BUŊGƐI PƐƐKƐI 17
CHONDII 99 Puaapiliaa o Waalaŋ Niŋ
Fɛɛŋ Bɛɛ Ŋ ve Kpeele Le
‘I cho num mala’—AISA. 41:10.
NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO
Ŋ cho pɛɛku a nɛilaŋ lahiɔɔlu okɔɔ la Chɛhowa buulaŋ a naa laŋ.
1-2. (a) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ tiindaŋndo maa ŋ cho kpeele le te simultaŋ la komal naa pɛ? (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?
TE BAHAWƐILAŊ la hiu pɛ waa naa choo, miŋ yiyaŋ lepum mɛɛ waŋndo wa nuaa o bundɛ bɛndoo niŋ mbo luusiaŋ, o sina nɛiyo le fulaa le yɛ. A koŋ kpou, ŋ cho kpeele le simultaŋ ndaŋ chɔulabaa le. O cho ko bahawɛila naŋ cho niŋndaŋ te Finya naa kaalaa o choo choo niŋ cho chɔɔ le, kɛ o chua buŋgɛi le naa malaa. Chɛhowa dimul naa aa: ‘I cho num mala.’—Aisa. 41:10.
2 O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho yaasiaa nɛilaŋ lahiɔɔlu la Chɛhowa mala naa laŋ. (1) Mbo ke naa nɛi chɔmaa, (2) mbo ke naa nyɛm naŋ hauba woŋ, (3) mbo manda naa, nduyɛ (4) mbo dɛɛniaa naa kɔllo. Chɛhowa mɛi lediom maa, mɛɛ mɛɛ sɔɔŋ palaŋ komal naa, fɛɛŋ bɛɛ o puɛɛnuŋ a naa le. O mel naa le, le saboo hoo ŋ cho kpeele le.
MI CHƐHOWA KE NAA NƐI CHƆMAA
3-4. Vɛɛ Chɛhowa ke yɛ naa nɛi chɔmaa? (Sam 48:14)
3 Nuawɔ Sam 48:14. Chɛhowa sina maa ŋ tiuba miŋ chɔm naapila nɛiyo le, le sabu koŋ naŋ yeema ndu ni mbo chɔm naa nɛiyo. Vɛɛ o chɔm yɛ hau wanaa cho ndu piɛiyo wa nɛiyo? Nɛiyo o pilɛ o tosa heiyo cho Diom ndɔɔ Baabuiyo naa kioo ni. (Sam 119:105) Mi Chɛhowa mala naa sanaa a Diom ndɔɔ le kɛɛsiaalaŋ tosaa, le miŋ nɔ suliŋnda kɛndɛla chuu naa kɔl kɛndɛ kpeekpeiyo suŋ suŋ ndaŋ, vɛlɛ a yoomu fafɛɛŋndo o chilaŋ niŋ.a Le tamaseliiyo, o cho naa pɛɛkoo le miŋ mal acheleŋnda haki, miŋ sandu o nyɛ o nyɛ naŋ tosa niŋ, nduyɛ miŋ kaala acheleŋnda a kɔllo kpou. (Sam 37:8; Hibu. 13:18; 1 Pit. 1:22) Te ŋ nɔ pɛ suliŋnda iMɛlɛkayalaŋ ndaŋ, ŋ cho simnɔŋ kalaŋ chuauwaa kɛndɛ, miŋ wa pɔnɔɔ a lanɔ kɛndɛ, nduyɛ miŋ wa chaaŋaa kɛndɛ.
4 Le handɔɔ lechoo, mi Chɛhowa tosa ma poonyiaa simulta wanaa ndaa nɔ yiyaŋ pilɔɔ maa naa wa o Baabuiyo niŋ. (1 Kɔl. 10:13; Chemi. 5:17) Te ŋ pɛɛku pɛ a sɔɔŋ ndaŋ yɔŋnaŋndoŋ muŋ okɔɔ, nduyɛ miŋ dɔu nyɛ naŋ pɛɛku wo o wali niŋ, ŋ cho tɔnɔɔ sɔla o nɛilaŋ latiɔɔŋ niŋ. O tasoo, ŋ cho sina maa ŋ cho kpeele le kanifuule, mi acheleŋnda bɛɛ sɔla simulta waa nuaa, nduyɛ ma sɔla batiuwaa mɛɛ nda biunuŋ. (1 Pit. 5:9) O diiŋ ndɔɔ, miŋ pɛɛku mɛɛ naŋ biunuŋ simultaŋ komal naa laŋ yɛ.—Luom. 15:4.
