Septemba

Ngai nĩ aheete Jesu hinya wa kũniinĩra andũ mathĩna mothe. Kũgerera ciama iria aaringire, Jesu nĩ oonanirie atĩ arĩ na hinya wa gũtwehereria mathĩna mothe marĩa tũtangĩhota gũtooria na hinya witũ. Kwa ngerekano, arĩ na hinya wa gũtũkũũra kuumana na kĩhumo kĩa mathĩna ma andũ, na nĩkĩo mehia marĩa twagaire marĩa marehaga mĩrimũ na gĩkuũ. (Mat. 9:​1-6; Rom. 5:​12, 18, 19) Ciama ciake nĩ cioonanirie atĩ no ahote kũhonia mĩrimũ ya “mĩthemba yothe” na nginya ariũkie arĩa makuĩte. (Mat. 4:23; Joh. 11:​43, 44) Ningĩ arĩ na hinya wa kũhooreria ihuhũkanio nene na gũtooria maroho moru. (Mar. 4:​37-39; Luk. 8:2) Na githĩ ti ũndũ wa gwĩkĩra ngoro mũno kũmenya atĩ Jehova nĩ aheete Mũrũ wake hinya ta ũcio! No tũkorũo na ma biũ atĩ irathimo cia mahinda mokĩte rungu rwa Ũthamaki wa Ngai nĩ ikaahinga. Ciama iria Jesu aaringire rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ, nĩ itũrutaga ũrĩa ageeka na gĩkĩro kĩnene arĩ Mũthamaki wa Ũthamaki wa Ngai kũrĩa igũrũ. w23.04 3 ¶5-7

Angĩkorũo ũrĩ kĩũngano-inĩ kĩnene ũũ atĩ rĩrĩa ũrenda kũruta macokio wonaga ta guoko gwaku gũtaroneka, no ũigue ta ũtekuoya guoko. No ndũkanatige kũgeria kũruta macokio. Haaragĩria macokio maigana ũna harĩ o mũcemanio. Na njĩra ĩyo, ũngĩaga kũũrio kĩũria kĩambĩrĩria-inĩ kĩa mũcemanio, no ũgĩe na mĩeke ĩngĩ ya gũcokia mũcemanio ũtanathira. Rĩrĩa ũrehaarĩria nĩ ũndũ wa Wĩruti wa Mũrangĩri, wĩcirie ũrĩa o kĩbungo kĩhutanĩtie na kĩongo kĩnene gĩa gĩcunjĩ kĩu. Ũngĩka ũguo, no ũgĩe na macokio mega ũngĩruta gĩcunjĩ-inĩ kĩu gĩothe. Makĩria ma ũguo, no ũhaarĩrie gũcokia ibungo iria iraarĩrĩria ma ndikĩru cia Bibilia iria ingĩkorũo irĩ nditũ gũtaarĩria. Nĩkĩ? Tondũ ibungo icio no ikorũo itarĩ na andũ aingĩ mangĩhota gũcokia. Ĩ angĩkorũo nĩ ũrona atĩ mĩcemanio ĩigana ũna nĩ ĩrahĩtũka ũtagĩte na mweke wa gũcokia? Ĩra ũrĩa ũgũtongoria gĩcunjĩ kĩna mũcemanio ũtanambĩrĩria kĩũria kĩrĩa ũngĩenda gũcokia. w23.04 21-22 ¶9-10

Jusufu nĩ aakoragwo ehaarĩirie gwathĩkĩra ũtongoria wa Jehova na ũndũ ũcio nĩguo watũmaga akorũo arĩ mũthuri mwega. Maita ta matatũ ũguo, nĩ aamũkĩrire ũtongoria wĩgiĩ famĩlĩ yake kuuma kũrĩ Ngai. Hĩndĩ ciothe nĩ aathĩkaga atekũrĩa marĩĩgu, o na rĩrĩa ũtaarĩ ũndũ mũhũthũ gwĩka ũguo. (Mat. 1:20; 2:​13-15, 19-21) Nĩ ũndũ wa Jusufu kũrũmĩrĩra ũtongoria wa Ngai, nĩ aahotire kũgitĩra Mariamu na kũmũrũmbũiya. No mũhaka akorũo ciĩko cia Jusufu nĩ ciatũmire Mariamu amwende na amũhe gĩtĩo makĩria. Inyuĩ athuri, no mwĩgerekanie na Jusufu na njĩra ya gũcaria ũtaaro wa Bibilia mũkĩrũmbũiya famĩlĩ cianyu. Mũngĩhũthĩra ũtaaro ũcio o na rĩrĩa atarĩ ũndũ mũhũthũ gwĩka ũguo, nĩ mũrĩonanagia nĩ mwendete atumia anyu na mũgekĩra hinya ihiko cianyu. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe kuuma Vanuatu ũrĩa ũkoretwo thĩinĩ wa kĩhiko makĩria ma mĩaka 20 aaugire ũũ: “Rĩrĩa mũthuri wakwa acaria ũtongoria wa Jehova na aũrũmĩrĩra, nĩ ndĩmũheaga gĩtĩo makĩria. Nĩ njiguaga ndĩ na ũgitĩri na ngehoka matua make.” w23.05 21 ¶5

Ayahudi arĩa mangĩacokire kuuma Babuloni nĩ mangĩatuĩkire “andũ atheru” harĩ Ngai wao. (Gũcok. 7:6) No ũguo ti kuuga atĩ matiabataraga gwĩka mogarũrũku nĩguo makenie Jehova. Ayahudi aingĩ arĩa maaciarĩirũo kũu Babuloni, nĩ maamenyerete mwĩcirĩrie wa Ababuloni na mĩtugo yao. Mĩaka mĩingĩ thutha wa Ayahudi a mbere gũcoka Isiraeli, Ngavana Nehemia nĩ aamakire nĩ kũmenya atĩ ciana imwe ciaciarĩirũo kũu Isiraeli o na itiarutĩtwo rũthiomi rwa Ayahudi. (Gũcok. 6:​6, 7; Neh. 13:​23, 24) Ciana icio ingĩarutirũo atĩa kwenda Jehova na kũmũthathaiya angĩkorũo itingĩataũkĩirũo nĩ rũthiomi rũrĩa Kiugo kĩa Ngai kĩaandĩkĩtwo naruo rwa Kĩhibirania? (Ezar. 10:​3, 44) Kwoguo Ayahudi acio nĩ maabataraga gwĩka mogarũrũku manene, no nĩ ũngĩarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ o gwĩka mogarũrũku macio marĩ Isiraeli kũrĩa ũthathaiya mũtheru wacokagio kahora kahora.—Neh. 8:​8, 9. w23.05 15 ¶6-7

Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ o na tũngĩkorũo tũkĩĩrutanĩria atĩa kana tũkorũo na wendi mũnene atĩa, no twĩkore tũkĩremererũo. Kwa ngerekano, “maũndũ materĩgĩrĩirũo” no matũme twage ihinda rĩa kũrutĩra muoroto witũ wĩra. (Koh. 9:11) No tũcemanie na ũndũ mũritũ ũngĩtũma tũigue tũkuĩte ngoro kana tũtarĩ na hinya. (Thim. 24:10) Tondũ tũtirĩ akinyanĩru, no twĩke mahĩtia mangĩtũma ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ gũkinyĩra muoroto witũ. (Rom. 7:23) Kana o na tũigue tũnogete. (Mat. 26:43) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia tũngĩĩkora tũremereirũo? Ririkana atĩ gũkorũo nĩ ũraremererũo ti kuuga atĩ ndũngĩhota. Bibilia yugaga atĩ nĩ tũrĩcemanagia na moritũ kaingĩ. O na kũrĩ ũguo, ningĩ no ĩtaaragĩria atĩ no tũhote gũũkĩra rĩngĩ angĩkorũo nĩ tũremereirũo. Hatarĩ nganja, rĩrĩa wathiĩ na mbere kwĩrutanĩria gũkinyĩra muoroto waku o na ũrĩ na moritũ, nĩ wonagia Jehova atĩ nĩ ũrenda kũmũkenia. Na no mũhaka Jehova akorũo nĩ akenaga rĩrĩa ona ũkĩĩrutanĩria gũkinyĩra muoroto waku. w23.05 30 ¶14-15

Ũtungata wa ũpainia nĩ ũteithagia mũndũ mwĩthĩ kwĩruta ũrĩa angĩrutithania wĩra wega na andũ matiganĩte. Ningĩ nĩ ũmũteithagia kũmenya ũrĩa angĩhũthĩra mbeca na ũũgĩ ategũitanga. (Afil. 4:​11-13) Ũndũ ũmwe ũngĩteithia mũndũ kũingĩra ũtungata-inĩ wa mahinda mothe nĩ gũtuĩka painia wa gũteithĩrĩria, ũndũ ũrĩa ũteithagia mũndũ kwambĩrĩria ũpainia wa hĩndĩ ciothe. Gũpainia no gũteithie mũndũ gũkinyĩra mĩeke ĩngĩ, ta gũtungata wĩra-inĩ wa mĩako kana Betheli. Ariũ a Ithe witũ nĩ magĩrĩirũo kwĩrutanĩria nĩguo magĩrĩre gũtungata aarĩ na ariũ a Ithe witũ marĩ athuri a kĩũngano. Bibilia yugaga atĩ arũme arĩa marerutanĩria gũkinyĩra muoroto ũcio, nĩ ‘marerirĩria wĩra mwega.’ (1 Tim. 3:1) No mũhaka mũrũ wa Ithe witũ ambe agĩrĩre gũtuĩka ndungata ya kĩũngano. Ndungata cia kĩũngano nĩ iteithagĩrĩria athuri a kĩũngano na njĩra nyingĩ. Athuri a kĩũngano na ndungata cia kĩũngano matungataga aarĩ na ariũ a Ithe witũ marĩ na wĩnyihia na makanyitanĩra na kĩyo wĩra-inĩ wa kũhunjia. w23.12 28 ¶14-16

Mũthamaki Josia arĩ na mĩaka 16, nĩ aambĩrĩirie gũcaria Jehova. Eendaga kwĩruta igũrũ rĩgiĩ Jehova na gwĩka wendi wake. No ũtũũro ndwarĩ mũhũthũ harĩ mũthamaki ũcio mwĩthĩ. Ihinda-inĩ rĩu, andũ aingĩ maathathayagia ngai cia maheeni, kwoguo Josia nĩ aabataraga gũkorũo arĩ na ũmĩrĩru nĩguo aniine ũthathaiya ũcio, na nĩ aahotire gwĩka ũguo. Josia atanakinyia mĩaka 20, nĩ aambĩrĩirie kweheria ũthathaiya wa maheeni bũrũri-inĩ ũcio. (2 Maũ. 34:​1, 2) O na angĩkorũo ũrĩ mwĩthĩ mũno, no ũtue itua rĩa kwĩgerekania na Josia na njĩra ya gũcaria Jehova na kwĩruta igũrũ rĩgiĩ ngumo ciake. Weka ũguo, nĩ ũkũgĩa na wendi wa kwĩyamũrĩra Jehova. Wĩyamũrĩri ũcio ũkũhutia atĩa ũtũũro waku wa o mũthenya? Luke, ũrĩa wabatithirio arĩ na mĩaka 14, aaugire ũũ: “Kuuma rĩu, ndĩigaga ũtungata wa Jehova mbere ũtũũro-inĩ wakwa na ngerutanĩria kũmũkenia.” (Mar. 12:30) Gĩgũkorũo kĩrĩ kĩrathimo kĩnene harĩ wee ũngĩkorũo na wendi o ta ũcio! w23.09 11 ¶12-13

