“Olyelye Ta Mbadapalifa Nge Vali?”
“Nande ondi shingilwe oita, natango ondi li po ndi neyombamo.” — EPS. 27:3.
ONGAHELIPI EEVELISHE TADI LANDULA TADI DULU OKU KU KWAFELA U KALE U NA OULADI?
1. Epsalme 27 otali ke tu kwafela tu mone omanyamukulo omapulo elipi?
OMOLWASHIKE oilonga yetu yokuudifa tai tamunuka mo nonande eenghalo dounyuni otadi naipala? Omolwashike hatu longifa efimbo nosho yo eenghono detu nehalo liwa nonande eenghalo dopamaxupilo oda naipala neenghono? Ongahelipi hatu dulu okukala tu na ouladi ofimbo ovanhu vahapu va tila onakwiiwa? Ohamba David oya li ya nwefwa mo i shange eimbilo olo li li mEpsalme 27 olo tali tu pe omanyamukulo omapulo oo.
2. Oumbada ohau ningifa omunhu a kale e udite ngahelipi, ndele ohatu dulu okukala tu na elineekelo lilipi?
2 David okwa hovela epsalme olo neendjovo edi: “Omwene, Oye ouyelele wange nexupifolao lange; Olyelye ndi tile ngeno? Omwene, Oye ohote yokukalamwenyo kwange; olyelye ta mbadapalifa nge vali?” (Eps. 27:1) Oumbada ohau dulu okunghundipaleka omunhu ndele ta kala ita dulu okuninga sha. Ndele omunhu oo e lineekela Jehova oku na ouladi noiha mbadapala. (1 Pet. 3:14) Ngeenge otwa kala twe lineekela Jehova ohatu ‘ka kala nombili netulumuko, noitatu ka tilifwa komupya.’ (Omayel. 1:33; 3:25) Omolwashike mbela?
“OMWENE, OYE OUYELELE WANGE NEXUPIFOLAO LANGE”
3. Omonghedi ilipi Jehova e li ouyelele wetu, notu na okuninga shike?
3 Omupopyofano oo “Omwene, oye ouyelele wange” owa hala kutya Jehova ohe tu hongo oshili. (Eps. 27:1) Ouyelele wo vene otau dulu oku tu kwafela tu mone oshinima shonhumba osho shi li mondjila yetu, ndele itau shi kufa po. Ngeenge otwa mono oshinima shi li mondjila otu na oku shi henuka. Sha faafana, Jehova okwe tu hololela eityo laasho tashi ningwa mounyuni. Ohe tu londwele yo kombinga yoiponga yomounyuni ou woukolokoshi. Okwe tu pa omafinamhango Ombibeli oo hae tu kwafele alushe, ndele otu na oku a tula moilonga. Ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu ka ninga ovanaendunge tu dule ovatondi vetu ile ovahongi vetu. — Eps. 119:98, 99, 130.
4. (a) Omolwashike David a li a dula okupopya nomufindo kutya: ‘Omwene, oye exupifolao lange’? (b) Jehova ota ka xupifa ovapiya vaye naini?
4 Eendjovo daDavid odo di li mEpsalme 27:1 otadi ulike kutya ka li a dimbwa nghee Jehova a li e mu xupifa monakudiwa. Pashihopaenenwa, Jehova okwa li e mu xupifa “meenyala donghoshi nomeenyala demwangha.” Jehova okwa li yo e mu kwafela opo a finde omutongolume Goljat. Lwanima, ohamba Saul oya li tai kendabala okudipaa David neonga, ndele Jehova okwa li e mu xupifa pomhito keshe. (1 Sam. 17:37, 49, 50; 18:11, 12; 19:10) Nomolwaasho David a li a popya nomufindo a ti: ‘Omwene, oye exupifolao lange.’ Jehova ota ka xupifa ovapiya vaye ngaashi ashike a li a xupifa David. Osho ote ke shi ninga naini? Ote ke shi ninga ‘poudjuu munene.’ — Eh. 7:14, NW; 2 Pet. 2:9.
