Kala wa amenwa mokati koshiwana shaKalunga
‘Onda hala ndi ku fimaneke meongalo linene.’ — EPS. 35:18.
1-3. (a) Oshike tashi dulu okutwala Ovakriste vamwe moshiponga shopamhepo? (b) Oshiwana shaKalunga otashi dulu okumona eameno peni?
FIMBO Joe nomukulukadi waye va li mefudo, ova li va ka yowa mefuta omo mu na eeshi di na omaluvala aeshe nodomaunene aeshe koitukulwa oko ku na oupyu. Ova li tava yoo ve na oinima yokufudifa va yuka komesho opo va hafele ewapalo lokoshi yomeva. Eshi va li va fika poima opo pe na omeva male unene, omukulukadi waJoe okwa ti: “Ohandi diladila kutya ohatu i unene moule.” Joe okwa li a nyamukula a ti: “Ino lipula nasha, ame ondi shii osho handi ningi.” Joe ota dimbuluka eshi a li te lipula diva konima yaasho ta ti: ‘Eeshi adishe oda yuka peni?’ Opo nee okwa li a haluka eshi a mona kutya omolwashike ponhele opo pa li pehe na eeshi. Eshi a tala komesho yaye, okwa li taku di oshi inenenene ya nyika oshiponga hai ifanwa oShark ya yuka muye. Pomhito oyo okwa li e li moshiponga neenghono, ndele eshi pokati kaye noshi oyo pa li ashike oshinano shinini, oshi oya li ya tanauka ndele tai i neendjila dayo.
2 Omukriste wonhumba otashi dulika a kale a hokwa neenghono oinima ihokwifa oyo i li monghalelo yoinima yaSatana, ngaashi omalihafifo, oilonga nosho yo oiniwe nopehe na okudidilika kutya okwa yuka moshiponga. Joe, oo e li omukulunhuongalo Omukriste okwa ti: “Oshimoniwa shange oshe linyengifa nge ndi diladile kombinga yovanhu ovo hatu endafana navo. Yowa poima opo pa amenwa nopahafifa, sha hala okutya, kala meongalo.” Ino yowa momeva male opafaneko, oo taa dulu oku ku tukula ko keongalo ndele to i moshiponga. Ngeenge owa didilike kutya owe litongola ko keongalo, endelela diva u hovele okweendafana neongalo, molwaashi ngeenge ino ninga ngaho, oto tula oupamhepo woye moshiponga.
3 Ounyuni wonena ou li onhele ya nyika oshiponga kOvakriste. (2 Tim. 3:1-5) Satana oku shii kutya oku na ko okafimbo kaxupi kongaho nokwa hala okuxwaka po ovo vehe li oupafi. (1 Pet. 5:8; Eh. 12:12, 17) Ndele nande ongaho, otwa amenwa molwaashi Jehova okwe tu pa eongalo lopaKriste omo hatu dulu okukala twa amenwa pamhepo nokukaleka po ekwatafano letu naye.
4, 5. Ovanhu vahapu ove udite ngahelipi kombinga yonakwiiwa yavo, nomolwashike?
4 Omahangano omounyuni ohaa yandje eameno la ngabekwa, kutya nee olopalutu ile olopamaliudo. Ovanhu vahapu ove wete eameno lavo lopalutu li li moshiponga omolwekaulonyanga, elongifo leenghono, oinima ya ninga ondilo nosho yo omaupyakadi e na sha nomudingonoko. Ovanhu aveshe ohava hangwa komaupyakadi oo haa etifwa koukulupe nosho yo kokuhe na oukolele. Nokuli naavo ve na oilonga, omaumbo, oimaliwa ihapu nosho yo oukolele muwa, otashi dulika tave lipula kutya oinima oyo otava ka kala ve i na fiyo onaini.
