tiya,+
Mpi Santu na yandi ta kuma ludimi ya tiya;
Yo ta pela ngolo mpi ta yoka matiti na yandi ya mbi ti tu-banti na yandi ya bansende na kilumbu mosi.
18 Yandi ta katula kimakulu* nkembo ya mfinda na yandi mpi ya kisika na yandi ya bo me kunaka banti yina ke butaka bambuma;
Yo ta vanda bonso ntangu muntu mosi ya ke bela ke kondaka.+
19 Banti ya mfinda na yandi yina ta bikala
Ta vanda fioti kibeni na mpila nde mwana-fioti ya bakala lenda tanga yo.
20 Na kilumbu yina, bantu ya Izraele yina me bikala
Mpi bantu ya nzo ya Yakobi yina me guluka
Ta tula diaka ve ntima na muntu yina bedisaka bo;+
Kansi ti kwikama, bo ta tula ntima na Yehowa,
Santu ya Izraele.
21 Kaka bantu yina me bikala bantu ta vutuka,
Bantu ya Yakobi ya me bikala, na Nzambi ya Ngolo.+
22 O Izraele, ata bantu na nge
Kele bonso bambuma ya zelo ya nzadi-mungwa,
Kaka bantu fioti yina me bikala na kati na bo bantu ta vutuka.+
23 Ee, lukanu ya kumanisa bo yina Mfumu ya Kuluta Nene, Yehowa ya makesa, bakaka
Ta lungana na insi+ ya mvimba.
24 Yo yina Mfumu ya Kuluta Nene, Yehowa ya makesa, me tuba nde: “Bantu na mono yina ke zinga na Sioni, beno wa boma ve sambu na muntu ya Asiria, yina vandaka kubula beno fimbu mpi kutedimisa nti+ na yandi sambu na kunwanisa beno mutindu Ezipte salaka.+ 25 Sambu kubika fioti kibeni, ndola ta suka; makasi na mono ta kwenda na ndambu na bo tii kuna bo ta fwa.+ 26 Yehowa ya makesa ta nikisila yandi+ fimbu, bonso ntangu yandi bedisaka Madiani na ditadi ya Orebi.+ Mpi nti na yandi ta vanda na zulu ya nzadi-mungwa, ebuna yandi ta tedimisa yo mutindu yandi tedimisilaka Ezipte.+
27 Na kilumbu yina, kilo na yandi ta katuka na zulu ya dipeka na nge,+
Mpi vangu na yandi ta katuka na zulu ya nkingu na nge,+
Ebuna vangu yina ta bukana+ sambu na mafuta.”
29 Bo me luta na kisika ya bo lenda sabuka na makulu,
Bo me lala na Geba,+
30 O mwana-nkento ya Galimi, tula milolo mpi boka!
O Layisha, tula dikebi!
O nsukami Anatoti!+
31 Madmena me tina.
Bantu ya Gebimi me sosa kisika ya lutaninu.
32 Bubu yai kibeni, yandi ta telama na Nobi.+
Yandi ta nikisa dikofi na yandi na ndambu ya ngumba ya mwana-nkento ya Sioni,
Ngumba ya fioti ya Yeruzalemi.
33 Tala! Mfumu ya kieleka, Yehowa ya makesa,
Ke zenga balutangu ti makelele ya ngolo kibeni;
Banti ya kuluta nda bo ke zenga yo,+
Mpi banti ya nda mingi bo ke kulumusa yo.
34 Yandi ta zenga tu-banti ya mfinda ti kisadilu ya kibende,*
Mpi Libani ta bwa na diboko ya muntu ya ngolo.
11 Ka-lutangu+ mosi ta mena na kisina ya Yese,+
Mpi lutangu+ yina ta basika na misisa na yandi ta buta mbuma.
2 Mpeve ya Yehowa ta vanda na zulu na yandi,+
Mpeve ya mayele+ mpi ya mayele ya kubakisa mambu,
Mpeve ya ndongisila mpi ya ngolo,+
Mpeve ya nzayilu mpi ya boma ya Yehowa;
3 Mpi yandi ta wa kiese na boma ya Yehowa.+
Yandi ta sambisa ve na kutadila mambu yina ke monana na meso na yandi,
Yandi ta nganina mpi ve na kutadila mambu yina makutu na yandi ke wa.+
4 Yandi ta sambisa nsukami na mutindu ya mbote*
Mpi yandi ta nganina bantu ti lunungu sambu na mambote ya bantu ya kudikulumusa ya ntoto.
Yandi ta bula ntoto ti fimbu ya munoko na yandi+
5 Lunungu ta vanda mukaba ya divumu na yandi
Mpi kwikama ta vanda mukaba ya luketo+ na yandi.
6 Kibulu ta zinga ti mwana-dimeme+ sambu na mwa ntangu,
Mwana-nkombo ta lala kisika mosi ti nkoyi,
Mwana-ngombe, ntambu,* ti mbisi ya mafuta-mafuta, bo yonso ta vanda kisika mosi;*+
Ebuna mwana-bakala ya fioti ta twadisa bo.
7 Ngombe ya nkento ti urse ta dia kisika mosi,
Mpi bana na bo ta lala kisika mosi.
Ntambu ta dia matiti bonso ngombe ya bakala.+
8 Mwana yina bo ke nwisa mabele ta sakana na dibulu ya kobra,
Mpi mwana yina bo me katula na mabele ta tula diboko na yandi na dibulu ya nioka ya ndikila.
Mpi ta bebisa ata kima mosi ve na ngumba+ na mono yonso ya santu,
Sambu ntoto ta fuluka kibeni ti nzayilu ya Yehowa
Mutindu bamasa ke fulusaka nzadi-mungwa.+
10 Na kilumbu yina, musisa ya Yese+ ta telama bonso kidimbu* sambu na bantu.+
Makanda ta tala na ndambu na yandi sambu na kusosa lutwadisu,*+
Mpi kisika na yandi ya kupema ta kuma ya nkembo.
11 Na kilumbu yina, Yehowa ta sadila diaka diboko na yandi, na mbala ya zole, sambu na kubaka bantu na yandi yina me bikala na Asiria,+ na Ezipte,+ na Patrosi,+ na Kushi,+ na Elami,+ na Shinare,* na Amati, mpi na bisanga ya nzadi-mungwa.+ 12 Yandi ta tedimisa kidimbu mosi* sambu na makanda mpi ta vukisa bantu ya Izraele+ yina me panzanaka; ebuna yandi ta vukisa bantu ya Yuda yina me panzanaka katuka na bandambu yonso iya ya ntoto.+
13 Kimpala ya Efrayimi ta vanda diaka ve,+
Mpi bantu yina ke kangilaka Yuda kimbeni ta vanda diaka ve.
Efrayimi ta wila ve Yuda kimpala,
Yuda mpi ta kangila ve Efrayimi+ kimbeni.
14 Mpi bo ta kulumuka na tu-bangumba* ya bantu ya Filistia na ndambu ya westi;
Bo ta vukana sambu na kubotula bantu ya Esti bima.
Bo ta tandula diboko na bo sambu na kunwanisa* Edomi+ ti Moabi,+
Mpi bantu ya Amoni ta kuma bantu na bo.+
Ti mpema* na yandi ya tiya yandi ta bula yo na* bamasa na yo nsambwadi,
Mpi yandi ta pusa bantu na kusabuka ti basandale na bo.
16 Ebuna yo ta vanda ti nzila mosi ya nene+ yina ta katuka na Asiria sambu na bantu na yandi ya me bikala,+
Kaka mutindu yo vandaka sambu na Izraele na kilumbu yina yandi basikaka na insi ya Ezipte.
12 Na kilumbu yina nge ta tuba kibeni nde:
“O Yehowa, mono ke pesa nge matondo,
Sambu ata nge wilaka mono makasi,
Makasi na nge lembamaka malembe-malembe, mpi nge pesaka mono kikesa.+
2 Nzambi kele luguluku na mono.+
Mono ta tula ntima mpi ta wa boma ve;+
Sambu Yah* Yehowa kele kikesa na mono mpi ngolo na mono,
Mpi yandi me kuma luguluku na mono.”+
3 Beno ta baka masa na kiese
Na banto ya luguluku.+
4 Mpi na kilumbu yina beno ta tuba nde:
“Beno pesa Yehowa matondo,
beno binga zina na yandi,
Beno zabisa bantu
bisalu na yandi!+
Beno zabisa mutindu zina na yandi
kele ya kunanguka.+
5 Beno yimba bankunga* sambu na kukumisa Yehowa,+ sambu yandi me sala mambu ya nene.+
Bika nde bo zabisa diambu yai na ntoto ya mvimba.
6 Boka mpi tula milolo ya kiese, nge muntu* ya ke zingaka na Sioni,
Sambu Santu ya Izraele kele nene na kati na nge.”
13 Nsangu sambu na Babilone,+ yina Yezaya+ mwana ya Amozi monaka na mbona-meso:
2 “Beno tedimisa kidimbu*+ na zulu ya ngumba ya kukonda banti.
Beno binga bo, beno nikisa diboko na beno na zulu sambu na kubinga bo,
Sambu bo kwisa kukota na bakielo ya bantu ya lukumu.
3 Mono me pesa nsiku na bantu yina mono me solaka.*+
Mono me binga basoda na mono sambu na kumonisa makasi na mono,
Bantu na mono yina ke wa kiese na lulendo yonso.
4 Beno wa! Kimvuka ya bantu na ngumba,
Yo ke wakana bonso nde bo kele bantu mingi!
Beno wa! Kungana ya bimfumu,
Ya makanda yina me vukana kisika mosi!+
Yehowa ya makesa ke vukisa basoda sambu na bitumba.+
5 Bo ke katuka na insi mosi ya ntama,
Na nsuka ya ntoto,+
Yehowa ti binwaninu ya makasi na yandi,
Sambu na kufwa ntoto ya mvimba.+
6 Beno dila, sambu kilumbu ya Yehowa me kuma pene-pene!
Yo ta kwisa bonso lufwa ya me katuka na Nkwa-Ngolo Yonso.+
7 Yo yina maboko yonso ta lemba,
Mpi ntima ya konso muntu ta lemba sambu na boma.+
8 Bantu me kuma kisaka-saka.+
Bo ke kudibaluka-baluka mpi ke wa mpasi
Bonso nkento yina kele na misongo.
Bo ke talana na boma,
Baluse me kuma mbwaki sambu na mpasi.
9 Tala! Kilumbu ya Yehowa ke kwisa,
Yo kele ya nku ti nganzi mpi makasi ya ngolo,
Sambu na kukumisa insi kima ya ke pesa boma,+
Mpi sambu na kumanisa bansumuki ya insi yina kele na kati na yo.
10 Sambu bambwetete ya zulu ti bimvuka na yo ya bambwetete*+
Ta pesa ve nsemo na yo;
Ntangu ta vanda mpimpa ntangu yo ta basika,
Mpi ngonda ta pesa ve nsemo na yo.
11 Mono ta sambisa nsi-ntoto ya mvimba sambu na mbi na yo,+
Mpi bantu ya mbi sambu na kifu na bo.
Mono ta sukisa lulendo ya bantu ya lulendo,
Mpi mono ta kulumusa lulendo ya bantu ya nku.+
12 Mono ta sala nde yo kuma mpasi na kumona muntu kuluta kumona wolo ya bunkete,+
Mpi na kumona bantu kuluta kumona wolo ya Ofire.+
13 Yo yina mono ta sala nde zulu kutekita,
Mpi ntoto ta nikana na kisika na yo+
Sambu na makasi ya Yehowa ya makesa na kilumbu ya makasi na yandi ya ngolo.
14 Bonso mbambi ya bo ke zomba mpi bonso bitwisi yina me konda muntu ya kuvukisa yo,
Konso muntu ta vutuka na bantu na yandi mosi,
Konso muntu ta tina na insi na yandi mosi.+
15 Konso muntu yina bo ta mona bo ta tobula yandi,
Mpi konso muntu yina bo ta kanga ta fwa na mbele ya bitumba.+
16 Bo ta zenga bana na bo bitini-bitini na meso na bo,+
Bo ta yiba na banzo na bo,
Mpi bankento na bo, bo ta ladisa bo na kingolo-ngolo.
17 Sambu na kunwanisa bo, mono ke tedimisa bantu ya Media,+
Yina ke monaka arza bonso kima ya mpamba
Mpi yina ke sepelaka ve ti wolo.
18 Minduki na bo ya batolo-tolo ta panza baleke;+
Bo ta wila ve mbuma ya divumu mawa,
Bo ta wila mpi ve bana mawa.
19 Ebuna Babilone, kimfumu ya me luta bimfumu+ yonso na nkembo,*
Kitoko mpi lulendo ya bantu ya Kaldea,+
Ta vanda bonso Sodome ti Gomore ntangu Nzambi fwaka yo.+
20 Bantu ta zingaka diaka ve na kati na yandi,
Yandi ta vanda mpi ve kisika yina bantu ta kwisaka kuzinga na bandonga yonso ya bantu.+
Ata muntu ya Arabi mosi ve ta tedimisa tenta na yandi kuna,
Mpi bangungudi ta pemisa ve bitwisi na bo kuna.
21 Bigangwa ya ke zingaka na ntoto ya zelo na zelo ta lalaka kuna,
Banzo na bo ta fuluka ti bikungulu,
22 Bigangwa yina ke nganaka ta ngana ngolo na banzo-zulu na yandi
Mpi bambwa ya nseke ta boka ngolo na banzo na yandi ya kitoko.
Ntangu na yandi me kuma pene-pene, mpi bo ta kumisa ve bilumbu na yandi nda.”+
14 Sambu Yehowa ta wila Yakobi+ mawa, mpi yandi ta sola diaka Izraele.+ Yandi ta tula bo* na insi na bo,+ ebuna banzenza ta kwisa kukuta bo mpi ta kangama ti nzo ya Yakobi.+ 2 Bantu ta baka bo mpi ta nata bo na kisika na bo mosi, ebuna nzo ya Izraele ta baka bo bonso bansadi ya babakala mpi ya bankento+ na insi ya Yehowa; bo ta kanga bantu yina nataka bo na kimpika, mpi bo ta yala bantu yina vandaka kupusa bo na kusala kisalu.*
3 Kilumbu yina Yehowa ta pemisa nge na mpasi na nge, na mambu ya ke yangisa nge mpi na kimpika ya ngolo yina bo tulaka nge,+ 4 nge ta tuba kingana* yai na ndinga ya ngolo sambu na ntotila ya Babilone:
“A mutindu muntu yina vandaka kupusa bankaka na kusala kisalu* me suka!
A mutindu kuniokwama me suka!+
5 Yehowa me buka nti ya bantu ya mbi,
Nti ya bamfumu,+
6 Muntu yina vandaka kubula bantu makofi na nganzi yonso kukonda kuyambula,+
Muntu yina vandaka kuyala makanda na makasi yonso kukonda kulemba mpi kumonisa yo mpasi.+
7 Ntangu yai, ntoto ya mvimba me pema, yo me kuma na ngemba.
Bantu ke tula milolo ya kiese.+
8 Ata banti ya yenevriye kele na kiese sambu na nge
Kumosi ti banti ya sedre ya Libani.
Yo ke tuba nde: ‘Katuka ntangu nge me bwaka,
Ata muntu mosi ve ya ke zengaka banti ke kwisa sambu na kuzenga beto.’
9 Ata Maziamu* na nsi ya ntoto me nikana
Sambu na kuyamba nge ntangu nge me kwisa.
Sambu na nge, yo me tedimisa bantu yina me konda ngolo na lufwa,
Bantwadisi yonso* ya ntoto yina vandaka kuniokula bantu.
Yo me sala nde bantotila yonso ya makanda kutelama na bakiti na bo ya kimfumu.
10 Bo yonso ke tuba mpi ke songa nge nde,
‘Keti nge mpi me lemba bonso beto?
Keti nge me kuma bonso beto?
Mikuni me tandama na nsi na nge bonso mbeto,
Mpi misopi kele lele na nge ya kufika.’
12 A mutindu nge me katuka na zulu mpi me bwa,
O muntu ya ke pesaka nsemo, mwana-bakala ya suka!
A mutindu bo me zenga nge mpi me bwisa nge na ntoto,
Nge muntu yina bedisaka makanda!+
13 Nge tubaka na ntima na nge nde, ‘Mono ta tombuka na zulu.+
Mono ta tombula kiti na mono ya kimfumu+ na zulu ya bambwetete ya Nzambi,
Mpi mono ta vanda na zulu ya ngumba ya lukutakanu,
Na bisika ya kuluta ntama ya nordi.+
14 Mono ta tombuka na zulu ya matuti;
Mono ta sala na mpila nde mono kuma kiteso mosi ti Muntu ya Kuluta Zulu.’
15 Kansi, bo ta kulumusa nge na Maziamu,*
Na bisika ya kuluta ntama ya Dibulu.
16 Bantu yina ke mona nge ta tala nge;
Bo ta tala nge mbote-mbote, mpi ta tuba nde,
‘Keti yai muntu yina vandaka kunikisa ntoto,
Yina salaka nde bimfumu kutekita,+
17 Yina kumisaka ntoto bonso ntoto-makanga
Mpi bwisaka bambanza na yo,+
Yina buyaka kuyambula bantu na yandi ya boloko na kukwenda na nzo?’+
18 Bantotila yonso ya nkaka ya makanda,
Ee, bo yonso, ke lala na nkembo,
Konso muntu na maziamu* na yandi mosi.
19 Kansi bo me losa nge kukonda maziamu,
Bonso kimenina* ya bo me mengaka,
Nge me lwata bamvumbi yina bo me fwaka na mbele ya bitumba,
Bayina ke kulumuka tii na matadi ya dibulu mosi,
Bonso mvumbi yina bo ke niata-niata na nsi ya makulu.
20 Bo ta zika nge ve ti bo,
Sambu nge fwaka insi na nge mosi,
Nge fwaka bantu na nge mosi.
Bo ta bingaka diaka ve ata fioti bazina ya bana ya bantu ya ke salaka mambi.
21 Beno yilama sambu na kufwa bana na yandi ya babakala
Sambu na kifu ya ba-nkaka na bo,
Mpidina bo ta telama ve sambu na kubaka ntoto
Mpi kufulusa insi ti bambanza na bo.”
22 “Mono ta telama sambu na kunwanisa bo,”+ Yehowa ya makesa muntu me tuba.
“Mpi mono ta katula kimakulu na Babilone zina, bantu yina ta bikala, bana mpi bantu yina ta kwisa na nima,”+ Yehowa muntu me tuba.
23 “Mpi mono ta kumisa yandi nzo ya bampuku* mpi kisika ya biziba, ebuna mono ta komba yandi ti kikombo ya lufwa,”+ Yehowa ya makesa muntu me tuba.
24 Yehowa ya makesa me zenga kieleka nde:
“Kaka mutindu mono kanaka, yo ta salama mutindu yina,
Kaka mutindu mono bakaka lukanu, yo ta lungana mpi mutindu yina.
25 Mono ta bedisa muntu ya Asiria na insi na mono,
Mpi mono ta niata-niata yandi na bangumba na mono.+
Bo ta katula vangu na yandi na maboko na bo,
Mpi bo ta katula kilo na yandi na dipeka na bo.”+
26 Yai kele lukanu ya bo me baka* sambu na kunwanisa ntoto ya mvimba,
Mpi yai kele diboko yina kele ya kutandula sambu na kunwanisa* makanda yonso.
27 Sambu Yehowa ya makesa me baka lukanu,
Nani lenda kanga yo nzila?+
Diboko na yandi kele ya kutandula,
Nani lenda konika yo?+
28 Na mvula yina ntotila Ahazi fwaka,+ bo pesaka nsangu yai:
29 “Filistia, ata muntu na nge mosi ve kuwa kiese,
Kaka sambu fimbu ya muntu yina ke bula nge me bukana.
Sambu nioka ya ndikila+ ta basika na musisa ya nioka,+
Mpi mwana na yo ta vanda nioka ya ke pumbukaka mpi ya ke basisaka tiya.*
30 Ntangu mwana ya ntete ya muntu ya kukonda mfunu ta dia,
Mpi nsukami ta lala na ngemba,
Mono ta fwa musisa na nge na nzala,
Mpi yina ta bikala na nge ta fwa.+
31 Dila, O kielo! Boka, O mbanza!
Beno yonso ta lemba nitu, O Filistia!
Sambu midinga ke katuka na ndambu ya nordi,
Mpi bantu ya ke kwendaka malembe-malembe kele ve na bandonga na yandi.”
32 Inki mvutu bo fwete pesa binati-nsangu ya dikanda?
Nde Yehowa me tula fondasio ya Sioni,+
Mpi nde bantu ya kukonda mfunu yina kele na kati ya bantu na yandi ta tina na yandi.
15 Nsangu sambu na Moabi:+
Sambu bo me bebisa yo na mpimpa mosi,
Are+ ya Moabi me kuma pima.
Sambu bo me bebisa yo na mpimpa mosi,
Kire+ ya Moabi me kuma pima.
Moabi ke dila sambu na Nebo+ mpi sambu na Medeba.+
Nsuki yonso kele ya kukulula,+ mpi mandefo yonso kele ya kuzenga.+
3 Na babala-bala na yo bo me lwata basaki.
Na baludi na bo mpi na babala-bala na bo ya nene, konso muntu ke dila;
Bo ke kulumuka mpi ke dila.+
Yo yina bantu ya Moabi yina kele ti binwaninu ke landa kutula makelele.
Yandi* ke tekita.
5 Ntima na mono ke tula milolo sambu na Moabi.
Bantu na yo yina me tinaka me tina tii na Soare+ mpi tii na Eglati-shelishiya.+
Na ntangu ya kutombuka na ngumba ya Luhiti, bo ke dila ntangu bo ke tombuka;
Ntangu bo ke kwenda na nzila ya Oronayimi, bo ke tula milolo sambu na mpasi.+
6 Sambu bamasa ya Nimrimi me kawuka;
Matiti ya mubisu me yuma,
Matiti kele diaka ve, mpi ata dititi mosi ve ya mubisu me bikala.
7 Yo yina bo ke nata bima yina me bikala na kati ya bima na bo yina bo bumbaka mpi bimvwama na bo;
Bo ke sabuka muwanda ya banti ya pepliye.
8 Sambu milolo me wakana na teritware ya mvimba ya Moabi.+
Bidilu me kuma tii na Eglayimi;
Bidilu me kuma tii na Beere-elimi.
9 Sambu bamasa ya Dimoni me fuluka ti menga,
Mpi mono me bumba mambu mingi sambu na Dimoni:
Ntambu mosi sambu na bantu ya Moabi yina ke tina
Mpi sambu na bantu yina ke bikala na insi.+
16 Beno tinda dimeme ya bakala na mfumu ya insi,
Katuka na Sela, luta na ntoto-makanga
Tii na ngumba ya mwana-nkento ya Sioni.
2 Bonso ndeke mosi ya bo me kula na buyamba na yo,+
Bana-bankento ya Moabi ta vanda mutindu yina na bisika ya Arnoni+ ya bo lenda sabuka na makulu.
3 “Beno pesa ndongisila, beno lungisa lukanu.
Sala nde na kati-kati ya ntangu kivudi na nge kuvanda bonso mpimpa.
Bumba bantu yina me panzanaka mpi kuteka ve bantu yina ke tina.
4 O Moabi, bika nde bantu na mono yina me panzanaka kuzinga na kati na nge.
Kuma kisika na bo ya kubumbana, sambu na muntu yina ke bebisaka.+
Muntu ya ke niokulaka ta suka,
Kubeba ta suka,
Mpi bantu yina vandaka kuniata bantu ya nkaka ta fwa na ntoto.
5 Ebuna bo ta tula kiti ya kimfumu ngolo na zola ya kwikama.
Muntu yina ta vanda na zulu na yo na tenta ya Davidi ta vanda ya kwikama;+
Yandi ta sambisa na mutindu ya mbote mpi ta zenga mambu nswalu na lunungu.”+
6 Beto me wa mambu ya me tala lulendo ya Moabi—yandi kele kibeni lulendo+—
Kudikumisa na yandi, lulendo na yandi, mpi makasi na yandi;+
Kansi kutuba na yandi ya mpamba-mpamba ta sala kima ve.
7 Yo yina, Moabi ta dila Moabi;
Bo yonso ta dila.+
Bantu yina bo me bula ta dila sambu na bagato ya Kire-hareseti+ ya bo me sala na mbuma ya vinu,
8 Sambu bilanga ya vinu ya Eshboni+ me yuma,
Nti ya vinu ya Sibma,+
Bamfumu ya makanda me niata-niata balutangu na yo ya mbwaki ya ngolo;*
Yo me kuma tii na Yazere;+
Yo me yalumuka tii na ntoto-makanga.
Balutangu na yo me yalumuka mpi me kwenda tii na nzadi-mungwa.
9 Yo yina, mono ta dila nti ya vinu ya Sibma mutindu mono ke dila Yazere.
Mono ta podisa nge ti mansanga na mono, O Eshboni mpi Eleale,+
Mpamba ve milolo sambu na bambuma na nge ya nsungi ya mvula mpi sambu na nsungi na nge ya kukatula bima na bilanga me mana.*
10 Kiese mpi kuyangalala kele diaka ve na kisika ya bo me kunaka banti yina ke butaka bambuma,
Mpi bankunga ya kiese to milolo ke wakana ve na bilanga ya vinu.+
Muntu ya ke kamunaka bambuma ya vinu na makulu ke kamuna yo diaka ve na bikamuninu ya vinu,
Sambu mono me sala nde milolo kumana.+
11 Yo yina na kati na mono kibeni mono ke tekita sambu na Moabi,+
Bonso bansinga ya kidare,
Mpi kati na mono kibeni ke tekita sambu na Kire-hareseti.+
12 Ata ntangu Moabi ta lemba yandi mosi na kisika ya kunanguka mpi ta kwenda kusamba na kisika na yandi ya santu, yandi ta sala ve ata kima mosi.+
13 Yai kele ndinga yina Yehowa tubaka ntete sambu na Moabi. 14 Mpi ntangu yai Yehowa ke tuba nde: “Na kati-kati ya bamvula tatu, bonso bamvula ya muntu ya kisalu yina ke bakaka lufutu,* nkembo ya Moabi ta wa nsoni na mavwanga mingi ya mutindu na mutindu, mpi bantu yina ta bikala ta vanda fioti kibeni mpi bo ta vanda bantu ya mfunu ve.”+
17 Nsangu sambu na Damasi:+
“Tala! Damasi ta vanda diaka ve mbanza,
Mpi yo ta kuma mayumbu.+
2 Bo ta yambula bambanza ya Aroere,+
Yo ta kuma bisika yina bitwisi ta lalaka,
Ata muntu mosi ve ta pesa bo boma.
3 Bambanza ya ngolo ta vanda diaka ve na Efrayimi,+
Mpi kimfumu ta vanda diaka ve na Damasi;+
Ebuna bantu yina ta bikala na Siria
Ta vanda bonso nkembo ya bantu ya Izraele,”* Yehowa ya makesa muntu me tuba.
4 “Na kilumbu yina, nkembo ya Yakobi ta kulumuka,
Mpi nitu na yandi ya mbote* ta konda.
5 Yo ta vanda bonso ntangu muntu ya ke katulaka bima na bilanga ke vukisa bambuma ya bilanga,
Mpi diboko na yandi ke katula misusu,
Bonso ntangu muntu ke lokuta bambuma na Muwanda* ya Refayimi.+
6 Kaka bima ya ke bikalaka na bilanga ta bikala,
Bonso ntangu bo ke bulaka nti ya olive:
Kaka bambuma ya olive zole to tatu ya kuyela ta bikala na lutangu ya kuluta nda,
Kaka iya to tanu ta bikala na balutangu na yo ya ke butaka bambuma,”+ Yehowa Nzambi ya Izraele muntu me tuba.
7 Na kilumbu yina, muntu ta tala Muntu yina salaka yandi, mpi meso na yandi ta landa kutala Santu ya Izraele. 8 Yandi ta tala ve bamesa-kimenga,+ kisalu ya maboko na yandi,+ mpi yandi ta landa ve kutala bima yina misapi na yandi salaka, yo vanda banti ya santu* to bamesa-kimenga ya ndumbu.
9 Na kilumbu yina, bambanza ya kele ti bibaka ya ngolo ta kuma bonso kisika mosi ya bo me yambulaka na kati ya mfinda,+
Bonso lutangu mosi ya bo me yambula na ntwala ya bantu ya Izraele;
Yo ta kuma ntoto mosi ya mpamba.
Yo yina nge me kuna banti mingi ya kitoko
Mpi me tula na kati na yo lutangu mosi ya nzenza* ya ke mena.
11 Na mwini, nge ke ziunga banti na nge mbote-mbote,
Na suka nge ta sala nde nkeni na nge kumena,
Kansi nsungi ya kukatula bima na bilanga ta suka na kilumbu ya maladi mpi ya mpasi yina ke manaka ve.+
12 Wa! Makelele ya bantu mingi ke wakana,
Bayina ke tula makelele bonso makelele ya ngolo ya banzadi-mungwa!
Makelele ya makanda ke wakana,
Makelele na yo kele bonso kungana ya bamasa ya ngolo!
13 Makanda ta basisa ndinga mosi bonso kungana ya bamasa mingi.
Yandi ta nganina bo, mpi bo ta tina ntama,
Bo ta landa bo bonso bampusu na bangumba yina mupepe ke nata,
Bonso tu-banti* ya bansende yina mupepe mosi ya ngolo ke balula-balula.
14 Na nkokila, boma ya ngolo ta vanda.
Na ntwala nde ntongo kutana, bo to vanda diaka ve.
Yai kele dikabu ya bantu yina ke baka bima na beto na kingolo-ngolo
Mpi dikabu ya bantu yina ke botula bima na beto.
18 Mawa na insi yina me fuluka ti makelele ya mansala ya baniama yina kele ti mansala
Na ntoto yina kele pene-pene ya banzadi ya Etiopia!+
2 Yo ke tinda mimonisi na nzila ya nzadi-mungwa,
Na simu ya masa na bamaswa ya papirusi, mpi ke tuba nde:
“Beno binati-nsangu ya ke kwendaka nswalu, beno kwenda
Na dikanda mosi ya bantu ya nda mpi yina kele ti mpusu ya nitu ya butesi,
Na bantu yina bo ke waka boma bisika yonso,+
Na dikanda mosi ya ngolo, ya ke nungaka,*
Dikanda yina banzadi me nataka insi na yo.”
3 Beno bantu yonso ya insi yai mpi beno bantu ya ke zingaka na ntoto,
Mambu ya beno ke mona ta vanda bonso kidimbu* ya bo me tedimisa na zulu ya bangumba,
Mpi beno ta wa makelele mosi bonso makelele ya kibongo.
4 Sambu Yehowa me tubila mono nde:
“Mono ta bikala pima mpi ta tala na zulu ya* kisika na mono ya ngolo,
Bonso ntangu ya ke sema ve ngolo na mwini,
Bonso malulu ya ke bwa na mwini na nsungi ya kukatula bima na bilanga.
5 Na ntwala ya nsungi ya kukatula bima na bilanga,
Ntangu bintuntu me bwa
mpi bintuntu me kuma
bambuma ya vinu ya kutela,
Bo ta zenga tu-balutangu yina ke mena
ti bakupu-kupu
Ebuna bo ta zenga mpi ta katula
balutangu ya kukonama-konama.
6 Bo ta bikisa yo yonso sambu na bandeke ya bangumba ya ke diaka misuni
Mpi sambu na bambisi ya ntoto.
Bandeke ya ke diaka misuni ta lutisa nsungi ya mvula na zulu na yo,
Mpi bambisi yonso ya ntoto ta lutisa ntangu ya kukatula bima na bilanga na zulu na yo.
7 Na ntangu yina, bo ta natila Yehowa ya makesa dikabu mosi,
Yina ta katuka na dikanda mosi ya bantu ya nda mpi yina kele ti mpusu ya nitu ya butesi,
Yina ta katuka na bantu yina bo ke waka boma bisika yonso,
Yina ta katuka na dikanda mosi ya ngolo, ya ke nungaka,*
Dikanda yina banzadi me nataka insi na yo,
Na kisika yina kele ti zina ya Yehowa ya makesa, Ngumba ya Sioni.”+
19 Nsangu sambu na Ezipte:+
Tala! Yehowa ke tambula na mpunda na zulu ya dituti mosi ya ke kwenda nswalu mpi yandi ke kwisa na Ezipte.
Banzambi ya kukonda mfunu ya Ezipte ta tekita na ntwala na yandi,+
Mpi ntima ya Ezipte ta lemba na kati na yo.
2 “Mono ta pusa bantu ya Ezipte na kunwanisa bantu ya Ezipte,
Ebuna bo ta nwana bo na bo,
Konso muntu ti mpangi na yandi mpi ti muntu yina ke zingaka pene-pene na yandi,
Mbanza mosi ta nwana ti mbanza ya nkaka, kimfumu mosi ti kimfumu ya nkaka.
3 Mpeve ya Ezipte ta kuma kisaka-saka na kati na yo,
Mpi mono ta vwalangasa balukanu na yo.+
Bo ta kwenda na banzambi ya kukonda mfunu,
Na bandoki, na bantu yina ke solulaka ti bampeve ya bafwa, mpi na bantu yina ke zabisaka bantu mambu yina ta kumina bo.+
4 Mono ta pesa Ezipte na maboko ya mfumu mosi ya makambu ngolo,
Mpi ntotila mosi ya nku ta yala bo,”+ Mfumu ya kieleka, Yehowa ya makesa, muntu me tuba.
5 Masa ya nzadi-mungwa ta yuma,
Nzadi ta konda masa mpi ta yuma.+
6 Ebuna banzadi ta basisa nsudi ya mbi;
Tu-bamasa ya Nile ya Ezipte ta kulumuka mpi ta yuma.
Balukengi mpi matiti ya nda ta beba.+
7 Tu-banti yina kele na lweka ya Nzadi ya Nile, na munoko ya Nile,
Mpi insi ya mvimba yina bo kunaka nkeni na lweka ya Nile+ ta yuma.+
Mupepe ta nata yo, mpi yo ta vanda diaka ve.
8 Balobi-mbisi ta wa mawa,
Bantu yina ke losaka bandobo na Nile ta wa mawa,
Mpi bantu yina ke tandulaka babukondi na bo na zulu ya masa ta lemba.
9 Bantu yina ke salaka kisalu ya kusanuna lino+
Mpi bantu yina ke salaka bilele ya mpembe na masini ya kutunga bilele ta wa nsoni.
10 Bantu na yandi yina ke tungaka ta mona mpasi,
Bantu yonso ya kisalu yina ke bakaka lufutu ta wa mawa.*
11 Bamfumu ya Soani+ kele bazoba.
Bandongisi ya kuluta mayele ya Farao ke pesa bandongisila ya buzoba.+
Inki mutindu beno lenda tubila Farao nde:
“Mono kele mwana ya bantu ya mayele,
Mwana ya bantotila ya ntama”?
12 Ebuna, bantu na nge ya mayele+ kele na wapi?
Kana bo me zaba, bika bo songa nge lukanu yina Yehowa ya makesa me baka sambu na Ezipte.
13 Bamfumu ya Soani me sala mambu na buzoba yonso,
Bamfumu ya Nofi*+ me kudikusa,
Bamfumu ya makanda na yandi me vidisa Ezipte nzila.
14 Yehowa me tiamuna mpeve ya kisaka-saka+ na zulu na yandi;
Mpi bo me vidisa Ezipte nzila na mambu yonso ya yandi ke sala,
Bonso muntu mosi ya me lawuka malafu yina ke baluka-baluka na biluki na yandi.
