Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • w25 Fuoo p. 26-31
  • Chɛhowa Bumba Nyɛ o Nyɛ Tosa Le

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • Chɛhowa Bumba Nyɛ o Nyɛ Tosa Le
  • Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2025
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • Fonda Soo a Nyɛ Pilɔɔ Wo
  • PƐƐKU NYƐ MUUSE A ISƆLUƐIYA O BA
  • TE Ŋ NƆ PƐ BAHAWƐI NYƐSƆLAA
  • KƐƐSIAA TOSAA LE NYƐM NAŊ HAU NIŊ BA O CHILAŊ NIŊNDOŊ
  • Pɛɛku o Diomnda Mɛɛlaala Puaa Laalaŋnda Dimi laŋ Niŋ
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2024
  • Kɛɛsiaala Chɔm Maa A Nɔ Tiindaŋndo o Chɛhowa Niŋndo
    Yoomu Naa leKilisiɔŋndo a Wali Pollo—Yau Wali Bɔŋaŋndo—2023
  • Chɔm Kaa Tusiaŋndo le Sɔɔŋ Ŋ Bii Bila le Woŋ Chɛlɔɔ
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2025
  • Loonuŋ Maa Mɛlɛka Cho Yoomu Wo Chɛhowa Cho Ni
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2024
Chɔɔlu Nua
Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2025
w25 Fuoo p. 26-31

BUŊGƐI PƐƐKƐI 13

CHONDII 4 “Chɛhowa Cho Wana Manda Ya Wo Ni”

Chɛhowa Bumba Nyɛ o Nyɛ Tosa Le

“Baa nyɛ cho pa mi ya chɛhowa bumba ndu tosa?”—NƆM. 11:23.

NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO

Ŋ cho pɛɛku mɛɛ naŋ chɔɔlu laalaŋndo nɔ maa Chɛhowa cho wa naa nyɛm naŋ hauba woŋ kioo teleŋ o teleŋ yɛ.

1. Vɛɛ Muuse chɔm yɛ laalaŋndo o Chɛhowa niŋ teleŋ o sim Isɔluɛiya lachi le nda solioo Ichipi wo?

YAU Hibuluiya nɔ tamasila kɛndɛlaŋ tau a wanaa ndaa nɔ laalaŋ kala kalaa wa. O nda tɛɛŋ, laalaŋ Muuse wo wa teŋgeŋ. (Hibu. 3:​2-5; 11:​23-25) Mbo chɔm laalaŋndo mɛɛ o sim Isɔluɛiya lachi le nda solioo o lɛŋnde Ichipi leŋ niŋ. O chɛl mi siooŋnde bii ndu le Feloo a puaa nduaa chɔuwa le. Mbo duau laalaŋndo o Chɛhowa niŋ le taŋɔɔ a Isɔluɛiya o Pee Siaŋa Mɛŋma Ihɛllo niŋ, okoŋ mbo kua a nda o pollo niŋ. (Hibu. 11:​27-29) Okoŋ kɔɔli, mi a bɔɔbɔɔ mal tiindaŋ ndaa nɔ o Chɛhowa niŋ le nda mandaa wo. Kɛ mi Muuse hiau lachi a Chɛhowa tiindaŋndo. Laalaŋ Muuse wo ve fondo fuu le, kanifuule mi Chɛhowa ke nda nyɛdiaa a mɛŋndaŋ o fondaŋ vesɛi nda wa koŋ o pollo niŋndo le nda mandaa.a—Ɛso. 15:​22-25; Sam 78:​23-25.