5 Ovanhu vahapu kave udite va amenwa pamaliudo. Shinyikifa oluhodi, ovanhu vahapu ovo va li ve lineekela kutya otava ka mona ombili netulumuko mohombo nosho yo momaukwaneumbo avo, inava mona osho va li va teelela. Oku shi popya meityo lopamhepo, ovanhu vahapu ovo hava i keengeleka ova ngwangwana, nova limbililwa shi na sha newiliko olo hava pewa. Ovanhu ovo osho hava kala ve udite ngaho, unene tuu ngeenge tava diladila kombinga yelihumbato nokomahongo ehe li pamishangwa ovawiliki vomalongelokalunga avo. Nomolwaasho, ovanhu vahapu ove udite kutya oshixwepo ashike okulineekela mounongononi nosho yo mekwafo nomomadiladilo mawa ovanhu vakwao. Hano itashi kumwifa eshi ovanhu ovo ve tu dingilila ve udite vehe na eameno nandenande ile va hoolola ashike okuhadiladila unene kombinga yonakwiiwa yavo.
6, 7. (a) Eyooloko lilipi li li pokati kovanhu ovo hava longele Kalunga nosho yo ovo ihave mu longele? (b) Ohatu ka kundafana kombinga yashike?
6 Ovanhu ovo ve li oshitukulwa sheongalo lopaKriste ove na etaleko la yooloka ko kwaalo lovanhu ovo vehe li meongalo lopaKriste. Nonande oshiwana shaJehova nasho ohashi hangwa keenghalo nosho yo komaupyakadi oo haa hange ovanhu aveshe, ohashi linyenge monghedi ya yooloka ko kuyavo. (Lesha Jesaja 65:13, 14; Malakia 3:18.) Omolwashike mbela? Omolwaashi Ombibeli oye tu yelifila nawa kombinga yeenghalo odo tu li mudo, noye tu kwafela tu dule okuungaunga nomashongo nosho yo omaupyakadi omonghalamwenyo. Onghee hano, ihatu kala hatu lipula unene shi na sha nonakwiiwa. Okukala ovalongeli vaJehova otashi tu amene kokutomhafana kuhe li pandunge nokuhe li pamishangwa, oinima inai koshoka paenghedi nosho yo oilanduliko oyo hai etifwa koinima ya tya ngaho. Mepingafano novanhu vakwao, oilyo yeongalo lopaKriste ohai kala i na omitima da ngungumana. — Jes. 48:17, 18; Fil. 4:6, 7.
7 Mepingafano naavo ihava longele Jehova, ope na oihopaenenwa yonhumba oyo tai dulu oku tu kwafela tu diladile kombinga yeameno olo ovalongeli vaye ve na. Oihopaenenwa ya tya ngaho otai dulu oku tu linyengifa tu konakone okutomhafana nosho yo eenghedindjikilile detu notu tale ngeenge ohatu tula ngoo moilonga pauyadi omayele aKalunga, oo a nuninwa oku tu amena. — Jes. 30:21.
“Hanga eemhadi dange da punduka”
8. Ovapiya vaJehova ove na alushe okuninga shike?
8 Okudja nale mondjokonona yovanhu fiyo okunena, ovanhu ovo va hoolola okulongela Jehova nokudulika kuye ohava henuka okukala noukaume wopofingo novanhu ovo ihave mu longele. Jehova okwa popya kutya otapa ka kala outondwe pokati kovalongeli vaye nosho yo ovo hava landula Satana. (Gen. 3:15) Molwaashi oshiwana shaKalunga ohashi dulika filufilu komafinamhango a nwefwa mo kuKalunga, ohashi lihumbata monghedi ya yooloka ko kwaayo yovanhu ovo ve shi dingilila. (Joh. 17:15, 16; 1 Joh. 2:15-17) Ashike ihashi kala alushe shipu okuninga ngaho. Ovapiya vaJehova vamwe omafimbo amwe ova li va limbililwa kombinga yomauwa oo haa di mokukala nonghalamwenyo yeliyambo.
9. Omushangi wEpsalme 73 okwa li te lipula shi na sha nashike?
9 Umwe womovapiya vaJehova oo a li te lipula shi na sha nongeenge okwa ninga ngoo omatokolo e li pandunge, okwa li omushangi wEpsalme 73, oo tashi dulika a li umwe womoludalo laAsaf. Omupsalme oo okwa li a pula kutya omolwashike ovakolokoshi luhapu hava kala va fa tave shi endifa nawa, va hafa nova hepuluka ofimbo vamwe ovo tava kendabala okulongela Kalunga hava hangwa komayeleko nosho yo komaudjuu. — Lesha Epsalme 73:1-13.