5. Nɛɛ yaa Chɛhowa soliŋ yɛ kpeku le naa nɛi chɔmaa kioo?
5 Mi Chɛhowa soliŋ vɛlɛ chaaŋaa naa laalaŋnda kpeku le naa nɛi chɔmaa kioo.b Le tamaseliiyo, mi buɛiyaa ibuŋgaa kuɛ kundalaŋ yilɔɔ teleŋ o teleŋ le naa kɔl dɛɛniaa kioo. Mi sɔɔŋ nda yɔŋgu woŋ kindi tiindaŋ naa poŋ, nduyɛ miŋ mala naa le hiouwɔɔ lachi a waa o diompilɔɔ niŋ. (Walta. 15:40–16:5) Mi bɛnduaa kundaa bɛɛ tofa le bahawɛi wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa kɛ kɛ o kundaa niŋ. (1 Pit. 5:2, 3) Mi kalaŋ chuauwa ke chuauwaa ndaa nɛi chɔmaa le ma kaala Chɛhowa, ma mala nda le kɛɛsiaa laŋ tosaa a taasi, nduyɛ ma nɔ kaala kɛndɛlaŋ. (Polo. 22:6) Mi waŋ laanduaa Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda mala ndepiliaa feleŋguaa sanaa a tamasi nda kɛndɔɔ, ma ke nda sila kpeekpeiyo, vɛlɛ a nda kɔl dɛɛniaa yeemaŋndo kioo.—Tai. 2:3-5.
6. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le miŋ sɔla tɔnɔɔ o nɛi chɔmaa Chɛhowa ke naa wo niŋ?
6 Chɛhowa ke naa nɛi chɔmaa naŋ yeema wo le kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ tosaa, le halikpeŋ miŋ wa a kɔl kɛndɛ o yoomu naa niŋ. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ balika melaa le nyɛ o tosa le naa wo? Polowaa 3:5, 6 dimi aa: “Tiindaŋ Chɛhowa a kɔl numndo kpou, kɛ tiindaŋ sina num pɛŋgoo le.” Te ŋ tosa lende pɛ, ‘nɛila naalaŋ la cho wa sakpo.’ Koŋ cho ni, o cho naa mala miŋ fafaŋ bahawɛila bɔɔbɔɔ nduyɛ miŋ tuei yoomoo yeela. Ŋ nɔ bɔɔ balika melaa le kaala bɛndu Chɛhowa chɔm naa a mɛɛ o ke naa nɛi chɔmaa yɛ!—Sam 32:8.
MI CHƐHOWA KE NAA NYƐM NAŊ HAUBA WOŊ
7. Ɔɔ nɛilaŋ lapum la Chɛhowa ke naa nyɛm naŋ hauba woŋ ndaŋ? (Filipiaŋnda 4:19)
7 Nuawɔ Filipiaŋnda 4:19. O faŋaŋ ndɔ o nyɛm Chɛhowa ke naa le pɛɛkoo a ndu okɔɔ woŋ kɔɔli, kɛ mbo dɔu sɛmbɛ naa sala le miŋ sɔla nyɛm naŋ hauba woŋ, mɛɛ nyɛdiaa, nyɛla wounaŋ ndaŋ, a naa lɔlaa cho nuaa yɛ. (Mat. 6:33; 2 Tɛsa. 3:12) Tonya i cho ni maa ŋ nɔ miŋ buulaŋ a nyɛm naŋ hauba woŋ okɔɔ, kɛ Chɛhowa cho naa dɛɛniaa maa ŋ nɔ miŋ hiu buulaŋ a nyɔɔŋ muŋ okɔɔ le. (Mat. 6:25) Le sabu yɛɛ? Te wanaa cho ndu piɛiyo o laalaŋndo choo wa wa pɛ o bahawɛiyo niŋ, fɛɛŋ bɛɛ o mel nda le. (Mat. 6:8; Hibu. 13:5) Lelaŋ, te o dimi pɛ maa o cho naa nyɛm naŋ hauba woŋ ke, ŋ nɔ miŋ tiindaŋ ndu a kɔllo kpou.
