Kulama Bulongo Bwina Kilishitu Bwetu

“Yehoba waamba’mba: Anweba bantu bami yenu batumonyi bami.”—ISAYA 43:10.

1. Bantu ba mutundu ka Yehoba bo akoka ko aji?

UMVWE muji pa Nzubo ya Bufumu, kenkentai bulongo ne kumona bantu bo muji nabo. Bañanyi bo mwamona pa ino mpunzha ya mpopwelo? Mwakonsha kumona bakyanyike bakishinka babena kufunda maana a mu Binembelo. (Masalamo 148:12, 13) Kabiji, musa kukonsha kumona ne mitwe ya bisemi ibena kwibikishako kutokesha Lesa pa muchima nangwa kya kuba ibena kwikala mu ntanda ibula kuta maana ku bisemi. Kampe musa kumona ne paji bakikulumpe, babena kutwajijila saka bakosa mu kwipana kwabo kwa kwingijila Yehoba kechi na mambo a bukote ne. (Byambo bya Mana 16:31) Bonse bano bamutemwa bingi Yehoba. Kabiji mu butemwe wibechile bonse kwikala balunda nanji. Mwana wa kwa Lesa waambile’mba: “Kafwako wakonsha kwiya kwi amiwa ne, poso abo Batata bantuma bamukoka.”—Yoano 6:37, 44, 65.

2, 3. Mambo ka o kyakonsha kushupila kutwajijila kwiyuka bulongo atweba bene amba twi bena Kilishitu?

² Nanchi kechi twatemwa pa kwikala bantu baitabilwa kwi Yehoba kabiji bapeshiwa nenyi? Bino kutwajijila kwiyuka bulongo atweba bene amba twi bena Kilishitu mu bino “bimye byakatazha” kwakonsha kushupa bingi. (2 Timoti 3:1) Kino kya kine kikatakata ku bakyanyike babena kukomena mu bisemi bya bwina Kilishitu. Mwanamulume wakyanyike umo waitabizhe’mba: “Nangwa kya kuba nayanga na kupwila, kechi nebikijilepo bikonkwanyi bya ku mupashi ne, kabiji kwambatu kishinka kechi najinga na kizaku kine kya kwingijila Yehoba ne.”

³ Bamo, kimye kyo babena kukeba kwingijila Yehoba, bakonsha kulabikwa na bakwabo babena kwibakanjikizha kuba bintu byo boba, byubilo bya ino ntanda ne bundengamambo bwetu. Umvwe makatazho etuponena, akonsha kwitulengela pachepache kutaya bwina Kilishitu bwetu. Kya kumwenako, bantu bavula mu ntanda lelo jino bamona mizhilo ya mu Baibolo yamba pa byubilo amba bya kala nangwa amba kechi biji na nkito mu ino ntanda yo tujimo ne. (1 Petelo 4:4) Bamo bamona’mba kino kechi kyanema mu kupopwela Lesa mu jishinda jo akebelamo ne. (Yoano 4:24) Mu nkalata yanji ku bena Efisesa, Paulo waambile kutazha ku ntanda amba iji na “mupashi,” nangwa amba milengulwila. (Efisesa 2:2) Uno mupashi ulengela bantu kukanjikizhiwa kulondela milanguluko ya bena kengi babula kumuyuka Yehoba.

4. Yesu waambishepo byepi pe atweba pa mambo a kulama bulongo bwina Kilishitu bwetu?

⁴ Bino nangwa byonkabyo, byo tuji bamwingilo ba kwa Yehoba bepana, tuvuluka’mba kusankilapo bwina Kilishitu bwetu kwakonsha kwituletela malwa atweba bonse, banyike nangwa bakulumpe. Kwimona kwawama kwa bwina Kilishitu kwakonsha kwimenatu pa kulondela mizhilo ya Yehoba ne kuba byo akeba. Ee, kino kyakonsheka mambo twalengwa mu kipasha kyanji. (Ntendekelo 1:26; Mika 6:8) Baibolo wesakanya bwina Kilishitu bwetu ku bivwalo, byo bavwala kuba’mba bantu bonse bamone. Kwamba pa moba o tujimo, Yesu wajimwine’mba: ‘Talai, amiwa ngiya nobe ngivi. Watokwa awa ulaba ne kukenkenta ne kulama bivwalo byanji, kuchina’mba wakendanga bwamba, ne bantu bakamona bumvu bwanji.’a (Lumwekesho 16:15) Kechi tukeba kuvuula mizhilo yawama ne byubilo byetu bya bwina Kilishitu ne kuswisha ntanda ya kwa Satana kwitwalula ne. Umvwe kino kyaubiwa, ko kuba’mba tukataya bino “bivwalo.” Bwikalo bwa yenka uno mutundu bwakonsha kwitulengela kwikala na bulanda ne bumvu.