10. Omolwashike sha fimana okulipula pauhandimwe kombinga yoinima oyo omupsalme umwe a li te lipula?
10 Mbela ope na efimbo limwe olo naave wa li to lipula omapulo a fa oo a li a pulwa komupsalme? Ngenge osho, ino kala unene u udite u na etimba ile u kale to diladila kutya kuna vali eitavelo. Ovapiya vaJehova vahapu, mwa kwatelwa vamwe ovo Jehova a longifa okushanga Ombibeli, ova li ve lipula omapulo a tya ngaho. (Job 21:7-13; Eps. 37:1; Jer. 12:1; Hab. 1:1-4, 13) Aveshe ovo va hala okulongela Jehova ove na okudilonga va mana mo nokutambula ko enyamukulo lepulo eli tali ti: Mbela okulongela Kalunga nokudulika kuye oku li ngoo oshinima sha denga mbada? Osho osha kwatela mo omhata oyo ya li ya pendulwa kuSatana moshikunino shaEden. Epulo la tya ngaho ola fimanenena momhata i na sha nounamapangelo weshito alishe. (Gen. 3:4, 5) Onghee hano, oshiwa kufye atusheni okukonakona shi na sha naasho omupsalme a li a pula. Mbela otu na okutwila ondubo ovakolokoshi ovalinenepeki ovo hava monika va fa tave shi endifa nawa monghalamwenyo? Mbela otu na ‘okupunduka,’ sha hala okutya, okweefa po okulongela Jehova nokulandula ondjila yovanawii? Satana osho naanaa a hala tu ninge ngaho.
11, 12. (a) Oshike sha li sha kwafela omupsalme a dje momalimbililo, naasho otashi tu hongo shike? (b) Oshike she ku kwafela u fike pexulifodiladilo la faafana naali lomupsalme?
11 Oshike sha li sha kwafela omupsalme a dje momalimbililo? Nonande okwa li a dimina kutya hanga okwa yapuka mo moshili, etaleko laye ola li la lunduluka eshi a li a ya ‘kouyapuki waKalunga,’ sha hala okutya, eshi a li ta endafana novanhu ovo ve na oupamhepo muwa ketwali ile kotembeli yaKalunga nosho yo eshi a li a dilonga kombinga yelalakano laKalunga. Opo nee omupsalme okwa li a tokola kutya ina hala oku ka mona oilanduliko ya fa oyo tai ka hanga ovakolokoshi. Okwa li a mona kutya eenghatu nosho yo omatokolo ovakolokoshi okwe va tula “pomufenu.” Omupsalme oo okwa li a didilika kutya aveshe ovo hava fiye po Jehova omolwelihumbato inali koshoka, ohava mono exulilo ‘lihalukifa,’ ofimbo Jehova ha kwafele ovo tave mu longele. (Lesha Epsalme 73:16-19, 27, 28.) Nopehe na omalimbililo, naave owa mona oushili woshinima osho. Okukala nonghalamwenyo youkakombolilifa nosho yo okuhenakonasha neemhango daKalunga otashi dulika shi kale tashi monika shihokwifa kuvahapu, ndele itava dulu okuhenuka oilanduliko ii yeenghatu da tya ngaho. — Gal. 6:7-9.
12 Oshike vali hatu lihongo moshimoniwa shomupsalme? Omupsalme okwa li a mona kutya oshi li eameno okukala mokati koshiwana shaKalunga nohashi kwafele omunhu a kale ta diladila pandunge. Okwa li a hovela okutomhafana pandunge eshi a li a ya konhele yokulongela Jehova. Sha faafana kunena, nafye ohatu dulu okumona ovayandjimayele ovanaendunge nokuhafela eendja diwa dopamhepo pokwoongala kweongalo. Onghee hano, omolwetomheno liwa eshi Jehova a lombwela ovapiya vaye va kale hava i kokwoongala kwopaKriste molwaashi oko tava ka tuwa omukumo nokukwafelwa va katuke pandunge. — Jes. 32:1, 2; Heb. 10:24, 25.
