Omolwashike tu na okuwilikwa komhepo yaKalunga?
“Oove Kalunga kange. Omhepo yoye iwa nai endife nge.” — EPS. 143:10.
1. Oshike hashi ningifa engenete li nane oitenda?
MBELA ope na ngoo efiku limwe wa li wa ehenifa ongwiya popepi nengenete? Engenete ohali nanene ongwiya kulo meendelelo. Omolwashike mbela? Omolwaashi mengenete omu na eenghono ihadi monika odo hadi nanene oitenda kulo. Oule womafelemido, ovanhu vahapu ova kala hava longifa omangenete okuhada oitenda medu.
2, 3. (a) Eenghono dilipi Jehova a li a longifa konima yomido dihapudihapu da pita? (b) Otu shi shii ngahelipi kutya eenghono daKalunga ihadi monika otadi dulu oku tu wilika kunena?
2 Ope na vali eenghono dimwe ihadi monika odo tadi dulu oku tu wilika. Mbela eenghono odo odilipi? Eenghono odo odedi da popiwa meevelishe dOmbibeli dopehovelo. Embo laGenesis ola hokolola osho Jehova a li a dula okuwanifa po konima yomido dihapudihapu da pita, la ti: “Pehovelo Kalunga okwa shita eulu nedu.” Jehova okwa li a dula okushita oinima ta longifa eenghono daye dinene. Ehokololo olo laGenesis ola twikila ko tali ti: ‘Omhepo yaKalunga oya kala tai tengele.’ (Gen. 1:1, 2) Mbela eenghono dinene dilipi odo Jehova a li a longifa okushita oinima? Omhepo yaye iyapuki. Otwa pandula Jehova neenghono eshi e tu shita nokwa shita oinima ikwao aishe okupitila momhepo yaye iyapuki. — Job 33:4; Eps. 104:30.
3 Oshoshili kutya Jehova okwa li a longifa eenghono daye okushita ovanhu, ndele mbela eenghono odo otadi dulu ngoo oku tu wilika kunena? Heeno, molwaashi Omona waKalunga okwa li a lombwela ovahongwa vaye a ti: ‘Omhepo oyo tai mu twala moshili aishe.’ (Joh. 16:13) Omhepo iyapuki oshike, nomolwashike tu na okuwilikwa kuyo?
Omhepo iyapuki oshike?
4, 5. (a) Ovanhu ovo va itavela mehongo lOukwatatu ova fika pexulifodiladilo la puka lilipi? (b) Omhepo iyapuki oshike naanaa?
4 Otashi dulika wa shakeneka ovanhu vonhumba moukalele ovo va itavela mehongo lOukwatatu. Ovanhu va tya ngaho ohava diladila papuko kutya omhepo iyapuki omunhu e fike pamwe naKalunga Tate yetu. (1 Kor. 8:6) Nomolwetomheno olo, mEembibeli dihapu oto hange mo omhepo iyapuki ya shangwa neenenendada.
5 Ndele mbela omhepo iyapuki oshike naanaa? Eshangelo lopedu laGenesis 1:2 lomo-New World Translation of the Holy Scriptures—With References, ola ti: “Oshitya [shOshiheberi] ruʹach osho sha tolokwa ‘omhepo,’ ohashi tolokwa yo tashi ulike ‘komhepo ei hai pepe.’ Ndele ohashi longifwa unene okuulika komhepo iyapuki oyo i na eenghono.” (Yelekanifa neshangelo lopedu laGenesis 3:8; 8:1.) Ngaashi ashike omhepo ei hai pepe ihai monika, ashike ohatu mono oilonga yayo, omhepo iyapuki nayo ihai monika nokai fi omunhu, ashike ohatu mono oidjemo yoilonga yayo. Kalunga oha pameke ovanhu ile oinima nomhepo yaye opo a wanife po ehalo laye. Mbela oshidjuu ngoo kufye okwiitavela kutya eenghono odo dikumwifi oda dja kOdjo iyapuki, Kalunga Omunaenghono adishe? Hasho nandenande! — Lesha Jesaja 40:12, 13.
