Keti Bo Me Balulaka Biblia Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa Mbote?

Bo basisaka kitini ya ntete ya Biblia Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa na 1950. Banda pana, bantu ya nkaka ke tubilaka Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpaa mpi bo ke kudiyulaka kana bo me balulaka yo kibeni mbote sambu baverse na yo ya nkaka me swaswana ti baverse ya Babiblia ya nkaka. Mbala mingi, luswaswanu yina kele sambu na mosi ya bikuma yai me landa.

• Yo me fwana na kutudila ntima. Bo me balula Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa na kutadila mambu yina bantu ya mayele me longuka bilumbu yai mpi masonama ya ntama yina me fwana na kutudila ntima. Kansi bo balulaka Biblia ya bo ke bingaka King James Version yina basikaka na 1611 na kulanda masonama yina vandaka kibeni ve ya siki-siki, mpi yo vandaka kibeni ve ya ntama bonso yina bo sadilaka sambu na kubalula Biblia Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa.

• Yo kele ya kwikama. Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa me sala ngolo sambu na kubalula na kwikama yonso nsangu yina me katukaka na Nzambi. (2 Timoteo 3:16) Bo me balulaka Babiblia mingi na kutadila mambu yina bantu me yikamaka kusala na kisika ya kubalula na kwikama yonso nsangu ya Nzambi. Mu mbandu, na kisika ya kusonika Yehowa zina ya Nzambi, bo ke sonikaka batitre bonso Mfumu to Nzambi.

• Kubalula ngogo mosi-mosi. Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa kele ve bonso Babiblia ya nkaka sambu Babiblia ya nkaka ke balulaka bangindu na bunkufi. Kansi Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa ke balulaka ngogo mosi-mosi kana nsa ta basika mutindu bantu ke tubaka mpi yo ta bebisa ve ngindu yina kele na masonama ya kisina. Bantangu ya nkaka, Babiblia yina ke balulaka bangindu na bunkufi ke kotisaka bangindu ya bantu to mpi yo ke katulaka mambu ya nkaka ya mfunu.

Luswaswanu na kati ya Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa mpi Babiblia ya Nkaka

Mikanda ya ke vandaka ve. Biblia ya Dibundu ya Katolika ya Roma mpi ya Dibundu ya Esti ya Orthodoxe ke vandaka ti mikanda ya nkaka yina bantu ke bingaka Apocryphe. Mikanda yina kele ve na lisiti ya mikanda ya Biblia ya Bayuda (canon juif). Biblia ke tubaka nde ‘bo pesaka mambu ya santu ya Nzambi’ na Bayuda. (Baroma 3:1, 2) Yo yina, na Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa mpi na Babiblia ya nkaka ya bo ke balula bilumbu yai, bo ke katula mikanda yina bantu ke bingaka Apocryphe.

Baverse ya ke vandaka ve. Babiblia ya nkaka ke yikaka baverse to bansa yina ke vandaka ve na masonama ya ntama ya Biblia, kansi Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa ke salaka ve mutindu yina. Babiblia mingi ya nkaka ya bilumbu na beto ke katulaka mpi mambu yina bo yikaka na nima; ya nkaka mpi ke ndimaka nde mambu yina bo me yikaka kele mambu yina bantu lenda tudila ve ntima.b

Bangogo ya kuswaswana. Bantangu ya nkaka, kubalula ngogo mosi-mosi ke basisaka ve ngindu pwelele to mpi yo ke pesaka ntendula ya nkaka. Mu mbandu, mbala mingi bo vandaka kubalula bangogo yai ya Yezu ya kele na Matayo 5:3 nde: “Lusakumunu na bansukumi ya mpeve.” (English Standard Version; King James Version; New International Version) Bantu mingi ke bakisaka kiveni ve inki bangogo “bansukami na mpeve” ke tendulaka. Bankaka ke yindulaka nde Yezu vandaka kumonisa mfunu ya kuvanda muntu ya kudikulumusa to nsukami. Kisi ve, Yezu vandaka kumonisa nde sambu muntu kuvanda na kiese, yandi fwete bika nde Nzambi kutwadisa yandi. Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa ke basisaka pwelele dibanza ya bangogo yina sambu yo ke balulaka yo nde “bantu yina ke bakisaka nde bo kele ti nzala ya mambu ya kimpeve.”—Matayo 5:3.c

Mambu ya mbote yina bantu ya mayele ya kele ve Bambangi ya Yehowa ke tuba sambu na Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa

• Na mukanda yina Edgar Goospeed, yina vandaka mbaludi ya Biblia mpi muntu mosi ya mayele, sonikaka na kilumbu ya 8 décembre 1950 sambu na Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa ya Masonuku ya Kigreki ya Bukristu, yandi tubaka nde: “Mono ke tulaka dikebi na kisalu na beno ya kimisionere mpi mutindu yo ke salama na ntoto ya mvimba; diaka, mbalula yango ya pwelele mpi yina ke simba ntima me sepedisa mono. Mono lenda tuba nde, na mambu mingi, bantu yina salaka yo vandaka ti mayele mosi ya kusakana ve.”