5, 6. Mambo ka kukosa ku mupashi o kwanemena?

⁵ Kwiyuka bulongo atweba bene amba twi bena Kilishitu kulengela muntu kumona jishinda jo afwainwa kwikelamo. Mambo ka byobyo? Umvwe mupopweshi wa Yehoba waleka kwiyuka aye mwine byo aji, wakonsha kulabikwa, kukankalwa kuyuka bya kuba nangwa kwibikila bikonkwanyi. Baibolo waambapo javula pa kwikala na michima ibiji kwa uno mutundu. Mwana wa bwanga aye Yakoba, wajimwine’mba: “Awa uzhinauka wapashañana pamo no jinyaki ja pa kalunga, jo batwala ku luvula ne kwijitayaika. Awo muntu kechi alanguluke’mba nkatambula kintu nangwa kimo kwi Nkambo ne; muntu wa michima ibiji ukankazhama mu mashinda anji onse.”—Yakoba 1:6-8; Efisesa 4:14; Bahebelu 13:9.

⁶ Twakonsha kulama byepi bulongo bwina Kilishitu bwetu? Ki ka kyakonsha kwitukwasha kuyilako palutwe ne kutesha muchima ku mwingilo wetu wa kwikala bapopweshi ba Mwine Wakila? Mwane langulukai pa mashinda alondelapo.

Koseshai Bwina Kilishitu Bwenu

7. Mambo ka o kikwashisha kusashijila Yehoba kwitusalaula muchima?

⁷ Twajijilai kukosesha bulunda bwenu ne Yehoba. Kintu kyanema bingi kiji na mwina Kilishitu, ke bulunda bwanji ne Lesa. (Masalamo 25:14; Byambo bya Mana 3:32) Umvwe twatendeka kwizhinauka atweba bene pa bwina Kilishitu bwetu, twafwainwa kupesapesa bulongo kumona buwame ne kunema kwa buno bulunda. Nyimbi wa masalamo wasashijile’mba: “Bansalaule, anweba Yehoba, ne kumpima; beseke bya munda mwami ne muchima wami.” (Masalamo 26:2) Mambo ka kusalaula kwa uno mutundu o kwanemena? Mambo atweba bene kechi twakonsha kwikala banchibamambo bawama ku bya kusakasaka ne milanguluko mukachi ka muchima wetu ne. Yehoba, ye yenkatu wakonsha kupalanguzha mu michima yetu, bintu byo tusaka, milanguluko ne byo tumvwa atweba bene.—Yelemiya 17:9, 10.

8. (a) Kwitweseka kwi Yehoba kwakonsha kwitukwasha byepi? (b) Byo muji mwina Kilishitu mwakwashiwa byepi kukomenako ku mupashi?

⁸ Umvwe twamulomba Yehoba kusalaula muchima wetu, tumwita’mba etweseke. Wakonsha kuswishapo bintu bimo kumwekana abyo bisolola bintu bine byo tusaka ne muchima wetu byo aji. (Bahebelu 4:12, 13; Yakoba 1:22-25) Twafwainwa kupita mu meseko a uno mutundu mambo etupa jishuko ja kumwesha lukokelo lo tuji nalo kwi Yehoba. Bino byakonsha kumwesha’mba kana twi “balumbuluka, batuntulu, ne kubulwa nangwa kimotu ne.” (Yakoba 1:2-4) Kabiji monka mu kwitweseka, twakonsha kukoma ku mupashi.—Efisesa 4:22-24.