2. Le yɛɛ Mɛlɛka nyuna yɛ Muuse aa: “Baa nyɛ cho pa mi ya Chɛhowa bumba ndu tosa”? (Nɔmbaa 11:​21-23)

2 Mi che bɛɛ Muuse ndoo nɔ laalaŋ kala kalaa, kɛ wɔsioo o pilɛ hiouwɔɔ chɔŋ a teleŋ Mɛlɛka piŋi nda Ichipiaŋnda o ba wo, mi Muuse kiisaŋ a buŋgɛi Chɛhowa chua le wanaa nduaa visioŋ kioo wo. A teleŋ koŋ, Isɔluɛiyaa wa o dɔɔŋgɔɔ niŋ o lɛŋnde polte vesɛileŋ niŋnda wa o miiliɔŋndaŋ niŋ. Lelaŋ, Muuse ndoo sina mɛɛ Chɛhowa wa looku waŋnda haa visioŋ ke ma de ma pim yɛ le. Le hei, mi Chɛhowa nyuna Muuse aa: “Baa nyɛ cho pa mi ya Chɛhowa bumba ndu tosa?” (Nuawɔ Nɔmbaa 11:​21-23.) Diomnda nda soliŋ kpeku o Hibuluiye niŋ le ‘nyɛ Chɛhowa tosa’ wo cho ‘ba Chɛhowa wo’ ni. Nduyɛ ba Chɛhowa wo hoo sim le nyina ndɔ diandaa ɔɔ walta kpaaya ndɔɔ tosa laŋ. O kpeekpei niŋ, nyunaa Chɛhowa wa Muuse ni aa, ‘Baa a yiyaŋ pa maa I nɔla mi tosa nyɛ ya dimi wo le?’

3. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ yeemɛi o suɛi yɔŋnaŋii Muuse nda Isɔluɛiya ve niŋ?

3 Baa a kiisaŋ niŋ pa te Chɛhowa nɔla niŋ mbo ke num ɔɔ yuŋgu numndo nyɛm nya hau ba woŋ? Te hei yɔŋnuŋ niŋ pɛ a num ɔɔ mii yɔŋnuŋ ndɔ num bɛɛ le, ŋ yaasiaŋndɔ tamasi Muuse wo a Isɔluɛiya, a ndaa kiisaŋ te Chɛhowa nɔla niŋ pɛ le nda kioo nyɛm ndaa hauba woŋ. Sawala mandaala naŋ cho yaasiaa laŋ la cho naa mala, miŋ kindi tiindaŋ naa maa Chɛhowa bumba nyɛ o nyɛ tosa le.

PƐƐKU NYƐ MUUSE A ISƆLUƐIYA O BA

4. Le yɛɛ Isɔluɛiya kandu yɛ kiisaŋndo te Chɛhowa ndoo nɔla niŋ pɛ le nda kioo nyɛm ndaa hauba woŋ?

4 Le yɛɛ Isɔluɛiyaa bɔɔbɔɔ ndaa kiisaŋ yɛ te Chɛhowa nɔla niŋ mbo ke nda nyɛm nda hauba woŋ? A boondei hei, Isɔluɛiya a ‘faŋga bɛndu cheleŋ’ ve Isɔluɛiyaa le wa, wa niŋ o pollo niŋ le teleŋ tiŋ chɔŋ a teleŋ nda mal Ichipi le kɔlaŋ o Lɛŋnde Mɛyaaleŋ niŋndo. (Ɛso. 12:38; Ditɔ. 8:15) Mi wanaa cheleŋ ve Isɔluɛiyaa le wa ŋɔɔchiaŋ maa a saŋga a manɛiyo dioo, nduyɛ mi Isɔluɛiya apum bɛɛ kandu ŋɔɔchiaŋ pilɛ koŋ kpe. (Nɔm. 11:​4-6) Mi waŋnda haa kandu yiyaŋndo a nyɛdiaa vɛlɛ a visiŋ wa Ichipi woŋ okɔɔ. Le mɛɛ waŋnda wa Muuse kindilaa le suɛi hei yɛ, mbo yiyaŋ maa ndu nɔ ni mbo ke nda nyɛdiaa.—Nɔm. 11:​13, 14.

5-6. Mi kaa faŋga bɛndoo piiliaŋ Isɔluɛiyaa bɔɔbɔɔ. Yɛɛ naŋ pɛɛku o hei niŋ?