DIMBULUKA OMHITO KESHE OPO JEHOVA E KU KWAFELA
5, 6. (a) Ongahelipi okudimbuluka osho Jehova e tu ningila haku tu kwafele tu kale tu na ouladi? (b) Oihopaenenwa i na sha nanghee Jehova a li a ungaunga novapiya vaye ohai tu kwafele ngahelipi tu kale tu na ouladi?
5 Oshinima shimwe sha fimana osho tashi dulu oku tu kwafela tu kale tu na ouladi osha tumbulwa mEpsalme 27:2, 3. (Lesha.) David okwa li ta dimbuluka eemhito opo Jehova a li e mu xupifa. (1 Sam. 17:34-37) Oimoniwa oyo oya li ye mu ladipika opo a dule okulididimikila eenghalo didjuu. Mbela naave oho dimbuluka ngoo nghee Jehova e ku kwafela monakudiwa? Pashihopaenenwa, mbela ope na efimbo limwe wa li wa ilikana wa mana mo shi na sha noupyakadi wonhumba wa kwata moiti nowa mona nghee Jehova e ku pa ounongo noku ku pameka opo u dule okuungaunga nao? Ile oto dimbuluka nghee Jehova e ku kwafela opo u kandule po oupyakadi oo wa li tau shi ningi shidjuu opo u mu longele nehafo ile nghee a li e ku yeululila omhito yonhumba moilonga yaye? (1 Kor. 16:9) Okudimbuluka oimoniwa ya tya ngaho oshe ku kuma ngahelipi? Oimoniwa ya tya ngaho nai ku kwafele u kale wa tomhwa kutya Jehova ota dulu oku ku kwafela u kandule po ile u lididimikile omaupyakadi a kwata moiti. — Rom. 5:3-5.
6 Ohatu ka ninga po shike ngeenge epangelo enaenghono otali kendabala okuhanauna po ehangano lEendombwedi daJehova? Ovanhu vahapu kunena ova li va kendabala ndele inava pondola sha. Ngeenge otwa dimbuluka nghee Jehova a li a kwafela ovapiya vaye mefimbo la pita, ohatu ka kala tu na ouladi wokulididimikila keshe eshi tashi ka ningwa po monakwiiwa. — Dan. 3:28.
KALA U HOLE ELONGELOKALUNGA LA KOSHOKA
7, 8. (a) David okwa li a pula Jehova shike ngaashi hatu lesha mEpsalme 27:4? (b) Otembeli yaJehova inene yopamhepo oshike, nongahelipi hatu mu longele muyo kunena?
7 Oshinima shimwe vali sha fimana osho tashi dulu oku tu kwafela tu kale tu na ouladi osho ohole yetu yokuhola elongelokalunga lashili. (Lesha Epsalme 27:4.) Pefimbo laDavid, etwalihangano olo la li ‘ongulu yOmwene.’ Ndele David okwa li a ninga omalongekido opo omonamati waye Salomo a tungile Jehova otembeli yoshinge. Konima yeedula omafele, Jesus okwa li a popya kutya otapa ka kala efimbo olo ovanhu itava pumbwa vali okuya kotembeli opo va ka longele Jehova. (Joh. 4:21-23) Omuyapostoli Paulus okwe shi ulika mOvaheberi etukulwa eti-8 fiyo eti-10 kutya opa totwa otembeli inene yopamhepo okudja eshi Jesus a ninginifwa mo 29 O.P. nokwe liyandja a longe ehalo laJehova. (Heb. 10:10) Otembeli inene yopamhepo oyo elongekido olo Jehova a ninga opo tu dule oku mu longela monghedi oyo ta hokwa, pakanghameno leitavelo letu mekuliloyambo laJesus. Ndele mbela ohatu longele Kalunga ngahelipi motembeli oyo? Omokwiilikana “tu nomutima wa yuka notu neitavelo la pama” nokuudifila vamwe kombinga yeteelelo olo tu na nopehe na okutengauka nosho yo okufilafana oshisho nokutwaafana omukumo novaitaveli vakwetu pokwoongala kweongalo nopefimbo lelongelokalunga loukwaneumbo. (Heb. 10:22-25) Okukala tu na olupandu omolwelongelokalunga lashili otaku tu pameke momafiku aa axuuninwa madjuu okukaliwa muo.