9. Nanchi kufunda ne kushiinwa na bukine bwa mu Baibolo kintu kya kwisajila nyi? Londololai.

⁹ Fundai ne Kushiinwa na Bukine bwa mu Baibolo. Kwiyuka atweba bene kwikala bakalume ba kwa Yehoba kwakonsha kukepana umvwe kechi kwaimena pa maana a mu Binembelo ne. (Filipai 1:9, 10) Mwina Kilishitu yense, ekale mwanyike nangwa mukulumpe, wafwainwa kushiinwa bulongo mwine amba bintu byo aitabila, bya kine bitanwa mu Baibolo. Paulo wakambizhe bakwabo ba mu lwitabilo amba: “Esekai bintu byonse; kakachilai akya kyalumbuluka.” (1 Tesalonika 5:21, 22) Bena Kilishitu bakyanyike baji mu bisemi byakamwa Lesa bafwainwa kuyuka’mba kechi bakonsha kwikala bena Kilishitu ba kine umvwe baketekela mu lwitabilo lwa bansemi yabo ne. Shanja Solomone, aye Davida, wamukambizhe’mba: ‘Umuyuke Lesa wa amiwa shobe, ne kumwingijila na muchima wobe yense.’ (1 Byambo bya Moba 28:9) Kumonatu konka shanji byo akoseshenga lwitabilo mwi Yehoba umvwe kechi kwamukwashishe pakatampe Solomone ne. Wafwainwe kumuyuka Yehoba aye mwine, kabiji waubile byonkabyo. Wamusashijile Lesa amba: ‘Pano mwane bampe milangwe ne maana, ngyuke mwa kwibatangijila bano bantu.’—2 Byambo bya Moba 1:10.

10. Mambo ka o kibula kwikela kyatama kwipuzha mepuzho a maana na nkebelo yawama?

¹⁰ Lwitabilo lukosa kupichila mu kwikala na maana a kuyuka. Paulo waambile’mba: “Lwitabilo lwiya pa kumvwa.” (Loma 10:17) Pano walumbulwilenga ka? Walumbulwilenga’mba kupichila mu kufunda Byambo bya Lesa, tukosesha lwitabilo ne luketekelo lwetu mwi Yehoba, mu milaye yanji ne mu jibumba janji. Kwipuzha mepuzho a maana pa mambo a Baibolo kwakonsha kulengela kutana mikumbu ikoseshañana bingi. Kunungapotu, mu Loma 12:2, tutanamo byambo bya kwa Paulo bya kufundañana amba: “Mukayukenga kyaswa muchima wa Lesa, akya kyawama, ne kyaitabilwa, ne kyalumbuluka.” Pano ibyepi byo twakonsha kuba kino? Kupichila mu kwikala na ‘maana a kuyuka bya bukine.’ (Titusa 1:1) Mupashi wa Yehoba wakonsha kwitukwasha kukwatakanya nangwatu mitwe imo yashupa. (1 Kolinda 2:11, 12) Twafwainwa kulomba bukwasho bwa Lesa, umvwe tubena kutana makatazho mu kumvwisha bintu bimo. (Masalamo 119:10, 11, 27) Yehoba ukeba atweba kumvwisha Byambo byanji, kwibitabila kabiji ne kwibikokela. Ukeba mepuzho a maana epuzhiwa na nkebelo yawama.

Tokeshainga Lesa pa Muchima

11. (a) Kintu ka kyafwainwatu kyo tukeba kyakonsha kwituletela lukatazho? (b) Twakonsha kutana byepi bulume pa kuba’mba tukose kubula kuba bintu bakwetu byo bakeba’mba tube?

