MARCH 9-15, 2026
LWIMBO 45 Milanguluko ya mu Muchima Wami
Yehoba Wakonsha Kwimukwasha Inge Mwalefulwa
“Amiwa kamulanda!”—LOMA 7:24.
BYO TUSAKWISAMBAPO
Byo twakonsha kuba inge twalefulwa.
1-2. Mutumwa Paulo waumvwanga byepi pa bimye bimo, kabiji byo apichilemo bipasha byepi na byo tupitamo? (Loma 7:21-24)
ÑANYI bintu biiya mu milanguluko yenu inge mwalanguluka pa mutumwa Paulo? Nanchi mulanguluka’mba wajinga mishonale wachinchika, sendwe wayuka kufunjisha, nangwa nembi wa Baibolo wanembele mabuku avula nyi? Abino byonse byo twaamba pe aye bya kine. Nangwa byonkabyo, Paulo pa bimye bimo naye walefulwanga. Wajingatu byonka byo tuji atweba bonse.
2 Tangai Loma 7:21-24. Mu nkalata yo anembejile bena Loma, Paulo waambile pa byo aumvwanga ku muchima. Nangwa kya kuba wajinga mwina Kilishitu wakishinka, naye milanguluko yamukatazhanga bingi. Wakebeshanga kuba kyaswa muchima wa Lesa, pano bino milanguluko ya kukeba kuba byatama yamukosejile bingi. Kabiji kununga pa bino bintu, Paulo wizhachishanga ne pa bintu byo aubile kunyuma. Kabiji wajinga ne na lukatazho lukatampe mu bwikalo bwanji lwabulanga kupwa.
3. Ñanyi bintu byo tusakwisambapo mu uno mutwe? (Monai ne “Byambo byo Balumbulula.”)
3 Nangwa kya kuba Paulo wapichilenga mu ano makatazho, bino kechi waswishishe ino milanguluko yatamaa kumulefula ne. Mu uno mutwe, tusakwisamba pa ano mepuzho: Ñanyi bintu byalengelanga Paulo pa bimye bimo kulefulwa? Waubanga byepi pa kuba’mba ashinde ino milanguluko yatama? Kabiji twakonsha kushinda byepi milanguluko yatama inge twalefulwa?
BINTU BYALENGELANGA PAULO KULEFULWA
4. Ñanyi bintu byalengelanga Paulo kulefulwa?
4 Bintu byo aubile kunyuma. Paulo wayukanyikilwe patanshi amba Saulo saka akyangye kwikala mwina Kilishitu, waubile bintu byatama byamulengejile kwilangulusha kulutwe. Nabiji kimye kyo baipayile Setepena, Paulo wajingapo kabiji walangulukilenga’mba kijitu bulongo. (Byu. 7:58; 8:1) Kabiji waimenejile ku ntundwa bena Kilishitu ne kwibamanyika bingi.—Byu. 8:3; 26:9-11.
5. Paulo waumvwanga byepi ku muchima pa bintu byo aubile kunyuma?
5 Byo aikele mwina Kilishitu, mutumwa Paulo pa bimye bimo walefulwanga na mambo a bintu byo aubile kunyuma. Kwizhachisha pa byo amanyikanga bena Kilishitu kwabayijilengako monka mu kuvula kwa myaka yapichilengapo. Nabiji kimye kyo anembejile nkalata itanshi bena Kolinda mu 55 C.E., Paulo waambile’mba: “Kechi nafwainwa kutelwa’mba mutumwa ne, mambo namanyikanga kipwilo kya Lesa.” (1 Ko. 15:9) Byo papichile myaka itanu, kimye kyo anembejile nkalata bena Efisesa, wilumbulwile aye mwine amba wajinga “muntu mucheche kukila pa bonse bazhijikwa.” (Efi. 3:8) Mu nkalata yo anembejile Timoti, witelele aye mwine amba “kala najinga wa mwenga, wamanyikanga bantu kabiji wa bulunji.” (1 Timo. 1:13) Fwanyikizhai mutumwa Paulo byo aumvwinenga ku muchima kimye kyo afwakashijile kipwilo ne kumonañana na bantu bo amanyikanga nangwa ba mu bisemi byabo.
