Rɛfrɛns dɛn fɔ Layf ɛn Prichin Wok Mitin Buk
MACH 4-10
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD | LƐTA FƆ ROM 12-14
“Wetin I Min fɔ Sho Lɔv Lɛk Kristian”
(Lɛta Fɔ Rom 12:10) Una fɔ lɛk una kɔmpin gud, lɛkɛ aw Kristiɛn brɔda dɛn fɔ lɛk dɛnsɛf; una fɔ want fɔ rɛspɛkt una kɔmpin.
it-1-E pej 55
Lɔv
Ɔlman we de na di Kristian kɔngrigeshɔn fɔ lɛk dɛn kɔmpin dɛn lɛk aw brɔda dɛn lɛk dɛnsɛf (Di Grik wɔd na phi·la·del·phiʹa, wɔd fɔ wɔd i min “fɔ lɛk yu brɔda”). (Rom 12:10; Ibr 13:1; luk bak 1Pi 3:8.) So wi fɔ lɛk wisɛf ɛn gɛt tayt padi biznɛs wit wi brɔda ɛn sista dɛn na di kɔngrigeshɔn jɔs lɛk aw ɛni tru tru famili go de. Pan ɔl we i bi se di wan dɛn we de na di kɔngrigeshɔn de sho se dɛn lɛk dɛn kɔmpin dɛn lɛk aw brɔda dɛn lɛk dɛnsɛf, di Baybul de ɛnkɔrej dɛn fɔ lɛk dɛn kɔmpin dɛn pas dat.—1Tɛ 4:9, 10.
Dɛn kin yuz di Grik wɔd phi·loʹstor·gos, we min “fɔ lɛk wisɛf” fɔ tɔk bɔt pɔsin we gɛt tayt padi biznɛs wit ɔda pɔsin. Wan pan di wɔd dɛn we dɛn pul dɛn wɔd dɛn ya frɔm na sterʹgo, ɛn bɔku tɛm dɛn kin yuz am fɔ tɔk bɔt di tru tru lɔv we fambul dɛn kin gɛt fɔ dɛnsɛf. Di apɔsul Pɔl bin ɛnkɔrej Kristian dɛn fɔ gɛt dis fayn kwaliti. (Rom 12:10) Pɔl bin tɔk bak se insay di las dez, pipul dɛn “nɔ go lɛk dɛn kɔmpin mɔtalman” (Di Grik wɔd na aʹstor·goi), ɛn i tɔk bak se dɛn kayn pipul dɛn de fit fɔ day.—2Ti 3:3, NW; Rom 1:31, 32.
(Lɛta Fɔ Rom 12:17-19) If pɔsin du una bad, una nɔ fɔ tɔn di bad gi am bak. Una fɔ de tray fɔ du dɛn tin we gud na ɔlman yay. 18 Una fɔ du ɔl wetin una ebul fɔ du so dat una kin de kwayɛt wan wit ɔlman. 19 Mi padi dɛn, una nɔ fɔ tɔn bad gi ɛnibɔdi we du una bad, bɔt una fɔ lɛ Gɔd kɔndɛm di pɔsin. Dɛn rayt na Gɔd in Buk se, “Di Masta se, a go mek dɛn pipul we de du ɔda pipul bad, sɔfa fɔ di bad we dɛn de du.”
w09-E 10/15 pej 8, par. 3
“De Kwayɛt Wan wit Ɔlman”
3 Rid Lɛta Fɔ Rom 12:17. Pɔl bin ɛksplen se we dɛn du wi bad, wi nɔ fɔ tɔn dɛt. Wi fɔ fala dis in advays mɔ if i bi se wi de na famili we ɔlman nɔ de sav Jiova. Di maredman ɔ mareduman we de sav Jiova kin tray nɔ fɔ tɔn dɛt we in man ɔ in wɛf nɔ tɔk fayn to am ɔ nɔ trit am fayn. No gud tin nɔ kin apin if wi ‘tɔn bad gi pɔsin bak.’ If wi biev da kayn we de, i go jɔs mek di prɔblɛm wɔs.
w07-E 7/1 pej 24 ɛn pej 25, par. 12 ɛn par. 13
‘Nɔ Tɔn Bad Gi Pɔsin Bak’
12 Di nɛks tin we Pɔl tɔk bɔt aw wi fɔ trit pɔsin we de sav Jiova ɛn pɔsin we nɔ de sav am, na dat wi nɔ fɔ “tɔn . . . bad gi am bak.” Wi nɔ go tɔn bad gi pɔsin bak if wi “nɔ lɛk ɛnitin we bad,” jɔs lɛk aw Pɔl bin dɔn tɔk fɔs. Pɔsin nɔ go se i nɔ lɛk bad if i bi se i de du bad tin to ɔda pɔsin jɔs fɔ tɔn dɛt. If i du dat i nɔ go sho se i lɛk in kɔmpin dɛn ‘wit ɔl in at.’ Dɔn Pɔl se: “Una fɔ de tray fɔ du dɛn tin we gud na ɔlman yay.” (Lɛta Fɔ Rom 12:9, 17) Aw wi go ebul du wetin Pɔl se?
13 Insay di lɛta we Pɔl rayt to di Kristian dɛn na Kɔrint, i bin dɔn tɔk bɔt di we aw pipul dɛn bin de mek di apɔsul dɛn sɔfa. I bin se: “To di wɔl, to enjɛl dɛn, ɛn to mɔtalman, wi dɔn tan lɛk sho we dɛn kin gɛt na tiyata. . . . We dɛn tɛl wi bad wɔd, wi de blɛs dɛn; we dɛn mek wi sɔfa, wi de peshɛnt bia; we dɛn pwɛl wi nem, wi de tɔk saful wan.” (Fɔs Lɛta fɔ Kɔrint 4:9-13, NW) Semweso, di pipul dɛn na di wɔl de wach tru Kristian dɛn tide. We di pipul dɛn we de arawnd wi de si di gud tin dɛn we wi kin du ivin we ɔda pipul dɛn nɔ de trit wi fia wan, sɔntɛm dat go mek dɛn bigin lisin to di mɛsej we wi de prich.—Pita In Fɔs Lɛta 2:12.
