Gũkorũo na Ũtaũku na Ũmĩrĩru

ŨTAŨKU nĩ ũhoti wa gũikarania na andũ ũtekũmatuuria. Ũndũ ũcio nĩ ũhutĩtie kũmenya ũrĩa na rĩrĩa wagĩrĩirũo nĩ kwaria. Ũguo ti kuga tũnyite mbaru maũndũ matagĩrĩire kana tũhotomie kĩhooto. Ũtaũku ndwagĩrĩire kũhĩtanio na gwĩtigĩra andũ.—Thim. 29:25.

Maciaro ma roho nĩmo mũthingi ũrĩa mwega biũ wa kuonania ũtaũku. Nĩ ũndũ ũcio, mũndũ ũratindĩkwo nĩ wendo ndendaga gũtuuria arĩa angĩ; endaga kũmateithia. Mũndũ mũcayanĩri na mwĩnyihia nĩ abaragĩrĩra agĩka maũndũ. Mũndũ ũthingataga thayũ acaragia ũrĩa angĩthondeka ũkuruhanu mwega na andũ. O na rĩrĩa andũ monania ũũru mũingĩ, mũndũ ũrĩ na ũkirĩrĩria ndarakaraga.—Gal. 5:22, 23.

O na tũngĩhũthĩra njĩra njega atĩa tũkĩhunjia, andũ amwe no marĩrakaragio nĩ ndũmĩrĩri itũ. Jesu Kristo aatuĩkire ‘ihiga rĩa kũgũithania, o na rũaro rwa ihiga rwa kũhĩngithania’ harĩ Ayahudi aingĩ a karine ya mbere, tondũ maarĩ na ngoro njũru. (1 Pet. 2:7, 8) Ũhoro-inĩ wĩgiĩ wĩra wake wa kũhunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki, Jesu oigire ũũ: “Njũkĩte gũikia mwaki thĩ.” (Luk. 12:49) Ndũmĩrĩri ya Ũthamaki wa Jehova, ĩrĩa ĩhutĩtie bata wa andũ kũmenya ũnene wa Mũũmbi wao, nĩguo ũndũ ũrĩa ũgũmĩire kĩrĩndĩ gĩa thĩ. Andũ aingĩ matikenaga maigua atĩ ica ikuhĩ Ũthamaki wa Ngai nĩ ũkweheria mũtabarĩre ũyũ mũũru wa maũndũ. O na kũrĩ ũguo, nĩ ũndũ wa gwathĩkĩra Ngai tũtitigaga kũhunjia. O na tũgĩkaga ũguo, nĩ tũririkanaga ũtaaro ũyũ wa Bibilia: “Inyuĩ hanyu-rĩ, kũngĩhoteka, geragiai gũikarania na andũ othe mwĩ thayũ.”—Rom. 12:18.

Ũtaũku Tũkĩhunjia. Maita maingĩ nĩ twaragia na andũ ũhoro wĩgiĩ wĩtĩkio witũ. Twĩkaga ũguo rĩrĩa tũrĩ ũtungata-inĩ, no ningĩ nĩ tũcaragia mĩeke ĩrĩa yagĩrĩire rĩrĩa tũrĩ na andũ a famĩlĩ, arĩa tũrutithanagia wĩra nao, na arĩa tũthomaga nao. Mĩeke-inĩ ĩyo yothe, ũtaũku nĩ ũbataranagia.

Tũngĩhunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki na njĩra andũ mekuona ta arĩ kũmathomera tũramathomera, no mamĩrege. Angĩkorũo matigũtũhoete ũtaaro na hihi o na matirona ta maraũbatara, no marakare mangĩona tũkĩmarũnga. Tũngĩka atĩa nĩguo matikagĩe na mawoni matagĩrĩire? Kwĩruta kwarĩria andũ na njĩra ya ũrata no gũteithie.