15 Ezipte ta vanda ve ata ti kisalu mosi ya kusala,
Yo vanda sambu na ntu to mukila, lutangu to matiti ya nda.*
16 Na kilumbu yina, Ezipte ta kuma bonso bankento, yandi ta tekita mpi ta wa boma ya ngolo sambu na diboko ya Yehowa ya makesa ya ke pesa boma, yina yandi ke nangula sambu na kunwanisa yo.+ 17 Insi ya Yuda ta kuma kima ya ke pesa Ezipte boma ya ngolo. Ntangu bo ta wa zina na yo, bo ta tekita sambu na lukanu yina Yehowa ya makesa me baka sambu na bo.+
18 Na kilumbu yina, yo ta vanda ti bambanza tanu na insi ya Ezipte yina ta tuba ndinga ya Kanana+ mpi ta zenga kieleka na ntwala ya Yehowa ya makesa sambu na kubikala ya kwikama. Bo ta binga mbanza mosi Mbanza ya Kubuka.
19 Na kilumbu yina, yo ta vanda ti mesa-kimenga mosi sambu na Yehowa na kati-kati ya insi ya Ezipte mpi dikunzi mosi sambu na Yehowa na ndilu na yo. 20 Yo ta vanda kidimbu mpi kimbangi sambu na Yehowa ya makesa na insi ya Ezipte; sambu bo ta didila Yehowa sambu na bantu ya ke niokulaka bantu, mpi yandi ta tindila bo ngulusi, muntu mosi ya nene, yina ta gulusa bo. 21 Yehowa ta zabana na bantu ya Ezipte, mpi bantu ya Ezipte ta zaba Yehowa na kilumbu yina, ebuna bo ta pesa bimenga ti makabu mpi ta sala lusilu na Yehowa mpi ta lungisa yo. 22 Yehowa ta bula Ezipte,+ yandi ta bula mpi ta belula yo, ebuna bo ta vutuka na Yehowa, mpi yandi ta pesa mvutu na mambu yina bo lombaka mpi ta belula bo.
23 Na kilumbu yina, yo ta vanda ti nzila mosi ya nene+ yina ta katuka na Ezipte mpi ta kwenda tii na Asiria. Ebuna Asiria ta kwisa na Ezipte, mpi Ezipte ta kwenda na Asiria, mpi Ezipte ta sadila Nzambi kumosi ti Asiria. 24 Na kilumbu yina, Izraele ta vanda na kisika ya tatu ti Ezipte mpi Asiria,+ disongidila, lusakumunu sambu na ntoto, 25 sambu Yehowa ya makesa ta sakumuna yo mpi ta tuba nde: “Lusakumunu kuvanda na bantu na mono, Ezipte, na kisalu ya maboko na mono, Asiria, mpi na dikabu na mono, Izraele.”+
20 Na mvula yina ntotila Sargoni ya Asiria tindaka Tartani* na Ashdodi,+ yandi nwanaka ti Ashdodi mpi botulaka yo.+ 2 Na ntangu yina, Yehowa tubaka na nzila ya Yezaya+ mwana ya Amozi nde: “Kwenda, katula saki na luketo na nge mpi katula basandale na makulu na nge.” Mpi yandi salaka mutindu yina, yandi tambulaka kinkonga* mpi makulu-ngulu.
3 Ebuna Yehowa tubaka nde: “Kaka mutindu nsadi na mono Yezaya me tambula kinkonga mpi makulu-ngulu bamvula tatu bonso kidimbu+ mpi lukebisu sambu na Ezipte+ ti Etiopia,+ 4 mutindu mosi mpi ntotila ya Asiria ta nata bampika ya Ezipte+ mpi bantu ya Etiopia ya bo me nataka na insi ya nkaka, bana-babakala ti minunu; yandi ta nata bo kinkonga mpi makulu-ngulu, mpi nsi ya luketo* ya kukonda kufika, kinkonga* ya Ezipte. 5 Ebuna bo ta wa boma ya ngolo mpi bo ta wa nsoni sambu na Etiopia kivuvu na bo, mpi sambu na Ezipte lulendo na bo.* 6 Na kilumbu yina, bantu ya insi yina kele na lweka ya nzadi-mungwa ta tuba nde, ‘Tala mambu yina me bwila kivuvu na beto, kisika ya beto tinaka sambu na kusosa lusadisu mpi luguluku na maboko ya ntotila ya Asiria! Inki mutindu beto ta tina ntangu yai?’”
21 Nsangu sambu na ntoto-makanga ya nzadi-mungwa:*+
Yo ke kwisa bonso mipepe ya ngolo ya ke luta ntinu na ndambu ya sudi,
Katuka na ntoto-makanga, na insi+ mosi yina ke pesa boma.
2 Bo songaka mono mbona-meso mosi ya nku:
Muyekudi mosi ke sala mambu na kuyekula yonso,
Mpi muntu ya ke bebisaka ke bebisa.
Tombuka, O Elami! Ziunga, O Media!+
Mono ta sukisa kudila yonso yina yandi basisaka.+
3 Yo yina mono kele na mpasi ya ngolo.*+
Mpasi me simba mono,
Bonso mpasi ya nkento yina ke buta.
Yo ke pesa mono mpasi mingi na mpila nde mono ke wa ve;
Yo ke yangisa mono mingi na mpila nde mono ke mona ve.
4 Ntima na mono me lemba; mono ke tekita na boma.
Nkokila* yina mono vandaka na nzala na yo ya ngolo me kuma kusala nde mono tekita.
5 Tula mesa mpi yidika bakiti!
Dia mpi nwa!+
Beno bamfumu, beno telama, beno tula* kitaninu mafuta!
6 Sambu Yehowa me tubila mono nde:
“Kwenda, tula nkengidi mosi mpi lomba yandi na kutuba mambu yina yandi ke mona.”
7 Ebuna yandi monaka pusu-pusu ya bitumba ti kimvuka ya bampunda ya bitumba,
Pusu-pusu ya bitumba yina bampunda ya fioti ke benda,
Pusu-pusu ya bitumba yina bashamo ke benda.
Yandi talaka mbote-mbote, ti dikebi kibeni.
8 Ebuna yandi nganaka bonso ntambu nde:
“O Yehowa, na mwini mono ke telama konso ntangu na zulu ya nzozulu ya nkengi,
Mpi konso mpimpa+ mono kele na kisika na mono ya kukengila.
9 Tala kima yina ke kwisa:
Bantu na pusu-pusu ya bitumba, ti kimvuka ya bampunda!”+
Ebuna yandi bokaka mpi tubaka nde:
“Yandi me bwa! Babilone me bwa!+
Biteki yonso ya banzambi ya Babilone, yandi me buka-buka yo mpi me losa yo na ntoto!”+
10 O bantu na mono yina bo me niata-niata bonso bambuma,
Bima* ya kisika na mono ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu,+
Mono me zabisa beno mambu yina mono me wa na Yehowa ya makesa, Nzambi ya Izraele.
11 Nsangu sambu na Duma:*
Muntu mosi ke binga mono na ndinga ya ngolo tuka Seire+ nde:
“Nkengidi, mpimpa ta mana nki ntangu?
Nkengidi, mpimpa ta mana nki ntangu?”
12 Nkengidi tubaka nde:
“Suka ke kwisa, mpimpa mpi ke kwisa.
Kana beno ke zola kuyula, beno yula.
Beno kwisa diaka!”
13 Nsangu sambu na ntoto ya zelo na zelo:
Beno ta lala na mfinda na ntoto ya zelo na zelo,
O ndonga ya bantu ya Dedani+ ya ke salaka nzietelo ti bashamo na bo.
14 Beno nata masa sambu na kukutana ti muntu yina kele na nzala ya masa,
Beno bantu ya insi ya Tema,+
Mpi beno nata mampa sambu na muntu yina ke tina.
15 Sambu bo me tina bambele ya bitumba, mbele ya bitumba yina bo me basisa,
Munduki ya tolo-tolo yina me konama, mpi bitumba ya ngolo.
16 Sambu Yehowa me tubila mono nde: “Na nsungi ya mvula mosi, bonso bamvula ya muntu ya kisalu* yina ke bakaka lufutu, nkembo yonso ya Kedare+ ta suka. 17 Bantu yina bikalaka na kati ya basoda ya Kedare ya ke sadilaka munduki ya tolo-tolo ta kuma fioti, sambu Yehowa Nzambi ya Izraele muntu me tuba.”
22 Nsangu sambu na Muwanda ya Mbona-Meso:*+
Inki mambu me bwa sambu beno tombuka beno yonso na baludi?
2 Nge vandaka ya kufuluka ti mavwanga,
Mbanza mosi ya makelele mingi, bwala mosi ya kiese.
Bantu na nge yina bo fwaka, bo fwaka bo ve na mbele ya bitumba,
Bo fwaka mpi ve na bitumba.+
3 Bamfumu na nge yonso ya nku me tina kumosi.+
Bo nataka bo na boloko, mfunu ya munduki ya tolo-tolo vandaka ve.
Bantu yonso yina bo monaka bo nataka bo na boloko,+
Ata bo tinaka ntama kibeni.
4 Yo yina mono tubaka nde: “Beno tala mono ve,
Ebuna mono ta dila ngolo kibeni.+
5 Sambu yo kele kilumbu ya kisaka-saka, ya kubela, mpi ya boma,+
Ya me katuka na Mfumu ya Kuluta Nene, Yehowa ya makesa,
Na Muwanda ya Mbona-Meso.
Bo ke bwisa kibaka,+
Mpi milolo ke wakana tii na ngumba.
7 Miwanda na nge* ya kuluta kitoko
Ta fuluka ti bapusu-pusu ya bitumba,
Mpi bampunda* ta telama na kielo,
8 Ebuna bo ta katula rido* ya Yuda.
“Na kilumbu yina, nge ta tala na ndambu ya binwaninu ya Nzo ya Mfinda,+ 9 ebuna beno ta mona mabulu mingi na kibaka ya Mbanza ya Davidi.+ Mpi beno ta vukisa bamasa ya kiziba ya nsi.+ 10 Beno ta tanga banzo ya Yeruzalemi, mpi beno ta bwisa banzo sambu na kukumisa kibaka ngolo. 11 Ebuna beno ta sala dibulu mosi ya nene na kati-kati ya bibaka zole sambu na masa ya kiziba ya ntama, kansi beno ta tala ve Muntu ya Nene yina salaka yo, mpi beno ta mona ve Muntu yina salaka yo tuka ntama.
12 Na kilumbu yina, Mfumu ya Kuluta Nene, Yehowa ya makesa,
Ta lomba beno na kudila mpi kuwa mawa,+
Na kukulula ntu mpi kulwata saki.
13 Kansi na kisika ya kusala yo, bo ke sala nkinsi mpi bo ke sepela,
Bo ke fwa bangombe ti mameme,
Bo ke dia misuni mpi bo ke nwa vinu.+
Beno ta tuba nde: ‘Beto dia mpi beto nwa, sambu mbasi beto ta fwa.’”+
14 Ebuna Yehowa ya makesa tubaka diambu yai na makutu na mono: “‘Bo ta fika ve kifu na beno yai tii kuna beno ta fwa,’+ Mfumu ya Kuluta Nene, Yehowa ya makesa, muntu me tuba.”
15 Mfumu ya Kuluta Nene, Yehowa ya makesa, me tuba nde: “Kota kisika ya kapita yai, Shebna,+ yina kele mfumu ya nzo,* mpi tuba nde, 16 ‘Inki kima na nge kele awa, mpi nani kele muntu na nge awa, yo yina nge me kuditimunina maziamu awa?’ Yandi ke timuna maziamu na yandi na kisika mosi ya kunanguka; yandi ke kuditimunina kisika ya kupema* na kati ya ditadi mosi. 17 ‘Tala! Yehowa ta losa nge na nku yonso, O muntu, mpi yandi ta kanga nge na ngolo. 18 Yandi ta kanga nge ngolo kibeni mpi ta losa nge bonso nkweso na insi mosi ya nene. Nge ta fwa kuna, mpi bapusu-pusu na nge ya nkembo ta vanda kuna, nsoni sambu na nzo ya mfumu na nge. 19 Ebuna mono ta katula nge na kiyeka na nge, mpi ta katula nge na kisalu na nge.
20 “‘Na kilumbu yina, mono ta binga nsadi na mono Eliakimi,+ mwana ya Hilkia, 21 mpi mono ta lwatisa yandi mvwela na nge, mono ta kangisa yandi+ ngolo lele na nge ya kukanga na luketo, mpi mono ta pesa kiyeka* na nge na diboko na yandi. Ebuna yandi ta vanda tata sambu na bantu ya Yeruzalemi mpi sambu na nzo ya Yuda. 22 Mono ta tula nsabi ya nzo ya Davidi+ na dipeka na yandi. Yandi ta kangula, kansi ata muntu mosi ve ta kanga; mpi yandi ta kanga, kansi ata muntu mosi ve ta kangula. 23 Mono ta kotisa yandi bonso pike na kisika ya ke zingaka mingi, mpi yandi ta kuma bonso kiti ya kimfumu ya nkembo sambu na nzo ya tata na yandi. 24 Mpi bo ta tula na zulu na yandi nkembo* yonso ya nzo ya tata na yandi, bana ti bantekolo,* malonga yonso ya fioti, babolo yina kele bonso malonga, mpi mabungu yonso ya nene.
25 “‘Na kilumbu yina,’ Yehowa ya makesa muntu me tuba ‘bo ta katula pike yina bo kotisaka na kisika ya ke zingaka mingi, ebuna bo ta zenga+ yo, yo ta bwa, mpi kizitu yina yo vandaka kunata ta bwa mpi ta beba, sambu Yehowa yandi mosi muntu me tuba.’”
23 Nsangu sambu na Tire:+
Beno dila, beno bamaswa ya Tarsisi!+
Sambu bo me fwa dibungu; muntu lenda kota na kati na yo ve.
Bo me zabisa bo yo katuka na insi ya Kitimi.+
2 Beno vanda pima, beno bantu ya insi yina kele na lweka ya nzadi-mungwa.
Bantu ya mumbongo ya me katuka na Sidoni,+ bayina me sabuka nzadi-mungwa, me fuluka na nge.
Bima ya Nile, lufutu na yandi, lutaka na bamasa mingi,
Mpi yo nataka luta ya makanda.+
4 Wa nsoni, O Sidoni, nge kisika ya ngolo ya lutaninu ya nzadi-mungwa,
Sambu nzadi-mungwa me tuba nde:
“Mono me waka ve mpasi ya kubuta, mpi mono me butaka ve,
Mono me sansaka mpi ve baleke ya babakala mpi me yedisaka ve baleke ya bankento.”*+
5 Bantu ta vanda na mpasi sambu na nsangu ya me tala Tire,+
Bonso ntangu bo waka nsangu ya me tala Ezipte.+
6 Beno sabuka na Tarsisi!
Beno dila, beno bantu ya insi yina kele na lweka ya nzadi-mungwa!
7 Keti yai bwala na beno yina vandaka na kiese katuka ntama, katuka bilumbu na yandi ya ntete?
Makulu na yandi vandaka kunata yandi na bansi ya ntama sambu na kukwenda kuzinga.
8 Nani me baka lukanu yai sambu na kunwanisa Tire,
Muntu ya ke pesaka bampu ya kimfumu,
Yina bantu na yandi ya mumbongo vandaka bamfumu,
Yina bakomersa na yandi vandaka bantu ya bo vandaka kupesa lukumu na ntoto ya mvimba?+
9 Yehowa ya makesa yandi mosi muntu me baka lukanu yai,
Sambu na kuvweza lulendo yina yandi ke tula sambu na kitoko na yandi yonso,
Sambu na kukulumusa bantu yonso yina bo vandaka kupesa lukumu na ntoto ya mvimba.+
10 O mwana-nkento ya Tarsisi, sabuka insi na nge bonso Nzadi ya Nile.
Kisika ya kusala mpi ya kuyidika bamaswa*+ kele diaka ve.
11 Yandi me tandula diboko na yandi na zulu ya nzadi-mungwa;
Yandi me nikisa bimfumu.
Yehowa me tuba nde bo fwa bisika ya ngolo ya lutaninu+ ya Fenisia.
12 Ebuna yandi ke tuba nde: “Nge ta vanda diaka ve na kiese,+
O muntu ya ke niokulaka bantu, mwana-nkento ya mwense ya Sidoni.
Telama, sabuka na Kitimi.+
Ata kuna nge ta baka ve ngemba.”
13 Tala! Insi ya bantu ya Kaldea.+
Bantu yango bo yai—yo vandaka ve Asiria+—
Bo me kumisa yandi kisika sambu na bambisi yina ke zingaka na ntoto ya zelo na zelo.
Bo me tedimisa banzo-zulu na bo;
Bo me bwisa bibaka ya banzo-zulu na yandi ya ngolo,+
Mpi bo me kumisa yandi mayumbu.
14 Beno bamaswa ya Tarsisi, beno dila,
Sambu bo me fwa+ kisika na beno ya ngolo ya lutaninu.
15 Na kilumbu yina, bo ta vila Tire bamvula 70, kiteso mosi ti nda ya luzingu* ya ntotila mosi. Na nsuka ya bamvula 70,+ mambu ta salama na Tire bonso na nkunga ya nkento ya ndumba:
16 “O nkento ya ndumba ya bo me vilaka, baka kidare, tambula-tambula na mbanza.
Bula kidare na nge mbote-mbote;
Yimba bankunga mingi,
Mpidina bo ta yibuka nge.”
17 Na nsuka ya bamvula 70, Yehowa ta tula dikebi na yandi na Tire, mpi yandi ta vutukila diaka kubaka lufutu na yandi mpi kusala kindumba ti bimfumu yonso ya nsi-ntoto ya kele na zulu ya ntoto. 18 Kansi luta na yandi mpi lufutu na yandi ta kuma kima mosi ya santu sambu na Yehowa. Bo ta bumba yo ve mpi ta tula yo ve na lweka, sambu lufutu na yandi ta vanda sambu na bantu yina ke zinga na ntwala ya Yehowa, mpidina bo ta dia tii kuna bo ta fuluka mpi ta lwata bilele+ ya kitoko.
24 Tala! Yehowa ke katula bantu yonso na insi* mpi ke sala nde yo bikala mpamba.+
Yandi ke balula yo, zulu na yo kukuma na nsi*+ mpi ke panza bantu+ na yo.
2 Yo ta vanda kiteso mosi sambu na konso muntu:
Bantu ti nganga-nzambi,
Nsadi ya bakala ti mfumu na yandi ya bakala,
Nsadi ya nkento ti mfumu na yandi ya nkento,
Muntu ya ke sumba ti muntu ya ke teka,
Muntu ya ke pesa mfuka ti muntu ya ke baka mfuka,
Muntu ya ke defisa ti muntu ya ke defa.+
3 Bo ta katula bantu yonso kibeni na insi;
Bo ta botula+ bima na yo yonso,
Sambu Yehowa muntu me tuba mambu yai.
4 Insi ke dila;*+ yo kele na kubeba.
Insi yina ke butaka me yuma; yo kele na kuvila.
Bantu ya lukumu ya insi me lemba.
6 Yo yina kusinga ke bebisa insi,+
Mpi bo me zenga nde bantu yina ke zingaka kuna me sala mbi.
Yo yina, bantu ya insi me mana,
Mpi bantu fioti kibeni me bikala.+
7 Vinu ya mpa ke dila,* nti ya vinu ke yuma,+
Mpi bantu yonso yina vandaka na kiese na ntima me kuma kudila.+
8 Kiese ya bangoma ya fioti me mana;
Makelele ya bantu ya biese me mana;
Milolo ya kiese ya kidare me mana.+
9 Bo ke nwa vinu kukonda nkunga,
Mpi bantu ya ke nwa malafu yina ke lawusaka ke wa yo ndudi.
10 Bwala yina me bikala mpamba me bwa;+
Konso nzo kele ya kukanga mpidina ata muntu mosi ve lenda kota.
11 Bo ke boka na babala-bala sambu na vinu.
Kuyangalala yonso me mana;
Kiese ya insi me mana.+
12 Mbanza me bikala mayumbu;
Bo me buka kielo mpi me kumisa yo kita ya mvindu.+
13 Yo ta vanda mutindu yai na insi, na kati ya bantu:
Bonso ntangu bo ke bulaka+ nti ya olive,
Bonso bima ya ke bikalaka na bilanga ntangu nsungi ya kukatula bambuma ya vinu ke kumaka na nsuka.+
14 Bo ta tombula ndinga na bo,
Bo ta tula milolo ya kiese.
Bo ta samuna bunene ya Yehowa+ tuka na nzadi-mungwa.*
15 Yo yina, bo ta pesa Yehowa nkembo na ntoto ya nsemo;*+
Na bisanga ya nzadi-mungwa, bo ta pesa zina ya Yehowa Nzambi ya Izraele+ nkembo.
16 Tuka na nsuka ya ntoto, beto ke wa bankunga:
“Nkembo* na Muntu ya Lunungu!”+
Kansi mono ke tuba nde: “Mono me lemba, Mono me lemba!
Mawa na mono! Muyekudi me sala mambu ti kuyekula yonso;
Ti kuyekula, muyekudi me sala mambu ti kuyekula yonso.”+
17 Boma ya ngolo, mabulu, mpi mitambu ke vingila nge, nge muntu ya ke zingaka na insi.+
18 Konso muntu yina ke tina makelele ya ke pesa boma ya ngolo ta bwa na dibulu,
Mpi konso muntu yina ke basika na dibulu ta kangama na mutambu.+
Sambu bakielo ya masa yina kele na zulu ta kanguka,
Mpi bafondasio ya insi ta nikana.
20 Insi ke tambula na lunziungu bonso muntu yina me lawuka malafu,
Mupepe ke nata yo na ntwala mpi na nima bonso sombolo.
Mbi na yo kele kizitu mingi na zulu na yo,+
Yo ta bwa mpi yo ta telama diaka ve.
21 Na kilumbu yina, Yehowa ta tula dikebi na yandi na makesa ya zulu
Mpi na bantotila ya ntoto yina kele na zulu ya ntoto.
22 Ebuna bo ta vukisa bo kisika mosi
Bonso bantu ya boloko ya bo me vukisa na dibulu mosi,
Mpi bo ta kanga bo na boloko ya nsi ya ntoto;
Na nima ya bilumbu mingi bo ta tudila bo dikebi.
23 Ngonda yina kele ya mvimba ta wa nsoni,
Mpi ntangu ya ke semaka ta wa nsoni,+
Sambu Yehowa ya makesa me kuma Ntotila+ na Ngumba ya Sioni+ mpi na Yeruzalemi,
Yandi me kuma na nkembo na ntwala ya bankuluntu ya bantu na yandi.*+
25 O Yehowa, nge kele Nzambi na mono.
Mono ke pesa nge nkembo, mono ke kumisa zina na nge,
Sambu nge me sala mambu ya kuyituka,+
Mambu yina nge kanaka* katuka bantangu ya ntama,+
Na kwikama,+ na mutindu ya me fwana na kutula ntima.
2 Sambu nge me kumisa mbanza kita ya matadi,
Mpi nge me kumisa bwala ya kele ti bibaka ya ngolo mayumbu.
Nzo-zulu ya munzenza kele diaka ve mbanza;
Bo ta tungaka yo diaka ve.
4 Sambu nge me kuma kisika ya ngolo ya lutaninu sambu na muntu ya kukonda mfunu,
Kisika ya ngolo ya lutaninu sambu na nsukami na ntangu na yandi ya mpasi,+
Kisika ya kutina mvula ya mupepe ya ngolo,
Mpi madidi sambu na mwini.+
Ntangu mupepe ya bamfumu ya nku ke vandaka bonso mvula ya mupepe ya ngolo ya ke bula na kibaka,
5 Bonso mwini na ntoto ya kuyuma,
Nge ke lembikaka mavwanga ya banzenza.
Mutindu kivudi ya dituti ke lembikaka mwini,
Mutindu mosi mpi, bo me sukisa nkunga ya bamfumu ya nku.
6 Na ngumba+ yai, Yehowa ya makesa ta sadila bantu yonso
Nkinsi mosi ya madia ya mbote,+
Nkinsi mosi ya vinu ya mbote,*
Ya madia ya mbote ya kufuluka ti nluka,
Ya vinu ya mbote, ya bo me yungula.
7 Na ngumba yai, yandi ta katula* lele ya bo ke fikaka bamvumbi yina ke fika bantu yonso
Mpi lele ya kufika yina bo me tunga na zulu ya makanda yonso.
8 Yandi ta mina* lufwa kimakulu,+
Mpi Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene ta kusula mansanga na baluse yonso.+
Yandi ta katula nsoni ya bantu na yandi na ntoto ya mvimba,
Sambu Yehowa yandi mosi muntu me tuba yo.
9 Na kilumbu yina, bo ta tuba nde:
“Tala! Yai kele Nzambi na beto!+
Yai kele Yehowa!
Beto me tula kivuvu na yandi.
Bika beto vanda na kiese mpi beto yangalala na luguluku yina ke katuka na yandi.”+
10 Sambu diboko ya Yehowa ta bikala na zulu ya ngumba yai,+
Mpi bo ta niata Moabi na kisika na yo+
Bonso matiti ya kuyuma ya bo ke niata na kita mosi ya nsasa.
11 Yandi ta tandula maboko na yandi sambu na kubula yo
Mutindu muntu yina ke kasa ke tandulaka maboko na yandi sambu na kukasa,
Mpi yandi ta kulumusa lulendo+ na yo
Na mutindu yandi ke bula maboko na yandi mbote.
12 Mbanza ya ngolo, ti bibaka na nge ya nda ya lutaninu,
Yandi ta bwisa yo;
Yandi ta bwisa yo na ntoto, na mfututu kibeni.
26 Na kilumbu yina, bo ta yimba nkunga+ yai na insi ya Yuda:+
“Beto kele ti mbanza mosi ya ngolo.+
Yandi me sala nde bibaka na yo mpi bibaka na yo ya lutaninu+ kukuma luguluku.
2 Beno kangula bakielo+ sambu dikanda ya lunungu kukota,
Dikanda yina ke landa kuditwadisa na kwikama.
3 Nge ta tanina bantu yina ke yekamaka kibeni na nge;*
Nge ta pesa bo ngemba+ ya ntangu yonso,
Sambu bo ke tudilaka nge ntima.+
5 Sambu yandi me kulumusa bantu yina ke zingaka na kisika ya kunanguka, mbanza ya kunanguka,
Yandi ke kulumusa yo,
Yandi ke kulumusa yo tii na ntoto;
Yandi ke losa yo na mfututu.
6 Dikulu ta niata yo,
Makulu ya muntu yina bo ke monisa mpasi, bitambi ya bantu ya kukonda mfunu.”
7 Nzila ya muntu ya lunungu kele ya kusungama.*
Sambu nge kele muntu ya mbote,
Nge ta kumisa nzila ya muntu ya lunungu kukonda ngumba.
8 Sambu beto ke landa nzila ya balusambisu na nge, O Yehowa,
Kivuvu na beto kele na nge.
Beto* kele ti nzala ya ngolo ya kuyibuka zina na nge mpi mambu yina yo ke tendula.*
9 Na mpimpa mono ke vandaka ti nzala na nge ya ngolo ti yonso yina mono kele na yo,*
Ee, mpeve na mono ke landa kusosa nge;+
Sambu ntangu nge ke sambisa ntoto,
Bantu ya insi ke longuka lunungu.+
Ata na insi ya kusungama, yandi ta sala mambu na mutindu ya mbi,+
Mpi yandi ta mona ve bunene ya Yehowa.+
11 O Yehowa, diboko na nge kele ya kunangula, kansi bo ke mona yo ve.+
Bo ta mona kikesa na nge sambu na bantu na nge mpi bo ta wa nsoni.
Ee, tiya na nge ta yoka bambeni na nge.
12 O Yehowa, nge ta pesa beto ngemba,+
Sambu mambu yonso yina beto me sala
Nge muntu me sadila beto yo.
13 O Yehowa Nzambi na beto, katula nge bamfumu ya nkaka yalaka beto,+
Kansi beto ke tubila kaka zina na nge mpamba.+
14 Bo me fwa; bo ta zinga ve.
Bo me konda ngolo na lufwa, bo ta telama ve.+
Sambu nge me tudila bo dikebi
Sambu na kumanisa bo mpi kusala nde bo tubila bo diaka ve ata fioti.
Nge me kumisa bandilu yonso ya insi+ nene kibeni.
16 O Yehowa, na ntangu ya mpasi bo balukaka na ndambu na nge;
Bo salaka kisambu na nsi-nsi ntangu nge pesaka bo ndola.+
17 Kaka bonso nkento ya kele ti divumu yina ke zola kubuta
Ke vandaka ti misongo mpi ke dilaka na ndinga ya ngolo sambu na mpasi,
Beto mpi waka mutindu yina sambu na nge, O Yehowa.
18 Beto bakaka divumu, beto waka mpasi ya kubuta,
Kansi yo kele bonso nde beto butaka mupepe.
Beto nataka ve luguluku na insi,
Mpi ata muntu mosi ve me butuka sambu na kuzinga na insi.
19 “Bafwa na nge ta zinga.
Beno telama mpi beno tula milolo ya kiese,
Beno bantu ya ke zinga na mfututu!+
Sambu malulu na beno kele bonso malulu ya suka,*
Mpi ntoto ta bika nde bantu yina me konda ngolo na lufwa kuvutuka na luzingu.*
20 Beno kwenda, beno bantu na mono, beno kota na basuku na beno ya kati,
Mpi beno kanga bakielo na beno.+
21 Tala! Yehowa me katuka na kisika na yandi mpi ke kwisa
Sambu na kusambisa bantu ya insi yina sambu na kifu na bo,
Ebuna insi ta monisa menga na yandi yina bo tiamunaka
Mpi ta fika diaka ve bantu na yandi yina fwaka.”
27 Na kilumbu yina, Yehowa, ti mbele na yandi ya bitumba+ ya makasi, ya nene, mpi ya ngolo,
Ta tula dikebi na yandi na Leviatani,* nioka ya ke sietumukaka,
Na Leviatani, nioka ya ke konamaka,
Mpi yandi ta fwa mbisi ya boma yina ke vandaka na nzadi-mungwa.
2 Na kilumbu yina, beno yimbila nkento yai* nkunga nde:
“Kilanga ya vinu ya ke butaka vinu ya mafulu-fulu!+
3 Mono, Yehowa, mono ke tanina yandi.+
Mono ke losila yandi masa konso ntangu.+
Mono ke tanina yandi mpimpa ti mwini,
Na mpila nde ata muntu mosi ve lenda sala yandi mbi.+
Nani ta nwanisa mono ti tu-banti ya bansende mpi matiti ya mbi na bitumba?
Mono ta niata yo mpi ta tula yo yonso na tiya.
5 Kana ve, bika nde yandi simba ngolo kisika na mono ya ngolo ya lutaninu.
Bika nde yandi sala ngemba ti mono;
Bika nde yandi sala ngemba ti mono.”
6 Na bilumbu ke kwisa, Yakobi ta tula misisa,
Izraele ta basisa bintuntu mpi ta mena;+
Mpi bo ta fulusa insi ti bima ya bilanga.+
7 Keti bo fwete bula yandi mutindu bo bulaka muntu yina ke bula yandi?
To keti bo fwete fwa yandi mutindu bo fwaka bantu na yandi yina fwaka?
8 Ti mulolo ya ke yitukisa, nge ta nwanisa nkento yina ntangu nge ta kula yandi.
Yandi ta kula nkento yina ti mupepe na yandi ya ngolo na kilumbu ya mupepe ya esti.+
9 Na mutindu yina, bo ta fika kifu ya Yakobi,
Mpi yo ta vanda mbuma ya mvimba ntangu bo ta katula disumu na yandi:+
Yandi ta kumisa matadi yonso ya mesa-kimenga
Bonso matadi ya mpemba yina bo me tuta-tuta,
Ebuna banti ya santu* mpi bamesa-kimenga ya ndumbu ta bikala ve.+
10 Sambu mbanza ya ngolo ta bikala mpamba;
Bo ta vila mpi bo ta yambula banseke bonso ntoto-makanga.+
Kuna mwana-ngombe ta dia mpi ta lala,
Mpi yo ta dia balutangu+ ya mbanza yina.
11 Ntangu tu-balutangu na yandi ta yuma,
Bankento ta kwisa mpi ta buka yo,
Mpi bo ta pedisila yo tiya.
Sambu bantu yai me konda mayele ya kubakisa+ mambu.
Yo yina Muntu yina salaka bo ta wila bo ve mawa,
Mpi Muntu yina salaka bo ta monisila bo ve ntima ya mbote.+
12 Na kilumbu yina, Yehowa ta bula bambuma katuka na masa ya Nzadi* yina ke kulumuka tii na Muwanda* ya Ezipte,+ ebuna bo ta vukisa beno mosi-mosi, O bantu ya Izraele.+ 13 Na kilumbu yina, bo ta bula kibongo+ mosi ya nene, ebuna bantu yina ke fwa na insi ya Asiria+ mpi bantu yina me panzanaka na insi ya Ezipte+ ta kwisa mpi ta fukimina Yehowa na ngumba ya santu na Yeruzalemi.+
28 Mawa na mpu ya kimfumu* yina ke kudisonga* ya bantu ya Efrayimi+ ya ke lawukaka malafu
Mpi na kintuntu ya ke beba ya kitoko na yo ya nkembo,
Yina kele na nsongi ya muwanda ya ke butaka mingi ya bantu yina vinu me nungaka!
2 Tala! Yehowa kele ti muntu mosi ya ngolo mpi ya kikesa.
Bonso makelele ya banzasi mpi mvula ya matadi, mupepe ya ngolo ya ke fwaka,
Bonso mvula ya banzasi ya masa ya mvula ya ngolo,
Yandi ta losa yo na ngolo yonso na ntoto.
3 Bampu ya kimfumu ya lulendo* ya bantu ya Efrayimi ya ke lawukaka malafu
Bo ta niata yo na nsi ya makulu.+
4 Ebuna kintuntu yina ke beba ya kitoko na yo ya nkembo,
Yina kele na nsongi ya muwanda ya ke butaka mingi,
Ta kuma bonso fige ya ntete-ntete yina ke yelaka na ntwala ya nsungi ya mvula.
Kana muntu kumona yo, yandi ke mina yo kaka na ntangu yina yo kele na diboko na yandi.
5 Na kilumbu yina, Yehowa ya makesa ta kuma mpu ya kimfumu ya nkembo mpi mpu ya kitoko ya bintuntu sambu na bantu+ na yandi yina ta bikala. 6 Ebuna yandi ta kuma mpeve ya lunungu sambu na muntu yina me vanda sambu na kusambisa mpi nto ya ngolo sambu na bantu yina ke kulaka bambeni yina ke nwanisaka na kielo.+
7 Bantu yai mpi ke vila nzila sambu na vinu;
Malafu na bo ya ke lawusaka ke sala nde bo tambula na lunziungu.
Nganga-nzambi ti mbikudi ke vila nzila sambu na malafu ya ke lawusaka;
Vinu ke kumisa bo kisaka-saka,
Mpi bo ke tambula na lunziungu sambu na malafu na bo ya ke lawusaka;
Mbona-meso na bo ke sala nde bo vila nzila,
Mpi bo ke bula sakuba ntangu bo ke sambisa.+
8 Sambu bamesa na bo me fuluka ti biluki ya mvindu
—Ata kisika mosi ve me konda biluki.
9 Na nani bo ta pesa nzayilu,
Mpi na nani bo ta tendula nsangu?
Na bayina bo me yambula kunwisa mabele,
Bayina bo me katula na mabele?
10 Sambu yo kele “nsiku na nima ya nsiku, nsiku na nima ya nsiku,
Ndonga na ndonga, ndonga na ndonga,*+
Ndambu awa, ndambu kuna.”
