BUŊGƐI PƐƐKƐI 53
Puaapiliaa Feleŋguaa, La Kindiŋ Mi La Simnuŋ Kilisiɔŋaa Kendu o Mɛlɛka Piɛiyo Niŋnda
“Wa wana dialuŋ kala ma simul kɔllo maa wana pɔnɔ.”—1 MASAA. 2:2.
CHONDII 135 Dɛɛniaa Chɛhowaa, “Wa Wana Taasi Po Nuu”
SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊa
1. Yɛɛ puaapiliaa feleŋguaa nɔ yɛ ma tosa le ma sɔla batiuwaa o yoomoo niŋ?
MI MASAA Deeve dimul Sɔlɔmɔŋ aa: “Wa wana dialuŋ kala ma simul kɔllo maa wana pɔnɔ.” (1 Masaa. 2:1-3) I cho bɔɔ suɛi kɛndɛ le mi puaapiliaa feleŋguaa kpou dɔu silaa hoo o wali niŋ. A nɔ ma pɛɛku le sawala Mɛlɛkalaŋ diikɔŋndo, nduyɛ ma dɔu sawala mandaala Baabuiyo o wali niŋ o nyɛ o nyɛ niŋ. (Luku 2:52) Le yɛɛ i cho yɛ suɛi sɔvɛ le mi puaapiliaa feleŋguaa simnuŋ Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda?
2-3. Le yɛɛ i cho yɛ suɛi sɔvɛ le mi puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ simnuŋ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo?
2 Puaa nɔ kalaŋnda sɔvɛ sɔvɛlaŋ o yuŋgoo niŋ, vɛlɛ a o kundaa niŋ. Puaapiliaa feleŋguaa, naapum la yiyaŋ niŋ a kalaŋnda nya tiu niŋ ba mi la sɔla o chilaŋ niŋndaŋ okɔɔ. Kɛlɛŋgaa a yeema ma kandu kɔɔfaleŋ, ma simnuŋ buɛi malalaŋndo, okoŋ kɔɔli ma simnuŋ bɛndu kundaa. Naapum, a kɛɛsiaa niŋ o chilaŋ niŋ le ma chua lanɔɔ, nduyɛ mi la velu chuauwa. (Ɛfi. 6:4; 1 Timo. 3:1) Le ma komal kpeleŋndaŋ ndaŋ, vɛlɛ ma sɔla batiuwaa o yoomoo niŋ, a nɔ ma simnuŋ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo.b
3 Yɛɛ mala yɛ num le ma simnuŋ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo? Nyɔɔŋ cho tau ŋ nɔ ma pɛɛku le num malaa woŋ. Mɛɛ, yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa suŋ suŋ le ma bɛɛndiaŋ le kalaŋnda ŋ sɔla niŋ o chilaŋ niŋndaŋ, vɛlɛ ma sɔla batiuwaa o yoomoo niŋ?
NƐILA MALA NUM LE MA SIMNUŊ KILISIƆŊNƆ KENDU O MƐLƐKA PIƐIYO NIŊNDAŊ
Suliŋnda Chiisu laŋ tolɔɔ kɔɔli mala num, ma simnuŋ puaapilɛnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo (Tofa pɛl 4)
4. Kuɛɛ ŋ saaluŋ yɛ tamaseliila kɛndɛla ŋ tual kɔɔli laŋ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
4 Tol tamaseliila kɛndɛlaŋ kɔɔli. Baabuiyo nɔ tamaseliilaŋ tau la puaapiliaa feleŋguaa tual kɔɔli laŋ. Puaa kaŋ ndaa kaala Mɛlɛka, nduyɛ mi ndaa chua kalaŋnda ndaa nɔ laŋ, le wanaa Mɛlɛkaa mandaa. A tiu vɛlɛ ba ma saaluŋ tamaseliila puaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda o yuŋgu numndo niŋ, a o kunda numndo niŋ. (Hibu. 13:7) A nɔla vɛlɛ ma tol tamasi Chiisu Kiliti wo kɔɔli. (1 Pitɛ 2:21) Te a wa pɛ tamaseliila puaa haa pɛɛkoo, yiyaŋ a suliŋnda ndala kɛndɛlaŋ okɔɔ. (Hibu. 12:1, 2) Okoŋ, ma kɛɛsiaa mɛɛ ŋ cho tamaseliila ndalaŋ tolɔɔ kɔɔli yɛ.