8. Yɛɛ Chɛhowa ndoo tosa yɛ le Deeve?
8 Ŋ yaasiaŋndɔ mɛɛ Chɛhowa ndoo mala Deeve yɛ. Wɔsila Deeve wa o nyɛkindilaa bɛŋgu mbo wa Masaa Sɔɔ nyaanɔŋndo wo, mi Chɛhowa ke ndu a puaa nduaa nyɛm ndaa hauba woŋ le ma wa yoomu. Mɛɛ Deeve yiyaŋ a mɛɛ Chɛhowa mala ndu o wɔsila laŋ bɛŋgu yɛ, mbo poonyiaa aa: “Chɔŋ o chuaambɔyɛi nii niŋ haaa mi yuuwa, kani bɛɛ I chi wɔ mi Mɛlɛka mal wana cho sakpo wo, kɛlɛŋgaa niŋ te mi chuauwaa nduaa wa keiyo piɛileŋ le nyɛdiaa le.” (Sam 37:25) Maa Deeve, naapum num bɛɛ che niŋ mɛɛ Chɛhowa ke buɛiyaa nduaa nyɛm nda hauba woŋ o teleŋnda kala kalalaŋ niŋ yɛ.
9. Vɛɛ Chɛhowa ke yɛ hau wanaa nduaa nyɛm nda hauba woŋ a teleŋ kpundɔɔ? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)
9 Mi Chɛhowa ke vɛlɛ wanaa nduaa nyɛm nda hauba woŋ te kpundɔɔ del pɛ. Le tamaseliiyo, mɛɛ yima bɛnduaŋ ma del o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, mi Kilisiɔŋnda o lɛŋii yɛ yɛi niŋ yɔŋ nyɛdiaa le puaapiliaa a ndepiliaa ndaa wa o bahawɛiyo niŋnda. (Walta. 11:27-30; Luom. 15:25, 26) Hau bɛɛ, mi wanaa Mɛlɛkaa mala puaapiliaa a ndepiliaa ndaa cho o bahawɛiyo niŋnda. Te kpundɔɔ del pɛ, mi wanaa Chɛhowaa ke puaapiliaa a ndepiliaa ndaa kpundɔɔ komalla nyɛm nda hauba woŋ mɛɛ nyɛdiaa, mɛŋndaŋ, nyɛlaŋ, a koowaŋ ma cho nuaa yɛ. Mi kunda wanaa taŋgulaa miŋgi chiɛilaŋ, a Toŋgola leMasala tambu laŋ bɛɛndiaa. Mi buɛiyaa Chɛhowaa soliŋ Baabuiyo kpeku le wanaa chiɛila ndalaŋ la tambu ɔɔ mi wanaa ndaa kaalaa wu wa kɔl dɛɛniaa kioo.c
Vɛɛ Chɛhowa ke yɛ naa kɔl dɛɛniaa a teleŋ kpundɔɔ? (Tofa pɛl 9)e
10-11. Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ o suɛi yɔŋnaŋii Bɔlisi ve niŋ?