(Lɛta Fɔ Rom 12:20, 21) Bɔt una fɔ du lɛkɛ aw dɛn rayt na Gɔd in Buk, we dɛn se, “If pɔsin we nɔ lɛk una, aŋri, una fɔ gi am tin fɔ it; if i tɔsti, una fɔ gi am tin fɔ drink. If una du dat, di pɔsin go shem bad bad.” 21 Una nɔ mek ɛni bad tin mek una at pwɛl, bɔt una fɔ du gud to ɛnibɔdi we du una bad, da we de ɛnibɔdi we du una bad ɔ mɛmba bad fɔ una, nɔ go ebul una.
w12-E 11/15 pej 29, par. 13
Fɔgiv Ɔda Pipul dɛn wit Ɔl Yu At
13 Sɔntɛnde, yu go fil se yu go ebul ɛp pɔsin we dɔn du yu bad fɔ no di we aw Kristian fɔ biev. Di apɔsul Pɔl bin rayt se: “‘If pɔsin we nɔ lɛk una, aŋri, una fɔ gi am tin fɔ it; if i tɔsti, una fɔ gi am tin fɔ drink. If una du dat, di pɔsin go shem bad bad.’ Una nɔ mek ɛni bad tin mek una at pwɛl, bɔt una fɔ du gud to ɛnibɔdi we du una bad.” (Rom 12:20, 21) I go bi se di fayn we aw yu de biev we ɔda pipul dɛn du yu bad go ivin mek bad pɔsin du gud tin. We yu de sho se yu de ɔndastand di pɔsin we de du yu bad ɔ yu de put yusɛf na in sus, ɛn ivin sɔri fɔ am, sɔntɛm yu go ebul ɛp am fɔ lan di tru we de na di Baybul. Ilɛk wetin go apin, di fayn we aw wi de biev to di pɔsin go gi am chans fɔ tink bɔt di rizin we mek wi biev da we de.—1 Pit. 2:12; 3:16.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
(Lɛta Fɔ Rom 12:1) Mi kɔmpin Kristiɛn dɛn, bikɔs Gɔd de sɔri fɔ wi bad bad, a de beg una mek una gi una layf lɛkɛ sakrifays to Gɔd fɔ du in wok, ɛn fɔ du ɔl wetin i lɛk; na di tru we dat fɔ wɔship Gɔd.
lvs pej 76 ɛn pej 77, par. 5 ɛn par. 6
Aw Wi Go Fɛn Gud We dɛn fɔ Ɛnjɔy Wisɛf?
5 Ɔltin we wi de du na layf gɛt sɔntin fɔ du wit wi padi biznɛs wit Jiova. Pɔl bin ɛksplen dis we i se: “Una gi una layf lɛkɛ sakrifays to Gɔd fɔ du in wok, ɛn fɔ du ɔl wetin i lɛk.” (Lɛta Fɔ Rom 12:1) Jizɔs bin se: “Yu fɔ lɛk Jiova we na yu Gɔd wit ɔl yu at, wit ɔl yu layf, wit ɔl yu maynd, ɛn wit ɔl yu trɛnk.” (Mak 12:30, NW) Wi want fɔ gi Jiova wi bɛst ɔltɛm. Trade, we di Izrɛlayt dɛn bin de sakrifays animal to Jiova, dɛn fɔ gi am wan we nɔ gɛt wan bɔt. If di animal gɛt bɔt pan am, Gɔd nɔ go gladi fɔ am. (Lɛvitikɔs 22:18-20) Semweso, i pɔsibul se Jiova nɔ go gladi fɔ wi wɔship. Aw dat kin bi?
6 Jiova tɛl wi se: “Una fɔ oli, bikɔs a oli.” (Pita in Fɔs Lɛta 1:14-16, NW; Pita In Sɛkɛn Lɛta 3:11) Jiova go gladi fɔ wi wɔship if i oli, ɔ klin. (Ditarɔnɔmi 15:21) Wi wɔship nɔ go klin if wi de du tin dɛn we Jiova et, lɛk di bad we aw pipul dɛn de liv, fɔ put an pan fɛt fɛt, ɔ fɔ gɛt sɔntin fɔ du wit juju biznɛs. (Lɛta Fɔ Rom 6:12-14; 8:13) If wi de ɛnjɔy wisɛf wit dɛn kayn tin dɛn ya, dat go mek Jiova vɛks pan wi. Dis go mek wi wɔship nɔ klin, Jiova nɔ go gladi fɔ wi, ɛn wi padi biznɛs wit Jiova go pwɛl.
(Lɛta fɔ Rom 13:1, NW) Lɛ ɔlman put insɛf ɔnda di wan dɛn we gɛt pawa, bikɔs na Gɔd alaw dɛn fɔ gɛt pawa. Ɛn na Gɔd alaw dɛn fɔ de na di difrɛn difrɛn pozishɔn dɛn we dɛn de.
w08-E 6/15 pej 31, par. 4
Men Pɔynt dɛn Frɔm di Baybul Buk we Nem Lɛta Fɔ Rom
13:1 Wetin sho se di wan dɛn we de na pawa “de rul bikɔs na Gɔd alaw dɛn”? Na Gɔd de alaw di wan dɛn we de rul fɔ “de na di difrɛn difrɛn pozishɔn we dɛn de” ɔ wi go se na Gɔd de alaw dɛn fɔ rul ɛn sɔntɛnde Gɔd kin dɔn no di wan dɛn we go rul ivin bifo dɛn bigin rul. Na di tin we di Baybul bin dɔn tɔk bɔt sɔm rula dɛn mek wi no bɔt dis.