5. Yɛɛ mala yɛ num ma nɔ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo, nduyɛ le yɛɛ hei cho yɛ suɛi sɔvɛ? (Sam 119:9)
5 Kindiŋ ma nɔ ‘kɔl kaloo . . . a sinapɛŋgoo.’ (Pulɔ. 3:21) Te wana pɔnɔɔ nɔ pɛ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo, mi keŋ mala ndu mbo yiyaŋ fɛŋ nyɛkɛndɛi, tuupa mbo tosa nyɛ. Lelaŋ tosa wallo kalaŋ le ma nɔ suliŋndaŋ ndaŋ. Le yɛɛ? Kanifuule, chieeŋndo cho o piaa cha a puaa yeema ma tol yiyaŋnda ndalaŋ ɔɔ ma chɛl mi yeemaŋ ndaŋ nyindu nda le sɔɔŋ tosaa wo. (Pulɔ. 7:7; 29:11) O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, mi intanɛtiiyo piiliaŋ vɛlɛ feleŋguaa tau. Kɛ yɛɛ mala yɛ num ma nɔ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo? O tasoo, pɛɛku sawala mandaala Baabuiyo, nduyɛ ma yiyaŋ a mɛɛ la cho la sɔvɛ yɛ okɔɔ. Okoŋ ma soliŋ ndaŋ kpeku le num malaa ma tosa kɛɛsiaala nɛŋi Chɛhowa kɔllo laŋ. (Nuawɔ Sam 119:9.) Te a pɛɛku pɛ le hei tosaa, i cho num mala ma simnuŋ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo. (Pulɔ. 2:11, 12; Hibu. 5:14) Ŋ tofaŋndɔ mɛɛ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo mala naa o sɔɔŋ muŋ niŋ yɛ: (1) mɛɛ ŋ bii ndepiliaa yɛ. Nduyɛ (2) kɛɛsiaala ŋ tosa a chuɛɛnɔŋndo vɛlɛ a mɛɛ ŋ biinuŋ numpila yɛ okɔɔ.
6. Vɛɛ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo mala yɛ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ, mbo ke ndepiliaa bɛɛleŋ?
6 Kɔl kaloo a sinapɛŋgoo cho num mala, ma ke waŋ laanduaa bɛɛleŋ. I cho suɛi wɔɔŋ le mi puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ bii ndepilɛnɔɔ ichaŋya le. Kɛ, puaapilɛnɔ nɔ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo wo, dimi ɔɔ o poonyial, kɛlɛŋgaa mbo tosa nyɛ chɔm maa o nɔ yeemɛi o ndepilɛnɔɔ niŋndo le, mɛɛ le mbo yeema ndu chua o nɔɔ niŋ o chilaŋ niŋ. (1 Timo. 5:1, 2) Te a wa pɛ nuaŋnaŋndo nda ndepilɛnɔɔ, pesiŋ bɛɛ a nɔ ma wa nda ŋiɔɔŋ kpeele le.—1 Kɔliŋ. 6:18.
7. Vɛɛ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo mala yɛ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ, te o wa pɛ kɛɛsiaalaŋ tosaa a chuɛɛnɔŋ ndɔɔ vɛlɛ a mɛɛ o manda yiinde yɛ okɔɔ?