Hoolola ookaume pandunge
13-15. (a) Dina okwa li a ningilwa shike, naasho otashi tu hongo shike? (b) Omolwashike okweendafana nOvakriste vakwetu ku li eameno?
13 Ope na oshihopaenenwa shimwe shaDina, omonakadona waJakob, oo a li a ya moupyakadi wa kwata moiti omolwokweendafana novanhu vomounyuni. Ehokololo laGenesis li na sha naDina ola popya kutya okwa li ha endafana pandjikilile novakainhu ovanyasha Ovakanaan vomoshitukulwa omo mwa li oukwaneumbo wavo. Ovakanaan kava li ve na omifikamhango dopaenghedi da denga mbada ngaashi ovalongeli vaJehova. Ovalafululi voinima ova mona kutya eenghedi dOvakanaan oda li da ningifa oshilongo shavo shi kale shi yadi elongelo loikalunga, oluhaelo, omilele da nyata da pamba elongelokalunga nosho yo elongifo leenghono. (Ex. 23:23; Lev. 18:2-25; Deut. 18:9-12) Dimbuluka oilanduliko oyo ya li ya hanga Dina omolwokweendafana novanhu ovo.
14 Omulumenhu umwe womoshitukulwa shooDina, wedina Sikem, oo kwa tiwa kutya okwa li a “fimana komesho yovakwao meumbo laxe,” okwa li a mona Dina ndele ‘te mu kwata nokunangala naye nokwe mu fininika.’ (Gen. 34:1, 2, 19) Oshinima osho kashinyikifa tuu oluhodi! Mbela oto diladila kutya Dina okwe lipulile kutya onaka ningilwe oshinima sha tya ngaho? Otashi dulika Dina okwa li ashike a panga oukaume novanyasha vomoshitukulwa, ovo a li ta diladila kutya inava nyika oshiponga, ndele nande ongaho, Dina okwa li a kengelelwa filufilu.
15 Ehokololo olo otali tu hongo shike? Otali tu hongo kutya itatu dulu ashike okukala hatu endafana naavo vehe fi ovaitaveli ndele hatu kala inatu hangwa koilanduliko inyikifa oluhodi. Omishangwa otadi ti kutya “ookaume [vai] otava nyono po eenghedi diwa.” (1 Kor. 15:33) Mepingafano naasho, okweendafana novaitaveli vakweni otaku ke ku kwafela u diinine omifikamhango dopaenghedi da denga mbada noto ka kala alushe u hole Jehova. Eendafano liwa la tya ngaho otali ke ku twa omukumo u katuke pandunge. — Omayel. 13:20.
‘Omwe liyelifa’
16. Omuyapostoli Paulus okwa li a popya shike shi na sha novanhu vamwe vomeongalo laKorinto?
16 Eongalo lopaKriste ola kwafela vahapu va efe po eenghedindjikilile da nyata. Eshi omuyapostoli Paulus a li a shangela eongalo laKorinto onhumwafo yaye yotete, okwa li a pandula omolwomalunduluko oo Ovakriste ovo va li va ninga opo va kale metwokumwe nomifikamhango daKalunga. Vamwe ova li ovahaeli, ovalongeli voikalunga, ovanyoni vohombo, omashenge, ovalunga, eengholwe nosho tuu, ndele Paulus okwa li e va lombwela a ti: “Ndelenee nye mwe liyelifa.” — Lesha 1 Ovakorinto 6:9-11.
17. Okukala metwokumwe nomifikamhango dOmbibeli okwa lundulula ngahelipi onghalamwenyo yovanhu vahapu?
17 Ovanhu ovo vehe na eitavelo ihava wilikwa komafinamhango opandunge. Ohava landula eendjila davo vene ile va kufe ombinga meenghedi inadi koshoka daavo ve va dingilila, ngaashi vamwe vomuKorinto shonale va li va ninga fimbo inava ninga ovaitaveli. (Ef. 4:14) Ndele eshiivo lashili lokushiiva Eendjovo daKalunga nosho yo omalalakano aye oli na eenghono okulundulula okukalamwenyo kwovanhu ovo tava tula moilonga osho tave lihongo. (Kol. 3:5-10; Heb. 4:12) Ovanhu vahapu kunena ovo va ninga oilyo yeongalo lopaKriste otava dulu oku ku lombwela kutya fimbo va li inave lihonga omifikamhango douyuki daJehova noku di tula moilonga, ova li ve na onghalamwenyo inai koshoka nokava li ve na ehafo lasha. Ova mona ashike ombili eshi va hovela okweendafana noshiwana shaKalunga nokukala metwokumwe nomafinamhango Ombibeli.
