လါယနူၤအါရံၤ

မုၣ်ကမဲလၢ အသးဘၣ်ဒိတဂၤအံၤ ယ့ၣ်ၡူး “ထံၣ်အီၤ” ဝံၤဘျီ “အသးကညီၤဘၣ်အီၤ.” (လူၤ ၇:၁၃) ယ့ၣ်ၡူး သးကညီၤဘၣ်အီၤ ဒီးအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဒိသူၣ်ဒိသး လၢအဖီခိၣ်. ယ့ၣ်ၡူး လဲၤတဲတၢ်ဒီးအီၤလၢ အကလုၢ်မုာ်မုာ် ဒီးတဲအီၤလၢ “ဟီၣ်တဂ့ၤ.” ဝံၤဘျီ ယ့ၣ်ၡူး မၤသမူထီၣ်က့ၤ မုၣ်ကမဲအံၤ အဖိခွါဒီး “ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢအမိၢ်.” (လူၤ ၇:၁၄, ၁၅) ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးမၤသမူထီၣ်က့ၤ မုၣ်ကမဲအဖိခွါန့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်. ပမၤလိဘၣ်လၢ ပကဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးလၢ ပှၤလၢ အသးအုးဒီးသးဘၣ်ဒိတဖၣ် အဖီခိၣ်. ပကွၢ်လိယ့ၣ်ၡူး သ့ခီဖျိ ပကွၢ်ပှၤလၢ အသးအုးဒီးသးဘၣ်ဒိတဂၤ အတၢ်အိၣ်သး ဒီးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးလၢအဖီခိၣ်. ဒ်သိး အသးကမုာ်ထီၣ်က့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ် လဲၤတဲဆိတၢ်ဒီးအီၤ ဒီးမၤန့ၢ်အီၤ တၢ်တမံၤမံၤ. (ကတိၤ ၁၇:၁၇; ၂ ကရံၣ် ၁:၃, ၄; ၁ ပ့း ၃:၈) ပမ့ၢ်တဲတၢ်ကတိၤယိယိဖိ ဒီးမၤန့ၢ်အီၤ တၢ်ဆံးဆံးဖိတခါခါနာ်က့ ကမၤမုာ်ထီၣ်အသး ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဖးအါညါ. တၢး၂၃.၀၄ ၅-၆ ¶၁၃-၁၅

ယ့ၣ်ၡူး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အသကိး စီၤလါစရူးသံလံနာ်က့ အအိၣ်ဒံးလၢ တၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်ခံသီဝံၤမၣ် အလဲၤလၢဘ့ၤသနံ. အဃိ ဖဲယ့ၣ်ၡူးလဲၤတုၤလၢ ဘ့ၤသနံအခါ စီၤလါစရူးသံဝဲလွံၢ်သီလံ. ခဲအံၤ ယ့ၣ်ၡူးကမၤဝဲ တၢ်တမံၤလၢ အကဲဘျုးလၢ အသကိးအဂီၢ် ဒီးကမၤလၤကပီၤ ကစၢ်ယွၤ. (ယိၤ ၁၁:၆, ၁၁, ၁၇) လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ ဘၣ်ဃး တၢ်ရ့လိာ်သး. ဆိမိၣ်ကွၢ်မီၤ ဖဲနီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤ ဆှၢလီၤတၢ်ကစီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် တမၢယ့ၣ်ၡူးဟဲလၢ ဘ့ၤသနံဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် ဆှၢန့ၢ်ယ့ၣ်ၡူး တၢ်ကစီၣ်ယိယိဖိ ဒီးတဲဝဲလၢ အသကီး လၢအအဲၣ်ဝဲဒိၣ်မးန့ၣ် ဆိးက့. (ယိၤ ၁၁:၃) ဒီးဖဲစီၤလါစရူးသံအခါ ယ့ၣ်ၡူး မ့ၢ်အိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖးယံၤနာ်က့ အမၤသမူထီၣ်က့ၤအီၤသ့. ဘၣ်ဆၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူး လဲၤလၢဘ့ၤသနံ လၢအသကိး နီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤအအိၣ်. နၤမီၤ နသကိးလၢ နတဃ့အတၢ်မၤစၢၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် အဘၣ်သး မၤစၢၤနၤန့ၣ် အိၣ်ကၠ့ၤဧါ. မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် နသ့ၣ်ညါလၢ “ဖဲတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအိၣ်ဝဲအခါ” နသကိးတဂၤအံၤ ကမၤစၢၤနၤ. (ကတိၤ ၁၇:၁၇) ဒ်ယ့ၣ်ၡူး ကဲသကိးလၢအဂ့ၤ လၢပှၤဂၤအဂီၢ်အသိး ပဝဲကိးဂၤဒဲးန့ၣ် ပကဘၣ်ကွၢ်လိယ့ၣ်ၡူး ဒီးကဲထီၣ်သကိးလၢအဂ့ၤ. တၢး၂၃.၀၄ ၁၀ ¶၁၀-၁၁

ဖဲပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိမိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီ တဟဲလၢၤဘၣ်. ပမ့ၢ်ဆိမိၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢပတၢ်နာ်လီၤစၢ်အဃိဧါ. တမ့ၢ်ကၠဲန့ၣ်ဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖဲတၢ်စူၤခါအဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်စူၤဒီယုၢ် ဒီးတပတုာ်နီတဘျီလၢၤဘၣ် အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိမိၣ်လၢ တၢ်ယီၤထီၣ် တန့ၢ်လၢၤဘၣ်. သနာ်က့ အခါဘၣ်ဘျီ တၢ်ယီၤထီၣ်က့ၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲပသးဂံၢ်ဘါလီၤစၢ်နးမးအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိမိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအံၤ ဟဲတုၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်. သနာ်က့ ပတၢ်နာ် မ့ၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်နီၢ်ကီၢ်. (စံး ၉၄:၃, ၁၄, ၁၅; ဧ့ၤ ၆:၁၇-၁၉) ပမ့ၢ်နာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပကဆဲးပာ်ဆိ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢထီဘိ. ဆိမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတခါ. ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပလိၣ်ဘၣ်အါထီၣ် တၢ်နာ်စ့ၢ်ကီး. မ့ၢ်လၢ ဖဲပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤ “တၢ်သးခုကစီၣ်” ဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်သီအဂ့ၢ်ခါန့ၣ် ပှၤအါတက့ၢ် တဲဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီန့ၣ် ကဲထီၣ်သးတသ့ဘၣ်. (မး ၂၄:၁၄; ဃ့း ၃၃:၃၂) အဃိ ဒ်သိးပှၤတဖၣ်အံၤ မၤလီၤစၢ်ပတၢ်နာ် တန့ၢ်တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ပလီၢ်သး ဒီးဆဲးမၤဂၢၢ်ကျၢၤဒိၣ်ထီၣ် ပတၢ်နာ်ထီဘိ. တၢး၂၃.၀၄ ၂၇ ¶၆-၇; ၂၈ ¶၁၄

နဆိမိၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တစံးဆၢနတၢ်ထုကဖၣ်ဘၣ်န့ၣ် အိၣ်တဘျီဘျီဧါ. ပှၤအဂၤနာ်က့ ဆိမိၣ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်သိးဒီးနၤလီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤန့ၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ အဝဲသ့ၣ် ဆိမိၣ်ဝဲလၢ မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ကနၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ထုကဖၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိမိၣ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢအခ့အပှၤတဖၣ် အတၢ်ထုကဖၣ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤ ဒီးအဲၣ်ပှၤဒိၣ်မး. (ဃး ၂:၇; ၁ ယိၤ ၄:၁၀) အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပကဃ့ထုကဖၣ် ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢအအိၣ်. (၁ ပ့း ၅:၆, ၇) ဒ်သိးပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤကဂ့ၤအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးမၤစၢၤပှၤ ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ဒ်သိးဒီး ပလဲၤခီဖျိတၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် အကမၤစၢၤပှၤ. လၢလံာ်စီဆှံပူၤ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢအခ့အပှၤတဖၣ် အတၢ်ထုကဖၣ် အဘျီအါမး. နနီၣ်ဘၣ် တၢ်အဒိ တခါခါဧါ. တၢး၂၃.၀၅ ၈ ¶၁-၄