Rĩrĩa mũtũmwo Paulo aandĩkaga marũa macio, kĩũngano gĩa Thesalonike gĩtianiinĩte mwaka ũmwe kuuma kĩambĩrĩrio. Athuri arĩa maamũrĩtwo no kũhoteke matiarĩ na ũmenyeru na nĩ maahĩtagia. O na kũrĩ ũguo, no maagĩrĩire kuonio gĩtĩo. O ũrĩa thĩna ũrĩa mũnene ũrakuhĩrĩria, no kũhoteke nĩ tũkaabatara kwĩhoka athuri a kĩũngano matũhe ũtongoria o na makĩria gũkĩra ũrĩa tũreka ihinda-inĩ rĩrĩ, tondũ ariũ a Ithe witũ thĩinĩ wa wabici itũ nene na wabici ya rũhonge no maremwo gũtũkinyĩria ũtongoria. Kwoguo nĩ ũndũ wa bata kwĩruta rĩu kwenda athuri a kĩũngano na kũmatĩa. Gũtekũmakania ũrĩa kũngĩthiĩ, rekei tũtũũrie ũhoti witũ wa gwĩciria, tũtegũtindanĩra na kwaga gũkinyanĩra kwao, no tũririkanage atĩ Jehova nĩwe ũtongoragia arũme acio ehokeku kũgerera harĩ Kristo. O ta ũrĩa ngũbia ĩgitagĩra mũtwe wa mũthigari, no taguo kĩĩrĩgĩrĩro gitũ kĩa ũhonokio kĩgitagĩra mwĩcirĩrie witũ. Nĩ tũmenyaga atĩ maũndũ marĩa thĩ ĩno ĩheanaga nĩ ma tũhũ. (Afil. 3:8) Kĩĩrĩgĩrĩro gitũ nĩ gĩtũteithagia gũikara tũhooreire na tũrĩ na mwĩcirĩrie mwega. w23.06 11-12 ¶11-12

Andũ arĩa maiguaga rĩĩtana rĩa ‘mũtumia ũrĩa mũkĩgu,’ no mũhaka matue kana nĩ megwĩtĩkĩra rĩĩtana rĩake kana matigwĩtĩkĩra. Harĩ na itũmi njega iria ibatiĩ gũtũma twĩtheme ngomanio itagĩrĩire. Bibilia yugĩte atĩ ‘mũtumia ũrĩa mũkĩgu’ augaga ũũ: “Maĩ ma kũiya nĩ marĩ cama.” (Thim. 9:17) “Maĩ ma kũiya” nĩ marĩkũ? Bibilia ĩringithanagia ngomanio gatagatĩ-inĩ ka arĩa mahikanĩtie na maĩ ma gũcanjamũra. (Thim. 5:​15-18) Mũthuri na mũtumia arĩa mahikanĩtie kĩĩwatho nĩ metĩkĩrĩtio gũkenera ngomanio gatagatĩ-inĩ kao. Ũndũ ũcio nĩ ngũrani na “maĩ ma kũiya.” Maĩ macio ma kũiya no makorũo makĩrũgamĩrĩra ngomanio itagĩrĩire. Ngomanio ta icio kaingĩ ciĩkagwo na hitho, o ta ũrĩa mũici kaingĩ aiyaga ehithĩte. Ngomanio itagĩrĩire no cioneke ta irĩ na cama rĩrĩa arĩa maraciĩka mareĩra atĩ gũtirĩ mũndũ ũramona. No andũ ta acio makoragwo makĩĩheenia tondũ Jehova onaga maũndũ mothe. Gũtirĩ ũndũ ũngĩ ũngĩkorũo ũrĩ mũũru gũkĩra gũtiga gwĩtĩkĩrĩka nĩ Jehova, kwoguo ũndũ ũcio ndũngĩkorũo ũrĩ na “cama.”—1 Kor. 6:​9, 10. w23.06 22 ¶7-9

Ĩ rĩmwe ũngĩona ta mahoya maku matuĩkĩte o mũtugo tu kana ũkaga gũkenera ũtungata ta hau kabere? Ndũkanecirie atĩ nĩ ũtigĩte gũkorũo na roho wa Jehova. Nĩ ũndũ wa kwaga gũkinyanĩra, rĩmwe kĩyo gitũ gĩa gwĩka maũndũ nĩ kĩnyihanyihaga. Kwoguo ũngĩona kĩyo gĩaku kĩambĩrĩria kũhwererekera, wĩcũranie kĩonereria kĩa mũtũmwo Paulo. O na gũtuĩka nĩ eerutanagĩria kwĩgerekania na Jesu, nĩ aamenyaga atĩ rĩmwe nĩ angĩaiguire atarĩ na wendi mũnene wa gwĩka ũrĩa agĩrĩirũo gwĩka. Paulo nĩ aatuĩte itua rĩa kũhingia ũtungata wake gũtekũmakania ũrĩa araigua. O nawe ndũkanareke ũrĩa ũraigua na kũu thĩinĩ nĩ ũndũ wa kwaga gũkinyanĩra kũhutie matua maku. Tua itua irũmu rĩa gwĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire gũtekũmakania ũrĩa ũraigua. Ũngĩthiĩ na mbere gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire, thutha wa ihinda nĩ ũrĩiguaga ũgĩkenera ũndũ ũcio.—1 Kor. 9:16. w24.03 11-12 ¶12-13

No tuonie aarĩ na ariũ a Ithe witũ wendo na njĩra ya kũmatua arata na kũhũthĩra mahinda hamwe nao. (2 Kor. 6:​11-13) Aingĩ aitũ tũkoragwo ciũngano-inĩ irĩ na aarĩ na ariũ a Ithe witũ maumĩte ũndũire-inĩ ngũrani na marĩ na ũmũndũ ngũrani na witũ. No twĩkĩre wendo witũ hinya kũmerekera na njĩra ya kũroraga ngumo ciao njega. Rĩrĩa tweruta kuonaga andũ arĩa angĩ ta ũrĩa Jehova amonaga, nĩ tuonanagia atĩ nĩ tũmendete. Wendo nĩ ũkaabatarania hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Hĩndĩ ĩrĩa thĩna ũcio ũkaambĩrĩria-rĩ, Jehova agaatũgitĩra atĩa? Ta wĩcirie ũrĩa Jehova eerĩte andũ ake meke rĩrĩa Babuloni ya tene ĩngĩatharĩkĩirũo. Aameerĩte ũũ: “Thiĩi, inyuĩ andũ akwa mũingĩre rumu cianyu cia thĩinĩ, na mũhinge mĩrango mwaingĩra. Mwĩhithe ihinda inini nginya rĩrĩa marakara marĩkorũo mahĩtũkĩte.” (Isa. 26:20) No kũhoteke o na ithuĩ nĩ tũkaabatara gwathĩkĩra ciugo icio hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. w23.07 6-7 ¶14-16