6. Ñanyi kintu kikwabo kyalengelanga Paulo kwikala na bulanda? (Monai ne tubyambo twa munshi.)
6 Mwiba mu mubiji. Paulo waesakenye kintu kyamulengelanga kwikala na bulanda ku “mwiba mu mubiji.” (2 Ko. 12:7) Mutumwa Paulo kechi watongwele luno lukatazho ne. Pano bino byo aambile bimwesha’mba kino kintu kyamweka kyajinga kikola, binyenge nangwa kintu kikwabotu kyamukozhanga bingi ku muchima.b
7. Paulo waumvwanga byepi ku muchima na mambo a bumbulwa kulumbuluka bwanji? (Loma 7:18, 19)
7 Bumbulwa kulumbuluka bwanji. Bumbulwa kulumbuluka bwamukatazhanga bingi Paulo. (Tangai Loma 7:18, 19.) Nangwa kya kuba wakebeshanga kuba byawama, bino bumbulwa kulumbuluka bwamubwezhanga panyuma. Waambile’mba milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama yamulengelanga kukankalwa kuba bintu byawama. Nangwa byonkabyo, Paulo watwajijile kwibikako. (1 Ko. 9:27) Kyamweka waumvwanga bingi kutama ku muchima inge wabwezhapo kuba bintu byatama.
BYAUBANGA PAULO INGE WALEFULWA
8. Makalata anembele Paulo amwesha byepi bintu byamukwashishe kupimpula byubilo byanji?
8 Byonka byo aamba mu makalata anji, Paulo walangulukanga pa mupashi wa Lesa byo akonsha kukwasha bena Kilishitu kushinda milanguluko yatama ne kupimpula byubilo byabo. (Loma 8:13; Nga. 5:16, 17) Paulo waambile javula pa byubilo byatama ne bya kusakasaka byafwainwa kuchinuzhuka bena Kilishitu. (Nga. 5:19-21, 26) Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, Paulo walangulukanga pa bintu byo akankalwanga kuba ne pa lujimuno lwa mu Binembelo pa kuba’mba ayuke mo afwainwa kupimpulako. Twashiinwa kuba’mba walondelanga bintu byo afunjishanga bakwabo.
9-10. Ñanyi bintu byatundaikanga Paulo inge walefulwa? (Efisesa 1:7) (Monai ne kipikichala.)
9 Nangwa kya kuba pa bimye bimo Paulo walefulwanga, bino watwajijilanga kuta muchima pa bintu byawama. Nabiji masawakya awama amuletelanga bakwabo mo baingijilanga kufuma ku bipwilo amulengelanga kwikala bingi na lusekelo. (2 Ko. 7:6, 7) Kupwanañana na balunda nanji nako kwamuletelanga bingi lusekelo. (2 Timo. 1:4) Kabiji wayukile’mba waitabilwa kwi Yehoba. Ibyo, Paulo wajinga bingi na lusekelo mambo waingijilanga Lesa na “jiwi ja mu muchima jatoka.” (2 Timo. 1:3) Nangwatu kimye kyo ajinga mu kaleya mu Loma, Paulo watundaikile bakwabo ba mu lwitabilo amba “sekelainga mwi Nkambo.” (Fili. 4:4) Bino byambo bitulengela kuyuka’mba Paulo kechi walangulukangatu kimye kyonse pa makatazho ne pa bintu byo akankalwanga kuba ne. Inge milanguluko yatama yaiya mu muchima, Paulo wiikibanga bukiji ne kutwajijila kuta muchima pa bintu byawama.