10 Mi Chɛhowa ke vɛlɛ wanaa cho ndu piɛi le wa nyɛm nda hauba woŋ. O nɛi pilɛ koŋ choo, ŋ nɔ miŋ nuuviaa nɛilaŋ le wanaa naŋ nɔ laalaŋ pilɛ le wa kɛndɛi tosallo. (Kale. 6:10) Nduyɛ fulamakɔɔlioo cho ni, teleŋnda bɔɔbɔɔ mi hei timbi seile kɛndɛ leŋ. Ŋ tofaŋndɔ suɛi yɔŋnaŋii Bɔlisi ve, o wa sukuuwo chilaŋ o Lɛŋnde Ukiliŋ ndeŋ niŋ ndeŋ. Mi che bɛɛ Bɔlisi cho Sei Chɛhowa le, kɛ mbo bii chuauwaa Seiyaa Chɛhowaa kua o sukuu koŋ niŋnda nyɛkɛndɛi, nduyɛ mbo chɔm bɛɛleŋ le laalaŋnda ndalaŋ. Le mɛɛ chɔuwo wa o fondaŋ Bɔlisi wa wo yɛ, mbo kɛɛsiaa le faŋaŋndo loŋ mbo kuɛ naa cheleŋ o lɛŋnde leŋ niŋ, nduyɛ mi puaapiliaa naa mala ndu. Okoŋ kɔɔli, mi Bɔlisi kua o Loonuŋya piɔm Kiliti wo. Mɛɛ o yiyaŋ a nyɛ puaapiliaa tosa le ndu wo okɔɔ, mbo dimi aa: “Mi Seiyaa Chɛhowaa tosalla kɛndɛi nduyɛ ma bii ya nyɛkɛndɛi. I nɔ bɔɔ balika melaa le Seiyaa Chɛhowaa.”
11 Naa bɛɛ tual tamasi Finya naa inyiɛɛyo cho o choo choo niŋndo kɔɔli le wanaa cho o bahawɛiyo niŋnda kaalaa chɔmndo o yɔŋ bɛɛ miŋ nɔ laalaŋ pilɛ naa ndaa le. (Luku 6:31, 36) Ŋ nɔ tiindaŋndo maa sɛmbɛ naŋ cho dɔwɔɔ le acheleŋnda kaalaa chɔmndo wo cho hunɔɔ a fulamakɔɔli kɛndɔɔ le mi nda bɛɛ simnuŋ buɛiyaa Kiliti wa. (1 Pit. 2:12) O yɔŋ bɛɛ ma simnuŋ buɛiyaa Kiliti wa le, ŋ cho wa a kɔl kɛndɛ tau kanifuule, waŋndo nyɔɔŋ kioo wana hiau wa a kɔl kɛndɛ.—Walta. 20:35.
MI CHƐHOWA MANDA NAA
12. Diomnde yɛɛ Chɛhowa mɛi yɛ le wanaa nduaa mandaa? (Sam 91:1, 2, 14)
12 Nuawɔ Sam 91:1, 2, 14. Hau, Chɛhowa mɛi lediom maa o cho wanaa nduaa manda nyɛ o nyɛ tɛɛmbuu chaŋyɛi nda nɔ a ndu ve le. Fɛɛŋ bɛɛ o chɛl mi Setana kuuna wanaa nduaa ndu piɛiyo mɛɛ o yeema yɛ le. (Chɔŋ 17:15) Te “nyɛpalaa bɛndoo” del pɛ, ŋ cho nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa Chɛhowa cho diomnde o mɛi leŋ peelu le wanaa nduaa mandaa, o cho ko nyɛm mala nda le Mɛlɛka piɛiyo woŋ te, kɛ mbo ke nda vɛlɛ nyɛm nda hauba woŋ.—Sɔɔŋ. 7:9, 14.
13. O nɛila kuɛɛ niŋ Chɛhowa manda yɛ naa a pilɛŋ pilɛŋnda?
13 Vɛɛ Chɛhowa manda yɛ naa a pilɛŋ pilɛŋnda? Sanaa o Baabuiyo niŋ, mi Chɛhowa mala naa le sinaa ikɛndɛi a iwɔɔŋnde tɛɛŋ. (Hibu. 5:14) Te ŋ dɔu pɛ sawala mandaala cho o Diom ndɔɔ niŋndaŋ o wali niŋ, mi keŋ mala naa le kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ tosaa ŋ del o kpundɛ niŋ te. (Sam 91:4) Le handɔɔ lechoo, mi Chɛhowa ke naa manda naŋ yeema wo sanaa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ. (Aisa. 32:1, 2) Puaapiliaa a ndepiliaa naa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ kaala Chɛhowa, nduyɛ ma diikuŋ sawala ndɔlaŋ. Te ŋ chua pɛ teleŋndo a nda latulu o bɔŋaŋnda naalaŋ, o wali pollo niŋ, vɛlɛ a o chuuŋgiaŋnda cheleŋ, mi keŋ ke naa kɔl dɛɛniaa, nduyɛ mi i mala naa le fafaŋndo sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tosaa.—Polo. 13:20.