11 Yo yina, yandi ta tubila bantu+ yai na nzila ya bantu yina kele ti lukukama* mpi na nzila ya ndinga ya nzenza. 12 Yandi songaka bo mbala mosi nde: “Yai kele kisika ya kupema. Bika nde muntu yina me lemba, yandi pema; yai kele kisika ya kubaka kikesa,” kansi bo buyaka kuwa.+ 13 Yo yina sambu na bo, ndinga ya Yehowa ta vanda nde:
“Nsiku na nima ya nsiku, nsiku na nima ya nsiku,
Ndonga na ndonga, ndonga na ndonga,*+
Ndambu awa, ndambu kuna,”
Mpidina ntangu bo ta tambula,
Bo ta bula sakuba mpi ta bwa mukongo na ntoto
Ebuna bo ta bukana, ta kangama na mutambu mpi bo ta kanga bo.+
14 Yo yina, beno wa ndinga ya Yehowa, beno bantu ya ke kudikumisaka,
Beno bamfumu ya bantu yai na Yeruzalemi,
15 Sambu beno ke tuba nde:
Ntangu masa mingi yina ke kulumuka na ngolo yonso ta luta,
Yo ta kuma ve kisika beto kele,
Sambu beto me kumisa luvunu kitininu na beto
Mpi beto me bumbana na kati ya luvunu.”+
16 Yo yina, Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene me tuba nde:
“Awa mono ke tula bonso fondasio na Sioni ditadi+ mosi ya bo me meka,
Ata muntu mosi ve ya ke monisa lukwikilu ta wa boma.+
Mvula ya matadi ta komba kitininu ya luvunu,
Mpi bamasa ta dindisa kisika ya kubumbana.
Ntangu masa mingi ya ke kulumuka na ngolo yonso ta luta,
Yo ta fwa beno.
19 Mbala yonso yina yo ta luta,
Yo ta komba beno;+
Sambu yo ta luta konso suka,
Na mwini mpi na mpimpa.
Boma mpamba ta sala nde bo bakisa nsangu yina.”*
20 Sambu mbeto kele nkufi kibeni sambu na kuditandula,
Mpi lele ya kufika ya bo me tunga kele fioti kibeni sambu na kudifika.
21 Yehowa ta telama bonso na Ngumba ya Perazimi;
Yandi ta telama bonso na muwanda* yina kele pene-pene ya Gibeoni,+
Sambu yandi sala kisalu na yandi—kisalu na yandi ya kuyituka—
Mpi yandi lungisa kisalu na yandi—kisalu+ na yandi ya kuyituka.
22 Ntangu yai, beno vweza ve,+
Sambu bo kanga diaka ve ngolo bansinga na beno,
Sambu mono me wa mambu ya me katuka na Mfumu ya Kuluta Nene, Yehowa ya makesa,
23 Beno tula dikutu mpi beno wa ndinga na mono;
Beno tula dikebi mpi beno wa mambu ya mono ke tuba.
24 Keti muntu ya ke bundulaka ke landaka kubundula kilumbu ya mvimba na ntwala nde yandi kuna nkeni?
Keti yandi ke bukaka mpi ke bundulaka ntoto+ na yandi ntangu yonso?
25 Kana yandi me kumisa ntoto kukonda ngumba,
Keti na nima yandi ke mwangaka ve kumini ya ndombe mpi ke kunaka ve kumini?
Keti yandi ke kunaka ve ble, mpondo, ti orze na bisika na yo
27 Sambu bo ke tutaka ve kumini ya ndombe ti kima ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu,+
Mpi bo ke lutisaka ve makulu ya pusu-pusu na zulu ya kumini.
Kansi, bo ke bulaka kumini ya ndombe ti nti ya fioti,
Mpi kumini ti nti ya nene.
28 Keti muntu ke tutaka bambuma sambu na kusala dimpa?
Ve, yandi ke tutaka yo ve mbala na mbala sambu na kukatula yo bampusu;+
Mpi ntangu yandi ke tambusaka makulu ya pusu-pusu na yandi na zulu na yo ti bampunda na yandi,
Yandi ke tutaka yo ve.+
29 Diambu yai mpi me katuka na Yehowa ya makesa,
Yina ndongisila* na yandi kele ya kuyituka
29 “Mawa na Ariele,* Ariele, mbanza yina Davidi salaka camp!+
Beno landa kusala bankinsi na beno ya konso mvula;
Bika bankinsi+ kulanda kusalama.
2 Kansi mono ta nata mpasi na Ariele,+
Ebuna bidilu+ ti mawa ta vanda,
Mpi sambu na mono, yandi ta kuma bonso kisika yina tiya ya mesa-kimenga ya Nzambi+ ke pelaka.
3 Mono ta sala bacamp na bandambu yonso sambu na kunwanisa nge,
Mono ta sala lupangu ya banti sambu na kuziunga nge
Mpi mono ta tedimisa balupangu ya nene na nziunga sambu na kunwanisa nge.+
4 Bo ta kulumusa nge;
Nge ta tuba tuka na ntoto,
Ebuna mfututu ta sala nde mambu ya nge ke tuba kuwakana ve.
Ndinga na nge ta katuka na ntoto+
Bonso ndinga ya muntu yina ke solulaka ti bampeve ya bafwa,
Mpi bangogo na nge ta wakana na nsi-nsi tuka na ntoto.
5 Kimvuka ya bambeni* na nge ta vanda bonso mfututu ya kitoko,+
Kimvuka ya bamfumu ya nku ta vanda kaka bonso bampusu ya ke pumbuka na mupepe.+
Mpi yo ta salama na mbala mosi, na kintulumukina.+
6 Yehowa ya makesa ta tudila nge dikebi
Ti makelele ya nzasi, kunikana ya ntoto, mpi makelele ya ngolo,
Ti mupepe ya ngolo ti mvula, mpi baludimi ya tiya ya ke yokaka.”+
7 Ebuna kimvuka ya makanda yonso yina ke nwana bitumba ti Ariele+
—Bantu yonso yina ke nwana bitumba ti yandi,
Banzo-zulu ya bo me tunga sambu na kunwanisa yandi,
Mpi bayina ke natila yandi mpasi—
Ta kuma bonso ndosi, mbona-meso ya mpimpa.
8 Ee, yo ta vanda kaka bonso ntangu muntu ya kele na nzala ke lala ndosi nde yandi ke dia,
Kansi yandi ke telama na nzala,*
Mpi bonso ntangu muntu ya kele na nzala ya masa ke lala ndosi nde yandi ke nwa masa,
Kansi yandi ke telama ya kulemba mpi na nzala ya masa.*
Yo ta salama mutindu yina sambu na kimvuka ya makanda yonso
Yina ke nwana bitumba ti Ngumba ya Sioni.+
Bo me lawuka, kansi vinu ve;
Bo ke tambula na lunziungu, kansi ve sambu na malafu yina ke lawusaka.
10 Sambu Yehowa me tiamuna mpeve ya mpongi ya ngolo na zulu na beno;+
Yandi me kanga meso na beno bambikudi,+
Mpi yandi me fika ba-ntu na beno bantu ya ke monaka bambona-meso.+
11 Konso mbona-meso ke kuma sambu na beno bonso bangogo ya mukanda+ mosi ya bo me kanga ti kidimbu. Kana bo pesa yo na muntu yina me zaba kutanga nde: “Tanga mambu yai na ndinga ya ngolo,” yandi ta tuba nde: “Mono lenda tanga yo ve, sambu yo kele ya kukanga ti kidimbu.” 12 Mpi kana bo pesa mukanda yina na muntu yina me zaba ve kutanga nde: “Tanga mambu yai,” yandi ta tuba nde: “Mono me zaba kutanga ve ata fioti.”
13 Yehowa me tuba nde: “Bantu yai ke kwisa pene-pene na mono kaka na munoko
Mpi bo ke kumisa mono kaka na bikobo,+
Kansi ntima na bo kele ntama kibeni ti mono;
Mpi boma na bo sambu na mono me simbama na bansiku ya bantu, yina bo me longaka bo.+
14 Yo yina, mono kele Muntu yina ta sala diaka mambu ya kuyituka sambu na bantu yai,+
Ti mambu ya kuyituka na zulu ya mambu ya kuyituka;
Ebuna mayele ya bantu na bo ya mayele ta mana,
Mpi mayele ya kubakisa mambu ya bantu na bo ya mayele ta vanda ya kubumbana.”+
15 Mawa na bantu yina ke sala yonso sambu na kubumba balukanu* na bo na meso ya Yehowa.+
Bo ke sala mambu na bo na bisika ya mpimpa,
Ntangu bo ke tuba nde: “Nani ke mona beto?
Nani ke zaba mambu na beto?”+
16 A mutindu beno ke balula-balula mambu!*
Keti bo fwete tadila muwumbi kiteso mosi ti ntoto ya tuma?+
Keti kima ya bo me sala fwete tuba sambu na muntu yina me sala yo nde:
“Yandi salaka mono ve”?+
Mpi keti kima ya bo me sala lenda tuba sambu na muntu yina me sala yo nde:
“Yandi ke monisaka ve mayele ya kubakisa mambu”?+
17 Kubika fioti kibeni, bo ta kumisa Libani kisika ya bo me kunaka banti yina ke butaka bambuma,+
Mpi bo ta tadilaka kisika ya bo me kunaka banti yina ke butaka bambuma bonso mfinda.+
18 Na kilumbu yina, bifwa-makutu ta wa bangogo ya mukanda,
Mpi meso ya bifwa-meso ta mona+ na mudidi ya ngolo mpi na mpimpa.
19 Bantu ya kudikulumusa ta yangalala mingi na Yehowa,
Mpi bansukami yina kele na kati ya bantu ta vanda na kiese na Santu ya Izraele.+
20 Sambu mfumu ya nku ta vanda diaka ve,
Muntu ya ke kudisikisaka ta suka,
Mpi bantu yonso yina ke vandaka ntangu yonso ya kuyilama sambu na kusala mbi ta fwa,+
21 Bayina ti mambu ya luvunu ke sala nde bantu ya nkaka kumonana bantu ya mbi,
Bayina ke tula mitambu sambu na muntu yina ke nwaninaka bantu* na kielo+ ya mbanza,
Mpi bayina ti bangogo ya mpamba-mpamba ke zenga ve makambu ya muntu ya lunungu+ na lunungu.
22 Yo yina Yehowa, yina sumbaka diaka Abrahami,+ me tuba sambu na nzo ya Yakobi nde:
“Yakobi ta wa diaka ve nsoni,
Mpi luse na yandi ta kuma diaka ve bonso muntu yina me konda masa ti menga.*+
23 Ntangu yandi ta mona bana na yandi,
Bayina kele kisalu ya maboko na mono, na kati-kati na yandi,+
Bo ta santisa zina na mono;
Ee, bo ta santisa Santu ya Yakobi,
Mpi bo ta telama sambu na boma ya Nzambi ya Izraele.+
24 Bantu yina mabanza na bo kele mpasi na kuyala ta baka mayele ya kubakisa mambu,
Mpi bayina ke bokuta ta ndima malongi.”
30 Yehowa ke tuba nde: “Mawa na bana ya ntu-ngolo,+
Bayina ke lungisa balukanu yina kele ve ya mono,+
Bayina ke sala bangwakana,* kansi ve na nsadisa ya mpeve na mono,
Sambu na kuyika disumu na zulu ya disumu.
2 Bo ke kulumuka na Ezipte+ kukonda kuyula mono,*+
Sambu na kubumbana na nsi ya lutaninu ya Farao*
Mpi kutina na kivudi ya Ezipte!
3 Kansi lutaninu ya Farao ta kuma sambu na beno kikuma ya kuwa nsoni,
Mpi kutina na kivudi ya Ezipte ta kuma kikuma ya kubaka nsoni.+
4 Sambu bamfumu na yandi kele na Soani,+
Mpi mimonisi na yandi me kuma na Anesi.
5 Bo ta pesa bo yonso nsoni
Na bantu yina lenda natila bo ve mambote ata fioti,
Bayina ke sadisa bo ve mpi ke natila bo ve mambote ata fioti,
Kaka nsoni kibeni.”+
6 Nsangu sambu na bambisi ya sudi:
Na insi ya mawa mpi ya mpasi,
Ya ntambu, ntambu yina ke ngana,
Ya kiwuta mpi ya nioka ya ke pumbukaka mpi ke basisaka tiya,*
Bo ke nata bimvwama na bo na zulu ya bampunda
Mpi bima na bo na zulu ya bankuki ya bashamo.
Kansi bima yai ta natila ve bantu mambote.
7 Sambu lusadisu ya Ezipte kele ata na mfunu mosi ve.+
Yo yina mono bingaka muntu yai nde: “Rahabi,+ yina kele ya kuvanda mpi ke sala kima ve.”
8 “Ntangu yai kwenda, sonika yo na zulu ya kitini mosi ya dibaya na meso na bo,
Mpi sonika yo na mukanda mosi,+
Sambu na kilumbu mosi ya ke kwisa yo vanda
Bonso mbangi+ ya ntangu yonso.
10 Bo ke tuba na bantu yina ke monaka mambu nde, ‘Beno mona ve,’
Mpi na bantu yina ke monaka bambona-meso nde, ‘Beno songa beto ve bambona-meso ya kieleka.+
Beno songa beto mambu yina ke lebaka;* beno mona bambona-meso ya luvunu.+
11 Beno bikisa nzila; beno katuka na nzila.
Beno bika kutula Santu ya Izraele+ na ntwala na beto.’”
12 Yo yina, Santu ya Izraele me tuba nde:
“Sambu beno ke buya ndinga yai+
Mpi beno ke tula ntima na kuyiba mpi na kukusa
Mpi beno ke tula ntima na mambu yai,+
13 Kifu yai ta vanda sambu na beno bonso kibaka mosi ya kubukana,
Bonso kibaka mosi ya nda ya me sala banzila mpi ya ke zola kubwa.
Yo ta bwa na kintulumukina, na mbala mosi.
14 Yo ta pasuka bonso dibungu mosi ya nene ya ntoto,
Yo ta pasuka kibeni na mpila nde ata kipesi mosi ve na kati ya bipesi na yo ta bikala
Sambu na kubaka tiya na kisika tiya kele
To kubaka masa na ka-dizanga ya masa.”*
15 Sambu Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene, Santu ya Izraele, me tuba nde:
“Kana beno vutukila mono mpi beno pema, beno ta guluka;
Beno ta vanda ngolo kana beno bikala pima mpi beno tula ntima.”+
Kansi beno zolaka ve.+
16 Beno tubaka nde: “Ve, beto ta tina na zulu ya bampunda!”
Yo yina beno ta tina mpenza.
“Beto ta tambula na zulu ya bampunda ya ke kwendaka ntinu!”+
Yo yina, bantu yina ke landa beno ta vanda ntinu.+
17 Bantu funda ta tekita sambu na mbangika ya muntu mosi;+
Sambu na mbangika ya bantu tanu, beno ta tina
Tii kuna yina ta bikala na kati na beno ta vanda bonso dikunzi mosi ya nda na nsongi ya ngumba,
Bonso nti mosi ya kidimbu na zulu ya ngumba ya fioti.+
18 Kansi Yehowa ke vingila ti kukanga-ntima yonso* sambu na kumonisila beno ntima ya mbote,+
Mpi yandi ta telama sambu na kuwila beno mawa.+
Sambu Yehowa kele Nzambi ya lunungu.+
Kiese na bantu yonso yina ke landa kuvingila yandi.*+
19 Ntangu bantu ta zinga na Sioni, na Yeruzalemi,+ nge ta dila ve ata fioti.+ Ya kieleka yandi ta monisila nge ntima ya mbote ntangu nge ta dila sambu na kulomba lusadisu; yandi ta pesa nge mvutu kaka na ntangu yandi ta wa yo.+ 20 Ata Yehowa ta pesa beno dimpa bonso mawa mpi masa bonso kuniokwama,+ Longi na nge ya Nene ta kudibumba diaka ve, mpi nge ta mona Longi+ na nge ya Nene na meso na nge mosi. 21 Mpi makutu na nge ta wa ndinga mosi na nima na nge ke tuba nde, “Nzila yo yai.+ Beno landa yo,” kana beno fwete kwenda na diboko ya kitata to kana beno fwete kwenda na diboko ya kimama.+
22 Beno ta bebisa arza yina bo me pakulaka biteki na beno mpi wolo yina bo me pakulaka biteki na beno ya kibende.*+ Beno ta losa yo ntama bonso lele ya me beba na menga ya nkento yina me mona menga mpi beno ta tubila yo nde: “Katuka!”*+ 23 Yandi ta pesa mvula sambu na nkeni yina nge ta kuna na ntoto,+ mpi mampa yina ntoto ta basisa ta vanda mingi mpi ya mbote.*+ Na kilumbu yina, bitwisi na nge ta dia na banseke ya nene.+ 24 Bangombe ti bampunda yina ke bundulaka ntoto ta dia madia ya bo me vukisa ti ngayi-ngayi, yina bo sadilaka pawu mpi nsomo ya nene sambu na kukabula bampusu na yo ti bambuma. 25 Kilumbu bo ta fwa bantu mingi ntangu banzo-zulu ta bwa, bamasa mpi banzila ya masa+ ta vanda na zulu ya konso ngumba ya nda mpi ya konso ngumba ya fioti. 26 Ebuna nsemo ya ngonda yina kele ya mvimba ta kuma bonso nsemo ya ntangu; mpi nsemo ya ntangu ta kuma ngolo+ mbala nsambwadi, bonso nsemo ya bilumbu nsambwadi, na kilumbu yina Yehowa ta kangisa kubukana ya bantu na yandi+ mpi ta belula mputa ya nene yina yandi lwadisaka bo.+
27 Tala! Zina ya Yehowa ke katuka ntama,
Yo ke pela ti makasi na yandi mpi ti matuti ya nene.
Munoko na yandi me fuluka ti nganzi,
Mpi ludimi na yandi kele bonso tiya ya ke yokaka.+
28 Mpeve* na yandi kele bonso masa ya ke dindisaka ya me kuma tii na nkingu,
Sambu na kunikisa makanda na muyungulu ya lufwa;*
Ebuna bantu ta vanda ti nsinga ya bo ke tulaka na munoko ya mpunda na bambwanga+ yina ke vidisa bo nzila.
29 Kansi nkunga na beno ta vanda bonso nkunga yina bo ke yimbaka na mpimpa
Ntangu beno ke yilamaka* sambu na nkinsi,+
Mpi ntima na beno ta wa kiese bonso muntu
Yina ke tambula ti* musembu
Ntangu yandi ke kwenda na ngumba ya Yehowa, na Ditadi ya Izraele.+
30 Yehowa ta sala nde ndinga na yandi ya lukumu+ kuwakana
Mpi ta monisa diboko+ na yandi ntangu yo ke kulumuka na makasi yonso,+
Ti ludimi ya tiya ya ke yokaka,+
Mvula ya ngolo ya kintulumukina,+ mvula ya mupepe ya ngolo, mpi mvula ya matadi.+
32 Mpi konso mbala yina fimbu na yandi ya ndola ta bula
Yina Yehowa ta bula Asiria
Yo ta kwenda nzila mosi ti bangoma ya fioti mpi bakidare+
Na ntangu yandi ke nikisa diboko na yandi sambu na kukebisa bo na bitumba.+
Yandi me kumisa kisika ya kuyokila nda mpi nene,
Ti tiya mingi mpi bankuni mingi.
Mpema ya Yehowa, bonso muwanda ya sufre,
Ta tula yo tiya.
31 Mawa na bantu yina ke kulumuka na Ezipte sambu na kusosa lusadisu,+
Bayina ke tula ntima na bampunda,+
Bayina ke tula ntima na bapusu-pusu ya bitumba sambu yo kele mingi,
Mpi na bampunda ya bitumba* sambu yo kele ngolo.
Kansi bo ke tula ve ntima na Santu ya Izraele,
Mpi bo ke sosa ve Yehowa.
2 Kansi yandi kele mpi mayele, yandi ta nata mpasi,
Mpi yandi ta lungisa mambu yina yandi tubaka.
Yandi ta telama sambu na kunwanisa nzo ya bantu yina ke salaka mambu ya mbi
Ti bantu yina ke sadisaka bantu ya ke salaka mambu ya mbi.+
3 Kansi bantu ya Ezipte kele kaka bantu, bo kele Nzambi ve;
Bampunda na bo kele nsuni kansi mpeve ve.+
Ntangu Yehowa ta tandula diboko na yandi,
Konso muntu yina ke pesa lusadisu ta bula sakuba
Mpi konso muntu yina bo ke sadisa ta bwa;
Bo yonso ta mana nzila mosi.
4 Sambu Yehowa me tubila mono nde:
“Kaka mutindu ntambu, mwana-ntambu mosi ya ngolo,* ke nganaka sambu na mbisi yina yo me kanga,
Ntangu bo ke bingaka kimvuka ya mvimba ya bangungudi na kuvukana kumosi sambu na kunwanisa yo,
Mpi yo ke tekitaka ve kana yo wa ndinga na bo
To ke waka boma ve sambu na makelele na bo,
Mutindu mosi mpi Yehowa ya makesa ta kwisa kukulumuka sambu na kunwanina
Ngumba ya Sioni mpi ngumba na yo ya fioti.
5 Bonso bandeke ya ke kulumuka ntinu, mutindu yina mpi Yehowa ta nwanina Yeruzalemi.+
Yandi ta nwanina yandi mpi ta gulusa yandi.
Yandi ta sala yandi mbi ve mpi ta tanina yandi.”
6 “O bantu ya Izraele,+ beno vutuka na Muntu yina beno kolamaka ngolo na ntwala na yandi. 7 Na kilumbu yina, konso muntu ta losa banzambi na yandi ya arza ya kukonda mfunu mpi banzambi na yandi ya wolo ya kukonda mfunu, yina maboko na beno sumukaka na kusala yo.
8 Ebuna muntu ya Asiria ta fwa na mbele ya bitumba, kansi ya muntu ve;
Mpi mbele mosi ya bitumba, kansi ya muntu ve, ta fwa yandi.+
Yandi ta tina sambu na mbele ya bitumba,
Mpi bo ta pesa baleke na yandi ya babakala bisalu ya ngolo.
9 Ditadi na yandi ta waluka sambu na boma ya ngolo,
Mpi bamfumu na yandi ta tekita sambu na nti ya kidimbu,” Yehowa muntu me tuba,
Yina nsemo* na yandi kele na Sioni mpi yina fulu na yandi ya tiya kele na Yeruzalemi.
2 Mpi konso muntu ta vanda bonso kisika ya kubumbana* mupepe,
Kisika ya kubumbana* mvula ya mupepe ya ngolo,
Bonso bamasa na ntoto ya me konda masa,+
Bonso kivudi ya ditadi mosi na ntoto ya kuyuma.
3 Ebuna meso ya bantu yina ke mona ta kangama diaka ve,
Mpi makutu ya bantu yina ke wa ta tula dikebi.
4 Ntima ya bantu yina ke salaka mambu kukonda kuyindula ta yindulula nzayilu,
Mpi ludimi ya lukukama ta tuba kukonda mpasi mpi na pwelele yonso.+
5 Muntu ya me konda mayele, bo ta binga yandi diaka ve muntu ya ke kabaka,
Mpi muntu ya me konda minsiku, bo ta binga yandi ve muntu ya lukumu.
6 Sambu muntu ya me konda mayele ta tuba mambu ya buzoba,
Mpi ntima na yandi ta kana mambu ya mbi,+
Sambu na kusala nde kukolama kukwenda na ntwala* mpi sambu na kutuba mambu ya luvunu na yina me tala Yehowa,
Sambu na kusala nde muntu yina kele na nzala* kuvanda kaka na nzala
Mpi kubuya kupesa muntu ya kele na kiwina kima ya kunwa.
7 Balukanu ya muntu ya me konda minsiku kele ya mbi;+
Yandi ke siamisa mambu ya nsoni
Sambu na kubebisa muntu ya ke mona mpasi ti mambu ya luvunu,+
Ata kana nsukami ke tuba mambu ya mbote.
8 Kansi muntu ya ke kabaka kele ti bangindu ya kukaba,
Mpi yandi ke kwaminaka na mambu ya me tala kukaba.*
9 “Beno bankento yina ke yindulaka nde beno me lungaka, beno telama mpi beno wa ndinga na mono!
Beno bana-bankento+ ya ke zingaka kukonda kudiyangisa, beno tula dikebi na mambu ya mono ke tuba!
10 Na nima ya mvula mosi ti mwa bilumbu, beno bantu ya ke zingaka kukonda kudiyangisa, beno ta tekita,
Sambu bo ta vukisa ve ata mbuma mosi na nsuka ya nsungi ya kukatula bambuma ya vinu.+
11 Beno tekita, beno bankento ya ke yindulaka nde beno me lungaka!
Beno tekita, beno bankento ya ke zingaka kukonda kudiyangisa!
Beno katula bilele,
Mpi beno lwata basaki na baluketo na beno.+
12 Beno bula bantulu na beno sambu na kumonisa mawa
Sambu na bilanga ya kitoko mpi banti ya vinu ya ke butaka mingi.
13 Sambu ntoto ya bantu na mono ta fuluka ti bansende mpi banti ya bansende;
Yo ta fika banzo yonso ya kiese,
Ee, mbanza ya kuyangalala.+
14 Sambu bo me vila nzo-zulu ya kele ti bibaka ya ngolo;
Bo me yambula mbanza ya makelele.+
Ofeli+ mpi nzo-zulu ya nkengi me kuma ntoto ya mpamba sambu na ntangu yonso,
Kiese sambu na bampunda ya mfinda,
Nseke sambu na bitwisi,+
15 Tii kuna mpeve ta katuka na zulu mpi ta tiamuka na zulu+ na beto,
Mpi ntoto-makanga ta kuma kisika ya bo me kunaka banti yina ke butaka bambuma,
Mpi bo ta tadila kisika ya bo me kunaka banti yina ke butaka bambuma bonso mfinda.+
16 Ebuna lunungu ta zinga na ntoto-makanga
Mpi na kisika ya bo me kunaka banti yina ke butaka bambuma.+
17 Mbuma yina lunungu ya kieleka ta buta ta vanda ngemba,+
Mpi mbuma ya lunungu ya kieleka ta vanda ngemba ya kimakulu mpi lutaninu.+
18 Bantu na mono ta zinga na kisika ya ngemba,
Na bisika ya kuzinga ya lutaninu mpi na bisika ya kupema ti ya pima.+
19 Kansi mvula ya matadi ta bwisa mfinda,
Mpi mbanza ta fwa kibeni.
20 Kiese na beno bantu yina ke kuna nkeni na lweka ya bamasa yonso,
33 Mawa na nge, nge muntu ya ke fwaka bantu, nge ya bo me fwaka ve;+
Nge muntu ya ke tekaka bantu, nge ya bo me tekaka ve!
Ntangu nge ta manisa kufwa bantu, bo ta fwa nge mpi.+
Ntangu nge ta manisa kuteka bantu, bo ta teka nge mpi.
2 O Yehowa, monisila beto ntima ya mbote.+
Kivuvu na beto kele na nge.
3 Bantu ke tina ntangu bo ke wa makelele ya mavwanga.
Ntangu nge ke telama, makanda ke panzana.+
4 Mutindu bampasu ya lukasi ke vukanaka, mutindu yina mpi bo ta vukisa bima yina beno ta botula;
Bantu ta kwisila yo nswalu bonso bimvuka ya bampasu.
5 Nkembo ya Yehowa ta kuma mingi,
Sambu yandi ke zingaka kuna na zulu.
Yandi ta fulusa Sioni ti lunungu.
6 Yandi kele lutaninu ya bantangu na nge;
Luguluku ya mingi,+ mayele, nzayilu, mpi boma ya Yehowa+
—Yai kele kimvwama na yandi.
7 Tala! Bantu na bo ya ngolo ke boka na bala-bala;
Binati-nsangu ya ngemba ke dila ngolo.
8 Banzila ya nene me kawuka;
Ata muntu mosi ve ke sala nzietelo na banzila.
9 Insi ke dila* mpi ke yuma.
Libani ke wa nsoni;+ yo me beba.
Sharoni me kuma bonso ntoto ya zelo na zelo,
Mpi Bashani ti Karmele ke bwisa matiti na yo.+
10 Yehowa ke tuba nde: “Ntangu yai mono ta telama;
Ntangu yai mono ta kudinangula;+
Ntangu yai mono ta kudikumisa.
11 Beno me baka divumu ya matiti ya kuyuma mpi beno me buta nianga.
Mpeve na beno mosi ta yoka beno bonso tiya.+
12 Mpi bantu ta kuma bonso mfututu ya mpemba ya bo me yoka.
Bonso bansende ya bo me zenga, bo ta yoka bo tiya.+
13 Beno bantu ya kele ntama, beno wa mambu yina mono ta sala.
Mpi beno bantu ya kele pene-pene, beno ndima ngolo na mono.
14 Bansumuki yina kele na Sioni kele na boma ya ngolo;+
Matekita me simba bankolami:
‘Nani na kati na beto lenda zinga kisika tiya ya ke yokaka kele?+
Nani na kati na beto lenda zinga ti tiya yina ke zimaka ve?’
15 Muntu yina ke tambulaka na lunungu konso ntangu,+
Yina ke tubaka mambu ya mbote,+
Yina ke buyaka kubaka luta na nzila ya luvunu, ya muyibi,
Yina maboko na yandi ke buyaka avoka na kisika ya kubaka yo,+
Yina ke kangaka dikutu na yandi na masolo ya kutiamuna menga,
Mpi yina ke kangaka meso na yandi sambu na kumona ve mambu ya mbi
16 —Yandi ta zinga na bisika ya kunanguka;
Kisika na yandi ya mbote ya kubumbana* ta vanda na kati ya ditadi yina kele na bisika ya ngolo ya lutaninu,
Bo ta pesa yandi dimpa na yandi,
Mpi nto ya masa na yandi ta mana ve ata fioti.”+
17 Meso na nge ta mona ntotila na nkembo na yandi;
Bo ta mona insi mosi yina kele ntama.
18 Na ntima na nge, nge ta yibuka* kima mosi ya boma:
“Sekretere kele na wapi?
Muntu yina tesaka kitadi kele na wapi?+
Muntu yina tangaka banzo-zulu kele na wapi?”
19 Nge ta mona diaka ve bantu ya kukonda luzitu,
Bantu yina ndinga na bo kele mpasi* mingi na kubakisa,
Bayina nge lenda bakisa ve+ ludimi na bo ya lukukama.
20 Tala Sioni, mbanza ya bankinsi na beto!+
Meso na nge ta mona Yeruzalemi bonso kisika mosi ya pima ya kuzinga,
Tenta yina bo ta katula ve.+
Bo ta tumuna ve ata fioti bapike ya tenta na yo,
Mpi bo ta zenga ve ata nsinga na yo mosi.
21 Kansi kuna Muntu ya Nene, Yehowa,
Ta vanda sambu na beto ntoto mosi ya banzadi, ya banzila ya nene ya masa,
Kisika yina ata maswa mosi ve ya bo ke lukaka na bankayi ta kwenda
Mpi ata maswa mosi ve ya nene ta luta.
22 Sambu Yehowa kele Zuzi na beto,+
Yehowa kele Muntu ya Ke Pesaka beto Nsiku,+
Yehowa kele Ntotila+ na beto;
Yandi kele Muntu yina ta gulusa beto.+
23 Bansinga na nge ta lemba;
Yo lenda simba ve dikunzi ya bo ke kangisaka lele ya maswa to kutandula lele ya maswa.
Na ntangu yina, bo ta kabula bima ya mingi ya bo botulaka;
Ata muntu ya dikulu-kifu ta baka bima mingi ya bo botulaka.+
24 Mpi ata muntu mosi ve ya ke zingaka na insi ta tuba nde: “Mono ke bela.”+
Bantu yina ke zinga na insi yina, bo ta lolula kifu na bo.+
34 Beno makanda, beno kwisa pene-pene sambu na kuwa,
Mpi beno bantu, beno tula dikebi.
Bika nde ntoto ti bima yina ke fulusa yo kuwa,
Insi ti bima na yo yonso.
Yandi ta fwa bo;
Yandi ta pesa bo sambu bo fwa bo.+
3 Bantu na bo yina bo me fwa, bo ta losa bo na nganda,
Mpi nsudi ya bamvumbi na bo ta tombuka;+
4 Makesa yonso ya zulu ta pola,
Mpi bo ta dimba zulu bonso rulo.
Basoda na bo yonso ta lemba kibeni,
Mutindu dititi ya kuyuma ke bwaka na nti ya vinu
Mpi fige ya kuyuma ke bwaka na nti ya bafige.
5 “Sambu na zulu mbele na mono ya bitumba ta pola na menga,+
Yo ta kulumuka na zulu ya Edomi sambu na lusambisu,+
Na zulu ya bantu yina mono me bakaka lukanu ya kufwa.
6 Yehowa kele ti mbele ya bitumba; yo ta fuluka na menga.
Yo ta fuluka na mafuta,+
Na menga ya bana-mameme ya babakala ti bankombo,
Na mafuta ya bapiku ya bana-mameme ya babakala.
Sambu Yehowa kele ti kimenga na Bosra,
Yandi ta fwa bantu mingi na insi ya Edomi.+
7 Bampakasa ta kulumuka ti bo,
Bana-bangombe ti bangombe ya kuyela ya ngolo.
Insi na bo ta fuluka na menga,
Mpi mfututu na bo ta fuluka na mafuta.”
8 Sambu Yehowa kele ti kilumbu ya kuvutula mbi,+
Mvula ya kupesa ndola sambu na kusambisa diambu ya Sioni.+
9 Bamasa na yandi* ta kuma bidi,
Mfututu na yandi ta kuma sufre,
Mpi insi na yandi ta kuma bonso bidi ya bo me yoka.
10 Yo ta fwa ve na mpimpa to na mwini;
Midinga na yo ta landa kutombuka kimakulu.
Yandi ta bikala ya kubeba tii na bandonga yonso ya bantu yina ta kwisa;
Ata muntu mosi ve ta luta na kati na yandi mvula na mvula.+
11 Pelikane ti porkepiki ta yala yandi,
Mpi bikungulu ya makutu-nda ti bakwanga-kwanga ta zinga na kati na yandi.
Nzambi ta tandula na zulu na yandi nsinga ya mpamba ya kutesila
Mpi nsinga ya bamaso* ya lufwa.
12 Ata muntu mosi ve na kati ya bantu na yandi ya lukumu ta kuma ntotila,
Bamfumu na yandi yonso ta kuma bima ya mpamba.
13 Bansende ta yela na banzo-zulu na yandi yina kele ti bibaka ya ngolo,
Banti ya bansende ti matiti ya nsende ta yela na bisika na yandi ya ngolo.
Yandi ta kuma kisika yina bambwa ya nseke ke lalaka,+
Nzo ya ba-otrishi.
14 Bigangwa ya ntoto ya zelo na zelo ta kutana ti bambisi yina ke nganaka,
Mpi nkombo ya mfinda* ta binga nduku na yo.
Ee, ndeke ya mpimpa ta vanda kuna mpi ta zwa kisika ya kupema.
15 Nioka ta timuna dibulu* na yo kuna mpi ta losa maki,
Yo ta pasula yo mpi ta vukisa bana na yo na kivudi na yo.
Ee, bakumbi-kumbi ta vukana kuna, konso kumbi-kumbi ti nkwelani na yo.
16 Beno sosa na mukanda ya Yehowa mpi beno tanga yo na ndinga ya ngolo:
Ata mosi ve na kati na yo ta konda;
Ata mosi ve na kati na yo ta konda nkwelani,
Sambu munoko ya Yehowa muntu me pesa nsiku,
Mpi mpeve na yandi me vukisa yo kisika mosi.
17 Yandi Muntu me bula zeke sambu na bo,
Mpi diboko na yandi me tesa kisika ya bo me pesaka bo.*
Yo ta kuma ya bo ntangu yonso;
Bo ta zinga kuna na bandonga yonso ya bantu.