နီၢ်မၤရံ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်ဂ့ၤမး. အအိၣ်ဒီး တၢ်နာ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤ ဒီးအသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ. နီၢ်မၤရံ ဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အကဆိမိၣ်ထံဝဲ ကစၢ်ယွၤကလုၢ်ကထါ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ထီဘိ. (လူၤ ၂:၁၉, ၅၁) ပသ့ၣ်ညါလၢ နီၢ်မၤရံန့ၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဂ့ၤဒိၣ်မးအဃိ အကဲမါလၢ အဂ့ၤတဂၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ မါတဖၣ် ကွၢ်လိ နီၢ်မၤရံ အဒိအတဲာ်စ့ၢ်ကီး. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤမံကိၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲယအိၣ်သဘျ့ဒံးအခါ ယမၤနီၢ်သးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢယနီၢ်ကစၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ယထီၣ်ပှၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဝၤဃ့ထုကဖၣ် လၢပဂီၢ် ဒီးတီခိၣ်ရိၤမဲဝဲ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ. အဃိလၢခံ ယသ့ၣ်ညါလီၤက့ၤသးလၢ ယတမၤ နီၢ်သးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢယနီၢ်ကစၢ်လၢၤဘၣ် ဒီးယသန့ၤက့ၤယသးလၢ ယဝၤအအိၣ်ခဲလၢာ်. အဃိ ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယကဘၣ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်က့ၤ ယတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ လၢယနီၢ်ကစၢ်. ဒီးခဲအံၤန့ၣ် ဒ်သိးယကဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်, ဖးလံာ်စီဆှံ ဒီးဆိမိၣ်ထံက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢယဖးအီၤအဂီၢ် ယဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယကအိၣ်ထဲတဂၤ.” (ကလၤ ၆:၅) ပထံၣ်ဘၣ်လၢ မါတဖၣ် မ့ၢ်ဆဲးမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဝၤကပတြၢၤအီၤ ဒီးကအဲၣ်အီၤဒိၣ်ထီၣ်.—ကတိၤ ၃၁:၃၀. တၢး၂၃.၀၅ ၂၂ ¶၆

ပတအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ပျံၤယဟိဝၤယွၤဘၣ် အဃိ ပကဘၣ်မၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပျံၤယဟိဝၤယွၤ လၢပနီၢ်ကစၢ်. ဖဲပဆိမိၣ်ထံ “တၢ်လၢ အတ့လီၤဝဲတဖၣ်” အခါ ပထံၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ကူၣ်သ့, အတၢ်စိကမီၤ ဒီးအတၢ်အဲၣ်လၢ ပဖီခိၣ် အဃိ ပပာ်ကဲအီၤအါထီၣ် ဒီးပအဲၣ်အီၤဒိၣ်ထီၣ်. (ရိ ၁:၂၀) ဒီးပမ့ၢ်ဃ့ထုကဖၣ် ထီဘိန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပျံၤယဟိဝၤယွၤ စ့ၢ်ကီး. ဒီးဖဲပဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် တဘျီဂ့ၤတဘျီဂ့ၤန့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်. ဒ်သိး ပလဲၤခီဖျိတၢ်မၤကွၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် ပဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးဖဲန့ၣ်အခါ ပနီၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤဖးဒိၣ်. ဒီးဖဲပစံးဘျုးက့ၤ ယဟိဝၤယွၤလၢ အဟ့ၣ်လီၤပှၤ အဖိခွါခါန့ၣ် ပနီၣ်ဘၣ်က့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ပှၤဒိၣ်မး. တကးဒံးဘၣ် ဖဲပဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ပကနီၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကူၣ်တၢ်သ့ဒိၣ်ကတၢၢ်. ပမ့ၢ်ဃ့ထုကဖၣ် ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပတၢ်အဲၣ် ဒီးပတၢ်ပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤ ကအိၣ်အါထီၣ်. တကးဒံးဘၣ် အကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဟးဆှဲး တၢ်ကီးမံၤဒဲးလၢ ကမၤဟးဂီၤ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ. တၢး၂၃.၀၆ ၁၅ ¶၆-၇

ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် အါကတၢၢ်လၢ ကဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် ပနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ညီ. အဒိ ဖဲတၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီသၢထံၣ်လၢ ခရံာ်ဖိကဘၣ်မၤထွဲဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. (၁) တဘၣ်မၤဘၣ်ဃးသးဒီး တၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်ဘၣ်, ကဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ထဲ ယဟိဝၤယွၤ. (၂) ကဘၣ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတၢ်သွံၣ်. (၃) ကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ. (မၤတၢ် ၁၅:၂၈, ၂၉) ခရံာ်ဖိလၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ဆဲးမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ သၢထံၣ်အံၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပမၤသ့ခီဖျိ ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဒိကနၣ် အကလုၢ်. ယဟိဝၤယွၤ မၤလိာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ထဲအီၤတဂၤ. (၅ မိၤ ၅:၆-၁၀) ဖဲမုၣ်ကီၤလံၢ် လ့ပစီယ့ၣ်ၡူးအခါ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပကဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ထဲယဟိဝၤယွၤတဂၤလီၤ. (မး ၄:၈-၁၀) အဃိ ပတဘၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်ဘၣ်. အဒိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအကဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်, ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်, ပှၤလိာ်ကွဲဖိ လၢအမံၤဒိၣ်, မုၣ်ဂဲၤဒိခွါဂဲၤဒိ ဒီးပှၤသးဝံၣ်တၢ်ဖိလၢ အမံၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပတဘၣ်ပာ်ဒိၣ်ပာ်ကဲအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးဒီး ယွၤတဂၤဘၣ်. ပဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ထဲ ကစၢ်ယွၤ တဂၤလၢအ “တ့လီၤတၢ်ခဲလၢာ်.”—လီၣ် ၄:၁၁. တၢး၂၃.၀၇ ၁၄-၁၅ ¶၃-၄

ပှၤလၢ အအိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် တၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် သးအိၣ်ထဲ တၢ်မံဃုာ်လၢ အလီၤသးဘၣ်အၢ ဒီးကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့. (အ့း ၄:၁၉) အဃိ ပကဘၣ်မၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပျံၤကစၢ်ယွၤ လၢအဂ့ၤတကလုာ် ဒီးဃၣ်ကွံာ်ပသးလၢတၢ်အၢ. လၢ ကတိၤဒိ အဆၢဒိၣ် ၉ အပူၤန့ၣ် ပဖးဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်ခံဂၤအဂ့ၢ်လၢ အဒိလီၤဝဲ ပှၤလၢအကူၣ်တၢ်သ့ ဒီးပှၤလၢအသးတဆးဘၣ်. ဒီးဖဲန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပိာ်မုၣ်ခံဂၤလၢာ် ကွဲမုာ်ဝဲ ပှၤလၢ အတၢ်လဲၤခီဖျိစှၤ လၢအကဲ “ပှၤလၢ အသးတဆးဘၣ်” ဒီးလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပိာ်မုၣ်ခံဂၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ ‘ဟဲအီၣ်တၢ်အီတၢ် လၢယဟံၣ်ပူၤမီၤ.’ (ကတိၤ ၉:၁, ၄-၆) သနာ်က့ တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး ပှၤလၢအလဲၤနုာ်လၢ ပိာ်မုၣ်ခံဂၤအံၤအဟံၣ်ပူၤန့ၣ် လီၤဆီဒိၣ်မး. ပကကွၢ်သကိး “ပိာ်မုၣ်လၢ အသးတဆးဘၣ်” အတၢ်ကွဲမုာ်. (ကတိၤ ၉:၁၃-၁၈) ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကိးဝဲ ပှၤလၢ အသးတဆးဘၣ် ဒီးတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “ဟဲနုာ်ဖဲအံၤ” ဒီးအီၣ်သကိးတၢ်. အဃိ ပှၤလၢအလဲၤနုာ်လၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ အဟံၣ်ပူၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ် “လီၤဘျၢလၢ တၢ်သွၣ်ခိၣ် အပူၤလံ.” ဒီးဖဲ ကတိၤဒိ ၂:၁၁-၁၉ န့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အဒိ ဘၣ်ဃးဒီး “ပိာ်မုၣ် ဟးဂီၤ” ဒီး “ပိာ်မုၣ်လၢ အသကဲာ်ပဝးတဂ့ၤဘၣ်” အဂ့ၢ်. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ “ပှၤမ့ၢ်လဲၤလၢ ပိာ်မုာ်တဂၤအံၤ အဟံၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ပိာ်ဝဲ တၢ်သံအကျဲ.” တကးဒံးဘၣ် ကတိၤဒိ ၅:၃-၁၀ ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီး “ပိာ်မုၣ်ဟးဂီၤ” လၢအဂၤတဂၤ ဒီးပိာ်မုၣ်အံၤ “အခီၣ်လဲၤလီၤလၢ တၢ်သံအကျဲ.” တၢး၂၃.၀၆ ၂၂ ¶၆-၇