¹¹ Kebeshai kutokeshanga Lesa pa muchima, kechi muntu ne. Ke kintu kyafwainwatu kumwesha lubaji lumo lwa bwina Kilishitu bwetu kupichila mu kwikalapo mu jibumba jimo. Muntu yense ukeba balunda, kabiji kituwamina bingi umvwe twaikala nabo. Kimye kya bwanyike ne kulutwe na lwendo, kukanjikizhiwa kwa kuba bintu byuba bakwenu kwakonsha kubaya bingi, kulengela kukatazhiwa kuba’mba ulondele bakwenu ne kwibatokesha ku muchima. Pano bino, balunda ne boba betukanjikizha kuba bintu byo bakeba kimye kyonse kechi bata muchima ku bintu byawama byo tukeba ne. Kimye kimo, bakebatu bakwabo kwibalondela mu kuba byatama. (Byambo bya Mana 1:11-19) Umvwe mwina Kilishitu walondela bintu byatama byuba bakwabo, ko kuba’mba kimye kyonse weseka kufya bwina Kilishitu bwanji. (Masalamo 26:4) Paulo wajimwineko’mba: “Kechi mwipashañanyenga na ba panopantanda ne.” (Loma 12:2) Yehoba witupa bulume mukachi ketu pa kuba’mba tukose kubula kukokela bintu byo betukanjikizha kuba.—Bahebelu 13:6.

12. Ñanyi jifunde kabiji kya kumwenako ka kyakonsha kwitukosesha kwikala bakosa mu lwitabilo umvwe twaketekela mwi Lesa?

¹² Umvwe kwiyuka kwetu atweba bene kwikala bena Kilishitu ke kulelele na mambo a bintu byo betukanjikizha kuba, kyawama kuvuluka’mba bukishinka bwetu kwi Lesa bwanema bingi kukila milanguluko ne mashinda a bantu. Byambo biji mu Kulupuka 23:2, ke jifunde jawama bingi. Jaamba’mba: “Kulondela jibumba mu kuba bibi ne.” Kimye bena Isalela bavula bamo kyo bazhinaukile bulume bwa Yehoba bwa kufikizha milaye Yanji, na bukishinka Kaleba wakaine kulondela mashinda abo. Wayukishetu amba milaye ya Lesa yajinga ya kine, kabiji wamwenejilemo mfweto ikatampe mu bukishinka bwanji. (Kubala 13:30; Yoshua 14:6-11) Abya ne anweba mukeba kukana kukanjikizhiwa kulondela milanguluko ya bantu pa kuba’mba mukonshe kulama bulongo bulunda bwenu ne Lesa nyi?

13. Mambo ka o kyaikela kya maana atweba bene kwiyukanyikisha amba twi bena Kilishitu?

¹³ Mweshai kuba’mba mwi bena Kilishitu. Ñambilo ya kuba’mba luzhikijilo lwawama ke lolwa lwa kusomba mukenge, ya kine mu kwimana kwetu bakosa kuzhikijila bwina Kilishitu bwetu. Byo batalañenenga na meseko mu kwibikishako kwabo kuba kyaswa muchima wa Yehoba mu kimye kya kwa Ezela, bena Isalela ba kishinka baambile’mba: “Atweba twi bakalume ba Lesa wa mwiulu ne wa pano pa ntanda.” (Ezela 5:11) Umvwe twasendwa na ndangulukilo ne myendeleko ya bantu batama, twakonsha kuchina na mambo a moyo. Kisela kya kukeba kutokesha muntu pa muchima, kyakonsha kwitulenga kubula kwingila bulongo. Onkao mambo, kechi mwafwainwa kuchina ne. Kyawama kimye kyonse kwiyukisha anweba bene ku bakwenu amba mwi Kamonyi wa kwa Yehoba. Na mushingi bino saka mwakosa, mwafwainwa kulondolwela bakwenu bintu byo mwanemeka, byo mwaitabila ne bwina Kilishitu bwenu. Lekai bakwenu bayuke’mba mwasalapo kusunga mizhilo ya Yehoba yamba pa byubilo byawama. Mweshai kuba’mba kukeba kwenu kwa kwikala mwina Kilishitu wa kishinka kechi kwakonsha kupimpulwa ne. Mweshai amba mwasekela bingi mambo a byubilo byenu byawama. (Masalamo 64:10) Kuyukanyikwa kwikala mwina Kilishitu wakosa kwakonsha kwimukosesha, kwimuzhikijila kabiji nangwatu kulengela bantu bamo kukeba kuyuka Yehoba ne bantu banji.

