Mabuku Marĩa Magwetetwo Thĩinĩ wa Kabuku ka Mũcemanio wa Ũtũũro na Ũtungata
JULAĨ 6-12
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | THAMA 6-7
“Rĩu nĩ Ũkuona Ũrĩa Ngwĩka Firauni”
it-2 436 kĩb. 3
Musa
1 Ningĩ nĩ haarĩ na ũgarũrũku gatagatĩ-inĩ ka andũ a Isiraeli. Kĩambĩrĩria-inĩ nĩ meetĩkĩrĩte gũtongorio nĩ Musa, no thutha wa Firauni gwathana marutithio wĩra mũritũ, nĩ maatetire nĩ ũndũ wa Musa nginya agĩtetia Jehova nĩ ũndũ wa gũkua ngoro. (Tham 4:29-31; 5:19-23) Hingo ĩyo, Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno nĩ aamũmĩrĩirie na njĩra ya kũmũmenyithia atĩ nĩ aangĩahingirie ũndũ ũrĩa Iburahimu, Isaaka, na Jakubu meerĩgĩrĩire, nĩguo kũguũrio kwa ũrĩa rĩĩtwa Jehova riugĩte harĩ kũhonokia Isiraeli na kwambĩrĩria rũrĩrĩ rũnene thĩinĩ wa bũrũri wa kĩĩranĩro. (Tham 6:1-8) O na hingo ĩyo Aisiraeli matiathikĩrĩirie Musa. No thutha wa ihũũra rĩa kenda, nĩ maamũnyitire mbaru, na thutha wa ihũũra rĩa ikũmi nĩ aahotire kũmatongoria na njĩra njega “mebangĩte ta mbũtũ cia mbaara.”—Tham 13:18.
it-2 436 kĩb. 1-2
Musa
Gũthiĩ Mbere ya Firauni wa Misiri. Musa na Haruni nĩo mangĩarũire mbaara ya ngai cia maheeni. Akĩhũthĩra athĩnjĩri-ngai arĩa maarĩ ago, arĩa maarĩ anene meetagwo Janesi na Jambare (2Ti 3:8), Firauni nĩ aahũthĩrire hinya wothe wa ngai cia Misiri kũregana na hinya wa Jehova. Kĩama kĩa mbere kĩrĩa Haruni aaringire mbere ya Firauni rungu rwa ũtongoria wa Musa, nĩ kĩoonanirie ũrĩa hinya wa Jehova warĩ mũnene gũkĩra wa ngai cia Misiri, o na gũtuĩka Firauni nĩ oomirie ngoro yake makĩria. (Tham 7:8-13) Thutha-inĩ, rĩrĩa kwagĩire na ihũũra rĩa gatatũ, o na athĩnjĩri-ngai acio nĩ meetĩkĩrire atĩ “nĩ kĩara kĩa Ngai!” Na nĩ maahutirio nĩ ihũũra rĩu rĩa mahũha na njĩra nene, ũũ atĩ othe matiahotire gũthiĩ mbere ya Firauni nĩguo magakararie Musa hĩndĩ ya ihũũra rĩu.—Tham 8:16-19; 9:10-12.
