BUŊGƐI PƐƐKƐI 39
CHONDII 125 ‘Nyaaloo Cho le Wanaa Nɔ Nyiɛɛye Wa’
Tuei Nyaale Wana Sɔla o Waŋndo Nyɔɔ Kioo Wo Niŋndo Yeela
“Waŋndo nyɔɔ kioo wana hiau wa a kɔl kɛndɛ, a waŋndo num nyɔɔ kioo.”—WALTA. 20:35.
NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO
Ŋ cho pɛɛku nɛila mala naa le miŋ wa a nyaale tau laŋ, te ŋ tosal pɛ acheleŋnda kɛndɛi.
1-2. Le yɛɛ Chɛhowa toosiaa yɛ naa le miŋ wa a kɔl kɛndɛ tau, te ŋ tosal pɛ acheleŋnda kɛndɛi?
MƐƐ Chɛhowa toosiaa naa yɛ tosa miŋ wa a kɔl kɛndɛ tau, te ŋ ke pɛ waŋndo nyɔɔ mbo hiau waŋndo naa nyɔɔ kioo. (Walta. 20:35) Baa hei sim ni maa ŋ ve a kɔl kɛndɛ te waŋndo tosal naa pɛ kɛndɛi le? Sako. Naa kpou sina maa miŋ sinaŋ nyɛkɛndɛi, te waŋndo tosal naa pɛ kɛndɛi. A koŋ kpou, acheleŋnda kɛndɛi tosallo naŋ hiau wa a nyaale. A tonya, le tɔnɔ naa kpeekpei Chɛhowa toosiaa naa o nɛi waa nuaa choo ni. Le yɛɛ?
2 Le mɛɛ Chɛhowa toosiaa naa o nɛi waa nuaa choo yɛ, ŋ tiuba miŋ chɔɔlu nyaaloo sɔla tau. Ŋ nɔla miŋ chɔɔlu nyaaloo sɔla, te ŋ yiyaŋ pɛ a nɛila mala naa le acheleŋnda sɔɔŋ kɛndɔŋ tosallo woŋ, nduyɛ miŋ dɔu laŋ o wali niŋ. I cho suɛi kɔndɔfili le mɛɛ Chɛhowa toosiaa naa o nɛi waa nuaa choo yɛ.—Sam 139:14.
3. Le yɛɛ Baabuiyo dimi yɛ maa “Mɛlɛka kɔl kɛndɔɔ” Chɛhowa cho ni?
3 Le mɛɛ Baabuiyo dimul naa maa wanaa tosa kɛndɛi ya wa a kɔl kɛndɛ yɛ, ŋ tiuba miŋ bii bila le sabu Chɛhowa cho “Mɛlɛka kɔl kɛndɔɔ” wo. (1 Timo. 1:11) Ndu wa wana tasoo le acheleŋnda kɛndɛi tosallo ni. Nduyɛ wana o wana nɔ kɛndɛi mbo hiou Chɛhowa le. ‘Chɛhowa ke naa yoomoo ni, ndu tosa ni miŋ wa balɔɔ, nduyɛ miŋ wa achal.’ (Walta. 17:28) A tonya, “nyɛ o nyɛ kɛndɛ naŋ sɔla, Mɛlɛka ke naa ndu ni.”—Chemi. 1:17.
4. Yɛɛ mala yɛ naa le miŋ sɔla nyaaloo tau?
4 Naa kpou yeema miŋ sɔla nyaale wana sɔla le acheleŋnda kɛndɛi tosallo wo niŋ. Ŋ tosa hei te ŋ tol pɛ tamasi Chɛhowa wo kɔɔli, le acheleŋnda kɛndɛi tosallo. (Ɛfi. 5:1) O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho tamasi ndɔ kɛndɔɔ pɛɛku le acheleŋnda kɛndɛi tosallo. Nduyɛ miŋ pɛɛku vɛlɛ nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa wo, te ŋ yiyaŋ pɛ maa wanaa naŋ tosal kɛndɛiya, cho naa balika melaa chɔm te. Hei cho naa nyindɔɔ le miŋ hiou lachi a cheleŋnda kɛndɛi tosallo, nduyɛ miŋ sɔla nyaaloo tau.