  

• Profesere Allen Wikgren ya Iniversite ya Chicago pesaka mbandu ya Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa. Yandi monisaka nde bo me balulaka yo na kulanda mutindu bantu ke tubaka bilumbu yai. Yo me katuka ve na Babiblia ya nkaka, mpi na bisika mingi “yo me balula mambu na mutindu ya mbote kibeni.”—The Interpreter’s Bible, Volimi I, lutiti 99.

• Alexander Thomson, muntu ya Grande Brétagne yina vandaka kulonguka bangogo ya Biblia mpi yina vandaka muntu ya mayele sonikaka sambu na Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa ya Masonuku ya Kigreki ya Bukristu nde: “Yo kele pwelele nde bantu yina balulaka Biblia yina vandaka ti makuki mpi mayele mingi, mpi bo salaka yonso sambu na kubasisa ngindu yina kele na masonama ya Kigreki na munoko ya Kingelesi.”—The Differentiator, avril 1952, lutiti 52.

• Katula bisika yina yandi monaka nde Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa me balula ve mambu bonso Babiblia ya nkaka, nsoniki Charles Francis Potter tubaka nde: “Bantu yango yina bazina na bo me zabana ve balulaka mbote kibeni masonama ya ntama, ya Kigreki mpi ya Kiebreo; bo vandaka kibeni mayele mpi ti luswasukusu.”—The Faiths Men Live By, lutiti 300.

• Profesere Robert McCoy monaka nde Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa me swaswana ti Babiblia ya nkaka mpi bo me balulaka yo mbote kibeni. Kansi na nima ya kutadila yo diaka, yandi tubaka nde: “Mbalula ya Kuwakana ya Mpa ke monisa nde dibundu ya [Bambangi ya Yehowa] kele ti bantu ya mayele mingi yina me zaba mbote kumanisa mambu ya mpasi ya mutindu na mutindu yina ke basikaka ntangu bo ke balula Biblia.”—Andover Newton Quarterly, janvier 1963, lutiti 31.

• Ata proferse MacLean Gilmour ke sepelaka kibeni ve na mutindu bo me balulaka mambu ya nkaka na Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa, yandi ke ndimaka nde bantu yina me balulaka yo “bo zabaka ndinga ya Kigreki mbote mpenza.”—Andover Newton Quarterly, septembre 1966, lutiti 26.

• Ntangu yandi tadilaka diaka Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa yina kele na kati ya mbalula mosi ya Masonama ya Kigreki (Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures), Profesere Thomas Winter sonikaka nde: “Kisalu ya bambaludi yango yina bazina na bo me zabana ve ke monisa nde mambu ya bo me zaba kele ya bilumbu yai; mpi mambu yina bo sonikaka ke wakana mpi yo kele ya siki-siki.”—The Classical Journal, avril-mai 1974, lutiti 376.

• Profesere Benjamin Kedar-Kopfstein, yina kele muntu mosi ya mayele na Israël tubaka na 1989 nde: “Na bansosa yina mono ke salaka sambu na Biblia mpi kisalu ya kubalula na ndinga ya Kiebreo, mbala mingi mono ke talaka Biblia ya Kingelesi yina bantu me zaba na zina ya Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa. Kana mono me sala mpidina, mono ke ndimaka kibeni nde bantu yina salaka kisalu yango, bo salaka bikesa ya mingi sambu bo bakisa mbote-mbote busiki-siki ya masonama.”

• Na nima ya kutadila Babiblia nana ya Kingelesi yina bantu ke sadilaka mingi, Jason David BeDuhn, profesere ya ke longukaka mambu ya mabundu sonikaka nde: “Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa kele Biblia yina bo me balulaka na siki-siki yonso kuluta Babiblia yonso yina mono talaka.” Ata bantu ya nsi-ntoto mpi bantu mingi ya mayele na mambu ya Biblia ke tubaka nde mambu yina ke salaka nde Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa kuvanda ve kiteso mosi ti Babiblia ya nkaka, yo kele sambu bantu yina me balulaka yo landaka malongi ya dibundu na bo, BeDuhn tubaka nde: “Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa me swaswana mingi-mingi sambu bo me balulaka yo na mutindu ya siki-siki kibeni na kulanda ngogo mosi-mosi mpi yo me tanina bangogo yina bansoniki ya Kuwakana ya Mpa sadilaka.”—Truth in Translation, balutiti 163, 165.