Baybul Ridin
(Lɛta Fɔ Rom 13:1-14) Let every person be in subjection to the superior authorities, for there is no authority except by God; the existing authorities stand placed in their relative positions by God. 2 Therefore, whoever opposes the authority has taken a stand against the arrangement of God; those who have taken a stand against it will bring judgment against themselves. 3 For those rulers are an object of fear, not to the good deed, but to the bad. Do you want to be free of fear of the authority? Keep doing good, and you will have praise from it; 4 for it is God’s minister to you for your good. But if you are doing what is bad, be in fear, for it is not without purpose that it bears the sword. It is God’s minister, an avenger to express wrath against the one practicing what is bad. 5 There is therefore compelling reason for you to be in subjection, not only on account of that wrath but also on account of your conscience. 6 That is why you are also paying taxes; for they are God’s public servants constantly serving this very purpose. 7 Render to all their dues: to the one who calls for the tax, the tax; to the one who calls for the tribute, the tribute; to the one who calls for fear, such fear; to the one who calls for honor, such honor. 8 Do not owe anything to anyone except to love one another; for whoever loves his fellow man has fulfilled the law. 9 For the law code, “You must not commit adultery, you must not murder, you must not steal, you must not covet,” and whatever other commandment there is, is summed up in this saying: “You must love your neighbor as yourself.” 10 Love does not work evil to one’s neighbor; therefore, love is the law’s fulfillment. 11 And do this because you know the season, that it is already the hour for you to awake from sleep, for now our salvation is nearer than at the time when we became believers. 12 The night is well along; the day has drawn near. Let us therefore throw off the works belonging to darkness and let us put on the weapons of the light. 13 Let us walk decently as in the daytime, not in wild parties and drunkenness, not in immoral intercourse and brazen conduct, not in strife and jealousy. 14 But put on the Lord Jesus Christ, and do not be planning ahead for the desires of the flesh.
MACH 11-17
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD | LƐTA FƆ ROM 15-16
“Luk to Jiova fɔ Mek I Kɔrej Yu ɛn Ɛp Yu fɔ Bia”
(Lɛta Fɔ Rom 15:4) Ɔltin we rayt na Gɔd in Buk na fɔ lan wi sɔntin, so dat, we di tin we rayt de, de mek wi ebul bia ɛn mek wi gɛt kɔrej, wi go no se Gɔd nɔ go lɛf wi.
“Kray wit di Wan dɛn We De Kray”
11 Wetin di Baybul tɔk bɔt di kayn we aw Jizɔs bin fil di tɛm we Lazarɔs bin day, na jɔs wan pan di bɔku bɔku skripchɔ dɛn we de na Gɔd in Wɔd we de kɔrej wi. Dis nɔ fɔ mek wi sɔprayz bikɔs “ɔltin we rayt na Gɔd in Buk na fɔ lan wi sɔntin, so dat, we di tin we rayt de, de mek wi ebul bia ɛn mek wi gɛt kɔrej, wi go no se Gɔd nɔ go lɛf wi.” (Lɛta Fɔ Rom 15:4) If yu at pwɛl bikɔs yu pɔsin day, yu go ebul gɛt kɔrej frɔm dɛn skripchɔ dɛn ya:
▪ “PAPA GƆD [“Jiova,” NW] de nia ɔl udat fil se i dɔn dɔn fɔ am ɛn de ɛp udat fil se bɛtɛ nɔ de fɔ am igen.”—Sam 34:18, 19.
▪ “Wɛn a kin ɛŋ-at na yu [Jiova] nɔmɔ ebul kɔrej mi dɔn a gladi.”—Sam 94:19.
▪ “Mek wi Masta Jizɔs Krays insɛf, ɛn Gɔd we na wi Papa, we lɛk wi ɛn mek wi gɛt kɔrej ɔltɛm bikɔs i gud ɛn mek wi ebul bia wet fɔ wetin gud, kɔrej una ɛn ɛp una fɔ du ɛn tɔk ɔl wetin gud.”—Sɛkɛn Lɛta Fɔ Tɛsalonayka 2:16, 17.
(Lɛta Fɔ Rom 15:5) Ɛn lɛ Gɔd we de mek pipul ebul bia ɛn gɛt kɔrej, mek una ɔl gri, bikɔs una de fala Jizɔs Krays in yon we,
“If Una Ebul Bia Ɔltin, Una Go Bi Lɛkɛ Aw Gɔd Want Una fɔ Bi”
5 Beg Jiova fɔ ɛp yu. Jiova na di “Gɔd we de mek pipul ebul bia ɛn gɛt kɔrej.” (Lɛta Fɔ Rom 15:5) Na in nɔmɔ ɔndastand wetin rili de apin to wi, aw wi de fil, ɛn ɔl wetin bin dɔn apin to wi. So i no wetin wi rili nid fɔ ebul bia. “I . . . de gi dɛn wan we gɛt fred ɛn rɛspɛkt fɔ am, wetin dɛn fɔ gɛt; i de ansa dɛn prea ɛn sev dɛn.” (Sam 145:19) Bɔt aw Gɔd go ansa wi prea ɛn ɛp wi fɔ bia?
(Lɛta Fɔ Rom 15:13) Lɛ Gɔd we de mek wi abop, mek una gladi bad ɛn gi una kol at bikɔs una biliv pan am, so dat in Spirit go mek una abop pan am mɔ ɛn mɔ.