TOL TAMASI CHƐHOWA WO KƆƆLI LE KƐNDƐI TOSAA
5. Ɔɔ sɔɔŋ ŋpum ŋ Chɛhowa tosal naa woŋ?
5 Ɔɔ nɛilaŋ lapum, la Chɛhowa tosal waŋnda kɛndɛi laŋ? Ŋ tofaŋndɔ tamaseliilaŋ lapum. Mi Chɛhowa ke naa nyɛm naŋ hauba woŋ. O cho lɔɔ lɔɔ le o ke naa nyɛm naŋ yeema woŋ te. Kɛ, mbo ke naa nyɛ naŋ hauba le ndu kpeekpeiyo. Le tamaseliiyo, mbo tosa a sabu miŋ sɔla nyɛdiaa, nyɛ chuɛɛnaŋndo, a naa lɔlaa. (Sam 4:8; Maa. 6:31-33; 1 Timo. 6:6-8) Baa le mɛɛ i cho ndu kuee yɛ Chɛhowa ke naa nyɛm naŋ hauba woŋ ni? Sako. Mɛɛ, le yɛɛ Chɛhowa tosa yɛ hei le naa?
6. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o Maatiu 6:25, 26 niŋ?
6 Mi Chɛhowa ke naa nyɛm naŋ hauba woŋ kanifuule o kaala naa. Ŋ tofaŋndɔ diomnda Chiisu dimi o Maatiu 6:25, 26 niŋndaŋ. (Nauwɔ.) Mi Chiisu soliŋ nyɛm Mɛlɛka toosiaa woŋ kpeku o tamaseliilaŋ ndɔlaŋ niŋ. Mi Chiisu suaa a youwa okɔɔ aa: “A tosa wali ichiɛɛ, kɛlɛŋgaa ma kou, ɔɔ ma chuuŋgiaa nyɛdiaa o lakonda le.” Kɛ, ŋ tofaŋndɔ nyɛ cheleŋ o dimi vɛlɛ wo. Mbo dimi aa: “Mi Finya nya o choo choo niŋ ke nda nyɛ nda dia wo.” Okoŋ, mbo nyuna aa: “Baa la cho a sɔvɛ mbo hiau youwa poloŋ te?” Yɛɛ o yeema naa pɛɛkoo o hei niŋ? Chɛhowa che wanaa cho ndu piɛiyo o laalaŋndo choo wa a sɔvɛ, mbo hiau visiaa o toosiaa wa kpou. Lelaŋ, te Chɛhowa buulaŋ pɛ a visiaa o toosiaa wa, ŋ nɔ tiindaŋndo maa o cho naa ke nyɛm naŋ hauba woŋ. Mɛɛ finya kaalaa o buulaŋ le yɔŋgu ndɔɔ wo cho nuaa yɛ, lende koni Chɛhowa ke yuŋgu ndɔɔ nyɛm nda hauba woŋ ni, le mɛɛ o kaala nda yɛ.—Sam 145:16; Maa. 6:32.
7. Ɔɔ nɛiyo opilɛ o naŋ tual tamasi Chɛhowa wo kɔɔli le acheleŋnda kɛndɛi tosallo wo? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
7 Maa Chɛhowa, ŋ nɔ miŋ ke acheleŋnda nyɛm nda hauba woŋ le mɛɛ naŋ kaala nda yɛ. Le tamaseliiyo, baa a sina pa puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔɔ nɔ bahawɛiyo le nyɛdiaa ɔɔ nyɛ chuɛɛnaŋndo sɔla wo? Chɛhowa tiuba mbo soliŋ num kpeku le wana koŋ malaa. Wanaa Chɛhowaa cho chɔ chɔ le malaa yɔŋgoo te kpundɔɔ del pɛ. Le tamaseliiyo, a teleŋ naa Kolonaa, mi puaapiliaa a ndepiliaa yɔŋgu nyɛm ndaa nɔ woŋ, mɛɛ nyɛdiaa, nyɛ chuɛɛnaŋndo a nyɛm cheleŋndoŋ cho nuaa yɛ. Mi a bɔɔbɔɔ yɔŋgu vɛlɛ nyɛsɔlaa le wali dimiaa yooŋgu kɛndɛ cho tosaŋndo o chieeŋndo choo wo tooloo. Mi hei mala le puaapiliaa kpundɔɔ komalla mala nda yeema wo kioo chieeŋndo balɔɔ silɔ. Ma tosa nyɛ diomnda dimiŋ o Hibuluiya 13:16 niŋndaŋ aa: “La puɛɛnuŋ a waŋnda sɔɔŋ kɛndɔŋ tosallo le. Nduyɛ la piɔuviaŋ nyɛm nya nɔ woŋ vellaa velle. Salala waa ndoo la nɛŋi Mɛlɛka kɔl ni.”
