BUŊGƐI PƐƐKƐI 37
CHONDII 118 “Chɔɔlu Naa Tiindaŋndo”
Yau Mala Naa le Miŋ Lo o Laalaŋ Naa Choo Haaa o Mɛɛlulaŋ Ndo
“[Ŋ] hiou lachi a simndaŋ nyɛkɛndɛ yi o tiindaŋ naŋ nɔ o kandɔŋndo wo choo haaa o mɛɛlulaŋ.”—HIBU. 3:14.
NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO
Ŋ cho pɛɛku a silala cho o yau Hibuluiya niŋndaŋ okɔɔ, okoŋ miŋ che mɛɛ la mala naa le loo o tiindaŋ naa choo haaa o chieeŋndo hoo mɛɛlulaŋ yɛ.
1-2. (a) Vɛɛ yoomu Kilisiɔŋaa wa o Chudiaa niŋnda wa yɛ, teleŋ kiilanɔɔ Pɔɔl poonyial nda yauwo wo? (b) Vɛɛ yau o poonyial nda wo ndoo hiŋ yɛ a teleŋndo kinɛi?
MƐƐ Chiisu sɔla piɔmndo o wɔsi 33 niŋ, mi Chuuwaa wa Chulusalɛm a Chudiaa wa sɔla simultaŋ tau. Mɛɛ kunda leKilisiɔŋndo kilaŋ, ma kandu nda nyɛpalaa kala kalaa tusioo choo. (Walta. 8:1) Naapum, mɛɛ wɔsilaŋ 20 la hiou okoŋ kɔɔli, ma biunuŋ nyɛpalaa tau, le mɛɛ yima bɛnduaŋ a nyɛsɔlaa lepɛŋndo kei nda choo yɛ. (Walta. 11:27-30) Kɛ o wɔsiŋ 61 niŋ o Faŋaŋ Chiisu wo Kɔɔli, mi Kilisiɔŋnda miiŋgu vɛlɛ kɔl nyuloo sɔla le teleŋ pɔmbɔ, tuupa mi teleŋ simulta kala kalalaŋ la wa nda komal o chilaŋ niŋndo fuuluu. A boondii keŋ, mi Chɛhowa soliŋ kiilanɔɔ Pɔɔl kpeku le nda yauwo poonyiallo. Sila wa o yauwo hoo niŋndo wa nyɛ kpeekpei ndaa yeema le nda malaa ma bɛɛndiaŋ ndo ni, le sɔɔŋ wa nda komal o chilaŋ niŋndoŋ.
2 Mi yau nda poonyial hoo Hibuluiya wo huŋ a teleŋndo kinɛi kanifuule, kɔl nyulu nda wa niŋndo ve viouwɔɔ tau le. Mi Pɔɔl ke nda silalaŋ le nda malaa le ma biunuŋ nyɛpalaa bɛndu wa nda suŋ komal lo. Nyɛpalaa Chiisu ndoo dimi maa o wa Chuuwa komal lo wa niŋ sɔɔŋguuwo kpɛɛluŋ. (Luku 21:20) Kɛ Pɔɔl a Kilisiɔŋaa wa Chudiaa wa ndaa sina teleŋ kpeekpei nyɛpalaa koŋ wa kandɔŋndo le. A koŋ kpou, Kilisiɔŋnda ndaa nɔ ma soliŋ teleŋ lo wo kpeku le bɛɛndiaŋndo, le laalaŋ ndaa kindioo vɛlɛ a kaa biuwaŋndo nɔɔ.—Hibu. 10:25; 12:1, 2.