Mahũũra kũhũthahũthia na kũũmia ngoro. Musa na Haruni nĩo maanĩrĩire Mahũũra Ikũmi. Mahũũra macio nĩ maahingire o ta ũrĩa meerĩtwo, na ũndũ ũcio ũkĩonania atĩ Musa aatũmĩtwo nĩ Jehova. Rĩĩtwa rĩa Jehova nĩ rĩamenyekire na rĩkĩario ũhoro warĩo thĩinĩ wa Misiri, na ũndũ ũcio ũkĩhingia maũndũ merĩ, kũhũthahũthia na kũũmia ngoro cia andũ kwerekera rĩĩtwa rĩu. Rĩahũthahũthirie ngoro cia Aisiraeli na cia Amisiri amwe, na rĩkĩũmia ngoro ya Firauni na cia ataarani ake o hamwe na arĩa maamũnyitaga mbaru. (Tham 9:16; 11:10; 12:29-39) Handũ ha kuona atĩ nĩ ngai ciao maarakaragia, Amisiri nĩ maamenyaga atĩ nĩ Jehova watuagĩra ngai ciao. Gũkinyĩria mũthia-inĩ wa mahũũra kenda, Musa o nake nĩ “aatĩĩkĩte mũno bũrũri-inĩ wa Misiri harĩ ndungata cia Firauni o na harĩ andũ acio angĩ.”—Tham 11:3.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
it-1 78 kĩb. 3-4
Mwene-Hinya-Wothe
Jehova aahũthĩrire rĩĩtwa “Mwene-Hinya-Wothe” (ʼEl Shad·daiʹ) rĩrĩa eeragĩra Iburahimu kĩĩranĩro kĩgiĩ gũciarũo kwa Isaaka, kĩĩranĩro kĩrĩa kĩngĩabatarire Iburahimu onanie wĩtĩkio mũnene harĩ hinya wa Ngai wa gũkĩhingia. Thutha ũcio rĩĩtwa rĩu nĩ rĩahũthĩrirũo kuonania atĩ Ngai nĩwe ũngĩkaarathima Isaaka na Jakubu, agai a kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu.—Kĩa 17:1; 28:3; 35:11; 48:3.
Nĩ ũndũ ũcio, thutha-inĩ Jehova eerire Musa ũũ: “Nĩ ndoimagĩrĩra Iburahimu, Isaaka, na Jakubu ndĩ Ngai Mwene-Hinya-Wothe [ʼEl Shad·daiʹ], ĩndĩ ũhoro wĩgiĩ rĩĩtwa rĩakwa Jehova ndiemenyithanirie harĩ o.” (Tham 6:3) Ũguo ti kuuga atĩ rĩĩtwa Jehova rĩtioĩkaine nĩ athuri acio a tene, tondũ nĩ rĩahũthagĩrũo kaingĩ nĩo, o hamwe na andũ angĩ arĩa maarĩ mbere yao. (Kĩa 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16) Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, thĩinĩ wa ibuku rĩa Kĩambĩrĩria, rĩrĩa rĩaragĩrĩria ũtũũro wa athuri acio a tene, kiugo “Mwene-Hinya-Wothe” kĩonekaga o maita 6 tu, no rĩĩtwa Jehova rĩaandĩkĩtwo maita 172 thĩinĩ wa maandĩko ma tene ma Kĩhibirania. O na kũrĩ ũguo, o na gũtuĩka athuri acio kũgerera maũndũ marĩa meeyoneire na kuona ngumo cia Ngai nĩ moonaga aagĩrĩirũo nĩ rĩĩtwa “Mwene-Hinya-Wothe,” matiamenyete wega ũrĩa rĩĩtwa Jehova riugĩte na maũndũ marĩa rĩonanagia. Ũhoro-inĩ ũcio, ibuku rĩĩtagwo The Illustrated Bible Dictionary (Vol. 1, kar. 572) rĩrĩa rĩandĩkirũo nĩ J. D. Douglas, mwaka wa 1980, riugaga: “Ũndũ ũcio athuri acio a tene maaguũrĩirio, wahutĩtie ciĩranĩro cia ihinda rĩngĩokire, na nĩ ũngĩamateithirie gũkorũo na ma atĩ Yahweh, aarĩ Ngai (ʼel) ũngĩahotire (ũndũ ũmwe ũrĩa kiugo sadday kiugĩte) kũhingia ciĩranĩro icio. Kĩoneki kĩrĩa kĩonirũo kĩhinga-inĩ kĩarĩ kĩa mwanya na gĩa gwĩkĩra ngoro, tondũ hinya wa Ngai na gũkorũo hamwe nao, nĩ wonekire wega ta ũrĩa rĩĩtwa Yahweh rĩonanagia.”