18. Omunyasha umwe okwa li a ya monghalo ya tya ngahelipi, naasho otashi ulike shike?
18 Ovanhu vamwe ovo va li va tokola okufiya po eongalo lopaKriste paife otave lipe oushima neenghono omolwonghatu oyo va li va katuka. Omumwameme umwe wedina Tanya okwa ti kutya okwa “putukila moshili,” ndele eshi a li e na omido 16, okwa li a fiya po eongalo opo a “ka landule omaheka ounyuni.” Imwe yomoilanduliko oyo Tanya a li a mona oyo okumita nosho okulikufa edimo. Tanya okwa ti: “Omido nhatu odo nda kala ndihe li meongalo oda etela nge ouyahame wopamaliudo oo itau di po vali. Oshinima shimwe osho itandi dimbwa oshosho kutya onda dipaa okaana kange inaka dalwa. . . . Onda hala okulombwela ovanyasha aveshe ovo va hala oku ka makela ounyuni, nande oule ashike wokafimbo, kutya: ‘Inamu shi hetekela nandenande!’ Otashi dulika shi kale shihafifa pehovelo, ndele ohashi etele omunhu oilanduliko inyikifa oluhodi neenghono. Mounyuni ito likola mo ouwa washa. Ame ondi shi shii molwaashi omo nda li. Kaleni mehangano laJehova molwaashi omo ashike tamu dulu okumona ehafo.”
19, 20. Eongalo lopaKriste ohali yandje eameno lilipi, nongahelipi?
19 Diladila ashike kutya ngeno oto ka kala monghalo ya tya ngahelipi ngeno ou dje mo monghalo ya amenwa yeongalo lopaKriste. Vahapu ovo tava dimbuluka nghee onghalamwenyo yavo ya li yongaho eshi va li inava tambula ko oshili, inava hala nokuli okudiladila kombinga yayo. (Joh. 6:68, 69) Oto ka kala wa amenwa koiponga nokomaupyakadi oo e li apeshe mounyuni ou waSatana ngeenge owa twikile okukala u na ekwatafano lopofingo novamwaxo novamwanyoko vopamhepo. Okukala ho endafana navo nosho yo okukala pokwoongala nopehe na okufaula otaku ke ku dimbulukifa alushe kutya oshi li pandunge okukala metwokumwe nomifikamhango daJehova douyuki notashi ke ku ladipika u kale metwokumwe nado. Ngaashi omupsalme umwe a li a ninga, naave ou na omatomheno mawa ‘okufimaneka Jehova meongalo linene.’ — Eps. 35:18.
20 Ovakriste aveshe omafimbo amwe ohava piti meenghalo didjuu di lili noku lili odo hadi yeleke oudiinini wavo. Ndele otashi dulika va kale ashike va pumbwa umwe e va kwafele opo va ninge osho sha yuka. Mbela oshike ove nosho yo eongalo alishe tali dulu okuninga po opo tu kwafele ovaitaveli vakwetu ngeenge ve li meenghalo didjuu? Oshitukulwa tashi landula otashi ka kundafana kombinga yanghee to dulu okukala to ‘hekeleke nokutunga’ ovamwaxo. — 1 Tes. 5:11.
Oto nyamukula ngahelipi?
• Oshike twe lihonga moshimoniwa shomushangi wEpsalme 73?
• Oshimoniwa shaDina otashi tu hongo shike?
• Omolwashike to dulu okukala wa amenwa meongalo lopaKriste?
[Omafano pepandja 9]
Yowa poima opo pa amenwa; kala meongalo!