8 Ovapiya vaJehova ovadiinini mounyuni aushe otava tamununa mo oukalele wavo, tave lihongo omalaka mape notava tembukile keenhele oko ku na omhumbwe inene yovaudifi vOuhamba. Eenghatu davo otadi ulike kutya ova fa omupsalme oo a li a pula Jehova oshinima shimwe ashike. Ova hala okutala ouwanyenye wOmwene nokukufa ombinga moilonga iyapuki, kashi na nee mbudi kutya oshike tashi ningwa po. — Lesha Epsalme 27:6.
LINEEKELA MEKWAFO LAKALUNGA
9, 10. Epsalme 27:10 ole tu udanekela shike?
9 David okwa li a ulika kutya okwe lineekela mekwafo laJehova shi fike peni eshi a ti: ‘Tate [nameme nande nava, NW] efe nge ngaho, Omwene oye ta kombelele nge.’ (Eps. 27:10) Ngeenge otwa tale kwaasho sha tumbulwa mu 1 Samuel etukulwa eti-22 ohatu dulu okufika pexulifodiladilo kutya ovadali vaye kava li ve mu efa. Ndele kunena ovanhu vahapu ova efiwa kovapambele vavo. Ashike vahapu ovo va ekelwashi kovapambele vavo ova mona ekwafo neameno nova ulikilwa ohamu meongalo lopaKriste.
10 Molwaashi Jehova okwa hala okukwafela ovapiya vaye nonande nava kale va efiwa kuvamwe, mbela ite ke va xupifa moudjuu keshe tau va hange? Pashihopaenenwa, ngeenge ohatu lipula shi na sha nokufila oshisho oukwaneumbo wetu palutu, mbela itatu dulu okukala noushili kutya Jehova ote ke tu kwafela? (Heb. 13:5, 6) Jehova oku shii eenghalo nosho yo eemhumbwe dovapiya vaye ovadiinini aveshe.
11. Okukala twe lineekela muJehova ohaku kumu ngahelipi vamwe? Yandja oshihopaenenwa.
11 Natu ka taleni koshihopaenenwa shaVictoria, omukonakonimbibeli wokoLiberia. Fimbo a li e li pokuninginifwa, omulumenhu oo a li ha kala naye okwa li e mu fiya po nounona vaye vatatu. Nonande ka li e na eumbo nosho yo oilonga, okwa li a twikila okukonakona Ombibeli fiyo osheshi a ninginifwa. Efiku limwe omonakadona waye weedula 13 okwa li a toola ondjato iyadi oimaliwa. Ova li va tokola vaha valule oimaliwa oyo i li mondjato opo vaha kwatwe keyeleko. Ponhele yaasho, ova li va ninga ekwatafano diva nomukwaita oo a li mwene wondjato. Omukwaita oo okwa li e va lombwela kutya ngeno ovanhu aveshe ova li ovanashili ngaashi Eendombwedi daJehova, ngeno ounyuni aushe ou li nawa nou na ombili. Victoria okwa li a ulikila omukwaita oo okudja mOmbibeli eudaneko laJehova li na sha nounyuni mupe. Omukwaita oo okwa li a kuminwa eitavelo nounashili waVictoria ndele te mu pe oimaliwa ihapu mwaayo ya li ya kana. Eendombwedi daJehova oda shiivikila nawa ounashili wado molwaashi odi na eitavelo filufilu muJehova nosho yo meenghono daye dokufila oshisho.
