လါအ့ဖြ့ၣ်

လၢလံာ်စီဆှံအစိၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တဆိမိၣ်ဘၣ်ဘၣ်. ပကဆိမိၣ်ကွၢ်သကိး စီၤယၤကိာ်အဂ့ၢ်. စီၤယၤကိာ်န့ၣ် အပါမၢအလဲၤလၢ အဖါတံၢ်စီၤလၤဘၣ်အအိၣ် ဒီးစီၤလၤဘၣ်န့ၣ် အကဲပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ. အဃိ စီၤယၤကိာ်အပါ မၢအဟံးဒီးစီၤလၤဘၣ်အဖိမုၣ် ဒီးအပါတဲအီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤအီၤအါအါ. (၁ မိၤ ၂၈:၁-၄) စီၤယၤကိာ် ကနၣ်အပါကလုၢ်အဃိ အဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်ကနၤဧၣ် ဒီးလဲၤလၢ စီၤလၤဘၣ်အအိၣ်. စီၤလၤဘၣ်န့ၣ် အဖိမုၣ်အိၣ်ခံဂၤ လၢအမ့ၢ်ဝဲ နီၢ်လ့ၤအၤ ဒီးနီၢ်ရၤဃ့လး. စီၤယၤကိာ် အဲၣ်ဘၣ် နီၢ်ရၤဃ့လးအဃိ တချုးလၢအဖျီသးဒီး နီၢ်ရၤဃ့လးဒံးဘၣ်န့ၣ် အအၢၣ်လီၤ စီၤလၤဘၣ်လၢ အကမၤတၢ်လၢ စီၤလၤဘၣ်အဂီၢ်နွံနံၣ်. (၁ မိၤ ၂၉:၁၈) သနာ်က့ စီၤလၤဘၣ် လံၣ်အီၣ် စီၤယၤကိာ် ဒီးဟ့ၣ်စီၤယၤကိာ်လၢ အဖိမုၣ်ဝဲၢ်ကိ နီၢ်လ့ၤအၤဟီ. အဃိ စီၤယၤကိာ် တန့ၢ်ဘၣ် နီၢ်ရၤဃ့လး ဒ်အဆိမိၣ်ပာ်စၢၤဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် စီၤလၤဘၣ် တဲစီၤယၤကိာ်လၢ အမ့ၢ်မၤန့ၢ်တၢ်လၢအဂီၢ် နွံနံၣ်ဒီးန့ၣ် လၢခံတနွံ စီၤလၤဘၣ် ကဟ့ၣ်အီၤ အဖိမုၣ် နီၢ်ရၤဃ့လး. (၁ မိၤ ၂၉:၂၆-၂၇) တကးဒံးဘၣ် လၢတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ် (စံပွါယ့) တခီစ့ၢ်ကီး စီၤလၤဘၣ် လံၣ်အီၣ်စီၤယၤကိာ် မၢ်မၢ်. အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ စီၤလၤဘၣ် တရ့ဒီးစီၤယၤကိာ် တီတီလိၤလိၤဘၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲအနံၣ် ၂၀ ညါ.—၁ မိၤ ၃၁:၄၁, ၄၂. တၢး၂၃.၀၄ ၁၅ ¶၅

ဖဲပလိၣ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်သးအခါ ပကဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ မတဂၤအအိၣ်လဲၣ်. ပသ့ၣ်ညါလၢ ပဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးဃ့အီၤတၢ်မၤစၢၤသ့. ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲလၢ ပက “ဃ့ထုကဖၣ်တၢ် ထီဘိ.” (၁ သ့း ၅:၁၇) တကးဒံးဘၣ် ပဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးဃ့အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲးအဂီၢ်သ့. (ကတိၤ ၃:၅, ၆) ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အသးဂ့ၤ ဒီးအဟ့ၣ်တၢ်ညီအဃိ ပဃ့ထုကဖၣ်လၢအအိၣ် အဘျီမ့ၢ်အါနာ်က့ အသးအိၣ်ကနၣ် ပတၢ်ထုကဖၣ် ကိးဘျီဒဲး. ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပတၢ်ထုကဖၣ်ဒိၣ်မး. တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟဲလီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒံးဘၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အပါစံးဆၢဝဲ ပှၤလၢအသးတီတဖၣ် အတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်. အဒိ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ အပါကပၤအခါ အထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အပါစံးဆၢ နီၢ်ဃးနၤ, စီၤဒၤဝံး, စီၤအ့ၤလံယၤ ဒီးပှၤသးတီလၢအဂၤ အတၢ်ထုကဖၣ်. (၁ မူၤ ၁:၁၀, ၁၁, ၂၀; ၁ စီၤပၤ ၁၉:၄-၆; စံး ၃၂:၅) အဃိ ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကဃ့ထုကဖၣ်တၢ်ထီဘိ ဒီးကနာ်နီၢ်ကီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကစံးဆၢ အဝဲသ့ၣ်တၢ်ထုကဖၣ်.—မး ၇:၇-၁၁. တၢး၂၃.၀၅ ၂ ¶၁, ၃

ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် စီၤယဟိၤယဒါန့ၣ် အပျံၤယဟိဝၤယွၤ. ဖဲနီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး အဖိမုၣ် နီၢ်ဧသၤလယၤ ဂုာ်န့ၢ်ဝဲ ယူဒၤစီၤပၤအလီၢ်အခါ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤယဟိၤယဒါန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အပျံၤယဟိဝၤယွၤနီၢ်ကီၢ်. နီၢ်ဧသၤလယၤန့ၣ် အအၢအသီ ဒီးအလီကီ တၢ်စိတၢ်ကမီၤ အဃိ အမၤသံကွံာ် စီၤပၤအစၢၤအသွဲၣ်ခဲလၢာ် ဃုာ်ဒီးအလံၤခွါတဖၣ်. (၂ ကွဲး ၂၂:၁၀, ၁၁) မ့မ့ၢ်လၢ အလံၤခွါ စီၤယိၤအၣ်န့ၣ် စီၤယဟိၤယဒါအမါ နီၢ်ယဟိၤၡ့ဘၤ မၤပူၤဖျဲးအီၤ ဒီးပာ်ခူသူၣ်အီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ စီၤယိၤအၣ် ကဲဖိသၣ်ဒံးလီၤအဃိ နီၢ်ယဟိၤၡ့ဘၤဒီးအဝၤ ကွၢ်ထွဲက့ၤ စီၤယိၤအၣ်. ခီဖျိလၢ စီၤယဟိၤယဒါ ဒီးနီၢ်ယဟိၤၡ့ဘၤ မၤဝဲဒ်အံၤအဃိ စီၤဒၤဝံးအစၢၤအသွဲၣ်လၢ ကကဲထီၣ်စီၤပၤန့ၣ် တလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဘၣ်. စီၤယဟိၤယဒါ သးပှၢ်လံနာ်က့ အသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ အဃိ အမၤတၢ်လၢအဘၣ် ဒီးအတပျံၤ နီၢ်ဧသၤလယၤဘၣ်. ဖဲစီၤယိၤအၣ် အိၣ်နွံနံၣ်အခါ စီၤယဟိၤယဒါ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသးတီဒီးယဟိဝၤယွၤ တဘျီကဒီး. စီၤယဟိၤယဒါ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ စီၤယိၤအၣ်လၢ အကဲစီၤဒၤဝံး အစၢၤအသွဲၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်စီၤပၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ မ့ၢ်ကဲထီၣ်န့ၣ် စီၤယိၤအၣ် ကကဲထီၣ်စီၤပၤ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ မ့ၢ်တကဲထီၣ်ဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤကမၤသံ စီၤယဟိၤယဒါ. သနာ်က့ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤ စီၤယဟိၤယဒါ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ. တၢး၂၃.၀၆ ၁၇ ¶၁၂-၁၃