7 Nɛi cheleŋ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ chɔm maa o nɔ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo wo cho mɛɛ o tosa kɛɛsiaalaŋ, a chuɛɛnɔŋ ndɔɔ vɛlɛ a mɛɛ o manda yiinde yɛ okɔɔ ni. Teleŋnda bɔɔbɔɔ, mi wanaa nɔ lebɛɛ le Chɛhowa ɔɔ le sawala ndɔlaŋ te wa, tol nyɛm sɛnɛi fula o chieeŋndo niŋndoŋ kɔɔli le chuɛɛnɔŋndo. Mi yiyaŋnda ndala nɔɔlɛilaŋ la piiliaŋ mɛɛ nda chuɛɛnuŋ yɛ, ɔɔ mi puaa chuɛɛnuŋ maa waŋ laanduaa. Te puaapilɛnɔ yeema mbo simnuŋ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo wa pɛ kɛɛsiaalaŋ tosaa a mɛɛ o chuɛɛnuŋ yɛ okɔɔ, o nɔ mbo tol sawala mandaala Baabuiyo kɔɔli, a tamaseliila kɛndɛla o cho chɔɔ o kundaa niŋndaŋ. O nɔ mbo nyunaŋ aa: ‘Baa kɛɛsiaala ya tosalaŋ la chɔm pa maa I cho wana taasi, nduyɛ mi chɔm bɛɛleŋ le acheleŋnda? Mɛɛ ya chuɛɛnuŋ yɛ tosa ndi pa tɛtɛlɛ le mi acheleŋnda che maa I cho Mɛlɛka piɛiyo a kɔllo kpou?’ (1 Kɔliŋ. 10:31-33; Tai. 2:6) Te puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ nɔ pɛ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo, mi keŋ tosa mi puaapiliaa a ndepiliaa ke ndu bɛɛleŋ, hali Finya naa o choo choo niŋ bɛɛ.
8. Vɛɛ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ pɛɛku yɛ, le mbo wa wana wana nɔla ma tiindaŋ?
8 Wa wana wana nɔla ma tiindaŋ. Te puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ wa pɛ wana wana nɔla ma tiindaŋ, mi keŋ tosa mbo chua kalaŋnda ndɔlaŋ kpou. (Luku 16:10) Ŋ tofaŋndɔ tamasi Chiisu wo. Kposoŋ bɛɛ ndoo kɛɛ le kalaŋnda ndɔlaŋ chuaa le. Mi ndoo chua kalaŋnda Chɛhowa ndoo ke ndu laŋ kpou, o yɔŋ bɛɛ mi ndii wa ikala ndu o ba le tosaa. Ndoo nɔ kaalaa le waŋnda, taama taama buɛiyaa nduaa, nduyɛ mbo yɔŋgu yoomu ndɔɔ le nda baŋaa. (Chɔŋ 13:1) Le ma tol tamasi Chiisu wo kɔɔli, a nɔ ma kindiŋ o nɛi o nɛi niŋ le ma tosa wali kɛ kɛ nda ke num pɛ. Te o yɔŋ pɛ ma sina mɛɛ ŋ nɔ ma tosa ndu yɛ le, tusiŋ nduyɛ ma nyuna puaapiliaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda le malaa. Kindiŋ le tosaa nyɛ ŋ tiuba le tosa le wo a ba num te. (Luomaŋ. 12:11) Kɛ, kindiŋ ma tosa ndu a kɔllo kpou maa “le Chɛhowa, kɛ o wa le wanachiee le.” (Kolo. 3:23) Kɛsiŋ o kɔl maa a cho walaŋ te. Lelaŋ, tusiŋ ma chɛl biondɔŋnda numndaŋ.—Pulɔ. 11:2.
PƐƐKU WALTA MALA NUMNDAŊ
9. Le yɛɛ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ nɔ yɛ mbo pɛɛku walta mala ndu laŋ?
9 Le ma simnuŋ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo, a nɔ ma pɛɛku walta mala numndaŋ. Keŋ cho num mala ma chua kalaŋnda ŋ nɔ o kundaa niŋndaŋ, ma sɔla wali toolu num ɔɔ yuŋgu numndo wo o chilaŋ niŋ, nduyɛ ma nɔ chaŋyɛi kɛndɛ a acheleŋnda. Ŋ tofaŋndɔ walta ŋ nɔ ma pɛɛku laŋ lapum.