“Yu Fɔ Lɛk . . . Gɔd”
11 Jiova dɔn gi wi plɛnti tin fɔ abop pan ɛn dis de mek wi gladi ɛn gɛt kolat. (Rom 15:13) Di tin dɛn we Gɔd dɔn prɔmis se i go gi wi, de ɛp wi fɔ bia ɛni bad tin we de mit wi. Di anɔyntɛd Kristian dɛn we “nɔ lɛf fɔ biliv” pan Gɔd ‘go gɛt layf we go de sote go na ɛvin.’ (Rɛv. 2:10) Di wan dɛn we de du wetin Gɔd want, we gɛt di op fɔ de na dis wɔl go gɛt bɔku bɔku blɛsin we go de sote go na Paradays. (Lyuk 23:43, NW) Aw wi fil bɔt ɔl dɛn fayn fayn blɛsin ya? Yu nɔ tink se wi fɔ gladi, gɛt kolat, ɛn lɛk di Gɔd we de gi wi “ɔl dɛn tin we gud ɛn we mek wi nɔ want ɛnitin mɔ”?—Jems 1:17.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
(Lɛta fɔ Rom 15:27, NW) Fɔ tru, dɛn bin gladi fɔ du dat, ɛn infakt dɛn bin o dɛn; bikɔs if di neshɔn dɛn dɔn gɛt pan di tin dɛn we Gɔd gi dɛn, dɛnsɛf fɔ ɛp dɛn wit dɛn prɔpati dɛn.
w89-E 12/1 pej 24, par. 3
“A De Tray fɔ Si if di Lɛk we Una Lɛk fɔ Gi, Kɔmɔt na Una At”
Fɔ tru, dɛn brɔda dɛn we nɔto Ju fɔ dɔn rɛdi fɔ ɛp dɛn we dɛn gɛt dis prɔblɛm. Dis na bikɔs dɛn bin “o” di Kristian dɛn na Jerusɛlɛm. Ɛn na di wan dɛn we de na Jerusɛlɛm bin tɔk bɔt di gud nyuz to di pipul dɛn we nɔto Ju. Dis bin mek Pɔl tɔk se: “Di Ju dɛn bin dɔn gi dɛn pipul we nɔto Ju dɛn Gɔd in blɛsin we dɛn mek dɛn yɛri di Gud Nyuz bɔt Krays, so dɛn Kristiɛn we nɔto Ju, dɛnsɛf fɔ ɛp dɛn Ju Kristiɛn wit dɛn tin lɛkɛ mɔni so.”—Lɛta Fɔ Rom 15:27
(Lɛta fɔ Rom 16:25, NW) Gɔd ebul mek una tinap tranga wan. I de yuz di gud nyuz we a de tɔk bɔt ɛn di prich we a de prich bɔt Jizɔs Krays fɔ du dat. Dis gud nyuz gɛt sɔntin fɔ du wit di oli sikrit we Gɔd dɔn mek wi no. Fɔ lɔng tɛm, pipul dɛn nɔ bin no bɔt dis sikrit.
it-1-E pej 858, par. 5
Fɔ No bɔt Sɔntin ɛn fɔ Disayd Wetin Gɛt fɔ Apin, Bifo I Apin
Na di Mɛsaya ɔ Krays fɔ bi di Pikin we Gɔd prɔmis se go mek ɔl di wan dɛn we de du wetin rayt na dis wɔl gɛt blɛsin. (Gal 3:8, 14) Di fɔs tɛm we di Baybul tɔk bɔt dis “pikin” na afta we Adam ɛn Iv bin dɔn tɔn dɛn bak pan Gɔd na di Gadin we bin de na Idɛn, bɔt Ebɛl nɔ bin dɔn bɔn yet. (Jɛn 3:15) Dis tin ya apin lɛk 4,000 ia bifo Gɔd mek pipul dɛn no bɔt “di oli sikrit”, ɛn i mek wi no klia wan udat na di “pikin” we go bi di Mɛsaya. So fɔ tru, dis na bin sikrit we “fɔ lɔng tɛm, pipul dɛn nɔ bin no bɔt” am.—Rom 16:25-27, NW; Ɛfi 1:8-10; 3:4-11, NW.
Baybul Ridin
(Lɛta Fɔ Rom 15:1-16) We, though, who are strong ought to bear the weaknesses of those not strong, and not to be pleasing ourselves. 2 Let each of us please his neighbor for his good, to build him up. 3 For even the Christ did not please himself, but just as it is written: “The reproaches of those reproaching you have fallen upon me.” 4 For all the things that were written beforehand were written for our instruction, so that through our endurance and through the comfort from the Scriptures we might have hope. 5 Now may the God who supplies endurance and comfort grant you to have among yourselves the same mental attitude that Christ Jesus had, 6 so that unitedly you may with one voice glorify the God and Father of our Lord Jesus Christ. 7 So welcome one another, just as the Christ also welcomed you, with glory to God in view. 8 For I tell you that Christ became a minister of those who are circumcised in behalf of God’s truthfulness, so as to verify the promises He made to their forefathers, 9 and that the nations might glorify God for his mercy. Just as it is written: “That is why I will openly acknowledge you among the nations, and to your name I will sing praises.” 10 And again he says: “Be glad, you nations, with his people.” 11 And again: “Praise Jehovah, all you nations, and let all the peoples praise him.” 12 And again Isaiah says: “There will be the root of Jesʹse, the one arising to rule nations; on him nations will rest their hope.” 13 May the God who gives hope fill you with all joy and peace by your trusting in him, so that you may abound in hope with power of holy spirit. 14 Now I myself am convinced about you, my brothers, that you yourselves are also full of goodness, filled with all knowledge, and that you are able to admonish one another. 15 However, I have written to you more outspokenly on some points, so as to give you another reminder, because of the undeserved kindness given to me from God 16 for me to be a public servant of Christ Jesus to the nations. I am engaging in the holy work of the good news of God, so that these nations might be an acceptable offering, sanctified with holy spirit.
MACH 18-24
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD | FƆS LƐTA FƆ KƆRINT 1-3
“Yu De Mɛmba Gɔd pan Ɛnitin we Yu De Du ɔ Yu Nɔ De Mɛmba Am?”