3. Le yɛɛ yau Hibuluiya cho yɛ yau sɔvɛ le Kilisiɔŋnda hau?
3 Nyɛpalaa bɛndu cho waŋchieeya kpou komal suŋndo hiau niŋ nyɛpalaa bɛndu komal Kilisiɔŋaa Hibuluiya wo poloŋ. (Maa. 24:21; Sɔɔŋ. 16:14, 16) Ŋ yaasiaŋndɔ mɛɛ silalaŋ ndaŋ lapum la mala Kilisiɔŋnda o teleŋ koŋ niŋ yɛ, vɛlɛ a mɛɛ la mala naa o teleŋ naa hoo niŋ yɛ.
“Ŋ HIOUNUŊ LACHI A SƆƆŊ ŊKAASOŊNDOŊ PƐƐKOO”
4. Simulta kuɛɛ komallɛ Chuuwaa simnuŋ Kilisiɔŋnda wa? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
4 Chuuwaa simnuŋ Kilisiɔŋnda wa, ndaa nɔ le siŋgaŋnda bɛŋndaŋ tosaa. Kɛ i ve bɛɛŋ le keŋ tosaa le. O paandoo niŋ, wanaa Mɛlɛka ndoo hɛli wa Chuuwa wa ni. O sindɔɔ niŋ, Chulusalɛm wa chiee leMasaa le Masale Mɛlɛkaleŋ o lɛŋndeŋ choo ni. Nduyɛ, loŋ wanaa ndaa yeema le Chɛhowa piɛiyo wa, ndaa huŋ le ndu piɛiyo o chiɛi Mɛlɛkaa niŋ ni. Mi Chuuwaa laalaŋnda kpou ndaa diikuŋ Sawala Mɛlɛka ndoo ke Muuse laŋ, a mɛɛ simlachiaa lepiɛiya o teleŋ ndaa niŋ ndaa tɛɛsiaa laŋ yɛ. Mi Sawalaŋ ndaŋ laa mala nda le sinaa nyɛdiaa suu nda nɔ ma de wo, mɛɛ nda nɔ ma che hivi chiɛi kɔɔlioo yɛ, nduyɛ a mɛɛ nda nɔ ma bii wanaa ve ŋChuu le wa yɛ. Kɛ mɛɛ Chiisu sɔla piɔmndo, Chɛhowa ndoo chɛllɛ salala Chuuwa ndaa soli o chiɛi Mɛlɛkaa niŋndaŋ te. Hei wa simullo le Chuuwaa simnuŋ Kilisiɔŋnda wa, kanifuule Sawa Muuse wo nda wa paandu diikɔŋndo ni. (Hibu. 10:1, 4, 10) Hali le Kilisiɔŋaa ndaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda bɛɛ, mɛɛ kiilanɔɔ Pitɛ cho nuaa yɛ, i ve bɛɛŋ le siŋgaŋndaŋ ndaŋ chɛlɔɔ le. (Walta. 10:9-14; Kalee. 2:11-14) Le mɛɛ Kilisiɔŋnda haa wa laalaŋnda sɛnɛilaŋ ndaŋ tolɔɔ kɔɔli yɛ, mi simlachiaa o piɛile Chuuwa niŋ tusi nda nyɛpalaa choo.
Kilisiɔŋnda ndaa nɔ ma hiou lachi a laalaŋndo dɔwɔɔ o tonya cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndo, nduyɛ ma kɛɛ pɛɛkula lachoowala wanaa wa o piɛile Chuuwa niŋnda wa pɛŋgɛlaa laŋ (Tofa pɛl 4-5)
5. Le yɛɛ Kilisiɔŋnda ndaa nɔ yɛ mi ndaa wa yekeŋ?
5 Wanaa wa Kilisiɔŋnda o Chudiaa niŋ simullo wa, wa kundalaŋ la tiɔɔŋ. Kunda tasoo, simlachiaa o piɛile Chuuwa niŋ ndaa tul nda leyɛ, le mɛɛ nda mulul piɛile Chuuwa kɔɔ yɛ. Nduyɛ kunda diiŋ ndɔɔ, waŋnda apum o kunda leKilisiɔŋndo niŋ wa dimioo maa Kilisiɔŋnda nɔ ma diikuŋ Sawala Muuse laŋ. Naapum le sabu nda wa keŋ dimioo wo wa ni maa, yɔŋii ndaa tusi nda nyɛpalaa choo. (Kalee. 6:12) Yɛɛ wa yɛ Kilisiɔŋaa haa mala le loo o laalaŋ ndaa choo?