5 Naapum le mɛɛ wanaa ve Isɔluɛiyaa le wa kɛɛ le balika melaa chɔmndo yɛ tosa ni, mi Isɔluɛiyaa bɔɔbɔɔ tual nda kɔɔli. Naa bɛɛ te ŋ ve yekeŋ te mi kaa wanaa nɔ balika melaa le wa piiliaŋ naa, nduyɛ mi hei tosa ŋ hini lɛ kɔl a nyɛm Chɛhowa cho naa kioo woŋ te. Hei tiuba mi i yɔŋnuŋ te ŋ kandu pɛ yiyaŋndo a nyɛm naŋ nɔ paandu woŋ, ɔɔ miŋ paŋala acheleŋnda le nyɛm nda nɔ woŋ. Mɛɛ mɛɛ bahawɛi naa wa, ŋ tiuba miŋ wa a kɔl kɛndɛ te ŋ nɔ pɛ kɔl hiniaa.

6 Isɔluɛiya ndaa nɔ ma kɛsiŋ o kɔl maa mi Mɛlɛka chuel nda buŋgɛi le nda nyɛm kɛndɔŋ kioo ŋ hɔbɛi, nduyɛ ma tuei muŋ yeela o lɛŋnde ndale sɛnɛileŋ niŋ. O Lɛŋnde Mɛyaaleŋ niŋ buŋgɛi hei ndii nɔ le peelɔŋndo ni, o cho teleŋ nda wa kɔlaŋ o lɛŋnde polteŋ niŋndo le. O nɛi pilɛ koŋ choo, yɔŋii naŋ wa yiyaŋndo a nyɛm naŋ nɔla sɔla suŋ suŋ te woŋ okɔɔ yɛ, o bɛnda miŋ wa yiyaŋndo a nyɛm Chɛhowa chua buŋgɛi le naa kioo o chieeŋ sɛnɛiyo niŋndoŋ. O wa vɛlɛ suɛi kɛndɛ le miŋ wa yiyaŋndo o bolii Baabui kindi tiindaŋ naa o Chɛhowa niŋnde choo.

7. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa nyɛ o nyɛ kindu a Chɛhowa le?

7 Kɛ a koŋ kpou, mi kɔndɔfillo bii num dɔɔ le sabu Mɛlɛka nyuna Muuse wo aa: “Baa nyɛ cho pa mi ya Chɛhowa bumba ndu tosa?” Naapum malaa Chɛhowa wa Muuse ni le mbo sina maa kpaaya ndɔɔ cho ko o bɛndu le, kɛ mbo fuuluu ba o ba fee. Mi che bɛɛ Isɔluɛiya wa yololɛ o pollo niŋ, kɛ Chɛhowa ndoo tiuba mbo ke nda visioŋ. Nduyɛ lekɛndɛi “mbo siɛndi ba” ndɔɔ, mbo chɔm kpaaya ndɔɔ. (Sam 136:​11, 12) Lelaŋ te naa bɛɛ wa pɛ o tɔɔndaŋndo bɛŋgu, ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa ba o ba naŋ wa pɛ, Chɛhowa nɔla mbo mala naa a pilɛŋ pilɛŋnda.—Sam 138:​6, 7.

8. Vɛɛ naŋ fafaŋ yɛ biondɔŋ pilɛ waŋnda tosa o lɛŋnde polteŋ niŋndo? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

8 O viu bɛɛ le mi Chɛhowa ke nda visioŋ. Mi waŋnda kpou sɔla wɔlla tau tau le dioo. Kɛ mi Isɔluɛiya luɛi nyɛ mahiloo hoo hɔlteŋ, ma kɛɛ le Chɛhowa balikaa melaa chɔmndo. Ma chua paaleŋ lepilɛ a tɛndaa tɛɛŋ, niiloo kpɛŋ a luaaŋ pii le wɔlla haa biyɔɔ. Mi Chɛhowa duaunuŋ tumbe o kala kala a ‘wanaa ndaa ŋɔɔchiaŋ haa le nyɛdiaa wa,’ nduyɛ mbo tusi nda nyɛpalaa choo. (Nɔm. 11:​31-34) Ŋ tiuba miŋ pɛɛku nyɛ o tamaseliiyo hoo niŋ. Ŋ nɔ miŋ wa yekeŋ yɔŋii naŋ luɛi hɔlteŋ o nyɔɔŋ mbo hiou nyɛm kpeekpei naŋ hau ba woŋ. O yɔŋ bɛɛ aa wanaa sulaa ɔɔ wanaa bala fonduaa naŋ cho ni, ŋ nɔ miŋ kɛsi kpeleŋndo le “chuuŋgiaa nyɛm sulaŋ o choo choo niŋ” sanaa a chaŋyɛi kpɛɛluŋnde nɔɔ a Chɛhowa vɛlɛ a Chiisu. (Mat. 6:​19, 20; Luku 16:9) Te ŋ tosa hei pɛ, ŋ tiuba miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho naa ke nyɛm naŋ hauba woŋ.