Rekaga ũigananĩru waku ũmenyekage nĩ andũ othe. No wĩyũrie ũũ: ‘Hihi andũ arĩa angĩ nĩ monaga ndĩ mũndũ ũrĩ na ũigananĩru, ũtanyitagĩrĩra mũno mawoni make, na wendete gũtĩa mawoni ma andũ arĩa angĩ? Kana hihi monaga ndĩ mũndũ ũnyitagĩrĩra mũno mawoni make, mũndũ ũtarĩ tha, na ũterĩkaga? Hihi nĩ thikagĩrĩria mawoni ma andũ arĩa angĩ na ngetĩkanĩria nao kũngĩhoteka?’ Gĩkĩro kĩrĩa tuonanagia ũigananĩru nakĩo nĩ kĩonanagia gĩkĩro kĩrĩa twĩgerekanagia nakĩo na Jehova na Jesu. Gũkorũo na ũigananĩru nĩ kũhutĩtie kũgarũrĩra rĩrĩa maũndũ maitũ macenjia. Mogarũrũku ta macio, no matũme tũcemanie na moritũ tũterĩgĩrĩire. Kwa ngerekano, no tũnyitwo nĩ thĩna wa mwĩrĩ. Kana no kũgĩe na mogarũrũku megiĩ wonjoria wa bũrũri kana ma gĩũteti kũrĩa tũikaraga na matũme ũtũũro witũ ũcenjie biũ. (Koh. 9:11) Ningĩ no tũritũhĩrũo rĩrĩa twacenjerio mweke wa ũtungata. Ĩndĩ no tũhote kũgarũrĩra kũringana na ũrĩa maũndũ mahaana tũngĩrũmĩrĩra makinya maya mana: (1) ĩtĩkĩra ũrĩa maũndũ matariĩ, (2) wĩcirie ũhoro wa ihinda rĩũkĩte, (3) ũrorage maũndũ marĩa mega ũtũũro-inĩ waku, na (4) ũteithagie andũ arĩa angĩ. w23.07 21-22 ¶7-8

Mũnabii Danieli aarĩ mũndũ mwĩthĩ rĩrĩa aarutirũo Jerusalemu na agĩtwarũo Babuloni arĩ mĩgwate. O na gũtuĩka Danieli aarĩ mwĩthĩ, nĩ aakenirie anene a Babuloni. Tondũ maarorire “kĩrĩa kĩroneka na maitho,” nĩ moonire atĩ Danieli aarĩ mwanake ‘ũtaarĩ na kawathe, mũthaka,’ na waumĩte famĩlĩ-inĩ ĩrĩ na igweta. (1 Sam. 16:7) Nĩ ũndũ ũcio, Ababuloni nĩ maamũmenyeririe nĩguo atungatage nyũmba-inĩ ya mũthamaki. (Dan. 1:​3, 4, 6) Jehova eendete Danieli tondũ nĩ aathuurĩte gũkorũo arĩ mwĩhokeku harĩ we. O na no kũhoteke Danieli aarĩ na kĩndũ mĩaka 20 rĩrĩa Jehova aaugire atĩ aatariĩ o ta Nuhu na Ayubu. Kwoguo o na gũtuĩka Danieli aarĩ mwĩthĩ, Jehova aamuonaga arĩ mũthingu o ta Nuhu na Ayubu arĩa maamũtungatĩire marĩ na wĩhokeku mĩaka mĩingĩ. (Kĩam. 5:32; 6:​9, 10; Ayub. 42:​16, 17; Ezek. 14:14) Na Jehova nĩ aathiire na mbere kwenda Danieli ũtũũro-inĩ wake wothe.—Dan. 10:​11, 19. w23.08 2 ¶1-2

Ũngĩenda kũgũra nyũmba, ũngĩtigĩrĩra nĩ wathiĩ kuona maũndũ mothe megiĩ nyũmba ĩyo. Ũguo no taguo tũbatiĩ gwĩka rĩrĩa tũrathoma kana tũreruta Bibilia. Ũngĩmĩthomaga ihenya ihenya, ũrĩmenyaga tu o “maũndũ marĩa ma mũthingi megiĩ ndũmĩrĩri theru cia Ngai.” (Ahib. 5:12) No o ta ũrĩa ũbataraga kũingĩra nyũmba nĩgetha ũmĩmenye wega, ũbatiĩ gũthuthuria Bibilia na kinyi nĩgetha ũtaũkĩrũo nĩyo wega. Njĩra ĩrĩa njega ya kwĩruta Bibilia, nĩ kũrora ũrĩa icunjĩ itiganĩte cia ndũmĩrĩri yayo ikoragwo ikonainie. Wĩrutanagĩrie gũtaũkĩrũo nĩ ma iria wĩtĩkĩtie, na ningĩ kĩrĩa gĩtũmaga ũciĩtĩkie. Nĩgetha tũtaũkĩrũo wega biũ nĩ ndũmĩrĩri yothe ya Kiugo kĩa Ngai, no mũhaka twĩrute ma ndikĩru cia Bibilia. Mũtũmwo Paulo nĩ eekĩrire ngoro aarĩ na ariũ a Ithe merute Kiugo kĩa Ngai na kĩyo, nĩguo “[mataũkĩrũo] wega nĩ wariĩ, ũraihu, ũraihu wa na igũrũ na ũriku” wa ũhoro wa ma. Gwĩka ũguo nĩ kũngĩamateithirie ‘kwĩhanda wega na kũrũma’ wĩtĩkio-inĩ wao. (Ef. 3:​14-19) Ũguo noguo twagĩrĩirũo gwĩka. w23.10 18 ¶1-3