(Fɔs Lɛta fɔ Kɔrint 2:14, NW) Bɔt pɔsin we de du wetin in bɔdi want nɔ de gri wit di tin dɛn we gɛt fɔ du wit Gɔd in spirit, bikɔs dɛn nɔ mek sɛns to am; ɛn i nɔ go ebul fɔ no dɛn, bikɔs pɔsin fɔ gɛt Gɔd in spirit fɔ ebul fɔ ɔndastand dɛn.
w18.02 pej 17, par. 4 ɛn par. 5
Wetin I Min fɔ Bi Pɔsin We De Mɛmba Gɔd pan Ɛnitin we I De Du?
4 Wetin di pɔsin we de du wetin in bɔdi ɔ at tɛl am fɔ du ɛn nɔ bisin bɔt Gɔd de tink? Da kayn pɔsin de gɛt di abit dɛn we di pipul dɛn na di wɔl gɛt, dat na fɔ bisin mɔ bɔt di tin dɛn we dɛn want fɔ du. Pɔl bin tɔk bɔt dis we aw dɛn de biev se i tan lɛk sɔntin we de kɔntrol “dɛn pipul we nɔ de du wetin Gɔd tɛl dɛn fɔ du.” (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 2:2) Na dis de mek bɔku pipul dɛn kin want fɔ falamakata di wan dɛn we de arawnd dɛn. Dɛn kin jɔs want fɔ du wetin dɛn tink se rayt, ɛn dɛn nɔ bisin bɔt Gɔd in lɔ dɛn. Pɔsin we de du wetin in bɔdi ɔ at tɛl am fɔ du ɛn nɔ bisin bɔt Gɔd de tink mɔ bɔt tin dɛn we de na dis wɔl ɛn bɔku tɛm i kin tink se in pozishɔn, mɔni, ɔ di rayt we i gɛt impɔtant pas ɛni ɔda tin.
5 Pɔsin we de du wetin in bɔdi ɔ at tɛl am fɔ du ɛn nɔ bisin bɔt Gɔd kin du di tin dɛn we di Baybul kɔl “wetin mɔtalman lɛk fɔ du.” (Lɛta Fɔ Galeshya 5:19-21) Insay di fɔs lɛta we Pɔl bin rayt to di Kristian dɛn na Kɔrint, i bin tɔk bɔt ɔda tin dɛn we pipul dɛn we de du wetin dɛn bɔdi ɔ at tɛl dɛn fɔ du ɛn nɔ bisin bɔt Gɔd de du. Dɛn kin sɔpɔt wan pɔsin we tu pipul dɛn gɛt chamɔt, dɛn kin tray fɔ skata pipul dɛn, ɛnkɔrej ɔda pipul dɛn nɔ fɔ obe, kɛr dɛn kɔmpin dɛn go kɔt, dɛn nɔ gɛt wan rɛspɛkt fɔ di wan dɛn we de oba dɛn, ɛn na fɔ it ɛn drink nɔmɔ impɔtant na dɛn layf pas ɛni ɔda tin. Pɔsin we de du wetin in bɔdi ɔ at tɛl am fɔ du ɛn nɔ bisin bɔt Gɔd nɔ de tinap tranga wan fɔ du di rayt tin we dɛn tɛmt am fɔ du bad tin. (Prɔvabs 7:21, 22) Jud bin tɔk se pɔsin we de du wetin in bɔdi ɔ at tɛl am fɔ du nɔ go gɛt Jiova in oli spirit.—Jud In Lɛta 18, 19.
(Fɔs Lɛta fɔ Kɔrint 2:15, 16, NW) Bɔt pɔsin we de du wetin di spirit want de chɛk ɔltin, bɔt nɔbɔdi nɔ ebul fɔ jɔj am. 16 “Udat no aw Jiova de tink so dat i go tich am?” Bɔt wi no aw Krays de tink.
w18.02 pej 17 ɛn pej 18, par. 6
Wetin I Min fɔ Bi Pɔsin We De Mɛmba Gɔd pan Ɛnitin we I De Du?
6 Pɔsin we de mɛmba Gɔd pan ɛnitin we i de du difrɛn frɔm pɔsin we de du wetin in bɔdi ɔ at tɛl am fɔ du ɛn nɔ bisin bɔt Gɔd, bikɔs pɔsin we de mɛmba Gɔd pan ɛnitin we i de du bisin mɔ bɔt in padi biznɛs wit Gɔd. I de alaw Gɔd in oli spirit fɔ gayd am ɛn i de du ɔl wetin i ebul fɔ falamakata Jiova. (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 5:1) Pɔsin we de mɛmba Gɔd pan ɛnitin we i de du de tray tranga wan fɔ lan aw Jiova de tink ɛn fɔ si tin lɛk aw Jiova de si am. To am, Gɔd na rial pɔsin. Pɔsin we de mɛmba Gɔd pan ɛnitin we i de du de rɛspɛkt Jiova in lɔ dɛn ɔltɛm. (Sam 119:33; 143:10) Pɔsin we de mɛmba Gɔd pan ɛnitin we i de du nɔ de du “wetin mɔtalman lɛk fɔ du,” bɔt i de tray fɔ gɛt “di kwaliti dɛn we di spirit de ɛp wi fɔ gɛt.” (Lɛta fɔ Galeshya 5:22, 23, NW) Pɔsin we rili bisin bɔt di we aw i de wɔship Gɔd na pɔsin we de mɛmba Gɔd pan ɛnitin we i de du.
Wetin I Min fɔ Bi Pɔsin We De Mɛmba Gɔd pan Ɛnitin we I De Du?
15 Aw wi go falamakata Krays? Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 2:16 ɛksplen se wi nid fɔ “tink lɛkɛ aw Krays de tink.” Lɛta Fɔ Rom 15:5 mɛmba wi se wi fɔ “fala Jizɔs Krays in yon we.” Fɔ falamakata Krays, wi nid fɔ lan aw i de tink, fil, ɛn du tin. Jizɔs bin bisin mɔ bɔt in padi biznɛs wit Gɔd pas ɛni ɔda tin. So if wi falamakata Jizɔs, dat go mek wi ebul falamakata Jiova mɔ ɛn mɔ. Na dat mek i rili impɔtant fɔ mek wi lan fɔ tink lɛk aw Jizɔs de tink.