Naa kpou ŋ nɔla miŋ tol tamasi Chɛhowaa kɔɔli le acheleŋnda kɛndɛi tosallo (Tofa pɛl 7)
8. O nɛila kuɛɛ niŋ naŋ sɔla yɛ tɔnɔɔ o kpaaya Chɛhowa ke naa wo niŋ? (Filipiaŋnda 2:13)
8 Mi Chɛhowa ke naa kpaayaa. Kpaaya Chɛhowa nɔ wo nɔ lamɛɛlu le. Nduyɛ, o cho a kɔl kɛndɛ le mbo ke wanaa cho ndu piɛiyo o laalaŋndo choo wa kpaaya ndɔɔ. (Nuawɔ Filipiaŋnda 2:13.) Kani bɛɛ a piɛi niŋ pa le kpaayaa sɔlaa yɔŋii ŋ del o tɔɔndaŋndo niŋ, ɔɔ le simul kala kalaa biuwɔŋndo? Naapum a piɛi niŋ vɛlɛ le ma sɔla kpaayaa le sɔɔŋ ŋ nɔ ma tosa o paaleŋ niŋndoŋ. Te o yɔŋ pɛ maa, mɛɛ ŋ piɛi ma sɔla kpaayaa, mɛɛ a nɔla ma chɛl diomnda Pɔɔl dimi laŋ. Mbo dimi aa: “Mɛlɛka ke ya kpaayaa ni le mi nɔla nyɛ o nyɛ fee tosaa.”—Filipi. 2:13.
9. O nɛila kuɛɛ choo naŋ tuallɛ tamasi Chɛhowa wo kɔɔli, le yoomuma naŋ soliŋndo kpeku le acheleŋnda malaa? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
9 Mi che bɛɛ wanaa lahakiaa naŋ cho ni, kɛ ŋ tual tamasi Chɛhowa wo kɔɔli, le yoomuma naŋ soliŋndo kpeku le acheleŋnda malaa. I cho tonya maa, ŋ tiuba miŋ ke acheleŋnda yoomuma naŋ te, kɛ ŋ soliŋ kpaaya naa kpeku le nda malaa. Le tamaseliiyo, ŋ mala bɛnduaa yuuwa ɔɔ wanaa lanaa wa le nda walta pɔmpɔmbɔ laŋ tosallo, vɛlɛ a nda malaa piinduulaŋ. Te bahawɛila naalaŋ la chɛl naa pɛ, ŋ yɔŋguŋ le Toŋgo leMasaa dindioo, a ndu toosiaa. Te ŋ soliŋ pɛ yoomuma naŋ kpeku o nɛi waa nuaa choo, ŋ nɔla miŋ mala puaapiliaa a ndepiliaa naa tau.
Ŋ nɔla miŋ soliŋ kpaayaa naŋ kpeku le acheleŋnda malaa (Tofa pɛl 9)
10. Vɛɛ ŋ luei yɛ acheleŋnda yoomuaŋ a diomnda ŋ dimi laŋ?
10 Puɛɛnuŋ te maa a tiuba vɛlɛ ma luei acheleŋnda yoomuaŋ sanaa a diomnda ŋ soliŋ kpeku laŋ. Baa a yiyaŋ pa a wana ŋ tiuba ma dɛɛniaa kɔllo wo, te a chandu ndu pɛ le sɔɔŋ o tosa woŋ? Baa a sina pa wana yeema kɔl dɛɛniaa wo? Te lende i cho ni, kindiŋ ma tosa mi wana koŋ sina maa a buulaŋ le ndu. A tiuba ma kuɛ ndu yilɔɔ, ma veelu ndu o foŋndo choo, ɔɔ naapum ma yɔŋ ndu yauwo, ma poonyial yooŋgoo o Intanɛtiiyo choo ɔɔ a foŋ numndo. A nɔ ma buulaŋ tau le nyɛ ŋ cho dimi wo le. Mbo ve bɛɛ diomnda bɔɔ le, kɛ te la chɛŋ num pɛ o kɔllo niŋ ndi, la tiuba mi la luei chaaŋ num laalaŋndo yoomuaŋ le mbo hiou lachi a loo o laalaŋndo choo, vɛlɛ a yiyaŋ kɛndɔɔ nɔɔ.—Polo. 12:25; Ɛfi. 4:29.
