Twajijilai Kwikala na “Muchima wa Kukeba Kuyuka Lesa”

1. Kwesakana na bitulengele Yehoba, ñanyi bintu byanema bingi byo tukeba mu bwikalo? (Mateo 5:3)

KWESAKANA na bitulengele Yehoba, kuji bintu byanema bingi byo tukeba mu bwikalo bwetu. Pa kuba’mba tutwajijile kwikala na bumi, tukebewa kajo, bya kuvwala ne mwakulaala. Twakonsha kufwa nangwa bwikalo bwakonsha kukatazha bingi inge twabula kwikala na bino bintu nangwa pa kakimyetu kacheche. Kununga pa bino bintu byanema bingi mu bwikalo, Yehoba witulengele ne na muchima wa kukeba kumuyuka. (Tangai Mateo 5:3.) Pa kuba’mba twikale na lusekelo lwa kine, twafwainwa kuyuka buneme bwa kuyuka Lesa ne kutwajijila kukosesha bulunda bwetu ne aye.

2. Mwakonsha kulumbulula byepi kwikala na “muchima wa kukeba kuyuka Lesa” byo kulumbulula?

² Kwikala na “muchima wa kukeba kuyuka Lesa” kulumbulula ka? Mu mulaka mwine mutanshi, abino byambo bilumbulula muntu ubena kusashijila kumukwasha kuyuka Lesa. Abino byambo bitulengela kulanguluka pa mulanda. Fwanyikizhai mulanda wavwala misakila wanyana bingi, saka abena kukalaba kunsa ya mukwakwa. Walesuka na nzala, kabiji bantu babena kumuchinuzhuka na mambo a mwekelo yanji, mambo wapya na mute ne kufwa mashika mu kimye kya bufuku. Uno mulanda wayuka amba ubena kukebewa bukwasho pa kuba’mba akose ne kutwajijila kwikala na bumi. Kyo kimotu, muntu uji na muchima wa kukeba kuyuka Lesa wayuka’mba ukebwa bukwasho bwa Lesa mu bwikalo bwanji. Onkao mambo, ukebesha kumwenamo mu bintu Yehoba byo anengezhezha bantu bamutemwa.

3. Ñanyi bintu byo tusakwisambapo mu uno mutwe?

³ Mu uno mutwe, tusakwisamba pa mwanamukazhi mwina Fenesha wasashijile Yesu kumukwasha. Jino jishimikila jaamba pa byubilo bisatu byafwainwa kwikala na boba baji na muchima wa kukeba kuyuka Lesa. Kepo tusakwisamba pa byaubile mutumwa Petelo, Paulo ne Mfumu Davida byamwesheshe’mba banemekele bingi kwibatangijila kwi Lesa.

BYO TUFUNJILAKO KU MWANAMUKAZHI WALOMBELE BUKWASHO

4. Ñanyi kintu mwanamukazhi mwina Fenesha kyo akebelenga Yesu kumubila?

⁴ Juba jimo, mwanamukazhi mwina Fenesha wasashijile Yesu kuba’mba amukwashe. Mwananji wamukazhi ‘bamumanyikile bingi ku ndemona.’ (Mat. 15:21-28) Uno mwanamukazhi wafukamine ne kulambila Yesu kuba’mba amukwashe. Uno mwanamukazhi wamwesheshe byubilo byanema bingi byo asolomokele Yesu. Twayai twisambe pa bino byubilo.

5. Ñanyi byubilo byamwesheshe mwanamukazhi mwina Fenesha, kabiji Yesu waubilepo byepi? (Monai ne kipikichala.)

