Silarsuarmi piumatooqaqisumi aniguiniarneq

„QANOQ iliorlunga annassaanga?“ James Scott Himalayap qaqqarsuini tammartajaarluinnarnermini imminut taama aperisimavoq. Qiunissaminut perlerlunilu toqunissaminut ulorianartorsiortorujussuusimavoq. Eqqaamasimavai takusimallugit karatertartut unammisut „periarnitik tamaasa nukillaariartortut, susinnaajunnaarluinnarnertik . . . tikillugu akiuukkusussusertik katakkiartuaaraat. . . . Taamatorpiaq misigisimavunga sinngup puuma siittartua qummut siikkakku nukillaangaqalungalu aputimininnguamik oqummersigama,“ taanna oqaluttuarpoq. „Akiuukkusussuseerulluinnarlungalu inoorusussuseeruppunga. Inuulillaramali aatsaat taama saperluinnalersutut misigitigaanga.“ — Lost in the Himalayas.

Ullumikkut inuppassuit silarsuarmi piumatussutsimik ulikkaartumi soriarsinnaajunnaaqqapput, James Scottillu misigisimaneratut nukissaarullutillu susinnaajunnaaqqallutik. Inuit ikittuinnaat kisimik piumatussutsip toqqaannartumik sunniutai ingalalluinnarsinnaavaat. Inuit tamatumunnga atatillugu ajornartorsiutaat sumiiffimmiit sumiiffimmut assigiinngisitaartorujussuupput — inuit nunani siuarsarniakkaniittut aamma inuit kitaani nunani pisuuniittut piumatussutsimit assigiinngitsorujussuarmik sunnerneqartarput. Ajornakusoorutilli suugaluarpataluunniit annaanneqarnissap tungaanut timikkut, misigissutsikkut anersaakkullu aniguiniarsinnaaneq ilinniarneqarsinnaavoq. Qanoq ililluni? Aniguiniarsinnaanermik immikkut ilisimasallit siunnersuutaasa tunngaviusut maleruarnerisigut.

Siunnersuutaat najoqqutassanik marlunnik imaqarput. Siullermik, pissutsit ajoreersut ajornerulersinnaveersaartariaqarput. Atuakkami The Urban Survival Handbook-imi (Illoqarfissuarmi aniguiniarnermi quppersagaq) ima allassimasoqarpoq: „Pisariaqanngitsumik ulorianartorsiornaveersaartariaqarputit . . . ulorianartorsiornartullu avaqqussinnaanngisavit ajoqutaanerat sapinngisamik millisinniartariaqarpat.“ Aappassaanik — immaqalu pingaarnermik — pissutsinik isiginnittaaseq pingaartuuvoq. „Aniguissagaanni pissutsinik isiginnittaaseq timikkut qasusuissutsitulli aammalu ilisimasaqassutsitulli pingaartigaaq,“ taama allassimasoqarpoq The SAS Survival Handbook-imi, tuluit sakkutuuinut quppersagaliami.

Massakkut sapinngisat tamaat iliuuseqarit

„USA-mi minuttit 22-ssaanni tamani inuartoqartarpoq, minuttit 47-ssaanni tamani tillinniartoqartarluni minuttillu 28-ssaanni tamani saassussisoqartarluni,“ atuakkami Staying Alive — Your Crime Prevention Guide-mi (atuagaq qanoq ililluni pinerlunnianut illersortoqarsinnaaneranik siunnersuutitalik) taamatut allassimasoqarpoq. Pissutsini taama ittuni qanoq ilillutit imminut illersorsinnaavit? Saassutassaqqippasippallaarnaveersaarlutillu pisariuminarpasippallaarnaveersaarit. Misissorlutillu mianersorit. Ulorianaat sapinngisannik millisaruk.a