10 Kabiji Paulo washindanga bulanda mambo wayukile’mba Yehoba wamutemwa bingi kabiji wapaine bukuzhi bwa kumukuula. (Nga. 2:20; tangai Efisesa 1:7.) Na mambo a kino, washiinwe’mba Yehoba wamulekelako mambo kupichila mwi Yesu Kilishitu. (Loma 7:24, 25) Nangwa kya kuba walengelepo mambo kunyuma, kabiji walubankanyanga na mambo a bumbulwa kulumbuluka, Paulo waingilanga “mwingilo wazhila” wa Lesa na lusekelo.—Hebe. 9:12-14.
Nangwa kya kuba pa bimye bimo Paulo walefulwanga pa bintu byo aubile kala, bino kulanguluka languluka pa bukuzhi kwamukwashanga kukiba ino milanguluko (Monai mafuka 9-10)
11. Mambo ka bintu byapichilemo Paulo o bitutundaikila?
11 Byonkatu byo kyajinga kwi Paulo, ne atweba kimye kyonse twibikako pa kuba’mba tubule kwamba, kuba nangwa kulanguluka pa bintu byashikwa Yehoba. Ne atweba twakonsha kulefulwa bingi.c Nyenga Eliza uji na myaka ya mu ma 20 waambile pa byo omvwa ku muchima amba: “Kulanguluka pa byapichilemo mutumwa Paulo kuntundaika bingi. Kuyuka’mba kechi yami yenka mbena kupita mu luno lukatazho ne, kuntekenesha bingi. Kino kimvululamo’mba Yehoba wayuka bintu bibena kupitamo bantu banji.” Twakonsha kuba byepi byonka byaubile Paulo pa kuba’mba twingijilenga Yehoba na jiwi ja muchima jatoka ne na lusekelo, nangwa kya kuba pa bimye bimo tulefulwa?
BYAKONSHA KWITUKWASHA INGE TWALEFULWA
12. Kuba bintu bitulengela kufwenya kwipi ne Yehoba kwitukwasha byepi inge twalefulwa?
12 Twajijilai kuba bintu bimulengela kufwenya kwipi ne Yehoba. Kuba bintu bitulengela kufwenya kwipi ne Yehoba kwitulengela kuta muchima pa bintu byawama. Twakonsha kwesakanya bino bintu ku byo tuba bitukwasha kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama. Inge ke tuje kajo kafwainwa, kukosesha mubiji kimye kyonse, ne kulaala kimye kyabaya, twikala na butuntulu bwa mubiji bwawama. Kyo kimotu, tutundaikwa bingi inge ketutange Mambo a Lesa kimye kyonse, kunengezha kupwila, kutanwako, kukumbulapo ne kwingilako mwingilo wa kusapwila. Bino bintu byonse bitutundaika bingi inge twalefulwa.—Loma 12:11, 12.
13-14. Kutwajijila kuba bintu bitukwasha kufwenya kwipi ne Yehoba kwakwasha byepi bena Kilishitu bamo bakishinka?
13 Langulukai pe John ye bataaine na kikola kya kansa saka ajitu na myaka 39. Patanshitu walefwilwe bingi. Kyamupezhezhe bingi maana mambo bamutaaine na kino kikola saka akijitu mwanyike. Kabiji pa kyokya kimye mwananji wamulume wajingatu na myaka isatu. Ñanyi bintu byakwashishe John byo alefwilwe? Waambile’mba: “Nangwa kya kuba milanguluko yamvujijile bingi, bino namonanga kuba’mba twatwajijila kupopwela Lesa. Twatanwanga ku kupwila kimye kyonse, kuya mu mwingilo wa kusapwila ne kwikala na kupopwela kwa kisemi nangwa kya kuba pa bimye bimo kyakatazhanga kuba bino. Mulongo John uvuluka’mba: “Inge bintu byatama bitumwekela, patanshitu byakonsha kwitupezha bingi kalango. Bino twimwena’mba Yehoba witupa bulume ne kumwesha byo etutemwa. Ne anweba inge mubena kupita mu bintu byakatazha, Yehoba ukemukwasha byonkatu byo ankwashishe.”