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
(Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 1:20) Una nɔ si wetin de bi to dɛn sɛnsman, ɛn dɛn bukman ɛn dɛn wan we ebul agyu na di wɔl tide? Gɔd dɔn sho se di sɛns we pipul na dis wɔl gɛt nɔ bɛtɛ.
it-2-E pej 1193, par. 1
Sɛns
So di sɛnsman dɛn na di wɔl bin si di tin we Gɔd bin yuz Krays fɔ gi wi as tin we nɔ bɛtɛ, ɛn dat mek pan ɔl we i go dɔn bi se di rula dɛn na bin pipul dɛn we de du tin fia wan, dɛn ivin “kil di Masta we gɛt glori.” (1Kɔ 1:18, NW; 2:7, 8, NW) Bɔt Gɔd bin de sho dɛn se di sɛnsman dɛn na di wɔl nɔ bɛtɛ, ɛn i de mek dɛn shem bay we i de yuz “ɛnitin bɔt Gɔd we pipul dɛn de tink se nɔ mek sɛns”, ɛn bak di pipul dɛn we dɛn fil se ‘nɔ gɛt sɛns, we wik, ɛn we nɔ strɔng,’ fɔ mek I go du wetin i want fɔ du. (1Kɔ 1:19-28, NW) Pɔl mɛmba di Kristian dɛn na Kɔrint se “di sɛns we mɔtalman gɛt” ɛn “di sɛns we dɛn wan we de na pawa lɛk fɔ gɛt,” ɔl gɛt fɔ dɔn; so da kayn sɛns de we dɛn gɛt nɔ bin de pat pan di mɛsej bɔt Gɔd we i bin de tɔk bɔt. (1Kɔ 2:6, 13) I wɔn di Kristian dɛn na Kɔlɔse mek dɛn nɔ mek ɛnibɔdi mek dɛn ful wit “mɔtalman sɛns [phi·lo·so·phiʹas, wɔd fɔ wɔd i min fɔ lɛk sɛns] we nɔ min natin;” dɔn i tɛl dɛn se dɛn nɔ fɔ fala “di tin dɛn we . . . dɛn lɔntɛm pipul bin de lan pipul.”—Kɔl 2:8; luk vas 20-23.
(Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 2:3-5) Ɔl da tɛm de na so a bin de fred fred, a de trimbul, a bin de fil wik. 4 Ɛn wɛn a bin de tɛl pipul bɔt Jizɔs, nɔto swit mɔt ɛn mɔtalman sɛns a bin de tek tɔk, bɔt a sho una se na Gɔd in Spirit pawa de wok pan mi fɔ mek a tɔk bɔt Krays. 5 A du dat fɔ mek una nɔ abop pan mɔtalman sɛns, bɔt pan Gɔd in pawa.
w08-E 7/15 pej 27, par. 6
Men Pɔynt dɛn Frɔm di Baybul Buk we Nem Lɛta Fɔ Kɔrint
2:3-5. Kɔrint na bin wan pan di men say dɛn usay dɛn bin de lan bɔt bɔku tin dɛn ɛn usay dɛn bin de tich pipul dɛn wetin di Grik pipul dɛn biliv; so we Pɔl bin de prich, i go bi se i bin de tink if i go ebul tɔk di kayn we we go mek di wan dɛn we de lisin to am biliv wetin i de se. Bɔt i nɔ alaw di wik we i go dɔn fil wik ɔ di fred we i go dɔn fred fɔ stɔp am fɔ mek i nɔ du di prichin wok we Gɔd gi am fɔ du. Semweso, wi nɔ fɔ alaw ɛnitin fɔ stɔp wi fɔ mek wi nɔ tɔk bɔt Gɔd in Kiŋdɔm. Wi fɔ abop pan Jiova fɔ ɛp wi jɔs lɛk aw Pɔl bin abop pan am.
Baybul Ridin
(Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 1:1-17) Paul, called to be an apostle of Christ Jesus by God’s will, and Sosʹthe·nes our brother, 2 to the congregation of God that is in Corinth, to you who have been sanctified in union with Christ Jesus, called to be holy ones, together with all those everywhere who are calling on the name of our Lord Jesus Christ, their Lord and ours: 3 May you have undeserved kindness and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ. 4 I always thank my God for you in view of the undeserved kindness of God given to you in Christ Jesus; 5 because in everything you have been enriched in him, in full ability to speak and in full knowledge, 6 just as the witness about the Christ has been made firm among you, 7 so that you do not lack in any gift at all, while you are eagerly waiting for the revelation of our Lord Jesus Christ. 8 He will also make you firm to the end so that you may be open to no accusation in the day of our Lord Jesus Christ. 9 God is faithful, by whom you were called into fellowship with his Son, Jesus Christ our Lord. 10 Now I urge you, brothers, through the name of our Lord Jesus Christ, that you should all speak in agreement and that there should be no divisions among you, but that you may be completely united in the same mind and in the same line of thought. 11 For some from the house of Chloʹe have informed me regarding you, my brothers, that there are dissensions among you. 12 What I mean is this, that each one of you says: “I belong to Paul,” “But I to A·polʹlos,” “But I to Ceʹphas,” “But I to Christ.” 13 Is the Christ divided? Paul was not executed on the stake for you, was he? Or were you baptized in the name of Paul? 14 I thank God that I baptized none of you except Crisʹpus and Gaʹius, 15 so that no one may say that you were baptized in my name. 16 Yes, I also baptized the household of Stephʹa·nas. As for the rest, I do not know whether I baptized anyone else. 17 For Christ sent me, not to baptize, but to declare the good news; and not with wisdom of speech, so that the torture stake of the Christ should not be made useless.