Isɔluɛiya cho o pollo niŋ a fitilioo, ma wa wɔlla biu biu wo.

Kaa suu yɛ waŋnda apum chɔm yɛ o pollo niŋ, nduyɛ yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ nda o ba? (Tofa pɛl 8)


9. Te o hiŋ pɛ a mala Mɛlɛkaa okɔɔ, tiindaŋ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ?

9 Chɛhowa cho hau o bɛɛndiaŋ le wanaa nduaa malaa. Kɛ, hei sim nuaa maa nyɛm kɛŋ heluŋ naa ɔɔ bahawɛi nyɛdiaa komal naa kposoŋ te le.b Kɛ fɛɛŋ bɛɛ ŋ nɔ miŋ yiyaŋ maa Chɛhowa mal naa le. O cho o bɛɛndiaŋ le naa mala naŋ yeema wo kioo o bahawɛi kɛ kɛ niŋ. Vɛɛ naŋ duau yɛ tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ maa o tiuba mbo ke naa nyɛm naŋ hauba woŋ? Ŋ yaasiaŋndɔ hei o sɔɔŋ sala tiɔɔŋndoŋ muŋ niŋ: (1) te ŋ nɔ pɛ bahawɛi nyɛsɔlaa, a (2) te ŋ wa pɛ kɛɛsiaa tosaa le nyɛm naŋ hau niŋ ba o chilaŋ niŋndoŋ.

TE Ŋ NƆ PƐ BAHAWƐI NYƐSƆLAA

10. Bahawɛila nyɛsɔlaa kuɛɛ naŋ sɔla yɛ lepum?

10 Mɛɛ naŋ sɔɔŋguu fau o mɛɛlulaŋ chieeŋndo hoo yɛ, ŋ nɔ miŋ wa kɔl maa bahawɛi nyɛsɔlaa cho hiouwɔɔ lachi a kaloo. Mi sɔŋgɔla lemasalaŋ, chɔulaŋ, kpundɛlaŋ ɔɔ naala sɛnɛila cho fulaa laŋ la luei naa o bɔnɔla cheleŋ naŋ ve kɔl te laŋ niŋ. Mi hei tosa vɛlɛ mi walta naalaŋ, nyɛm kɛŋ naŋ, ɔɔ chiɛila naalaŋ la hɛluŋ naa. Lepum, mi keŋ tosa miŋ kandu vɛlɛ wali cheleŋ nuuviaa ɔɔ miŋ kɛɛsiaa le kɔlaŋ o fondaŋ cheleŋ a yuŋgu naa, le halikpeŋ miŋ nɔla le nda nyɛm nda hauba woŋ kioo. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ tosa kɛɛsiaala chɔm maa ŋ dɔu tiindaŋ naa o Chɛhowa niŋndo?

11. Yɛɛ mala yɛ num o bahawɛi nyɛsɔlaa niŋ? (Luku 12:​29-31)

11 Nyɛ tase bɛnda le tosaa wo cho Chɛhowa dimullo a buulaŋnda numndaŋ okɔɔ ni. (Polo. 16:3) Nyuna ndu le mbo ke num taasioo le ma tosa kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ, vɛlɛ mbo mala num le ma kɛsi kɔllo nduyɛ ma “pɛŋgi buulaŋ bɛndoo” a bahawɛi numndo okɔɔ. (Nuawɔ Luku 12:​29-31.) Piɛi le mbo mala num ma nɔ kɔl hiniaa a nyɛm kpeekpei ŋ hauba le yoomu numndo mandaa wo. (1 Tim. 6:​7, 8) Tosa yaasiaa o yaula naalaŋ niŋ le ma sina mɛɛ wana sɔla batiuwaa o bahawɛi nyɛsɔlaa niŋ yɛ. Nduyɛ nyɛm cho o jw.org miŋ suaa a bahawɛi nyɛsɔlaa okɔɔ woŋ mala niŋ wanaa bɔɔbɔɔ cho o bahawɛiyo hoo niŋnda.