6. Yɛ Pɔɔl ndoo dɛɛniaa yɛ chaaŋaa nduaa laalaŋnda le tosaa? (Hibuluiya 5:14–6:1)
6 O yau o poonyial Hibuluiya wo niŋ, mi Pɔɔl dɛɛniaa chaaŋaa nduaa laalaŋnda le ma chɔɔlu Diom Mɛlɛkaa biyɔɔ bila nyɛkɛndɛi. (Nuawɔ Hibuluiya 5:14–6:1.) Mi Pɔɔl soliŋ sɔɔŋ cho o yaula maHibuluilaŋ niŋndoŋ kpeku, le chɔmndo maa, mɛɛ Kilisiɔŋnda wa Mɛlɛka piɛiyo yɛ ndoo hiou bɛnda a mɛɛ Chuuwa ndaa piɛi Mɛlɛka yɛ.a Mi Pɔɔl dɛɛniaa Kilisiɔŋnda le ma pɛɛku tonya cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndo, nduyɛ ma bii ndu bila nyɛkɛndɛi. Keŋ wa nda mala le pɛɛkula lachoowalaŋ sinaa, nduyɛ ma kɛɛ laŋ.
7. Simulta kuɛɛ komallɛ naa hau?
7 Maa Kilisiɔŋaa Hibuluiya, ŋ cho hau a balaa silɔ a wanaa pɛŋgɛla yooŋgulaŋ ɔɔ sɔɔŋ simul pɛɛkula tonyala Chɛhowa laŋ ndo. Mi waŋnda apum dimi maa seiyaa Chɛhowaa nɔ di kposoŋ, le sawala Baabuiyo diikɔŋndo a kaa ihini nɔɔlɛiyo okɔɔ le. Yiyaŋ waŋnda nɔ o chieeŋndo niŋndo cho teŋgeŋ a yiyaŋ Chɛhowa nɔ wo, nduyɛ o cho tuŋ hiouwɔɔ lachi a wɔuleŋ. (Polo. 17:15) Lelaŋ, i cho bɔɔ suɛi sɔvɛ le miŋ sina yiyaŋnda wɔɔŋnda waŋnda nɔlaŋ, nduyɛ miŋ kɛɛ laŋ. Ŋ nɔ kposoŋ miŋ chɛl, mi wanaa simul naa wa tosa miŋ vi dialloŋ, nduyɛ miŋ mal Chɛhowa piɛiyo le. (Hibu. 13:9)
8. Yɛɛ mala yɛ naa le miŋ simnuŋ Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda?
8 Mi Pɔɔl dimul Kilisiɔŋaa Hibuluiya le ma hiou lachi a simnɔŋndo Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda. Nduyɛ, naa bɛɛ nɔ miŋ tosa nyɛpilɛ koŋ kpe. Hei sim ni maa, ŋ nɔ miŋ pɛɛku le tonyaa biyɔɔ bila nyɛkɛndɛi, nduyɛ miŋ nɔ yiyaŋ Chɛhowaa o sɔɔŋ choo. Ŋ nɔ miŋ hiou lachi a keŋ tosaa o yɔŋ bɛɛ miŋ sɔla yiŋɔɔ. Mɛɛ mɛɛ naŋ viou o tonyaa niŋ, naa kpou nɔ miŋ wa diomndaŋ veeloo o Diom Mɛlɛkaa niŋ a ndu pɛɛkoo lepaa o lepaa. (Sam 1:2) Mi Baabuiyo pɛɛkoo lɔɔlɔɔ mala naa le miŋ kindi laalaŋ naa. Nduyɛ suliŋndo hoo Pɔɔl dimul Kilisiɔŋnda ni le ma nɔ.—Hibu. 11:1, 6.