6. David okwa li a indila shike kuJehova?
6 Mbela Jehova ota ka twikila ngoo okuwilika ovanhu monghalamwenyo yavo aishe ta longifa omhepo yaye iyapuki? Jehova okwa li a udanekela omupsalme David, a ti: “Onda hala ndi ku longe, ndi ku udikile ondjila, ei u nokweenda nayo.” (Eps. 32:8) Mbela David okwa li ngoo a pumbwa ewiliko olo? Heeno, nomolwaashi a li a indila Jehova ta ti: “Longe nge, ndi ninge eshi we shi hokwa, osheshi Oove Kalunga kange. Omhepo yoye iwa nai endife nge.” (Eps. 143:10) Ngaashi David, nafye otu na okukala twa halelela okuwilikwa komhepo yaKalunga monghalamwenyo yetu aishe. Omolwashike mbela? Ope na omatomheno ane kutya omolwashike.
Omunhu ita dulu okuliwilika ye mwene
7, 8. (a) Omolwashike itatu dulu okuyukifa eenghatu detu nopehe na ewiliko laKalunga? (b) Yelifa to longifa efaneko kutya omolwashike tuhe na okulitakeka ounyuni ou woukolokoshi nopehe na ekwafo laKalunga.
7 Etomheno lotete kutya omolwashike tu na okuwilikwa komhepo yaKalunga ololo kutya itatu dulu okuliwilika fye vene. Oshitya “okuwilika” otashi ti “okuudikila omunhu ondjila ile oku mu ulikila ondjila oyo e na okweenda nayo.” Mupya munene, Jehova ine tu shita tu na oukwatya wokudula okuliyukifa fye vene, unene tuu eshi tu li ovanhu inava wanenena. Omuprofeti Jeremia okwa ti: “Akutu, Omwene, ondi shi shii nokutya, ondjila yomunhu ihai kala mepangelo laye mwene, ile mepangelo lomulumenhu, nhumbi ta ende, nhumbi ta yukifa eenghatu daye.” (Jer. 10:23) Ndele mbela omolwashike shi li ngaho? Kalunga okwe tu lombwela kutya omolwashike eshi a popya okupitila muJeremia a ti: “Omutima wovene ou nomakoto u dule ashishe nowa nyonauka. Olyelye ta dulu oku u shiiva?” — Jer. 17:9; Mat. 15:19.
8 Mbela itashi ka kala nande sha nyika oshiponga ngeenge omunhu oo ehe na owino okwe litakeke ofuka oye aeke nopehe na ekwafo laumwe oo e shii ofuka oyo ile lokaalita? Omwenyo womunhu a tya ngaho otau ka kala moshiponga, molwaashi ina ika okuungaunga neenghalo didjuu noke na owino wokukonga oupitilo wokuya kefikilo a amenwa. Sha faafana, omunhu oo ta diladila kutya ota dulu okuyukifa eenghatu daye mounyuni ou woukolokoshi nopehe na ewiliko laKalunga ota tula omwenyo waye moshiponga. Opo tu dule okutavakana nomupondo mounyuni ou woukolokoshi, nafye otwa pumbwa okwiilikana kuJehova ngaashi David, oo a ti: “Omanha ange onda diinina momufinda woye, neenghatu dange inadi puma mo nande.” (Eps. 17:5; 23:3) Ndele mbela otwa pumbwa okuninga shike opo tu pewe ewiliko la tya ngaho?