14 Eliza ye twaji kwambapo waambile’mba: “Kimye kyonse inge natanwa ku kupwila nangwa inge naikala na lufunjisho lwa pa bunke, nshiinwa kuba’mba Yehoba umvwa milombelo yami kabiji wantemwa bingi. Kino kindetela bingi lusekelo.” Mulongo Nolan, kalama wa mwanzo mu Africa waambile byo oba aye ne bakazhi banji ba Diane amba: “Tutwajijila kuba bintu bitulengela kufwenya kwipi ne Yehoba nangwatu pa bimye byo twalefulwa. Kimye kyonse Yehoba witukwasha kwikala na mweno yawama ya bintu. Tutwajijila kuvuluka’mba Yehoba uketukwasha ne kwitupesha. Nangwa kya kuba kechi twayuka jishinda jo akobilamo bino ne, bino twashiinwa’mba uketukwasha.”
15. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tushinde milanguluko itulengela kulefulwa? Lumbululai.
15 Kuji bintu bikwabo byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tuleke kulefulwa. Pa kuba’mba tumvwishe, akilangulukai pa byo twakonsha kuba inge twakolwa musana. Pa kuba’mba musana aleke kukola, kuji bintu bikwabo byo mwafwainwa kuba, kechi kuyangatu na kololako maulu pa juba pa juba ne. Pa kuba’mba muyuke kibena kulengela musana kukola, mwakonsha kukebakebapo bishinka ne kuya na kumona dokotala. Kyo kimotu, inge twalefulwa twafwainwa kukebakeba bishinka mu Baibolo ne mu mabuku etu. Kabiji kwisamba na bena Kilishitu baji na bulunda bwakosa ne Yehoba kwakonsha kwitukwasha kuyuka bya kuba na byo tubena kupitamo. Twayai twisambe pa bintu bikwabo byakonsha kwitukwasha.
16. Ñanyi bintu byakonsha kwimukwasha kuyuka bimulengela kwikala na milanguluko imulengela kulefulwa? (Salamo 139:1-4, 23, 24)
16 Lombai kwi Yehoba kwimukwasha kuyuka bintu byakonsha kwimukwasha. Mfumu Davida wayukile’mba Yehoba wamuyukile bingi bulongo. Onkao mambo, walombele Yehoba kumukwasha kuyuka byamulengejilenga kwikala na “milanguluko” yamukatezhenga. (Tangai Salamo 139:1-4, 23, 24.) Ne anweba mwakonsha kulomba kwi Yehoba kwimukwasha kuyuka bintu bibena kwimulengela kulefulwa ne kuyuka bya kushinda yoyo milanguluko. Mwakonsha kwiipuzha mepuzho nabiji a kuba’mba, ‘Ñanyi bine bintu bibena kundengela kwikala na milanguluko indefula? Nanchi kujipo bintu bindengela kwikala na ino milanguluko nyi? Nanchi natemwa kutwajijila na milanguluko yatama mu kifulo kya kwiikiba nyi?’
17. Ñanyi mitwe yo mwakonsha kufundapo pa lufunjisho lwenu lwa pa bunke yakonsha kwimukwasha kuta muchima pa bintu byakonsha kwimutundaika? (Monai ne kipikichala.)
17 Fundainga pa bintu byakonsha kwimukwasha. Pa kimye pa kimye, pa lufunjisho lwenu lwa pa bunke mwakonsha kufunda pa byubilo biji ne Yehoba. Kulanguluka pa bukuzhi ne pe Yehoba byo alekelako mambo kwamutundaikanga bingi mutumwa Paulo. Ne anweba byo byo mwakonsha kuba. Mwakonsha kwingijisha Buku wa Kukwasha Bakamonyi ba kwa Yehoba Kukebakeba Bishinka, nangwa mabuku akwabo aji mu mulaka wenu ne kutanga pa mitwe nabiji ya kuba’mba lusa lwa Lesa, kulekelako mambo ne butemwe bubula kwaluka. Inge mwataana bibaaba byakonsha kwimukwasha, binembai. Bikai uno mutanchi po mwakonsha kumumonanga, ne kutanga ino mitwe inge mwalefulwa. Ingijishainga byo mwatanga kwesakana na bintu byo mubena kupitamo.—Fili. 4:8.