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကဘၣ်ပာ်လီၤ တၢ်အဒိလၢအဂ့ၤ ဒီးကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ်. (၁ တံၤ ၃:၂, ၃) အဒိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အညါပှၢ်န့ၢ်ဒံး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် အဂၤတဖၣ်န့ၣ် အတဘၣ်ဆိမိၣ်လၢ ပှၤကဘၣ်တူၢ်လိာ် အတၢ်ထံၣ်ကိးဘျီဒဲးဘၣ်. အကဘၣ်နီၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ သူဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် တဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤ လၢကတဲဖျါထီၣ် အတၢ်ထံၣ်သ့. ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အါဂၤ မ့ၢ်တူၢ်လိာ် တၢ်ဆၢတဲာ်တခါလၢ အမ့ၢ်တထီဒါဒီး လံာ်စီဆှံ တၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ်တဂၤ အတၢ်ထံၣ်မ့ၢ်လီၤဆီဒီး ပှၤဂၤနာ်က့ အကတူၢ်လိာ် တၢ်ဆၢတဲာ်တခါလၢ ပှၤအါဂၤဘၣ်သးဝဲ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ်န့ၣ် ပကန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးအါမး. ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ကဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ် ဒီးလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးကအိၣ်အါထီၣ်. လၢပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၢ် တဒ်သိးဘၣ် ဒီးအတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ လီၤဆီလိာ်သး. ဘၣ်ဆၣ် ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤတပူၤဃီအဃိ ပသးခုဒိၣ်မး. တကးဒံးဘၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပကွၢ်လိယဟိဝၤယွၤ လၢအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ် သ့အဃိ ပသးခုဒိၣ်မး. တၢး၂၃.၀၇ ၂၅ ¶၁၆-၁၇

စီၤဒၤနံးယ့လးန့ၣ် အဘၣ်သးသ့ၣ်ညါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဃိ ဖဲအမၤလိ ဝံအတၢ်စံးပာ်အခါ အအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအလဲၢ်. စီၤဒၤနံးယ့လး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးအိၣ်မူမၤထွဲဝဲ ဒ်ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘျၢအိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤအီၤလၢ အကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် ဝံအတၢ်စံးပာ်. (ဒၤ ၂:၂၇, ၂၈) စီၤဒၤနံးယ့လး အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲခီဖျိ အဃ့ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤ. (ဒၤ ၂:၁၈) တကးဒံးဘၣ် ဖဲစီၤဒၤနံးယ့လး မၤလိ ဝံအတၢ်စံးပာ်အခါ အမၤလိဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. ဒီးဒ်သိး စီၤဒၤနံးယ့လး ကဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် အသူဝဲလံာ်စီဆှံ လၢအအိၣ်ဖဲအစိၤတဖၣ်. (ယံး ၂၅:၁၁, ၁၂; ဒၤ ၉:၂) နကွၢ်လိ စီၤဒၤနံးယ့လး ကသ့ဒ်လဲၣ်. သမံသမိးလီၤက့ၤနသး. နမၤလိ ဝံအတၢ်စံးပာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲခီဖျိလၢ နဘၣ်သးသ့ၣ်ညါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဃိဧါ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤ. (ယိၤ ၄:၂၃, ၂၄; ၁၄:၁၆, ၁၇) ပှၤတနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤလိဝံအတၢ်စံးပာ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သးပာ်ဖျါထီၣ်လၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် အတကဲ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သးမၤဖဲအသးလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ဖဲပမၤလိ ဝံအတၢ်စံးပာ်အခါ ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး တဘၣ်အိၣ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. တၢး၂၃.၀၈ ၉-၁၀ ¶၇-၈

ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤပသးဒီးပှၤဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အလၢပှဲၤထီၣ်တန့ၢ်ဘၣ် ဒီးအကကဲထီၣ် တၢ်ဝံဃၢလၢပဂီၢ်. (ကလၤ ၆:၄) တကးဒံးဘၣ် ပကသးက့ၣ်ပှၤဂၤ ဒီးပြၢလိာ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်. (ကလၤ ၅:၂၆) ပတၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်တဒ်သိးဒီးပှၤဂၤဘၣ် သနာ်က့ ပမ့ၢ်ကျဲးစၢးမၤန့ၢ်ဆူၣ် ဒ်ပှၤဂၤမၤဝဲန့ၣ် ပကမၤဘၣ်ဒိလီၤ ပနီၢ်ကစၢ်သး. ဒီးလံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “တၢ်လၢ ပှၤမုၢ်လၢ်ဝဲတဖၣ် ကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်အဂီၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ် မ့ၢ်ယံာ်တလၢန့ၣ် ပှၤသးကဟးဂီၤဝဲ.” (ကတိၤ ၁၃:၁၂) အဃိ ပမ့ၢ်မၤန့ၢ်ဆူၣ်သး ဒ်ပှၤဂၤမၤဝဲအသိး ဒီးအမ့ၢ်တကဲထီၣ် ဒ်ပမုၢ်လၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပသးကဟးဂီၤဒိၣ်မး. တကးဒံးဘၣ် ပဂံၢ်ဘါကလီၤစၢ် ဒီးပကလီၤဘှံးလၢ သးသမူ အတၢ်ဃ့ၢ်ပြၢအပူၤ. တၢ်လၢပမၤတသ့ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သးလၢ ပကမၤဘၣ်. အဃိ ပတဘၣ် ဆိမိၣ်လၢ ပကဘၣ်မၤတၢ်အါန့ၢ်ဒံး တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၢပမၤန့ၣ်ဘၣ်. (၂ ကရံၣ် ၈:၁၂) ဒီးတၢ်လၢပမၤတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တထိၣ်သတြီၤဝဲဒီး တၢ်လၢပှၤဂၤ မၤဝဲတဖၣ်ဘၣ်. (မး ၂၅:၂၀-၂၃) ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ တၢ်လၢနမၤန့ၢ်အီၤလၢ လၢနသးဒီဖျၢၣ်, နသးတီဒီးအီၤ ဒီးအပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ နတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ. တၢး၂၃.၀၈ ၂၉ ¶၁၀-၁၁