Uukapaatikkuminarpasippallaarnaveersaarit, pissutsit ajornerulersiinnaqqunagit. The New York Times-imi nalunaarutigineqarpoq Amerikamiut 18 procentii nassuersimasut uukapaasiarineqarnikuullutik — inunnit innimiitsunit inunnik pisariuminartunik uukapaatitassarsiortunit dollarinik tuusintilikkuutaanik tilliffigineqarsimallutik. Taamaaliorfigineqartartut tassaanerusarput utoqqaat, soorlu uillarneq 68-inik ukiulik 232.000 koruuninik tilliffigineqarsimasoq. Taassuma misigisaa aviisimi allaatigineqarpoq ima qulequtalerlugu: „Nutsat qasersut uukapaatitsiniat isaanni qorsuupput [USA-mi aningaasat qalipaataat].“

Taamatulli atornerlunneqarnissaq uniinnarluni utaqqiinnartariaqanngilaq! Atuagaq Staying Alive ima mianersoqqussuteqarpoq: „Amaqqut savatut atisalersorsimasut mianersorfigikkit.“ Aanaap 70-inik ukiullip siunnersuut tamanna malissimavaa. Taanna sillimmasiinissaminik neqeroorfigineqarsimagaluarpoq qaammammut 60 koruuniinnarnik akiliilluni nakorsamut akiligassaminik matussutissiisussamik. „Taamaallaanngooq aanaap,“ allassimavoq, „15.000 koruunit siumoortumik akiliutigiinnassavai.“ Aanaa taamaaliunngilaq. Sillimmasiisarfimmut sianerami paasivaa angut peqquserluttuusoq. „Aanaap angut tiitortillugu aninaveersaartikkaa politiit takkupput angullu tigusaralugu.“

Tassa imminut illersorniarluni sapinngisamik iliuuseqartoqarsinnaavoq. Tamanna Biibilimi siunnersuutigineqartunut naapertuuppoq. Ima allassimavoq: „Nakutikkuminartup upperisarpai oqaaserineqartut suut tamaasa, silatuulli alloriarnini sianigeqqissaartarpai.“ (Ussatit 14:15; 27:12) Inuit ilarpassui isumaqarput Biibili qanganisaavallaarami atorsinnaanngilluinnartoq. Biibilimili siunnersuuteqarpoq atoriaannaasunik aniguiniarninni iluaqutigilluarsinnaasannik. Kunngi silatooq Salomon ima allassimavoq: „Ilisimassusermik [Biibilimi nassaassaasutut ittumik] sernissorteqarneq pisuussutinillu sernissorteqarneq assigiiginnarput, ilisimassutsip pitsaaqutigiinnarpaa ilisimassuseqartoq inuutittaramiuk.“ — Nalunaajaasup oqaasii 7:12.

Tamatuma ilumoornera Iteritsi!-mik atuartartorpassuit uppernarsisimavaat. Assersuutigalugu, ilaasa pinngitsaaliilluni arneriffiginiarneqarnerminni allatulluunniit nakuuserfiginiarneqarnerminni Mosesimik allakkat tallimaat 22:23, 24-mi eqqaaneqartutut iliorlutik ikioqqullutik nipituumik nilliasimanertik ilaatigut iluaqutigisimavaat. Allat ’imminut eqqiarnissamik uinngullu anersaallu minguinik tamanik piiaanissamik’ Biibilimi siunnersuutigineqartoq malissimavaat. (2 Korintumiut 7:1) Taamaalillutik tupamik ikiaroornartunillu tuniniaasunit, allat peqqissusiannik aserorterillutik imminnut pisuunngortittunit, imminnut sernissorlutik. Atuartartorpassuittaaq tv-kkut oqaluussisartut aningaasanik ’qalooraaginnartut’ naalakkersuinermillu suliaqartut pissaaneqarumatuut nakkarfissiaat ingalassinnaasimavaat. Biibili atuartaruk. Qularnanngitsumik siunnersuutai atoriaannaasut tupaallaatigissavatit.