“LAALAŊ O MƐLƐKA NIŊ LE PIOŊƆƆ SƆLAA”
9. Le yɛɛ Kilisiɔŋnda ndaa yeema yɛ laalaŋ kala kalaa?
9 Kilisiɔŋaa Hibuluiya ndaa nɔ ma nɔ laalaŋ kala kalaa le pioŋɔɔ sɔlaa o nyɛpalaa wa nda komal Chudiaa wo niŋ. (Hibu. 10:37-39) Mi Chiisu ndoo dimul buɛiyaa nduaa le ma nyaanuŋ o pemboŋ choo, te a che pɛ mi puaa chɔuwa huŋ balu Chulusalɛm. Nduyɛ le Kilisiɔŋnda kpou sila hoo wa ni, o yɔŋ bɛɛ mi ndaa wa Chulusalɛm chiee ɔɔ o tanda Chudiaa wo niŋ. (Luku 21:20-24) O teleŋ ndaa niŋ, o chiee wa o kpakioo niŋ, maa Chulusalɛm ndo waŋnda ndaa nyaanuŋ le vioŋnɔŋndo ni, te puaa chɔuwa ndaa komal nda pɛ a chɔuwo. Waŋnda ndaa yiyaŋ maa, i ve suɛi taasi le Chioo Chulusalɛm malɔɔ le nyaanɔŋndo o pemboŋ choo le. Kilisiɔŋnda ndaa yeema laalaŋ kala kalaa le nyɛ Chiisu ndoo dimul nda wo diikɔŋndo.
10. Yɛɛ laalaŋ kala kalaa wa yɛ Kilisiɔŋnda nyindɔɔ le tosaa? (Hibuluiya 13:17)
10 Kilisiɔŋaa Hibuluiya ndaa nɔ vɛlɛ ma dɔu tiindaŋndo o wanaa Chiisu yulu iso, le chilaŋ chuaa o kunda leKilisiɔŋndo niŋndo. Naapum mi wanaa wa chilaŋ chuaa wa yɔŋgu nɛila chɔmaalaŋ, le sinaa teleŋ nda nɔ ma nyaanuŋ ndo, nduyɛ a mɛɛ ndaa nɔ ma tosa ndi yɛ. (Nuawɔ Hibuluiya 13:17.) Diom maKilikii nda soliŋ kpeku o Hibuluiya 13:17 niŋndo, “la diikuŋ” sim le wana bii bila sabu o nɔ mbo diikɔŋndo, nduyɛ mbo nɔ tiindaŋndo o wana cho ndu nɛi chɔmaa kioo wo niŋ. Mɛɛ hei sim ni maa, o nɔ ko kinɛi le mbo diikuŋ ndu le mɛɛ o nɔ dioo le ndu nɛi chɔmaa kioo yɛ le. Lelaŋ, Kilisiɔŋaa Hibuluiya ndaa nɔ ma pɛɛku le tiindaŋndo dɔwɔɔ o bɛnduaa kundaa niŋ, a nɛi chɔmaa ndaa tolɔɔ kɔɔli tuupa mi nyɛpalaa bɛndoo ndoo kanduŋ. Te Kilisiɔŋnda ndaa diikuŋ pɛ nɛila chɔmaala wanaa wa chilaŋ chuaa wa a teleŋ kɔl nyuloo, i wa wa tɛtɛlɛ le nda diikɔŋndo o teleŋnda kala kalalaŋ niŋ.