it-2 435 kĩb. 5
Musa
Musa ndaagire kũheo wĩra tondũ nĩ eetigagĩra. No Musa nĩ aaiguaga guoya na akiuga atĩ ndoĩ kwaria wega. Haha nĩ aacenjetie na aarĩ ngũrani na rĩrĩa eendaga kũhonokia Aisiraeli mĩaka 40 mbere ĩyo. Nĩ aathire na mbere gũtetia Jehova, na akĩmwĩra ndakamũhe wĩra ũcio. O na gũtuĩka ũndũ ũcio nĩ warakaririe Ngai, ndamũregire no nĩ amũheire Haruni mũrũ wa nyina nĩguo aarie ithenya-inĩ rĩake. Tondũ Musa aatũmĩtwo nĩ Ngai, aatariĩ ta “Ngai” harĩ Haruni ũrĩa waragia ithenya-inĩ rĩake. Thutha wa rĩrĩa aacemanirie na athuri a Isiraeli na rĩrĩa aacemanirie na Firauni, kuonekaga atĩ Ngai nĩ aaheire Musa motaaro o hamwe na mawatho, nake Musa akĩra Haruni, kwoguo Haruni nĩwe waragia mbere ya Firauni (Firauni ũrĩa wacokete thutha wa ũrĩa Musa oorĩire mĩaka 40 mbere ĩyo). (Tham 2:23; 4:10-17) Thutha-inĩ, Jehova ooigire atĩ Haruni aarĩ “mũnabii” wa Musa, kuonania atĩ o ta ũrĩa Musa aarĩ mũnabii wa Ngai tondũ aaheagwo ũtongoria nĩwe, noguo Haruni aagĩrĩire kũheo ũtongoria nĩ Musa. Ningĩ Musa nĩ eerirũo atĩ nĩ angĩatuirũo “Ngai harĩ Firauni,” ũguo nĩ kuuga aheo nĩ Ngai hinya na ũnene gũkĩra Firauni nĩguo ndagetigĩre mũthamaki ũcio wa Misiri.—Tham 7:1, 2.
JULAĨ 13-19
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | THAMA 8-9
“Firauni Ũrĩa Warĩ Mwĩtĩi Kũhingia Muoroto wa Ngai Atekũmenya”
it-2 1040-1041
Kũũmia Ngoro
Jehova Ngai arĩ na ũkirĩrĩria nĩ arekete andũ kana mabũrũri mathiĩ na mbere gũkorũo kuo o na akorũo matiagĩrĩire kuonio tha ta icio. (Kĩa 15:16; 2Pe 3:9) O na akorũo andũ amwe maanetĩkĩra kuonio tha ta icio (Jos 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), angĩ maanomia ngoro ciao kwerekera Jehova na andũ ake na gĩkĩro kĩnene. (Gũc 2:30-33; Jos 11:19, 20) Tondũ Jehova ndangĩgiria andũ momie ngoro ciao, eragwo no ‘eetĩkĩrie ngoro ciao ciũme’ kana no ‘omie ngoro ciao.’ Rĩrĩa erĩhĩria harĩ andũ arĩa momĩtie ngoro ciao, ũndũ ũcio ũtũmaga hinya wake woneke na rĩĩtwa rĩake rĩmenyeke.—Ringithania Tham 4:21; Joh 12:40; Ro 9:14-18.
it-2 1181 kĩb. 3-5
Waganu
Makĩria ma ũguo, Jehova nĩ ahũthagĩra maũndũ rĩmwe nĩguo andũ arĩa aganu mahingie muoroto wake o na matekũmenya. O na gũtuĩka nĩ makararagia Ngai, no amagirĩrĩrie na gĩkĩro kĩna nĩguo ndungata ciake itũũrie wĩhokeku wacio na no atũme ciĩko cia andũ ta acio itũme ũthingu wake woneke. (Ro 3:3-5, 23-26; 8:35-39; Thb 76:10) Ũndũ ũcio nĩ wonanĩtio thĩinĩ wa Thimo 16:4 ĩrĩa yugaga ũũ: “Jehova nĩ atũmaga indo ciothe ihingie muoroto wake, o na andũ arĩa aganu nĩ ũndũ wa mũthenya ũrĩa wa ũũru.”
