Diinina Ehongo Lakalunga
“Nomutima woye aushe lineekela Omwene, ino liameka keendunge doye mwene. Mu shiiva meendjila doye adishe, opo nee Ye ota ka lalakanifa omalila oye.”—OMAYELETUMBULO 3:5, 6.
1. Ongahelipi paife hatu dulu okumona ounongo wopanhu noupu shi dulife nale?
PEFIMBO lopaife, mounyuni aushe omu na konyala oifokundaneki yefiku keshe i fike po 9 000. Omudo keshe mOilongo yaHangana ohamu nyanyangidwa omambo mape e fike po 200 000. Patengeneko limwe, muMarsa 1998, opa li pe na omapandja e fike konyala peemiliyona 275 omo to dulu okumona omauyelele okupitila momakwatafano omokombiyuta haku tiwa Internet. Omivalu edi otaku popiwa kutya otadi kulu nouhapu u fike pomapandja omamiliyona 20 komwedi. Ovanhu paife otava dulu okumona ouyelele moshinima keshe shi dulife nale. Nande meemhito da tya ngaha mu na omauwa onhumba, omauyelele a tya ngaha a pitilila otaa etifa omaupyakadi.
2. Omaupyakadi elipi taa dulu okukala oshidjemo shokumona omauyelele a pitilila?
2 Ovanhu vamwe ova pikwa komauyelele, mokupalula ehalo ihali kuta lokukala nomauyelele e li pefimbo omanga tava nigilike oinima oyo ya fimana unene. Vamwe ohava mono omauyelele e na sha noinima ya kitakana nohave litale ko nee ve li ookatokote. Ohava dulu okuninga omatokolo manene e likolelela ashike keudeko la ngabekwa, oo taa dulu oku va ehameka ile a ehameke vamwe. Naasho hashi kala po luhapu oshiponga shokutwalwa momauyelele oipupulu. Luhapu ihapa kala onghedi i shii okulineekelwa omo taku dulu okumonika kutya omauyelele aa mahapumahapu oku li mondjila nokwa yeleka.
3. Omalondwelo elipi e na sha nokushikula ounongo wopanhu taa hangika mOmbibeli?
3 Okatalekonawa oko oukwatya wovanhu oo wa dja nale. Oshiponga shokuhepeka efimbo lihapu momalalakano okumona omauyelele aa e he na oshilonga ile mayahameka nokuli osha monika mo nale pefimbo lohamba Salomo. Oya ti: “Kala oupafi. Okushanga [omambo mahapu, OB-1986] kaku nexulilo; nokulipyakidila unene nokulesha otaku lolokifa olutu.” (Omuudifi 12:12) Konima yomafelemido omuyapostoli Paulus okwa shangela Timoteus ta ti: “Tuvikila nokudiinina eshi we shi pewa, ove yepa omapopyaano a nyata noongaho neemhata doipupulu hadi tiwa eshiivo vati, eshiivo eli la itavelwa kuvamwe, ava ve liteeka eitavelo.” (1 Timoteus 6:20, 21) Heeno, Ovakriste kunena ove na okuhenuka ve he liyandje komadiladilo mayahameka.
4. Onghedi imwe ilipi omo hatu dulu okuulika elineekelo letu muJehova osho yo momahongo aye?
4 Oshiwana shaJehova otashi ningi yo nawa ngeenge tashi pwilikine keendjovo dOmayeletumbulo 3:5, 6 odo tadi ti: “Nomutima woye aushe lineekela Omwene, ino liameka keendunge doye mwene. Mu shiiva meendjila doye adishe, opo nee Ye ota ka lalakanifa omalila oye.” Okulineekela muJehova osha kwatela mo yo okweekelashi ediladilo keshe olo itali tu kumwe nEendjovo daKalunga, kutya nee otali di mokutomhafana kwetu vene ile omokutomhafana kwovanhu vakwetu. Opo tu amene oupamhepo wetu, okudeula eenghono detu dokuuda ko okwa fimana unene opo tu dule okumona mo omauyelele oo mayahameka noku a ekelashi. (Ovaheberi 5:14) Natu ka kundafane kombinga yadimwe domeedjo domauyelele a tya ngaho.