⁵ Mwanamukazhi mwina Fenesha wipelwile. Mambo ka o twaambila bino? Mambo kechi wazhingijile Yesu byo amwesakenye ku kaana ka kabwa, kilelwa kyalamanga bantu ba mu bisaka bikwabo ne. Inge anweba, inge mwaubile byepi pa byambo byaambile Yesu ne byo aubile? Nanchi inge mwazhingijile kuba’mba wimwambila mwenga ne kuleka kumulomba bukwasho nyi? Mwanamukazhi mwina Fenesha kechi byo byo aubile ne. Kechi wipelwiletu ne, bino wamwesheshe ne mukoyo. Kino kimwekela mu byo atwajijile kusashijila Yesu kuba’mba amukwashe. Pano ñanyi kintu kyamulengejile kuba bino? Wajinga na lwitabilo mwi Yesu. Yesu byo amwene lwitabilo lwajinga na uno mwanamukazhi, wafuukwilepo kumukwasha. Nangwa kya kuba patanshi Yesu waambile’mba bamutumine kuya na kukwasha “mikooko yalubilamo ya bena Isalela,” bino wapangile ndemona wajinga mu mwana wa uno mwanamukazhi wa mu bisaka bikwabo.

6. Ñanyi bintu byo tufunjilako ku byaubile mwanamukazhi mwina Fenesha?

⁶ Pa kuba’mba tumwenemo mu lutangijilo lwa Lesa, ne atweba twafwainwa kwikala na bino byubilo. Twafwainwa kwipelula, kwikala ba mukoyo ne kwikala na lwitabilo lwakosa. Kwipelula kuketulengelanga kusashijila Lesa na mukoyo kuba’mba etukwashe. Kabiji twafwainwa kwikala na lwitabilo lwakosa mwi Kilishitu Yesu ne kuketekela bo atongola kutangijila baana banji ba bwanga. (Mat. 24:45-47) Yehoba ne Yesu bakebesha kukwasha bantu baji na bino byubilo bakeba lutangijiilo lwa Lesa. (Esakanyaiko Yakoba 1:5-7.) Pano twayai twisambe Yehoba byo etupa kajo ka ku mupashi ne bya kuvwala kabiji ne mwakufyama. Tusakufunda pa byaubile mutumwa Petelo, Paulo ne Mfumu Davida bisakwitukwasha kuyuka byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tumwenemo mu bino bintu bitunengezhezha Lesa.

JAINGA KAJO KA KU MUPASHI BYONKA BYAUBANGA PETELO

7. Ñanyi mwingilo ye bapele Petelo, pano bino naye wafwainwe kutwajijila kuba ka? Lumbululai. (Bahebelu 5:14–6:1)

⁷ Akilangulukai pa byajinga mutumwa Petelo. Petelo wajinga pa Bayudea batanshi bayukile’mba Yesu wajinga Mesiasa, Yehoba ye aingijishenga kufunjisha bantu “byambo bipana bumi bwa myaka ne myaka.” (Yoa. 6:66-68) Yesu saka akyangye kusangulwa kuya mwiulu, waambijile Petelo amba: “Jiisha twana twami twa mikooko.” (Yoa. 21:17) Petelo waingijile uno mwingilo mu bukishinka kabiji Yehoba wamwingijishe kunemba ne makalata abiji a mu Baibolo. Pano bino, Petelo naye wafwainwe kutanganga Mambo a Lesa. Watanganga makalata anembele mutumwa Paulo na lutangijilo lwa mupashi. Petelo wayukile’mba bintu bimo Paulo byo anembele ‘byakatezhe bingi kwibyumvwa.’ (2 Pe. 3:15, 16) Nangwa byonkabyo, Petelo watwajijile kutanga ano makalata na mukoyo kabiji waketekejile’mba Yehoba usakumukwasha kwibyumvwisha ne kwibilondela mu bwikalo bwanji.​—Tangai Bahebelu 5:14–6:1.