35 Ntoto-makanga ti ntoto ya kuyuma ta vanda na kiese,+
Mpi ntoto ya zelo na zelo ta yangalala mpi ta basisa bintuntu bonso safrani.*+
Bo ta mona nkembo ya Yehowa, lukumu ya Nzambi na beto.
4 Beno tuba na bantu yina ke kudiyangisa na ntima nde:
“Beno vanda ngolo. Beno wa boma ve.
Tala! Nzambi na beno ta kwisa sambu na kuvutula mbi,
Nzambi ta kwisa sambu na kupesa ndola.+
Yandi ta kwisa mpi ta gulusa beno.”+
6 Na ntangu yina muntu ya dikulu-kifu ta pumbuka bonso kabuluku,+
Mpi ludimi ya baba ta tula milolo ya kiese.+
Sambu bamasa ta basika na ntoto-makanga,
Mpi bamasa ta basika na ntoto ya zelo na zelo.
7 Ntoto ya me yuma na mwini ta kuma dizanga ya masa ya me fuluka ti balukengi,
Mpi ntoto ya kukonda masa ta kuma banto ya masa.+
Na bisika yina bambwa ya nseke vandaka kupema,+
Yo ta vanda ti matiti ya mubisu, balukengi mpi papirusi.
Muntu ya mvindu ta tambula ve kuna.+
Yo kele kaka sambu na muntu yina ke tambula na nzila yina;
Ata zoba mosi ve ta vila kuna.
9 Ata ntambu mosi ve ta vanda kuna,
Mpi ata mbisi mosi ve ya makasi ya mfinda ta kwisa kuna.
10 Bantu yina Yehowa me sumbaka diaka ta vutuka+ mpi ta kwisa na Sioni ti milolo ya kiese.+
Kiese ya ke manaka ve ta vanda na ba-ntu+ na bo bonso mpu.
Bo ta yangalala mpi ta vanda na kiese,
Mpi mawa ti kudila ta tina.+
36 Na mvula ya 14 ya ntotila Ezekiasi, Senakeribi ntotila ya Asiria+ kwisaka kutombuka sambu na kunwanisa bambanza yonso ya ngolo ya Yuda mpi yandi botulaka yo.+ 2 Ebuna ntotila ya Asiria tindaka Rabshake*+ ti basoda mingi katuka na Lakishi+ sambu bo kwenda na ntotila Ezekiasi na Yeruzalemi. Bo telamaka na nzila ya kiziba ya zulu+ yina ke nataka masa, yina kele pene-pene ya nzila ya nene ya kilanga ya muntu ya ke yobisaka bilele.+ 3 Ebuna Eliakimi+ mwana ya Hilkia, yina vandaka mfumu ya nzo,* sekretere Shebna,+ mpi Yoa mwana ya Asafi muntu ya ke sonikaka mambu basikaka mpi kwendaka kisika yandi vandaka.
4 Yo yina Rabshake tubilaka bo nde: “Beno tubila Ezekiasi nde, ‘Ntotila ya nene, ntotila ya Asiria, me tuba nde: “Nki ke sala nde nge tula ntima?+ 5 Nge ke tuba nde, ‘Mono kele ti mayele mpi ngolo ya kunwana bitumba,’ kansi mambu ya nge ke tuba kele mpamba. Na nani nge me tula ntima, yo yina nge me baka kikesa ya kukolamina mono?+ 6 Nge ke tula ntima na lusadisu ya Ezipte, lukengi yai ya kubukana, yina kana muntu kuyekamina yo, yo ta kota na kipala-pala ya diboko na yandi mpi ta tobula yo. Farao ntotila ya Ezipte kele mutindu yina sambu na bantu yonso yina ke tudilaka yandi ntima.+ 7 Mpi kana beno tubila mono nde, ‘Beto ke tula ntima na Yehowa Nzambi na beto,’ keti yandi ve muntu Ezekiasi me katulaka bisika na yandi ya kunanguka mpi bamesa-kimenga na yandi,+ na ntangu yandi ke tuba na Yuda mpi na Yeruzalemi nde, ‘Beno fwete fukama na ntwala ya mesa-kimenga yai’?”’+ 8 Ntangu yai, pardo, zenga ti mfumu na mono ntotila ya Asiria:+ Mono ta pesa nge bampunda 2 000 kana nge ta kuka kubaka ntalu ya kufwana ya bantu yina ke tambusaka bampunda sambu na kutambusa yo. 9 Ebuna nki mutindu nge ta kuka kukula ata mfumu mosi ya mbanza yina kele muntu ya kukonda mfunu kibeni na kati ya bansadi ya mfumu na mono, na ntangu nge ke tula ntima na Ezipte sambu na bapusu-pusu mpi sambu na bantu yina ke tambusaka bampunda? 10 Ntangu yai keti mono me kwisa kunwanisa insi yai sambu na kufwa yo kukonda nswa ya Yehowa? Yehowa yandi mosi tubilaka mono nde, ‘Kwenda kunwanisa insi yina mpi fwa yo.’”
11 Ebuna Eliakimi, Shebna,+ mpi Yoa tubilaka Rabshake+ nde: “Pardo, tubila bansadi na nge na ndinga+ ya Kiarami,* sambu beto lenda bakisa yo; kutubila beto ve na ndinga ya Bayuda na makutu ya bantu yina kele na zulu ya kibaka.”+ 12 Kansi Rabshake tubaka nde: “Keti mfumu na mono me tinda mono na kutuba mambu yai kaka na mfumu na nge mpi na nge? Keti yandi me tinda mono mpi ve na bantu yina me vanda na zulu ya kibaka, bayina ta dia tufi na bo mosi mpi ta nwa masuba na bo mosi kumosi ti beno?”
13 Ebuna Rabshake telamaka mpi tubaka na ndinga ya ngolo na ndinga ya Bayuda+ nde: “Beno wa mambu yina ntotila ya nene, ntotila ya Asiria,+ ke tuba. 14 Ntotila me tuba nde, ‘Ezekiasi kukusa beno ve, sambu yandi lenda gulusa beno ve.+ 15 Beno bika ve nde Ezekiasi kupusa beno na kutula ntima na Yehowa+ nde: “Ya kieleka Yehowa ta gulusa beto, mpi bo ta pesa ve mbanza yai na maboko ya ntotila ya Asiria.” 16 Beno wila Ezekiasi ve, sambu ntotila ya Asiria me tuba nde: “Beno sala ngemba ti mono mpi beno kudipesa,* ebuna konso muntu na kati na beno ta dia bambuma ya nti na yandi mosi ya vinu mpi bambuma ya nti na yandi mosi ya bafige, mpi yandi ta nwa masa ya dibulu na yandi mosi, 17 tii kuna mono ta kwisa mpi ta nata beno na insi yina kele bonso insi na beno,+ insi ya bankeni ti ya vinu ya mpa, insi ya mampa ti ya bilanga ya vinu. 18 Beno bika ve nde Ezekiasi kukusa beno nde, ‘Yehowa ta gulusa beto.’ Keti ata nzambi mosi ya makanda me gulusaka insi na yandi na maboko ya ntotila ya Asiria?+ 19 Wapi banzambi ya Amati mpi ya Arpadi?+ Wapi banzambi ya Sefarvayimi?+ Keti bo me gulusaka Samaria na maboko na mono?+ 20 Inki nzambi na kati ya banzambi yonso ya bansi yai me gulusaka insi na yandi na maboko na mono, sambu Yehowa kugulusa Yeruzalemi na maboko na mono?”’”+
21 Kansi bo bikalaka pima mpi bo vutudilaka yandi ve ata ngogo mosi, sambu ntotila tubaka nde, “Beno fwete pesa yandi ve mvutu.”+ 22 Kansi Eliakimi mwana ya Hilkia, yina vandaka mfumu ya nzo,* sekretere Shebna,+ mpi Yoa mwana ya Asafi muntu ya ke sonikaka mambu, kwisaka na Ezekiasi ti bilele na bo ya kupasuka mpi bo songaka yandi mambu yina Rabshake tubaka.
37 Ntangu ntotila Ezekiasi waka mambu yai, yandi pasulaka bilele na yandi, kudifikaka saki, mpi kotaka na nzo ya Yehowa.+ 2 Na nima yandi tindaka Eliakimi, yina vandaka mfumu ya nzo,* sekretere Shebna, mpi bankuluntu ya banganga-nzambi, bayina kudifikaka basaki, sambu na kukwenda na mbikudi Yezaya+ mwana ya Amozi. 3 Bo tubilaka yandi nde: “Ezekiasi me tuba nde, ‘Bubu kele kilumbu ya mpasi, ya kunganina,* mpi ya nsoni; sambu bana ke zola kubutuka,* kansi ngolo ya kubuta+ kele ve. 4 Mbala ya nkaka Yehowa Nzambi na nge ta wa mambu yina Rabshake me tuba, yina ntotila ya Asiria mfumu na yandi tindaka sambu na kusosila Nzambi ya moyo,+ mpi yandi ta sambisa yandi sambu na mambu yina Yehowa Nzambi na nge me wa. Yo yina, samba+ sambu na bantu ya me bikala yina me guluka.’”+
5 Yo yina bansadi ya ntotila Ezekiasi kotaka kisika Yezaya+ vandaka, 6 ebuna Yezaya tubilaka bo nde: “Beno fwete tubila mfumu na beno nde, ‘Yehowa me tuba nde: “Kuwa boma ve+ sambu na mambu yina nge me wa, mambu yina bansadi ya ntotila ya Asiria+ me tuba sambu na kuvweza mono. 7 Mono ke tula ngindu mosi na mabanza na yandi,* ebuna yandi ta wa nsangu mosi mpi ta vutuka na insi na yandi;+ mpi mono ta sala nde yandi fwa na mbele ya bitumba na insi na yandi mosi.”’”+
8 Ntangu Rabshake waka nde ntotila ya Asiria me katuka na Lakishi, yandi vutukaka na ntotila mpi kutaka yandi, yandi ke nwanisa Libna.+ 9 Ebuna ntotila waka bo ke tuba sambu na ntotila Tiraka ya Etiopia nde: “Yandi me kwisa kunwanisa nge.” Ntangu yandi waka mambu yai, yandi tindilaka diaka Ezekiasi+ binati-nsangu, mpi tubaka nde: 10 “Beno fwete tubila Ezekiasi ntotila ya Yuda nde, ‘Kubika ve nde Nzambi na nge yina nge ke tudila ntima kukusa nge nde: “Bo ta pesa ve Yeruzalemi na maboko ya ntotila ya Asiria.”+ 11 Nge waka mambu yina bantotila ya Asiria salaka na bansi yonso na mutindu bo fwaka yo.+ Keti nge mpamba muntu ta guluka? 12 Keti banzambi ya makanda yina ba-nkaka na mono fwaka gulusaka bo?+ Wapi Gozani, Arani,+ Resefi, mpi bantu ya Edeni yina vandaka na Tele-asare? 13 Wapi ntotila ya Amati, ntotila ya Arpadi, mpi ntotila ya bambanza ya Sefarvayimi,+ ya Ena, mpi ya Iva?’”
14 Ezekiasi bakaka mikanda na maboko ya binati-nsangu mpi tangaka yo. Ebuna Ezekiasi tombukaka na nzo ya Yehowa mpi yandi tandaka yo na ntwala ya Yehowa.+ 15 Mpi Ezekiasi yantikaka kusamba Yehowa+ mpi kutuba nde: 16 “O Yehowa ya makesa,+ Nzambi ya Izraele, yina me vanda na kiti ya kimfumu na zulu* ya basherube, nge mpamba kele Nzambi ya kieleka ya bimfumu yonso ya ntoto. Nge salaka zulu ti ntoto. 17 O Yehowa, tula dikutu mpi wa!+ O Yehowa, kangula meso mpi tala!+ Wa mambu yonso yina Senakeribi me tinda bantu na kutuba sambu na kusosila Nzambi ya moyo.+ 18 O Yehowa, yo kele ya kieleka nde bantotila ya Asiria me fwaka bansi yonso+ ti insi na bo mosi. 19 Mpi bo me losaka banzambi na bo na tiya,+ sambu bo vandaka ve banzambi kansi kisalu ya maboko ya bantu,+ nti mpi ditadi. Yo yina bo kukaka kufwa bo. 20 Kansi ntangu yai, O Yehowa Nzambi na beto, gulusa beto na maboko na yandi, sambu bimfumu yonso ya ntoto kuzaba nde nge mpamba kele Nzambi, O Yehowa.”+
21 Ebuna Yezaya mwana ya Amozi tindilaka Ezekiasi nsangu yai: “Yehowa Nzambi ya Izraele me tuba nde, ‘Sambu nge me samba mono sambu na Senakeribi ntotila ya Asiria,+ 22 Yehowa me tuba sambu na yandi nde:
“Mwana-nkento ya mwense ya Sioni ke vweza nge, yandi ke seka nge.
Mwana-nkento ya Yeruzalemi ke nikisila nge ntu na yandi.
23 Nani nge me sosila+ mpi me vweza?
Nani nge me tombudila ndinga na nge+
Mpi me nangudila meso na nge ya lulendo?
Santu ya Izraele!+
24 Na nzila ya bansadi na nge, nge me sosila Yehowa+ mpi nge me tuba nde,
‘Ti bapusu-pusu na mono mingi ya bitumba
Mono ta tombuka na zulu ya bangumba,+
Bisika ya kuluta ntama ya Libani.
Mono ta zenga banti na yo ya sedre ya nda, banti na yo ya yenevriye ya kuluta kitoko.
Mono ta kota na bisika na yo ya kingenga ya kele na zulu kibeni, bamfinda na yo ya kufuluka na banti.
25 Mono ta timuna mabulu ya masa mpi ta nwa bamasa;
Mono ta yumisa bamasa* ya Ezipte ti bitambi ya makulu na mono.’
26 Keti nge waka ve? Mono kanaka* yo tuka ntama.
Mono yidikaka* yo+ katuka bilumbu ya ntama kibeni.
Ntangu yai mono ta lungisa yo.+
Nge ta kumisa bambanza ya ngolo mayumbu.+
27 Bantu na bo ta konda lusadisu;
Bo ta wa boma ya ngolo mpi bo ta pesa bo nsoni.
Bo ta kuma bonso matiti ya bilanga mpi matiti ya mubisu,
Bonso matiti ya baludi yina mupepe ya esti me yumisa.
28 Kansi mono me zaba mbote ntangu nge ke vandaka, ntangu nge ke basikaka, ntangu nge ke kotaka,+
Mpi ntangu nge ke wilaka mono makasi ya ngolo,+
29 Sambu makasi ya nge me wila mono+ mpi kungana na nge me kuma na makutu na mono.+
Yo yina mono ta tula ndobo na mono na mbombo na nge mpi nsinga na mono+ ya bo ke tulaka na munoko ya mpunda na munoko na nge,
Ebuna mono ta vutula nge na nzila yina nge kwisilaka.”
30 “‘Yai ta vanda kidimbu sambu na nge:* Mvula yai beno ta dia bima yina ke yela yo mosi; mpi na mvula ya zole, beno ta dia mbuma yina yo ta basisa;* kansi na mvula ya tatu beno ta kuna nkeni mpi ta katula bima na bilanga, mpi beno ta kuna bilanga ya vinu mpi ta dia mbuma na yo.+ 31 Bantu ya nzo ya Yuda yina ta guluka, bayina ta bikala,+ bo ta basisa misisa na nsi mpi bo ta buta mbuma na zulu. 32 Sambu bantu yina ta bikala ta basika na Yeruzalemi mpi bantu yina ta guluka ta basika na Ngumba ya Sioni.+ Kikesa ya Yehowa ya makesa ta sala diambu yai.+
33 “‘Yo yina, yai mambu Yehowa ke tuba sambu na ntotila ya Asiria:+
“Yandi ta kota ve na mbanza yai,+
Yandi ta losa ve tolo-tolo kuna,
Yandi ta nwanisa yo ve ti kitaninu,
Mpi yandi ta sala ve mwa ngumba ya ntoto sambu na kuziunga yo.”’+
34 ‘Yandi ta vutuka na nzila yina yandi kwisilaka;
Yandi ta kota ve na mbanza yai,’ Yehowa muntu me tuba.
35 ‘Mono ta nwanina mbanza yai+ mpi mono ta gulusa yo sambu na mono mosi+
Mpi sambu na nsadi na mono Davidi.’”+
36 Ebuna wanzio ya Yehowa basikaka mpi fwaka bantu 185 000 na camp ya bantu ya Asiria. Ntangu bantu telamaka na suka-suka, bo monaka bamvumbi+ yonso. 37 Yo yina Senakeribi ntotila ya Asiria kwendaka, yandi vutukaka na Ninive+ mpi bikalaka kuna.+ 38 Ntangu yandi vandaka kufukama na nzo* ya nzambi na yandi Nisroki, bana na yandi mosi Adrameleki ti Sharesere fwaka yandi na mbele ya bitumba,+ mpi bo tinaka na insi ya Ararati,+ ebuna mwana na yandi Esare-hadoni+ kumaka ntotila na kisika na yandi.
38 Na bilumbu yina, Ezekiasi belaka mpi yandi zolaka kufwa.+ Mbikudi Yezaya+ mwana ya Amozi kwisaka mpi tubilaka yandi nde, “Yehowa me tuba nde: ‘Pesa bantu ya nzo na nge bantuma, sambu nge ta fwa; nge ta beluka ve.’”+ 2 Ebuna Ezekiasi balulaka luse na yandi na kibaka mpi yandi yantikaka kusamba Yehowa nde: 3 “O Yehowa, mono ke bondila nge, pardo, yibuka+ mutindu mono tambulaka na ntwala na nge na kwikama mpi ti ntima ya mvimba,+ mpi mono salaka mambu ya mbote na meso na nge.” Ebuna Ezekiasi yantikaka kudila mingi kibeni.
4 Ebuna ndinga ya Yehowa kwisilaka Yezaya nde: 5 “Vutuka mpi tubila Ezekiasi+ nde, ‘Yehowa Nzambi ya nkaka na nge Davidi me tuba nde: “Mono me wa kisambu na nge.+ Mono me mona mansanga na nge.+ Tala, mono ke yika bamvula 15 na luzingu* na nge,+ 6 mpi mono ta gulusa nge ti mbanza yai na maboko ya ntotila ya Asiria, mpi mono ta nwanina mbanza yai.+ 7 Yai kidimbu ya me katuka na Yehowa sambu na kumonisa nge nde Yehowa ta lungisa diambu yina yandi me tuba:+ 8 Mono ta sala nde kivudi ya ntangu kuvutuka bitambi kumi na nima na kimatilu* ya Ahazi.”’”+ Ebuna ntangu vutukaka bitambi kumi na nima na kimatilu ata yo vandaka me kulumuka dezia.
9 Mukanda* ya ntotila Ezekiasi ya Yuda ntangu yandi belaka mpi belukaka na maladi na yandi.
10 Mono tubaka nde: “Na kati-kati ya luzingu na mono
Mono fwete kota na bakielo ya Maziamu.*
Bo ta pimisa mono bamvula na mono ya me bikala.”
11 Mono tubaka nde: “Mono ta mona ve Yah,* Yah na insi ya bantu ya moyo.+
Mono ta tala diaka ve bantu
Ntangu mono ta vanda ti bantu ya kisika yina ata kima mosi ve ke zingaka diaka.
12 Bo me bwisa nzo na mono mpi bo me nata yo+
Bonso tenta ya ngungudi.
Mono me dimba luzingu na mono bonso muntu ya ke tungaka bilele;
Yandi ke zenga mono bonso bansinga ya lele yina bo me tunga.
Yantika na mwini tii na mpimpa, nge ke landa kunata mono tii na nsuka.+
13 Mono me vanda pima tii na suka.
Bonso ntambu, yandi ke landa kubuka mikwa na mono yonso;
Yantika na mwini tii na mpimpa, nge ke landa kunata mono tii na nsuka.+
14 Mono ke landa kuyimba-yimba+ bonso ndeke ya bo ke bingaka martine to nzwanzu;*
Mono ke landa kudila bonso pizio.+
Meso na mono ke tala na zulu+ ti kulemba yonso:
15 Inki mono lenda tuba?
Yandi me tubila mono mpi me sala mambu.
16 ‘O Yehowa, konso muntu ke zingaka na nzila ya mambu yai,*
Mpi luzingu ya mpeve na mono kele na kati na yo.
Nge ta pesa mono diaka mavimpi ya mbote mpi ta bikisa mono na luzingu.+
17 Tala! Na kisika ya ngemba, mono vandaka na mpasi ya ngolo;
Kansi na zola na nge sambu na mono,*
Nge me tanina mono na dibulu ya lufwa.+
Nge me losa masumu na mono yonso na nima ya mukongo na nge.*+
Bantu yina ke kulumuka na dibulu yina lenda tula ve kivuvu na kwikama na nge.+
19 Muntu ya ke zinga, muntu ya ke zinga lenda kumisa nge,
Kaka mutindu mono lenda kumisa nge bubu yai.
Tata lenda pesa bana na yandi nzayilu ya me tala kwikama na nge.+
20 O Yehowa, gulusa mono,
Ebuna beto ta bula miziki na mono na bima ya kubudila miziki ya kele ti bansinga,+
Bilumbu yonso ya luzingu na beto na nzo ya Yehowa.’”+
21 Ebuna Yezaya tubaka nde: “Bo nata gato ya bafige ya kuyuma ya bo me bweta mpi beno pakula yo na kivimbu yina, sambu yandi beluka.”+ 22 Ezekiasi yulaka nde: “Inki kidimbu ke monisa nde mono ta tombuka na nzo ya Yehowa?”+
39 Na ntangu yina, ntotila ya Babilone Merodaki-baladani mwana ya Baladani tindilaka Ezekiasi+ mikanda mpi dikabu, sambu yandi waka nde Ezekiasi belaka mpi belukaka.+ 2 Ezekiasi yambaka bo na kiese* mpi songisaka bo nzo na yandi ya kubumbila bima ya ntalu+—arza, wolo, mafuta ya balsami ti mafuta ya nkaka ya ntalu, binwaninu na yandi yonso, mpi bima yonso yina vandaka na bisika na yandi ya kubumba bimvwama. Kuvandaka ve ata ti kima mosi yina Ezekiasi songisaka bo ve na nzo na yandi* mpi na kimfumu na yandi ya mvimba.
3 Na nima, mbikudi Yezaya kotaka kisika ntotila Ezekiasi vandaka mpi yulaka yandi nde: “Bantu yai me tuba nki, mpi bo me katuka na wapi?” Ezekiasi tubaka nde: “Bo me katuka na insi mosi ya ntama, na Babilone.”+ 4 Na nima yandi yulaka nde: “Inki bo me mona na nzo na nge?”* Ezekiasi vutulaka nde: “Bo me mona bima yonso yina kele na nzo na mono.* Kele ve ata ti kima mosi ya mono me songa bo ve na bisika na mono ya kubumba bimvwama.”
5 Ebuna Yezaya tubilaka Ezekiasi nde: “Wa ndinga ya Yehowa ya makesa, 6 ‘Bilumbu ke kwisa, mpi bima yonso yina kele na nzo na nge* ti bima yonso yina ba-nkaka na nge me bumbaka tii bubu yai bo ta nata yo na Babilone. Ata kima mosi ve ta bikala.’+ Yehowa+ muntu me tuba. 7 ‘Mpi bana na nge ya nkaka ya babakala yina nge ta buta, bo ta baka bo mpi bo ta kuma bakapita na nzo ya ntotila ya Babilone.’”+
8 Ebuna Ezekiasi tubilaka Yezaya nde: “Ndinga ya Yehowa yina nge me tuba kele mbote.” Yandi yikaka nde: “Sambu ngemba mpi lutaninu* ta vanda ntangu mono kele na luzingu.”*+
40 Nzambi na beno ke tuba nde: “Beno lembika, beno lembika bantu na mono.+
2 Beno tuba na ntima ya Yeruzalemi,*
Mpi beno zabisa yandi nde kisalu na yandi ya kingolo-ngolo me mana,
Nde bo me futa kifu na yandi.+
Yandi me baka ndola kibeni* na diboko ya Yehowa sambu na masumu na yandi yonso.”+
3 Ndinga ya muntu mosi ke tuba na ndinga ya ngolo na ntoto-makanga nde:
“Beno yidika nzila ya Yehowa!+
Beno sala nzila mosi ya nene ya kusungama+ na ntoto ya zelo na zelo sambu na Nzambi na beto.+
4 Bika nde konso muwanda kutombuka,
Mpi konso ngumba ya nene ti ya fioti kukulumuka.
Ntoto ya kele ti bangumba fwete kuma lelensi,
Mpi ntoto ya kele mabulu-mabulu fwete kuma kukonda ngumba.+
6 Wa! Muntu mosi ke tuba nde: “Tuba na ndinga ya ngolo!”
Ya nkaka ke yula nde: “Nki mono fwete tuba na ndinga ya ngolo?”
“Bantu* yonso kele matiti ya mubisu.
Zola na bo yonso ya kwikama kele bonso bintuntu ya bilanga.+
Ya kieleka, bantu kele kaka matiti ya mubisu.
8 Matiti ya mubisu ke yumaka,
Bintuntu ke kawukaka,
Kansi ndinga ya Nzambi na beto ke zingaka kimakulu.”+
9 Tombuka na ngumba ya nda,
Nge nkento ya ke nata nsangu ya mbote sambu na Sioni.+
Tombula ndinga na nge na ngolo yonso,
Nge nkento ya ke nata nsangu ya mbote sambu na Yeruzalemi.
Tombula yo, kuwa boma ve.
Zabisa bambanza ya Yuda nde: “Nzambi na beno yandi yai.”+
Tala! Matabisi na yandi kele ti yandi,
Mpi lufutu yina yandi ke pesa kele na ntwala na yandi.+
11 Bonso ngungudi, yandi ta keba* mameme na yandi.+
Ti diboko na yandi, yandi ta vukisa bana-mameme,
Mpi yandi ta nata bo na ntulu na yandi.
Yandi ta twadisa na mawete yonso bayina ke nwisa bana na bo.+
12 Nani me tesaka bamasa na diboko na yandi+
Mpi me tesaka zulu ti kitamina ya misapi ya diboko na yandi?*
Nani me tulaka mfututu ya ntoto+ na kitesilu
To me tesaka bangumba ya nene na bima ya kutesila
Mpi bangumba ya fioti na bakilo?
14 Yandi pesanaka mabanza ti nani sambu na kubaka mayele ya kubakisa mambu,
To nani ke longaka yandi na nzila ya lunungu,
To ke longaka yandi nzayilu,
To ke songaka yandi nzila ya mayele ya kieleka ya kubakisa mambu?+
15 Tala! Makanda kele bonso ditonsi ya masa na kantini,
Mpi bo ke monaka bo bonso mwa mfututu na zulu ya bakilo.+
Tala! Yandi ke nangula bisanga bonso mfututu.
16 Libani nkutu me fwana ve na kusala nde tiya kulanda kupela,*
Mpi bambisi na yo ya mfinda me fwana ve sambu na dikabu ya kuyoka.
17 Na meso na yandi makanda yonso kele bonso kima mosi ya ke vandaka ve na luzingu;+
Yandi ke monaka bo bonso kima ya mpamba, bonso ata kima mosi ve.+
18 Beno lenda fwanisa Nzambi ti nani?+
Inki me fwanana ti yandi ya beno lenda tula pene-pene na yandi?+
19 Muntu yina ke salaka bisalu ya maboko me sala kiteki,*
Muntu ya ke salaka bima ya bibende me pakula yo wolo,+
Mpi yandi ke sala bashene ya arza.
20 Yandi ke sola nti sambu yandi pesa yo dikabu,+
Nti yina ta pola ve.
Yandi ke sosa muntu yina me zaba kisalu ya maboko mbote
Sambu yandi sala kiteki yina lenda nikana ve.+
21 Keti beno me zaba ve?
Keti beno me wa ve?
Keti bo songaka beno yo ve katuka luyantiku?
Keti beno bakisaka ve tuka bo salaka bafondasio ya ntoto?+
22 Kele ti Muntu yina ke zingaka na zulu ya nkongolo ya ntoto,+
Mpi bantu yina ke zingaka na kati kele bonso bampasu.
Yandi ke tandula zulu bonso lele ya pete-pete,
Mpi yandi ke tandula yo bonso tenta sambu na kuzinga kuna.+
23 Yandi ke kulumusa bamfumu ya nene
Mpi ke kumisa bazuzi* ya ntoto kima mosi ya ke vandaka ve.
24 Bo ke kunaka yo na mpasi,
Bo ke mwangaka yo na mpasi,
Nti na yo ke tulaka misisa na ntoto na mpasi,
Mupepe ke bulaka yo mpi yo ke yumaka,
Mpi mupepe ke nataka yo ntama bonso nianga.+
25 “Ti nani beno lenda fwanisa mono sambu na kukumisa mono kiteso mosi ti yandi?” Santu muntu ke tuba.
26 “Beno tombula meso na beno na zulu mpi beno mona.
Nani me salaka bima yai?+
Yo kele Muntu yina ke basisaka makesa na yo na kutadila ntalu na yo;
Yandi ke bingaka yo yonso na zina na yo.+
Sambu na ngolo na yandi ya mingi kibeni mpi na ngolo na yandi ya ke pesaka boma,+
Ata mosi ve na kati na yo me konda.
27 O Yakobi, sambu na nki nge ke tuba, O Izraele, sambu na nki nge ke tuba, nde:
‘Nzila na mono kele ya kubumbana na meso ya Yehowa,
Mpi Nzambi ke sambisa ve mambu na mono na lunungu’?+
28 Keti nge me zaba ve? Keti nge me waka ve?
Yehowa, Ngangi ya nsuka ya ntoto, kele Nzambi mvula na mvula.+
Yandi ke lembaka ve ata fioti mpi ngolo na yandi ke manaka ve.+
Bo lenda bakisa ve mayele na yandi ya kubakisa mambu.+
30 Bana-babakala ta lemba mpi ngolo na bo ta mana,
Mpi baleke ya babakala ta bula sakuba mpi ta bwa,
31 Kansi bantu yina ke tulaka kivuvu na Yehowa ta baka diaka ngolo.
Bo ta pumbuka na mapapu bonso bango-zulu.+
Bo ta baka ntinu mpi ngolo na bo ta mana ve;
Bo ta tambula mpi ta lemba ve.”+
41 “Beno bisanga, beno wa mono, beno vanda pima;*
Bika makanda kubaka diaka ngolo na bo.
Bika bo, bo pusana; ebuna bika bo tuba.+
Bika beto kwisa kumosi sambu na lusambisu.
2 Nani me tedimisaka muntu katuka na ndambu yina ntangu ke basikaka,*+
Mpi ke bingaka yandi na lunungu na makulu na yandi,*
Sambu na kupesa makanda na maboko na yandi
Mpi kusala nde yandi yala bantotila?+
Nani ke kumisaka bo mfututu na ntwala ya mbele na yandi ya bitumba,
Bonso nianga ya ke pumbuka na mupepe na ntwala ya munduki na yandi ya tolo-tolo?
3 Yandi ke landa bo, mpi ke luta kukonda kima mosi ya ke kanga yandi nzila
Na banzila yina makulu na yandi me lutaka ve.
4 Nani me salaka mpi me lungisaka diambu yai,
Nani ke bingaka bimvuka ya bantu katuka luyantiku?
5 Bisanga me mona yo mpi me wa boma.
Nsuka ya ntoto me yantika kutekita.
Bo me pusana pene-pene mpi me kwisa na ntwala.
6 Konso muntu ke sadisa nduku na yandi
Mpi ke tubila mpangi na yandi nde: “Vanda ngolo.”
7 Mutindu mosi mpi muntu yina ke salaka bisalu ya maboko ke pesa kikesa na muntu yina ke salaka bima ya bibende;+
Muntu yina ke kumisaka bima kipala-pala ti marto
Ke pesa kikesa na muntu yina ke bula marto na kima ya kubudila bibende.
Yandi ke tuba sambu na kisika yina yandi vukisaka bibende yina nde: “Yo kele mbote.”
Ebuna bo ke kangisa yo ti minsonso sambu yo nikana ve.
8 “Kansi nge, O Izraele, nge kele nsadi+ na mono,
O Yakobi, nge muntu yina mono me solaka,+
Bana* ya Abrahami nduku na mono,+
9 Nge ya mono bakaka na nsuka ya ntoto,+
Mpi nge ya mono bingaka tuka bisika na yo ya kuluta ntama.
10 Kuwa boma ve, sambu mono kele ti nge.+
Kudiyangisa ve, sambu mono kele Nzambi na nge.+
Mono ta pesa nge kikesa, ee, mono ta sadisa nge,+
Mono ta simba nge mpenza ngolo na diboko na mono ya kitata ya lunungu.’
11 Tala! Bantu yonso yina ke wila nge makasi ya ngolo, bo ta pesa bo nsoni mpi bo ta kulumusa bo.+
Bantu yina ke nwana ti nge ta kuma bima ya mpamba mpi ta fwa.+
12 Nge ta sosa bantu yina ke nwana ti nge, kansi nge ta mona bo ve;
Bantu yina ke nwanisa nge ta kuma bonso kima mosi ya kele ve, bonso bima ya mpamba.+
13 Sambu mono Yehowa Nzambi na nge, mono ke simba ngolo diboko na nge ya kitata,
Mono Muntu ke tubila nge nde, ‘Kuwa boma ve. Mono ta sadisa nge.’+
14 Kuwa boma ve, nge Yakobi+ musobi,*
Beno bantu ya Izraele, mono ta sadisa beno,” Yehowa muntu me tuba, Muntu ya ke sumba nge diaka,+ Santu ya Izraele.
15 “Tala! Mono me kumisa nge kima ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu,+
Kima ya mpa ya makasi zole ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu.
Nge ta niata bangumba mpi ta panza yo
Mpi ta sala nde bangumba ya fioti kukuma bonso bampusu.
16 Nge ta katula yo bampusu,
Mpi mupepe ta nata yo ntama;
Mupepe ya ngolo ta panza yo.
17 “Bantu ya mpasi mpi bansukami ke sosa masa, kansi yo kele ve.
Ludimi na bo me yuma sambu na nzala ya masa.+
Mono, Yehowa, mono ta pesa bo mvutu.+
Mono, Nzambi ya Izraele, mono ta yambula bo ve.+
18 Mono ta sala nde banzadi kukulumuka na bangumba ya fioti ya me konda banti+
Mpi banto ya masa na miwanda.+
Mono ta sala nde ntoto-makanga kukuma kiziba ya masa ya me fuluka ti balukengi
Mpi insi ya me konda masa kukuma banto ya masa.+
19 Na ntoto ya zelo na zelo mono ta kuna nti ya sedre,
Nti ya akasia, nti ya mirte, ti nti ya pini.+
Na ntoto ya zelo na zelo mono ta kuna nti ya yenevriye,
Kumosi ti nti ya frene mpi nti ya sipre,+
20 Sambu bantu yonso kumona mpi kuzaba
Kutula dikebi mpi kubakisa
Nde diboko ya Yehowa me sala yo,
Mpi Santu ya Izraele me ganga yo.”+
21 “Beno monisa dikambu na beno,” Yehowa muntu me tuba.
“Beno songa banzikisa na beno,” Ntotila ya Yakobi muntu me tuba.
22 “Beno songa nzikisa mpi beno songa beto mambu yina ta salama.
To beno zabisa beto mambu yina ke kwisa.+
23 Beno songa beto mambu yina ta salama na bilumbu ke kwisa,
Sambu beto zaba nde beno kele banzambi.+
Ee, beno sala kima mosi, ya mbote to ya mbi,
Sambu beto yituka ntangu beto ta mona yo.+
24 Tala! Beno kele kima mosi ya ke zingaka ve,
Mpi kima ya beno me sala kele mpamba.+
Konso muntu yina ke sola beno kele muntu ya nzanzi.+
25 Mono me tedimisa muntu mosi katuka na ndambu ya nordi, mpi yandi ta kwisa,+
Muntu mosi katuka na ndambu yina ntangu ke basikaka,*+ yina ta binga zina na mono.