Bibilia nĩ ĩkoragwo na cionereria nyingĩ cia andũ moonanirie wetereri. Na githĩ to ũbange gũthuthuria cionereria ta icio? Kwa ngerekano, o na gũtuĩka Daudi aamũrirũo arĩ mũnini atuĩke mũthamaki wa Isiraeli, nĩ aabatarire gweterera mĩaka mĩingĩ atanaheo ũthamaki. Simeoni na Anna maatungatĩire Jehova marĩ ehokeku o metereire Mesia ũrĩa weranĩirũo. (Luk. 2:​25, 36-38) Ũgĩthuthuria ngʼano ta icio, caria macokio ma ciũria ici: Nĩ kĩĩ kĩngĩkorũo gĩateithirie mũndũ ũcio kuonania wetereri? Aagunĩkire atĩa nĩ ũndũ wa gũkorũo na wetereri? Ingĩĩgerekania nake atĩa? Ningĩ no ũgunĩke ũngĩĩruta kuumana na andũ arĩa matoonanirie wetereri. (1 Sam. 13:​8-14) No wĩyũrie: ‘Nĩ kĩĩ kĩngĩkorũo gĩatũmire maremwo kuonania wetereri? Maagĩire na maumĩrĩro marĩkũ?’ w23.08 25 ¶15

Mũtũmwo Petero aarĩ mwĩhokeku; ndaarekire ũndũ o na ũrĩkũ ũtũme atige kũrũmĩrĩra Jesu. Nĩ oonanirie wĩhokeku wake hĩndĩ ĩmwe Jesu aaugire ũndũ arutwo ake mataataũkĩirũo nĩguo. (Joh. 6:68) Aingĩ ao maatigire kũrũmĩrĩra Jesu o rĩo handũ ha gweterera mataarĩrio ũrĩa eendaga kuuga. No Petero ndeekire ũguo, tondũ nĩ aataũkĩirũo atĩ no Jesu tu warĩ na “ciugo cia muoyo wa tene na tene.” Jesu nĩ aamenyaga atĩ Petero na atũmwo acio angĩ nĩ mangĩamũtiganĩirie. O na kũrĩ ũguo, Jesu nĩ oonanirie atĩ aarĩ na ma Petero nĩ angĩacokereirie na athiĩ na mbere gũkorũo arĩ mwĩhokeku. (Luk. 22:​31, 32) Jesu nĩ aataũkĩirũo atĩ “ngoro nĩ ĩrenda, no mwĩrĩ ndũrĩ na hinya.” (Mar. 14:38) Kwoguo o na thutha wa Petero kũmũkaana, Jesu ndaigana gũtiganĩria mũtũmwo ũcio wake. Thutha wa Jesu kũriũkio nĩ aaumĩrĩire Petero—hihi Petero arĩ wiki. (Mar. 16:7; Luk. 24:34; 1 Kor. 15:5) No mũhaka akorũo mũtũmwo ũcio wakuĩte ngoro nĩ aaiguire omĩrĩrio mũno! w23.09 22 ¶9-10

Ngai nĩ ohagĩra kana akahumbĩra mehia ma arĩa othe monanagia wĩtĩkio harĩ we. Amohagĩra biũ na ndacokaga kũririkana mehia mao rĩngĩ. (Thab. 32:​1, 2) Amonaga marĩ andũ matarĩ ũcuke na athingu nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wao. O na gũtuĩka Iburahimu, Daudi, na athathaiya angĩ ehokeku a Ngai nĩ maatuirũo athingu, maarĩ o andũ matarĩ akinyanĩru. No tondũ nĩ maarĩ na wĩtĩkio, Ngai aamonaga marĩ andũ matarĩ na ũcuke, makĩria maringithanĩtio na andũ arĩa mataamũthathayagia. (Ef. 2:12) Marũa-inĩ marĩa mũtũmwo Paulo aandĩkĩire Aroma, oonanirie atĩ no mũhaka tũkorũo na wĩtĩkio nĩguo tũgĩe na ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jehova. Ũguo nĩguo Iburahimu na Daudi meekire, na o na ithuĩ noguo tũrabatara gwĩka. w23.12 3 ¶6-7

Akristiano othe ũmũthĩ marĩ na mweke wa kũrutĩra Jehova magongona na njĩra ya kũhũthĩra mahinda mao, hinya wao, na indo ciao gũtwarithia maũndũ ma Ũthamaki na mbere. No tuonanie ngatho citũ nĩ ũndũ wa mweke wa gũthathaiya Jehova na njĩra ya kũmũrutagĩra magongona marĩa mega biũ. Mũtũmwo Paulo nĩ aagwetire maũndũ marĩa tũtabatiĩ gũtiganĩria megiĩ ũthathaiya witũ. (Ahib. 10:​22-25) Maũndũ macio nĩ hamwe na kũhoya Jehova, kũhunjĩria andũ ũhoro wĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro gitũ, gũcemanagia hamwe kĩũngano-inĩ, na gwĩkĩrana ngoro ‘o ũrĩa tũrona mũthenya wa Jehova ũgĩkuhĩrĩria.’ Mũthia-inĩ wa ibuku rĩa Kũguũrĩrio, mũraika wa Jehova nĩ aagwetire ciugo ici maita merĩ nĩguo atĩtĩrithie: “Thathaiya Ngai!” (Kũg. 19:10; 22:9) Rekei tũtikanariganĩrũo nĩ ũrutani ũcio mũrikĩru wĩgiĩ hekarũ nene ya Jehova ya kĩĩroho na mweke wa mwanya ũrĩa twĩ naguo wa gũthathaiya Ngai witũ mũnene! w23.10 29 ¶17-18