Fundainga pa mitwe ikemukwasha kushinda milanguluko imulefula (Monai jifuka 17)
18. Ñanyi bintu bimo bifundapo bena Kilishitu bamo bibakwasha bingi?
18 Nyenga Eliza ye twaji kwisambapo wafuukwilepo kutanga pe Yoba pa lufunjisho lwanji lwa pa bunke. Waambile’mba: “Nafunjilako byavula bingi kwi Yoba. Makatazho apichilengamo Yoba alondankenengatu. Bino nangwatu mu bimye byo ajinga bingi na bulanda, Yoba watwajijile kuketekela mwi Yehoba nangwa kya kuba kechi wayukile ene mambo bino bintu byatama o byamumwekejilenga ne.” (Yoba 42:1-6) Nyenga Diane ye twaji kwambapo waambile’mba: “Amiwa ne bamwatawami tubena kutanga buku wa Fwenyai Kwipi ne Yehoba pa kupopwela kwa kisemi. Kinetu, Yehoba witubumba byonkatu mbumbi byo abumba buchimba. Mu kifulo kya kutatu muchima pa bintu byo tubula kuba bulongo, tuvuluka’mba Yehoba ubena kwitubumba kuba’mba twikale bantu bawama. Kuba bino kwitulengela kufwenya kwipi ne aye.”—Isa. 64:8.
YEHOBA UKATWAJIJILA KWITUKWASHA NE KWITUPESHA
19. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuketekela?
19 Nangwa kya kuba tuba bintu bitukwasha kufwenya kwipi ne Yehoba, kabiji pa lufunjisho lwetu lwa pa bunke tufunda pa bintu byakonsha kwitukwasha, kechi twafwainwa kulangulukanga’mba tukaleka kwikala na milanguluko itulengela kulefulwa ne. Twafwainwa kuyuka’mba pa moba amo tukalefulwanga bingi. Nangwa byonkabyo, Yehoba uketukwashanga kukiba milanguluko itulengela kulefulwa. Twafwainwa kushiinwa’mba tukekala na jiwi ja muchima jatoka jiketulengelanga kwikala na lusekelo mu bwikalo bwetu ne kwingijila Yehoba bulongo.
20. Mwafuukulapo kutwajijila kuba ka?
20 Twayai tutwajijile kubula kuswisha bintu byo twapichilemo kala, makatazho, nangwa bumbulwa kulumbuluka bwetu kwitupwishisha lusekelo. Inge twaikala na bijikila, Yehoba uketutekeneshanga. (Sala. 143:10) Tubena kutengela kimye kya kulutwe po tukabulanga kwikala na milanguluko itulengela kulefulwa. Pa kyokya kimye, pa juba pa juba tukabukanga kwa kubula milanguluko itukatazha. Kabiji tukengijilanga Lesa wetu witutemwa bingi, aye Yehoba na lusekelo.
LWIMBO 34 Endainga mu Bukishinka
a BYAMBO BYO BALUMBULULA: Mu uno mutwe, byambo bya kuba’mba “milanguluko itulengela kulefulwa” bibena kulumbulula bulanda bo twikala nabo pa bimye bimo nangwa kulefulwa. Kechi bibena kulumbulula kupopomenwa kukatampe kukebwa kuya na kumona dokotala kuba’mba etukwashe ne.
b Byambo biji mu makalata anembele Paulo bimwesha’mba wajinga na lukatazho lwa meso lwamulengelanga kukankalwa kunemba makalata ne kwingila bulongo mwingilo wa kusapwila. (Nga. 4:15; 6:11) Nangwa kampe Paulo waikalanga na bijikila ne na mambo a bafunjishi babubela bamulengululanga. (2 Ko. 10:10; 11:5, 13) Nangwa kya kuba kechi twayuka bine bintu byo aambilengapo ne, pano bino, bino bintu Paulo byamulefulanga bingi.
c Mazhina amo apimpulwa.