Piumatuunngortitaanaveersaarit

Soorunami piumatussuseq aamma allakkut navianaateqarpoq — illit nammineq piumatuunngoriataarsinnaavutit. Piumatussutsip ileqqussatigut najoqqutassiat qutsissut inuit uumasunit allaanerussutigisaat ipitissinnaavai. Aningaasaqarnikkut politikki aalajangersimasoq, niuertut tigusinnaasaminnik tamanik tigooraasarnerat, eqqartoreerlugu qimerluuisoq ima oqarsimanerarneqarpoq: „Puulukit nerripput. Piumatussuseq . . . ingasalluinnalerpoq.“ Taamatut oqarneq puulukinut ajuallaataaneruvoq niuertunut ajornannginnersiuinnartunut ajuallaataanani! Nalunanngitsumik taakkua Jesus Kristusip siunnersuutaa pitsaasoq sumiginnarluinnarpaat: ’Mianersoritsi piumatuuleqqunasi.’ — Lúkarse 12:15.

Jesus Kristus taamatut unnersuussivoq nalunnginnamiuk piumatuunngorneq qanoq aseruutaasartigisoq. Pigisaqarusussuseq, pissaaneqarusussuseq kinguaassiuutitigulluunniit perusussuseqarpallaarneq inuunermi sunik tamanik inangiisinnaavoq, inunnik allanik isumassuinissamut anersaamullu tunngasunut piffissamik piumassutsimillu arsaarisarluni. Anthony Sampson atuakkiamini The Midas Touch-imi ima allassimavoq: „Aningaasat upperisatupajaaq pineqarput.“ Qanoq ililluni? Aningaasat guutigineqalersarput, suullu allat tamarmik piumatussutsip iluanaarumatussutsillu pilliiviannilusooq pilliutigineqartarlutik. Pingaarnerpaatinneqartutuat tassa aningaasat. Iluamilli oqaatigalugu, piffissaq qanorluunniit atsigisoq tamatumunnga atoraluarukku pigisanut piumatussutsikkut naammatsinngisaannassaatit. Nalunaajaasup oqaasii 5:9-mi ima allassimasoqarpoq: „Aningaaseritooq aningaasaatiminik ilatsaasuiuartarpoq. Pisuussutinik nuannarinnittoq pissarsiaminik naammatsiuitsuuvoq.“ Taamatuttaaq pissaanermik, pigisanik kinguassiiuutitigulluunniit atoqateqarnermik ingasattumik „nuannarinnittoq“ qanorluunniit pitigigaluaruni naammatsinngisaannassaaq.

Annaanneqarnissat neriuutigiuaannaruk

Aniguinissamut pingaaruteqartoq alla tassaavoq neriulluartumik isumalluartumillu inuunermut isiginnittaaseqarneq. Inuit piumatuut sunniinerannit qimaanissaq ilaannikkut ajornarluinnangajattarpoq. Assersuutigalugu, inuit perlimoortut pissutsinit atukkaminnit qimaanissaat ajornarluinnangajattarpoq. Nakkaannartariaqanngilarli. The SAS Survival Handbook-imi oqaatigineqartutut akeqqersimaartunik navianartunillu avatangiiseqarnermi „nakkaannarnissaq, ajalusoorluinnarnissaq imminullu nalligisuulernissaq ajornanngitsuararsuusinnaasarpoq“. Eqqarsaatit misigissutsillu nuanniitsut isumalluarpasinngitsullu nakkaannarfigeqinagit. Immaqa tupaallassaatit paasillugu qanoq akiuussinnaatigalutit. „Angutit arnallu takutittareersimavaat allaat pissutsit atoruminnaannerpaat anigorsinnaallugit,“ atuakkiami tassani aamma allassimavoq. Qanoq iliorlutik taamaaliorsinnaasimappat? Atuakkami allassimavoq aniguisinnaasimasut „aniguinissaminnik aalajangiusimanninnertik pissutigalugu“. Aaqqissuussaanermit piumatuffioqisumit ajorsartitaannginnissat aalajangiusimajuk.