9. Ongahelipi omhepo iyapuki tai dulu oku tu wilika, ngaashi sha ulikwa mefano olo li li pepandja 17?
9 Jehova ote ke tu pa omhepo yaye iyapuki i wilike eenghatu detu ngeenge otwa kala ovalininipiki notwe lineekela muye. Ndele mbela eenghono daye odo tadi longo otadi ke tu kwafela ngahelipi? Jesus okwa li a yelifila ovahongwa vaye a ti: ‘Omupopili, omhepo iyapuki, oyo Tate te ke i tuma medina lange, otai mu longo ashishe ndee tai mu dimbulukifa ashishe nde shi mu lombwela.’ (Joh. 14:26) Ngeenge otwa kala hatu konakona Eendjovo daKalunga pandjikilile hatu shi ningi pamwe neilikano, mwa kwatelwa omahongo aKristus aeshe, omhepo iyapuki otai ke tu kwafela tu kale tu na eudeko lomoule lounongo waJehova nohatu ka dula okuwanifa po filufilu ehalo laye. (1 Kor. 2:10, yelekanifa no-NW.) Kakele kaasho, omhepo iyapuki otai ke tu kwafela tu ungaunge nomupondo noinima oyo hatu ka shakeneka ombadilila mokukalamwenyo kwetu. Otai ke tu dimbulukifa yo omafinamhango Ombibeli oo twe lihonga nale notai ke tu kwafela tu ninge omatokolo e li mondjila.
Jesus okwa li ha wilikwa komhepo yaKalunga
10, 11. Omona ewifa laKalunga okwa li a teelela omhepo iyapuki i mu ningile shike, noya li ye mu kwafela ngahelipi?
10 Etomheno etivali kutya omolwashike tu na okuwilikwa komhepo iyapuki ololo kutya nokuli nOmona waKalunga okwa li ha wilikwa kuyo. Fimbo Omona ewifa laKalunga a li ine uya kombada yedu, okwa hangwa nale e shii exunganeko olo tali ti: ‘Omhepo otai ka kala nokutulumukwa kombada yaye, omhepo yeendunge noyounongo, omhepo yomayele noyeenghono, omhepo yeshiivo noyokutila Omwene.’ (Jes. 11:2) Diladila ashike kunghee Jesus a li a halelela okupewa ekwafo lomhepo yaKalunga pefimbo opo a li a taalela eenghalo didjuu kombada yedu!
11 Eendjovo daJehova odo dopaxunganeko oda ka wanifwa. Pashihopaenenwa, Evangeli laLukas ole tu hokololela kombinga yaasho sha li sha ningwa po diva konima eshi Jesus a ninginifwa, la ti: ‘Ndele Jesus okwa dja kuJordan a yada omhepo iyapuki ndele okwa twalwa komhepo mombuwa.’ (Luk. 4:1) Fimbo Jesus a li mombuwa te lidilike oikulya, ta ilikana nokudilonga, Jehova otashi dulika a li e mu lombwela nokwe mu ulikila osho a li ta ka shakeneka monakwiiwa. Eenghono daKalunga tadi longo oda li da nwefa mo omadilongo nomutima waJesus, noda li hadi wilike omadiladilo nomatokolo aye. Oshidjemo, Jesus okwa li ha kala e shii kutya oshike e na okuninga po monghalo keshe nokwa li a ninga naanaa osho Xe a hala a ninge.
12. Omolwashike twa pumbwa okwiindila Jehova e tu pe omhepo yaye i tu wilike?
12 Jesus okwa li e shii nawa onghandangala oyo omhepo iyapuki ya dana mokukalamwenyo kwaye, onghee hano, okwa li a ladipika ovahongwa vaye va indile kuJehova e va pe omhepo yaye nokweefa i va wilike mokukalamwenyo kwavo. (Lesha Lukas 11:9-13.) Mbela omolwashike nafye twa pumbwa okuninga ngaho? Omolwaashi omhepo iyapuki otai dulu okulundulula omadiladilo etu notai ke tu kwafela tu kale nomadiladilo a fa aKristus. (Rom. 12:2; 1 Kor. 2:16) Ngeenge otwa efa tu wilikwe komhepo yaKalunga, ohatu ka dula okukala hatu diladila ngaashi Kristus nokushikula oshihopaenenwa shaye. — 1 Pet. 2:21.