ဖဲစီၤၡံၡိၣ် အဲၣ်ဒိးအီထံ ဒီးအဃ့တၢ်မၤစၢၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်လီၤလး ဒီးဒုးဟဲထီၣ်ထံလၢအဂီၢ်. စီၤၡံၡိၣ် အီထံတခါအံၤဝံၤဒီး “အဂံၢ်ဟဲထီၣ်ကဒါက့ၤ ဒီးအဂံၢ်ဆူၣ်ထီၣ်က့ၤ.” (စံၣ်ညီၣ် ၁၅:၁၉) ထံထီၣ်ပၢၢ်တခါအံၤ အတလီၤသံးကွံာ်ဘၣ်. ဖဲဝံၡမူၤအ့လးကွဲးဝဲ လံာ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ထံတခါအံၤ ဆဲးအိၣ်ဝဲ တဘျုးနံၣ်ဒံးညါ. ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ မ့ၢ်ထံၣ်ဝဲ ထံထီၣ်ပၢၢ်တခါအံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကနီၣ်ဘၣ်က့ၤဝဲလၢ ဖဲအဝဲသ့ၣ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤအခါ အမ့ၢ်သန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒီးပမၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ မ့ၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ သနာ်က့ ပဘၣ်သန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဃ့အတၢ်မၤစၢၤဒံး. ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်မၢပမၤတၢ်တမံၤမံၤန့ၣ် ပကဘၣ် ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတူၢ်လိာ်လၢ ပမ့ၢ်သန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤမၣ် ပမၤတၢ် ကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဖဲစီၤၡံၡိၣ် အီထံလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအီၤအခါ အဂံၢ်ဟဲဆူၣ်ထီၣ်ဝဲ. အဃိ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ဒ်သိးပကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ပကဘၣ်တူၢ်လိာ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤ လၢအကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤ ကိးမံၤဒဲး.—မး ၁၁:၂၈. တၢး၂၃.၀၉ ၄ ¶၈-၁၀

ပှၤဂၤမ့ၢ်တဲဟးဂီၤ ပကစၢ်ယွၤအမံၤ ဒီးပလံာ်စီဆှံန့ၣ် ပကမၤဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပကစံးဆၢက့ၤ ပှၤဂၤမုာ်မုာ်အဂီၢ် ပကဘၣ်ဃ့ ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ ဒီးဃ့အီၤလၢ အကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ကူၣ်သ့. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ ပတစံးဆၢက့ၤပှၤဂၤ မုာ်မုာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. ပကဘၣ် ဃ့ထုကဖၣ်ကဒီး ဒီးပာ်လီၤသးလၢ ပကမၤဂ့ၤန့ၢ်ဒံးအလီၢ် လၢခံတဘျီ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်ပှၤ အသးစီဆှံ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ပၢၤသး ဒီးဆဲးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးစူၤ. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ ဒ်သိး ပကတဲတၢ်မုာ်မုာ်အဂီၢ် လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ ကမၤစၢၤပှၤန့ၣ် အိၣ်ဒီဒူၣ်. ဒီးဒ်သိးပကနီၣ်ဘၣ် လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤ အသးစီဆှံ မၤစၢၤပှၤသ့. (ယိၤ ၁၄:၂၆) အဒိ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢအအိၣ်လၢ လံာ်ကတိၤဒိ အပူၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကတဲတၢ်မုာ်မုာ်. (ကတိၤ ၁၅:၁၈) တကးဒံးဘၣ် လံာ်ကတိၤဒိ ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပၢၤသးန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢ ပဂီၢ်ဒိၣ်မး.—ကတိၤ ၁၀:၁၉; ၁၇:၂၇; ၂၁:၂၃; ၂၅:၁၅. တၢး၂၃.၀၉ ၁၅ ¶၆-၇

တၢ်မၢဖိပ့းတရူးန့ၣ် အမၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢတၢ်သးတီပူၤ လၢအနံၣ်အါမး. အပိာ်ဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးအခံလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ဒီးအမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤတဂၤလၢ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ပှၤကလုာ်ဂၤတဖၣ်အကျါ. ဒီးလၢခံန့ၣ် အကဲထီၣ်ဘၣ် ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်တဂၤ. ကဘၣ်ဖဲ ခ.န ၆၂-၆၄ ဒီးဖဲအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကသံဘူးထီၣ်အခါ ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံထိးဘၣ်အီၤလၢ အကကွဲး လံာ်ခံဘ့ၣ် လၢအမ့ၢ် လံာ် ၁ ပ့းတရူး ဒီးလံာ် ၂ ပ့းတရူး. (၂ ပ့း ၁:၁၃-၁၅) ဖဲစီၤပ့းတရူး ကွဲးလံာ်ပရၢအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် “သးအုး . . . ခီဖျိလၢ တၢ်မၤကွၢ် အကလုာ်ကလုာ်အဃိ.” (၁ ပ့း ၁:၆) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤတနီၤသိၣ်လိဝဲ တၢ်သိၣ်လိလၢအကမၣ် ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ. (၂ ပ့း ၂:၁, ၂, ၁၄) ခရံာ်ဖိတဖၣ် လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် တယံာ်လၢၤဘၣ် အဝဲသ့ၣ်ကထံၣ်ဘၣ်ဒီး “တၢ်ခဲလၢာ် အကတၢၢ်” လၢအမ့ၢ် ရိမ့ၤ အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိ ကမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒီးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်. (၁ ပ့း ၄:၇) အဃိ စီၤပ့းတရူး အလံာ်ပရၢ ခံဘ့ၣ်အံၤ ကမၤစၢၤဝဲ ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ ကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ်. တကးဒံးဘၣ် ကကတဲာ်ကတီၤ အဝဲသ့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ် လၢခါဆူညါအဂီၢ် စ့ၢ်ကီး. တၢး၂၃.၀၉ ၂၆ ¶၁-၂

ပဝဲစ့ၢ်ကီး ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်ဒိကနၣ် ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိးသ့. အဒိ ဖဲခိၤရိၤနၤတၢ်ဆါ ရၤလီၤသး အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပတဘၣ်လဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၢ်ဘၣ် ဒီးပတဘၣ် ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ်ဘၣ်. နကဒိကနၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤအဂီၢ် မ့ၢ်အညီစ့ၢ်ကီးဧါ. ခီဖျိလၢ နဒိကနၣ်တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဃိ အကဲထီၣ် တၢ်ဒီသဒၢလၢနဂီၢ် တကးဒံးဘၣ် နအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ စ့ၢ်ကီးသးခု. အဒိ ခါဆူညါ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် စးထီၣ်သးအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပမ့ၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ သနာ်က့ ကညီဝဲလၢ ပကဒိကနၣ် ဒီးမၤထွဲအီၤ. ပမ့ၢ်ဒိကနၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် ပသးသမူကပူၤဖျဲး. (ဘး ၃၆:၁၁) ပဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ ပအဲၣ်အီၤ ဒီးပအဲၣ်ဒိး မၤသးခုအသးအဃိ. (၁ ယိၤ ၅:၃) တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ် ပဟ့ၣ်ဆၢက့ၤအီၤ တလၢာ်နီတဘျီဘၣ်. (စံး ၁၁၆:၁၂) ဘၣ်ဆၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် သ့ခီဖျိ ပဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ် ဒီးပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ် အကလုၢ်. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့. ဒီးထဲန့ၣ်တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ် ပကမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသး.—ကတိၤ ၂၇:၁၁. တၢး၂၃.၁၀ ၁၁ ¶၁၈-၁၉