MACH 25-31
DI VALYU TIN DƐN FRƆM GƆD IN WƆD | FƆS LƐTA FƆ KƆRINT 4-6
“Smɔl Yist De Mek Flawa . . . Rayz”
(Fɔs Lɛta fɔ Kɔrint 5:1, 2, NW) Dɛn se wan pan una de du mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want ɛn na di kayn we ivin ɔda neshɔn dɛn nɔ de du. Dɛn se wan man de liv wit in papa in wɛf. 2 Una de blɔf wit am? Una nɔ tink se dis na sɔntin we fɔ mek una fil bad, so dat una go pul di man we de du dis bad tin kɔmɔt midul una?
(Fɔs Lɛta fɔ Kɔrint 5:5-8, NW) una fɔ and ova da man de to Setan fɔ mek di bɔdi day, so dat di spirit go sev insay di Masta in de. 6 Di bost we una de bost nɔ fayn. Una nɔ no se na smɔl yist de mek flawa we dɛn dɔn miks rayz? 7 Una pul di ol yist so dat una go bi nyu flawa we dɛn dɔn miks, bikɔs una nɔ gɛt yist. Fɔ tru, dɛn dɔn sakrifays Krays we na wi yɔŋ Pasova ship. 8 So lɛ wi nɔ du di fɛstival wit ol yist, wit yist we min bad ɛn wikɛd tin, bɔt lɛ wi yuz bred we nɔ gɛt yist we min sɔntin we gud ɛn we na tru.
(Fɔs Lɛta fɔ Kɔrint 5:13, NW) as Gɔd de jɔj di wan dɛn we de na do? “Una pul di pɔsin we wikɛd kɔmɔt midul una.”
it-2-E pej 230
Yist
Di apɔsul Pɔl bin yuz di sem ɛgzampul we i bin de tɛl di Kristian dɛn na Kɔrint se dɛn fɔ pul wan man we de du mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want kɔmɔt na di kɔngrigeshɔn, i bin se: “Una nɔ no se na smɔl yist de mek flawa we dɛn dɔn miks rayz? Una pul di ol yist so dat una go bi nyu flawa we dɛn dɔn miks, bikɔs una nɔ gɛt yist. Fɔ tru, dɛn dɔn sakrifays Krays we na wi yɔŋ Pasova ship.” Dɔn i sho wetin “yist” min. I se: “So lɛ wi nɔ du di fɛstival wit ol yist, wit yist we min bad ɛn wikɛd tin, bɔt lɛ wi yuz bred we nɔ gɛt yist we min sɔntin we gud ɛn we na tru.” (1Kɔ 5:6-8, NW) We Pɔl tɔk dis, i bin de sho di ɛgzampul we de ɛp wi fɔ no wetin di Fɛstival we Dɛn De It Bred we Nɔ Gɛt Yist min. Jɔs lɛk aw smɔl yist kin mek bred rayz kwik kwik wan, na so di wan ol kɔngrigeshɔn nɔ go klin na Jiova in yay if dɛn nɔ pul di man we de du mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want kɔmɔt de. Dɛn fɔ du wetin go mek dɛn pul di “yist” usay dɛn de jɔs lɛk aw di Izrɛlayt dɛn nɔ fɔ gɛt yist na dɛn os di tɛm fɔ di fɛstival.
it-2-E pej 869 ɛn pej 870
Setan
Wetin i min fɔ ‘and ova pɔsin to Setan fɔ mek di bɔdi day’?
We Pɔl bin de tɛl di kɔngrigeshɔn na Kɔrint wetin dɛn fɔ du to pɔsin we de na di kɔngrigeshɔn ɛn we bin de du mami ɛn dadi biznɛs wit in papa in wɛf, i tɛl dɛn se: “Una fɔ and ova da man de to Setan fɔ mek di bɔdi day.” (1Kɔ 5:5, NW) I bin de tɛl dɛn se dɛn fɔ pul di man kɔmɔt na di kɔngrigeshɔn, ɛn dɛn nɔ fɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit am. (1Kɔ 5:13, NW) We dɛn and ova di man to Setan, dat go mek i nɔ de na di kɔngrigeshɔn igen, bɔt i go de na di wɔl we Setan na di gɔd ɛn rula. Jɔs lɛk aw “smɔl yist” kin tan lɛk insay “flawa we dɛn dɔn miks”, na so dis man bin tinap fɔ “di bɔdi” we de insay di kɔngrigeshɔn, ɛn we dɛn pul dis wikɛd man kɔmɔt na di kɔngrigeshɔn dat go mek di wan dɛn we lɛk Gɔd dɔnawe wit “di bɔdi” we de na di kɔngrigeshɔn. (1Kɔ 5:6, 7, NW) Na dis sem we Pɔl bin and ova Imɛniɔs ɛn Alɛgzanda gi Setan bikɔs dɛn nɔ bin gɛt fet igen, ɛn dɛn nɔ bin de du wetin dɛn no se rayt ɛn dat bin mek dɛn nɔ biliv Krays igen.—1Ti 1:20.
(Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 5:9-11) A bin rayt tɛl una se, una nɔ fɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit pipul we liv bad layf. 10 A nɔ min dɛn pipul we nɔ no Gɔd, we liv bad layf, we want ɔltin fɔ dɛnsɛf, we de tif, we de pre to dɛn tin we mɔtalman mek fɔ pre to. If una nɔ want fɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit dɛn, una fɔ jɛs kɔt unasɛf frɔm pipul na di wɔl wantɛm! 11 A min se una nɔ fɔ gɛt natin fɔ du wit ɛnibɔdi we kɔl insɛf una Kristiɛn brɔda, we liv bad layf, we want ɔltin fɔ insɛf, we de pre to dɛn tin we mɔtalman mek fɔ pre to, ɛn we de gi pipul bad nem; we de drɔnk ɛn we de tif. Una nɔ fɔ sidɔm sɛf fɔ it wit pɔsin lɛkɛ dat.
lvs pej 241, ɛndnot
Disfɛloship
If sɔmbɔdi sin siriɔs wan ɛn i nɔ gri fɔ ripɛnt, dɔn i nɔ gri fɔ fala Jiova in lɔ dɛn, i nɔ go kɔntinyu fɔ de na di kɔngrigeshɔn. Dɛn fɔ disfɛloship am. We dɛn disfɛloship sɔmbɔdi, wi nɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit da pɔsin igen ɛn wi kin stɔp fɔ tɔk to am. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 5:11; Jɔn In Sɛkɛn Lɛta 9-11) Dis arenjmɛnt de protɛkt Jiova in nem ɛn di kɔngrigeshɔn. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 5:6) We dɛn disfɛloship pɔsin, dat de tren di pɔsin bak ɛn ɛp am fɔ lɛ i ripɛnt ɛn kam bak to Jiova.—Lyuk 15:17.