Wĩrutanagĩrie kwambĩrĩria ndeereti na njĩra ya kũgweta ũndũ ũngĩgucĩrĩria mũndũ. Angĩkorũo nĩ mũndũ wa famĩlĩ, mũndũ mũrutithanagia wĩra nake, kana mũthomaga nake, no kũhoteke nĩ ũĩ kĩrĩa kĩmũgucagĩrĩria. O na angĩkorũo ndũrĩ wacemania na mũndũ ũcio, no ũmũgwetere ũndũ ũraiguĩte mohoro-inĩ kana ũrathomete ngathĩti-inĩ. Kaingĩ maũndũ ta macio nĩmo makoragwo meciria-inĩ ma andũ aingĩ. Hũthĩra maitho biũ rĩrĩa ũrahunjia nyũmba kwa nyũmba. Magemio ma nyũmba, tũindo twa ciana twa gũthaaka, indo cia kĩĩndini, na indo ciũmanĩrĩirio ngari-inĩ no cigũteithie kũmenya makĩria kĩrĩa kĩngĩgucĩrĩria mwene nyũmba. Mũkĩaria na mwene nyũmba, mũthikĩrĩrie na kinyi. Ũrĩa ekuuga nĩ ũgũgũteithia kũmenya mawoni make na maũndũ marĩa mamũgucagĩrĩria, na nĩ ũgũgũteithia makĩria kũmenya ũrĩa ũkũmũhunjĩria.

O ũrĩa mũratwarithia ndeereti, muonie ndeto kuuma Bibilia na mabuku-inĩ marĩa marĩ na ũhoro umĩte thĩinĩ wayo ĩrĩa ĩkonainie na kĩrĩa mũraarĩrĩria. No ndũgagĩtuĩke atĩ nowe ũraria. (Koh. 3:7) Ĩkĩra mwene nyũmba ngoro arie angĩkorũo arĩ na wendi wa kwaria. Thikĩrĩria na kinyi mawoni make, no magũteithie kuonania ũtaũku.

Mbere ya kwaria, wĩcirie ũrĩa mũndũ ũcio ũngĩ ekuona ũhoro ũrĩa ũrenda kwaria. Thimo 16:23 nĩ ĩgaathagĩrĩria ‘kanua ka ũũgĩ.’ Kiugo gĩa Kĩhibirania kĩrĩa kĩhũthĩrĩtwo hau gĩkuruhithanĩtio na maũndũ ta ũgerekereri na ũtaũku. Kwoguo gũkorũo na ũũgĩ kũhutĩtie gwĩthema kuga ũndũ, mũndũ atambĩte kũwĩciria wega nĩguo arie ũrĩa kwagĩrĩire. Thimo 12:18 ĩtũkaanagia ‘kwaragia tũtecirĩtie ta gũthecanga kwa rũhiũ.’ No kũhoteke mũndũ atetere ma cia Bibilia atekũrakaria andũ.

Kuonania ũtaũku ũgĩthuura ciugo no gũgũteithie gwĩthema gwĩkĩra mĩhĩnga. Angĩkorũo kũhũthĩra kiugo “Bibilia” nĩ kũratũma mũndũ ahĩngĩke, no ũhũthĩre ciugo ta “maandĩko matheru” kana “ibuku rĩrĩa rĩu rĩcabĩtwo na thiomi makĩria ma 2,000.” Angĩkorũo nĩ ũragweta Bibilia no ũrie mũndũ mawoni make megiĩ Bibilia ũcoke ũririkane mawoni macio hĩndĩ ciothe ndeereti-inĩ yanyu.

Kaingĩ gũkorũo na ũtaũku kũhutĩtie kũmenya hĩndĩ ĩrĩa njagĩrĩru ya kwaria ũndũ mũna. (Thim. 25:11) No wage gwĩtĩkania na maũndũ mothe marĩa mũndũ araria, ĩndĩ to mũhaka ũtinde ũkĩmũrũnga aria ũndũ o wothe ũtaratwarana na maandĩko. Ndũkagerie kwĩra mwene nyũmba maũndũ mothe o rita rĩmwe. Jesu eerire arutwo ake ũũ: “Nĩndigairie maũndũ maingĩ ma kũmwĩra, no mũtingĩhota kũmetiiria rĩu.”—Joh. 16:12.