8. Petelo waubilepo byepi pa lutangijilo lwafumine kwi Lesa?

⁸ Petelo wamwesheshe’mba waketekejile mwi Yehoba byo akookejile lutangijilo lo atambwijile. Juba jimo Petelo bamumwesheshe kimwesho kabiji malaika wamukambizhe kuja banyama bo bakainye mu Mizhilo ya Mosesa. Ku Bayudea uno mukambizho wakatezhe bingi mambo kechi bajanga bano banyama ne. Patanshitu, Petelo wamukumbwile amba: “Ine Nkambo, mambo nkyangye kujapo bintu bya muzhilo ne biji na biko.” Kepo malaika amwambijile amba: “Kileke kutela bintu Lesa byo atokesha amba bya biko.” (Byu. 10:9-15) Petelo wakookejile kabiji wapimpwile ndangulukilo yanji. Twayuka byepi? Panyuma ya kimwesho, banabalume basatu bo batumine kwi Koneleusa mwanamulume wa mu bisaka bikwabo, bafikile ku nzubo kwajinga Petelo ne kumwambila’mba nkambo yabo aye Koneleusa ubena kukeba amba aye na kumumona ku nzubo yanji. Inge ne kumumwesha kimwesho ne, Petelo inge kechi waswile kuya na kutwela mu nzubo ya muntu wa mu bisaka bikwabo ne, mambo Bayudea bamonanga bantu ba mu bisaka bikwabo amba ba muzhilo. (Byu. 10:28, 29) Nangwa byonkabyo, Petelo ponkapotu wapimpwile ndangulukilo yanji ne kukookela Yehoba. (Maana 4:18) Wasapwijile Koneleusa ne ba mu nzubo yanji kabiji wajinga bingi na lusekelo byo baswile bukine, kutambwila mupashi wazhila ne kubatizhiwa.​—Byu. 10:44-48.

9. Ñanyi mashinda abiji o tumwenamo inge twaikala na mujojo wa kuja kajo kakosa ka ku mupashi?

⁹ Byonka byaubanga Petelo, twafwainwa kutwajijila kutoma mukaka nangwa’mba kufunda mafunjisho atanshi a mu Mambo a Lesa. Kabiji twafwainwa kwikala na mujojo wa kuja kajo kakosa ka ku mupashi, ko kuba’mba bukine bwakatazha kumvwisha. Twafwainwa kumonangapo kimye kya kutanga ne kumvwisha biji mu Mambo a Lesa. Mambo ka? Mambo kuba bino kwitulengela kumwenamo mu mashinda abiji: Jishinda jitanshi, byo tufunda pe Yehoba bitulengela kumutemwa ne kumunemeka bingi. Jishinda ja bubiji, tutundaikwa kubuulako bakwetu pe Shetu wa mwiulu wawama bingi. (Loma 11:33; Lum. 4:11) Kuji kintu kikwabo kyo tufunjilako kwi Petelo. Inge twatambwila ñumvwino ya katataka ya mu Binembelo, twafwainwa ponkapotu kupimpula ndangulukilo yetu ne kukookela. Inge twauba bino, Yehoba ukatwajijila kwitutangijila kabiji tukamwingijilanga mu bukishinka.

VWALAI BYA KUVWALA BYA KU MUPASHI BYONKA BYAUBILE PAULO

10. Ñanyi bintu byavwangwa mu kuvwala bivwalo bya ku mupashi? (Kolose 3:8-10)

¹⁰ Pa kuba’mba tutokeshe Lesa ku muchima, twafwainwa kuvwala bivwalo bya ku mupashi byo etunengezhezha. Kuba bino kulumbulula ka? Mutumwa Paulo wanembele’mba twafwainwa ‘kuvuula bumuntu bwa kala’ ne kuvwala “bumuntu bupya.” (Tangai Kolose 3:8-10.) Twafwainwa kutwajijila kwibikako kuvwala bumuntu bupya. Akilangulukai pa byapichilemo Paulo. Kufumatu ku bwanyike, wibikangako bingi kutookesha Lesa ku muchima. (Nga. 1:14; Fili. 3:4, 5) Pano bino kechi wayukishe bya kupopwela Lesa bulongo ne. Kubula kuyuka mafunjisho a kwa Kilishitu ne kwitota kwamulengejile kwikala na “bulunji” ne byubilo bikwabo byatama bingi.​—1 Timo. 1:13.

11. Ñanyi bukooke Paulo bo afwainwe kwibikako kushinda? Lumbululai.