▸ Chapta 3, paregraf 19
Luk Gud Wan fɔ di Valyu Tin dɛn na Gɔd in Wɔd
(Fɔs Lɛta fɔ Kɔrint 4:9, NW) To mi, i tan lɛk se Gɔd dɔn put wi di apɔsul dɛn las na stej lɛk man dɛn we dɛn dɔn kɔndɛm fɔ day, bikɔs to di wɔl, to enjɛl dɛn, ɛn to mɔtalman, wi dɔn tan lɛk sho we dɛn kin gɛt na tiyata.
w09-E 5/15 pej 24, par. 16
Di Enjɛl dɛn “Na Spirit ɛn Dɛn Na Gɔd in Mɛsenja Dɛn”
16 Di Kristian dɛn we ɔda pipul dɛn de du bad to tan lɛk “sho we dɛn kin gɛt na tiyata” to di enjɛl dɛn. (1 Kɔr. 4:9, NW) Di enjɛl dɛn kin rili gladi we dɛn de si di we aw wi de tinap tranga wan fɔ du wetin rayt ɛn ivin we pɔsin we bin de du bad ripɛnt. (Lyuk 15:10) Di enjɛl dɛn kin notis di fayn we aw uman dɛn we na Kristian de biev. Di Baybul tɛl wi se “fɔseka we di enjɛl dɛn de luk wi, uman fɔ kɔba in ed fɔ sho se nain de ɔnda man.” (1 Kɔr. 11:3, 10) Fɔ tru, di enjɛl dɛn kin gladi we dɛn de si aw uman dɛn we na Kristian ɛn ɔda pipul dɛn we de sav Gɔd de sho se dɛn de put dɛnsɛf ɔnda di wan dɛn we de oba dɛn. Dis kayn we aw dɛn de obe Gɔd de mek di enjɛl dɛn mɛmba se dɛnsɛf fɔ obe am.
(Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 6:3) Una no se na wi go gɛt fɔ jɔj dɛn enjɛl? If wi go jɔj enjɛl, na dɛn kes we de na dis layf nain wi nɔ go ebul jɔj?
it-2-E pej 211
Lɔ
Lɔ to Enjɛl Dɛn. Enjɛl dɛn pas mɔtalman, ɛn dɛn de ɔnda Gɔd in lɔ dɛn. (Ibr 1:7, 14; Sam 104:4) Jiova bin ivin tɛl Setan we na in ɛnimi wetin i fɔ du, ɛn i bin stɔp am fɔ du sɔntin. (Job 1:12; 2:6) Di tɛm we Maykɛl we na di chif fɔ di enjɛl dɛn bin de agyu wit Setan, i bin sho se i no se na Jiova na di Jɔj we pas ɔl bay we i tɛl Setan se: “Mek Gɔd tɔk pan yu.” (Jud 9; luk Zɛk 3:2.) Jiova Gɔd dɔn mek ɔl di enjɛl dɛn de ɔnda Jizɔs Krays. (Ibr 1:6; 1Pi 3:22; Mat 13:41; 25:31; Fil 2:9-11) Na dat mek Jizɔs bin sɛn wan enjɛl fɔ go gi Jɔn mɛsej. (Rɛv 1:1) Bɔt di apɔsul Pɔl tɔk na Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 6:3 se na in brɔda dɛn we dɛn ɔl de wɔship Gɔd, gɛt fɔ jɔj di enjɛl dɛn. Dis na bikɔs dɛn go gɛt fɔ du sɔntin fɔ dɔnawe wit di wikɛd enjɛl dɛn.
Baybul Ridin
(Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 6:1-14) Does any one of you who has a dispute with another dare to go to court before unrighteous men, and not before the holy ones? 2 Or do you not know that the holy ones will judge the world? And if the world is to be judged by you, are you not competent to try very trivial matters? 3 Do you not know that we will judge angels? Then why not matters of this life? 4 If, then, you do have matters of this life to be tried, is it the men looked down on in the congregation whom you assign as judges? 5 I am speaking to move you to shame. Is there not one wise man among you who is able to judge between his brothers? 6 Instead, brother goes to court against brother, and before unbelievers at that! 7 Really, it is already a defeat for you when you have lawsuits with one another. Why not rather let yourselves be wronged? Why do you not rather let yourselves be defrauded? 8 Instead, you wrong and defraud, and your brothers at that! 9 Or do you not know that unrighteous people will not inherit God’s Kingdom? Do not be misled. Those who are sexually immoral, idolaters, adulterers, men who submit to homosexual acts, men who practice homosexuality, 10 thieves, greedy people, drunkards, revilers, and extortioners will not inherit God’s Kingdom. 11 And yet that is what some of you were. But you have been washed clean; you have been sanctified; you have been declared righteous in the name of the Lord Jesus Christ and with the spirit of our God. 12 All things are lawful for me, but not all things are advantageous. All things are lawful for me, but I will not let myself be controlled by anything. 13 Food is for the stomach and the stomach is for food, but God will bring both of them to nothing. The body is not for sexual immorality but for the Lord, and the Lord is for the body. 14 But God raised up the Lord and will also raise us up out of death through his power.