Kũngĩhoteka, cokeria arĩa ũraria nao ngatho cia kuuma ngoro-inĩ. O na angĩkorũo mwene nyũmba arĩ na ngarari, no ũhote kũmũcokeria ngatho nĩ ũndũ wa mawoni marĩa arĩ namo. Nĩguo mũtũmwo Paulo eekire rĩrĩa aaragia na arutani a ũũgĩ thĩinĩ wa Areopago, Athene. Arutani a ũũgĩ “maaragia nake na njĩra ya ngarari.” Angĩahotire atĩa kũruta ihooto ciake atekũmarakaria? Nĩ aakoretwo onete igongona nyingĩ iria maakĩire ngai ciao. Handũ ha gũũkĩrĩra aikari acio a Athene nĩ ũndũ wa ũthathaiya wao wa mĩhianano, aahũthĩrire ũtaũku kũmagathĩrĩria nĩ ũndũ wao kũrũmia ndini mũno. Oigire ũũ: “Maũndũ-inĩ mothe-rĩ, nĩnguona atĩ mũtũire mũrũmagia mũno maũndũ ma ũndini.” Njĩra ĩyo ya kũmaarĩria nĩ yamũheire mweke wa kũmahe ndũmĩrĩri ĩgiĩ Ngai ũrĩa wa ma. Nĩ ũndũ ũcio amwe magĩtuĩka Akristiano.—Atũm. 17:18, NW, 22, 34.

Ndũkarakare mũndũ angĩrehe ngarari. Horera na wone ĩyo ĩrĩ mĩeke ya gũtaũkĩrũo nĩ mwĩcirĩrie wa mũndũ ũcio. No ũmũcokerie ngatho nĩ ũndũ wa kwĩyaria. Ĩ angĩkwĩra ũũ: “Niĩ ndĩna ndini yakwa”? No ũmũrie ũũ na ũũgĩ: “Ũkoretwo ũrĩ mũndũ wa ndini ũtũũro-inĩ waku wothe?” Arĩkia gũcokia ongerera ũũ: “Hihi nĩ ũkuona ta kũrĩ hĩndĩ andũ othe makagwatanĩra thĩinĩ wa ndini ĩmwe?” Ũndũ ũcio wahota gũtũma mũgĩe na ndeereti makĩria.

Gũkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire kwĩyerekera no gũtũteithie tũgĩe na ũtaũku. Nĩ tũkoragwo na ũũma biũ atĩ njĩra cia Jehova nĩ ciagĩrĩire na atĩ Kiugo gĩake nĩ kĩa ma. Twaragia maũndũ macio tũtarĩ na nganja. O na kũrĩ ũguo ti wega kwĩyonania tũrĩ athingu. (Koh. 7:15, 16) Nĩ tũkenaga nĩ kũmenya ũhoro wa ma na gũkorũo na irathimo cia Jehova, ĩndĩ nĩ tũĩ atĩ gwĩtĩkĩrĩka nĩwe kuumanĩte na tha ciake nyingĩ na wĩtĩkio witũ harĩ Kristo, gũtiumanĩte na ũthingu witũ. (Ef. 2:8, 9) Nĩ tuonaga bata wa ‘gũikara tũkĩĩgeragia nĩguo tũmenyage kana tũrĩ o thĩinĩ wa wĩtĩkio, o tũgĩĩtuĩragia ithuĩ ene.’ (2 Kor. 13:5) Kwoguo rĩrĩa tũrateithia andũ mone bata wa gũikara kũringana na ithimi cia Ngai, o na ithuĩ nĩ tũhũthagĩra ũtaaro wa Bibilia tũrĩ na wĩnyihia. Ti wĩra witũ gũtuagĩra andũ. Jehova ‘anengerete Mũriũ ũtuanĩri wothe wa cira,’ na tũkaarũgama mbere ya gĩtĩ gĩake gĩa ciira nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa twĩkaga.—Joh. 5:22; 2 Kor. 5:10.