14. (a) Le yɛɛ Mɛlɛka feŋa sɔɔŋ palaŋ cho naa choo woŋ kpou le? (b) Tiindaŋ yɛɛ Sam 9:10 ke yɛ naa? (Tofa vɛlɛ tɛɛsiaa amatou.)
14 O paandoo niŋ, mi Chɛhowa ndoo manda wanaa ndaa piɛi ndu wa teleŋndaŋ lapum kpundɛ ndoo komal nda le. Kɛ o cho teleŋ o teleŋ te ndoo tosa keŋ te. Teleŋndaŋ lapum, mi ‘sɔɔŋ naŋ ve kɔl te woŋ yɔŋguŋ naa a teleŋ naŋ ve muŋ kɔl te wo.’ (Iki. 9:11) Mi Chɛhowa chɛl ma tusi buɛiyaa nduaa nyɛpalaa choo o paandoo niŋ, nduyɛ mi a bɔɔbɔɔ sɔla pɛŋ piɔmndo, le chɔmndo maa wana lachoowaa Setana cho ni. (Choobu 2:4-6; Mat. 23:34) Nyɛpilɛ koŋ kpe cho hau yɔŋnɔŋndo ni. Mi che bɛɛ Chɛhowa feŋa sɔɔŋ palaŋ komal naa woŋ te, kɛ ŋ nɔ miŋ nɔ laalaŋndo maa fɛɛŋ bɛɛ o mel wanaa cho ndu piɛiyo o laalaŋndo choo wa le.d—Sam 9:10.
MI CHƐHOWA KE NAA KƆL DƐƐNIAA
15. Vɛɛ naŋ sɔla yɛ kɔl dɛɛniaa te ŋ wa pɛ piɛileŋ o Chɛhowa lo, diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ, vɛlɛ a chaaŋaa naa Kilisiɔŋnda? (2 Kɔliŋtiaŋ 1:3, 4)
15 Nuawɔ 2 Kɔliŋtiaŋ 1:3, 4. Teleŋndaŋ lapum, miŋ bii mɔnɛi, miŋ buulaŋ, ɔɔ miŋ tambu kɔl. Naapum, a cho suŋ suŋ o simul kala kalaa bɛŋgu, ma yiyaŋ maa numpilɛ kpeele cho ni. Baa wana cho pa mbo bii bila mɛɛ ŋ cho sinaŋndo yɛ? Chɛhowa sina mɛɛ ŋ cho sinaŋndo yɛ. O cho ko nyɛpalaa naŋ cho niŋndo le o sina le, kɛ mbo “dɛɛniaa naa kɔltaŋ o nyɛpalaa suu o suu niŋ.” Vɛɛ o tosa yɛ keŋ? Te ŋ chɔm pɛ Chɛhowa bahawɛila naalaŋ o piɛileŋ niŋ, o cho naa ke “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo, o wanachiee nɔla bɛɛ mbo sina pɛŋgu le wo.” (Filip. 4:6, 7) Miŋ sɔla vɛlɛ kɔl dɛɛniaa te ŋ veelu pɛ diomndaŋ o Baabuiyo niŋ. Te ŋ wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ, miŋ che mɛɛ kpɛ Chɛhowa kaala naa yɛ, mi keŋ ke naa taasioo, nduyɛ miŋ nɔ tiindaŋndo le chilaŋ. Miŋ sɔla vɛlɛ kɔl dɛɛniaa o bɔŋaŋnda naalaŋ sanaa a pɛɛku naŋ sɔla o Baabuiyo niŋndo, vɛlɛ a puaapiliaa a ndepiliaa kaala naa wa.
16. Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ o suɛi yɔŋnaŋii Netaŋ nda Pilisila ve niŋ?