14. Nanchi kwambilwa mwenga ne kwitulengulula kwafwainwa kwitulefula nyi? Londololai.

¹⁴ Ee, bamo bakonsha kwitwambila mwenga nangwa kwitulengulula. (Yuda 18) Umvwe bantu bakana kumvwina kwibikishako kwenu kwa kulondolola bintu byo mwanemeka, kechi mwafwainwa kulefulwa ne. (Ezikyo 3:7, 8) Nangwa kya kuba mwakosa byepi, kechi mukakonsha nangwa pachechetu kushiina bantu babula kukeba kushiinwa ne. Vulukai Felo. Kafwako mwalo nangwa kya kukumya kimo, kabiji nangwatu kufwa kwa mwananji mubeji, kwakonsheshe kumulengela Felo kushiinwa’mba Yehoba waambilenga kupichila mwi Mosesa ne. Onkao mambo, kange muleke moyo wa kuchina muntu kwimukokesha ne. Luketekelo ne lwitabilo lwenu mwi Lesa lwakonsha kwimukwasha kushinda moyo.—Byambo bya Mana 3:5, 6; 29:25.

Funjilai ku Bintu bya Kunyuma, Nengezhezhai Jimo Bwikalo bwa Kulutwe

15, 16. (a) Buswanyi bwetu bwa ku mupashi bo buka? (b) Twakonsha kumwenamo byepi mu kulangulukapo pa buswanyi bwetu bwa ku mupashi mu kwingijisha Byambo bya Lesa?

¹⁵ Nemekai buswanyi bwenu bwa ku mupashi. Mu kwingijisha Byambo bya Lesa, bena Kilishitu bakamwenamo mu kulangulukapo pa buswanyi bwabo bukatampe bwa ku mupashi. Buno buswanyi buvwangamo bukine bwa Byambo bya Yehoba, luketekelo lwa bumi bwa myaka kabiji ne munema wa kwimenako Lesa kwikala basapwishi ba mambo awama. Mwakonsha kumona mwingilo wenu pakachi ka Bakamonyi banji, baji mu jibumba ja bantu bashukwa bapewa mwingilo wa kupulusha bantu wa kusapwila Bufumu nyi? Vulukai kuba’mba, Yehoba ye yenka waamba’mba: “Anweba bantu bami yenu batumonyi bami.”—Isaya 43:10.

¹⁶ Mwakonsha kwiipuzha anweba bene mepuzho a uno mutundu amba: ‘Buno buswanyi bwa ku mupashi bwanema byepi kwi amiwa? Nanchi nebunemeka kya kine kulengela kuba kyaswa muchima wa Lesa kwikala kintu kitanshi mu bwikalo bwami nyi? Abya nateshako muchima kya kuba kwankwasha kukana meseko akonsha kundengela kutaya buno buswanyi nyi?’ Kabiji buswanyi bwetu bwa ku mupashi bwakonsha kwitulengela kwikala na luzhikijilo lwakosa lwa ku mupashi lonka lwakonsha kutanwatu mu jibumba ja kwa Yehoba kwapwa. (Masalamo 91:1, 2) Kupituluka mu bintu bimwekana ano moba mu jibumba ja kwa Yehoba, byakonsha kwitukosesha kumona’mba, kafwako muntu nangwa kintu kiji kyonse kyakonsha kufumyapo bantu ba kwa Yehoba panopantanda ne.— Isaya 54:17; Yelemiya 1:19.

17. Ki ka kikwabo kikebewa kukilatu kuketekela pa buswanyi bwetu bwa ku mupashi?

¹⁷ Bino, kechi twakonsha kuketekelatu buswanyi bwetu bwa ku mupashi bonkatu ne. Atweba bonse umo umo twafwainwa kukomesha bulunda bwa pa muchima ne Lesa. Paulo byo aingijile na ngovu kukosesha lwitabilo lwa bena Kilishitu mu Filipai, palutwe kacheche wibanembejile’mba: “Byonkabyo, anweba batemwe bami, monka mo mwankokejilenga moba onse, na panotu nkokelai, kechi byonka byo munkokela byo nji nenu ne, pakuba pano byo nji kungi kizhaimotu, ilumbulwilai anwe bene lupulukilo lwenu na kwakamwa ne kuzakama.” (Filipai 2:12) Kechi twakonsha kuketekela mu muntu mukwabo pa lupulukilo lwetu ne.