Hamwe na Andũ a Famĩlĩ na Akristiano Arĩa Angĩ. Tũtiagĩrĩirũo kuonania ũtaũku o rĩrĩa tũrĩ ũtungata-inĩ. Tondũ ũtaũku nĩ njĩra ya kuonania maciaro ma roho wa Ngai-rĩ, nĩ tũkĩagĩrĩirũo kuonania ũtaũku nginya mĩikaranĩrie-inĩ itũ na andũ a famĩlĩ. Wendo nĩ ũrĩtũtindĩkaga kũrũmbũiya ngoro cia andũ arĩa angĩ. O na gũtuĩka mũthuriwe ndaarĩ mũthathaiya wa Jehova, Esiteri Mũtumia wa Mũthamaki, nĩ aatĩire mũthuri ũcio na akĩonania ũtaũku mũnene akĩmwĩra maũndũ makonainie na athathaiya a Jehova. (Esiteri, Mũr. 3-8) Rĩmwe na rĩmwe handũ ha kũmahunjĩria, no ũkorũo ũrĩ ũtaũku kũreka andũ a famĩlĩ arĩa matarĩ Aira a Jehova meyonere ũhoro ũrĩa wa ma kũgerera mĩthiĩre itũ mĩega.—1 Pet. 3:1, 2.

O ũndũ ũmwe, gũkorũo tũyaine wega na Akristiano arĩa angĩ kĩũngano-inĩ ti kuga tũmatuuragie. Tũtiagĩrĩirũo gwĩciria atĩ tondũ nĩ agimaru kĩĩroho nĩ magĩrĩire kũũmĩrĩria. Ningĩ tũtiagĩrĩirũo gwĩtetera na njĩra ya kuga: “Ũguo nĩguo niĩ ngoragwo.” Tũngĩona atĩ ũrĩa twaragia nĩ ũtuuragia andũ, twagĩrĩirũo nĩ gũcenjia. “Wendani” witũ harĩ mũndũ na ũrĩa ũngĩ wagĩrĩirũo nĩ gũtũtindĩka ‘twĩkage wega arĩa twĩtainwo nao thĩinĩ wa wĩtĩkio.’—1 Pet. 4:8, 15; Gal. 6:10.

Ũkĩruta Mĩario. O na arĩa marutaga mĩario nĩ mekũbatara gũkorũo na ũtaũku. Athikĩrĩria makoragwo marĩ na maũndũ na mĩrere ĩtiganĩte. Matikoragwo gĩkĩro-inĩ kĩmwe gĩa kĩĩroho. Amwe mahota gũkorũo nĩ rita rĩa mbere gũka thĩinĩ wa Nyũmba ya Ũthamaki. Angĩ mahota gũkorũo na mahinda maritũ mũno na mwaria ndaramenya. Nĩ kĩĩ kĩngĩteithia mwaria gwĩthema gũtuuria athikĩrĩria ake?

Ũkĩrũmĩrĩra ũtaaro ũrĩa mũtũmwo Paulo aaheire Tito, tua itua rĩa kwaga ‘gũkanacambia mũndũ o na ũrĩkũ, no ũtuĩke mũcayanĩri, na wonagie andũ othe ũhoreri.’ (Tit. 3:2) Wĩtheme kwĩgerekania na andũ a gũkũ thĩ arĩa mahũthagĩra ciugo cia kũhũthia andũ a rũruka, rũthiomi, kana bũrũri ũngĩ. (Kũg. 7:9, 10) Arĩrĩria cara rũkũ ithimi cia Jehova, na wonanie ũguni wa gũcirũmĩrĩra; ĩndĩ wĩtheme kwaria na kĩnyũrũri ũhoro wa arĩa matararũmĩrĩra biũ njĩra cia Jehova. Ithenya rĩa ũguo, ĩkĩra athikĩrĩria othe ngoro mamenye wendi wa Ngai na mekage maũndũ marĩa mamũkenagia. Nĩguo ũtaaro ũkorũo na moimĩrĩro mega, reke ũtwarane na ngatho cia kuuma ngoro. Reke njĩra yaku ya kwaria na mũgambo waku cionanie wendo wa Gĩkristiano ũrĩa ithuothe twagĩrĩirũo gũkorũo naguo harĩ mũndũ na ũrĩa ũngĩ.—1 Thes. 4:1-12; 1 Pet. 3:8.