16 Ŋ yaasiaŋndɔ suɛi yɔŋnaŋii Netaŋ nda Pilisila ve a cho Amɛlika wa, le chɔɔ mɛɛ Chɛhowa ke naa kɔl dɛɛniaa o Diom ndɔɔ niŋ yɛ. O wɔsiŋ hiou woŋ bɛŋgu, ma kɛɛsiaa le kɔlaŋ naa yeemɛi cho tau le wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa wa. Mi Netaŋ dimi aa: “Miŋ tiindaŋ Chɛhowa maa o cho sɛmbɛ naa salaa dɔwɔɔ.” Kɛ mɛɛ nda fuuluu, mi bahawɛi kɛndiaa a nyɛsɔlaa lepɛŋndo komal nda. Mi Pɔnɔɔ a lanɔɔ hoo miiŋgu o nda lo. Kɛ bahawɛi nyɛsɔlaa lepɛŋndo wa wɔ nda. Mi Netaŋ nyunaŋ aa: “Le yɛɛnɛ Mɛlɛka dou naa sala mɛɛ naŋ yiyaŋ yɛ le?” Mbo hiau lachi a dimioo aa: “Mi kandu pɛŋ yiyaŋndo te suɛi wɔɔŋnde ya tosa ni.” Kɛ mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mi Netaŋ nda Pilisila sina maa, Mɛlɛka mel nda a teleŋ nda wa koŋ o bahawɛiyo niŋndo le. Mi Netaŋ chɔɔlu dimi aa: “O teleŋnda kala kalalaŋ ndaŋ bɛŋgu, mi Baabuiyo simnuŋ maa chaaŋ ni ke ya sila taasioo, kɔl dɛɛniaa, a nɛi chɔmaa wo. Te ŋ biunuŋ pɛ sɔɔŋ palaŋ komal naa woŋ miŋ hendu kɔllo o muŋ choo le, keŋ ke naa tiindaŋndo maa Chɛhowa cho naa mala te sɔɔŋ palaŋ komal naa pɛ o chilaŋ niŋ.”
17. Vɛɛ ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ aa Hɛlika sɔla yɛ kɔl dɛɛniaa? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
17 Puaapiliaa a ndepiliaa naa nɔla ma chɔɔlu naa kɔl dɛɛniaa ke. Vɛɛ nda tosa yɛ hei? Ŋ yaasiaŋndɔ tamasi ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ aa Hɛlika o cho ichali o lɛŋnde Hɔŋgali leŋ niŋndo. Le wɔsila bɔɔbɔɔ o wa simulta yɛ yɛlaŋ chɔulabaa o yoomu ndɔɔ niŋ, mbo tambu kɔl, nduyɛ mbo yiyaŋ maa o cho wana sɔvɛ le. Kɛ mɛɛ o yiyaŋ o sɔɔŋ muŋ choo, mbo cha mɛɛ Chɛhowa wa puaapiliaa a ndepiliaa soliŋndo kpeku o kundaa niŋ le ndu kɔl dɛɛniaa kioo yɛ. Le hei mbo dimi aa: “Mi Chɛhowa mala ya lɔɔ lɔɔ te o che pɛ maa yoomuma niaŋ ma dɔɔnaŋ. Kanifuule, mi kuɛ wallo, I cho po ni cho kɛndiaa le wo mandaa, vɛlɛ a bahawɛila cheleŋ. Le wɔsila 30 hiou niŋ ndaŋ, o paaleŋ niŋ bɛɛ o kɛɛ le ya kɔl dɛɛniaa kioo le. Mbo luei ya vɛlɛ yoomuaŋ te acheleŋnda ke ya pɛ kɔl dɛɛniaa. Nduyɛ ma yɔŋ ya vɛlɛ yooŋgulaŋ, yaula balika melaa laŋ, ɔɔ chandɔɔlaŋ, a teleŋ kpeekpei ya yeema laŋ ndo.”