12. Omolwashike hatu twikile okulongela Jehova nonande otu kanife oilonga ile oimaliwa? Yandja oshihopaenenwa.
12 Diladila kunghee Thomas, omuudifi ina ninginifwa wokoSierra Leone, a li e udite. Okwa li a hovela okuhonga ofikola posekundofikola imwe, ndele ka li a pewa ondjabi yaye oule hanga wodula. Mbela Thomas okwa li e na okuninga shike fimbo ina pewa ondjabi yaye? Okwa li e na okupulwaapulwa koshilyo shelelofikola osho sha li yo omupristeri. Omupristeri okwa li a lombwela Thomas kutya eitavelo lEendombwedi daJehova inali tambulwa ko pofikola yavo. Okwa li e mu lombwela kutya oku na okuhoolola pokati koilonga neitavelo laye olo le likolelela kOmbibeli. Thomas okwa li a efa oilonga oyo nokwa li a kanifa ondjabi aishe hanga yodula, ndele ta mono oilonga imwe yokupangela eeradio neengodi dopeke. Oshihopaenenwa osho nosho yo ikwao ihapu ya faafana naasho otai ulike kutya ngeenge otwa kala twe lineekela Jehova, katu na okukala twa tila kutya itatu ka mona oipumbiwa yonghalamwenyo, molwaashi oye a shita oinima aishe noha amene alushe ovapiya vaye.
13. Oilonga yokuudifa Ouhamba ohai xumu komesho ngahelipi moilongo oyo ya hepa?
13 Moilongo ihapu omo mu na eenghalo didjuu dopamaxupilo, ovaudifi vOuhamba ove lipyakidila neenghono moilonga yokuudifa. Omolwashike shi li ngaho? Oshitaimbelewa shimwe osha popya sha ti: “Ovaneumbo vahapu ovo hava tambula ko omakonakonombibeli ovovo vehe na oilonga nove na efimbo lihapu lokukonakona momukokomoko wefiku. Ovamwatate ove na yo efimbo lihapu lokuudifa. Ovanhu vahapu ohava dimine diva kutya otu li momafiku axuuninwa molwaashi ove wete eenghalo didjuu odo de va dingilila.” Omutumwa umwe oo a longa oule womido di dulife po 12 moshilongo shimwe omo omuudifi keshe e na oupokati wovakonakonimbibeli ve dule puvatatu okwa ti: “Molwaashi ovaudifi vahapu ove na onghalamwenyo i li paunafangwa nokave na oiimbi ihapu, ohava longifa efimbo lihapu mokuudifa nomokuninga omakonakonombibeli.”
14. Omeenghedi dilipi Kalunga ta dulu okwaamena ongudu inene?
14 Jehova okwa udaneka kutya ota ka kwafela, ta ka amena nokuxupifa oshiwana shaye shi li ongudu palutu nosho yo pamhepo notwa itavela kutya ota ka wanifa po omaudaneko aye. (Eps. 37:28; 91:1-3) Osha yela kutya ongudu oyo tai ka xupa ‘poudjuu munene’ otai ka kala inene. (Eh. 7:9, 14, yelekanifa no-NW.) Onghee hano, ongudu oyo otai ka amenwa iha xulifwe po momafiku axuuninwa oo a xupa ko. Jehova ote ke va pa keshe osho va pumbwa opo va dule okulididimikila omayeleko nova kale ve na ekwatafano liwa naye. Jehova ota ka amene yo oshiwana shaye momukokomoko woshitukulwa shaxuuninwa shoudjuu munene.
“OMWENE, LONGE NGE ONDJILA YOYE”
15, 16. Ouwa ulipi hatu ka mona ngeenge ohatu tula moilonga osho Jehova te tu hongo? Yandja oshihopaenenwa.