11. Le yɛɛ laalaŋ kala kalaa nɔɔ cho yɛ suɛi sɔvɛ le Kilisiɔŋnda hau?
11 Hau, naa bɛɛ nɔ miŋ nɔ laalaŋndo maa Kilisiɔŋaa Hibuluiya. O palɛi naŋ cho hei ve niŋ, wanaa bɔɔbɔɔ laalaŋ nyɛ Baabuiyo dimi maa mɛɛlula chieeŋndo hoo la cho niŋ kpɛɛluŋ ndo le. Nduyɛ pɛŋ, ma mam naa le mɛɛ naŋ nɔ laalaŋ koŋ yɛ. (2 Pitɛ 3:3, 4) Mi che bɛɛ nuaa Baabuiyo chɔm sɔɔŋ ŋtiŋ ŋ nɔ le yɔŋnɔŋndo a teleŋ nyɛpalaa bɛndoo woŋ, kɛ sɔɔŋ bɔɔbɔɔ cheleŋ cho ŋ naŋ sina wɔ le woŋ. Ŋ nɔ miŋ nɔ laalaŋ kala kalaa maa Chɛhowa chii niŋ kɛɛsiaa teleŋ mɛɛlulaŋ la cho hunɔɔ wo. Miŋ nɔ vɛlɛ tiindaŋndo maa o cho naa manda a teleŋ koŋ.—Haba. 2:3.
12. Yɛɛ cho yɛ naa mala miŋ sɔla pioŋɔɔ a teleŋ nyɛpalaa bɛndoo?
12 Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ kindi tiindaŋ naa maa “buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi taasi wo” Chɛhowa cho hau soliŋndo kpeku ni le naa nɛi chɔmaa kioo. (Maa. 24:45) Te nyɛpalaa bɛndoo huŋ kanduŋ pɛ, naapum ŋ sɔla niŋ nɛila chɔmaalaŋ le yoomula naalaŋ piŋioo, mɛɛ Kilisiɔŋaa Hibuluiya sɔla ndɔɔ nɛila chɔmaalaŋ teleŋ Luomaŋnda luei Chulusalɛm o piŋndo niŋndo. Suŋ suŋ naŋ nɔ ni miŋ tiindaŋ wanaa cho chilaŋ chuaa o kɔɔna Chɛhowaa niŋnda. Te ŋ che ndi pɛ ikala le nda diikɔŋndo hau, ŋ nɔla niŋ nɛi chɔmaa ndaa diikɔŋndo a kɔllo kpou a teleŋ nyɛpalaa bɛndoo le.
13. Le yɛɛ sila cho o Hibuluiya 13:5 niŋndo wa yɛ sila sɔvɛ?
13 Boondii nda wa chumndo tuupa mi teleŋ ndaa nɔ ma nyaanuŋ ndo fuuluu, Kilisiɔŋaa Hibuluiya ndaa nɔ mi ndaa fafaŋ ‘kaala ikanioo’ nɔɔ, kɛ ma handu kɔllo o hɛnaŋ Chɛhowaa tosaa choo. (Nuawɔ Hibuluiya 13:5.) Apum ndaa biunuŋ niŋ yima bɛnduaŋ a bala fondolaŋ. (Hibu. 10:32-34) Mi che bɛɛ mi ndaa biunuŋ sɔɔŋ palaŋ paandu le sabu yooŋgu kɛndɔɔ, kɛ mi apum kandu dɔɔ kɔllo handɔɔ tau o kanioŋ nuuviaa choo le nda mandaa te kpundɔɔ ndoo komal nda pɛ. Kɛ, kaniei ndii nɔla yoomula ndalaŋ piŋi teleŋ Chulusalɛm sɔla tambeiyo le. (Chemi. 5:3) Nduyɛ pɛŋ, ndii kiandu niŋ bɔɔ wanaa ndaa kaala nyɛm kiɔɔŋ nuuviaa wa o ba, le muŋ mɛiyo ma nyaanuŋ.