Pɛɛkoo le diomndaŋ veeloo a poonyiaa nyɛkɛndɛi cho num mala a kundaa tau (Tofa pɛl 10-11)
10-11. Vɛɛ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ mala yɛ ndupila vɛlɛ a kundaa, te o pɛɛku pɛ le diomndaŋ veeloo a poonyiaa nyɛkɛndɛi? (Sam 1:1-3) (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
10 Pɛɛku le diomndaŋ veeloo a poonyiaa nyɛkɛndɛi. Baabuiyo dimi maa, le mi wana pɔnɔɔ wa a kɔl kɛndɛ vɛlɛ mbo sɔla batiuwaa o yoomoo niŋ, o nɔ mbo wa diomndaŋ veeloo leniŋ lepaa o lepaa, vɛlɛ mbo yiyaŋ lechoo. (Nuawɔ Sam 1:1-3.) Te puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ lepaa o lepaa, mi keŋ mala ndu mbo sina mɛɛ Chɛhowa yiyaŋ yɛ. Nduyɛ mi keŋ tosa, mbo yiyaŋ nyɛkɛndɛi vɛlɛ mbo sina mɛɛ o duau nyɛ o pɛɛku wo o wali niŋ yɛ. (Pulɔ. 1:3, 4) Puaapiliaa waa nuaa yeemaŋ tau o kundaa niŋ ni. Le yɛɛ?
11 Puaapiliaa a ndepiliaa naa yeema puaa tiuba ma pɛɛku nda wa, vɛlɛ ma ke nda silala tɔlnuŋ o Baabuiyo choo laŋ. (Tai. 1:9) Te a pɛɛku pɛ le diomndaŋ veeloo a poonyiaa nyɛkɛndɛi, mi keŋ mala num ma bɛɛndiaa sɔɔŋ a mulila dɛɛniaa acheleŋnda kɔltaŋ ndaŋ, vɛlɛ ma kindi laalaŋ ndaa poŋ. I mala num vɛlɛ ma poonyiaa sɔɔŋ kulloŋ te a wa pɛ pɛɛkoo, ɔɔ te a wa pɛ nilaŋ yaŋɔɔ o bɔŋaŋndaŋ o lɔɔ tɛɛŋ, bɔŋaŋndaŋ ibuŋgalaŋ, a la bɛŋndaŋ. Sɔɔŋ kuluŋ ŋ cho muŋ poonyiaa woŋ cho num mala ma kindi laalaŋ numndo vɛlɛ ma dɛɛniaa acheleŋnda kɔltaŋ.
12. Yɛɛ mala yɛ num ma chaa suukaŋndo a acheleŋnda?
12 Pɛɛku le ma chaa suukaŋndo a acheleŋnda. Puaapilɛnɔɔ nɔ mbo pɛɛku le suɛi nyɛkɛndɛi o acheleŋnda lo. Te o pɛɛku pɛ le hei tosaa, mi keŋ mala ndu mbo yaŋ nda nilaŋ, mbo sina yiyaŋnda ndalaŋ, vɛlɛ a mɛɛ nda cho sinaŋndo yɛ. (Pulɔ. 20:5) Mi keŋ mala ndu vɛlɛ mbo sina mɛɛ waŋndo cho suɛi yɛ, mɛɛ o cho hɔlla tosaa yɛ, vɛlɛ a mɛɛ o cho balaŋ tiimbuuwo yɛ. Le ma sina sɔɔŋ muŋ kpou, mɛɛ ma chua teleŋndo tau a acheleŋnda. Te o yɔŋ pɛ maa nyɛ mapuuloo ŋ soliŋ kpeku teleŋ o teleŋ ni le suɛi o acheleŋnda lo, naapum mi keŋ tosa a pɛɛku le chaa suukaŋndo a nda hɔlla a hɔlla le. Lelaŋ nuuviaa fondaa le waa suukaŋndo a acheleŋnda hɔlla a hɔlla.—2 Chɔŋ 12.