12. Nyunala kuɛɛ mala yɛ Kilisiɔŋnɔɔ le mbo tosa kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ le yuŋgu ndɔɔ?

12 Waŋnda apum luɛi niŋ o tɔɔndaŋndo niŋ le chɛlɔɔ wali faŋa nda yuŋgu ndaa ikɛiyo. Kɛ teleŋnda bɔɔbɔɔ taasi ve o kɛɛsiaa koŋ niŋ te. Tuupa miŋ chɛl wali sɛnɛiyo, ŋ nɔ ko miŋ handu kɔllo o nyɛsɔlaa choo le, kɛ ŋ nɔ vɛlɛ miŋ yiyaŋ mɛɛ o paaliaŋ niŋ chaŋyɛi nɛi a Mɛlɛka yɛ. (Luku 14:28) Nyunaŋndɔ aa: ‘Te I kuɛ pɛ landaŋ a wana naŋ cho o nɔɔ niŋndo, vɛɛ hei paaliaŋ yɛ niŋ nɔ nuu? Vɛɛ hei paaliaŋ yɛ niŋ chaŋyɛi ya nɔ a puaapiliaa a ndepiliaa ve, vɛlɛ a wali pollo?’ Te a nɔ pɛ chuauwa, nyunaŋndɔ nyuna sɔviɔɔ hoo aa: ‘Te I ve chuauwaa niaa ikɛi le, vɛɛ ya tiu yɛ ba mi ‘pɛɛku nda, nduyɛ mi manda nda o nɛi Chɛhowa wo choo’?’ (Ɛfi. 6:4) Te a wa pɛ kɛɛsiaalaŋ tosaa, tol yiyaŋ Chɛhowa wo kɔɔli, ma fafaŋ yiyaŋnda yuŋgulaŋ a chaŋyaŋ nɔ isiooŋ le sawala Mɛlɛkalaŋ te wa tolɔɔ kɔɔli.c Mi tɔɔndaŋ waa nuaa komal Tooni wa Eesiaa ba paaleŋ le del lo wo, mɛɛ o sɔla walta bɔɔbɔɔ o lɛŋnde cheleŋ niŋ. Kɛ mɛɛ o piɛi, mbo suukaŋ nda laa ndɔ a ndi okɔɔ, mbo kɛɛsiaa le waltaŋ ndaŋ kiɔɔ. Nduyɛ ma dɔɔniaa nɛila nda pisi nyɛsɔlaa o yuŋgoo niŋndo. Okoŋ kɔɔli, mɛɛ Tooni yiyaŋ a sala soliaŋ ndɔɔ okɔɔ mbo dimi aa: “I mala niŋ wanaa bɔɔbɔɔ ma sina Chɛhowa. Chuauwaa naa bɛɛ kaala Chɛhowa tau. Yuŋgu naa sina niŋ maa te ŋ dɔu pɛ nyɛ Maatiu 6:33 dimi wo o wali niŋ, Chɛhowa cho naa ke nyɛm naŋ hauba woŋ.”

KƐƐSIAA TOSAA LE NYƐM NAŊ HAU NIŊ BA O CHILAŊ NIŊNDOŊ

13. Sɔɔŋ kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa kɛɛsiaa suŋ suŋ le naa malaa a nyɛm naŋ hau niŋ ba o yuuwɛi niŋndoŋ?

13 Mi tiindaŋ naŋ nɔ o Chɛhowa niŋndo luɛi vɛlɛ o tofaa bɛŋgu te ŋ yiyaŋ pɛ a mɛɛ sɔɔŋ wa niŋ a naa o yuuwɛi niŋ yɛ. Baabuiyo dɛɛniaa naa le miŋ tosa wallo kalaŋ le miŋ tiuba nyɛm naŋ hauba woŋ sɔlaa o chilaŋ niŋ. (Polo. 6:​6-11) Te sɔla naa chɛl naa pɛ, i cho suɛi taasi le miŋ kɛsi nyɛ le chilaŋ. Mi nyɛsɔlaa mala naa o nɛilaŋ lapum niŋ. (Iki. 7:12) A koŋ kpou, ŋ nɔ mi fafaŋ siiŋguuwo nyɛm kiɔɔŋ nuuviaa nyɛ tasoo o yoomu naa niŋ.

14. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ yaasiaa Hibuluiya 13:5 te ŋ wa pɛ kɛɛsiaa tosaa a nyɛsɔlaa naŋ yeema niŋ o chilaŋ niŋndo okɔɔ?

14 Mi Chiisu soliŋ tamaseliiyo kpeku le chɔmndo mɛɛ i wa suɛi idiɔm le nyɛsɔlaa nɔɔ tau, kɛ a ve “wana sulaa Mɛlɛka o hɔl te” yɛ. (Luku 12:​16-21) Wana o wana sina nyɛ yɔŋnuŋ niŋ siɔdiiyo le. (Polo. 23:​4, 5; Chemi. 4:​13-15) Naa buɛiyaa Chiisu wa kpou, ŋ nɔ simullo o pum. Mi Chiisu dimul naa maa ŋ nɔ miŋ wa a bɛɛndiaŋ le ‘nyɛm naŋ kpou malɔɔ’ le miŋ simnuŋ buɛiyaa nduaa. (Luku 14:33) Mi Kilisiɔŋaa wa o Chudiaa niŋ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋnda chɛl le hei tosaa a nyaale. (Hibu. 10:34) O teleŋ naa hoo niŋ, waltaŋ la hɛluŋ niŋ puaapiliaa bɔɔbɔɔ le mɛɛ nda kɛɛ yɔŋgɔŋndo o yalale chieeŋndeŋ niŋ yɛ. (Sɔɔŋ. 13:​16, 17) Yɛɛ mala yɛ nda le keŋ tosaa? Puaapiliaa haa nɔ tiindaŋndo o buŋgɛi Chɛhowa chuel naa hei ve niŋ aa: “Fɛɛŋ bɛɛ I mel num te, nduyɛ fɛɛŋ bɛɛ I feŋaŋ num kɔɔli le.” (Nuawɔ Hibuluiya 13:5.) I wa bɔɔ suɛi kɛndɛ le miŋ tosa kɛɛsiaa a nyɛm naŋ hau niŋ ba o chilaŋ niŋndoŋ okɔɔ.

15. Yiyaŋ kpeŋkpeŋ kuɛɛ kalaŋ chuauwa nɔ yɛ ma nɔ a chuauwaa ndaa okɔɔ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

15 O naamulaŋ lapum niŋ, sabu kpeekpei pɔnɔɔ o lanɔɔ kila yuŋguleŋ ndo cho le chuauwa violɔɔ, nduyɛ mi chuauwaa kaŋ huŋ wa nda nyɛsɔlaa kioo le bahawɛila ndalaŋ solioo o yuuwɛi ndɛi niŋ ni. Baabuiyo dimi maa kalaŋ chuauwa i cho kue ni le ma ke chuauwaa ndaa nyɛm nda hauba woŋ. (2 Kɔl. 12:14) I cho tonya maa, mi kalaŋ chuauwa yeema malaa te a yuuwa pɛ, nduyɛ mi chuauwa wa a kɔl kɛndɛ le kɛɛsiaa tosaa le nda malaa. (1 Tim. 5:4) Kɛ, kalaŋ chuauwaa tiindaŋ Chɛhowa wa sina maa a tiuba ma sɔla nyaaloo tau te a mala pɛ chuauwaa ndaa le ma simnuŋ buɛiyaa Chɛhowaa, mbo hiau nda kɔllo handɔɔ o nyɛsɔlaa nuuviaa choo le ma huŋ manda nda o yuuwɛi niŋ.—3 Chɔŋ 4.

Pɔnɔɔ a lanɔɔ cho suukaŋndo a chua ndaa a pɔnɔ ndɔ, ma handu vidueiyo. Chua ndaa a pɔnɔ ndɔ wounuŋ nyɛla taŋgulaala wana lo landaŋ ma che laŋ.