မူခိၣ်ကလူးတဂၤ မ့ၢ်ဟဲတဲတၢ်ဒီးနၤန့ၣ် နကဒိကနၣ် တၢ်လၢအတဲဝဲဧါ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ မူခိၣ်ကလူးတဂၤ တဲတၢ်ဒီး “ပှၤကိးကလုာ်ဒဲး, ကလုာ်ဒူၣ်ကိးဒူၣ်ဒဲး, ပှၤတဲတၢ်အကျိာ်ကိးကျိာ်ဒဲး ဒီးပှၤကိးဒူၣ်ဒဲး.” ဒီးအတဲဝဲလၢ “ပျံၤကစၢ်ယွၤ ဒီးဟ့ၣ်အီၤ တၢ်လၤကပီၤတက့ၢ် . . . ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်လၢ အတ့လီၤမူခိၣ်, ဟီၣ်ခိၣ်.” (လီၣ် ၁၄:၆, ၇) ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ယွၤလၢအမ့ၢ်အတီ ထဲတဂၤအဃိ ပကြၢးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပစံးဘျုးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်မး လၢအဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ လၢနီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤ. နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးပဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ကသ့ဖဲလဲၣ်. နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ် အနီၢ်ကီၢ်တဖျၢၣ်လၢ ပှၤတ့ထီၣ်ဝဲဘၣ်. နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် အကဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါလၢ အတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ ခီဖျိ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ. ဘၣ်ဃးဒီး နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် တၢ်မၢဖိပီလူး တဲဖျါအါထီၣ်ဝဲလၢ အလံာ်ပရၢလၢအကွဲးဝဲ ဖဲတၢ်မၢဖိအစိၤ. ဒီးလံာ်ပရၢအံၤ အကွဲးန့ၢ်ဝဲ ပှၤဧ့ၤဘြံၤဖိ လၢအကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ယူဒၤအပူၤ. တၢး၂၃.၁၀ ၂၄ ¶၁-၂

ဖဲ ချ.ခ.န ၅၂၂ န့ၣ်ပှၤယူဒၤဖိ အဒုၣ်အဒါတဖၣ် ဆီၣ်သနံးဝဲ ဖၢၡၢၣ် အပဒိၣ်တဖၣ် လၢကမၤပတုာ်ဝဲ ပှၤယူဒၤဖိဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်တသူၣ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ဝံစကၤရယၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်သးကီခဲ သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ ကသူဝဲအသးစီဆှံ ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကဆဲးသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်. ဒီးဖဲ ချ.ခ.န ၅၂၀ န့ၣ် စီၤပၤဒၤရယါဝ့ၣ် ပျဲဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိ ကဆဲးသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဒီးဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ကျိၣ်စ့. တကးဒံးဘၣ် စီၤပၤဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ လီၢ်ကဝီၤပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် ကမၤစၢၤပှၤယူဒၤဖိ. (ဧ့ ၆:၁, ၆-၁၀) ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ပာ်ဆိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်. (ဃး ၁:၈, ၁၃, ၁၄; ကၤ ၁:၃, ၁၆) ပှၤယူဒၤဖိ နၢ်ဟူဘၣ် ဝံတဖၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဃိ ဖဲ ချ.ခ.န ၅၂၀ န့ၣ်အဝဲသ့ၣ် ဆဲးသူၣ်ထီၣ်ကဒီး တၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဒီးတချုးယဲၢ်နံၣ် ပှဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် သူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဝံၤဝဲ. ပှၤယူဒၤဖိ ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲ သနာ်က့ ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဆိ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢအဃိ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ တၢ်သူၣ်ခုသးခု.—ဧ့ ၆:၁၄-၁၆, ၂၂. တၢး၂၃.၁၁ ၁၅ ¶၆-၇

ပှၤအါတက့ၢ် နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အမံၤ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ် အါအါဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါ စီၤအၤဘြၤဟၣ် အဂ့ၢ်ဒီဒူၣ်. အဒိ လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ်န့ၣ် အကဲဝဲ “ပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် . . . ကိးဂၤဒဲးအပၢ်.” (ရိ ၄:၁၁) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိကမိၣ်လီၤပသးလၢ ‘မ့ၢ်ယနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် လၢအဂၢၢ်ကျၢၤ ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိး ကသ့ဧါ.’ ပအိၣ်ဒီး တၢ်နာ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤ ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိးသ့. ပမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ပတၢ်နာ် ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိးသ့ခီဖျိ ပမၤလိ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ်. ကစၢ်ယွၤမၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် လဲၤအိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖးယံၤ ဒီးအဘၣ်အိၣ်လၢ ဒဲပူၤလၢအနံၣ်အါမး. တကးဒံးဘၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် သးအိၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် အဖိခွါစီၤအံၤစဲး လၢအအဲၣ်ဝဲဒိၣ်မးတဂၤ. တၢ်လၢစီၤအၤဘြၤဟၣ်မၤဝဲန့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် ဒီးအနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ သပှၢ်တၢၢ်. ခီဖျိလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်နာ်လၢ တၢ်မၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤ ဒီးအကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသကိး. (ယၤ ၂:၂၂, ၂၃) ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပဝဲခဲလၢာ် ဃုာ်ဒီးနၤစ့ၢ်ကီး ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ဒ်သိးဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ်. အဃိ ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံထိးဘၣ်ဝဲ စီၤပီလူး ဒီးစီၤယၤကိာ်အသးလၢ ကကွဲးလီၤဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ်. တၢး၂၃.၁၂ ၂ ¶၁-၂

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဖၣ် မၤလိသးလၢ နကဒိကနၣ်တၢ်ထံထံ ဒီးတဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤမုာ်မုာ်. ပဝဲခရံာ်ဖိ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဒိကနၣ်တၢ်ထံထံ ဒီးတဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤမုာ်မုာ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် တၢ်မၢဖိယၤကိာ် ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤ ဒ်လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ တနံၤအံၤတဲဝဲအသိး. အဃိ ဖဲပှၤဂၤတဲတၢ်အခါ နမ့ၢ်ဒိကနၣ်တၢ်ထံထံန့ၣ် နပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဒိသူၣ်ဒိသး ဒီး “ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တၢ်အဲၣ်” လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်. (၁ ပ့း ၃:၈) ဒီးနမ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ် အတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးတၢ်လၢအတဲဝဲဘၣ်န့ၣ် သံကွၢ်အီၤ တၢ်သံကွၢ်လၢအကြၢးအဘၣ်. ဝံၤဒီး တချုးလၢ နတဲတၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ဆိကမိၣ်ထံဆိတစဲး. (ကတိၤ ၁၅:၂၈) သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်လၢယကတဲန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဧါ. တၢ်လၢယတဲန့ၣ် အလီၤပာ်ကဲဧါ ဒီးအဘၣ်ပှၤသးမုာ်ဧါ.’ မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဖၣ်လၢ အကဲပှၤလၢ အဒိကနၣ်တၢ်ထံထံ ဒီးတဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤမုာ်မုာ်. (ကတိၤ ၃၁:၂၆) ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အဝဲသ့ၣ် တဲမနုၤလဲၣ် ဒီးအတဲဝဲဒ်လဲၣ်. နမ့ၢ်မၤလိသးလၢ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် အကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကရ့ဒီးပှၤဂၤဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးပှၤဂၤ. တၢး၂၃.၁၂ ၂၁ ¶၁၂

ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤပှၤခီဖျိ အသူဝဲ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ပသကိး မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်. သနာ်က့ ဖဲပသူၣ်အုးသးအုးအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပတဘၣ်သး ကနၣ်ဃုာ်ပှၤနီတဂၤဘၣ် ဒီးပဘၣ်သး အိၣ်ဒၣ်ထဲတဂၤ. တၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် အကဲထီၣ်အသးသ့. အဃိ ဒ်သိး ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤ မနုၤလဲၣ်. ပတဘၣ်အိၣ် ထဲတဂၤဘၣ်. ပမ့ၢ်တကနၣ်ဃုာ် ပှၤဂၤဘၣ် ဒီးဘၣ်သးအိၣ် ထဲတဂၤန့ၣ် ပကစးထီၣ်ဆိကမိၣ်တၢ် ထဲလၢပနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ် ဒီးသးစၢၢ်ဆၢ ထဲတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပထံၣ်ဘၣ်တဖၣ်. ဒီးလၢခံန့ၣ် ပကဆၢတဲာ်ဘၣ်တၢ် လၢအကမၣ်. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲနးမးအခါ ပမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကအိၣ် ထဲတဂၤ တစိၢ်ဖိန့ၣ် အတကမၣ်ဘၣ်. သနာ်က့ ပမ့ၢ်အိၣ် ထဲတဂၤ ယံာ်တလၢန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပတဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢ ပှၤလၢယဟိဝၤယွၤသူဝဲ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤအဂီၢ်ဘၣ်. အဃိ ပကဘၣ်ကျဲးစၢးတူၢ်လိာ် ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ပသကိး ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤ. ပကဘၣ်ထံၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒ်ပှၤလၢယဟိဝၤယွၤသူဝဲ လၢကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤပှၤအဂီၢ်.—ကတိၤ ၁၇:၁၇; ၡါ ၃၂:၁, ၂. တၢး၂၄.၀၁ ၂၄ ¶၁၂-၁၃