I cho suɛi kɛndɛ le ma pɛɛku wali mala num le ma sɔla wallo o chilaŋ niŋndo (Tofa pɛl 13)
13. Yɛɛ cheleŋ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ nɔ yɛ mbo pɛɛku? (1 Timoti 5:8) (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
13 Pɛɛku le nyɛsɔlaa nuuviaa le bahawɛila numndaŋ solioo. Puaapilɛnɔ kendu o Mɛlɛkaa piɛiyo niŋndo nɔ mbo toolu ndupila, nduyɛ mbo ke yuŋgu ndɔɔ nyɛm nda hauba woŋ. (Nuawɔ 1 Timoti 5:8.) O lɛŋnde ipum niŋ, naapum mi puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ pɛɛku wallo opum finya ndɔ o ba, ɔɔ wanayɛi nduɛi cheleŋ. Kɛ o lɛŋii cheleŋnde niŋ, naapum mi puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ pɛɛku wallo teleŋ o wa kɔlaŋ o sukuu wo ɔɔ te o chii pɛ sukuuwo. Mɛɛ mɛɛ i wa, i cho suɛi sɔvɛ le ma pɛɛku wali mala num niŋ o chilaŋ niŋ, le ma sɔla wallo wo. (Walta. 18:2, 3; 20:34; Ɛfi. 4:28) Tosa wali kɛ kɛ nda ke num pɛ le tosaa haaa ma chii ndu. Keŋ cho tosa mi acheleŋnda nɔ bɛɛleŋ le num. Hei tosaa mala num vɛlɛ, ma sɔla wallo o chilaŋ niŋ, vɛlɛ ma hiou lachi a ndu tosaa. Suliŋndaŋ vɛlɛ a walta naŋ che o buŋgɛi hei niŋndaŋ, la mala vɛlɛ puaapilɛnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo, le mbo chua kalaŋndaŋ o chilaŋ niŋ. Ŋ pɛɛkuŋndɔ a kalaŋndaŋ ndaŋ lapum okɔɔ.
BƐƐNDIAŊ LE KALAŊNDA Ŋ SƆLA NIŊ O CHILAŊ NIŊNDAŊ
14. Vɛɛ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ bɛɛndiaŋ yɛ le mbo luɛi o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋ?
14 Luɛi o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋ. Mi puaapiliaa bɔɔbɔɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda luɛi o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋ, teleŋ nda wa feleŋguaa wo. Mi kɔɔfaleŋ le mala puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ le mbo pɛɛku mɛɛ wana tosa wallo nyɛkɛndɛi a wanaa yɛ yiaa yɛ. Hei mala ndu vɛlɛ mbo chaa nyɛsɔlaa biyɔɔ, nduyɛ o pisi mbo hiou sɔla ndɔɔ le. (Filipi. 4:11-13) Kɔɔfale malalaŋndeŋ tosaa cho kpeleŋ tase wana komal le luɛiyɔɔ o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋndo ni. Mi wanaa bɔɔbɔɔ tosa kɔɔfale malalaŋndeŋ le teleŋ tiŋ. Nduyɛ mi keŋ mala nda le ma bɛɛndiaŋ, le kɔɔfale lɔɔlɔɔ leŋ tosaa. Mi kɔɔfaleŋ le kumbul waŋndo nɛiyo le luɛiyɔɔ o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋ, mɛɛ wali taŋgulaa ɔɔ kɔlaŋ o Bɛtɛɛl cho nuaa yɛ.
15-16. Yɛɛ mala yɛ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ le mbo simnuŋ buɛi malalaŋndo ɔɔ bɛndu kundaa?