18. Mingilo ya bwina Kilishitu yakonsha kukosesha byepi bwina Kilishitu bwetu?

¹⁸ Ikalai bapayankana na mingilo ya bwina Kilishitu. Kyaambiwa kuba’mba, “mingilo ingijiwa yo ituyukanyikisha.” Bena Kilishitu lelo jino bakambizhiwa kwingila mwingilo wanema wa kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa bwaikajikwa. Paulo waambile’mba: “Kabiji byo nji mutumwa wa anweba Bagentila, natumbijika mwingilo wami.” (Loma 11:13) Mwingilo wetu wa busapwishi bwitupusanyako ku ino ntanda, kabiji kumwingila uno mwingilo kukosesha bwina Kilishitu bwetu. Kupayankana kwetu mu mingilo ikwabo ya teokalasi, nabiji kupwila kwa bwina Kilishitu, kwingilako mwingilo wa kushimika bishimikwa bya kupwilamo, kwipana kukwasha boba bakajilwa ne mingilo ikwabotu, byakonsha kukosesha bingi bwina Kilishitu bwetu.— Ngalatiya 6:9, 10; Bahebelu 10:23, 24.

Bwina Kilishitu Bwalumbuluka Buleta Bintu Byawama

19, 20. (a) Bintu ka byawama byo mwatanamo anweba bene mu kwikala mwina Kilishitu? (b) Ki ka kitulengela kwikala bena Kilishitu bakine?

¹⁹ Akitulumanai ne kulangulukapo pa bintu byawama ne buwame bo tutana na mambo a kwikala bena Kilishitu bakine. Tuji bingi na jishuko ja kuyukanyikwa atweba bonse umo umo kwi Yehoba. Ngauzhi Malakai waambile’mba: “Ponkapo aba baakaminwenga Yehoba baambañenenga bene na bene, kabiji Yehoba watelekelenga, ne kwibomvwa wibomvwine, ne buku wa kwibavulukilako aba bamwakaminwe Yehoba ne kulanguluka jizhina janji wanembelwe ku meso anji.” (Malakai 3:16) Lesa wakonsha kwitumona ne kwikala balunda nanji. (Yakoba 2:23) Bwikalo bwetu bulumbuluka kupichila mu kwikala na nkebelo yawama, buneme kabiji ne kwibikila bikonkwanyi byawama bikwasha. Kabiji twapewa ne luketekelo lwa bumi bwa myaka ne myaka.—Masalamo 37:9.

²⁰ Vulukai kuba’mba bwina Kilishitu bwenu ne buneme bonse bimonwa kupichila mwi Lesa aye mwine kupima buneme bwenu, kechi ku bantu na byo bakonsha kwimumona ne. Bakwabo bakonsha kwitupima kwesakana na bilubo byetu. Bino butemwe Lesa bo etutemwa ne kwituta muchima kwitulengela kumona buneme bwetu—byo tuji bantu banji. (Mateo 10:29-31) Kabiji ne atweba butemwe bwetu bo twamutemwa bwakonsha kwitulengela kwiyuka atweba bene bulongo ne kumona mo twafwainwa kwikela. “Umvwe muntu watemwa Lesa, awa wayukanyikwa kwi Lesa.”—1 Kolinda 8:3.

[Tubyambo twa mushi]

Mukivuluka Nyi?

• Mambo ka o kyanemena bena Kilishitu kulama bulongo bwina Kilishitu bwabo?

• Twakonsha kukosesha byepi bwina Kilishitu bwetu?

• Umvwe tubena kukeba kuyuka muntu ye twafwainwa kutokesha pa muchima, bintu ka byakonsha kwitukwasha kufuukula bulongo?

• Byo tuji bena Kilishitu, kwiyuka atweba bene bulongo kwakonsha kwitukwasha byepi kumona mo twafwainwa kwikela?

[Bipikichala pa peja 21]

Kwikala bapayankana na mingilo ya bwina Kilishitu kwakonsha kukosesha bwina Kilishitu bwetu