14. Vɛɛ laalaŋ kala kalaa piiliaŋ yɛ kɛɛsiaala naŋ tosa suŋ suŋndaŋ a nyɛm kiɔɔŋ okɔɔ woŋ?
14 Te ŋ nɔ pɛ laalaŋ kala kalaa maa Chɛhowa cho suŋ hunɔɔ chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo tɛɛmbuu, ŋ hendu kɔllo tau o nyɛm kiɔɔŋ nuuviaa niŋ te. A teleŋ nyɛpalaa bɛndoo, kanioŋ ve niŋ nyɛ sɔvɛ kposoŋ te. Mi Baabuiyo dimi maa waŋnda cho “hunɔɔ kaniŋ ndaaŋ humboŋ chua ma vii vii muŋ o bɛɛlaŋ,” kanifuule a cho sina maa ‘kaniŋ humbuŋ muŋ, a kooliŋ ndaaŋ muŋ, ŋ nɔla niŋ mi ŋ chiindiaa nda o paale Mɛlɛka Yaawɛɛ o duaunuŋ niŋ tumbe a nda leŋ choo le.’ (Isi. 7:19) Lelaŋ, yɔŋii naŋ handu kɔllo o nyɛsɔlaa bɛndoo nuuviaa choo, ŋ nɔ miŋ tosa kɛɛsiaala mala naa le bahawɛila naalaŋ solioo, yuŋgula naalaŋ nyɛm nda hau ba woŋ kioo vɛlɛ a le teleŋndo sɔlaa le Chɛhowa piɛiyo. Hei sim ni maa ŋ nɔ miŋ fafaŋ kueela isiɛlɛilaŋ biyɔɔ ɔɔ teleŋndo chuaa tau le nyɛm kɛŋ naŋ nɔ woŋ biyɔɔ nyɛkɛndɛi. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ wa yekeŋ yɔŋii nyɛm kiɔɔŋ nuuviaa simnuŋ nyɛ sɔvɛ o yoomu naa niŋ. (Maa. 6:19, 24) Mɛɛ mɛɛlula chieeŋndo hoo la sɔɔŋguu fau, lende koni chuaŋ chua naŋ tosa wo cho chɔm ni te ŋ tiindaŋ pɛ Chɛhowa ɔɔ nyɛm kɛŋ naŋ nɔ woŋ.
“LA NƆ MI LA BIUNUŊ”
15. Le yɛɛ Kilisiɔŋaa Hibuluiya ndaa nɔ yɛ ma chɔm kaa biuwaŋndo?
15 Kilisiɔŋaa Hibuluiya ndaa nɔ mi ndaa biunuŋ sɔɔŋ palaŋ wa laalaŋ ndaa luei o tofaa bɛŋgu woŋ, kanifuule nyɛpalaa bɛndoo wa niŋ kpɛɛluŋ. (Hibu. 10:36) Mi che bɛɛ mi Kilisiɔŋaa Hibuluiya apum biunuŋ nyɛpalaa nda tusi nda choo wo, kɛ a teleŋ kɔl nyuloo wa wo a bɔɔbɔɔ simnuŋ Kilisiɔŋnda ni. Lelaŋ, mi Pɔɔl loonuŋ nda maa a nɔ ma wa a bɛɛndiaŋ ma Chiisu le nyɛpalaa biuwɔŋndo o yɔŋ bɛɛ ma sɔla piɔmndo. (Hibu. 12:4) Mi Chuuwa bɔɔbɔɔ duaunuŋ tumbe, nduyɛ ma wa keiyo sɔŋgɔlaŋ mɛlioo, le mɛɛ waŋnda wa piɛile Chuuwa malɔɔ ma simnuŋ kilisiɔŋnda yɛ. Wɔsioŋ ŋtiŋ muŋ hiou niŋ chɔŋ a teleŋ faŋgaa chiŋalaŋ Pɔɔl le ndu diyɔɔ wo mɛɛ o wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o Chulusalɛm niŋ. Mi Chuuwa hiouwɔɔ ŋwaŋ 40 yiinuŋ kunda “ma mɛnaŋ po maa te o cho ma dii Pɔɔl le, a di nyɛ o nyɛ le kɛlɛŋgaa ma kol” te. (Walta. 22:22; 23:12-14) Mi che bɛɛ a wa nda yɛleŋ tul, nduyɛ mi ndaa tusi nda nyɛpalaa choo, kɛ Kilisiɔŋnda ndaa nɔ mi ndaa hiou lachi a Mɛlɛka piɛiyo, yooŋgu kɛndɔɔ dimioo vɛlɛ a laalaŋ ndaa kindioo.