15 Buɛi malalaŋndo ɔɔ bɛndu kundaa. Puaapiliaa kpou nɔ ma kindiŋ le ma komal suliŋnda mala nda, ma simnuŋ bɛnduaa kundaa le puaapiliaa a ndepiliaa ndaa malaa o kundaa niŋndo. Baabuiyo dimi maa te puaapilɛnɔɔ wa pɛ kindiŋndo le mbo simnuŋ wana chua chilaŋ o kundaa niŋndo, “mɛɛ wali kɛndɔɔ pila o yeema koŋ ni.” (1 Timo. 3:1) Tuupa mi puaapilɛnɔɔ simnuŋ bɛndu kundaa, o nɔ fɛŋ mbo suliŋ le mbo wa buɛi malalaŋndo. Mi buɛiyaa malalaŋnda mala bɛnduaa kundaa o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ. Mi bɛnduaa kundaa a buɛiyaa malalaŋnda mala puaapiliaa a ndepiliaa ndaa tau, nduyɛ ma nɔ dialuŋ fulaŋ le wali pollo tosaa. Puaapilɛnɔɔ tiuba mbo simnuŋ buɛi malalaŋndo te o fuuluu pɛ wɔsilaŋ 18. Nduyɛ buɛi malalaŋ nɔ taasioo wo tiuba mbo simnuŋ bɛndu kundaa, o yɔŋ bɛɛ mbo wa wɔsilaŋ 20 ɔɔ hiouwɔɔ okoŋ choo.
16 Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa le ma suliŋ le kalaŋndaŋ ndaŋ sɔlaa? Baabuiyo nɔ suliŋndaŋ o lepula la ŋ nɔ ma nɔ laŋ. Kɛ loonuŋ maa, suliŋndaŋ ndaŋ la tɔlnuŋ o Baabuiyo choo vɛlɛ a kaala ŋ nɔ le Chɛhowa, yuŋgu numndo a kundaa wo. (1 Timo. 3:1-13; Tai. 1:6-9; 1 Pitɛ 5:2, 3) Kindiŋ ma bii suliŋ kɛ kɛ bila, nduyɛ ma piɛi o Chɛhowa lo le mbo mala num ma nɔ ndu.c
Chɛhowa yeema mi pɔnɔɔ kaala laa ndɔ a chuauwaa nduaa, mbo ke nda nyɛm nda hauba woŋ, mbo dɛɛniaa nda kɔltaŋ, nduyɛ mbo mala nda o ndu piɛiyo niŋ (Tofa pɛl 17)
17. Vɛɛ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ bɛɛndiaŋ yɛ le mbo wa pɔnɔɔ vɛlɛ a bolle yuŋgoo? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
17 Pɔnɔɔ a bolle yuŋgoo. A mɛɛ Chiisu dimi yɛ, mi puaapiliaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda apum kɛɛsiaa le ma loŋnuŋ yembu. (Maa. 19:12) Kɛ te a kɛɛsiaa pɛ le ma chua lanɔɔ, mɛɛ a cho chɔɔlu kalaŋndaŋ chua, le waa pɔnɔɔ a bolle yuŋgoo. (1 Kɔliŋ. 11:3) Chɛhowa yeema mi pɔnɔɔ kaala laa ndɔ, mbo ke ndu nyɛm o hauba woŋ, mbo dɛɛniaa ndu kɔllo, nduyɛ mbo mala ndu o ndu piɛiyo niŋ. (Ɛfi. 5:28, 29) Waltaŋ a suliŋnda naŋ che o buŋgɛi hei niŋndaŋ, mɛɛ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo, bɛɛleŋ nɔɔ le waŋ laanduaa, vɛlɛ a waa wana wana nɔla ma tiindaŋ cho nuaa yɛ, mala num ma wa pɔnɔ kɛndɛ. Hei cho num mala ma wa o bɛɛndiaŋ le kalaŋnda numndaŋ chuaa, ma wa pɔnɔɔ a yuŋgu lebollo.