¹¹ Saka akyangye kwikala mwina Kilishitu, Paulo wazhingilanga bingi bukiji. Jishimikila jiji mu Byubilo jaamba’mba Paulo wazhingijiile bingi baana ba bwanga ba kwa Kilishitu kya kuba ‘wibapingijilenga amba ebepaye.’ (Byubilo 9:1) Byo aikele mwina Kilishitu, Paulo wafwainwe kuvuula buno bumuntu bwa kala. (Efi. 4:22, 31) Kabiji Paulo ne Banabasa byo bapusenejilemo, “pabuukile mapata akatampe.” (Byu. 15:37-39) Pa kikye kimye, Paulo kechi waubile byakebelenga Lesa amba obe ne. Nangwa byonkabyo, kechi walekele kwibikako ne. Watwajijile ‘kupumapuma mubiji wanji,’ ko kuba’mba kushinda bumbulwa kulumbuluka bwanji pa kuba’mba etabilwe kwi Yehoba.​—1 Ko. 9:27.

12. Ñanyi kintu kyakwashishe Paulo kuvuula bumuntu bwa kala?

¹² Paulo wakonsheshe kuvuula bumuntu bwanji bwa kala ne kuvwala bumuntu bupya mambo kechi waketekejile mu bulume bwanji ne. (Fili. 4:13) Byonka byaubile Petelo, Paulo waketekejile “mu bulume bupana Lesa.” (1 Pe. 4:11) Nangwa byonkabyo, pa bimye bimo Paulo walubankanyanga kabiji walefulwanga bingi. Inge walefulwa, walangulukanga pa bintu byawama Shanji wa mwiulu byo amubijile kabiji kino kyamutundaikanga kutwajijila kwibikako.​—Loma 7:21-25.

13. Twakonsha kulondela byepi byaubile Paulo?

¹³ Twafwainwa kulondela byaubile Paulo inge twayuka kuba’mba nangwa kya kuba twaingijila Yehoba pa myaka yavula, twafwainwa kutwajijila kwibikako kuvuula bumuntu bwa kala ne kuvwala bumuntu bupya, ko kuba’mba bya kuvwala bya ku mupashi bitunengezhezha Lesa. Inge twalubankanya nabiji kuzhingila ne kwambila mukwetu byatama, kechi twafwainwa kulangulukanga’mba twakankalwa kuvwala bumuntu bupya ne. Pakuba twafwainwa kutwajijila kwibikako kupimpula ndangulukilo ne byubilo byetu. (Loma 12:1, 2; Efi. 4:24) Kimye kyo tubena kuba bino, twafwainwa kuvulukanga kishinka kyanema bingi kya kuba’mba: Kupusanako na bivwalo byo bakonsha kubaishako nangwa kukepeshako kuba’mba tufikemo, yetu twafwainwa kupimpula pa kuba’mba tufikemo mu bivwalo bya ku mupashi bitunengezhezha Yehoba. Kyanema bingi kupimpula byubilo byetu pa kuba’mba tufikizhe bikebewa bya Lesa.

TWAJIJILAI KWIKALA MWAKUFYAMA MWITUNENGEZHEZHA YEHOBA BYONKA BYAUBILE DAVIDA

14-15. Mu ñanyi jishinda Yehoba mo anengezhezha mwakufyama bantu banji? (Salamo 27:5) (Monai ne kiji pa nkupiko.)

¹⁴ Pa kuba’mba twikale na lusekelo lwa kine, kechi tukebewatu kajo ka ku mupashi ne bivwalo bitunengezhezha Yehoba ne, pakuba tukebewa ne mwakufyama mwitunengezhezha Lesa. Muno mwakufyama mo mu ka, kabiji twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba Yehoba atwajijile kwituzhikijila?