16. Vɛɛ yau Hibuluiya mala yɛ naa le yiyaŋ kɛndɔɔ nɔɔ a simulta komal naa laŋ okɔɔ? (Hibuluiya 12:7)
16 Yɛɛ wa yɛ Kilisiɔŋaa Hibuluiya mala le mi ndaa biunuŋ simulta wa nda komallo laŋ? Pɔɔl ndoo yeema mi ndoo mala nda le mi ndaa che tɔnɔla biuwɔŋ ndaa wa nda chuu laŋ. Mbo tɛɛsiaa maa te sɔɔŋ kindilaŋ komal pɛ Kilisiɔŋnda, Mɛlɛka tiuba mbo soliŋ muŋ kpeku le nda pɛɛkoo. (Nuawɔ Hibuluiya 12:7.) Mi hei tosa ma pɛɛku le suliŋnda kɛndɛlaŋ nɔɔ, nduyɛ ma tosa hiouwɔɔ lachioo le kaala nɛŋi Chɛhowa kɔllo laŋ nɔɔ. Te Kilisiɔŋaa Hibuluiya ndaa handu pɛ kɔllo o fulamakɔɔlila simulta nda wa sɔlaa laŋ choo, i wa wa suɛi bɛɛŋ le mi ndaa hiou lachi a biuwɔŋndo.—Hibu. 12:11.
17. Yɛɛ Pɔɔl ndoo pɛɛku yɛ a simultaŋ biuwɔŋndo okɔɔ?
17 Mi Pɔɔl dɛɛniaa Kilisiɔŋaa Hibuluiya le ma nɔ kɔl simulaa le biuwɔŋndo te simultaŋ la komal nda pɛ. Nduyɛ kiilanɔɔ Pɔɔl wa wana ndoo tiuba mi ndoo ke nda silaa le nyɛ kindilaa biuwɔŋndo ni. Tuupa mbo simnuŋ kilisiɔŋnɔɔ mi ndoo tusi Kilisiɔŋnda nyɛpalaa choo tau, nduyɛ mbo cha mɛɛ nda wa nda biyɔɔ wɔɔŋndo yɛ. Ndoo sina vɛlɛ mɛɛ wana biunuŋ nyɛpalaa yɛ. Kanifuule mɛɛ ndupila simnuŋ kilisiɔŋnɔɔ mi simulta yɛ yɛlaŋ la komal ndu. (2 Kɔliŋ. 11:23-25) Lelaŋ, Pɔɔl ndoo sina nyɛkɛndɛi nyɛ tiuba mbo mala wana le biuwɔŋndo wo. Mbo loonuŋ Kilisiɔŋaa kaŋ maa te a wa pɛ simultaŋ biuwɔŋndo, a nɔ ma tiindaŋ o ndapila niŋ te, kɛ a nɔ ma dɔu tiindaŋ ndaa kpou o Chɛhowa niŋ. Mi Pɔɔl dimi a kɔl simulaa aa: “Chɛhowaa mala ya ni. Lelaŋ siooŋii bii ya le.”—Hibu. 13:6.
18. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ sina a chilaŋ okɔɔ, o mala naa miŋ biunuŋ nyɛpalaa wo?