11. Vɛɛ Chɛhowa soliŋ yɛ taasi ndɔɔ kpeku?
11 Mi Chɛhowa ke naa taasioo. Mi Chemisi poonyiaa aa: “Wana o wana yeema pɛ taasioo, o lambaŋ Mɛlɛka nyunaa le mbo ke ndu. O cho sɔla, kanifuule Mɛlɛka cho wana ikɛndɛ o wana o wana lo, nduyɛ o yɔŋgu wana a ŋɔɔchiaŋ te.” (Chemi. 1:5) Hei chɔm maa, Chɛhowa kɛsuluŋ taasi ndɔɔ le ndupilɛ kpe le. Kɛ, mbo tosal acheleŋnda kɛndɛi a taasi ndɔɔ. Kɛsiŋ o kɔl maa mi Chemisi dimi vɛlɛ maa te Chɛhowa ke pɛ waŋndo taasioo, o yɔŋgu ndu “a ŋɔɔchiaŋ te.” Pesiŋ bɛɛ o yeema naa miŋ tambu kɔl le mɛɛ naŋ nyuna ndu le nɛi chɔmaa yɛ le. Kɛ o kpeekpei niŋ, o yeema naa miŋ nyuna ndu le nɛi chɔmaa.—Polo. 2:1-6.
12. Nɛila kuɛɛ naŋ soliŋ yɛ kpeku le acheleŋnda chɔmndo nyɛ naŋ sina wo?
12 Yɛɛ naa bɛɛ nɔ yɛ miŋ tosa? Baa ŋ nɔla pa miŋ tol tamasi Chɛhowaa kɔɔli le taasi naa soliŋndo kpeku le acheleŋnda malaa? (Sam 32:8) Wanaa Chɛhowaa nɔ nɛilaŋ tau le acheleŋnda chɔmndo nyɛ nda pɛɛku wo. Le tamaseliiyo, teleŋnda bɔɔbɔɔ miŋ pɛɛku wanaa sɛnɛiya le yooŋgu kɛndɔɔ chaa dimioo. Mi bɛnduaa kundaa biunuŋ buɛiyaa malalaŋnda a puaapiliaa yiŋ nda pɛɛkoo, le ma chaa waltaŋ ndalaŋ tosaa nyɛkɛndɛi o kundaa niŋ. Nduyɛ, mi puaapiliaa a ndepiliaa nɔ taasioo tau o wali taŋgulaa niŋnda, pɛɛku wanaa sɛnɛiya le chiɛila naŋ soliŋ kpeku le wali Chɛhowa tosalaŋ taŋgullo.
13. Vɛɛ naŋ tuallɛ tamasi Chɛhowa wo kɔɔli le taasi naŋ nɔ wo acheleŋnda chɔmndo?
13 Wanaa pɛɛku acheleŋnda wa nɔ, ma tol tamasi Chɛhowaa kɔɔli le acheleŋnda taasi nda nɔ wo chɔmndo. Loonuŋ maa, mi Chɛhowa wa a kɔl kɛndɛ le wanaa nyuna ndu wa taasioo kioo. O nɛi pilɛ koŋ choo, naa bɛɛ yeema miŋ chɔm wanaa cho pɛɛkoo wa nyɛ naŋ sina wo. Ŋ nɔ miŋ kɛɛ le acheleŋnda pɛɛkoo le mɛɛ naŋ nɔ siooŋnde maa, wana naŋ cho koŋ pɛɛkoo wo cho sina tau mbo hiou naa, okoŋ mbo miiŋgu o foofo naa yɛ le. Waŋnda apum yiyaŋ maa, le mɛɛ wana pɛɛku nda le yɛ, nda bɛɛ cho acheleŋ pɛɛku le. Yiyaŋ waa lende nɔ mbo wa wanaa Chɛhowaa tɛɛŋ kposoŋ te. Kɛ, ŋ cho a kɔl kɛndɛ le acheleŋnda chɔmndo nyɛ o nyɛ naŋ sina, nduyɛ a le tosaa nyɛ o nyɛ naŋ tiuba le nda pɛɛkoo. (1 Tɛsa. 2:8) Ŋ nɔ tiindaŋndo maa, nda bɛɛ cho suliŋ le acheleŋnda pɛɛkoo. (2 Timo. 2:1, 2) Te o yɔŋ pɛ mi naa kpou chɔm acheleŋnda taasila yɛ yɛla naŋ nɔ laŋ, mi hei tosa mi naa a pilɛŋ pilɛŋnda kpou chɔɔlu taasioo sɔla, nduyɛ miŋ wa vɛlɛ a kɔl kɛndɛ tau.