Omhepo younyuni otai tu pukifa
13. Omhepo younyuni oshike, nohai nwefa mo ovanhu va ninge shike?
13 Etomheno etitatu ololo kutya ngeenge itatu wilikwa komhepo yaKalunga, otashi dulika tu pukifwe komhepo younyuni oyo ya nwefa mo ovanhu vahapu kunena. Omhepo younyuni oi na eenghono notai dulu oku tu nwefa mo tu ninge oinima oyo itai tu kumwe nandenande newiliko lomhepo iyapuki. Ponhele yokukwafela ovanhu va kale nomadiladilo a fa aKristus, omhepo younyuni ohai ningifa ovanhu va diladile nova katuke va fa Satana, omupangeli wounyuni ou. (Lesha Ovaefeso 2:1-3; Titus 3:3.) Ngeenge omunhu okwa kwatwa komhepo younyuni ndele ta hovele okulonga oilonga yombelela, ota ka hangwa koilanduliko inyikifa oluhodi noita ka fyuulula Ouhamba waKalunga. — Gal. 5:19-21.
14, 15. Ongahelipi hatu dulu okukondjifa nomupondo omhepo younyuni?
14 Jehova ohe tu pe ekwafo olo twa pumbwa opo tu dule okukondjifa omhepo younyuni. Omuyapostoli Paulus okwa ti: “Ovamwatate, lipamekeni mOmwene nomeenghono domepangelonghono laye . . . mu shiive okulipopila mefiku lii.” (Ef. 6:10, 13) Jehova ohe tu pameke okupitila momhepo yaye opo tu dule okukondjifa omaheka aSatana. (Eh. 12:9) Omhepo younyuni oi na eenghono noitatu dulu oku i henuka filufilu. Ndele nande ongaho, katu na okweefa tu nwefwe mo kuyo. Mepingafano nomhepo younyuni, omhepo iyapuki oi na eenghono dinene notai dulu oku tu kwafela.
15 Omuyapostoli Petrus okwa popya kombinga yaavo va efa po Oukriste mefelemudo lotete, a ti: “Ondjila ya yuka ve i efa ndele va puka.” (2 Pet. 2:15) Katu na tuu olupandu linene eshi inatu tambula “omhepo younyuni, ndelenee Omhepo tuu ei yomuKalunga”! (1 Kor. 2:12) Ohatu ka twikila ashike okweenda mondjila ya yuka nokukondjifa omhepo younyuni waSatana ngeenge otwa efa tu nwefwe mo komhepo iyapuki nokulongifa nawa omafiloshisho aeshe oo Jehova he tu pe. — Gal. 5:16.
Omhepo iyapuki ohai imike mufye oiimati iwa
16. Omhepo iyapuki otai dulu okwiimika mufye oiimati ilipi?
16 Etomheno etine kutya omolwashike tu na okuwilikwa komhepo yaKalunga ololo kutya ohai imike oiimati iwa mwaavo tava wilikwa kuyo. (Lesha Ovagalati 5:22, 23.a) Mbela olyelye ina hala okukala omunahole, omunambili nokwa hafa? Olyelye ina hala okukala omunanheni, omunalukeno noku hole ouwa? Mbela olyelye womufye ina hala okumona ouwa oo hau di mokukala u na eitavelo la kola, omwenyo muwa nelipangelo? Omhepo yaKalunga ohai imike mufye omaukwatya mawa oo hae tu etele ouwa, oilyo yomaukwaneumbo etu nosho yo eongalo. Otwa pumbwa okutwikila okuninga eenghendabala tu kulike oiimati yomhepo iyapuki, molwaashi ekulo layo ka li na ongaba.
17. Ongahelipi hatu dulu okuninga eenghendabala da mana mo opo tu kulike oukwatya wonhumba woiimati omhepo?
17 Otashi ka kala pandunge okulikonakona tu tale ngeenge eendjovo neenghatu detu otadi yandje ngoo oumbangi kutya ohatu wilikwa komhepo iyapuki nonokutya ohatu imike ngoo shili oiimati yayo. (2 Kor. 13:5a; Gal. 5:25) Ngeenge otwa didilike kutya otwa pumbwa okukulika natango omaukwatya onhumba oiimati yomhepo, otu na okuninga eenghendabala da mana mo tu efe tu wilikwe komhepo iyapuki. Osho osha kwatela mo okukonakona nghee oukwatya keshe wa kundafanwa mOmbibeli nosho yo moishangomwa yehangano nokutala kutya ongahelipi hatu dulu okuulika omaukwatya oo monghalamwenyo yetu yakeshe fiku noku a kulika.b Ngeenge hatu tale koidjemo iwa oyo twa mona mokukalamwenyo kwetu nosho yo kwOvakriste vakwetu molwaashi hatu wilikwa komhepo yaKalunga, ohatu ka uda ko filufilu kutya omolwashike tu na okuwilikwa kuyo.