Ithuothe tũngĩenda “[gũthiĩ] na mbere kwendana.” O na kũrĩ ũguo, nĩ wega tũririkanage atĩ Jesu aaugire “wendo wa andũ aingĩ nĩ [ũngĩkaanyiha].” (Mat. 24:12) Jesu ndeendaga kuuga atĩ arutwo aingĩ ake nĩ mangĩgaatiga kwendana. O na kũrĩ ũguo, nĩ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera nĩguo tũtigakũrie mwerekera ũrĩa ũrĩ na andũ aingĩ wa kwaga kwendana. Tũrĩ na ũndũ ũcio meciria-inĩ, rekei twarĩrĩrie kĩũria gĩkĩ kĩa bata: Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kũmenya kana wendo witũ harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ mũrũmu? Ũndũ ũmwe ũngĩtũteithia kũmenya kana wendo witũ nĩ mũrũmu, nĩ gũthuthuria ũrĩa tũhiũranagia na maũndũ mamwe ũtũũro-inĩ. (2 Kor. 8:8) Ta wĩcirie ũndũ ũyũ ũgwetetwo nĩ mũtũmwo Petero: “Makĩria ma maũndũ mothe, koragwoi na wendo mũnene harĩ mũndũ na ũrĩa ũngĩ, tondũ wendo nĩ ũhumbagĩra mehia maingĩ.” (1 Pet. 4:8) Kwoguo njĩra ĩrĩa tũhiũranagia na mawathe na kwaga gũkinyanĩra kwa andũ arĩa angĩ nayo, no ĩtũteithie kũmenya kana wendo witũ nĩ mũrũmu. w23.11 10-11 ¶12-13

Tũtingĩkorũo tũgĩathĩkĩra watho wa Jesu wĩgiĩ kwendana angĩkorũo tũrĩonagia andũ amwe kĩũngano-inĩ wendo no tũkaga kuonia arĩa angĩ. Ma nĩ atĩ no tũkorũo na ũrata wa hakuhĩ na andũ amwe gũkĩra arĩa angĩ, o ta ũrĩa kwarĩ harĩ Jesu. (Joh. 13:23; 20:2) O na kũrĩ ũguo, mũtũmwo Petero nĩ atũririkanagia atĩ nĩ twagĩrĩirũo kwĩrutanĩria gũkorũo na “wendo ta wa andũ a nyina ũmwe” kwerekera aarĩ na ariũ a Ithe witũ othe. (1 Pet. 2:17) Petero aatwĩkĩrire ngoro ‘twendanage biũ ithuĩ ene kuuma ngoro.’ (1 Pet. 1:22) Ciugo icio ‘kwendana biũ’ ciugĩte kwĩrutanĩria kwenda mũndũ o na rĩrĩa hangĩkorũo harĩ haritũ kũmuonia wendo. Kwa ngerekano, tũngĩka atĩa mũrũ wa Ithe witũ angĩtũrakaria kana atũhĩtĩrie? Kĩambĩrĩria-inĩ no tũigue tũkĩenda kwĩrĩhĩria handũ ha kũmuonia wendo. O na kũrĩ ũguo, Petero nĩ eerutire kuuma kũrĩ Jesu atĩ kwĩrĩhĩria gũtikenagia Ngai. (Joh. 18:​10, 11) Petero aandĩkire ũũ: “Mũtikarĩhage ũũru na ũũru kana kũrumana rĩrĩa mwarumwo. Ithenya rĩa ũguo, rĩhagai na kĩrathimo.” (1 Pet. 3:9) Ũngĩkoragwo na wendo mũnene nĩ ũrĩhotaga kũrũmbũiya andũ na kũmonia ũtugi. w23.09 28-29 ¶9-11

Nĩ tũgegagio nĩ ũrĩa mwana akũraga na ihenya na akagimara. Andũ maugaga atĩ mwana ndarĩ hinya agĩkũra. O na kũrĩ ũguo, kũgimara kĩĩroho nĩ ngũrani. (1 Kor. 13:11; Ahib. 6:1) Nĩguo tũtuĩke Akristiano agimaru kĩĩroho, nĩ tũrabatara gũkũria ũrata mũrũmu hamwe na Jehova. Ningĩ nĩ tũrabatara roho wake mũtheru nĩguo ũtũteithie gũkũria ngumo cia Gĩkristiano, kwĩruta maũndũ mangĩtũteithia ũtũũro-inĩ, na kwĩhaarĩria nĩ ũndũ wa mawĩra marĩa tũngĩbatara kũhingia ihinda rĩũkĩte. (Thim. 1:5) Jehova oombire mũndũrũme na mũtumia. (Kĩam. 1:27) Arũme na atumia makoragwo marĩ ngũrani na njĩra itiganĩte. Kwa ngerekano, Jehova oombire mũndũrũme na mũtumia ũndũ o ũmwe wao arĩhingagia itemi rĩake, na kwoguo o mũndũ nĩ arabatara gũkũria ngumo na ũhoti ũrĩa ũngĩmũteithia kũhingia itemi rĩake.—Kĩam. 2:18. w23.12 18 ¶1-2

Hihi Jesu nĩ eendaga andũ angĩ mahũthĩre rĩĩtwa rĩa Ngai? Hatarĩ nganja! Kwahoteka atongoria amwe a ndini moonaga ta kũgweta rĩĩtwa rĩa Ngai arĩ kũrĩagĩra gĩtĩo tondũ nĩ itheru mũno, no Jesu ndaarekire ũndũire ũcio ũtaaumanĩte na Maandĩko ũmũgirĩrĩrie gũtĩithia rĩĩtwa rĩa Ithe. Kwa ngerekano ta wĩcirie ũhoro wĩgiĩ rĩrĩa aahonirie mũndũ warĩ na ndaimono gĩcigo-inĩ kĩa Agerasi. Andũ a kũu nĩ meetigĩrire mũno na magĩthaitha Jesu aume kũu, na kwoguo ndaaikarire gĩcigo-inĩ kĩu. (Mar. 5:​16, 17) O na kũrĩ ũguo, Jesu nĩ eendaga andũ a kũu mamenye rĩĩtwa rĩa Jehova. Kwoguo akĩĩra mũndũ ũcio aahonetie athiĩ akeere andũ ũrĩa Jehova amwĩkĩire, no ti ũrĩa Jesu amwĩkĩire. (Mar. 5:19) O na ũmũthĩ, Jesu nĩ endaga tũmenyithanie rĩĩtwa rĩa Ithe thĩinĩ wa thĩ yothe. (Mat. 24:14; 28:20) Tweka ũguo nĩ tũkenagia Jesu Mũthamaki witũ. w24.02 10 ¶10