Hĩndĩ ĩmwe nĩ rĩrĩa Firauni, ũrĩa Jehova akĩhũthĩra Musa na Haruni aatũmire arekererie Aisiraeli kuuma ũkombo-inĩ. Ngai ndaatũmire mũthamaki ũcio wa Misiri akorũo arĩ mwaganu, no nĩ aarekire athiĩ na mbere gũtũũra na agĩtũma kuumĩre maũndũ marĩa maatũmire Firauni oneke nĩ mwaganu na aagĩrĩirũo gũkua. Muoroto wa Jehova rĩrĩa eekire ũguo nĩ wonanĩtio thĩinĩ wa Thama 9:16 ĩrĩa yugaga ũũ: “No ũndũ ũyũ nĩguo ũtũmĩte ngwĩtĩkĩrie ũthiĩ na mbere gũkorũo kuo: nĩgetha nguonie hinya wakwa, na nĩguo rĩĩtwa rĩakwa rĩmenyithanio thĩ yothe.”
Mahũũra marĩa ikũmi maarehirũo thĩinĩ wa Misiri, maarĩkĩrĩirie na kũninwo kwa Firauni na mbũtũ ciake cia mbaara Iria-inĩ Itune, na ũndũ ũcio ũkĩonania hinya wa Jehova. (Tham 7:14–12:30; Thb 78:43-51; 136:15) Mĩaka mĩingĩ thutha ũcio, ndũrĩrĩ iria ciarigicĩirie no ciaragia ũhoro ũcio, na kwoguo rĩĩtwa rĩa Ngai rĩkĩmenyithanio thĩinĩ wa thĩ yothe. (Jos 2:10, 11; 1Sa 4:8) Korũo Jehova nĩ ooragire Firauni o rĩmwe, hinya na riri wake harĩ kũhonokia andũ ake itingĩonekire.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
it-1 878
Ngi
Gũtiũĩkaine biũ ngi iria igwetetwo na kiugo gĩa Kĩhibirania thĩinĩ wa Maandĩko iria ciokire ihũũra-inĩ rĩa kana thĩinĩ wa Misiri ciarĩ cia mũthemba ũrĩkũ. Ihũũra rĩu nĩrĩo rĩarĩ rĩa mbere kwaga kũhutia Aisiraeli marĩ Gosheni.—Tham 8:21, 22, 24, 29, 31; Thb 78:45; 105:31.
Ngi icio ciokire ihũũra-inĩ rĩa kana kũrĩ Amisiri, ciarĩ mũthemba wa ngi ithecaga ngothi ya nyamũ kana ya andũ igacoka ikanyua thakame. Thutha ũcio ciatuĩka igunyũ, ngi imwe nĩ ciikaraga mĩĩrĩ-inĩ ya nyamũ na andũ. Iria irĩaga andũ cionekaga mabũrũri-inĩ marĩa gũkoragwo na ũrugarĩ mũingĩ. Kwoguo ihũũra rĩu rĩa ngi nĩ rĩngĩatũmire Amisiri o hamwe na mahiũ mao manyamarĩke mũno, na o na rĩmwe irehe gĩkuũ.
w04 3/15 25 kĩb. 9
Matemo Kuuma Ibuku-inĩ rĩa Thama
8:26, 27—Nĩ kĩĩ gĩatũmire Musa oige atĩ magongona ma Isiraeli mangĩarĩ “kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ Amisiri”? Nyamũ nyingĩ nĩ ciatĩĩtwo mũno thĩinĩ wa Misiri. Kwoguo Musa kũgweta ũhoro wa magongona nĩ kũngĩatũmire Aisiraeli marekererio mathiĩ makarutĩre Jehova magongona.