Yandi ta niata bamfumu* bonso nde bo vandaka ntoto ya tuma,+
Bonso muwumbi yina ke niata-niata ntoto ya tuma ya poto-poto.
26 Nani tubilaka mambu yai katuka luyantiku, sambu beto zaba yo,
To tuka bantangu ya me luta sambu beto tuba nde, ‘Keti yandi ke tuba masonga’?+
Ya kieleka, ata muntu mosi ve tubaka yo!
Ata muntu mosi ve zabisaka yo!
Ata muntu mosi ve waka kima mosi ya me katuka na beno!”+
27 Mono vandaka muntu ya ntete ya kutubila Sioni nde: “Tala! Bo yai!”+
Mpi mono ta tinda na Yeruzalemi muntu mosi ya ke nataka nsangu ya mbote.+
28 Kansi mono landaka kutala, mpi ata muntu mosi vandaka ve;
Ata muntu mosi vandaka ve na kati na bo sambu na kupesa ndongisila.
Mpi mono landaka kulomba bo na kupesa mvutu.
29 Tala! Bo yonso kele luvunu.*
Bisalu na bo kele mpamba.
Biteki na bo ya bibende* kele mupepe mpi bima ya ke vandaka ve.+
42 Tala! Nsadi na mono,+ yina mono ke sadisa!
Muntu ya mono me solaka,+ yina mono me* ndima!+
2 Yandi ta boka ve mpi ta tombula ve ndinga na yandi,
Mpi yandi ta sala ve nde ndinga na yandi kuwakana na bala-bala.+
3 Yandi ta zenga ve lukengi ya bo me konika,
Mpi yandi ta fwa ve+ tiya ya nsinga ya mwinda yina ke pela mbote ve.
Yandi ta tula lunungu+ na kwikama yonso.
4 Yandi ta lemba ve mpi bo ta bedisa yandi ve tii kuna yandi ta tula lunungu na ntoto;+
Mpi bisanga ke landa kuvingila nsiku* na yandi.
5 Yai kele mambu yina Nzambi ya kieleka, Yehowa, me tuba,
Ngangi ya zulu mpi Muntu ya Nene yina tandulaka yo,+
Muntu yina tandulaka ntoto ti bima na yo,+
Muntu yina ke pesaka mpema na bantu yina ke zingaka na zulu na yo+
Mpi yina ke pesaka mpeve na bantu yina ke tambulaka na zulu na yo:+
6 “Mono Yehowa, mono me binga nge na lunungu;
Mono me simba diboko na nge.
Mono ta tanina nge mpi ta pesa nge bonso kuwakana sambu na bantu+
Mpi bonso nsemo ya makanda,+
7 Sambu nge kangula meso ya bifwa-meso,+
Nge basisa muntu ya boloko na boloko ya nsi ya ntoto
Mpi nge basisa na boloko+ bantu yina me vanda na mpimpa.
8 Mono kele Yehowa. Yo yina zina na mono;
Mono ke pesaka ve nkembo na mono na muntu ya nkaka,*
Mono ke pesaka mpi ve lukumu na mono na biteki.+
9 Tala, mambu ya ntete me luta;
Ntangu yai mono ke zabisa mambu ya mpa.
Na ntwala nde yo yantika, mono ke songa beno yo.”+
10 Beno yimbila Yehowa nkunga+ ya mpa,
Lukumu na yandi katuka na nsuka ya ntoto,+
Beno bantu yina ke kulumuka na nzadi-mungwa mpi bima yonso yina ke fulusa yo,
Beno bisanga mpi bantu na yo.+
11 Bika nde ntoto-makanga mpi bambanza na yo kutombula ndinga na bo,+
Babwala yina Kedare+ ke zingaka.
Bika nde bantu yina ke zingaka na ditadi kutula milolo ya kiese;
Bika nde bo boka tuka na nsongi ya bangumba.
12 Bika nde bo pesa nkembo na Yehowa
Mpi bo zabisa lukumu na yandi na bisanga.+
13 Yehowa ta basika bonso muntu ya ngolo.+
Yandi ta tedimisa kikesa na yandi bonso soda.+
Yandi ta boka, ee, yandi ta tula mulolo ya bitumba;
Yandi ta kudimonisa muntu ya ngolo kuluta bambeni+ na yandi.
14 “Mono kangaka munoko ntangu mingi.
Mono bikalaka pima mpi kudiyalaka.
Bonso nkento mosi ya ke buta,
Mono ta dila, ta pema ntinu-ntinu, mpi ta yituka na mbala mosi.
15 Mono ta bebisa bangumba ya nene ti bangumba ya fioti
Mpi ta yumisa matiti na yo yonso.
16 Mono ta nata bifwa-meso na nzila yina bo me zaba ve+
Mpi ta sala nde bo tambula na banzila+ yina bo me yikanaka ti yo ve.
Mono ta kumisa mpimpa ya kele na ntwala na bo nsemo+
Mpi ta kumisa ntoto ya mabulu-mabulu ntoto ya kukonda ngumba.+
Yai mambu ya mono ta sala sambu na bo, mpi mono ta yambula bo ve.”
17 Bantu yina ke tulaka ntima na biteki,
Bantu yina ke tubaka na biteki ya bibende* nde: “Beno kele banzambi+ na beto,”
Bo ta vutula bo nima mpi ta pesa bo nsoni kibeni,
18 Beno wa, beno bantu yina kele bifwa-makutu;
Beno tala mpi beno mona, beno bantu yina kele bifwa-meso.+
19 Nani kele kifwa-meso katula nsadi na mono,
Nani kele kibeni kifwamakutu bonso kinati-nsangu ya mono ke tinda?
Nani kele kibeni kifwa-meso bonso muntu ya mono me pesaka matabisi,
Nani kele kibeni kifwa-meso bonso nsadi ya Yehowa?+
20 Nge ke mona mambu mingi, kansi nge ke landa ve kukengila.
Nge ke kangula makutu na nge, kansi nge ke wa ve.+
21 Sambu na lunungu na yandi,
Yehowa me wa kiese na kutombula nsiku* mpi kukumisa yo ya nkembo.
22 Kansi bantu yai kele bantu ya bo me botula bima mpi ya bo me baka bima na kingolo-ngolo;+
Bo yonso me kangama na mutambu na mabulu mpi me bumbana na baboloko.+
Bo me botula bo bima kukonda muntu ya kusadisa bo,+
Mpi bo me baka bo bima na kingolo-ngolo kukonda muntu ya kutuba nde: “Beno vutula yo!”
23 Nani na kati na beno ta wa diambu yai?
Nani ta tula dikebi mpi ta wa sambu na ntangu ya ke kwisa?
24 Nani me pesaka Yakobi sambu bo baka yandi bima na kingolo-ngolo
Mpi Izraele na bantu ya ke botulaka bima?
Keti yo kele ve Yehowa, Muntu yina beto salaka disumu na ntwala na yandi?
25 Yo yina yandi landaka kumonisila yandi nganzi,
Makasi na yandi mpi makasi ya bitumba.+
Yo yokaka bima yonso yina vandaka na nziunga na yandi, kansi yandi tulaka ve dikebi.+
Yo bwilaka yandi, kansi yandi vandaka kutula yo ve na ntima.+
43 Yai mambu yina Yehowa me tuba,
Ngangi na nge, O Yakobi, Muntu yina salaka nge, O Izraele:+
“Kuwa boma ve, sambu mono me sumba nge diaka.+
Mono me binga nge na zina na nge.
Nge kele muntu na mono.
2 Ntangu nge ta luta na kati ya bamasa, mono ta vanda ti nge,+
Mpi ntangu nge ta luta na kati ya banzadi, yo ta dindisa nge ve.+
Ntangu nge ta tambula na kati ya tiya, nge ta zika ve,
Ludimi ya tiya ta yoka nge mpi ve.
3 Sambu mono kele Yehowa Nzambi na nge,
Santu ya Izraele, Ngulusi na nge.
Mono me pesa Ezipte bonso nkudulu sambu na nge,
Etiopia mpi Seba na kisika na nge.
Yo yina mono ta pesa bantu na kisika na nge
Mpi makanda na kisika ya luzingu* na nge.
5 Kuwa boma ve, sambu mono kele ti nge.+
Mono ta nata bana* na nge katuka na ndambu ya esti
Mpi ta vukisa beno kumosi katuka na ndambu ya westi.+
6 Mono ta tuba na nordi nde, ‘Vutula bo!’+
Mpi na sudi nde, ‘Kukanga bo ve nzila.
Nata bana na mono ya babakala katuka na kisika ya ntama, mpi bana na mono ya bankento katuka na nsuka ya ntoto,+
7 Konso muntu yina bo ke binga na zina na mono+
Mpi yina mono gangaka sambu na nkembo na mono mosi,
Yina mono yidikaka mpi salaka.’+
8 Basisa bantu yina kele bifwa-meso, ata bo kele na meso,
Mpi bantu yina kele bifwa-makutu, ata bo kele na makutu.+
9 Bika makanda yonso kuvukana kisika mosi,
Mpi bika bantu kuvukana kisika mosi.+
Nani na kati na bo* lenda zabisa mambu yai?
To keti bo lenda sala nde beto wa mambu ya ntete?*+
Bika bo nata bambangi na bo sambu bo monisa nde bo ke tuba kieleka,
To bika bo wa mpi bo tuba nde, ‘Yo kele ya kieleka!’”+
10 “Beno kele bambangi+ na mono,” Yehowa muntu me tuba,
“Ee, nsadi na mono ya mono me solaka,+
Sambu beno zaba mpi beno kwikila na mono*
Mpi beno bakisa nde mono kele mutindu Mosi.+
Na ntwala na mono ata Nzambi mosi salamaka ve,
Mpi na nima na mono, ata mosi ve vandaka.+
11 Mono—mono kele Yehowa,+ mpi katula mono ngulusi+ ya nkaka kele ve.”
12 “Mono Muntu tubaka, gulusaka, mpi zabisaka
Ntangu nzambi ata mosi ve ya nzenza vandaka na kati na beno.+
Yo yina beno kele bambangi na mono,” Yehowa muntu me tuba, “mpi mono kele Nzambi.+
13 Mono ke vandaka ntangu yonso mutindu Mosi;+
Mpi ata muntu mosi ve lenda botula kima na diboko na mono.+
Kana mono sala mambu, nani lenda kanga yo nzila?”+
14 Yehowa, Muntu ya ke sumba nge diaka,+ Santu ya Izraele,+ me tuba nde:
“Sambu na beno, mono ta tinda bo na Babilone mpi ta bwisa banti yonso ya bakielo,+
Ebuna bantu ya Kaldea, na kati ya bamaswa na bo, ta tula milolo ya mpasi.+
15 Mono kele Yehowa, Santu na beno,+ Ngangi ya Izraele,+ Ntotila na beno.”+
16 Yai kele mambu yina Yehowa me tuba,
Muntu yina ke sala nzila na kati ya nzadi-mungwa
Mpi yina ke sala nzila ata na kati ya bamasa+ yina ke nikanaka ngolo,
17 Muntu yina ke basisaka pusu-pusu ya bitumba mpi mpunda,+
Makesa kumosi ti basoda ya ngolo:
“Bo ta lala na ntoto mpi ta telama ve.+
Bo ta fwa bo, mutindu bo ke fwaka nsinga ya mwinda ya ke pela.”
18 “Beno yibuka ve mambu ya ntama,
Mpi beno yindula ve mambu ya ntama.
19 Tala! Mono ke sala kima mosi ya mpa;+
Nkutu ntangu yai yo me yantika.
Keti beno ke zaba yo ve?
20 Mbisi ya mfinda ya makasi ta pesa mono lukumu,
Bambwa ya nseke ti ba-otrishi,
Sambu mono ke pesa masa na ntoto-makanga,+
Banzadi na ntoto ya zelo na zelo,
Sambu bantu na mono, yina mono solaka,+ kunwa,
21 Bantu yina mono salaka sambu na mono mosi
Mpidina bo ta zabisa lukumu na mono.+
23 Nge natilaka mono ve dimeme sambu na makabu na nge ya mvimba ya kuyoka
Mpi nge pesaka mono ve nkembo ti bimenga na nge.
Mono pusaka nge ve na kingolo-ngolo na kunatila mono dikabu,
Mono lembisaka nge mpi ve na kulombaka nge ndumbu ya mpembe.+
24 Nge sumbilaka mono ve mukuku ya sukadi* na mbongo na nge,
Mpi nge sepedisaka mono ve+ ti mafuta ya bimenga na nge.
Kansi, nge tulaka mono kizitu ya masumu na nge
Mpi nge lembisaka mono ti bifu na nge.+
25 Mono, mono kele Muntu yina ke dipa mambu na nge ya mbi*+ sambu na mono mosi,+
Mpi mono ta yibuka ve masumu na nge.+
26 Yibusa mono; bika beto fundana;
Tuba diambu na nge sambu na kumonisa nde nge ke tuba kieleka.
28 Yo yina mono ta vweza bamfumu ya kisika ya santu,
Mono ta pesa Yakobi sambu bo fwa yandi
Mpi mono ta sala nde bo finga+ Izraele.
44 “Ntangu yai wa, O Yakobi nsadi na mono,
Mpi nge, O Izraele, yina mono solaka.+
2 Yai kele mambu yina Yehowa me tuba,
Muntu yina salaka nge mpi Muntu yina yidikaka nge,+
Yina sadisaka nge katuka na divumu:*
3 Sambu mono ta tiamuna masa na yina ya kele ti nzala ya masa*+
Mpi bamasa ya ke kulumukaka na ntoto ya kuyuma.
Mono ta tiamuna mpeve na mono na zulu ya bana*+ na nge
Mpi lusakumunu na mono na zulu ya bantekolo na nge.
4 Bo ta mena bonso na kati ya matiti ya mubisu,+
Bonso banti ya pepliye pene-pene ya bamasa.
5 Muntu mosi ta tuba nde: “Mono kele muntu ya Yehowa.”+
Muntu ya nkaka ta kudipesa zina ya Yakobi,
Ya nkaka diaka ta sonika na diboko na yandi nde: “Ya Yehowa.”
Ebuna yandi ta baka zina ya Izraele.’
6 Yai mambu yina Yehowa me tuba,
Ntotila ya Izraele+ mpi Muntu ya ke sumba yandi diaka,+ Yehowa ya makesa:
‘Mono kele muntu ya ntete mpi mono kele muntu ya nsuka.+
Nzambi ya nkaka kele ve, kaka mono.+
7 Nani kele bonso mono?+
Bika nde yandi tuba na ndinga ya ngolo, yandi songa yo mpi yandi monisa mono yo!+
Tuka ntangu yina mono tulaka bantu ya ntama,
Bika nde bo tubila mambu yina ke kwisa
Mpi mambu yina ta salama diaka.
Keti mono songaka yo ve na konso muntu na kati na beno na ntwala mpi zabisaka yo ve?
Beno kele bambangi+ na mono.
Keti kele ti Nzambi ya nkaka katula mono?
Ve, Ditadi+ ya nkaka kele ve; mono me zaba ve ata mosi.’”
9 Bantu yonso yina ke salaka biteki kele bantu ya mpamba,
Mpi bima na bo ya bo ke zolaka mingi ta vanda na mfunu ve.+
Bonso bambangi na yo, yo* ke mona ata kima ve mpi ke zaba ata kima ve,+
Yo yina bo ta pesa bantu yina salaka yo nsoni.+
11 Tala! Bo ta pesa banduku na yandi yonso nsoni!+
Bantu yina ke salaka bisalu ya maboko kele kaka bantu.
Bika bo vukana bo yonso mpi bo yilama.
Bo ta tekita mpi bo ta pesa bo nsoni kumosi.
12 Muntu ya ke salaka bima ya bibende ke yidika kibende na zulu ya makala ya tiya ti kisadilu* na yandi.
Yandi ke sala yo ti bamarto,+
Mpi ke yidika yo ti diboko na yandi ya ngolo.
Ebuna yandi me wa nzala mpi ngolo na yandi me mana;
Yandi me nwa ve masa mpi me lemba.
13 Muntu ya ke salaka bima ya mabaya ke tandula nsinga ya kutesila, ke tenda nzila ti mpemba ya mbwaki.
Yandi ke yidika yo ti rabo mpi ke tenda yo ti kompa.
14 Kele ti muntu mosi yina kisalu na yandi kele ya kuzenga banti ya sedre.
Yandi ke sola nti ya mutindu mosi buna, nti ya bo ke bingaka shene,
Mpi yandi ke bika nde yo kuma ngolo na kati-kati ya banti ya mfinda.+
Yandi ke kuna nti ya loriye, ebuna mvula ke yedisa yo.
15 Ebuna yo ke kuma kima ya kupedisila tiya sambu muntu kupedisa tiya ti yo.
Yandi ke baka kitini na yo sambu na kuyotila;
Yandi ke pedisa tiya mpi ke yoka mampa.
Kansi yandi ke sala mpi nzambi ebuna yandi ke sambila yo.
Yandi ke kumisa yo kiteki, mpi yandi ke fukama na ntwala na yo.+
16 Yandi ke yoka ndambu na yo na tiya;
Ti ndambu yina yandi ke yoka musuni yina yandi ke dia, mpi yandi me fuluka.
Yandi ke yotila mpi, ebuna yandi ke tuba nde:
“A! Mono me wa tiya mutindu mono ke tala tiya yai.”
17 Kansi ndambu na yo yina me bikala, yandi ke sala nzambi ti yo, kiteki na yandi.
Yandi ke fukama na ntwala na yo mpi ke sambila yo.
Yandi ke samba yo mpi ke tuba nde:
“Gulusa mono, sambu nge kele nzambi na mono.”+
18 Bo ke zaba kima ve, bo ke bakisa kima ve,+
Sambu meso na bo kele ya kukanga ti kidimbu mpi bo lenda mona ve,
Mpi ntima na bo me konda mayele ya kubakisa mambu mbote-mbote.
19 Muntu mosi ve ke yindula na ntima na yandi
To kele ti nzayilu to mayele ya kubakisa mambu, mpi ke tuba nde:
“Mono yokaka ndambu na yo na tiya,
Mpi mono yokaka na makala na yo dimpa mpi musuni sambu na kudia.
Ebuna, keti mono fwete sala kima ya nzanzi+ ti ndambu na yo ya me bikala?
Keti mono fwete sambila kitini ya dibaya* ya nti?”
20 Yandi ke dia putulu ya tiya.
Ntima na yandi yina me kudikusa me vidisa yandi nzila.
Yandi lenda kudigulusa ve,* yandi ke tuba mpi ve nde:
“Keti luvunu kele ve na diboko na mono ya kitata?”
21 “Yibuka mambu yai, O Yakobi, mpi nge, O Izraele,
Sambu nge kele nsadi na mono.
Mono salaka nge, mpi nge kele nsadi na mono.+
O Izraele, mono ta vila nge ve.+
22 Mono ta dipa mambu na nge ya mbi bonso ti dituti+
Mpi masumu na nge bonso ti dituti ya nene.
Kwisa kuvutuka na mono, sambu mono ta sumba nge diaka.+
23 Zulu, beno tula milolo ya kiese,
Sambu Yehowa me sala mambu!
Nsi ya ntoto, beno tula milolo ya kununga!
Beno bangumba,+ beno tula milolo ya kiese,
Nge mfinda, mpi banti na nge yonso!
Sambu Yehowa me sumba diaka Yakobi,
Mpi yandi ke monisa kitoko na yandi+ na zulu ya Izraele.”
24 Yehowa, Muntu ya ke sumba nge diaka,+
Muntu yina salaka nge tuka nge vandaka na divumu, me tuba nde:
“Mono kele Yehowa, muntu yina salaka bima yonso.
Nani vandaka ti mono?
25 Mono ke bebisa bidimbu ya bantu yina ke tubaka mambu ya mpamba-mpamba,*
Mpi mono Muntu ke sala nde banganga-ngombo kusala mambu bonso bazoba;+
Muntu yina ke vwalangasa mabanza ya bantu ya mayele
Mpi ke kumisa nzayilu na bo buzoba;+
26 Muntu yina ke sala nde ndinga ya nsadi na yandi kulungana,
Mpi yina ke lungisa kibeni mambu yina binati-nsangu+ na yandi tubaka na ntwala;
Muntu yina ke tuba sambu na Yeruzalemi nde, ‘Bantu ta zinga na kati na yandi,’+
Mpi sambu na bambanza ya Yuda nde, ‘Bo ta tunga yo diaka,+
Mpi mono ta yidika bisika na yandi yina bebaka’;+
27 Muntu yina ke tuba na bamasa ya mudindu nde, ‘Yuma,
Ebuna mono ta yumisa banzadi na nge yonso’;+
28 Muntu yina ke tuba sambu na Sirusi+ nde, ‘Yandi kele ngungudi na mono,
Mpi yandi ta lungisa kibeni luzolo na mono yonso’;+
Muntu yina ke tuba sambu na Yeruzalemi nde, ‘Bo ta tunga yandi diaka,’
Mpi sambu na tempelo nde, ‘Bo ta tula fondasio na nge.’”+
45 Yai mambu Yehowa ke tuba na muntu yina yandi me tulaka mafuta, na Sirusi,+
Yina mono me simba+ diboko na yandi ya kitata,
Sambu na kubedisa makanda na ntwala na yandi,+
Sambu na kubotula binwaninu* ya bantotila,
Sambu na kukangula na ntwala na yandi bakielo ya bikangilu zole,
Mpidina bo ta kanga ve bakielo ya nene:
Mono ta buka bakielo ya kwivre bitini-bitini,
Mpi mono ta zenga-zenga+ banti ya kibende.
3 Mono ta pesa nge bimvwama yina kele na mpimpa
Mpi bimvwama yina kele ya kubumbana na bisika ya kubumbana,+
Sambu nge zaba nde mono kele Yehowa,
Nzambi ya Izraele, yina ke binga nge na zina na nge.+
4 Sambu na nsadi na mono Yakobi mpi Izraele muntu ya mono me solaka,
Mono ke binga nge na zina na nge.
Mono ke pesa nge zina mosi ya lukumu, ata nge zabaka mono ve.
5 Mono kele Yehowa, mpi ya nkaka kele ve.
Katula mono+ Nzambi ya nkaka kele ve.
Mono ta kumisa nge ngolo,* ata nge zabaka mono ve,
6 Sambu bantu kuzaba
Katuka na kubasika ya ntangu tii na kudinda na yo*
Nde katula mono,+ ya nkaka kele ve.
Mono kele Yehowa, mpi ya nkaka kele ve.+
7 Mono me sala nsemo+ mpi me ganga mpimpa,+
Mono me sala ngemba+ mpi me ganga mpasi;+
Mono, Yehowa, mono ke sala mambu yai yonso.
Ntoto kukanguka mpi kubuta luguluku,
Mpi yo sala nde lunungu kubasika na ntangu yina mosi.+
Mono, Yehowa, mono me sala yo.”
9 Mawa na muntu yina ke tula ntembe* ti Muntu yina salaka yandi,
Sambu yandi kele kaka kipesi ya dibungu ya ntoto
Na kati ya bipesi ya nkaka ya dibungu ya kele ya kupasuka na ntoto!
Keti ntoto ya tuma lenda tubila Muwumbi* nde: “Inki nge ke sala?”+
To keti kima ya nge ke sala lenda tuba nde: “Yandi kele ve ti maboko”?*
10 Mawa na muntu yina ke tuba na tata nde: “Inki nge me butaka?”
Mpi na nkento nde: “Inki nge ke buta?”*
11 Yehowa, Santu ya Izraele,+ Muntu yina salaka nge, me tuba nde:
“Keti beno fwete yula mono bangiufula sambu na mambu ya ke kwisa
Mpi kupesa mono nsiku sambu na bana na mono+ ti bisalu ya maboko na mono?
12 Mono salaka ntoto+ mpi gangaka muntu na zulu na yo.+
Mono tandulaka zulu ti maboko+ na mono mosi,
Mpi mono ke pesaka bantuma na bambwetete ti na bima yonso+ yina kele kuna.”
13 “Mono me tedimisa muntu mosi na lunungu,+
Mpi mono ta kumisa banzila na yandi yonso ya kusungama.
Yandi muntu ta tunga mbanza na mono+
Mpi ta pesa kimpwanza+ na bantu na mono ya kimpika kukonda kufuta kima to avoka,”+ Yehowa ya makesa muntu me tuba.
14 Yehowa me tuba nde:
“Luta ya Ezipte* mpi bima ya kuteka* ya Etiopia ti ya bantu ya Sabea, bantu ya nda,
Ta kwisa na nge mpi ta kuma ya nge.
Bo ta tambula na nima na nge na miniololo.
Bo ta kwisa mpi ta fukimina nge.+
Bo ta tubila nge na kisambu nde, ‘Ya kieleka Nzambi kele ti nge,+
Mpi ya nkaka kele ve; Nzambi ya nkaka kele ve.’”
15 Ya kieleka nge kele Nzambi yina ke kudibumbaka,
O Nzambi ya Izraele, Ngulusi.+
16 Bo ta pesa bo yonso nsoni mpi ta kulumusa bo;
Bantu ya ke salaka biteki, bo yonso ta wa nsoni.+
17 Kansi Yehowa ta gulusa Izraele ti luguluku+ ya kimakulu.
Nge ta waka ve nsoni kibeni mvula na mvula.+
18 Sambu Yehowa,
Ngangi ya zulu,+ Nzambi ya kieleka,
Muntu yina yidikaka ntoto, Muntu yina salaka yo, yina tulaka yo ngolo,+
Yina gangaka yo ve kaka sambu na mpamba,* kansi yina salaka yo sambu bantu kuzinga,+ me tuba nde:
“Mono kele Yehowa, mpi ya nkaka kele ve.
19 Mono tubaka ve na kisika+ mosi ya kubumbana, na insi mosi ya mpimpa;
Mono tubilaka ve bana* ya Yakobi nde,
‘Beno sosa mono kaka sambu na mpamba.’
Mono kele Yehowa, yina ke tubaka mambu yina kele ya lunungu mpi ke zabisaka mambu ya mbote.+
20 Beno vukana kumosi mpi beno kwisa.
Beno pusana kumosi, beno bantu ya me tinaka makanda.+
Bantu yina ke nataka biteki
Mpi ke sambaka nzambi yina lenda gulusa bo ve,+ bo me zaba kima ve.
21 Beno pesa nsangu na beno, beno nata dikambu na beno.
Bika nde bo pesana mabanza na bumosi.
Nani tubilaka mambu yai na ntwala tuka ntama
Mpi zabisaka yo tuka bantangu ya me luta?
Keti yo kele ve mono, Yehowa?
23 Mono me zenga kieleka na zina na mono mosi;
Ndinga me basika na munoko na mono na lunungu,
Mpi yo ta vutuka ve:+
Konso dibolongo ta fukimina mono,
Konso ludimi ta zenga kieleka na kubikala ya kwikama+
24 Mpi ta tuba nde, ‘Lunungu ya kieleka mpi ngolo kele kibeni na Yehowa.
Bantu yonso yina ke wila yandi makasi ya ngolo ta kwisa na ntwala na yandi na nsoni.
46 Bele me nieka,+ Nebo me fumbama.
Biteki na bo kele na zulu ya bambisi, na zulu ya bambisi ya ke nataka kilo,+
Bonso bima yina ke tulaka kizitu na bambisi ya me lemba.
2 Bo me fumbama mpi me nieka kumosi;
Bo lenda gulusa ve bizitu yina,*
Mpi bo mosi* ke kwenda na kimpika.
3 “Wa mono, O nzo ya Yakobi, mpi beno bantu yonso ya me bikala ya nzo ya Izraele,+
Beno bantu yina mono me sadisaka tuka lubutuku mpi ya mono me nataka katuka na divumu.+
4 Tii kuna ya beno ta kuma minunu mono ta vanda kaka kiteso mosi;+
Tii kuna nsuki na beno ta kuma mpembe mono ta landa kubaka kilo na beno.
Mutindu mono salaka yo, mono ta nata beno, ta baka kilo na beno mpi ta gulusa beno.+
5 Ti nani beno lenda fwanisa mono to kusala nde mono vanda kiteso mosi ti yandi to kutesa mono,+
Na mpila nde beto fwanana?+
6 Kele ti bantu yina ke bebisa wolo ya tu-basaki na bo ya kunatila mbongo;
Bo ke tesa arza na kilo.
Bo ke futa muntu ya ke salaka bima ya bibende, ebuna yandi ke sala yo nzambi.+
Na nima, bo ke fukama, ee, bo ke sambila yo.*+
7 Bo ke tombula mpi ke tula yo na zulu ya mapeka na bo;+
Bo ke nata yo mpi ke tula yo na kisika na yo, ebuna yo ke bikala pana.
Yo ke katuka ve na kisika na yo.+
Bo ke tubila yo na ndinga ya ngolo, kansi yo ke pesa ve mvutu;
Yo lenda gulusa ve ata muntu mosi na mpasi.+
8 Beno yibuka mambu yai, mpi beno vanda kikesa.
Beno tula yo na ntima, beno bantu ya ke fwaka nsiku.
9 Beno yibuka mambu ya ntama,*
Nde mono kele Nzambi, mpi ya nkaka kele ve.
Mono kele Nzambi, mpi ya nkaka kele ve ya kele bonso mono.+
10 Katuka luyantiku mono ke tubaka na ntwala mambu yina ta salama,
Mpi tuka ntama mambu yina me salama ntete ve.+
11 Mono ke binga ndeke ya ke diaka misuni katuka na ndambu yina ntangu ke basikaka,*+
Katuka insi mosi ya ntama, mono ke binga muntu sambu na kulungisa lukanu*+ na mono.
Mono me tuba, mpi mono ta sala yo.
Mono me baka lukanu, mono ta lungisa yo+ mpi.
12 Beno wa mono, beno bantu ya ntima-ngolo,*
Beno bantu yina kele ntama ti lunungu.
Mono ta pesa luguluku na Sioni, lukumu na mono na Izraele.”+
47 O mwana-nkento ya mwense ya Babilone,+
Kwisa kukulumuka mpi vanda na mfututu.
O mwana-nkento ya bantu ya Kaldea,
Vanda na ntoto, kisika kiti ya kimfumu+ kele ve,
Sambu bantu ta bingaka nge diaka ve muntu ya me konda ngolo mpi muntu yina bo ke bondilaka.
2 Baka kima ya kunikila bambuma na maboko mpi nika fufu.
Katula lele na nge ya ke fika luse.
Katula lele na nge, katula lele ya me fika makulu na nge.
Sabuka banzadi.
3 Bantu ta mona kinkonga na nge.
Nsoni na nge ta monana pwelele.
Mono ta vutula mbi+ mpi ata muntu mosi ve ta telama na nzila na mono.*
5 O mwana-nkento ya bantu ya Kaldea,+
Vanda pana na pima mpi kota na mpimpa;
6 Mono wilaka bantu+ na mono makasi.
Kansi nge wilaka bo ve mawa.+
Nge tulaka vangu+ ya kizitu ata na zulu ya minunu.
7 Nge tubaka nde: “Mono ta vanda ntangu yonso Mfumu-Nkento,* kimakulu.”+
Nge tulaka ve mambu yai na ntima;
Nge yindulaka ve mutindu mambu ta suka.
8 Ntangu yai, wa mambu yai, O nge muntu ya ke zolaka biese,+
Yina me vanda na ngemba, yina ke tuba na ntima na yandi nde:
“Mono kele kaka mono mosi, mpi ya nkaka kele ve.+
Mono ta kuma ve mufwidi ya nkento.
Mono ta zaba mpi ve ata fioti lufwa ya bana.”+
9 Kansi mambu yai zole ta kumina nge na kintulumukina, na kilumbu mosi:+
Lufwa ya bana mpi kimufwidi.
Yo ta kumina nge+ na kiteso ya mingi kibeni
Sambu na kindoki na nge* ya mingi mpi bangogo na nge yonso ya ngolo ya kuloka.+
10 Nge tulaka ntima na mambu na nge ya mbi.
Nge tubaka nde: “Ata muntu mosi ve ke mona mono.”
Mayele na nge ti nzayilu na nge me vidisa nge nzila,
Mpi nge ke tuba na ntima na nge nde: “Mono kele kaka mono mosi, mpi ya nkaka kele ve.”
11 Kansi diambu ya mbi ta bwila nge,
Mpi ata kisalu na nge mosi ve ya mazi ta kanga yo nzila.*
Mpasi ta bwila nge; nge ta kuka ve kukanga yo nzila.
Nge ta beba na kintulumukina na mutindu yina nge me zabaka+ ntete ve.
12 Ebuna kwenda ti kuloka na nge mpi kindoki+ na nge ya mingi,
Yina nge me salaka kisalu ya ngolo ti yo katuka kileke na nge.
Ziku nge ta baka mambote;
Ziku bantu ta wa nge boma.
13 Nge me lemba bandongisi na nge ya mingi.
Bika bo telama ntangu yai mpi bo gulusa nge,
Bantu yina ke sambilaka zulu,* yina ke talaka bambwetete,+
Bantu yina ke zabisaka nzayilu na bangonda ya mpa
Sambu na mambu yina ta bwila nge.
14 Tala! Bo kele bonso nianga.
Tiya ta yoka bo.
Bo lenda kudigulusa ve* na ngolo ya tiya.
Yo kele ve makala ya tiya sambu na kuyotila,
Mpi yo kele ve tiya ya kuvanda na ntwala na yo.
15 Bantu na nge ya ke salaka kindoki ta kuma mutindu yai sambu na nge,
Bayina nge salaka ti bo kisalu ya ngolo katuka kileke na nge.
Bo ta yungana-yungana, konso muntu na ndambu na yandi mosi.*
Ata muntu mosi ve ta gulusa nge.+
48 Beno wa mambu yai, O nzo ya Yakobi,
Beno bantu ya ke kudibinga na zina ya Izraele+
Mpi ya me katukaka na bamasa ya* Yuda,
Beno bantu ya ke zenga kieleka na zina ya Yehowa+
Mpi ya ke binga Nzambi ya Izraele,
Ata yo kele ve na kieleka mpi na lunungu.+
2 Sambu bo ke kudibinga mbanza ya santu+
Mpi ke sosa lusadisu ya Nzambi ya Izraele,+
Yina zina na yandi kele Yehowa ya makesa.
3 “Mambu ya ntama* ya mono songaka nge ntama.
Yo basikaka na munoko na mono mosi,
Mpi mono zabisaka yo.+
Na mbala mosi mono salaka yo, mpi yo lunganaka.+
4 Sambu mono zabaka nde nge kele kibeni ntu-ngolo
—Nde nkingu na nge kele musisa ya kibende mpi mbunzu na nge kele kwivre+—
5 Mono songaka nge yo tuka ntama.
Na ntwala nde yo lungana, mono salaka na mpila nde nge wa yo,
Sambu nge tuba ve nde, ‘Kiteki na mono salaka diambu yai;
Kiteki na mono ti kiteki na mono ya kibende* pesaka nsiku na diambu yai.’
6 Nge me wa mpi me mona mambu yai yonso.
Yantika ntangu yai mono ke zabisa nge+ mambu ya mpa,
Binsweki ya kubumbana yina nge zabaka ve.
7 Kaka na ntangu yai mono ke ganga bima yai, kansi ntama ve,
Mambu yina nge me waka ntete ve na ntwala ya kilumbu yai,
Sambu nge tuba ve nde, ‘Tala! Mono zaba yo dezia.’
8 Ve, nge me waka ve,+ nge me zabaka ve,
Mpi na ntangu ya ntama makutu na nge vandaka ve ya kukanguka.