Nĩ kĩrathimo kĩnene gũkorũo tũrĩ ithondeka-inĩ rĩa Jehova matukũ-inĩ maya maritũ ma kũrigĩrĩria. O na gũtuĩka maũndũ thĩinĩ wa thĩ marathiĩ o mathũkĩte, Jehova nĩ atũheete famĩlĩ ya kĩĩroho ĩrĩ na ũrũmwe ya aarĩ na ariũ a Ithe witũ. (Thab. 133:1) Nĩ atũteithagia gũkorũo na famĩlĩ irĩ na gĩkeno. (Ef. 5:33–6:1) Ningĩ nĩ atũheaga ũũgĩ na ũtaũku ũrĩa tũrabatara nĩguo tũkorũo na thayũ wa ngoro. O na kũrĩ ũguo, no mũhaka twĩrutanĩrie gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova tũrĩ ehokeku. Nĩkĩ? Tondũ rĩmwe no tũtuurithio nĩ andũ arĩa angĩ tondũ ti akinyanĩru. Ningĩ no tũkue ngoro nĩ ũndũ wa mahĩtia maitũ ithuĩ ene, makĩria rĩrĩa twekora tũgĩcokera ihĩtia o rĩrĩa rĩrĩa. Nĩ tũrabatara gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova (1) rĩrĩa twatuurithio nĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ, (2) rĩrĩa twatuurithio nĩ ũrĩa tũhikanĩtie nake, na (3) rĩrĩa twaigua tũkuĩte ngoro nĩ ũndũ wa mahĩtia maitũ. w24.03 14 ¶1-2

Rĩmwe nĩ ũrĩiguaga aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa mandandũrĩte ũtungata wao magĩtaarĩria maũndũ marĩa meyoneire. No makorũo mathiĩte Cukuru ya Ahunjia a Ũthamaki kana magathamĩra kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia. Angĩkorũo no ũhote kwĩigĩra muoroto ta ũcio, tũragwĩkĩra ngoro wĩke guo. Andũ a Jehova nĩ makoragwo mehaarĩirie kwandandũra ũtungata wao. (Atũm. 16:9) Ĩ angĩkorũo kwa ihinda rĩrĩ ndũngĩhota gwĩka ũguo? Ndũkeyagĩre kĩene weringithania na arĩa marahota. Ũndũ ũrĩa wa bata nĩ gũthiĩ na mbere gũkirĩrĩria. (Mat. 10:22) Ririkana atĩ Jehova nĩ akenaga mũno nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa ũhingagia kũringana na ũhoti waku. Ũcio nĩ ũndũ ũmwe wa bata ũngĩka nĩguo ũthiĩ na mbere kũrũmĩrĩra Jesu thutha wa kũbatithio.—Thab. 26:1. w24.03 10 ¶11

Ithe witũ wa igũrũ atwĩrĩire atĩ nĩ arĩtuohagĩra angĩkorũo nĩ twĩrirĩte mehia maitũ. (Thab. 86:5) Kwoguo angĩkorũo nĩ twĩrirĩte biũ mehia twĩkĩte, no tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ atuoheire ta ũrĩa atwĩrĩire. Ririkana atĩ Jehova nĩ arĩ ũigananĩru na ndangĩrĩgĩrĩra twĩke makĩria ma ũhoti witũ. Nĩ akenagio nĩ kĩrĩa gĩothe twamũhe angĩkorũo kĩraringana na ũhoti witũ. Ningĩ no wĩcũranie ngerekano cia andũ arĩa magwetetwo Bibilia-inĩ, arĩa maatungatĩire Jehova na ngoro yao yothe. Ta wĩcirie ũhoro wa mũtũmwo Paulo. Nĩ eerutanĩirie mũno kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, agĩthiĩ ngʼendo ndaihu na akĩambĩrĩria ciũngano nyingĩ. No hihi nĩ aagaga gwĩtĩkĩrĩka harĩ Ngai rĩrĩa maũndũ mataamwĩtĩkagĩria kũhunjia na gĩkĩro kĩnene? Aca. Aathiiaga na mbere gwĩka ũrĩa angĩahotire, na Jehova nĩ aamũrathimaga. (Atũm. 28:​30, 31) O na ithuĩ rĩmwe maũndũ maitũ no macenjie na tũremwo kũhingia maũndũ maingĩ ũtungata-inĩ wa Jehova ta hau kabere. O na kũrĩ ũguo, ũndũ ũrĩa wa bata harĩ Jehova nĩ muoroto witũ wa kũmũtungatĩra. w24.03 27 ¶7, 9

Jesu nĩ aaigĩire arũmĩrĩri ake kĩonereria gĩa kũrũmĩrĩra kũgerera mahoya marĩa aahoire Jehova. Ũtungata-inĩ wake wothe, Jesu nĩ aahoyaga kaingĩ. Nĩ aabataraga kũbanga mahinda ma kũhoya tondũ kaingĩ aakoragwo athiũrũrũkĩirio nĩ andũ aingĩ na aakoragwo na maũndũ maingĩ ma gwĩka. (Mar. 6:​31, 45, 46) Nĩ ookagĩra rũcinĩ tene nĩguo akorũo na ihinda arĩ wiki rĩa kũhoya. Bibilia nĩ ĩtaaragĩria hĩndĩ ĩmwe aahoire ũtukũ mũgima atanatua itua rĩa bata. (Luk. 6:​12, 13) Na ũtukũ wake wa mũico atanakua, Jesu nĩ aahoire maita maingĩ nĩguo ahote kũhingia gĩcunjĩ kĩrĩa kĩarĩ kĩritũ mũno kĩa ũtungata wake gũkũ thĩ. (Mat. 26:​39, 42, 44) Kĩonereria kĩa Jesu kĩratũruta atĩ o na tũngĩkorũo na maũndũ maingĩ atĩa ma gwĩka nĩ tũrabatara kũbanga mahinda ma kũhoyaga. O ta Jesu, no tũbatare kũbanga ihinda rĩa kũhoyaga rũcinĩ tene kana hwaĩ-inĩ tũtanathiĩ toro. Rĩrĩa tweka ũguo, nĩ tũrĩonagia Jehova atĩ nĩ tũcokagia ngatho nĩ ũndũ wa kĩheo kĩu kĩa mwanya. w23.05 3 ¶4-5