Ounyuni oo u li mepangelo laSatana
5. Odjo imwe yomadiladilo mayahameka ilipi po, nolyelye e li omuxwaxwameki wayo?
5 Ounyuni oo odjo inene yomadiladilo mayahameka. (1 Ovakorinto 3:19) Jesus Kristus okwa ilikana Kalunga shi na sha novahongwa vaye: “Ihandi indile u va kufe mo mounyuni ou, ndele u va amene [kOmunawii, OB-1986].” (Johannes 17:15) Okwiilikana kwaJesus opo ovahongwa vaye va amenwe ‘molwOmunawii’ otaku ulike kenwefemo olo Satana e na mounyuni. Okukala kwetu tu li Ovakriste kuko vene itaku tu kelele komanwefemo ounyuni ou. Johannes okwa shanga ta ti: “Ofye otu shi shii, ofye ovomuKalunga, nounyuni aushe ou li mepangelo lomunawii.” (1 Johannes 5:19) Unene tuu moshitukulwa eshi shaxuuninwa shomafiku axuuninwa, oshi na okukala sha teelelwa Satana neendemoni daye va ka mbwabwinge ounyuni nomauyelele avo mayahameka.
6. Ongahelipi omalihafifo ounyuni taa dulu okweeta okuhenakonasha kwopaenghedi?
6 Okwa teelelwa yo kutya amwe omomauyelele aa mayahameka otaa ka monika a fa e he fi mayahameka. (2 Ovakorinto 11:14) Tala ashike pashihopaenenwa komalihafifo ounyuni, momauliko oTV, eekino, omusika noishangomwa. Vahapu otava dimine kutya oikando noikando, omaludi amwe omalihafifo otaa xumifa komesho oilonga ii, ngaashi onyata yoipala, elongifo leenghono nosho yo elongifo loingangamifi. Ovo opo tava mono oshikando shotete oludi lomalihafifo a xutuka a tya ngaha, otashi dulika va haluke. Ndele oku a tala oikando noikando otaku dulu okuninga omunhu a kale e he na ko nasha. Inatu tala ko nande omalihafifo taa xumifa komesho omadiladilo mayahameka a tya ngaha kutya okwa tambulwa ko ile itaa yahameke.—Epsalme 119:37.
7. Ounongo wopanhu woludi la tya ngahelipi tau dulu okuninipika elineekelo letu mOmbibeli?
7 Tala vali kodjo imwe ya kula yomauyelele mahanauni—oshikungulu shomadiladilo oo a shangwa kovanongononi vamwe osho yo kovahongwanhu ovo tava shongo oushili wOmbibeli. (Yelekanifa Jakob 3:15.) Oitukulwa ya tya ngaha luhapu ohai holoka moifokundaneki ya fimana nosho yo momambo oo e holike apeshe, notai dulu okukanififa elineekelo mOmbibeli. Oohandimwe ohava longifa etumba mokunghundipaleka eenghonopangelo odo di li mEendjovo daKalunga nomapopyo okafekela e he na exulilo. Oshiponga sha faafana osha holokele yo pefimbo lovayapostoli, ngaashi tashi monika sha yela okudja meendjovo domuyapostoli Paulus: “Lungameni, pa ha kale umwe te mu [yulifa] ounongo wovanhu nomapukifo ongaho, te likwatelele meenghedinghulu nomoihovelanghono younyuni, hamuKristus.”—Ovakolossi 2:8.
Ovatondi voshili
8, 9. Ongahelipi oushunimonima tau liulike kunena?