15 Otwa pumbwa okukala hatu hongwa eendjila daKalunga opo tu kale ovaladi. David okwa ti: “Omwene, longe nge ondjila yoye, u endife nge melila la yelakana molwovatondi vange.” (Eps. 27:11) Okuhongwa kuKalunga osha hala kutya okupwilikina nelitulemo kwaasho Ombibeli tai ti nokulandula ewiliko keshe hatu pewa kehangano laye. Otu na yo okukatuka eenghatu diva metwokumwe newiliko olo hatu pewa. Vahapu ovo va li va tula moilonga omayele e li pandunge e na sha nokukala nonghalamwenyo yanafangwa osha li she va kwafela vaha kale va wililwa po keendjo eshi eliko la li la wa pedu efimbo opo la di ko. Ponhele yokukala ve na omitengi doinima oyo itava dulu vali okufuta, ova li ve na efimbo lokutamununa mo oukalele wavo. Keshe umwe womufye ne lipule kutya: ‘Mbela ohandi tula ngoo diva moilonga keshe osho handi lesha mOmbibeli nosho yo moishangomwa yongudu yomupiya omudiinini nomunaendunge, nonande kashi pu kwaame?’ — Mat. 24:45.
16 Ngeenge otwa efa Jehova e tu honge eendjila daye noku tu endife melila la yelakana, itatu ka kala twa tila sha. Omukokolindjila wondjikilile umwe wokOilongo ya Hangana okwa li a indila a pewe ondodo imwe moilonga oyo ya li tai ke shi ninga tashi shiiva kuye noukwaneumbo waye aushe va twikile noukokolindjila. Ndele omukulunhu woilonga yavo okwa li e mu lombwela kutya ita dulu okupewa ondodo oyo molwaashi ke na odjapo yokokolidji. Ngeno osho oshi ku ningilwe, mbela oto ke lilya ominwe kutya omolwashike wa ila moilonga yefimbo li yadi ponhele yokuya koiputudilo yehongo lopombada? Konima yoivike ivali, omukulunhu woilonga oo okwa li a kanifa oilonga yaye, nomukulunhu woilonga mupe okwa li a pula omumwatate shi na sha nomalalakano aye. Omumwatate okwa li e mu lombwela kutya ye nomukulukadi waye ove li Eendombwedi daJehova, ovaudifi vefimbo li yadi, nova hala okutwikila okuninga ngaho. Ndele fimbo omumwatate ina twikila ko, omukulunhu woilonga okwa ti: “Ondi shishi kutya ope na sha she likalekelwa shi na sha nanye. Eshi tate a li ta yahama e li pokufya, vavali vomovaitaveli vakweni ova li have uya oku mu leshela Ombibeli efiku keshe. Onda li nda tokola kutya ngeenge onda mono omhito yokukwafela umwe womEendombwedi daJehova, ohandi ke shi ninga.” Ongula yefiku la landula ko, omumwatate oo okwa li a pewa oilonga oyo omukulunhu woilonga waye mukulu a li e mu anyena. Ngeenge otwa kala twa pitifa komesho oinima yOuhamba monghalamwenyo yetu, Jehova ota ka wanifa po eudaneko laye li na sha noku tu wanifila po oipumbiwa yonghalamwenyo. — Mat. 6:33.
OTU NA OKUKALA TU NA EITAVELO NETEELELO
17. Oshike tashi dulu oku tu kwafela opo tuha kale twa tila onakwiiwa?
17 David okwe tu kwafela tu ude ko nghee sha fimana okukala tu na eitavelo neteelelo, eshi a ti: “Ohandi itavele shili, nokutya handi ka mona ouwa wOmwene medu lovanamwenyo.” (Eps. 27:13) Mbela ngeno onghalamwenyo yetu oya fa peni, ngeno Kalunga ka li e tu pa eteelelo noka tu udite ko oinima oyo ya popiwa mEpsalme 27? Onghee hano, natu twikileni okwiilikana tu na elineekelo tu pewe eenghono notu xupifwe eshi twa taalela oiningwanima oyo tai twala puHarmagedon. — Lesha Epsalme 27:14.
[Efano pepandja 23]
David okwa li a pamekwa kokudilonga kunghee Jehova a li e mu xupifa mefimbo la pita
[Efano pepandja 25]
Mbela ohatu tale ko ngoo eenghalo didjuu dopamaxupilo di li omhito yokutamununa mo oukalele wetu?