Mi kilisiɔŋaa yɔŋguŋ o Mɛlɛka lo wa soliŋ sawala mandaalaŋ kpeku le kɛɛsiaala taasilaŋ tosaa a chilaŋ okɔɔ. (Tofa pɛl 15)d


16. Vɛɛ kalaŋ chuauwa bɛɛndiaa yɛ chuauwaa ndaa le ma tiuba nyɛsɔlaa nuuviaa a ba nda le bahawɛila ndalaŋ solioo? (Ɛfisiaŋnda 4:28)

16 Kɛsul chuauwaa numnda tamasi kɛndɔɔ le tiindaŋndo dɔwɔɔ o Chɛhowa niŋ, te a wa nda pɛ pɛɛkoo le kalaŋnda ndalaŋ chuaa o chilaŋ niŋ. Kandu nda pɛɛkoo o ichuaambɔya mɛɛ i cho suɛi sɔvɛ le wallo tosaa kalaŋ yɛ. (Polo. 29:21; nuawɔ Ɛfisiaŋnda 4:28.) Mɛɛ nda hindu fau, pɛɛku nda le ma tosa nyɛkɛndɛi o sukuu. Kalaŋ chuauwa tosa yaasiaa le ma saaluŋ sawala mandaala Baabui mala chuauwaa ndaa, le ma tosa kɛɛsiaa kɛndɔɔ a dɛnɛ sinaa okɔɔ wo. Hei mala chuauwaa ndaa ma soliŋ ndu kpeku le ma nuuviaa nyɛ le bahawɛila ndalaŋ solioo, nduyɛ ma chɔɔlu yɔŋgɔŋ o wali Mɛlɛkaa niŋ.

17. Tiindaŋ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ?

17 Wanaa duau tiindaŋ ndaa o Chɛhowa niŋnda nɔ ma nɔ tiindaŋndo maa, o tiuba mbo ke nda nyɛm nda hauba woŋ. Mɛɛ naŋ sɔɔŋguu fau o mɛɛlula chieeŋ wɔɔŋndo hoo yɛ, ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔl maa tiindaŋ naa o Chɛhowa niŋ cho hiouwɔɔ lachi a luɛiyɔɔ o tofaa bɛŋgu. Mɛɛ mɛɛ la wa, ŋ nɔ miŋ hiou lachi a ndu tiindaŋndo maa o nɔla mbo soliŋ kpaaya ndɔɔ kpeku le naa kioo nyɛm naŋ hauba woŋ. Ŋ tiuba miŋ nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa Chɛhowa nɔ kpaayaa le nyɛ o nyɛ tosaa.

VƐƐ Ŋ CHO YƐ MULI?

  • Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o nyɛ yɔŋnuŋ Muuse a Isɔluɛiya wo niŋ?

  • Vɛɛ naŋ chɔm yɛ tiindaŋ naa o Chɛhowa niŋ te bahawɛi nyɛsɔlaa komal naa pɛ?

  • Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛsiŋ o kɔl te ŋ wa pɛ kɛɛsiaa tosaa a nyɛm naŋ hau niŋ ba o chilaŋ niŋndo okɔɔ?

CHONDII 150 Nuuviaa Mɛlɛka le Pioŋɔɔ Sɔlaa

a Tofawɔ “Nyunala Wanaa Nua O Yaula Naalaŋ Niŋnda” o Bandu Mɛŋgɛlaa niŋ le Saa 2023.

b Tofawɔ “Nyunala Wanaa Nua O Yaula Naalaŋ Niŋnda” o Bandu Mɛŋgɛlaa niŋ le Tapioo 15, 2014. O puuluei niŋ.

c Tofawɔ buŋgɛi hei, “Waŋndo Ve Buɛiyo Le Masaa a Ŋiɔɔŋ Te” o Bandu Mɛŋgɛlaa niŋ le Nyaakuɛiyo 15, 2014. O puuluei niŋ.

d TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Pɔnɔɔ a lanɔ dɔu tiindaŋ ndaa o Chɛhowa niŋndo cho suukaŋndo a chua ndaa, o cho Toŋgola leMasalaŋ taŋgullo nda pɔnɔ ndɔ wo.

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2025)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share