Oho efa ngoo omhepo yaKalunga i ku wilike?
18. Ongahelipi Jesus e tu tulila po oshihopaenenwa shi na sha nokukatuka metwokumwe newiliko lomhepo yaKalunga?
18 Molwaashi Jesus okwa kala ta longo e li “omulongi onghulungu” mokushitwa kwoinima, oku shii nawa kutya edu oli na eenghono domangenete odo hadi kwafele ovanhu ngeenge tava longifa okompasa. (Omayel. 8:30, NW; Joh. 1:3) Ndele Ombibeli inai popya nande kutya Jesus okwa li ha wilikwa kokompasa eshi a li kombada yedu. Mepingafano naasho, Ombibeli oya popya kutya Jesus okwa li ha wilikwa keenghono dinene domhepo iyapuki yaKalunga. Okwa li ha efa a nwefwe mo komhepo iyapuki nokwa li ha katuka metwokumwe newiliko layo. (Mark. 1:12, 13; Luk. 4:14) Mbela naave oho efa ngoo omhepo iyapuki i ku wilike?
19. Oshike tu na okuninga opo omhepo iyapuki i kale tai tu wilike mokukalamwenyo kwetu?
19 Omhepo iyapuki yaKalunga ohai wilike nokunena omadiladilo nomitima daavo va hala okuwilikwa kuyo. Ongahelipi to dulu okweefa omhepo iyapuki i ku wilike u ende mondjila ya yuka? Kala ho ilikana kuJehova nopehe na edimbuko opo e ku pe omhepo yaye noku ku kwafele u katuke metwokumwe newiliko layo. (Lesha Ovaefeso 3:14-16.) Kala ho katuka metwokumwe nomailikano oye mokukonga omayele mEendjovo daKalunga, Ombibeli, oyo ya nwefwa mo komhepo iyapuki. (2 Tim. 3:16, 17) Kala ho dulika komayele Ombibeli opandunge nokukatuka nehalo liwa metwokumwe newiliko lomhepo iyapuki. Ngeenge otwa ningi oinima aishe oyo, ohatu ka ulika kutya otwe lineekela ewiliko la denga mbada olo Jehova te tu pe mounyuni ou woukolokoshi.
[Omashangelo opedu]
a Ovagalati 5:22, 23 (NW): “Ndelenee, oiimati yomhepo oyo ohole, ehafo, ombili, onheni, olune, ouwa, eitavelo, omwenyo muwa nelipangelo. Kape na omhango i li omhinge nomaukwatya oo.”
b Opo u mone nghee oukwatya keshe wa kundafanwa, tala w07 8/1 14-15; w03 2/1 7, w03 7/1 5; w03 11/1 13; w03 4/1 19, 23-24; w02 2/1 15; w95 1/1 27; w01 1/1 22; w01 11/1 28-29.
Owa koneka ngoo oitwa ya tongomana oyo we lihonga?
• Ongahelipi hatu dulu okweefa tu wilikwe komhepo iyapuki mokukalamwenyo kwetu?
• Tumbula omatomheno ane kutya omolwashike tu na okweefa tu wilikwe komhepo iyapuki.
• Otu na okuninga eenghendabala dilipi opo tu mone ouwa pauyadi mewiliko lomhepo iyapuki?
[Efano pepandja 15]
Omhepo yaKalunga oya li tai dana onghandangala mokukalamwenyo kwaJesus
[Efano pepandja 17]
Omhepo iyapuki yaKalunga ohai wilike omadiladilo nomitima daavo va hala okuwilikwa kuyo