¹⁵ Mfumu Davida waambile pa mwakwikala mwa ku mupashi mwitunengezhezha Yehoba. (Tangai Salamo 27:5.) Yehoba uzhikijila bantu banji ku muntu nangwa kintu kiji kyonse kyakonsha konauna lwitabilo lwabo. Pano Yehoba uzhikijila byepi bantu banji lelo jino? Kafwako kyela nangwa kimo kyo bakabunda kya kwibalwishako kikengila ne. (Sala. 34:7; Isa. 54:17) Nangwa kya kuba Satana, bandemona ne bantu betumanyika baji bingi na bulume, bino kechi baji na bulume kukila Yehoba ne. Nangwa kya kuba bakonsha kwitwipaya, Yehoba uketusangula ne kwitupa bumi jikwabo. (1 Ko. 15:55-57; Lum. 21:3, 4) Yehoba witukwasha kuyuka bya kuba na bijikila byakonsha kwitulengela kuleka kumwingijila. (Maana 12:25; Mat. 6:27-29) Kabiji Shetu wa butemwe witupa kisemi kya balongo ne banyenga betukwasha ne bakulumpe mu kipwilo betufunjisha pa kuba’mba twikale na lwitabilo lwakosa. (Isa. 32:1, 2) Inge twaya na kupwila, betuvululamo bintu bimo byo twafwainwa kuba pa kuba’mba Yehoba etukwashe ne kwituzhikijila.​—Hebe. 10:24, 25.

16. Mu ñanyi mashinda Yehoba mo azhikijile Davida?

¹⁶ Davida byo akookejile Yehoba, Yehoba wamukwashishe kufuukula bintu bulongo kabiji wajinga bingi na lusekelo. Mu jino jishinda, Yehoba wamuzhikijile. (Esakanyaiko Byambo bya Maana 5:1, 2.) Bino kupusanako, Davida byo alengulwile mizhilo ya Lesa, Yehoba kechi wamuzhikijile ku bintu byatama byafumine mu byo aubile ne. (2 Sam. 12:9, 10) Pano ibyepi pa bimye Davida po amanaminenga kwakubula kulengapo mambo? Davida walombele kwi Yehoba ne kumubuula byonse byajinga ku muchima wanji, kabiji Yehoba wamutekeneshe byo amulayile kuba’mba kechi ukamusankilapo ne.—Sala. 23:1-6.

17. Twakonsha kulondela byepi byaubile Davida?

¹⁷ Twakonsha kulondela byaubile Davida inge ketukebe lutangijilo lwa Yehoba pa kufuukula bintu. Kabiji twayuka amba pa bimye bimo twakonsha kupita mu makatazho na mambo a bintu byo tubula kufuukula bulongo, kechi na mambo a kuba’mba Yehoba waleka kwituzhikijila ne. (Nga. 6:7, 8) Kabiji inge tubena kumanama kwakubula kulengapo mambo, twafwainwa kulomba kwi Yehoba ne kumubuula byonse biji ku muchima wetu ne kuketekela’mba ukalama michima ne milanguluko yetu.​—Fili. 4:6, 7.

TWAJIJILAI KWIKALA NA MUCHIMA WA KUKEBA KUYUKA LESA

18. Bantu bavula mu ano moba bamona byepi lutangijilo lwa Lesa, kabiji twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tutwajijile kwikala na muchima wa kukeba kuyuka Lesa? (Monai ne bipikichala.)

¹⁸ Kinembelo kyetu kya mwaka wa 2026 kyaamba’mba: “Bo ba lusekelo aba baji na muchima wa kukeba kuyuka Lesa.” Abino byambo byanema bingi kikatakata mu ano moba. Mambo ka? Mambo bantu bavula lelo jino kechi baji na lusekelo ne, mambo kechi baji na muchima wa kukeba kuyuka Lesa ne. Balabikwa na bupopweshi bwa bubela ne mafunjisho a bantu. Twafwainwa kuchinuzhuka ino ndangulukilo iji na bantu bavula. Mu ñanyi jishinda? Tuba bino inge ketuje kajo ka ku mupashi ketunengezhezha Yehoba, inge twavwala bumuntu bupya ne kutwajijila kufyama mwi Yehoba kuba’mba etuzhikijilenga.