ပှၤနစၤရံဖိ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ အတတံာ်အခိၣ်ဆူၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ဒိးပၢအသး လၢယဟိဝၤယွၤ အဖီလာ် လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့. ဘၣ်ဆၣ် လၢညါန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတနီၤ တပာ်ကဲ ပှၤနစၤရံဖိ ဒီးဆီၣ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. အဃိ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ဒ်သိး ပှၤနစၤရံဖိတဂၤ ကဖျါလီၤဆီန့ၢ်ပှၤဂၤ ဒီးကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအဂီၢ် အကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူဖးအါညါ. (ဧၤ ၂:၁၂) ပဝဲစ့ၢ်ကီး ခီဖျိလၢ ပဆၢတဲာ်လီၤပသးလၢ ပကဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်အဃိ ပဖျါလီၤဆီဒီးပှၤဂၤ. လၢကၠိမ့ၢ်ဂ့ၤ လၢတၢ်မၤလီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒ်သိး ပကတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ပကဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးဒူ. ဒီးခီဖျိလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး အၢထီၣ်မၣ်အၢထီၣ်အဃိ ပကအိၣ်မူဒ်သိး လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးတဲဘၣ်ပှၤဂၤ တၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ် တဘျီတခီၣ်န့ၣ် အတညီလၢပဂီၢ်ဘၣ်. (၂ တံၤ ၁:၈; ၃:၁၃) ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်နီၣ်ဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူ ဒီးပမ့ၢ်လီၤဆီဒီး ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်န့ၣ် ပက “မၤသးခု [ယဟိဝၤယွၤအ] သး.”—ကတိၤ ၂၇:၁၁; မၤ ၃:၁၈. တၢး၂၄.၀၂ ၁၆ ¶၇; ၁၇ ¶၉

လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢဝ့ၢ်ရိမ့ၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ ကဲဝဲပှၤယူဒၤဖိလၢ အမၤထွဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးတနီၤန့ၣ် ကဲဝဲ ပှၤကလုာ်အဂၤတဖၣ် လၢအအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်လၢအလီၤဆီ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် ကဲကုၢ် ဒီးတနီၤန့ၣ် ကဲပှၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိ ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ် ကဲဝဲကုၢ်ကစၢ်. ခရံာ်ဖိတဖၣ်အံၤ လီၤဆီလိာ်သးနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် တၢ်အဲၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤဒ်လဲၣ်. တၢ်မၢဖိပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဘၣ် “တူၢ်လိာ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ.” စီၤပီလူး ဘၣ်သးတဲဝဲ ဒ်လဲၣ်. တၢ်ကတိၤ “တူၢ်လိာ်” အခီပညီန့ၣ် တူၢ်လိာ်ပှၤတဂၤ ဂ့ၤဂ့ၤ, သးအိၣ်တူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢ ပှၤဂၤ, ကွဲမုာ်ပှၤဂၤလၢနဟံၣ် မ့တမ့ၢ် ရ့ဒီးပှၤဂၤလၢ နသကိးတဖၣ်အကျါ. အဒိ စီၤဖံၤလ့မိၣ် အကုၢ်စီၤအီးန့ၤစံမူး ဟးသဒၣ်ကွံာ်အီၤ သနာ်က့ စီၤပီလူးတဲဘၣ် စီၤဖံၤလ့မိၣ်လၢ “တူၢ်လိာ်က့ၤအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ.” (ဖံၤ ၁၇) စီၤအပီးလိၤန့ၣ် အတသ့ၣ်ညါ ခရံာ်ဖိအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ် အဃိ နီၢ်ပြံစကံးလၤ ဒီးစီၤအကူလၤ “က့ၤကိးအီၤ” ဒီးမၤစၢၤအီၤ. (မၤတၢ် ၁၈:၂၆) ခရံာ်ဖိတဖၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ် တၢ်အိၣ်သး တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ် နာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ရ့လိာ်သးဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး. တၢး၂၃.၀၇ ၆ ¶၁၃

တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လၢ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲနအဲၣ်အီၤ. နတၢ်အဲၣ်န့ၣ် တသန့ၤထီၣ်သး ထဲလၢနတၢ်တူၢ်ဘၣ် တခါဘၣ်. နတၢ်အဲၣ်န့ၣ် အသန့ၤထီၣ်သးလၢ “တၢ်သ့ၣ်ညါ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး” ဒီး “တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢ နီၢ်သးတခီ.” အဃိ နတၢ်အဲၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် နကဘၣ်သ့ၣ်ညါအဂ့ၢ် ဒီးအတၢ်တိာ်ပာ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. (ကလီး ၁:၉) နမၤလိ လံာ်စီဆှံအဃိ နနာ်လၢ (၁) ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲဝဲ ပှၤအနီၢ်ကီၢ်တဂၤ, (၂) လံာ်စီဆှံန့ၣ် အကဲဝဲ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါ, (၃) ကစၢ်ယွၤသူဝဲ အတၢ်ကရၢကရိလၢ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်ဘၣ်သး. ပှၤလၢအဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် အကဘၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်သိၣ်လိအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ လၢအအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ ဒီးအကဘၣ် အိၣ်မူမၤထွဲဒ် လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဝဲအသိး. ဒီးတၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲန့ၣ် အဂုာ်ကျဲးစၢး တဲဘၣ်က့ၤပှၤဂၤ. (မး ၂၈:၁၉, ၂၀) တကးဒံးဘၣ် အတၢ်အဲၣ် ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်ထီၣ် ဒီးအဘၣ်သး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ထဲယဟိဝၤယွၤတဂၤ. နၤစ့ၢ်ကီး နမ့ၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ လၢနသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ် နကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံ. တၢး၂၄.၀၃ ၄-၅ ¶၆-၈

နီၢ်အဘံၤကါယံးလးန့ၣ် အဝၤကဲဝဲ စီၤနၤဘလး. ဒီးလံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤနၤဘလးန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အဆူၣ်အကိၤတဂၤ ဒီးအသကဲာ်ပဝး တဂ့ၤဘၣ်. (၁ မူၤ ၂၅:၃) နီၢ်အဘံၤကါယံးလး ဘၣ်အိၣ်ဒီး ဝၤဒ်အံၤတဂၤန့ၣ် ကကီလၢအဂီၢ် ဖးဒိၣ်ညါ. တကးဒံးဘၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် အိၣ်ထီၣ်လၢ နီၢ်အဘံၤကါယံးလး ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီးအဝၤ. တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် အိၣ်ထီၣ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်တဘျီ စီၤနၤဘလး တဲဆါစီၤဒၤဝံး လၢအမ့ၢ် ပှၤလၢကကဲထီၣ်ဘၣ် အံၣ်စရ့လး အစီၤပၤတဂၤ ဒီးတဲဆါစ့ၢ်ကီး စီၤဒၤဝံးအပှၤအဃိ စီၤဒၤဝံးဟဲလၢအအိၣ် ဒ်သိးကမၤသံအီၤ. (၁ မူၤ ၂၅:၉-၁၃) နီၢ်အဘံၤကါယံးလး မ့ၢ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသး ဒီးပျဲဝဲလၢ စီၤဒၤဝံး ကမၤသံ စီၤနၤဘလးသ့. သနာ်က့ အတမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဃ့ကညးန့ၢ်တၢ်လၢ အဝၤအဂီၢ်. (၁ မူၤ ၂၅:၂၃-၂၇) ဘၣ်မနုၤအဃိ အမၤဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. နီၢ်အဘံၤကါယံးလး အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. အသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. အဘၣ်သး မၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးအဃိ အဂုာ်ကျဲးစၢးအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးကမၤပူၤဖျဲး အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးအဝၤစ့ၢ်ကီး. ဒီးဒ်သိး စီၤဒၤဝံး တမၤသံဘၣ် စီၤနၤဘလး တဂ့ၤအဂီၢ် အကရီ လဲၤတြီဝဲစီၤဒၤဝံး. တၢး၂၄.၀၃ ၁၆-၁၇ ¶၉-၁၀

လၢနတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်မူယိယိဖိ ဒ်သိးအကမၤအါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤန့ၣ် အိၣ်တဂၤဂၤဧါ. ပှၤသးစၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူ ဒီးအမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်လၢကၠိ သနာ်က့ အသးအိၣ် ဖျါလီၤဆီဒီးပှၤဂၤန့ၣ် နသ့ၣ်ညါဘၣ် တဂၤဂၤဧါ. ပှၤလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ထီဒါအီၤ ဒီးအဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီန့ၣ် နသ့ၣ်ညါဘၣ် တဂၤဂၤဧါ. ပာ်လီၤနသးလၢ နကဂုာ်ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ် ဒီးတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ နပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အတၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်လီၤသး လၢယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ဒီးနဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အတၢ်သးဒူဒိၣ်မး. (ဖံၤ ၄, ၅, ၇) ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပဘၣ်သး မၤသးခုအသး ဒီးမၤလၢပှဲၤထီၣ် ပတၢ်အၢၣ်လီၤ ဖဲပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး လၢအအိၣ်အခါ. အဃိ ယဟိဝၤယွၤ မၤလၤကပီၤပှၤခီဖျိ အဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပဝဲတဂၤဘၣ်တဂၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်အီၤ. (ကတိၤ ၂၃:၁၅, ၁၆) အဃိ မ်ပပာ်လီၤသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ ပကဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးသးအိၣ်ဟ့ၣ်အီၤ တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ် လၢအတၢ်မၤအပူၤထီဘိ. တၢး၂၄.၀၂ ၁၈ ¶၁၄; ၁၉ ¶၁၆

ထံၣ်တမှံကွၢ်ဖဲ ခ.န ၂၉ န့ၣ်ယ့ၣ်ၡူးစးထီၣ်မၤဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ. ဘၣ်တဘျီ ယ့ၣ်ၡူးဒီးအမိနီၢ်မၤရံ လဲၤလၢတၢ်ဖျီအမူး လၢကၤနါ. နီၢ်မၤရံကွၢ်ထွဲစၢၤဝဲ ပှၤတမှံၤလၢအဟဲလၢ တၢ်ဖျီအမူး. သနာ်က့ တချုးဖဲတၢ်ဖျီအမူးဝံၤဒံးဘၣ်န့ၣ် စပံးထံလၢပှၤကဟ့ၣ်အီ ပှၤတမှံၤန့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. အဃိ နီၢ်မၤရံလဲၤတဲဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးလၢ “အဝဲသ့ၣ် အစပံးထံ တအိၣ်လၢၤဘၣ်.” (ယိၤ ၂:၁-၃) ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲဒ်လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲတၢ်လီၤလးတခါလၢ အမၤကဲထီၣ်ထံလၢ “စပံးထံလၢအဂ့ၤ.” (ယိၤ ၂:၉, ၁၀) ဖဲယ့ၣ်ၡူး မၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အမၤတၢ်လီၤလး လၢအဂၤ ဒီဒူၣ်. အသူဝဲတၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒီးမၤစၢၤပှၤလၢ အကလးတဖၣ်ညါ. အဒိ အမၤတၢ်လီၤလးလၢ အဒုးအီၣ်ဒုးအီ ပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ် ခံဘျီ. အဒုးအီၣ်ဒုးအီဝဲ ပှၤပိာ်ခွါအဂၤ ၅,၀၀၀ တဘျီ ဒီးအဂၤ ၄,၀၀၀ တဘျီ. နီၢ်ကီၢ်ပမ့ၢ်ဒွးဃုာ်ဒီး ပှၤပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ပှၤကအိၣ်လၢအဂၤ ၂၇,၀၀၀ ဘျဲၣ်ညါ. (မး ၁၄:၁၅-၂၁; ၁၅:၃၂-၃၈) ဖဲယ့ၣ်ၡူးမၤတၢ်လီၤလး ခံဘျီလၢာ်န့ၣ် အမၤဘျါစ့ၢ်ကီးပှၤဆါဒီဒူၣ်.—မး ၁၄:၁၄; ၁၅:၃၀, ၃၁. တၢး၂၃.၀၄ ၂ ¶၁-၂

ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်လၢအမၤကိၢ်မၤဂီၤပသးနးနး ဝံၤအလီၢ်ခံ ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပနီၢ်ခိဂံၢ်ဘါ ဒီးပသးဂံၢ်ဘါလီၤစၢ်. ပကတူၢ်ဘၣ်ဒ်သိးဒီး ဝံအ့ၤလံယၤ ဒီးပဂဲၤဆၢထၢၣ် မၣ်တမုာ်ဘၣ် ဒီးအိၣ်ဒၣ် ပဘၣ်သးမံလီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၉:၅-၇) ဒ်သိးပကဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ် ပကလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤ. ဖဲပလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤပှၤ ဒီးကမၤစၢၤပှၤဒ် လံာ်စီဆှံအဆၢ လၢတနံၤအံၤ တဲဝဲအသိး. လၢညါန့ၣ် စီၤပၤဒၤဝံး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်မၤစၢၤအံၤ သပှၢ်တၢၢ်. ဖဲအထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး ဒုၣ်ဒါတဖၣ်အခါ အတဲဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ “နစုထွဲ ဆီၣ်ထွဲယၤ.” (စံး ၁၈:၃၅) အါဘျီန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤပှၤခီဖျိ အထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤဂၤ လၢကမၤစၢၤပှၤအဂီၢ်. အဒိ ဘၣ်တဘျီ ဖဲစီၤဒၤဝံး တူၢ်ဘၣ်လၢ အသးဂံၢ်ဘါလီၤစၢ်အခါ အသကိး စီၤယိနၤသၣ် လဲၤလၢအအိၣ် ဒီးမၤဆူၣ်ထီၣ်အဂံၢ်အဘါ ခီဖျိ အတဲတၢ်လၢ အကဲထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ စီၤဒၤဝံးအဂီၢ်. (၁ မူၤ ၂၃:၁၆, ၁၇) ပထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ် စီၤအလံၤၡါ ဒ်သိးအကကဲထီၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢ စီၤအ့ၤလံယၤအဂီၢ်.—၁ စီၤပၤ ၁၉:၁၆, ၂၁; ၂ စီၤပၤ ၂:၂. တၢး၂၄.၀၁ ၂၃-၂၄ ¶၁၀-၁၂