JULAĨ 20-26
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | THAMA 10-11
“Musa na Haruni Kuonania Ũmĩrĩru Mũnene”
w09 7/15 20 kĩb. 6
Wĩgerekanie na Jesu Harĩ Kũhunjia na Ũmĩrĩru
6 Ningĩ wĩcirie ũhoro wa ũmĩrĩru ũrĩa Musa oonanirie rĩrĩa aaragia na Firauni, ũrĩa to kuonwo oonagwo arũgamĩrĩire ngai, ĩndĩ oonagwo arĩ ngai, mũrũ wa ngai ya riũa yetagwo Ra. No kũhoteke aathathayagia mũhianano wake mwene o ta Firauni acio angĩ. Maũndũ marĩa oiga maakoragwo marĩ watho, gũtirĩ mũndũ ũngĩakararirie. Firauni aakoragwo na hinya mũingĩ wa wathani, aarĩ mũũru, aakoragwo omĩtie ngoro, na gũtirĩ mũndũ ũngĩamwĩrire ũrĩa egwĩka. Musa, ũrĩa warĩ mũrĩithi mũhooreri, aathiire harĩ mũndũ ũcio ũtangĩamwamũkĩrire na njĩra njega maita maigana ũna. Musa aarathire maũndũ marĩkũ? Mahũũra moru. Na eendaga ũndũ ũrĩkũ? Ngombo milioni cigana ũna cia Firauni ciĩtĩkĩrio ciume bũrũri ũcio. Hatarĩ nganja Musa nĩ aabataraga ũmĩrĩru.—Ndar. 12:3; Ahib. 11:27.
it-2 436 kĩb. 4
Musa
Ũmĩrĩru na wĩtĩkio nĩ ciabataranagia nĩguo mũndũ athiĩ harĩ Firauni. No kũgerera hinya wa Jehova tu na ũteithio wa roho wake Musa na Haruni maangĩahotire kũrũta wĩra ũrĩa maahetwo. Ta hũũra mbica ũrĩa nyũmba ya Firauni yatariĩ, ũrĩa warĩ mũthamaki wa ũthamaki ũrĩa warĩ na hinya biũ mahinda-inĩ macio. Kwaiyũirũo nĩ riri, Firauni mũthamaki mwĩtĩi aarĩ kũu na oonagwo arĩ ta ngai, athiũrũrũkĩirio nĩ ataarani ake, anene a mbũtũ ciake, arangĩri, na ngombo ciake. Makĩria ma ũguo, kwarĩ na atongoria a ndini, na athĩnjĩri-ngai arĩa maarĩ ago arĩa maakararagia Musa. Andũ acio nĩo maarĩ anene mũno kuuma harĩ Firauni wathani-inĩ wake. Marĩ othe maabataraga gũkorũo mwena wa Firauni nĩguo manyite mbaru ngai cia Misiri. Musa na Haruni maathire mbere ya Firauni maita maingĩ na Firauni oomagia ngoro o hĩndĩ tondũ nĩ aatuĩte itua rĩa kwaga kũrekereria Ahibirania acio maarĩ ngombo rungu rwa wathani wake. Thutha wa kwanĩrĩra ihũũra rĩa kanana, Musa na Haruni nĩ maingatirũo mehere mbere ya Firauni, na thutha wa ihũũra rĩa kenda makĩrũo matikanone ũthiũ wa Firauni rĩngĩ tondũ mangĩekire ũguo no gũkua.—Tham 10:11, 28.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
w95 9/1 11 kĩb. 11
Aira a Kũmenereria Ngai ya Maheeni
11 Rĩrĩa Aisiraeli maarĩ Misiri, Jehova aatũmire Musa athiĩ kũrĩ Firauni na akĩmwĩra: “Thiĩ kũrĩ Firauni, nĩ gũkorũo nĩ ndĩmwĩtĩkĩrĩtie omie ngoro o na ngetĩkĩria ndungata ciake ciũmie ngoro, nĩgetha ninge ciama ici ciakwa akĩĩyonagĩra, ningĩ nĩgetha mũkeeraga ariũ anyu o na ariũ a ciana cianyu ũhoro wa mahũũra marĩa ndareheire Misiri na ciama iria ndaringire gatagatĩ-inĩ kao; na nĩ mũkũmenya atĩ niĩ nĩ niĩ Jehova.” (Thama 10:1, 2) Aisiraeli nĩ mangĩerire ciana ciao ũhoro wa ciĩko cia Jehova cia hinya. Ciana ciao nacio nĩ ingĩerire ciana ciacio, na kwoguo ũndũ ũcio nĩ ũngĩakinyanĩirio kuuma rũciaro nginya rũrĩa rũngĩ. Nĩ ũndũ ũcio, ciĩko cia Jehova cia magegania ingĩatũũrire iririkanagwo. O na ũmũthĩ, aciari nĩ maheetwo wĩra wa kũhunjĩria ciana ciao.—Gũcokerithia Maathani 6:4-7; Thimo 22:6.