8 Natango ovashunimonima otava dulu okweeta oshiponga shikwao koupamhepo wetu. Omuyapostoli Paulus okwa xunganeka kutya oushunimonima otau ka holoka mwaavo tave liti Ovakriste. (Oilonga 20:29, 30; 2 Ovatessaloniki 2:3) Mewanifepo leendjovo daye, konima eshi ovayapostoli va fya, oushunimonima unene owa twala fiyo ometotepo lOukwakriste. Kunena, kaku na oushunimonima unene tau hangika mokati koshiwana shaKalunga. Ndele nande ongaho, oohandimwe vamwe ove tu fiya po, novamwe vomuvo ova tokola okukala tava lundile Eendombwedi daJehova okupitila mokutandavelifa omauyelele oipupulu. Vamwe po otava longele kumwe neengudu dimwe mokuunganeka epataneko okupataneka elongelokalunga la yela. Mokuninga ngaho, otave liameke kombinga yomushunimonima munene, Satana.
9 Ovashunimonima vamwe otava longifa unene eenghedi di lili naku lili dopamakwatafano, mwa kwatelwa Internet mokutandavelifa omauyelele oipupulu kombinga yEendombwedi daJehova. Oshidjemo, eshi ovanhu ovo ve na omitima diwa tava ningi omakonakono e na sha nomahongo etu, otashi dulika ve litwe momitotolombo da tya ngaha doushunimonima. Nokuli nEendombwedi dimwe ode liyandja komauyelele mayahameka a tya ngaha inadi shi shiiva. Kakele kaasho, ovashunimonima omafimbo amwe ohava kufa ombinga meeprograma dotelevisi ile doradio. Onghatu ilipi iwa okukatuka moshinima eshi?
10. Eenghatu dilipi diwa okukatuka omolwomitotolombo doushunimonima?
10 Omuyapostoli Johannes okwa lombwela Ovakriste opo va ha tambule ovashunimonima momaumbo avo. Okwa shanga ta ti: “Ngenge ku na hano ou te uya kunye, ndee ite uya e nelongo eli, inamu mu tambula meumbo, nye inamu mu kunda. Osheshi ou te mu kundu, oye ta kwatafana noilonga yaye ii.” (2 Johannes 10, 11) Okuhenuka opo tu ha kwatafane novatondi va tya ngaha otaku ke tu amena komadiladilo avo mai. Okuliyandja mwene komahongo ovashunimonima okupitila momikalo di lili naku lili dopamakwatafano opashinanena oshi li oshiponga sha faafana naanaa naasho shokushiva ovashunimonima momaumbo etu. Inatu pitika nande okatalekonawa ke tu twale mondjila yoshiponga ya tya ngaha.—Omayeletumbulo 22:3.
Meongalo
11, 12. (a) Oshike sha li odjo yomadiladilo mayahameka meongalo lomefelemido lotete? (b) Ongahelipi Ovakriste vamwe va dopa okudiinina omahongo opakalunga?
11 Tala vali kwaasho tashi dulu yo okukala odjo yomadiladilo mayahameka. Omukriste e liyandja otashi dulika a kulike ondjikilile yokulilonda okupopya omwenyo, nande ite shi ningi nelalakano okuhonga omahongo oipupulu. (Omayeletumbulo 12:18) Omolwonghalo yokuhawanenena kwetu, atusheni omafimbo amwe ohatu nyono nomalaka etu. (Omayeletumbulo 10:19; Jakob 3:8) Doshili, pefimbo lomuyapostoli Paulus, meongalo omwa li vamwe ovo va dopa okupangela omalaka avo noshe va kufifa ombinga mokutwa eemhata di na sha neendjovo. (1 Timoteus 2:8) Omwa li yo vamwe ovo kwa li hava diladila kutya omadiladilo avo oo aeke mawa ku he na vali nova ya nokuli fiyo oponghatu yokushonga eenghonopangelo daPaulus. (2 Ovakorinto 10:10-12) Omhepo ya tya ngaha oya twala momalipumomumwe inaa pumbiwa.