Rĩandĩko rĩa ũmũthĩ rĩronania atĩ wendo wa Ngai nĩ “ũitĩrĩirũo” ngoro-inĩ cia arĩa aitĩrĩrie maguta. Ibuku rĩmwe rĩkĩaria ũhoro wa kiugo kĩu “ũitĩrĩirũo,” rĩonanagia nĩ ta wendo ũcio ũratherera ta karũũĩ. Na githĩ ĩyo ti ngerekano njega ĩronania ũrĩa Jehova endete arĩa aitĩrĩrie maguta! Akristiano acio aitĩrĩrie maguta nĩ moĩ atĩ nĩ “mendetwo nĩ Ngai.” (Jud. 1) Mũtũmwo Johana nĩ oonanirie ũrĩa maiguaga rĩrĩa aaugire ũũ: “Onei wendo mũnene ũrĩa Ithe witũ atuonetie, atĩ tũgetwo ciana cia Ngai!” (1 Joh. 3:1) No hihi Jehova endete o arĩa aitĩrĩrie maguta tu? Aca, nĩ onanĩtie atĩ atwendete ithuothe. Nĩ njĩra ĩrĩkũ nene Jehova onanĩtie wendo nayo? Nĩ kũgerera ũkũũri. Gũtirĩ ũngĩ ũrĩ wonania wendo mũnene ta ũcio!—Joh. 3:16; Rom. 5:8. w24.01 28 ¶9-10

Mũhari ũcio nĩ wonanagia ũndũ wateithirie Daudi gũtooria guoya. O na gũtuĩka muoyo wake warĩ ũgwati-inĩ, nĩ eecũranagia ũrĩa Jehova angĩamwĩkĩire ihinda rĩũkĩte. Nĩ aamenyaga atĩ Jehova nĩ angĩamũhonokirie o ihinda-inĩ rĩrĩa rĩagĩrĩire, tondũ Jehova nĩ aaugĩte atĩ Daudi nĩwe ũngĩacokire gũtuĩka mũthamaki wa Isiraeli. (1 Sam. 16:​1, 13) Daudi aarĩ na ma atĩ ũndũ o wothe Jehova eranĩra no nginya ũhinge. Hihi nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova akwĩrĩire? Tũtingĩrĩgĩrĩra atũgitĩre kuumana na mathĩna mothe. O na kũrĩ ũguo, magerio o mothe tũngĩcemania namo mũtabarĩre-inĩ ũyũ, twĩ na ma atĩ Jehova nĩ akaameheria thĩinĩ wa thĩ njerũ. (Isa. 25:​7-9) Hatarĩ nganja, Mũũmbi witũ arĩ na hinya wa kũriũkia arĩa makuĩte, gũtũhonia, na kũniina andũ arĩa othe matũkararagia.—1 Joh. 4:4. w24.01 6 ¶12-13

Wĩcũranagie kĩrĩa gĩatũmire wĩyamũrĩre Jehova na ũbatithio. Wooire makinya macio tondũ nĩ weendaga kũrũgama mwena wa Jehova. Ririkanaga kĩrĩa gĩagũteithirie gwĩtĩkia biũ atĩ nĩ wonete ũhoro wa ma. Nĩ wagĩire na ũmenyo wa ma wĩgiĩ Jehova na ũkĩambĩrĩria kũmũtĩa na kũmwenda arĩ we Ithe witũ wa igũrũ. Nĩ wakũririe wĩtĩkio na ũkĩĩrira mehia maku. Nĩ watigire gwĩka maũndũ marĩa matakenagia Jehova na ũkĩambĩrĩria gwĩka marĩa mamũkenagia. Nĩ waiguire ũhũthĩirũo nĩ kũmenya atĩ Jehova nĩ akuoheire mehia maku. (Thab. 32:2) Nĩ waambĩrĩirie gũthiaga mĩcemanio ya Gĩkristiano na kwĩra andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa werutĩte. Ũrĩ Mũkristiano wĩyamũrĩire Jehova na akabatithio, rĩu nĩ ũragerera njĩra-inĩ ya muoyo na nĩ ũtuĩte itua rĩa gwĩka ũndũ o wothe nĩguo ũthiĩ na mbere kũmĩgerera. (Mat. 7:​13, 14) Tua itua rĩa gũikaraga wĩhandĩte, ũrũmĩte wega na ũtegũthengeka harĩ gũtungatĩra Jehova na gwathĩkĩra maathani make. w23.07 17 ¶14; 19 ¶19

Ũngĩĩcũranagia ũrĩa werĩire Jehova mahoya-inĩ ũkĩmwĩyamũrĩra, nĩ ũrĩgĩaga na hinya wa kũregana na igerio o rĩothe. Kwa ngerekano, nĩ ũrĩĩthemaga gũthaakanĩra kĩĩwendo na mũndũ ũrĩ kĩhiko-inĩ, tondũ ũrĩkoragwo ũtuĩte itua kabere atĩ ndũngĩka ũndũ ta ũcio. Ũndũ ũcio nĩ ũrĩkũgitagĩra kuumana na ruo rwa kũhiũrania na merirĩria matarĩ mega thutha wa gũkorũo makũrĩte ngoro-inĩ. Nĩ ‘ũrĩĩthemaga’ kũgera “gacĩra-inĩ ka andũ arĩa aganu.” (Thim. 4:​14, 15) Gwĩcũrania ũrĩa Jesu eehotorete gũkenia Ithe nĩ kũrĩgũteithagia kũregana o rĩo na ũndũ o wothe ũtangĩkenia Jehova, Ngai ũrĩa wĩyamũrĩire. (Mat. 4:10; Joh. 8:29) Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, moritũ na magerio nĩ ikũheaga mweke wa kuonania atĩ nĩ wĩhotorete gũthiĩ na mbere kũrũmĩrĩra Jesu. Na no ũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ arĩgũteithagia gwĩka ũguo. w24.03 9-10 ¶8-10