TE Ŋ YIYAŊ PƐ MAA WAŊNDA NƆ BALIKA MELAA LE
14. Yɛɛ wanaa bɔɔbɔɔ tosa yɛ te ŋ tosal nda pɛ kɛndɛi?
14 Te ŋ tosal pɛ acheleŋnda kɛndɛi, taama taama puaapiliaa a ndepiliaa naa, ma mel naa balikaa. Naapum, ma tosa hei sanaa a naa yauwo poonyiallo, ɔɔ ma mel naa balikaa o nɛi cheleŋ choo. (Kolo. 3:15) Te a tosa keŋ pɛ, miŋ wa a kɔl kɛndɛ tau mbo hiou bɛɛ kɛndɛi naŋ tosal nda ve.
15. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ loonuŋ te waŋndo chɔm naa balika melaa le?
15 Kɛ teleŋndaŋ lapum, waŋnda chɔm balika melaa le kɛndɛi naŋ tosal nda ve le. Lepum, miŋ soliŋ teleŋ naa, yoomuma naŋ, a nyɛm naŋ nɔ woŋ le waŋndo kɛndɛi tosallo. Kɛ, miŋ yiyaŋ maa wana naŋ tosal koŋ kɛndɛiyo chɔm balika melaa le. Te keŋ yɔŋnuŋ pɛ, yɛɛ mala yɛ naa miŋ hiou lachi a waa a nyaale, ŋ tembu kɔl te? Loonuŋ a diomndaŋ cho o Walta Kiilaa 20:35 niŋndo, bolle Baabuile buŋgɛi hei tɔlnuŋ choo leŋ. Nyaale naŋ sɔla le waŋnda kɛndɛi tosallo wo tolnuŋ o balika melaa nda chɔm naa wo choo le. Ŋ nɔ miŋ hiou lachi a kɛndɛi tosaa a nyaale, o yɔŋ bɛɛ miŋ yiyaŋ maa acheleŋnda chɔm naa balika melaa le. Yɛɛ mala yɛ naa? Ŋ tofaŋndɔ nɛilaŋ lapum.
16. O yɛɛ choo naŋ nɔ yɛ miŋ handu kɔllo te ŋ wa pɛ kɛndɛi tosaa?
16 Tol tamasi Chɛhowaa kɔɔli. Mbo tosal waŋnda kɛndɛi o yɔŋ bɛɛ ma chɔm balika melaa le. (Maa. 5:43-48) Chɛhowa mɛi lediom maa te ŋ tosal pɛ waŋnda kɛndɛi maa ndu, nduyɛ miŋ yiyaŋ le ‘ma miŋgul naa maa le,’ ŋ cho “fanda bɛndu bɛndoo” sɔla. (Luku 6:35) Lelaŋ, te waŋnda chɔm num balika melaa le, tambu kɔl te. Loonuŋ maa teleŋ o teleŋ ŋ tosal pɛ acheleŋnda kɛndɛi le nda malaa, Chɛhowa cho num fanda le mɛɛ ŋ cho “wana yɔŋgu hoo a kɔllo wulee wo” yɛ.—Polo. 19:17; 2 Kɔliŋ. 9:7.