12 Omafimbo amwe eemhata edi ohadi shituka ‘eenhamanana di he noshilonga,’ tadi nyonauna po ombili yeongalo. (1 Timoteus 6:5; Ovagalati 5:15) Shi na sha naava tava etifa eemhata di li ngaha, Paulus okwa shanga ta ti: “Ngenge ope na ou ta nongeke shimwe shilili ndele ita dame meendjovo edi diwa dOmwene wetu Jesus Kristus nomelongo lopatilokalunga, oye ote linenepeke, ye ke na eendunge, ndelenee ota yenwa komapulaapulo eemhata nokomatomhafano muwo tamu di efupa nondubo nomatukafano nomalimbililo [mai].”—1 Timoteus 6:3, 4.
13. Elihumbato lOvakriste vahapu mefelemido lotete ola li ngahelipi?
13 Lao linene, pefimbo lovayapostoli Ovakriste vahapu okwa li ovadiinini nova kala ve litula moshilonga shokuudifa onghundana iwa yOuhamba waKalunga. Ova kala ve lipyakidila nokufiloshisho “eefiye novafiyekadi momaudjuu avo” nova kala tave liamene opo va “ha nyatekwe kounyuni,” inava kala nokuhepeka efimbo lavo neemhata deendjovo di he na oshilonga. (Jakob 1:27) Ova henuka ‘ookaume vai’ nokuli nomeongalo lopaKriste mwoo vene opo va amene oupamhepo wavo.—1 Ovakorinto 15:33; 2 Timoteus 2:20, 21.
14. Ngeenge inatu lungama, ongahelipi okutukulilafana omadiladilo taku dulu ku twale meemhata diyahameka?
14 Sha faafana, eenghalo da hokololwa mokatendo 11 inadi ikilwa momaongalo aeshe Eendombwedi daJehova kunena. Nande ongaho, ohatu ningi nawa ngeenge hatu dimine kutya eemhata da tya ngaha di he na oshilonga otashi dulika di holoke. Doshili, okupopya shi na sha nomahokololo Ombibeli ile okudiladila shi na sha noinima i na sha nounyuni upe wa udanekwa oyo inai hololwa natango. Ndele kashi fi yo epuko okutukulilafana omadiladilo e na sha noinima yopaumwene, ngaashi okudjala nokuliwapeka ile e na sha nehoololo lomalihafifo. Ndelenee, ngeenge otwa kala ashike tu wete kutya omadiladilo etu oo e li mondjila nokukwatela onghone vamwe molwaashi itava tu kumwe nafye, eongalo otashi dulika li hovele okutukauka molwounima vanini. Eendjovo dinini di he fi diyahameka otadi dulu okuninga diyahameka shili.
Okwaamena oshipewa twe shi lineekelelwa
15. ‘Omalongo eendemoni’ otaa dulu oku tu yahameka shi fike peni pamhepo, ndele omayele elipi po taa yandjwa mOmishangwa?
15 Omuyapostoli Paulus ota londwele ta ti: “Omhepo otai popi eendjovo di uditike nawa nokutya, momafiku axuuninwa vamwe otave liteeka po eitavelo, ndee tava ka shikula eemhepo dipukifi nomalongo eendemoni.” (1 Timoteus 4:1) Heeno doshili, omadiladilo mayahameka otaa eta oshiponga. Hano otashi dulu okuudiwa ko eshi Paulus a kunghilila kaume kaye omuholike Timoteus ta ti: “Heeno, Timoteus, tuvikila nokudiinina eshi we shi pewa, ove yepa omapopyaano a nyata noongaho neemhata doipupulu hadi tiwa eshiivo vati, eshiivo eli la itavelwa kuvamwe, ava ve liteeka eitavelo.”—1 Timoteus 6:20, 21.
16, 17. Kalunga okwe tu lineekelela shike, nongahelipi tu na oku shi amena?