Sambu mono ke zaba nde nge kele kibeni muyekudi,+
Mpi tuka lubutuku+ bo me bingaka nge muntu ya ke fwaka nsiku.
9 Kansi sambu na zina na mono, mono ta kanga makasi na mono;+
Sambu na lukumu na mono mosi, mono ta kudipimisa sambu na nge,
Mpi mono ta fwa nge ve.+
10 Tala! Mono me katula nge mvindu, kansi ve bonso arza.+
Mono me meka nge* na fulu ya tiya ya mpasi+ ya ke kumisaka bibende masa-masa.
11 Sambu na mono mosi, sambu na mono mosi, mono ta sala,+
Sambu nki mutindu mono lenda bika nde bo vweza mono?+
Mono ke pesaka ve nkembo na mono na muntu ya nkaka.*
12 Wa mono, O Yakobi, mpi Izraele, yina mono me bingaka.
Mono kele mutindu Mosi.+ Mono kele muntu ya ntete; mono kele mpi muntu ya nsuka.+
Ntangu mono ke bingaka yo, yo ke telamaka kumosi.
14 Beno vukana kisika mosi, beno yonso, mpi beno wa.
Nani na kati na bo me zabisaka mambu yai?
Yehowa me zolaka yandi.+
Yandi ta lungisa kiese na yandi ntangu yandi ta nwanisa Babilone,+
Mpi diboko na yandi ta kwisa kunwanisa bantu ya Kaldea.+
15 Mono muntu me tuba, mpi mono me binga yandi.+
Mono me nata yandi, mpi nzila na yandi ta nunga.+
16 Beno kwisa pene-pene na mono, mpi beno wa diambu yai.
Katuka luyantiku kibeni mono tubaka ve na kinsweki.+
Tuka ntangu yina yo salamaka mono vandaka pana.”
Ntangu yai, Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene me tinda mono, ti* mpeve na yandi.
17 Yehowa, Muntu ya ke sumba nge diaka, Santu ya Izraele,+ me tuba nde:
“Mono, Yehowa, mono kele Nzambi na nge,
Muntu yina ke longa nge sambu na mambote na nge mosi,*+
Muntu yina ke twadisa nge na nzila yina nge fwete tambula.+
18 A kana nge tula dikebi na bansiku+ na mono!
Bo ta katula ve mpi ta fwanza ve ata fioti zina na bo na ntwala na mono.”
20 Beno basika na Babilone!+
Beno tina bantu ya Kaldea!
Beno zabisa yo ti milolo ya kiese! Beno samuna yo!+
Beno sala nde yo zabana tii na nsuka ya ntoto.+
Beno tuba nde: “Yehowa me sumba diaka nsadi na yandi Yakobi.+
21 Bo waka ve nzala ya masa ntangu yandi twadisaka bo na bisika+ ya kubeba.
Yandi salaka nde masa kubasika na ditadi sambu na bo;
Yandi pasulaka ditadi mpi salaka nde masa kubasika mingi.”+
22 Yehowa me tuba nde, “Ngemba kele ve sambu na bantu ya mbi.”+
49 Beno bisanga, beno wa mono,
Mpi beno makanda+ ya ntama, beno tula dikebi.
Yehowa bingaka mono na ntwala nde mono butuka.*+
Tuka ntangu yina mono vandaka na divumu ya mama na mono, yandi tubilaka zina na mono.
2 Yandi kumisaka munoko na mono bonso mbele ya makasi ya bitumba;
Yandi bumbaka mono na kivudi ya diboko+ na yandi.
Yandi kumisaka mono tolo-tolo ya bo me kumisa butesi;
Yandi bumbaka mono na lupaya na yandi.
3 Yandi tubilaka mono nde: “O Izraele,+ nge kele nsadi na mono,
Yina na nzila na yandi mono ta monisa lukumu+ na mono.”
4 Kansi mono tubaka nde: “Mono salaka kisalu ya ngolo sambu na mpamba.
Mono sadilaka ngolo na mono sambu na kima mosi ya ke vandaka ve, sambu na mpamba.
Kansi ya kieleka Yehowa ta sambisa mambu na mono na lunungu,*
5 Ntangu yai Yehowa, Muntu yina salaka mono katuka na divumu sambu mono vanda nsadi na yandi,
Me tubila mono nde mono vutudila yandi Yakobi,
Sambu Izraele kuvukana kisika yandi kele.+
Bo ta pesa mono nkembo na meso ya Yehowa,
Mpi Nzambi na mono ta kuma ngolo na mono.
6 Mpi yandi tubaka nde: “Yo me fwana kaka ve nde nge vanda nsadi na mono
Sambu na kutedimisa makanda ya Yakobi
Mpi kuvutula bantu ya Izraele yina bikalaka.
7 Yehowa, Muntu ya me sumbaka diaka Izraele, Santu na yandi,+ me tuba na muntu yina bo me vwezaka,*+ na muntu yina dikanda me mengaka, na nsadi ya bamfumu, nde:
“Bantotila ta mona mpi ta telama,
Ebuna bamfumu ta fukama
Sambu na Yehowa, yina kele ya kwikama,+
Santu ya Izraele, yina me solaka nge.”+
8 Yehowa me tuba nde:
“Na ntangu ya kundimama,* mono pesaka nge+ mvutu,
Mpi mono sadisaka nge+ na kilumbu ya luguluku;
Mono landaka kutanina nge sambu na kupesa nge bonso kuwakana sambu na bantu,+
Sambu na kuyidika diaka insi,
Sambu na kusala nde bo baka bisika na bo yina bikalaka mpamba ya bo me bakaka bonso dikabu,+
9 Sambu na kutuba na bantu ya boloko nde, ‘Beno basika!’+
Mpi na bantu yina kele na mpimpa+ nde, ‘Beno kudimonisa!’
Bo ta dia na banzila ya nene,
Banseke na bo ta vanda na banzila yonso ya kubeba.*
11 Mono ta kumisa bangumba na mono yonso nzila,
Mpi banzila na mono ya nene ta nanguka.+
12 Tala! Bantu yai me katuka ntama,+
Mpi tala! bayai me katuka na nordi mpi na westi,
Mpi bayai ya nkaka me katuka na insi ya Sinimi.”+
13 Zulu, tula milolo ya kiese, mpi nge ntoto, wa kiese.+
Bika nde bangumba kukuma na kiese ti milolo ya kiese.+
14 Kansi Sioni vandaka kaka kutuba nde:
“Yehowa me yambula mono,+ mpi Yehowa me vila mono.”+
15 Keti nkento lenda vila mwana na yandi ya ke nwa mabele
To kukonda kuwa mawa sambu na mwana ya me basika na divumu na yandi?
Ata bankento yai kuvila, mono ta vila nge ve ata fioti.+
16 Tala! Mono me sonika nge na bipala-pala ya maboko na mono.
Bibaka na nge kele ntangu yonso na ntwala na mono.
17 Bana na nge ke vutuka nswalu.
Bantu yina bebisaka nge mpi fwaka nge ta katuka na kati na nge mpi ta kwenda.
18 Tombula meso na nge mpi tala ndambu na ndambu.
Bo yonso ke vukana kisika mosi.+
Bo ke kwisa kisika nge kele.
“Ya kieleka mutindu mono kele na luzingu,” Yehowa muntu me tuba,
“Nge ta lwata bo yonso bonso bima ya ke kumisaka nitu kitoko,
Mpi nge ta lwata bo na nitu na nge bonso nkento yina ke kwela ke lwataka mayaka.
19 Ata bo bebisaka bisika na nge mpi yo bikalaka mpamba mpi insi na nge bikalaka mayumbu,+
Ntangu yai yo ta kuma fioti kibeni sambu na bantu yina ke zingaka kuna,+
20 Bana yina butukaka ntangu nge fwilaka ta tuba na makutu na nge nde,
‘Kisika yai kele fioti mingi sambu na mono.
Bikila mono kisika sambu mono zinga awa.’+
21 Mpi nge ta tuba na ntima na nge nde,
‘Nani me butilaka mono bana yai,
Sambu mono kele nkento yina me fwilaka bana mpi mukobo,
Yina me kwendaka na insi ya nkaka mpi yina bo me tulaka na boloko?
Nani me yedisaka bana yai?+
22 Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene me tuba nde:
“Tala! Mono ta nangula diboko na mono na ndambu yina makanda kele,
Mpi mono ta tedimisa kidimbu* na mono na ndambu yina bantu kele.+
Bo ta kwisa kunata bana na nge ya babakala na maboko* na bo
Mpi ta nata bana na nge ya bankento na mapeka na bo.+
23 Bantotila ta kuma bantu yina ta kebaka nge,+
Mpi bana-bankento ya ntotila ta kuma bandesi na nge ya bankento.
Bo ta fukama na ntwala na nge ti baluse na ntoto+
Mpi ta lenga mfututu ya makulu na nge,+
Ebuna nge ta zaba nde mono kele Yehowa;
Bayina ke tulaka kivuvu na mono bo ta pesa bo ve nsoni.”+
24 Keti bo lenda botula bantu yina bo kangaka dezia na maboko ya muntu ya ngolo,
To keti bo lenda gulusa bampika ya mfumu mosi ya nku?
25 Kansi Yehowa me tuba nde:
“Ata bampika ya muntu ya ngolo, bo ta botula bo,+
Mpi bantu yina mfumu ya nku me kangaka, bo ta gulusa bo.+
Mono ta nwanisa bantu yina ke nwanisa nge,+
Mpi mono ta gulusa bana na nge.
26 Mono ta sala nde bantu yina ke niokula nge kudia nsuni na bo mosi,
Mpi bo ta lawuka menga na bo mosi mutindu bantu ke lawukaka vinu ya sukadi.
Mpi bantu yonso* ta zaba nde mono kele Yehowa,+
Ngulusi na nge+ mpi Muntu ya ke sumba nge diaka,+
Muntu ya Ngolo ya Yakobi.”+
50 Yehowa me tuba nde:
“Wapi mukanda ya kufwa makwela+ ya mama na beno, yina mono kulaka?
To na kati ya bantu yina me defisaka mono mbongo, mono tekaka beno na nani?
Tala! Beno kumaka bampika sambu na bifu na beno mosi,+
Mpi bambeni kulaka+ mama na beno sambu na mambu na beno mosi ya mbi.
2 Ebuna, sambu na nki ata muntu mosi ve vandaka awa ntangu mono kwisaka?
Sambu na nki ata muntu mosi ve ndimaka ntangu mono bingaka?+
Keti diboko na mono kele nkufi mingi sambu na kusumba diaka,
To keti mono kele ve ti ngolo sambu na kugulusa?+
Bambisi na yo ke pola sambu masa kele ve,
Mpi yo ke fwa sambu na nzala ya masa.
3 Mono ke lwatisa zulu mudidi,+
Mpi mono ke sala saki sambu yo vanda kima ya kufika yo.”
4 Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene me pesa mono ludimi ya bantu yina bo me longaka,*+
Sambu mono zaba kupesa mvutu* ti bangogo ya mbote*+ na muntu yina me lemba.
Yandi ke tedimisaka mono konso suka;
Yandi ke kangulaka dikutu na mono sambu na kuwa bonso bantu yina bo me longaka.+
Mono me baluka ve sambu na kukwenda na ndambu ya nkaka.+
6 Mono pesaka mukongo na mono na bantu yina ke bula mono
Mpi matama na mono na bantu yina tumunaka yo mandefo.*
Mono bumbaka ve luse na mono na mambu ya nsoni mpi na mate.+
7 Kansi Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene ta sadisa mono.+
Yo yina mono ta wa nsoni ve.
Yo yina mono me tula luse na mono bonso ditadi ya sileksi,+
Mpi mono ke zaba nde bo ta pesa mono nsoni ve.
8 Muntu yina ke ndima mono bonso muntu ya lunungu kele pene-pene.
Bika beto telama kumosi.*
Nani kele ti diambu ya kufunda mono?
Bika yandi pusana pene-pene na mono.
9 Tala! Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene ta sadisa mono.
Nani ta tuba nde mono me sala mbi?
Tala! Bo yonso ta beba bonso lele.
Nselele ta dia bo.
10 Nani na kati na beno ke wa Yehowa boma
Mpi ke wa ndinga ya nsadi na yandi?+
Nani me tambula na mpimpa ya ngolo, kukonda ata mwa nsemo?
Bika nde yandi tula ntima na zina ya Yehowa mpi kuyekama na* Nzambi na yandi.
11 “Tala! Beno bantu yonso yina ke pedisa tiya,
Ke sala nde tiya kupumbuka,
Beno tambula na nsemo ya tiya na beno,
Na kati ya tiya yina beno pedisaka.
Yai kele kima ya beno ta baka na diboko na mono:
Beno ta lala na mpasi ya ngolo kibeni.
51 “Beno wa mono, beno bantu yina ke landa lunungu,
Beno bantu yina ke sosa Yehowa.
Beno tala ditadi yina kisika bo zengaka beno
Mpi dibulu yina bo basisaka beno.
Sambu yandi vandaka kaka yandi mosi ntangu mono bingaka yandi,+
Ebuna mono sakumunaka yandi mpi kumisaka yandi mingi.+
3 Yehowa ta lembika Sioni.+
Yandi ta lembika mayumbu na yandi yonso,+
Yandi ta kumisa ntoto-makanga na yandi bonso Edeni+
Mpi ntoto na yandi ya zelo na zelo bonso kilanga ya Yehowa.+
Kuyangalala ti kiese ta vanda na kati na yandi,
Kupesa matondo ti nkunga ya kitoko.+
4 O bantu na mono, beno tula dikebi na mono,
Dikanda na mono,+ beno widikila mono.
Sambu nsiku ta basika na munoko na mono,+
Mpi mono ta tula lunungu na mono bonso nsemo sambu na bantu.+
5 Lunungu na mono me finama.+
6 Beno tala na zulu;
Mpi beno tala na ntoto.
Sambu zulu ta panzana bitini-bitini bonso midinga;
Ntoto ta lemba bonso lele,
Mpi bantu na yo ta fwa bonso bambembele.
Beno wa ve boma ya masota ya bantu,
Mpi beno tekita ve sambu na mafingu na bo.
Kansi lunungu na mono ta zinga kimakulu,
Mpi luguluku na mono sambu na bimvuka yonso ya bantu.”+
9 Telama na mpongi! Telama na mpongi! Lwata ngolo,
O diboko ya Yehowa!+
Telama na mpongi bonso na bilumbu ya ntama, bonso na bimvuka ya bantu ya ntangu ya ntama.
Keti nge ve muntu bukaka Rahabi*+ bitini-bitini?
Keti nge ve muntu tobulaka mbisi ya boma ya nzadi-mungwa?+
10 Keti nge ve muntu yumisaka nzadi-mungwa, bamasa ya mudindu ya ngolo?+
Keti nge ve muntu salaka nde bisika ya mudindu ya nzadi-mungwa kukuma nzila sambu bantu yina bo sumbaka diaka kusabuka?+
11 Bantu yina Yehowa me sumbaka diaka ta vutuka.+
Bo ta kwisa na Sioni ti milolo ya kiese,+
Mpi kiese ya ke manaka ve ta vanda na zulu na bo bonso mpu.*+
Bo ta yangalala mpi ta vanda na kiese,
Mpi mawa ti kudila ta tina.+
12 “Mono mosi Muntu ke lembika beno.+
Sambu na nki nge fwete wa boma ya muntu yina ta fwa+
Mpi ya mwana ya muntu yina ta yuma bonso matiti ya mubisu?
13 Sambu na nki nge me vila Yehowa, Muntu yina salaka nge,+
Muntu yina tandulaka zulu+ mpi tulaka fondasio ya ntoto?
Kilumbu ya mvimba nge vandaka ntangu yonso kuwa boma ya makasi ya muniokudi,*
Bonso nde yandi kele ya kuyilama sambu na kufwa nge.
Ntangu yai, wapi makasi ya muniokudi yina?
14 Ntama mingi ve, bo ta yambula+ muntu yina fumbamaka na bashene;
Yandi ta fwa ve mpi ta kwenda ve na dibulu,
Yandi ta konda mpi ve dimpa.
15 Kansi mono kele Yehowa Nzambi na nge,
Muntu yina ke nikisaka nzadi-mungwa mpi ke salaka nde bitembo na yo kutula makelele+
—Zina na yandi Yehowa ya makesa.+
16 Mono ta tula bangogo na mono na munoko na nge,
Mpi mono ta fika nge+ ti kivudi ya diboko na mono,
Sambu na kutula zulu mpi kutula fondasio ya ntoto+
Mpi kutuba na Sioni nde, ‘Beno kele bantu na mono.’+
17 Telama na mpongi! Telama na mpongi! Telama, O Yeruzalemi,+
Nge ya me nwa na diboko ya Yehowa dikopa ya makasi na yandi.
Nge me nwa gobele;
Nge me manisa dikopa yina ke pesaka lunziungu.+
18 Na kati ya bana yonso yina yandi butaka, ata mosi ve kele pana sambu na kutwadisa yandi,
Mpi na kati ya bana yonso yina yandi yedisaka, ata mosi ve simbaka diboko na yandi.
19 Mambu yai zole me bwila nge.
Nani ta wila nge mawa?
Lufwa ti kubeba, nzala ti mbele ya bitumba!+
Nani ta lembika nge?+
20 Bana na nge me bwa ngambu.+
Bo me lala na binkonko ya babala-bala yonso*
Bonso dimeme ya mfinda na kati ya mutambu.
Bo me fuluka ti makasi ya Yehowa, kunganina ya Nzambi na nge.”
21 Yo yina pardo wa mambu yai,
O nkento ya ke mona mpasi mpi ya me lawuka, kansi vinu ve.
22 Mfumu na nge Yehowa, Nzambi na nge yina ke nwaninaka bantu na yandi, me tuba nde:
“Tala! Mono ta baka na diboko na nge dikopa ya ke pesaka lunziungu,+
Gobele, dikopa ya makasi na mono;
Nge ta nwa yo diaka ve ata fioti.+
23 Mono ta tula yo na diboko ya bantu yina ke monisa nge mpasi,+
Bayina tubilaka nge* nde, ‘Fukama sambu beto tambula na zulu na nge!’
Yo yina nge kumisaka mukongo na nge bonso ntoto,
Bonso bala-bala sambu bo luta.”
52 Telama na mpongi! Telama na mpongi! Lwata ngolo,+ O Sioni!+
Lwata bilele na nge ya kitoko,+ O Yeruzalemi, mbanza ya santu!
Sambu muntu ya kukonda kuyotisa mpi ya mvindu ta kota diaka ve na kati na nge.+
2 O Yeruzalemi, pupula mfututu, telama mpi vanda.
O mwana-nkento ya Sioni+ ya bo me kanga, katula bansinga ya kele na nkingu na nge.
3 Sambu Yehowa me tuba nde:
4 Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene me tuba nde:
“Ntete-ntete, bantu na mono kulumukaka na Ezipte sambu na kuzinga kuna bonso banzenza;+
Ebuna Asiria niokulaka bo kukonda kikuma.”
5 Yehowa me tuba nde: “Ntangu yai, nki mono fwete sala awa?”
“Sambu bo bakaka bantu na mono ya mpamba.
Bayina ke yala bo ke landa kuboka na kiese sambu bo me nunga,”+ Yehowa muntu me tuba,
“Mpi ntangu yonso, kilumbu ya mvimba, bo ke zitisa ve zina na mono.+
6 Sambu na kikuma yina, bantu na mono ta zaba zina na mono;+
Sambu na kikuma yina, bo ta zaba na kilumbu yina nde mono Muntu ke tuba.
Tala, yo kele Mono!”
7 Yo kele kitoko kibeni na zulu ya bangumba, makulu ya muntu yina ke nata nsangu ya mbote,+
Ya muntu yina ke samuna ngemba,+
Ya muntu yina ke nata nsangu ya mbote ya kima mosi ya kuluta mbote,
Ya muntu yina ke samuna luguluku,
Ya muntu yina ke tubila Sioni nde: “Nzambi na nge me kuma Ntotila!”+
8 Wa! Bankengidi na nge me tombula ndinga na bo.
Kumosi bo ke tula milolo ya kiese,
Sambu bo ta mona yo pwelele* ntangu Yehowa ta vutula Sioni.
9 Beno mayumbu ya Yeruzalemi,+ beno kuma na kiese, beno tula milolo ya kiese kumosi,
Sambu Yehowa me lembika bantu na yandi;+ yandi me sumba diaka Yeruzalemi.+
10 Yehowa me songa diboko na yandi ya santu na meso ya makanda yonso;+
Ntoto ya mvimba ta mona mutindu Nzambi na beto+ ke gulusaka.*
11 Beno katuka, beno katuka, beno basika pana,+ beno simba ve ata kima mosi ya mvindu!+
12 Beno ta kwenda ve na boma,
Beno ta tina mpi ve,
Sambu Yehowa ta kwenda na ntwala na beno,+
Mpi Nzambi ya Izraele ta vanda soda na beno yina ke kengilaka na nima.+
13 Tala! Nsadi na mono+ ta sala mambu ti mayele ya kubakisa mambu mbote-mbote.
Bo ta nangula yandi na zulu,
Bo ta tombula yandi mpi bo ta pesa yandi lukumu mingi kibeni.+
14 Kaka mutindu bantu mingi vandaka kutala yandi ti kuyituka
—Sambu luse na yandi bebaka kuluta ya konso muntu yina
Mpi yandi vandaka kumonika nene kuluta bantu—
15 Mutindu yina mpi yandi ta yitukisa makanda mingi.+
Bantotila ta kanga minoko na bo* na ntwala na yandi,+
Sambu bo ta mona mambu yina bo me songaka bo ve
Mpi bo ta tula dikebi na mambu yina bo me waka ve.+
53 Nani me kwikilaka diambu yina bo waka na beto?*+
Mpi na yina me tala diboko ya Yehowa,+ na nani bo me monisaka yo?+
2 Yandi ta basika bonso ka-lutangu+ na ntwala na yandi,* bonso musisa na ntoto ya kuyuma.
Yandi ke monika nene ve, yandi kele mpi ve ti lukumu;+
Mpi ntangu beto ke mona yandi, luse na yandi ke benda beto ve pene-pene na yandi.*
3 Bantu vwezaka yandi mpi buyaka yandi,+
Muntu yina yo lombaka nde yandi mona* mpasi mpi yina yikanaka ti maladi.
Yo vandaka bonso nde bo bumbilaka beto luse na yandi.*
Bo vwezaka yandi, mpi beto bakaka yandi bonso muntu ya mpamba.+
Kansi beto tadilaka yandi bonso muntu yina Nzambi me niokula, me bula, mpi me pesa mpasi.
6 Bonso mameme beto yonso vandaka kuyungana-yungana,+
Konso muntu vandaka kukwenda na nzila na yandi,
Ebuna Yehowa salaka nde kifu na beto yonso kuvanda na zulu na yandi.+
7 Bo niokulaka yandi+ mpi yandi bikaka nde bo monisa yandi mpasi,+
Kansi yandi kangulaka ve munoko na yandi.
Bo nataka yandi bonso dimeme ya bo ke kwenda kufwa,+
Bonso dimeme yina ke bikala pima na ntwala ya bantu yina ke zenga yo mika,
Mpi yandi kangulaka ve munoko na yandi.+
8 Bo katulaka yandi sambu na lusambisu ya kukonda lunungu;*
Ebuna nani ta kudibanza sambu na mambu ya me tala ndonga ya bantu na yandi?*
9 Bo pesaka yandi maziamu* kisika mosi ti bantu ya mbi,+
Mpi ti bamvwama* na lufwa na yandi,+
Ata yandi salaka mbi ve*
Mpi luvunu vandaka ve na munoko na yandi.+
10 Kansi luzolo ya Yehowa vandaka* nde yandi mona mpasi, mpi yandi bikaka nde yandi baka maladi.
Kana nge pesa luzingu* na yandi bonso dikabu sambu na makambu,+
Yandi ta mona bana* na yandi, yandi ta kumisa bilumbu na yandi nda,+
11 Sambu na mpasi na yandi,* yandi ta mona mpi ta sepela.
Na nzila ya nzayilu na yandi, muntu ya lunungu, nsadi na mono,+
Ta nata bantu mingi na kuvanda bantu ya lunungu,+
Mpi yandi ta nata bifu na bo.+
12 Yo yina mono ta pesa yandi kitini mosi na kati ya bantu mingi,
Mpi yandi ta kabula ti bantu ya ngolo bima ya bo botulaka,
Sambu yandi pesaka luzingu na yandi tii na lufwa*+
Mpi bo tangaka yandi na kati ya bantu ya ke fwaka nsiku;+
Yandi nataka disumu ya bantu mingi,+
Mpi yandi bondilaka sambu na mambu ya mbi+ ya bantu.
54 “Tula milolo ya kiese, nge nkento ya mukobo yina me butaka ve!+
Vanda na kiese mpi tula milolo ya kiese,+ nge muntu ya me waka ntete ve mpasi ya kubuta,+
Sambu bana* ya nkento yina bo me bikisaka kele mingi kibeni
Kuluta bana ya nkento yina kele ti bakala,”*+ Yehowa muntu me tuba.
2 “Kumisa kisika ya tenta na nge nene kuluta.+
Tandula bilele ya tenta ya nzo-tenta na nge ya nene.
Kudipimisa ve, kumisa bansinga ya tenta na nge nda,
Mpi kumisa bapike ya tenta na nge ngolo.+
3 Sambu nge ta yalumuna bandilu na nge na diboko ya kitata mpi na diboko ya kimama.
Bana na nge ta baka makanda,
Mpi bo ta zinga na bambanza ya me bikalaka mpamba.+
Sambu nge ta vila nsoni ya kileke na nge,
Mpi nge ta yibukaka diaka ve nsoni ya kimufwidi na nge.”
5 “Sambu Muntu ya Nene yina salaka nge+ kele bonso bakala* na nge,+
Zina na yandi Yehowa ya makesa,
Mpi Santu ya Izraele kele Muntu ya ke sumba nge diaka.+
Bo ta binga yandi Nzambi ya ntoto ya mvimba.+
6 Sambu Yehowa bingaka nge bonso nde nge vandaka nkento mosi ya bo me yambulaka mpi ya kele na mawa ya ngolo,*+
Bonso nkento mosi ya bo kwelaka na kileke kansi ya bo buyaka na nima,” Nzambi na nge muntu me tuba.
7 “Mono yambulaka nge sambu na ntangu fioti,
Kansi ti mawa ya nene mono ta vukisa nge mpi ta vutula nge.+
8 Na makasi ya ngolo, mono bumbilaka nge luse na mono sambu na ntangu fioti,+
Kansi ti zola ya kwikama ya mvula na mvula, mono ta wila nge mawa,”+ Yehowa, Muntu ya ke sumba nge diaka,+ muntu me tuba.
9 “Sambu na mono,+ mambu yai kele bonso bilumbu ya Noa.
Kaka mutindu mono zengaka kieleka nde bamasa ya Noa ta fika diaka ve ntoto,+
Mutindu mosi mpi mono ke zenga kieleka nde mono ta wila nge diaka ve makasi mpi ta nganina nge diaka ve.+
10 Sambu bangumba ya nene lenda katuka
Mpi bangumba ya fioti lenda nikana,
Kansi zola na mono ya kwikama sambu na nge ta katuka ve,+
Kuwakana na mono ya ngemba mpi ta nikana ve,”+ Yehowa, Muntu ya ke wila nge mawa,+ muntu me tuba.
11 “O nkento ya bo me monisaka mpasi,+ ya me nikana-nikanaka na mupepe ya ngolo, mpi ya bo me lembikaka ve,+
Mono ke tula matadi na nge ti poto-poto ya ngolo
Mpi fondasio na nge ti safire.+
12 Mono ta sala zulu ya ludi na nge ti barubi,
Bakielo na nge ti matadi ya ke semaka,*
Mpi bandilu na nge yonso ti matadi ya kitoko.
14 Bo ta tula nge ngolo na lunungu.+
Nge ta katuka kibeni na bampasi+ mpi nge ta vanda ntama,
Nge ta wa boma ata ya kima mosi ve mpi nge ta vanda ve ti kikuma ya kutekitila,
Sambu yo ta kwisa ve pene-pene na nge.+
15 Kana muntu kunwanisa nge,
Mono ve muntu ta pesa yandi ntuma.
Konso muntu yina ke nwanisa nge ta bwa sambu na nge.”+
16 “Tala! Mono mosi muntu gangaka muntu yina ke salaka bisalu ya maboko,
Yina ke pupulaka makala ya tiya,
Mpi kisalu na yandi ke basisaka kinwaninu.
Mono mosi mpi muntu gangaka muntu yina ke fwaka bantu sambu yandi bebisa.+
17 Ata kinwaninu mosi ve ya bo ta sadila sambu na kunwanisa nge ta nunga,+
Mpi nge ta bedisa konso ludimi yina ta telamina nge na lusambisu.
Yai kele dikabu ya bansadi ya Yehowa,
Mpi lunungu na bo me katuka na mono,” Yehowa muntu me tuba.+
55 Beno kwisa, beno yonso ya kele ti nzala ya masa,+ beno kwisa kubaka masa!+
Beno bantu ya kele na mbongo ve, beno kwisa, beno sumba mpi beno dia!
Ee, beno kwisa, beno sumba vinu ti miliki*+ kukonda mbongo mpi ya ofele.+
2 Sambu na nki beno ke landa kubasisa mbongo sambu na kima yina kele ve dimpa,
Mpi sambu na nki beno ke bebisa lufutu na beno* sambu na kima yina ke pesaka ve kiese?
Beno wa mono na dikebi yonso, mpi beno dia bima ya mbote,+
Ebuna beno* ta vanda na kiese ya mingi sambu na bima yina kele ya mbote kibeni.*+
3 Beno tula dikutu mpi beno kwisa na mono.+
Beno wa, ebuna beno* ta bikala na luzingu,
Mpi mono ta sala kuwakana ya mvula na mvula+ ti beno na luzolo yonso
Na kuwakana ti mambu ya ke monisa zola ya kwikama na Davidi, mambu yina kele ya kwikama.*+
5 Tala! Nge ta binga dikanda mosi ya nge me zaba ve,
Mpi bantu ya dikanda yina zabaka nge ve ta kwisa ntinu na nge
Sambu na Yehowa Nzambi na nge,+ Santu ya Izraele,
Sambu yandi ta pesa nge nkembo.+
6 Beno sosa Yehowa na ntangu beno lenda mona yandi.+
Beno binga yandi na ntangu yandi kele pene-pene.+
7 Bika nde muntu ya nku kuyambula nzila na yandi+
Mpi muntu ya mbi kuyambula bangindu na yandi;
Bika nde yandi vutuka na Yehowa, yina ta wila yandi mawa,+
8 “Sambu bangindu na mono kele ve bangindu na beno,+
Mpi banzila na beno kele ve banzila na mono,” Yehowa muntu me tuba.
9 “Mutindu zulu kele ya kunanguka kuluta ntoto,
Mutindu mosi mpi banzila na mono kele ya kunanguka kuluta banzila na beno
Mpi bangindu na mono kele ya kunanguka kuluta bangindu na beno.+
10 Kaka mutindu mvula ti mvula ya mpembe* ke nokaka katuka na zulu
Mpi ke vutukaka ve tii kuna yo podisa ntoto, yo basisa bima mpi yo yedisa yo,
Yo pesa nkeni na muntu ya ke kunaka mpi dimpa na muntu ya ke diaka,
11 Mutindu mosi mpi, mambu ya ke basika na munoko na mono ta vanda mutindu yina.+
Yo ta vutuka ve na mono kana yo buta ve mbuma,+
Kansi yo ta lungisa kibeni konso kima yina kele kiese*+ na mono,
Mpi yo ta nunga kibeni na mambu yina mono me tinda yo na kusala.
Bangumba ya nene ti bangumba ya fioti ta kuma na kiese na ntwala na beno ti milolo ya kiese,+
Mpi banti yonso ya mfinda ta bula maboko na yo.+
13 Nti ya yenevriye ta mena na kisika ya banti ya bansende,+
Mpi nti ya mirte ta mena na kisika ya nti ya bansende.
56 Yehowa me tuba nde:
“Beno simba lunungu ngolo,+ mpi beno sala mambu yina kele mbote,
Sambu luguluku na mono ta kwisa ntama mingi ve
Mpi lunungu na mono ta monana.+
2 Kiese na muntu yina ke sala mambu yai
Mpi na mwana ya muntu yina ke kangama na yo ngolo,
Yina ke zitisa Kisabatu mpi ke vweza yo ve+
Mpi yina ke buyisa diboko na yandi na kusala mambu yonso ya mbi.
3 Munzenza yina ke sambilaka Yehowa+ fwete tuba ve nde,
‘Yehowa ta kabula mono kibeni na bantu na yandi.’
Mpi tongu fwete tuba ve nde, ‘Tala! Mono kele nti ya kuyuma.’”
4 Sambu Yehowa me tuba nde: “Na batongu yina ke zitisa bisabatu na mono, yina ke sola mambu yina ke sepedisaka mono mpi yina ke kangama ngolo na kuwakana na mono
5 Mono ta pesa bo monima mpi zina na nzo na mono mpi na kati ya bibaka na mono,
Kima mosi ya mbote kuluta bana-babakala mpi bana-bankento.
Mono ta pesa bo zina ya mvula na mvula,
Yina ta vila ve.
6 Na yina me tala banzenza yina ke kwisa na Yehowa sambu na kusadila yandi,
Sambu na kuzola zina ya Yehowa+
Mpi sambu na kuvanda bansadi na yandi,
Bantu yonso yina ke zitisa Kisabatu mpi ke vweza yo ve
Mpi yina ke kangama ngolo na kuwakana na mono,
7 Mono ta nata bo mpi na ngumba na mono ya santu+
Mpi ta sala nde bo wa kiese na kati ya nzo na mono ya kisambu.
Makabu na bo ya mvimba ya kuyoka ti bimenga na bo ta ndimama na mesa-kimenga na mono.
Sambu bo ta binga nzo na mono nzo ya bisambu sambu na bantu yonso.”+
8 Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene, muntu yina ke vukisa bantu ya Izraele+ yina me panzanaka, me tuba nde:
“Katula bantu yina mono vukisaka dezia,+ mono ta vukisa bantu ya nkaka kisika mosi ti yandi.”
9 Beno bambisi yonso ya mfinda, beno kwisa kudia,
Beno bambisi yonso ya mfinda ya kele na mfinda.+
10 Bankengidi na yandi kele bifwa-meso,+ ata mosi ve na kati na bo me tula dikebi.+
Bo yonso kele bambwa yina ke nganaka ve,+ yina ke kukaka ve kungana.
Bo ke pema ntinu-ntinu mpi ke lala-lala na ntoto; bo ke zolaka kulala.
11 Bo kele bambwa ya ke diaka ti lukasi;*
Bo ke fulukaka ve.
Bo kele bangungudi yina me konda mayele ya kubakisa mambu.+
Bo yonso me kwenda na nzila na bo mosi;
Konso muntu ya nsuka na kati na bo ke sosa luta na yandi mosi na banzila ya luvunu mpi ke tuba nde:
12 “Beno kwisa, beno bika mono nwa mwa vinu,
Mpi beto nwa malafu mingi.+
Mpi mbasi ta vanda bonso bubu, yo ta vanda mbote kuluta!”
57 Muntu ya lunungu me fwa,
Kansi ata muntu mosi ve ke tula yo na ntima.
Bo me katula*+ bantu ya kwikama,
Kansi ata muntu mosi ve ke bakisa nde bo me katula muntu ya lunungu
Sambu na* mpasi.
2 Yandi ke kota na ngemba.
Bantu yonso yina ke tambulaka na masonga ke pema na bambeto na bo.*
3 “Kansi beno, beno kwisa pene-pene,
Beno bana ya ndoki ya nkento,
Beno bana ya bakala ya bizumba mpi ya nkento ya ndumba:
4 Nani beno ke seka?
Nani beno ke kangudila munoko na beno nene mpi ke basisila ludimi na beno?