ဖဲကတိၤဒိ အဆၢဒိၣ် ၉ န့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အဒိလၢ အတဲဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢ အအိၣ်ဒီး “တၢ်ကူၣ်သ့နီၢ်ကီၢ်.” တၢ်အဒိအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဟ့ၣ်တၢ်ညီ အဃိ အဟ့ၣ်ပှၤတၢ်လၢအဂ့ၤဒီဒူၣ်. လၢတၢ်အဒိအံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကတီၤပာ်စၢၤ တၢ်ညၣ်လၢလၢပှဲၤပှဲၤ, အကျဲၣ်ကျီပာ်စၢၤ စပံးထံ ဒီးအကွဲမုာ်ပှၤတမှံၤလၢ ကဟဲအီၣ်တၢ်လၢအဟံၣ်. (ကတိၤ ၉:၂) ဖဲ အဆၢဖိ ၄ ဒီး ၅ န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ “အတဲဘၣ် ပှၤလၢ အသးတဆးဘၣ်တဖၣ်လၢ ‘ဟဲအီၣ် ယကိၣ်.’” ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်တူၢ်လိာ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ အတၢ်ကွဲမုာ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ အခ့အပှၤတဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးကအိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်မူလၢအဂ့ၤ. အတဘၣ်သးလၢ ပကမၤကမၣ်တၢ် ဒီးထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ်. အဃိ “ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖှိၣ်ဃာ် တၢ်ကူၣ်သ့လၢ ပှၤလၢ အသူၣ်ဘျၢသးဘျၢအဂီၢ်.” (ကတိၤ ၂:၇) ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပျံၤယဟိဝၤယွၤ လၢအဂ့ၤတကလုာ်န့ၣ် ပကဘၣ်သးမၤတၢ်လၢ အဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသး. ဒီးပကကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဒီးမၤထွဲအီၤ.—ယၤ ၁:၂၅. တၢး၂၃.၀၆ ၂၃-၂၄ ¶၁၄-၁၅

ပမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ မ့ၢ်တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ် သနာ်က့ ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲပတၢ်ကျဲးစၢး ဒီးအပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. အဒိ ဖဲဝံစကၤရယၤအစိၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤမၢ ဝံစကၤရယၤ တ့ထီၣ်ခိၣ်သလုးတဖျၢၣ်. ဒီးအကဘၣ်တ့ဝဲ ခိၣ်သလုးအံၤလၢ ထူဒီးစ့ညၣ်လၢ ပှၤယူဒၤဖိ လၢအဘၣ်တၢ်က့ၤဖီၣ်အီၤတဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤဝဲ. (ကၤ ၆:၁၁) “ခိၣ်သလုး” တခါအံၤ ကကဲဝဲ “တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်” လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်. (ကၤ ၆:၁၄) ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးကီခဲ သနာ်က့ ခီဖျိလၢ ပကျဲးစၢး မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢပသးဒီဖျၢၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ တသးပ့ၤနီၣ် ပတၢ်မၤနီတဘျီဘၣ်. ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ် အပူၤအဃိ ပသ့ၣ်ညါလၢ ခါဆူညါန့ၣ် တၢ်အိၣ်သးကနးထီၣ် ဒိၣ်ထီၣ်မၣ်ဒိၣ်ထီၣ်. (၂ တံၤ ၃:၁, ၁၃) သနာ်က့ ပတလိၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ် အါတလၢဘၣ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ဖဲဝံဃးကဲအစိၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ “ယအိၣ်ဒီးသုလီၤ . . . တဘၣ်ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ.” (ဃး ၂:၄, ၅) ဒီးပမ့ၢ်ဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး လၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကအိၣ်ဒီးပှၤ. တၢး၂၃.၁၁ ၁၉ ¶၂၀-၂၁

ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တမၢပှၤကွဲးလီၤ စီၤပ့းတရူး အတၢ်ကမၣ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤဘၣ်န့ၣ်သ့. ဘၣ်ဆၣ် အမၢလၢ ပှၤကွဲးလီၤ စီၤပ့းတရူး အတၢ်ကမၣ်အဂ့ၢ် ဒ်သိးကကဲထီၣ် တၢ်မၤလိလၢပဂီၢ်. (၂ တံၤ ၃:၁၆, ၁၇) ဖဲအံၤ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ စီၤပ့းတရူးစ့ၢ်ကီး အမၤကမၣ်တၢ် ဒီးအအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒ်သိးဒီးပှၤ. အဃိ စီၤပ့းတရူး အဒိအတဲာ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အတမုၢ်လၢ် တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤ လၢပအိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲလၢ ပကကျဲးစၢးမၤနၢၤကွံာ် ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ထီဘိ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ကျဲးစၢး မၤနၢၤကွံာ် ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ထီဘိလဲၣ်. တဘျီတခီၣ် ပမၤနၢၤကွံာ် ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် တခါခါန့ၢ်လံ သနာ်က့ လၢခံ ပက့ၤမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်တခါန့ၣ်ဒံး. အဃိ ပကဘၣ် ဆဲးမၤနၢၤကွံာ်အီၤထီဘိ. ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပတဲတၢ် ဒီးမၤတၢ် တမံၤမံၤလၢ အမၤဘၣ်ဒိက့ၤပသး ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ကျဲးစၢး မၤဂ့ၤထီၣ်ပသး ထီဘိန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပဆဲးမၤနၢၤကွံာ် ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ကန့ၢ်. (၁ ပ့း ၅:၁၀) ပမ့ၢ်ကွၢ် စီၤပ့းတရူးန့ၣ် အမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်သနာ်က့ ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ လၢအဖီခိၣ်ဒံး. ဒီးပမ့ၢ်မၤလိ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် အကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ကန့ၢ်ထီဘိ. တၢး၂၃.၀၉ ၂၀-၂၁ ¶၂-၃

ဒ်လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ တနံၤအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ယ့ၣ်ၡူး မ့ၢ်မၤသမူထီၣ် စီၤလါစရူး တဘျီဃီန့ၣ်သ့. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်သးမၤဝဲ တၢ်လီၤလးဖးဒိၣ်တမံၤ. ယ့ၣ်ၡူး အၢၣ်လီၤ နီၢ်မၢ်သၤ ဒီးတဲအီၤလၢ “နဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤ.” ယ့ၣ်ၡူး တဲစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ “ယမ့ၢ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဒီးတၢ်မူ.” (ယိၤ ၁၁:၂၃, ၂၅) ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ တၢ်စိတၢ်ကမီၤ လၢအကမၤသမူထီၣ်က့ၤပှၤသံ. ဒီးပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဖဲအပူၤကွံာ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၤသမူထီၣ် ပိာ်ခွါသးစၢ်တဂၤ လၢအသံတနံၤဃီဃီ. တကးဒံးဘၣ် အမၤသမူထီၣ်စ့ၢ်ကီး ပိာ်မုၣ်ဖိသၣ်တဂၤလၢ အသံတယံာ်ဒံးဘၣ်. (လူၤ ၇:၁၁-၁၅; ၈:၄၉-၅၅) သနာ်က့ မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အသံန့ၢ်လွံၢ်သီ ဒီးအစိၣ်အုၣ်ထီၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး မၤသမူထီၣ်အီၤ ကသ့ဧါ. နီၢ်မၤရံ လၢအကဲဝဲ စီၤလါစရူး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် လၢအဂၤတဂၤန့ၣ် လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးယ့ၣ်ၡူး. နီၢ်မၤရံ တဲတၢ်ကတိၤ ဒ်သိးဒီး နီၢ်မၢ်သၤ တဲဘၣ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ “ကစၢ်ဧၢ, နမ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်ဖုး ဖဲအံၤန့ၣ် ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ တသံဘၣ်.” (ယိၤ ၁၁:၃၂) ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူး ထံၣ်ဝဲလၢ နီၢ်မၤရံ ဒီးပှၤလၢအအိၣ်ဒီးအီၤတဖၣ် ဟီၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ်ကီး သးအုးဒိၣ်မး. ဒီးယ့ၣ်ၡူး သးကညီၤအသကီးအဃိ ယ့ၣ်ၡူး အမဲာ်ထံလီၤဝဲ. ယ့ၣ်ၡူး နၢ်ပၢၢ်စၢၤအဝဲသ့ၣ် တၢ်အိၣ်သး ဒီးအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤလၢပအဲၣ်တဂၤ မ့ၢ်သံန့ၣ် ပသးတမုာ်ဘၣ်. အဃိ တၢ်လၢအမၤသးအုးအဝဲသ့ၣ် ဒီးဒုးလီၤအဝဲသ့ၣ်မဲာ်ထံန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်သး မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ. တၢး၂၃.၀၄ ၁၀-၁၁ ¶၁၂-၁၃