16 Ongahelipi hatu dulu okumona ouwa kunena okudja melondwelo eli lopahole? Timoteus okwa li e lineekelelwa oshipewa shiwa—sha hala okutya, oshinima shi na ongushu opo e shi file oshisho noku shi amene. Eshi osha li shike? Paulus ota yelifa ta ti: “Diinina oshihopaelelwa sheendjovo odo diwa we di uda kuame meitavelo nomohole, oyo i li muKristus Jesus. Oshipewa osho shiwa we shi pewa shi diinina mOmhepo Iyapuki, tai kala mufye.” (2 Timoteus 1:13, 14) Heeno, oshipewa osho kwa li she lineekelelwa Timoteus osha kwatela mo ‘eendjovo diwa,’ ‘elongo lopatilokalunga.’ (1 Timoteus 6:3) Metwokumwe neendjovo edi, Ovakriste kunena ova tokola toko opo va amene eitavelo lavo osho yo ongushu yoshili oyo ve li lineekelelwa.
17 Okwaamena osho ve lineekelelwa osha kwatela mo okukulika oinima ngaashi ondjikilile iwa yokukonakona Ombibeli nokudiinina meilikano nosho yo okuningila “aveshe ouwa, ndelenee unene tuu ovo oovakwetu vomeitavelo.” (Ovagalati 6:10; Ovaroma 12:11-17) Paulus ota twikile nokukumaida ta ti: “Lalakanena ouyuki netilokalunga neitavelo nohole nelididimiko noutalonheni. Kondja ekondjo liwa leitavelo, dama omwenyo waalushe we [u] ifanenwa ndele wa hepaulula ehepaululo liwa moipafi yeendombwedi dihapu.” (1 Timoteus 6:11, 12) Okulongifa kwaPaulus omautumbulilo ngaashi “kondja ekondjo liwa” na “lalakanena” otaku shi yelifa nawa kutya otu na okukatuka eenghatu twa tokola toko okuhenuka omanwefemo mayahameka.
Otwa pumbwa eendunge dokuyoolola
18. Ongahelipi hatu dulu okuulika ondjele yopaKriste metaleko letu lokutala ko omauyelele omounyuni?
18 Doshili, mokukondja ekondjo liwa leitavelo, eendunge dokuyoolola oda pumbiwa. (Omayeletumbulo 2:11; Ovafilippi 1:9) Pashihopaenenwa, otashi ka kala shi he li pandjele okweekelashi omauyelele aeshe omounyuni. (Ovafilippi 4:5, NW; Jakob 3:17, NW) Hamadiladilo ovanhu aeshe taa kondjifa Eendjovo daKalunga. Nande ine shi ninga panghedi ya yukilila, Jesus okwa popya kutya ovanhu ovo tava vele ova pumbwa okumona omuhakuli a pyokoka womounyuni. (Lukas 5:31) Nonande onghedi yokuhakula paunamiti oya li konima neenghono pefimbo laJesus, okwa dimina kutya opa li omauwa onhumba oo kwa li taa dulu okumonika okudja mekwafo lomuhakuli. Ovakriste kunena otava ulike ondjele moshinima shi na sha nomauyelele omounyuni, ndele otava kondjo opo ve he liyandje komauyelele keshe oo tashi dulika e va yahameke pamhepo.
19, 20. (a) Ongahelipi ovakulunhuongalo hava katuka neendunge dokuyoolola eshi tava kwafele ovo hava popi oinima i he li pandunge? (b) Eongalo ohali ungaunga ngahelipi naavo tava twikile nokuxumifa komesho omahongo oipupulu?