Keti beno kele ve bana ya mambi,
Bana ya luvunu,+
5 Bayina kele ti nzala ya ngolo ya kuvukisa nitu na nsi ya banti ya nene,+
Na nsi ya konso nti yina kele ti matiti mingi,+
Bayina ke fwa bana na miwanda,+
Na nsi ya bampwasa ya matadi?
6 Dikabu na beno+ kele ti matadi ya butesi ya muwanda.
Ee, yai kele dikabu na beno.
Nkutu beno ke tiamunina yo makabu ya malafu mpi ke pesa yo makabu.+
Keti mono fwete sepela* na mambu yai?
7 Nge yidikaka mbeto+ na nge na zulu ya ngumba mosi ya nda,
Mpi nge tombukaka kuna sambu na kupesa kimenga.+
8 Na nima ya kielo mpi ya dikunzi ya kielo, nge tulaka kidimbu ya kuyibuka.
Nge bikisaka mono mpi katulaka bilele na nge;
Nge tombukaka mpi kumisaka mbeto na nge nene.
Mpi nge salaka kuwakana ti bo.
9 Nge kulumukaka na Meleki* ti mafuta
Mpi ti mananasi mingi.
Nge tindaka mimonisi na nge ntama,
Mpidina nge kulumukaka na Maziamu.*
10 Nge salaka ngolo sambu na kulanda banzila na nge ya mingi,
Kansi nge tubaka ve nde, ‘Kivuvu kele ve!’
Nge bakaka diaka ngolo ya mpa.
Yo yina nge ke yambula* ve.
11 Nge tekitaka na ntwala ya nani mpi nani nge waka boma
Yo yina nge yantikaka kukusa?+
Nge yibukaka mono ve.+
Nge tulaka ve ata diambu mosi na ntima.+
Keti mono bikalaka ve pima mpi kudibendaka ve?*+
Yo yina nge waka mono boma ve.
13 Ntangu nge ta dila sambu na kulomba lusadisu,
Kimvuka ya biteki na nge ta sadisa nge ve.+
Mupepe ta nata yo yonso,
Mpema ya mpamba ta nata yo,
Kansi muntu yina ke tina na mono ta baka insi bonso dikabu
Mpi ta baka ngumba na mono ya santu.+
14 Bo ta tuba nde, ‘Beno sala, beno sala nzila ya nene! Beno yidika nzila!+
Beno katula konso sakuba na nzila ya bantu na mono.’”
15 Yai mambu yina Muntu ya Zulu me tuba,
Muntu yina ke zingaka kimakulu+ mpi yina zina na yandi kele ya santu:+
“Mono ke zingaka na kisika mosi ya kunanguka mpi ya santu,+
Kansi mpi ti bantu yina ke niokwama mpi yina kele ti mabanza ya kudikulumusa,
Sambu na kupesa diaka kikesa na mabanza ya bantu ya kukonda mfunu
Mpi sambu na kupesa diaka ngolo na ntima ya bantu yina ke niokwama.+
16 Sambu mono ta telamina bo ve kimakulu
To kuvanda ntangu yonso na makasi;+
Sambu mpeve ya muntu ta lemba sambu na mono,+
Ata bigangwa ya ke pemaka yina mono me salaka.
17 Mono waka makasi sambu na disumu na yandi ya kusosa luta na banzila ya luvunu,+
Yo yina mono bulaka yandi, mono bumbaka luse na mono, mpi mono waka makasi.
Kansi yandi landaka kutambula bonso nkolami,+ yandi vandaka kulanda nzila ya ntima na yandi.
18 Mono me mona banzila na yandi,
Kansi mono ta belula yandi+ mpi ta twadisa yandi+
Mpi ta lembika yandi diaka*+ ti bantu na yandi yina ke dila.”+
19 “Mono ke ganga mbuma ya bikobo.
Muntu yina kele ntama mpi muntu yina kele pene-pene+ ta landa kubaka ngemba ya kukonda nsuka,” Yehowa muntu me tuba,
“Mpi mono ta belula yandi.”
20 “Kansi bantu ya mbi kele bonso nzadi-mungwa ya ke nikana-nikanaka, ya lenda vanda pima ve,
Mpi bamasa na yo ke landa kulosa-losa matiti ya ke vandaka na nzadi-mungwa mpi poto-poto.
21 Ngemba kele ve sambu na bantu ya mbi,”+ Nzambi na mono muntu me tuba.
58 “Tuba na ndinga ya ngolo kibeni; kudipimisa ve!
Tombula mungungu na nge bonso kibongo.
Zabisa bantu na mono kukolama na bo,+
Nzo ya Yakobi masumu na bo.
2 Bo ke sosa mono konso kilumbu,
Mpi bo ke tuba nde bo kele na kiese ya kuzaba banzila na mono,
Bonso nde bo vandaka dikanda mosi yina salaka mambu ya lunungu
Mpi yina yambulaka ve bansiku ya Nzambi na bo.+
Bo ke lomba mono na kusambisa na lunungu,
Mpi kele na kiese ya kukwenda pene-pene ya Nzambi:+
3 ‘Sambu na nki nge ke mona ve ntangu beto ke buya madia?+
Mpi sambu na nki nge ke tula ve dikebi ntangu beto ke kudimonisa* mpasi?’+
Sambu na kilumbu na beno ya kubuya madia, beno ke landa mambote* na beno mosi,
Mpi beno ke niokula bantu yina ke sadilaka beno kisalu ya ngolo.+
4 Nsungi na beno ya kubuya madia ke suka ti kuswana mpi bitumba,
Mpi beno ke bula makofi na nku yonso.
Beno lenda buya ve madia mutindu beno ke sala yo bubu yai mpi kuyindula nde ndinga na beno ta wakana na zulu.
5 Keti kubuya madia yina mono ke sola fwete vanda mutindu yina,
Bonso kilumbu yina muntu fwete kudimonisa* mpasi,
Kuniekisa ntu na yandi bonso matiti ya nda,
Mpi kuyidika mbeto na yandi na zulu ya saki mpi ya putulu ya tiya?
Keti yai diambu ya nge ke binga kubuya madia mpi kilumbu yina ke sepedisaka Yehowa?
6 Ve, kubuya madia yina mono ke sola yo yai:
Kukatula miniololo ya nku,
Kukangula bansinga ya nti ya vangu,+
Kubika muntu yina bo ke niokula yandi kwenda,+
Mpi kubuka konso nti ya vangu na bitini zole;
7 Yo kele kukabisa dimpa na nge ti muntu yina kele na nzala,+
Kunata bansukami mpi bantu ya me konda banzo na nzo na nge,
Kulwatisa muntu yina kele kinkonga bilele ntangu nge ke mona yandi,+
Mpi kupesa ve bampangi na nge mosi mukongo.
8 Ebuna nsemo na nge ta sema bonso suka,+
Mpi kubeluka na nge ta basika nswalu.
Lunungu na nge ta kwenda na ntwala na nge,
Mpi nkembo ya Yehowa ta vanda soda na nge yina ke kengilaka na nima.+
9 Ebuna nge ta binga, mpi Yehowa ta ndima;
Nge ta dila sambu na kulomba lusadisu, mpi yandi ta tuba nde, ‘Mono yandi yai!’
Kana nge katula nti ya vangu na kati na beno
Mpi nge yambula kusongisa musapi na nge mpi kutuba na mutindu ya mbi,+
10 Kana nge pesa muntu yina kele na nzala kima yina nge* kele na nzala na yo+
Mpi nge sepedisa bantu* yina ke mona mpasi,
Nsemo na nge ta sema ata na kati ya mpimpa,
Mpi mpimpa na nge ya ngolo ta kuma bonso midi.+
11 Yehowa ta twadisaka nge ntangu yonso
Mpi ta sepedisaka nge* ata na ntoto ya kuyuma;+
Yandi ta kumisa diaka mikwa na nge ngolo,
Mpi nge ta kuma bonso masamba yina ke butaka bima mbote,+
Bonso nto ya masa yina masa na yo ke yumaka ve ata fioti.
12 Bo ta tungila nge diaka bisika yina bebaka ntama,+
Mpi nge ta vutula diaka bafondasio ya bansungi yina me lutaka.+
Bo ta binga nge muntu ya ke yidikaka bibaka ya me bukanaka,*+
Muntu ya ke vutulaka banzila ya nene sambu na kuzinga na balweka.
13 Kana sambu na Kisabatu nge buya* kulanda mambote na nge mosi* na kilumbu na mono ya santu+
Nge binga Kisabatu nde kiese mingi kibeni, kilumbu ya santu ya Yehowa, kilumbu ya kupesa nkembo,+
Mpi nge pesa yo nkembo na kisika ya kulanda mambote na nge mosi mpi ya kutuba mambu ya kukonda mfunu,
14 Nge ta wa kiese mingi kibeni na Yehowa,
Mpi mono ta sala nde nge tambula na bisika ya kunanguka ya ntoto.+
59 Tala! Diboko ya Yehowa kele ve nkufi mingi sambu na kugulusa,+
Dikutu na yandi mpi kele ve ya kukangama* kibeni sambu na kuwa.+
2 Ve, kansi bifu na beno mosi me kabulaka beno ti Nzambi na beno.+
Masumu na beno me sala nde yandi bumba luse na yandi sambu beno mona yandi ve,
Mpi yandi ke buya kuwa beno.+
3 Sambu maboko na beno kele ya kufuluka ti menga+
Mpi misapi na beno kele ya kufuluka ti kifu.
Munoko na beno ke tuba mambu ya luvunu,+ mpi ludimi na beno ke nguna-nguna mambu ya kukonda lunungu.
4 Ata muntu mosi ve ke binga lunungu+ na ndinga ya ngolo,
Mpi ata muntu mosi ve ke kwenda na tribinale na kieleka yonso.
Bo ke tula ntima na mambu ya luvunu*+ mpi ke tuba mambu ya kukonda mfunu.
Bo ke baka divumu ya mpasi mpi ke buta mambu ya mbi.+
5 Bo ke pasula maki ya nioka ya ndikila,
Mpi bo ke tunga nzo ya yuyu.+
Konso muntu yina ke dia maki na yo ta fwa,
Mpi diaki yina bo me pasula ke basisa kiwuta.
6 Nzo na bo ya yuyu ta vanda ve lele,
Bo ta kudifika mpi ve bima yina bo ke sala.+
Bisalu na bo kele ya mbi,
Mpi mambu ya nku ya bo ke sala kele na maboko na bo.+
7 Makulu na bo ke baka ntinu sambu na kusala mambu ya mbi,
Mpi bo ke kwenda nswalu sambu na kutiamuna menga ya bantu yina me sala mbi ve.+
Bangindu na bo kele bangindu ya mbi;
Bo ke pesaka bantu mpasi mingi ntangu yonso mpi ke niokulaka bo.+
8 Bo me zaba ve nzila ya ngemba,
Mpi lunungu kele ve na banzila na bo.+
Bo ke kumisa banzila na bo nioka-nioka;
Ata muntu mosi ve ya ke tambula na banzila yina ta zaba ngemba.+
9 Yo yina lunungu kele ntama kibeni ti beto,
Mpi kusungama ke kumina beto ve.
Beto ke landa kuvingila nsemo, kansi tala! beto kele na mpimpa;
Beto ke landa kuvingila mwini, kansi beto ke landa kutambula na mpimpa.+
10 Beto ke simba-simba kibaka bonso bifwa-meso;
Beto ke landa kusimba-simba bonso bantu ya me konda meso.+
Beto ke bula sakuba na kati-kati ya ntangu bonso nde na nkokila;
Na kati ya bantu ya ngolo, beto kele bonso bafwa.
11 Beto yonso ke landa kungana bonso ba-urse
Mpi kudila na mawa yonso bonso bapizio.
Beto ke tula kivuvu na lunungu, kansi yo kele ve;
Na luguluku, kansi yo kele ntama ti beto.
Sambu kukolama na beto kele ti beto;
Beto me zaba mbote bifu na beto.+
13 Beto me fwa nsiku mpi me buya Yehowa;
Beto me pesa Nzambi na beto mukongo.
Beto me tubila kuniokwama ti kukolama;+
Beto me baka divumu ya mambu ya luvunu mpi me nguna-nguna mambu ya luvunu na ntima.+
14 Lunungu me vutuka nima,+
Mpi kusungama me telama ntama;+
Sambu kieleka* me bula sakuba na bala-bala ya nene,
Mpi mambu yina kele ya kusungama lenda kota ve.
16 Yandi monaka nde ata muntu mosi vandaka ve,
Mpi yandi yitukaka na kumona nde ata muntu mosi ve bondilaka,
Yo yina diboko na yandi mosi gulusaka,*
Mpi lunungu na yandi mosi sadisaka yandi.
18 Yandi ta pesa bo matabisi sambu na mambu yina bo me sala:+
Makasi na bambeni na yandi, ndola na bambeni na yandi.+
Mpi na bisanga, yandi ta vutudila bo yina me fwana na bo.
19 Katuka na ndambu yina ntangu ke dindaka, bo ta wa zina ya Yehowa boma
Mpi katuka na ndambu yina ntangu ke basikaka nkembo na yandi,
Sambu yandi ta kwisa bonso nzadi ya ke kulumukaka ntinu,
Yina mpeve ya Yehowa ke pusa.
20 “Muntu ya ke sumba diaka ta kwisa+ na Sioni,+
Na bantu yina kele na kati ya Yakobi ya ke buya mambi,”+ Yehowa muntu me tuba.
21 “Sambu na mono, yai kele kuwakana ya mono ke sala ti bo.”+ Yehowa muntu me tuba. “Mpeve na mono yina kele na zulu na nge mpi bangogo na mono ya mono me tula na munoko na nge—bo ta katula yo ve na munoko na nge, na munoko ya bana* na nge, to na munoko ya bantekolo* na nge, yantika bubu yai mpi kimakulu,” Yehowa muntu me tuba.
60 “O nkento, telama,+ mwanga nsemo, sambu nsemo na nge me kwisa.
Nkembo ya Yehowa ke sema na zulu na nge.+
2 Sambu, tala! mudidi ta fika ntoto
Mpi mpimpa ya ngolo ta fika makanda;
Kansi Yehowa ta sema na zulu na nge,
Mpi nkembo na yandi ta monana na zulu na nge.
4 Lutisa meso na nge ndambu na ndambu, mpi tala!
Bo yonso me vukana kisika mosi; bo ke kwisa kisika nge kele.
Bana na nge ya babakala ke katuka ntama mpi ke landa na kukwisa,+
Mpi bana na nge ya bankento, ya bo ke nata.+
5 Na ntangu yina nge ta mona mpi ta kuma na kiese ya mingi,+
Mpi ntima na nge ta bula mpi ta fuluka na kiese,
Sambu bo ta natila nge kimvwama ya nzadi-mungwa;
Bimvwama ya makanda ta kwisa na nge.+
Bantu yonso ya Sheba—bo ta kwisa;
Bo ta nata wolo mpi ndumbu ya mpembe.
Bo ta samuna lukumu ya Yehowa.+
7 Bimvuka yonso ya mameme ya Kedare+ ta vukana kisika nge kele.
Mameme ya babakala ya Nebayoti+ ta sadila nge.
Bo ta kwisa na zulu ya mesa-kimenga na mono mpi bo ta ndima bo,+
8 Bantu yai kele banani ya ke pumbuka na zulu bonso matuti,
Bonso bapizio ya ke vutuka na banzo na bo?*
9 Sambu bisanga ta tula kivuvu na mono;+
Bamaswa ya Tarsisi kele na ntwala,*
Sambu na kubaka bana na nge ya babakala ntama mpi kukwisa kunata bo,+
Ti arza na bo mpi wolo na bo,
Na zina ya Yehowa Nzambi na nge mpi na Santu ya Izraele,
10 Banzenza ta tunga bibaka na nge,
Mpi bantotila na bo ta sadila nge,+
Sambu mono ke bula nge na makasi na mono,
11 Bakielo na nge ya nene ta vanda ntangu yonso ya kukangula;+
Bo ta kangaka yo ve yo vanda na ntangu to na mpimpa,
Sambu na kunatila nge bimvwama ya makanda,
Mpi bantotila na bo ta baka ntwala.+
12 Sambu konso dikanda mpi konso kimfumu yina ta sadila nge ve ta fwa,
Mpi bo ta bebisa makanda kibeni.+
13 Nkembo ya Libani ta kwisa kisika nge kele,+
Kumosi ti nti ya yenevriye, nti ya frene, mpi nti ya sipre,+
Sambu na kukumisa kisika na mono ya santu kitoko;
Mono ta pesa nkembo na kisika ya makulu na mono.+
14 Bana ya bantu yina niokulaka nge ta kwisa mpi ta fukama na ntwala na nge;
Bantu yonso yina ke sadila nge mambu kukonda luzitu fwete fukama na makulu na nge,
Mpi bo ta binga nge mbanza ya Yehowa,
Sioni ya Santu ya Izraele.+
15 Na kisika nde bo yambula nge mpi bo menga nge, kukonda muntu ya kuluta kuna,+
Mono ta kumisa nge nto ya lulendo ya mvula na mvula,
Kikuma ya kuvanda na kiese na bandonga yonso ya bantu.+
16 Ebuna nge ta nwa miliki* ya makanda,+
Nge ta nwa mabele ya bantotila;+
Mpi nge ta zaba kibeni nde mono, Yehowa, mono kele Ngulusi na nge,
Mpi nde Muntu ya Ngolo ya Yakobi kele Muntu ya ke sumba nge diaka.+
17 Na kisika ya kwivre mono ta nata wolo,
Mpi na kisika ya kibende mono ta nata arza,
Na kisika ya dibaya, kwivre,
Mpi na kisika ya matadi, kibende;
Ebuna mono ta tula ngemba sambu yo vanda bankengi na nge
Mpi lunungu sambu yo vanda bantu yina ke pesaka nge kisalu.+
18 Bo ta waka diaka ve ata fioti mambu ya nku na insi na nge
To kufwa mpi kubeba na kati ya bandilu na nge.+
Mpi nge ta binga bibaka na nge Luguluku+ mpi bakielo na nge Lukumu.
19 Sambu na nge ntangu ta vanda diaka ve nsemo na mwini,
Kusema ya ngonda mpi ta pesa nge diaka ve nsemo,
Sambu Yehowa ta kuma nsemo ya kimakulu+ sambu na nge,
Mpi Nzambi na nge ta vanda kitoko na nge.+
20 Ntangu na nge ta dinda diaka ve,
Ngonda na nge mpi ta kota diaka ve,
Sambu Yehowa ta kuma nsemo ya kimakulu+ sambu na nge,
Mpi bilumbu ya mawa na nge ta suka.+
21 Bantu na nge yonso ta vanda bantu ya lunungu;
Bo ta baka insi kimakulu.
22 Bantu fioti ta kuma difunda
Mpi dikanda ya fioti ta kuma dikanda ya ngolo.
Mono mosi, Yehowa, ta sala yo nswalu na ntangu na yo.”
61 Mpeve ya Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene kele na zulu na mono,+
Sambu Yehowa me tula mono mafuta sambu na kuzabisa nsangu ya mbote na bantu ya kudikulumusa.+
Yandi tindaka mono sambu na kukanga bande na bantu yina kele na ntima ya kele na mawa,
Sambu na kuzabisa bampika nde bo ta baka kimpwanza
Mpi kuzabisa bantu ya boloko+ nde meso na bo ta kanguka,
2 Sambu na kusamuna mvula ya luzolo ya mbote* ya Yehowa
Mpi kilumbu yina Nzambi na beto ta vutula mbi,+
Sambu na kulembika bantu yonso yina kele na mawa,+
3 Sambu na kulungisa banzala ya bantu yina ke dila Sioni,
Sambu na kupesa bo mpu* na kisika ya putulu ya tiya,
Mafuta ya kiese na kisika ya mawa,
Lele ya lukumu na kisika ya mpeve yina me lemba.
Ebuna bo ta binga bo banti ya nene ya lunungu,
4 Bo ta tunga diaka bisika ya ntama ya me bebaka;
Bo ta tedimisa bisika ya ntama ya me bikalaka mpamba,+
Mpi bo ta tunga diaka bambanza ya me bebaka,+
Bisika ya me bikalaka mpamba na bandonga yonso ya bantu.+
5 “Banzenza ta kwisa mpi ta gungula bitwisi na beno,
Mpi banzenza+ ta vanda bantu na beno ya ke salaka bilanga mpi bantu na beno ya ke salaka na bilanga ya vinu.+
6 Kansi beno, bo ta binga beno banganga-nzambi ya Yehowa;+
Bo ta binga beno bansadi ya Nzambi na beto.
7 Na kisika ya nsoni, beno ta baka makabu zole,
Mpi na kisika ya kuvweza, bo ta tula milolo ya kiese sambu na kimvwama na bo.
Ee, bo ta baka makabu zole na insi na bo.+
Bo ta vanda na kiese mvula na mvula.+
Mono ta pesa bo lufutu na bo na kwikama yonso,
Mpi mono ta sala kuwakana ya mvula na mvula ti bo.+
10 Mono ta yangalala mingi na Yehowa.
Mono* ta wa kiese na Nzambi na mono.+
Sambu yandi me lwatisa mono bilele ya luguluku;+
Yandi me fika mono mvwela* ya lunungu,
Bonso bakala ya ke kwela yina me lwata tirbani bonso yina ya nganga-nzambi,+
Mpi bonso nkento ya ke kwela yina me kudikumisa kitoko ti bima na yandi ya kukumisa nitu kitoko.
11 Mutindu ntoto ke basisaka bimenina na yo
Mpi kilanga ke salaka nde bima ya bo me kuna na kati na yo kumena,
Mutindu mosi mpi Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene
Ta sala nde lunungu+ mpi lukumu kumena+ na ntwala ya makanda yonso.
62 Sambu na Sioni, mono ta vanda ve pima,+
Mpi sambu na Yeruzalemi, mono ta konda ve kutuba
Tii kuna lunungu na yandi ta sema bonso nsemo ya ngolo+
Mpi luguluku na yandi ta pela bonso mwinda.+
Ebuna bo ta binga nge na zina mosi ya mpa,+
Yina munoko ya Yehowa yo mosi ta pesa.
3 Nge ta kuma mpu ya kimfumu ya kitoko na diboko ya Yehowa,
Tirbani ya kimfumu na kipala-pala ya diboko ya Nzambi na nge.
4 Bo ta binga nge diaka ve nkento ya bo me yambulaka,+
Mpi bo ta binga diaka ve insi na nge nde insi ya me bikalaka mpamba.+
Kansi bo ta binga nge nde Kiese na Mono Kele na Yandi,+
Mpi bo ta binga insi na nge nde Yina Me Kwela.
Sambu Yehowa ta sepela na nge,
Mpi insi na nge ta vanda bonso muntu ya me kwelaka.
5 Kaka mutindu leke mosi ya bakala ke kwelaka mwana-nkento ya mwense,
Bana na nge ya babakala mpi ta kwela nge.
Mutindu bakala ya ke kwela ke waka kiese sambu na nkento yina yandi ke kwela,
Nzambi na nge mpi ta wa kiese sambu na nge.+
6 O Yeruzalemi, na zulu ya bibaka na nge, mono me tula bankengidi.
Konso ntangu, kilumbu ya mvimba mpi mpimpa ya mvimba, bo fwete vanda ve pima.
Beno bantu ya ke tubaka sambu na Yehowa,
Beno pema ve,
7 Beno pemisa yandi ve tii kuna yandi ta tedimisa Yeruzalemi ngolo,
Ee, tii kuna yandi ta kumisa Yeruzalemi lukumu ya ntoto.”+
8 Yehowa me zenga kieleka ti diboko na yandi ya kitata mpi ti diboko na yandi ya ngolo nde:
“Mono ta pesa diaka ve bambeni na nge mbuma na nge sambu bo dia,
Banzenza mpi ta nwa diaka ve vinu na nge ya mpa, yina nge moninaka mpasi.+
9 Kansi bantu yina ke vukisa yo ta dia yo mpi bo ta kumisa Yehowa;
Mpi bantu yina ke vukisa yo ta nwa yo na bibansala na mono ya santu.”+
10 Beno luta, beno luta na bakielo.
Beno yidika nzila sambu na bantu.+
Beno sala, beno sala nzila ya nene.
Beno katula yo matadi.+
Beno tedimisa kidimbu* sambu na bantu.+
11 Tala! Yehowa me samuna tii na nsuka ya ntoto:
“Beno tuba na mwana-nkento ya Sioni,
‘Tala! Luguluku na nge ke kwisa.+
Tala! Matabisi na yandi kele ti yandi,
Mpi lufutu yina yandi ke pesa kele na ntwala na yandi.’”+
12 Bo ta binga bo bantu ya santu, bayina Yehowa me sumba diaka,+
Mpi bo ta binga nge nde Yina ya Bo Me Sosa, Mbanza ya Bo Me Yambulaka Ve.+
63 Yai nani ya me katuka na Edomi+ mpi ke kwisa,
Ya me katuka na Bosra+ ti bilele ya ke sema,*
Muntu yai ya me lwata bilele ya lukumu,
Ya ke tambula na ngolo na yandi ya mingi?
“Yo kele mono, Muntu ya ke tubaka na lunungu,
Muntu yina kele ti ngolo mingi sambu na kugulusa.”
2 Sambu na nki bilele na nge kele mbwaki,
Mpi sambu na nki bilele na nge kele bonso ya muntu yina ke niata-niata bambuma ya vinu na kikamuninu ya vinu?+
3 “Mono me niata-niata bambuma ya vinu na kikamuninu ya vinu mono mosi.
Ata muntu mosi ve na kati ya bantu vandaka ti mono.
Mono landaka kuniata-niata bo na makasi na mono,+
Mpi mono landaka kuniata bo na nganzi na mono.
Menga na bo panzanaka na bilele na mono,
Ebuna mono bebisaka bilele na mono yonso.
4 Sambu kilumbu ya kuvutula mbi kele na ntima na mono,+
Mpi mvula ya bantu na mono ya mono me sumbaka diaka me kwisa.
5 Mono talaka, kansi ata muntu mosi ve vandaka sambu na kusadisa;
Mono waka mpasi na kumona nde ata muntu mosi ve pesaka lusadisu.
6 Mono niataka bantu na makasi na mono,
Mono salaka nde bo lawuka nganzi na mono+
Mpi mono tiamunaka menga na bo na ntoto.”
7 Mono ta tubila mambu ya ke monisa zola ya kwikama ya Yehowa,
Mambu ya Yehowa me salaka ya me fwana kubaka lukumu,
Sambu na mambu yonso yina Yehowa me salaka sambu na beto,+
Mambu mingi ya mbote yina yandi me salaka sambu na nzo ya Izraele,
Na kuwakana ti mawa na yandi mpi zola na yandi ya kwikama ya nene.
8 Sambu yandi tubaka nde: “Ya kieleka bo kele bantu na mono, bana yina ta konda ve kwikama.”*+
Na mutindu yina, yandi kumaka Ngulusi na bo.+
9 Na ntangu yonso yina bo vandaka kumona mpasi, yo vandaka kupesa yandi mpasi.+
Mpi kinati-nsangu na yandi* gulusaka bo.+
Na zola na yandi ti na mawa na yandi, yandi sumbaka bo diaka,+
Mpi yandi tombulaka bo mpi nataka bo bilumbu yonso ya ntangu ya ntama.+
10 Kansi bo kolamaka+ mpi pesaka mpeve santu na yandi mawa.+
11 Ebuna bo yibukaka bilumbu ya ntama,
Bilumbu ya Moize nsadi na yandi:
“Wapi Muntu yina basisaka bo na nzadi-mungwa+ ti bangungudi ya bitwisi na yandi?+
Wapi Muntu yina tulaka mpeve santu na yandi+ na kati na yandi,
12 Muntu yina salaka nde diboko na yandi ya nkembo kukwenda ti diboko ya kitata ya Moize,+
Muntu yina kabulaka bamasa na ndambu zole na ntwala na bo+
Sambu na kusala nde zina na yandi+ kubaka lukumu kimakulu,
13 Muntu yina salaka nde bo tambula na bamasa ya me dasuka,*
Yo yina bo tambulaka kukonda kubula sakuba,
Bonso mpunda na nseke?*
14 Kaka bonso bitwisi ntangu bo ke kulumukaka na muwanda,
Mpeve ya Yehowa mpi salaka nde bo pema.”+
Yai kele mutindu nge twadisaka bantu na nge,
15 Tuka na zulu, tala na ntoto mpi mona,
Tuka na kisika ya kunanguka ya santu mpi ya nkembo* yina nge ke zingaka.
Wapi kikesa na nge mpi ngolo na nge,
Kima ya ke pusaka nge na kufwila bantu nkenda*+ mpi mawa na nge?+
Nge me buya kupesa mono yo.
16 Sambu nge kele Tata na beto;+
Ata Abrahami kuzaba beto ve
Mpi Izraele kundima beto ve,
Nge, O Yehowa, nge kele Tata na beto.
Zina na nge+ kele Muntu ya me sumbaka beto diaka tuka ntama.
17 O Yehowa, sambu na nki nge ke bika* nde beto yungana-yungana ntama ti banzila na nge?
Sambu na nki nge ke bika* nde bantima na beto kukuma ngolo, na mpila nde beto wa nge boma ve?+
Kwisa kuvutuka, sambu na bansadi na nge,
Makanda ya dikabu na nge.+
18 Bantu na nge ya santu bakaka yo sambu na mwa ntangu.
Bambeni na beto niataka kisika na nge ya santu.+
19 Sambu tuka ntama kibeni beto kumaka bonso bantu yina nge me yalaka ntete ve,
Bonso bantu yina bo me bingaka ntete ve na zina na nge.
64 A kana nge pasulaka zulu mpi kwisaka kukulumuka,
Mpidina bangumba zolaka kunikana sambu na nge,
2 Bonso ntangu tiya ke yokaka bankuni,
Mpi bonso ntangu tiya ke salaka nde masa kutoka,
Ebuna bambeni na nge zolaka kuzaba zina na nge,
Mpi makanda zolaka kutekita na ntwala na nge!
3 Ntangu nge salaka mambu ya ke pesaka boma yina beto vandaka ve ti kikesa ya kutula kivuvu na yo,+
Nge kulumukaka, ebuna bangumba nikanaka na ntwala na nge.+
4 Katuka ntama ata muntu mosi ve me waka to me tulaka dikutu,
Ata disu mosi mpi ve me monaka Nzambi ya nkaka katula nge,
Yina ke salaka mambu sambu na mambote ya bantu yina ke vingilaka yandi.*+
5 Nge me kutana ti bantu yina ke salaka mambu ya mbote+ na kiese yonso,
Bantu yina ke yibukaka nge mpi ke landaka banzila na nge.
Tala! Nge waka makasi, kansi beto vandaka kaka kusala masumu,+
Beto salaka mutindu yina bantangu mingi.
Keti ntangu yai beto ta guluka?
6 Beto yonso me kuma bonso muntu mosi ya mvindu,
Mpi mambu na beto yonso ya lunungu kele bonso lele ya me beba na menga ya nkento yina me mona menga.+
Beto yonso ta yuma bonso dititi,
Mpi bifu na beto ta nata beto ntama bonso mupepe.
7 Ata muntu mosi ve ke binga zina na nge,
Ata muntu mosi ve ke telama sambu na kusimba nge ngolo,
Sambu nge me bumbila beto luse na nge,+
8 Kansi ntangu yai, O Yehowa, nge kele Tata na beto.+
9 O Yehowa, kuwa makasi mingi ve,+
Mpi kuyibuka ve kifu na beto kimakulu.
Pardo, tala beto, sambu beto yonso kele bantu na nge.
10 Bambanza na nge ya santu me kuma ntoto-makanga.
Sioni me kuma ntoto-makanga,
Yeruzalemi me kuma ntoto ya mpamba.+
11 Nzo* na beto ya busantu mpi ya nkembo,*
Kisika ba-nkaka na beto vandaka kupesa nge lukumu,
Bo me yoka yo tiya,+
Mpi bima yonso yina beto vandaka kuzola mingi me beba.
12 Sambu na mambu yai, O Yehowa, keti nge ta landa kudipimisa?
Keti nge ta bikala kaka pima mpi kubika nde beto mona mpasi ya ngolo mutindu yai?+
65 “Mono kudibikaka nde bantu yina yulaka mono ve kusosa mono;
Mono kudibikaka nde bantu yina sosaka mono ve kumona mono.+
Mono tubaka na dikanda yina vandaka kubinga ve zina na mono+ nde, ‘Mono yandi yai, mono yandi yai!’
2 Kilumbu ya mvimba, mono me tandula maboko na mono na bantu ya ntu-ngolo,+
Na bantu yina ke tambula na mutindu ya mbi,+
Mpi ke landa bangindu na bo mosi;+
3 Bantu yina ke vweza mono ntangu yonso na luse na mono,+
Mpi ke pesa bimenga na bilanga+ mpi ke pesa midinga ya kimenga na zulu ya babriki.
4 Bo me vanda na kati ya maziamu,+
Mpi bo ke lala na bisika ya kubumbana,*
Bo ke dia musuni ya ngulu,+
5 Bo ke tuba nde, ‘Bikala kuna; kupusana ve pene-pene na mono,
Sambu mono kele santu kuluta nge.’*
Yai kele midinga na kati ya mbombo na mono, tiya ya ke pela kilumbu ya mvimba.
6 Tala! Bo me sonika yo na ntwala na mono;
Mono ta bikala ve pima,
Kansi mono ta vutudila bo,+
Mono ta vutudila bo na kiteso ya mingi kibeni*
7 Sambu na bifu na bo mpi bifu ya ba-nkaka na bo,”+ Yehowa muntu me tuba.
“Sambu bo me pesa midinga ya kimenga na zulu ya bangumba ya nene
Mpi me pesa mono nsoni na zulu ya bangumba ya fioti,+
Mono ta tesa ntete-ntete lufutu na bo na kiteso ya mingi.”*
8 Yehowa me tuba nde:
“Kaka mutindu bo ke monaka vinu ya mpa na kisuka ya bambuma ya vinu
Mpi muntu mosi kutuba nde, ‘Kubebisa yo ve, sambu yo kele ti mwa kima ya mbote* na kati na yo,’
Mono ta sala mpi mutindu yina sambu na bansadi na mono;
Mono ta fwa bo yonso ve.+
9 Mono ta basisa bana* na Yakobi
Mpi mono ta basisa na Yuda muntu yina ta baka bangumba na mono;+
Bantu yina mono me solaka ta baka yo,
Mpi bansadi na mono ta zinga kuna.+
10 Sharoni+ ta kuma nseke sambu na mameme
Mpi Muwanda* ya Akore+ kisika ya kupema sambu na bangombe,
Sambu na bantu na mono yina ke sosa mono.
11 Kansi beno kele na kati ya bantu yina ke yambula Yehowa,+
Bayina ke vila ngumba na mono ya santu,+
Bayina ke yidika mesa sambu na nzambi ya Menga ya Mbote,
Mpi bayina ke fulusa makopa ya vinu ya bo me vukisa sambu na nzambi ya Mambu Yina Me Kanamaka.
12 Yo yina mono ta yambula beno na mbele ya bitumba,+
Ebuna beno yonso ta fukama sambu bo fwa beno,+
Sambu mono bingaka, kansi beno ndimaka ve,
Mono tubaka, kansi beno waka ve;+
Beno landaka kusala mambu ya mbi na meso na mono,
Mpi beno solaka mambu yina vandaka kupesa mono ve kiese.”+
13 Yo yina, Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene me tuba nde:
“Tala! Bansadi na mono ta dia, kansi beno, beno ta vanda na nzala.+
Tala! Bansadi na mono ta nwa,+ kansi beno, beno ta vanda na nzala ya masa.