17. Yɛɛ cho yɛ sabu kpeekpei naŋ tosal acheleŋnda kɛndɛiyo? (Luku 14:12-14)
17 Nyɛ cheleŋ mala naa le tamasi Chɛhowaa tolɔɔ kɔɔli le kɛndɛi tosaa wo, cho sawa mandaa sɔvɛ naŋ saaluŋ o Luku 14:12-14 niŋndo ni. (Nuawɔ.) Wanaa nɔla ma miŋgul naa kɛndɛi naŋ tosal nda ve wa, o cho suɛi wɔɔŋ le nda kɛndɛi tosallo le. Kɛ, te o yɔŋ yɛ maa, le mɛɛ naŋ nɔ tiindaŋndo maa waŋnda cho naa maa miŋgul lɛ naŋ tosal nda kɛndɛi ni? Te lende i cho ni, mɛɛ kindiŋ le nyɛ Chiisu dimi wo tosaa. Wana naŋ sina hoo maa, o nɔla mbo miŋgul naa maa kposoŋ te wo, ŋ nɔ miŋ tosal ndu kɛndɛi. Okoŋ, ŋ cho wa a kɔl kɛndɛ, kanifuule ŋ cho tamasi Chɛhowa wo tolɔɔ kɔɔli.Te ŋ tosal pɛ acheleŋnda kɛndɛi a yiyaŋ waa nuaa, o yɔŋ bɛɛ ma chɔm balika melaa le, ŋ cho wa kɔl kɛndɛ.
18. Yɛɛ mala yɛ naa ŋ nɔ yiyaŋ wɔɔŋ a acheleŋnda okɔɔ le?
18 Faŋaŋ yiyaŋ wɔɔŋndo nɔɔ a acheleŋnda okɔɔ. (1 Kɔliŋ. 13:7) Te acheleŋnda chɔm naa balika melaa le, ŋ nɔ miŋ nyunaŋ aa: “Baa a nɔ balika melaa kposoŋ te, ɔɔ puɛɛŋ ndaŋ koni nda puɛɛnuŋ le ndu chɔmndo ni?” Naapum, sabula cheleŋ la cho la tosa a chɔm balika melaa mɛɛ naŋ yiyaŋ yɛ le. Mi apum nɔ balika melaa tau, kɛ ma che ndi ikala le ndu chɔmndo. Naapum mi siɔmbulaŋ la wa nda te acheleŋnda mala nda pɛ, taama taama te o yɔŋ pɛ maa mi ndaa mala wanaa cheleŋ o paandoo niŋ. Kɛ mɛɛ mɛɛ la wa, te ŋ nɔ pɛ kaala kpeekpeiyo le puaapiliaa a ndepiliaa naa, ŋ nɔ niŋ yiyaŋ wɔɔŋ a nda okɔɔ le, nduyɛ ŋ cho hiouwɔɔ lachi a nda kɛndɛi tosallo a nyaale.—Ɛfi. 4:2.
19-20. Te ŋ tosal pɛ acheleŋnda kɛndɛi, le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ biunuŋ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
19 Biunuŋ. Mi Sɔlɔmɔŋ, Masa taasioo, o poonyiaa a kɛndɛi tosaa okɔɔ aa: “Tosa kɛndɛi a nyɛ ŋ nɔ wo, teleŋ cho fuuluu num bɛɛ ma miŋgul num kɛndɛi keŋ.” (Ikili. 11:1) Bolle Baabuileŋ ndeŋ le pɛɛku naa maa, waŋnda apum mɛɛ mi ‘teleŋndo hiou fɛŋ tau’ malaŋ nda chɔm balika melaa le kɛndɛi naŋ tosal nda ve. Mi hei yɔŋnuŋ ndepilɛnɔ pilɛ.