18 Mɛɛ naŋ suaa nuaa yɛ, puaapiliaa naa apum cho nyɛpalaa biuwɔŋndo. Nɛiyo opilɛ o naŋ chɔmnda kaalaa wo cho piɛileŋ le nda ni. Nduyɛ lepum le nda malaa, ŋ nɔla miŋ ke nda nyɛm nda hauba woŋ. (Hibu. 10:33) Kɛ mi Baabuiyo dimi kpendekele aa: “wanaa yeema yɔŋgɔŋndo o Mɛlɛka lo, nduyɛ ma wa buɛiya le Chiisu Kiliti wa kpou, waŋnda cho nda nyɛpalaa tusi choo.” (2 Timo. 3:12) Le saboo hoo, naa kpou nɔ miŋ bɛɛndiaŋ le teleŋ kala kalaa komal niŋ naa o chilaŋ niŋndo. Suŋ suŋ naŋ nɔ ni, miŋ dɔu tiindaŋ naa o Chɛhowa niŋ a kɔllo kpou, miŋ nɔ vɛlɛ tiindaŋndo maa o cho naa mala le miŋ biunuŋ simul kɛ kɛ komal naa pɛ o chilaŋ niŋ. A teleŋ bɛnda wo o cho wanaa cho ndu lo lechoo wo chɔmndo wa kpou nyɛpalaa faŋa choo.—2 Tɛsa. 1:7, 8.
19. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le miŋ bɛɛndiaŋ le nyɛpalaa bɛndu cho naa komal o chilaŋ niŋndo? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
19 A tonya, mi yau Pɔɔl poonyiaa wo mala Kilisiɔŋnda o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ le ma bɛɛndiaŋ le nyɛpalaa wa nda komal o chilaŋ niŋndo. Mi Pɔɔl dɛɛniaa chaaŋaa nduaa laalaŋnda le ma pɛɛku Diom Mɛlɛkaa, nduyɛ ma bii ndu bila nyɛkɛndɛi. Keŋ tosaa wa nda mala ma sina pɛɛkula lachoowalaŋ, okoŋ ma kɛɛ laŋ yɔŋii tiindaŋ ndaa yɔŋyɔla. Mbo dɛɛniaa nda le ma kindi tiindaŋ ndaa le halikpeŋ ma wa chɔ chɔ le nɛi chɔmaa Chiisu wo tolɔɔ kɔɔli, vɛlɛ a wanaa cho chilaŋ chuaa o kundaa niŋnda. Mbo mala vɛlɛ Kilisiɔŋnda le ma nɔ kaa biuwaŋndo, sanaa a yiyaŋ kɛndɔɔ nɔɔ a simultaŋ okɔɔ, nduyɛ ma che laŋ maa fondaa nda sɔla koŋ ni le pɛɛkoo sɔlaa Finya nda kaalaa o ba. Naa bɛɛ nɔ miŋ dɔu sila Baabuiyo ke hoo naa wo o wali niŋ. Hei tosaa cho naa mala miŋ biunuŋ le lo o laalaŋ naa choo haaa o mɛɛlulaŋ.—Hibu. 3:14.
Mi Chɛhowa duau Kilisiɔŋaa laalaŋnda sala le kaa nda biuwaŋndo. Mɛɛ nda nyaanuŋ ma faŋaŋ Chudiaa, ma hiau lachi a chuuŋgiaŋndo diompilɛ. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o hei niŋ? (Tofa pɛl 19)
CHONDII 126 Wa Lahɔl, Sim Yi, Ma Kendu Poŋ
a O bolle taseleŋ niŋ kinɛi, mi Pɔɔl suaa a bolii Baabuiye o yaula maHibuluilaŋ niŋ i ŋɔmmɛu okɔɔ le chɔmndo maa nɛi Kilisiɔŋnda piɛi Mɛlɛka wo hiou wa o sɔvɛ a nɛi Chuuwa ndaa piɛi Mɛlɛka wo.—Hibu. 1:5-13.