Tala! Bansadi na mono ta vanda na kiese,+ kansi beno ta wa nsoni.+
14 Tala! Bansadi na mono ta tula milolo ya kiese sambu ntima na bo ta vanda mbote,
Kansi beno ta dila sambu na mpasi ya ntima
Mpi beno ta dila sambu na mabanza ya ke niokwama.
15 Beno ta bikisa zina mosi yina bantu ya mono me solaka ta sadila sambu na kusinga,
Mpi Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene ta fwa konso muntu na kati na beno,
Kansi yandi ta binga bansadi na yandi mosi na zina ya nkaka;+
16 Mpidina konso muntu yina ke sosa lusakumunu sambu na yandi mosi na ntoto
Nzambi ya kieleka* ta sakumuna yandi,
Mpi konso muntu yina ke dia ndefi na ntoto
Sambu bo ta vila bampasi ya ntama;
Meso na mono ta mona yo diaka ve.+
17 Tala! Mono ke ganga zulu ya mpa mpi ntoto ya mpa;+
Mpi mambu ya ntama ta kwisa ve na mabanza,*
Yo ta kwisa mpi ve na ntima.+
18 Yo yina beno yangalala mpi beno vanda na kiese kimakulu na bima yina mono ke ganga.
Tala! Mono ke ganga Yeruzalemi sambu yo vanda kikuma ya kiese
Mpi bantu na yandi kikuma ya kuyangalala.+
19 Mono ta wa kiese sambu na Yeruzalemi mpi ta yangalala sambu na bantu na mono;+
Milolo ya kudila to milolo ya mpasi+ ta wakana diaka ve na kati na yandi.”
20 “Na kisika yina, mwana-fioti yina ke zinga kaka bilumbu fioti ta vanda diaka ve,
Mbuta-muntu yina me lungisa ve bilumbu na yandi ta vanda mpi diaka ve.
Sambu konso muntu yina ke fwa ti bamvula nkama bo ta mona yandi bonso mwana-fioti,
Mpi bo ta singa nsumuki, ata yandi kele ti bamvula nkama.*
22 Bo ta tunga ve sambu muntu ya nkaka kuzinga,
Bo ta kuna mpi ve sambu bantu ya nkaka kudia.
Sambu bilumbu ya bantu na mono ta vanda bonso bilumbu ya nti,+
Mpi bantu ya mono me solaka ta wa kiese kibeni sambu na kisalu ya maboko na bo.
23 Bo ta sala ve kisalu ya ngolo* sambu na mpamba,+
Bo ta buta mpi ve bana sambu na kumona mpasi,
Sambu bo kele bana* yina Yehowa me sakumunaka,+
Mpi bantekolo na bo ta vanda ti bo.+
24 Nkutu na ntwala nde bo binga, mono ta ndima;
Ntangu bo ke tuba ntete, mono ta wa.
25 Kibulu ta dia kisika mosi ti mwana-dimeme,
Ntambu ta dia matiti kaka bonso ngombe,+
Mpi madia ya nioka ta vanda mfututu.
Bo ta sala ata mbi mosi ve mpi ta bebisa ata kima mosi ve na ngumba na mono yonso ya santu,”+ Yehowa muntu me tuba.
66 Yehowa me tuba nde:
“Zulu kele kiti na mono ya kimfumu, mpi ntoto kele kazune na mono.+
2 “Diboko na mono mosi me salaka bima yai yonso,
Mpi yai mutindu bima yai yonso me salamaka,” Yehowa muntu me tuba.+
“Ebuna, mono ta tala muntu yai,
Muntu yina kele ya kudikulumusa mpi ke niokwama na mabanza, yina ke tekitaka* sambu na mambu ya mono ke tuba.+
3 Muntu yina ke fwa ngombe kele bonso muntu yina ke fwa muntu.+
Muntu yina ke pesa kimenga ya dimeme kele bonso muntu yina ke buka nkingu ya mbwa.+
Muntu yina ke pesa dikabu— bonso menga ya ngulu!+
Muntu yina ke pesa dikabu ya ndumbu ya mpembe+ ya kuyibuka kele bonso muntu yina ke sakumuna ti bangogo ya mazi.*+
Bo me sola banzila na bo mosi,
Mpi bo ke wa kiese* na bima ya nzanzi.
4 Yo yina mono ta sola mitindu ya kupesa bo ndola,+
Mpi mono ta natila bo mambu yina bo ke wa boma.
Sambu ntangu mono bingaka, ata muntu mosi ve ndimaka;
Ntangu mono tubaka, ata muntu mosi ve waka.+
Bo landaka kusala mambu ya mbi na meso na mono,
Mpi bo solaka kusala mambu yina vandaka kupesa mono ve kiese.”+
5 Beno wa mambu ya Yehowa ke tuba, beno bantu ya ke tekitaka* sambu na mambu ya yandi ke tubaka:
“Bampangi na beno yina ke menga beno mpi ke kula beno sambu na zina na mono me tuba nde, ‘Yehowa kubaka nkembo!’+
Kansi Nzambi ta monana mpi ta natila beno kiese,
Mpi bo kele bantu yina bo ta pesa nsoni.”+
6 Makelele ya mavwanga ya ke katuka na mbanza, makelele ya ke katuka na tempelo, ke wakana!
Yo kele makelele ya Yehowa, yandi ke pesa bambeni na yandi ndola ya bo me fwana na kubaka.
7 Na ntwala nde misongo kukwisila yandi, yandi butaka.+
Na ntwala nde mpasi ya kubuta kusimba yandi, yandi butaka mwana ya bakala.
8 Nani me waka ntete diambu ya mutindu yai?
Nani me monaka mambu ya mutindu yai?
Keti insi mosi ta butuka na kilumbu mosi?
To keti dikanda mosi ta butuka na mbala mosi?
Kansi, kaka na ntangu mpasi ya kubuta simbaka Sioni, yandi butaka bana na yandi.
9 “Keti mono ta kangula divumu kansi kubuya nde mwana kubasika?” Yehowa muntu me tuba.
“To keti mono ta sala nde mwana kukuma pene-pene ya kubutuka mpi na nima mono kanga divumu?” Nzambi na nge muntu me tuba.
10 Beno yangalala ti Yeruzalemi mpi beno vanda na kiese ti yandi,+ beno yonso bantu ya ke zolaka yandi.+
Beno yangalala mingi ti yandi, beno bantu yonso yina ke dila yandi,
11 Sambu beno ta nwa mabele mpi ta fuluka kibeni mabele na yandi ya ke lembikaka,
Mpi beno ta nwa yo mingi mpi ta wa kiese na nkembo na yandi ya mingi.
12 Yehowa me tuba nde:
“Tala, mono ke yalumuna ngemba na zulu na yandi kaka bonso nzadi+
Mpi nkembo ya makanda bonso masa ya ke dindisaka.+
Beno ta nwa mabele mpi yandi ta nata beno na luketo na yandi,
Mpi ta sakana ti beno na zulu ya mabolongo na yandi.
13 Mutindu mama ke lembikaka mwana na yandi,
Mutindu yo yina mpi mono ta landa kulembika beno;+
Mpi beno ta lembama+ sambu na Yeruzalemi.
14 Beno ta mona mambu yai, ebuna ntima na beno ta wa kiese,
Mikwa na beno ta yela bonso matiti ya mpa.
15 “Sambu Yehowa ta kwisa bonso tiya,+
Mpi bapusu-pusu na yandi ya bitumba kele bonso mupepe ya ngolo,+
Sambu na kupesa ndola na makasi kibeni,
Sambu na kunganina ti baludimi ya tiya.+
16 Sambu Yehowa ta zenga makambu ti tiya,
Ee, ti mbele na yandi ya bitumba, sambu na kunwanisa bantu yonso;*
Ebuna bantu yina Yehowa ta fwa ta vanda mingi.
17 “Bantu yina ke kudisantisa mpi ke kudikumisa bunkete sambu na kukota na bilanga*+ na nima ya kima yina kele na kati-kati, bantu yina ke dia musuni ya ngulu+ ti bima ya nzanzi mpi bampuku,+ bo yonso ta fwa kumosi,” Yehowa muntu me tuba. 18 “Sambu mono me zaba bisalu na bo ti bangindu na bo, mono ke kwisa sambu na kuvukisa bantu ya makanda yonso ti ya bandinga yonso, ebuna bo ta kwisa mpi ta mona nkembo na mono.”
19 “Mono ta tula kidimbu mosi na kati na bo, mpi bantu ya nkaka na kati ya bantu yina ke guluka, mono ta tinda bo na makanda—na Tarsisi,+ Pule, mpi Ludi,+ bantu yina ke losaka tolo-tolo, na Tubale ti Yavani,+ mpi na bisanga ya ntama—bayina me wa ve nsangu na mono to me mona ve nkembo na mono; ebuna bo ta samuna nkembo na mono na kati ya makanda.+ 20 Bo ta basisa bampangi na beno yonso na makanda yonso+ bonso dikabu sambu na Yehowa, na zulu ya bampunda, na bapusu-pusu ya bitumba, na bapusu-pusu ya bo me fikaka, na bampunda ya mutindu ya nkaka, mpi na bashamo ya ke tambulaka ntinu, mpi ta nata bo na ngumba na mono ya santu, Yeruzalemi,” Yehowa muntu me tuba, “kaka mutindu bantu ya Izraele ke nataka dikabu na bo na dilonga ya bunkete na nzo ya Yehowa.”
21 “Mono ta baka mpi bantu ya nkaka sambu na kuvanda banganga-nzambi mpi bantu ya nkaka sambu na kuvanda Balevi,” Yehowa muntu me tuba.
22 “Kaka mutindu zulu ya mpa mpi ntoto ya mpa+ ya mono ke sala ta landa kuvanda na ntwala na mono,” Yehowa muntu me tuba, “mutindu mosi mpi bana* na nge ti zina na nge ta landa kuvanda.”+
23 “Ebuna katuka na ngonda ya mpa tii na ngonda ya nkaka ya mpa mpi katuka na kisabatu tii na kisabatu ya nkaka,
Bantu yonso* ta kwisa sambu na kufukama na ntwala na* mono,”+ Yehowa muntu me tuba.
24 “Ebuna bo ta basika mpi ta tala bamvumbi ya bantu yina kolamaka na ntwala na mono;
Sambu misopi yina ta vanda na zulu na bo ta fwa ve,
Mpi tiya yina ta yoka bo ta fwa ve,+
Mpi bo ta kuma kima ya nzanzi sambu na bantu yonso.”*
Yo ke tendula, “Luguluku ya Ke Katukaka na Yehowa.”
To “mfumu na yo.”
Na kisina, “me bweta.”
To “kisasa.”
To “bamfumu.”
To “malongi.”
To “Moyo na mono.”
To “mwana-nsiona.”
To “neige.”
To “malafu na nge ya ble.”
To “bana-nsiona.”
Yo ke monana nde yo kele banti mpi bilanga yina kele na kuwakana ti lusambu ya biteki.
Nsinga yina ke piaka tiya.
To “Na bilumbu ya nsuka.”
To “malongi.”
To “ta sungika mambu.”
Na kisina, “ta kuma na ntoto.”
Na kisina, “ta kuma na ntoto.”
Bambisi ya fioti ya ke nwisaka yina ke diaka na lukasi.
To “Yina mpema na yandi kele na mbombo na yandi.”
To “bantu yina ke sobaka bangindu.”
To “muntu yina ke belula nge.”
Na kisina, “na meso ya nkembo na yandi.”
To “na moyo na bo.”
Na kisina, “ta dia mbuma ya bisalu na bo.”
Na kisina, “ti nkingu ya kutandula.”
To “Bima ya kufika ntu.”
Na kisina, “Banzo ya moyo.”
To “bazeke ya ke kumisaka nitu kitoko mpi ya ke salaka makelele.”
To “bilele ya kati.”
Disongidila, nsoni ya kukonda kukwela mpi ya kukonda bana.
Na kisina, “tufi.”
To “ke katulaka.”
To “kisika yina bo ke kunaka banti.”
Na kisina, “bitamina kumi ya misapi.”
Tala Bangindu ya Ngika B14.
Tala Bangindu ya Ngika B14.
Tala Bangindu ya Ngika B14.
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
To “me kumisa moyo na yo.”
To “bantu ya lukumu.”
To “lunungu.”
To “ndongisila.”
To “malongi.”
To “nti yina kele kidimbu.”
To “ya kuyilama sambu na kuta.”
To “bana-bantambu yina kele ti mika mingi na nkingu.”
Na kisina, “Yandi.”
Na kisina, “Ndinga ya muntu yina ke binga.”
Na kisina, “Bo me kumisa mono pima.”
To “bana.”
To mbala ya nkaka, “bo.”
Yo ke tendula “Kaka Bantu Fioti ya Me Bikala Bantu Ta Vutuka.”
To “nzila ya masa.”
To mbala ya nkaka, “pesa yo boma ya ngolo.”
To “sala mpwasa na bibaka na yo.” Na kisina, “pasula yo.”
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
To “Leke ya nkento.”
Yo ke tendula “Nzambi Kele ti Beto.”
Disongidila, Efrate.
To “mabele.”
Na kisina, “ti kilapi.”
Ziku yo ke tendula “Kukwenda Ntinu na Bima ya Bo Me Botula, Kukwisa Nswalu na Bima ya Bo Me Yiba.”
To “kuta kimbangi na; kumonisa.”
Na kisina, “pusanaka pene-pene ya.”
Disongidila, nkento ya Yezaya.
Shiloa vandaka nzila ya ke nataka masa.
Disongidila, Efrate.
Tala Yez 7:14.
To “Beno kanga luketo na beno.”
To “malongi.”
To “vingila ti nzala ya ngolo.”
Na kisina, “nsemo ya suka.”
To “luyalu ya kimfumu.”
To “Luyalu ya kimfumu.”
Na kisina, “na nima.”
To mbala ya nkaka, “dindala mpi lukengi.”
To “bana na bo ya bansiona.”
To “Mpi bana-nsiona.”
To “nkembo.”
Na kisina, “mono.”
To “katuka na moyo tii na nsuni.”
To “ndola.”
To “disoka.”
To “na lunungu.”
To “mpeve.”
To “mwana-ntambu yina kele ti mika mingi na nkingu.”
To mbala ya nkaka, “Mwana-ngombe mpi ntambu ta dia kisika mosi.”
To “nti yina kele kidimbu.”
To “Makanda ta sosa yandi.”
Disongidila, Babilonia.
To “nti yina kele kidimbu.”
Na kisina, “dipeka.”
To “tandula ngolo na bo na.”
To mbala ya nkaka, “yumisa.”
Na kisina, “ludimi ya nzadi-mungwa ya Ezipte.”
Disongidila, Efrate
To “mpeve.”
To mbala ya nkaka, “bula yo na bamasa nsambwadi.”
“Yah” kele zina ya Yehowa na bunkufi.
To “bula miziki.”
Na kisina, “nkento,” yo ke tubila bantu na kimvuka bonso nkento.
To “nti yina kele kidimbu.”
Na kisina, “na bantu yina mono me santisaka.”
Na kisina, “ti Bakesile na yo,” ziku yo ke tubila Orioni mpi bimvuka ya bambwetete yina kele na nziunga.
To “kitoko.”
To mbala ya nkaka, “Mpi bademo yina kele bonso bankombo.”
To “ta pesa bo ngemba.”
To “bamfumu na bo ya kisalu.”
To “masota.”
To “A mfumu ya kisalu.”
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
Na kisina, “Bankombo yonso ya babakala.”
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
Na kisina, “nzo.”
To “lutangu.”
To “baporkepiki.”
Na kisina, “ndongisila ya bo me pesa.”
To “yina kele ya kuyilama sambu na kubula.”
To “nioka yina kele ti ndikila mpi ya ke tambulaka ntinu.”
To “Tempelo.”
To “Moyo na yandi.”
To “balutangu ya kufuluka ti bambuma ya vinu ya mbwaki.”
To mbala ya nkaka, “Sambu milolo ya bitumba me kulumuka na zulu ya bambuma na nge ya nsungi ya mvula mpi ya bima na nge ya bilanga.”
To “ya bo me tanga mbote-mbote mutindu muntu ya kisalu yina ke bakaka lufutu ke tangaka”; disongidila, na nsungi ya bamvula tatu kibeni.
Na kisina, “bana ya Izraele.”
Na kisina, “mafuta ya nsuni na yandi.”
To “Ntoto ya Kukonda Ngumba.”
Tala Bantendula ya Bangogo.
To “nzambi mosi ya nzenza.”
To “Bonso matiti.”
To “Na dikanda mosi ya ngolo kibeni yina ke niata-niataka.”
To “nti yina kele kidimbu.”
To mbala ya nkaka, “ta tala tuka.”
To “dikanda mosi ya ngolo kibeni yina ke niata-niataka.”
To “ta vanda na mawa na moyo.”
To “Memfisi.”
To mbala ya nkaka, “dindala to lukengi.”
To “komanda.”
To “ti bilele ya kati.”
Na kisina, “mataku.”
To “nsoni.”
To “yina bo sepelaka ti kitoko na yandi.”
Yo ke monana bonso nde yo ke tubila ntoto ya bangumba ya Babilonia ya ntama.
Na kisina, “luketo na mono me fuluka na mpasi.”
Na kisina, “Kati-kati ya bankokila zole.”
To “pakula.”
Na kisina, “Mwana.”
Yo ke tendula “Pima.”
To “ya bo me tanga mbote-mbote mutindu muntu ya kisalu yina ke bakaka lufutu ke tangaka”; disongidila, na nsungi ya bamvula tatu kibeni.
Yo ke monana bonso nde yo ke tubila Yeruzalemi.
Kutuba ya kifwani, ziku yo ke monisa mawa mpi kuditula na kisika ya muntu.
To “bantu yina ke tambusaka bampunda.”
To “me yidika.”
To “Bantoto na nge ya kukonda ngumba.”
To “bantu yina ke tambusaka bampunda.”
To “lutaninu.”
To “nzo ya ntotila.”
Na kisina, “kisika ya kuzinga.”
To “luyalu.”
Na kisina, “kizitu.”
To “nkuna.”
Na kisina, “Nkuna.”
Disongidila, kitini ya Nzadi ya Nile.
Na kisina, “bamwense.”
To mbala ya nkaka, “dibungu.”
Na kisina, “bilumbu.”
To “ntoto.”
To “Yandi ke balusa luse na yo.”
To mbala ya nkaka, “ke yuma.”
To “ya ntama.”
To mbala ya nkaka, “ke yuma.”
To “na westi.”
To “na ndambu ya esti.”
To “Kitoko.”
Na kisina, “na ntwala ya bankuluntu na yandi.”
To “Bandongisila.”
To “ya vinu ya bo me bika kukonda kunikisa.”
Na kisina, “ta mina.”
To “katula.”
To mbala ya nkaka, “bantu yina mabanza na bo ke sobaka ve.”
“Yah” kele zina ya Yehowa na bunkufi.
To “lelensi.”
To “Ti moyo na beto, beto.”
Disongidila, nde bantu kuyibuka to kutubila Nzambi ti zina na yandi.
To “na moyo na mono.”
Na kisina, “Mvumbi na mono.”
To mbala ya nkaka, “malulu ya matiti (tu-banti ya gimove).”
To “ta buta bantu yina me konda ngolo na lufwa.”
To “ndola.”
Tala Bantendula ya Bangogo.
Yo ke monana bonso nde yo ke tubila Izraele, awa bo ke tubila yo bonso nkento mpi bo ke fwanisa yo ti kilanga ya vinu.
Tala Bantendula ya Bangogo.
Disongidila, Efrate.
Tala Bantendula ya Bangogo.
Yo ke monana bonso nde yo ke tubila ntu-mbanza Samaria.
To “ya lulendo.”
Na kisina, “ya ke kudisonga.”
To “Nsinga ya kutesila na zulu ya nsinga ya kutesila, nsinga ya kutesila na zulu ya nsinga ya kutesila.”
Na kisina, “bikobo ya lukukama.”
To “Nsinga ya kutesila na zulu ya nsinga ya kutesila, nsinga ya kutesila na zulu ya nsinga ya kutesila.”
To mbala ya nkaka, “me lungisa mbona-meso.”
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
To “nsinga ya bamaso.”
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
To mbala ya nkaka, “Ntangu bo ta bakisa, bo ta wa boma ya ngolo.”
To “ntoto ya kukonda ngumba.”
To “ntoto ya mvimba.”
Ngogo ya Kiebreo ke tubila mutindu ya ble mosi ya mbote mingi ve yina bo vandaka kukuna na Ezipte ya ntama.
To “ke pesa yandi malongi; ke pesa yandi ndola.”
To “lukanu.”
To “Mpi yina mayele na yandi kele mingi.”
Ziku yo ke tendula “Kisika Tiya ya Mesa-Kimenga ya Nzambi Ke Pelaka,” yo ke monana bonso nde yo ke tubila Yeruzalemi.
Na kisina, “banzenza.”
To “mpi moyo na yandi kele ya mpamba.”
To “mpi moyo na yandi kele ya kukawuka.”
To “bandongisila.”
To “Beno kele bantu ya mbi kibeni!”
Na kisina, “muntu yina ke nganinaka bantu.”
Disongidila, sambu na nsoni.
Na kisina, “ke tiamuna malafu,” yo ke monana bonso nde yo ke tubila kusala kuwakana.
To “kukonda kuyula munoko na mono.”
Na kisina, “na kisika ya ngolo ya lutaninu ya Farao.”
To “nioka yina kele ti ndikila mpi ya ke tambulaka ntinu.”
To “malongi.”
Na kisina, “yina ke lembikaka.”
To mbala ya nkaka, “dibulu ya masa.”
To “ke landa kuvingila.”
To “ke vingila yandi ti mpusa ya ngolo.”
To “biteki ya bibende ya bo me lamba na tiya.”
To mbala ya nkaka, “mpi beno binga yo kima ya mvindu.”
Na kisina, “mafuta-mafuta mpi ya bo me tula mafuta mbote.”
To “Mpema.”
Na kisina, “muyungulu ya kukonda mfunu.”
To “ke kudisantisaka.”
To “na makelele ya.”
Awa bo me sadila “Tofeti” bonso kisika mosi ya kifwani ya bo ke yokaka bima, ya ke monisa lufwa.
To “na bantu yina ke tambusaka bampunda.”
To “mwana-ntambu yina kele ti mika mingi na nkingu.”
To “tiya.”
To “kisika ya lutaninu sambu na.”
To “Kitininu na.”
To “kusala mambu na mutindu ya kukonda luzitu.”
To “moyo ya muntu yina kele na nzala.”
To “na bikalulu ya mbote.”
To “ke kangula.”
To “ngolo.”
Yo ke tubila mbeni.
To mbala ya nkaka, “ke kawuka.”
To “Kisika na yandi ya kutinina ya kunanguka.”
To “yindulula.”
Na kisina, “mudindu.”
To “ta kulumuka ti.”
Yo ke monana bonso nde yo ke tubila Bosra, ntu-mbanza ya Edomi.
Na kisina, “mpi matadi.”
To mbala ya nkaka, “demo yina kele bonso nkombo.”
Na kisina, “ta sala buyamba.”
Na kisina, “me kabisila bo yo ti nsinga ya kutesila.”
To “bintuntu ya krokusi.”
To “kapita ya bantu yina ke pesaka mfumu malafu.”
To “nzo ya ntotila.”
To “ya Siria.”
Na kisina, “Beno sala lusakumunu ti mono mpi beno basika sambu na kukwisa na mono.”
To “nzo ya ntotila.”
To “nzo ya ntotila.”
To “ya mafingu.”
Na kisina, “me kwisa na munoko ya divumu.”
Na kisina, “mpeve mosi na kati na yandi.”
To mbala ya nkaka, “na kati-kati.”
To “tu-bamasa ya Nile.”
Na kisina, “salaka.”
To “salaka.”
Disongidila, Ezekiasi.
To “yina ta mena na bambuma yina bwaka.”
To “tempelo.”
Na kisina, “bilumbu.”
Ziku bo vandaka kusadila bimatilu yai sambu na kutanga ngunga, bonso na kisadilu ya bo ke sadilaka sambu na kuzabisa ngunga na nsadisa ya ntangu.
To “Bisono.”
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
“Yah” kele zina ya Yehowa na bunkufi.
To mbala ya nkaka, “ndeke ya bangombe.”
Na kisina, “Vanda lutaninu na mono.”
To “na masonga yonso.”
To “bululu ya moyo na mono.”
Disongidila, mambu yina Nzambi ke tuba mpi bisalu na yandi.
To “moyo na mono.”
To “me katula masumu na mono yonso na meso na nge.”
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
Na kisina, “waka kiese sambu na bo.”
To “nzo ya ntotila.”
To “nzo ya ntotila.”
To “nzo ya ntotila.”
To “nzo ya ntotila.”
To “kieleka.”
Na kisina, “bilumbu na mono yonso.”
To “Beno tuba na Yeruzalemi na mutindu ya ke lembika ntima.”
To “me baka mbala zole.”
Na kisina, “nsuni yonso.”
Na kisina, “Nsuni.”
To “mpeve.”
To “ta gungula.”
Kitamina yina kele na kati ya nsuka ya musapi ya nene ti nsuka ya musapi ya fioti kana diboko kele ya kutandula. Tala Bangindu ya Ngika B14.
To mbala ya nkaka, “me bakisaka.”
To “lenda pesa ve bankuni ya me fwana.”
To “kiteki ya kibende ya bo me lamba na tiya.”
To “bamfumu.”
To “beno vanda pima na ntwala na mono.”
To “na ndambu ya esti.”
Disongidila, sambu na kusadila yandi.
Na kisina, “Nkuna.”
Disongidila, yina lenda kuditanina ve mpi kele ya kukonda mfunu.
Na kisina, “ya ntete.”
To “tula ntima na beto na yo.”
To “ndambu ya esti.”
To “bilandi ya bamfumu.”
To “kima yina ke vandaka ve.”
To “Biteki ya bibende ya bo me lamba na tiya.”
To “moyo na mono me.”
To “malongi.”
To “Mono ke kabisaka ve nkembo na mono ti muntu ya nkaka.”
To “bansi yina ke vandaka na lweka ya nzadi-mungwa.”
To “biteki ya bibende ya bo me lamba na tiya.”
To “malongi.”
To “malongi.”
To “moyo.”
Na kisina, “nkuna.”
Ntembe kele ve nde yo ke tubila banzambi ya luvunu.
Ziku yo ke tubila mambu ya ntete yina ta salama na bilumbu ke kwisa.
To “mpi beno tula ntima na mono.”
Lukengi mosi ya nsudi ya kitoko.
To “mambu na nge ya kukolama.”
Ziku yo ke tubila balongi ya Nsiku.
To “katuka lubutuku.”
Yo ke tendula “Muntu ya Masonga,” titre mosi ya lukumu sambu na Izraele.
To “ntoto ya kele ti nzala ya masa.”
Na kisina, “nkuna.”
Disongidila, biteki.
To “kiteki ya kibende ya bo me lamba na tiya.”
To “mbele.”
To “ka-tempelo.”
To “kitini ya dibaya ya kuyuma.”
To “lenda gulusa ve moyo na yandi.”
To “bambikudi ya luvunu.”
Na kisina, “kukangula luketo.”
Na kisina, “ta kanga nge ngolo.”
To “Katuka na esti tii na westi.”
To “ke swana.”
To “tubila Muntu yina salaka yo.”
To mbala ya nkaka, “To keti ntoto ya tuma fwete tuba nde: ‘Kisalu na nge kele ve ti maboko’?”
To “Nge kele na mpasi ya kubuta sambu na kubuta inki?”
To mbala ya nkaka, “Bantu ya Ezipte ya ke salaka kisalu ya ngolo.”
To mbala ya nkaka, “mpi bantu ya mumbongo.”
To mbala ya nkaka, “sambu yo vanda ya mpamba.”
Na kisina, “nkuna.”
Na kisina, “nkuna.”
Disongidila, biteki yina bo tulaka na zulu ya bambisi.
To “mioyo na bo.”
Na kisina, “ke fukimina yo.”
Na kisina, “ya ntete.”
To “Ndongisila.”
To “na esti.”
To “ndongisila.”
Na kisina, “bantu ya ngolo.”
To mbala ya nkaka, “mpi mono ta kutana ve ti konso muntu yina na mawete yonso.”
To “Ntotila-Nkento.”
To “Ntotila-Nkento.”
To mbala ya nkaka, “Ata nge kele ti kindoki.”
To “Mpi nge ta zaba ve mutindu ya kusadila mazi sambu na kukatula yo.”
To mbala ya nkaka, “Bantu yina ke kabulaka zulu; Bantu yina ke zabisaka makwisa na nsadisa ya bambwetete.”
To “lenda gulusa ve mioyo na bo.”
Na kisina, “na ntoto na yandi mosi.”
To mbala ya nkaka, “ya me kulumukaka katuka na.”
Na kisina, “ya ntete.”
To “kiteki na mono ya kibende ya bo me lamba na tiya.”
Na kisina, “beno.”
To “me tala nge mbote-mbote.” To mbala ya nkaka, “me sola nge.”
To “Mono ke kabisaka ve nkembo na mono ti muntu ya nkaka.”
To “kumosi ti.”
Na kisina, “sambu nge mosi kubaka mambote.”
Na kisina, “Nkuna.”
Na kisina, “katuka na divumu.”
Na kisina, “lusambisu na mono kele na Yehowa.”
To “matabisi.”
To “bo me vwezaka na moyo.”
To “ya luzolo ya mbote.”
To mbala ya nkaka, “na bangumba yonso ya fioti ya me konda banti.”
To “nti yina kele kidimbu.”
Na kisina, “na ntulu.”
Na kisina, “nsuni yonso.”
To “ludimi ya bo me longa mbote-mbote.”
To mbala ya nkaka, “kupesa kikesa.”
Na kisina, “ti ngogo mosi.”
To “yina tumunaka mandefo.”
To “swana ti.”
To “beto talana.”
To “kutula ntima na.”
To “yina basisaka beno ti misongo.”
To “ngolo.”
To “ta beba ve.”
To “malongi.”
To mbala ya nkaka, “Musobi.”
Tala Bantendula ya Bangogo.
Na kisina, “vanda na zulu ya ba-ntu na bo.”
To “ya muntu yina ke ziunga nge.”
Na kisina, “na ntu ya babala-bala yonso.”
To “moyo na nge.”
To “meso na meso.”
To “ke nungaka.”
To “ta kuma bababa.”
To mbala ya nkaka, “mambu yina beto waka?”
“Yandi” lenda vanda konso muntu yina ke talaka mbote-mbote to Nzambi.
To “yo kele ve ti mutindu ya kumonana mosi ya kuswaswana sambu beto yuma ntima sambu na yandi.”
To “yina bakisaka.”
To mbala ya nkaka, “Yandi vandaka bonso muntu yina bantu baludilaka luse na bo.”
To “sambu na kuniokwama.”
To “mutindu na yandi ya kuzinga.”
To “bulaka yandi mpi yandi fwaka.”
To “Mpi muntu mosi ta pesa maziamu na yandi.”
Na kisina, “mvwama.”
To “nku ve.”
To “Kansi Yehowa waka kiese.”
To “moyo.”
Na kisina, “nkuna.”
To “luzolo; kiese ya mbote.”
To “mpasi ya moyo na yandi.”
Na kisina, “yandi tiamunaka moyo na yandi tii na lufwa kibeni.”
Na kisina, “bana-babakala.”
To “mfumu.”
To “mfumu.”
Na kisina, “ya me wa mpasi na mpeve.”
To “ti matadi ya tiya.”
To “mabele.”
To “mbongo ya beno me baka na mpasi.”
To “moyo na beno.”
Na kisina, “yina kele mafuta-mafuta.”
To “moyo na beno.”
To “yina bo lenda tudila ntima.”
To “ta lolula na ntima ya mvimba.”
To “neige.”
To “luzolo.”
To “ta sala zina sambu na.”
To “ya kele ti moyo ya ngolo.”
Disongidila, na lufwa.
To mbala ya nkaka, “Na.”
Disongidila, na maziamu.
To “Keti mono fwete kudilembika.”
Ziku yo ke tubila lusambu ya biteki.
To mbala ya nkaka, “ntotila.”
To “Sheole,” disongidila, maziamu ya bantu yonso. Tala Bantendula ya Bangogo.
Na kisina, “ke lemba.”
To “mpi bumbaka mambu.”
To “ta pesa yandi kikesa sambu na kufuta yandi.”
To “ke monisa moyo na beto.”
To “kiese.”
To “fwete monisa moyo na yandi.”
To “yina moyo na nge mosi.”
To “mioyo.”
To “moyo na nge.”
Na kisina, “mabulu yina kele na bibaka.”
Na kisina, “nge vutula dikulu na nge na nima sambu na.”
To “kiese na nge mosi.”
To “nge sepela na.”
Na kisina, “kele ve kilo.”
To “mambu ya mpamba-mpamba.”
To “masonga.”
To “Masonga.”
Na kisina, “mpi yo vandaka mbi na meso na yandi.”
To “nungisaka sambu na yandi.”
To “ya kununga.”
To “kazaka ya kukonda maboko.”
Na kisina, “nkuna.”
Na kisina, “ya nkuna ya nkuna na nge.”
To “na nsemo na nge ya suka.”
Na kisina, “fuluka na kati na nge.”
To “nzo na mono ya kitoko.”
To “ke vutuka na minoko ya buyamba?”
To “kele bonso na luyantiku.”
To “ta kumisa nge kitoko.”
To “na luzolo na mono ya mbote.”
To “mabele.”
To “kundimama.”
To “kima ya kufika ntu.”
To “na kukumisa yandi kitoko.”
To “bimvwama.”
Na kisina, “Nkuna.”
Na kisina, “nkuna.”
To “Moyo na mono.”
To “kazaka ya kukonda maboko.”
To “nti yina kele kidimbu.”
To mbala ya nkaka, “ya mbwaki ya ke sema.”
To “nungisaka.”
To “ta vanda ve bana ya luvunu.”
To “wanzio yina ke vandaka na ntwala na yandi.”
To “bamasa ya mudindu.”
To “na ntoto-makanga?”
To “ya kitoko.”
To “ya kitoko.”
Na kisina, “Mawi na nge ya kati ya ke kudiyangisa.”
To “ke sala.”
Na kisina, “ke sala.”
To “ke vingilaka yandi ti kukanga-ntima yonso.”
Na kisina, “beto kuma masa-masa.”
Na kisina, “na diboko ya.”
To “Muntu yina salaka beto.”
To “Tempelo.”
To “kitoko.”
To mbala ya nkaka, “na sombolo ya bankengidi.”
To “ya mvindu.”
To mbala ya nkaka, “Sambu mono ta zabisa nge busantu na mono.”
Na kisina, “na ntulu na bo.”
Na kisina, “na ntulu na bo.”
Na kisina, “ti lusakumunu.”
Na kisina, “nkuna.”
To “Ntoto ya Kukonda Ngumba.”
To “ya kwikama.” Na kisina, “Amen.”
To “ya kwikama.” Na kisina, “Amen.”
To “bo ta yibuka ve mambu ya ntama.”
To mbala ya nkaka, “Mpi muntu yina me sala mbi ata yandi kele ti bamvula nkama, bo ta tadila yandi bonso muntu ya bo me singa.”
To “ta sala ve ngolo.”
Na kisina, “nkuna.”
To “ke kudiyangisaka.”
To mbala ya nkaka, “bonso muntu yina ke pesa kiteki lukumu.”
To mbala ya nkaka, “moyo na bo ke wa kiese.”
To “ke kudiyangisaka.”
To “ngolo.”
Na kisina, “nsuni yonso.”
Disongidila, bilanga yina bo vandaka kusadila na lusambu ya biteki.
Na kisina, “nkuna.”
Na kisina, “Nsuni yonso.”
To “sambu na kusambila.”
Na kisina, “nsuni yonso.”