20 O hiou niŋ wɔsiŋ bɔɔbɔɔ, mi lanɔɔ buɛi ibuŋgaa poonyiaa ndepilɛnɔ yiŋ sɛnɛiyo yauwo le ndu dɛɛniaa, le mbo hiou lachi a loo o laalaŋ ndɔɔ choo. Sɔŋgɔ wɔsioŋ ŋɔmaa okoŋ kɔɔli, mi ndepilɛnɔ koŋ bɛɛ poonyial ndu yauwo. Mbo dimi o yau koŋ niŋ aa: “Mi che bɛɛ a sina a ndi okɔɔ le, kɛ i yeema mi dimul num mɛɛ kpɛ ŋ mala ya o wɔsiŋ hiou woŋ niŋ yɛ.” Mbo hiau lachi a dimioo aa: “Mi yau ŋ poonyial la wo dɛɛniaa ya kɔllo. Kɛ, bolle Baabuile wa leniŋ ndeŋ le pilaŋ ya kɔllo ni tau. Nduyɛ, pesiŋ bɛɛ I puɛɛnuŋ a leŋ te.”a Mɛɛ ndepilɛnɔɔ hoo tɛɛsiaa a simulta komal ndu laŋ lapum okɔɔ, mbo dimi aa: “Teleŋndaŋ lapum, mi ya ii yeema le nyɛ o nyɛ malɔɔ. Mi mal tonyaa, nduyɛ mi mal Chɛhowa piɛiyo. Kɛ, mi ya ii loonuŋ bolle Baabuile ŋ poonyial la leŋ, okoŋ mi hiou lachi a loo o laalaŋ nuu choo.” Mbo chɔɔlu dimi aa: “ Nyɛ o nyɛ pilaŋ ya kɔllo maa yau ŋ poonyial la wo le.” Yiyaŋndɔ mɛɛ lanɔɔ buɛi ibuŋgaa wa a kɔl kɛndɛ yɛ, le yau ndepilɛnɔɔ poonyial ndu wo sɔlaa mɛɛ ‘teleŋndo hiou tau.’ Lepum, naa bɛɛ teleŋndo hiou fɛlɛŋ tau, malaŋ wana naŋ tosal kɛndɛiyo chɔm naa balika melaa.
Lepum teleŋndo hiau fɛlɛŋ tau, malaŋ wana naŋ tosal kɛndɛiyo chɔm naa balika melaa (Tofa pɛl 20)b
21. Le yɛɛ ŋ kɛɛsiaŋ yɛ o kɔl le hiouwɔɔ lachi a tamasi Chɛhowaa tolɔɔ kɔɔli le acheleŋnda kɛndɛi tosallo?
21 A mɛɛ naŋ pɛɛku yɛ, Chɛhowa toosiaa naa mbo ke naa suliŋ teŋgeŋndo. Mi che bɛɛ miŋ wa a kɔl kɛndɛ te a tosal naa pɛ kɛndɛi, kɛ te ŋ tosal pɛ acheleŋnda kɛndɛi lende naŋ hiau wa a kɔl kɛndɛ. Te ŋ sɔla pɛ batiuwaa le chaaŋaa naa laalaŋnda malaa, miŋ sinaŋ nyɛkɛndɛi. Nduyɛ miŋ wa a kɔl kɛndɛ te a chɔm pɛ balika melaa. A koŋ kpou, o yɔŋ bɛɛ mi wana naŋ tosal kɛndɛiyo, chɔm balika melaa ɔɔ mbo chɔm te, miŋ naŋ kɔl tau le mɛɛ naŋ tosa nyɛ bɛnda le tosaa wo yɛ. Fɛɛŋ bɛɛ puɛɛnuŋ te maa, nyɛ o nyɛ ŋ yɔŋgu pɛ le waŋndo kɛndɛi tosallo, “Mɛlɛka Yaawɛɛ o nɔla mbo miŋgi num nyɛ sɔlaa koŋ o ba, mbo hiou bɛɛ nyɛ ŋ pisi wo.” (2 Kolo. 25:9) Lelaŋ, kɛndɛi Chɛhowa tosal naa ve i hiou poloŋ, a i naŋ tosal acheleŋnda ve. Nduyɛ, nyɛ o nyɛ ke naa nyaaloo mbo sulaŋ a nyɛ Chɛhowa fanda naa wo le. Maa ŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le hiouwɔɔ lachi a tamasi Finya naa o choo choo niŋ tolɔɔ kɔɔli le acheleŋnda kɛndɛi tosallo.
CHONDII 17 “I Yeema”
b TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Fotueilaŋ ndaŋ la cho chɔmndo a lanɔɔ buɛi ibuŋga poonyial ndepilɛnɔɔ yauwo le ndu kɔl dɛɛniaa kioo wo okɔɔ. Wɔsiŋ bɔɔbɔɔ okoŋ kɔɔli, mi ndepilɛnɔ koŋ poonyial ndu yauwo le ndu balika melaa chɔmndo.