Vɛɛ Chɛhowa soliŋ yɛ num kpeku le acheleŋnda kɔllo dɛɛniaa? (Tofa pɛl 17)
18. Vɛɛ naŋ dɛɛniaa yɛ acheleŋnda kɔltaŋ?
18 Ŋ nɔ dikeŋnaŋndo le tamasi Mɛlɛka naa tolɔɔ kɔɔli le acheleŋnda kɔl dɛɛniaa kioo. Vɛɛ naŋ tosa yɛ hei? Ŋ nɔ miŋ yaŋ nda nilaŋ nyɛkɛndɛi, nduyɛ miŋ soo o nda lo o nɛi lebɛɛ niŋ, okoŋ miŋ ke nda mala nda yeema wo. (Polo. 3:27) Ŋ nɔ miŋ dɔu sɛmbɔɔ le wana o wana cho o saŋgaa niŋ kɔllo dɛɛniaa, hali wanaa cho bɛɛ Chɛhowa piɛi le wa. Te wanaa naŋ chiɛɛliaŋnda wa pɛ mɔnɛi biyɔɔ, ma wa a naa, ɔɔ buulaŋndo, ŋ nɔ miŋ kɔ yil nda, miŋ yaŋ nda nilaŋ, nduyɛ miŋ soliŋ Baabuiyo kpeku le nda kɔltaŋ dɛɛniaa. Te ŋ tol pɛ tamasi Chɛhowa wo kɔɔli, “Mɛlɛka dɛɛniaa naa kɔltaŋ o isɔɔ o isɔɔ niŋndo,” o cho ko wanaa naŋ nɔ laalaŋ pilɔɔ wa le, kɛ naapum mi keŋ mala wanaa cho Chɛhowa piɛi le wa ma huŋ pɛɛku a ndu okɔɔ.—Mat. 5:16.
MI CHƐHOWA MALA NAA TELEŊ O TELEŊ
19. Yɛɛ Chɛhowa tosa yɛ le naa, nduyɛ vɛɛ naŋ tuallɛ tamasi ndɔɔ kɔɔli?
19 Chɛhowa buulaŋ tau a wana o wana kaala ndu. Te sɔɔŋ palaŋ komal naa pɛ, o mel naa le. Mɛɛ kala chuaa buulaŋ nuaa a hɔɔ ndɔɔ o nɛi kaalaa niŋ yɛ, lende koni Chɛhowa buulaŋ a wanaa cho ndu piɛiyo o laalaŋndo choo wa ni. Mbo ke naa nɛila chɔmaa laŋ, nyɛm naŋ hauba woŋ, mbo manda naa, nduyɛ mbo ke naa kɔl dɛɛniaa. Ŋ tual tamasi Finya naa kaalaa o choo choo niŋ kɔɔli, te ŋ toolu pɛ acheleŋnda, nduyɛ miŋ ke nda kɔl dɛɛniaa te a wa pɛ o sɔɔŋ palaŋ niŋ. Mi che bɛɛ mi simultaŋ a sɔɔŋ kɔl tambɛiyoŋ komal naa lepum, kɛ ŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho a naa latulu. O mel naa lediom aa: “Yɔŋ isiooŋ te, kanifuule I cho a num latulu.” (Aisa. 41:10) Nuawɔ se tiindaŋ bɛndu hei ke naa wo! A tonya, fɛɛŋ bɛɛ ŋ ve kpeele le.
CHONDII 100 La Tosal Nda Kɛndɛi
a Tofa buŋgɛi hei “Make Decisions That Honor God” (Tosa Kɛɛsiaala Ke Mɛlɛka Bɛɛleŋ Ndaŋ) o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ Nyaakuɛiyo 15, 2011 o puuluei niŋ.
b Tofa pɛl 11-14 o buŋgɛi hei bɛŋgu “Hiou Lachi a Nɛi Chɔmaa Chɛhowaa Tolɔɔ Kɔɔli” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ Doŋdoŋndo 2024.
c A saaluŋ tamaseliila cheleŋ o jw.org. Kɔ o fondaa hoo bɛŋgu “wanaa kpundɔɔ komalla malaa.”
d Tofa Nyunala Wanaa Nua O Yaula Naalaŋ Niŋnda o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ Doŋdoŋndo 2017.
e TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: A cho puaapiliaa o Malawi niŋ nyɛm nda hauba woŋ kioo, a nda malaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ mɛɛ kpundɔɔ komal nda.