18. Vɛɛ puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ bɛɛndiaŋ yɛ le mbo wa finya kɛndɛ?
18 Finyaa. Te o yɔŋ pɛ ma chua lanɔɔ, naapum la cho chuauwa violɔɔ. Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ Chɛhowa o ba le waa finya kɛndɛ? Sɔɔŋ cho tau ŋ tiuba ma pɛɛku ndu o ba woŋ. (Ɛfi. 6:4) Mi Chɛhowa dimul Chiisu Po ndɔ maa o kaala ndu vɛlɛ maa o hini kɔl a ndu. (Maa. 3:17) Te o yɔŋ pɛ ma simnuŋ finyaa, wa chuauwaa numnda dimullo teleŋ o teleŋ maa a kaala nda. Wa nda chandɔɔ teleŋ o teleŋ le sɔɔŋ kɛndɛŋ nda tosa woŋ. Te finyaa tol pɛ tamasi Chɛhowaa kɔɔli, mi keŋ mala chuauwaa nduaa ma simnuŋ Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda. A bɛɛndiaŋ le kalaŋ koŋ suŋ suŋ, te a buulaŋ pɛ le acheleŋnda o yuŋgoo niŋ, vɛlɛ a o kundaa niŋ, nduyɛ ma pɛɛku le nda chandɔɔ vɛlɛ a nda kaalaa chɔmndo. (Chɔŋ 15:9) Hei cho num mala le ma huŋ simnuŋ pɔnɔ kɛndɛ a finya kɛndɛ o chilaŋ niŋ. I mala num vɛlɛ suŋ suŋ le ma wa o sɔvɛ Chɛhowa o hɔl, vɛlɛ ma mala yuŋgu numndo a kundaa tau.
YƐƐ Ŋ NƆ YƐ MA TOSA SUŊ SUŊ?
Puaa feleŋguaa bɔɔbɔɔ pɛɛku Baabuiyo nduyɛ ma duau nyɛ nda pɛɛku o wali niŋnda, simnuŋ niŋ hau Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda (Tofa pɛl 19-20)
19-20. Yɛɛ mala yɛ puaapiliaa feleŋguaa le ma simnuŋ Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda? (Tofa fotueiyo o kɔɔ.)
19 Puaapiliaa feleŋguaa, la tiuba mi la simnuŋ Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda o lepilɛ niŋ kpe le. Kindiŋ ma hɛli tamaseliila kɛndɛla ŋ tiuba ma tol kɔɔli laŋ, ma nɔ kɔl kaloo a sinapɛŋgoo, ma wa wana wana nɔla ma tiindaŋ, ma pɛɛku walta mala numndaŋ, nduyɛ ma bɛɛndiaŋ le kalaŋndaŋ sɔlaa o chilaŋ niŋ.
20 Napum mi siooŋnde bii num, te a yiyaŋ pɛ a kalaŋnda ŋ nɔ le chuaa o chilaŋ niŋndaŋ okɔɔ. Kɛ, a tiuba ma sɔla batiuwaa. Loonuŋ maa Chɛhowa cho o bɛɛndiaŋ le num malaa. (Aisaya 41:10, 13) Nduyɛ puaapiliaa o kundaa niŋ bɛɛ, cho a bɛɛndiaŋ le num malaa. Te a simnuŋ pɛ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo, a cho yoomoo tueiyɔɔ yeela tau, nduyɛ ma nɔ kɔl hiniaa. Puaapiliaa feleŋguaa, ŋ kaala nya tau. Maa Chɛhowa dɔu nya sala, le wali nya cho tosaa le simnɔŋndo Kilisiɔŋaa kendu o ndu piɛiyo niŋnda.—Pulɔ. 22:4.
CHONDII 65 Hiou Lachi!
a Puaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda yeemaŋ tau o kunda leKilisiɔŋndo niŋ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku nyɛ puaapiliaa feleŋguaa nɔ ma tosa, le ma simnuŋ Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda.
b Tofa “Tɛɛsiaa le Diomndaŋ” o buŋgɛi naŋ hiou ve niŋ.
c Tofa yauwo hoo, Ŋ Cho a Kɔɔnaa le Hɛnaŋ Chɛhowaa Tosaa, buŋgɛi 5-6.