James Scott, siusinnerusukkut eqqaaneqartoq, Himalayami ajunaarnissaraluaminit annaanneqarpoq. Taanna oqarsimavoq aniguiniarluni ilungersorsimanini ilinniutigisimallugu. Sumik? „Inuunermi unamminiarnartoqanngilaq anigorniassallugu ajornakusoorpallaartumik,“ oqarpoq. Aammattaaq Tim Macartney-Snape, James Scottip nanineqarnissami tungaanut uumaannarsinnaasimaneranik tupigusuutiginnittoq, ilikkagaqarsimavoq. Taanna oqarpoq: „Qanorluunniit annikitsigisumik neriuutissaqalaarallartillugu nakkaannanngisaannarit.“ Pissutsit qanorluunniit isumalluarnanngitsigigaluartut neriunneq iperarukku ajornerulersiinnassavatit. Arlaannit annaanneqarnissamik neriuutit iperanngisaannaruk.

Silarsuarmilli piumatussutsimik ulikkaartumit aniguisitaanissamut neriuutissaqarpa, aniguinissamut piviusorsiortumik periarfissaqarpa? Inunnit piumatuunit nunarsuarmik inuillu milliardilikkutaat inuunerannik aserorterillutillu piuneerutitsisartunit qaqugumulluunniit aniguisinneqassaagut? Aniguinissamut qularnaatsumik neriuutissaqarpoq. Aaqqiissutissaq Biibilimiittoq ilanngutassiap tulliani sammineqarpoq.

[Quppernerup ataani ilanngussaq]

[Qupp. 7-mi ungalusaq]

Biibilip piffissaalluartukkut mianersoqqussutai

Ussatit 20:23 „Oqimaaluttat marluk assigiinngitsut [Jehovap] maajunnarai, oqimaalutaaviit peqquserluutit ajortuupput.“

Jeremia 5:26, 28 „Innuttakka guutiitsunik ilaqar[put]. Taakku qoqassiiniarput, timmissanik nigarniaasutut taqissortarput, napiaaniutit ivertittarpaat inuit pisariumallugit. Nerinnartuullutillu pualasuujupput, oqaasipilunnillu qarni utsersorput; iliarsuit ajunngequtissaat isumagisussaagaluarlugu naapertuilluartumik pineqarnissaat ilungersuutigineq ajorpaat eqqartuussivimmi, piitsullu ikiussanagit eqqortumik pineqarnissaannut.“

Evfisumiut 4:17-19 ’Taamaattumik maanna oqarpunga nalunaajaallungalu Naalakkami, taama saqiunnaaqqullusi soorlu Guutimik nalusut eqqarsaatimikkut piunngitsorsiorlutik saqisartut; taakku taarsiorput isumamikkullu inuunermit Guutip pianit avissaarsimallutik ilumikkut nalusuugamik uummatimikkullu manngertuugamik; taakku sianigisaarullutik kanngunartuliornermut tunniupput nalinginnarnik piumatuunerminni mingunnartuliorumallutik.’

Kulorsamiut 3:5 ’Taamaattumik avatisi nunamiusut toqulersissigik: uersaaneq, mingunnartut, illigunneq, pilerissutsit ajortut piumatuunerlu, tassa Guutipilussiorneq.’

2 Timûtiuse 3:1-5 ’Imaattorli ilisimassavarsi: ullussani kingullerni ajornartunik nalliuttoqassammat, inuit inuujumaarmata imminnik asasut, aningaaserituut, usorsitsaapiluttut, anneruniartut, mitallersut, angajoqqaaminnut naalanngitsut, qujasuitsut, soqqusaatsut, asanniuitsut, saammajuitsut, mamarliisut, nunujuitsut, qiningasut, ajunngitsunik uumissuisut, killuussisut, isumaatsut, ilisimatuuniartut, Guuti kajumiginagu nuannaarutinut kajumittut, Guutimik mianerinninneq ileqqorisuusaarlugu, pissaaneqarfigiumanaguli, taamaattullu alisimaniakkit.’

2 Pîtruse 2:3 ’Piumatuullutillu oqaatsinik salloqittaaniutinik iluaqutissarsiffiginiassavaasi; qangali eqqartuussassanngoreerput, aseruutissaallu pinasaanngilaq.’