it-1 783 kĩb. 5
Thama
Kwoguo nĩ ũndũ wa Jehova kuonania hinya wake na njĩra ya magegania nĩ aatũgĩririe rĩĩtwa rĩake na akĩhonokia Aisiraeli. Marĩ mwena wa Irathĩro wa Iria Itune na matarĩ ũndũ ũramekĩra guoya, Musa nĩ aatongoririe Aisiraeli na rwĩmbo, nake mwarĩ wa nyina Miriamu, ũrĩa warĩ mũnabii, akĩoya manyanga na agĩtongoria atumia othe arĩa maarĩ na manyanga magĩthũngũthaga, makamũkĩria arũme. (Tham 15:1, 20, 21) Rĩu Aisiraeli nĩ meehereire thũ ciao biũ. Rĩrĩa mooimaga Misiri matingĩekirũo ũũru nĩ mũndũ kana nyamũ, o na gũtirĩ ngui yamakũgĩire. (Tham 11:7) O na gũtuĩka ibuku rĩa Thama rĩtigwetete atĩ Firauni nĩ aathiĩte iria-inĩ hamwe na mbũtũ ciake na akĩniinwo, Thaburi 136:15 yugaga atĩ Jehova “nĩ aaikirie Firauni hamwe na mbũtũ yake thĩinĩ wa Iria Itune.”
JULAĨ 27–AGOSTI 2
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | THAMA 12
“Ũrĩa Akristiano Mangĩĩruta Kuumana na Pasaka”
w07 1/1 20 kĩb. 4
“Ũrĩkoragwo Ũiyũirũo nĩ Gĩkeno”
4 Jesu aakuire Nisani 14 mwaka wa 33 M.M. Thĩinĩ wa Isiraeli, Nisani 14 warĩ mũthenya wa gĩkeno wa gũkũngũĩra Pasaka. O mwaka, mũthenya ũcio, andũ a famĩlĩ nĩ maarĩanagĩra hamwe na nĩ gwakoragwo na kagondu gatarĩ na kaũgũ. Na njĩra ĩyo, nĩ maaririkanaga itemi rĩrĩa thakame ya gatũrũme yahingirie harĩ kũhonokia marigithathi ma Aisiraeli rĩrĩa mũraika ooragire marigithathi ma Amisiri mũthenya wa Nisani 14, 1513 M.M.M. (Thama 12:1-14) Gatũrũme ga Pasaka kaarũgamĩrĩire Jesu, ũrĩa mũtũmwo Paulo ooigire ũũ igũrũ rĩake: “Kristo gatũrũme gaitũ ga Pasaka, nĩ arutĩtwo igongona.” (1 Akorintho 5:7) O ta thakame ya gatũrũme ga Pasaka, thakame ya Jesu ĩrĩa yaitirũo nĩ ĩheaga andũ aingĩ mweke wa kũhonokio.—Johana 3:16, 36.