19 Eendunge dokuyoolola oda pumbiwa yo kovakulunhuongalo ngeenge tava kwafele ovo tava popi oinima i he fi yopandunge. (2 Timoteus 2:7) Omafimbo amwe oilyo yeongalo otashi dulika i wile meemhata doulai nosho yo momatomhafano okafekela. Opo va amene oukumwe weongalo, ovakulunhuongalo ove na okweendelela opo va yandje elitulemo koupyakadi wa tya ngaha. Ndele nande ongaho, ove na okuhenuka va ha diladilile ovamwaxe omadiladilo a puka noitave ke va tala ko ashike divadiva ve li ovashunimonima.
20 Paulus okwa hokolola omhepo omo ekwafo li na okuyandjwa. Okwa ti: “Ovamwatate, omunhu ngenge ta hangika a nyona, opo nee onye ava vopamhepo mu pukululeni nomhepo yonheni.” (Ovagalati 6:1) Mokupopya kondadalunde shi na sha nOvakriste ovo tava kondjifa oupyakadi wokukala nomalimbililo, Judas okwa shanga ta ti: “Fileni onghenda ovo ve na omalimbililo. Va xupifeni noku va vakula momundilo.” (Judas 22, 23) Ndele doshili, ngeenge omunhu okwa pewa omapukululo oikando noikando ndele natango ota twikile ashike nokuxumifa komesho omahongo oipupulu, ovakulunhuongalo ove na okukatuka eenghatu da kwata moiti okwaamena eongalo.—1 Timoteus 1:20; Titus 3:10, 11.
Natu yadife omadiladilo etu noinima oyo i na oshilonga
21, 22. Omushike tu na okukala hatu tale nawa, nonashike tu na okuyadifa omadiladilo etu?
21 Eongalo lopaKriste ohali ekeleshi eendjovo diyahameka odo hadi ‘tandavele ngaashi ombulwa.’ (2 Timoteus 2:16, 17; Titus 3:9) Eshi oshoshili, kashi na nee mbudi kutya eendjovo da tya ngaha otadi ulike “ounongo” tau pukifa womounyuni, ile omitotolombo dovashunimonima, ile okulilonda okupopya omwenyo meongalo. Nande ehalo liwa lokulihonga oinima ipe otali dulu okweeta ouwa, okatalekonawa ke he na ongaba otaka dulu oku tu twala momadiladilo mayahameka. Omakoto aSatana otu a shii. (2 Ovakorinto 2:11) Otu shii kutya ota kendabala neenghono adishe e tu nane nelalakano a ninipike oilonga yetu yokulongela Kalunga.
22 Tu li ovakalele vawa, natu diinine ehongo lopakalunga. (1 Timoteus 4:6) Natu longife nawa efimbo letu mokukala hatu tale nawa shi na sha nomauyelele oo hatu ka hoolola tu a tambule. Opo nee itatu ka halukifwa komitotolombo da nwefwa mo kuSatana. Heeno, natu twikile nokudiladila “ashishe osho shoshili, naasho sha fimana, naasho sha yuka, naasho sha koshoka, naasho shi holike, naasho shi netumbalo liwa, ongenge onghedi iwa ile epandulo.” Ngeenge ohatu yadifa omadiladilo etu nosho yo omitima detu noinima ya tya ngaha, Kalunga kombili ota ka kala pamwe nafye.—Ovafilippi 4:8, 9.
[Efano pepandja 21]
Oifokundaneki ihapu oyo i holike nosho yo omambo otaa kondjifafana nomifikamhango detu dopaKriste
[Efano pepandja 22]
Ovakriste otava dulu okutukulilafana omadiladilo nope he na okukala ve udite kutya omataleko avo oo aeke e li mondjila
[Efano pepandja 23]
Otwe lihonga shike?
• Ongahelipi tashi dulika ounongo womounyuni u ete oshiponga koupamhepo wetu?
• Oshike hatu dulu okuninga tu liamene komauyelele mayahameka oushunimonima?
• Oludi lokupopya kulipi li na okuhenukwa meongalo?
• Ongahelipi ondjele yopaKriste tai dulu okulongifwa ngeenge taku ungaungwa nomauyelele oo e li po mahapu unene kunena?