it-2 583 kĩb. 6
Pasaka
Maũndũ mamwe megiĩ gĩkũngũĩro gĩa Pasaka nĩ maahingirio nĩ Jesu. Ũndũ ũmwe wahingirio, nĩ atĩ thakame ĩrĩa yahakĩtwo nyũmba-inĩ Misiri nĩ yahonokirie marigithathi matikaniinwo nĩ mũraika. Paulo eetaga Akristiano aitĩrĩrie maguta kĩũngano kĩa marigithathi (Ahi 12:23), na ageta Kristo mũkũũri wao kũgerera thakame yake. (1The 1:10; Ef 1:7) Gũtirĩ ihĩndĩ rĩa gatũrũme ka Pasaka rĩagĩrĩirũo kuunwo. Nĩ kwarathĩtwo atĩ gũtirĩ ihĩndĩ o na rĩmwe rĩa Jesu rĩngĩoinirũo, na ũndũ ũcio nĩ wahingire rĩrĩa aakuire. (Thb 34:20; Joh 19:36) Kwoguo, Pasaka ĩrĩa Ayahudi maakũngũyagĩra kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ yarĩ ũmwe wa maũndũ marĩa watho waheanĩte marĩ kĩĩruru kĩa maũndũ marĩa maarĩ moke, na meendaga kuonania ũhoro wa Jesu Kristo, “gatũrũme ka Ngai.”—Ahi 10:1; Joh 1:29.
it-2 582 kĩb. 2
Pasaka
Mahũũra marĩa ikũmi maakorire Amisiri moonanirie gũtuĩrũo kwa ngai cia Misiri, na makĩria ihũũra rĩa ikũmi rĩrĩa rĩoragire marigithathi mothe. (Tham 12:12) Tondũ ndũrũme yoonagwo ĩrĩ kĩndũ gĩtheru harĩ ngai yetagwo Ra, kũhaka thakame ya gatũrũme ka Pasaka mĩrango-inĩ kũngĩonekire kũrĩ kũruma ngai ĩyo nĩ Amisiri. Ningĩ ndegwa o nayo yarĩ theru, kwoguo kũũragwo kwa ndegwa ya irigithathi nĩ kũngĩahutirie ngai yetagwo Osiris. Firauni oonagwo arĩ mũriũ wa ngai ĩyo yetagwo Ra. Gĩkuũ kĩa mũriũ wa irigithathi wa Firauni kĩngĩonanirie atĩ ngai ya Ra na Firauni nĩ maagithĩtio hinya.
it-1 504 kĩb. 1
Igomano
Ũndũ ũmwe wa mwanya wĩgiĩ “igomano nyamũre” nĩ atĩ andũ matiaagĩrĩirũo kũruta wĩra wa mĩnoga hĩndĩ yacio. Kwa ngerekano, mĩthenya ya mbere na ya mũgwanja ya Gĩathĩ kĩa Mĩgate Ĩtarĩ Mĩimbie yakoragwo ĩrĩ ya “igomano nyamũre,” na Jehova ooigĩte ũũ igũrũ rĩayo: “Gũtirĩ wĩra wagĩrĩire kũrutwo mĩthenya-inĩ ĩyo. Ĩndĩ no mũhaarĩrie kĩrĩa tu mũndũ arabatara kũrĩa.” (Tham 12:15, 16) O na kũrĩ ũguo, hĩndĩ ya “igomano nyamũre,” athĩnjĩri-Ngai maakoragwo na wĩra mũingĩ wa kũrutĩra Jehova magongona (Ala 23:37, 38), na matiakoragwo moinĩte watho wa kwaga kũruta mawĩra. Mahinda macio matiakoragwo marĩ ma andũ gũikara o ũguo matarĩ ũndũ mareka, no maakoragwo marĩ ma gwĩka maũndũ ma kĩĩroho. Hĩndĩ ya Thabatũ ya o kiumia, andũ nĩ maacemanagia nĩ ũndũ wa ũthathaiya na kũrutwo. Nĩ moohĩgaga nĩ ũndũ wa gũthomerũo na kũrutwo Kiugo kĩa Ngai, o ta ũrĩa gwacokire gwĩkagwo thunagogi-inĩ thutha ũcio. (Atũ 15:21) Nĩ ũndũ ũcio, o na gũtuĩka andũ matiarutaga wĩra wa mĩnoga hĩndĩ ya Thabatũ kana ya “igomano nyamũre,” nĩ maahũthagĩra mahinda macio kũhoya na gwĩcũrania ũhoro wa Mũũmbi na mĩoroto yake.