စီၤဒၤနံးယ့လး တဲဘၣ်စီၤပၤဒ်အံၤအဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် စီၤပၤကထံၣ်အီၤလၢ အကဲပှၤထီဒါတၢ် ဒီးကမၤသံကွံာ်အီၤ. သနာ်က့ စီၤဒၤနံးယ့လး ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးဒူ ဒီးတဲဖျါထီၣ် တၢ်မံမီၢ်အခီပညီ. စီၤဒၤနံးယ့လး ကအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူ လၢအတၢ်အိၣ်မူ ဒီတစိၤညါအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. ဖဲစီၤဒၤနံးယ့လး သးစၢ်အခါ ပသ့ၣ်ညါလၢ အကွၢ်လိဝဲ အမိအပါအဒိအတဲာ်. (၅ မိၤ ၆:၆-၉) စီၤဒၤနံးယ့လး သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်မၤလိာ်အဘီတဆံ တကးဒံးဘၣ် အသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂၤ ဂ့ၤဂ့ၤ. အဒိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်အီၣ်မနုၤလဲၣ် ဒီးတဘၣ်အီၣ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် အသ့ၣ်ညါဝဲ. (၃ မိၤ ၁၁:၄-၈; ဒၤ ၁:၈, ၁၁-၁၃) စီၤဒၤနံးယ့လး မၤလိဘၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် လၢညါတဖၣ်အဂ့ၢ် ဒီးအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဖဲအဝဲသ့ၣ် တမၤထွဲကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ. (ဒၤ ၉:၁၀, ၁၁) တၢ်လၢစီၤဒၤနံးယ့လး လဲၤခီဖျိဘၣ်ဝဲ လၢအတၢ်အိၣ်မူပူၤန့ၣ် ဒုးနာ်န့ၢ်အီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ကမၤစၢၤအီၤထီဘိ.—ဒၤ ၂:၁၉-၂၄; ၁၀:၁၂, ၁၈, ၁၉. တၢး၂၃.၀၈ ၃-၄ ¶၅-၆

လၢနီၢ်ရံးဘကၤ အတၢ်အိၣ်မူ ဒီတစိၤညါန့ၣ် အကဲပိာ်မုၣ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့, အဆၢတဲာ်တၢ်လၢ တၢ်သးဒူ ဒီးအကဘၣ်မၤတၢ်ဒ်လဲၣ် ဒီးကဘၣ်မၤဝဲ လၢအဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် အသ့ၣ်ညါဝဲဂ့ၤဂ့ၤ. (၁ မိၤ ၂၄:၅၈; ၂၇:၅-၁၇) သနာ်က့ အအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ကဲ ဒီးအသးအိၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲစ့ၢ်ကီး. (၁ မိၤ ၂၄:၁၇, ၁၈, ၆၅) နၤစ့ၢ်ကီး နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးဆီၣ်ထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒ်နီၢ်ရံးဘကၤအသိးန့ၣ် နကကဲထီၣ် ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢနဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်. ခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ လၢနီၢ်သးတခီ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢအမ့ၢ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး. အဒိ နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် အကဲပိာ်မုၣ်လၢ အအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ ဒီးအသ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အမၤတၢ်တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်. ခီဖျိလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးအတဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤ အသးဘၣ်အဃိ ဖဲအကဲထီၣ် နီၢ်ပၤမုၣ်အခါ အတပာ်ထီၣ်ထီ အသးဘၣ်. အဒိကနၣ် ဒီးမၤထွဲဝဲ အတခွါ စီၤမၢ်ဒကဲၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်. (အ့ၤ ၂:၁၀, ၂၀, ၂၂) နၤစ့ၢ်ကီး နမ့ၢ်ဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးမၤထွဲအီၤန့ၣ် နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးနတဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤ နသးဘၣ်. (တံ ၂:၃-၅) နီၢ်အ့ၤစတၢ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး လၢကျဲအဂၤဒံး. နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် “အက့ၢ်အဂီၤဂ့ၤမး ဒီးဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤမး.” သနာ်က့ အတအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤဂၤကသးစၢၢ်ဆၢ ထဲအီၤဘၣ်.—အ့ၤ ၂:၇, ၁၅. တၢး၂၃.၁၂ ၁၉-၂၀ ¶၆-၈

ပမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပတၢ်ကမၣ်အိၣ်ထီဘိသနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သးလၢ ပကဆဲးတူၢ်ဘၣ် ဒ်န့ၣ် ထီဘိဘၣ်. ပမ့ၢ်တဲဖျါထီၣ် ပတၢ်ကမၣ်, ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤပသး ဒီးကျဲးစၢးအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးပတမၤကဒီး တၢ်ကမၣ်တခါန့ၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်ပတၢ်ကမၣ်. (မၤတၢ် ၃:၁၉) ပမၤဒ်အံၤမ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သးလၢ ပကဆဲးတူၢ်ဘၣ်လၢ ပတၢ်ကမၣ်အိၣ်ထီဘိဘၣ်. အသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပမ့ၢ်ဆဲးတူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်ပကမၤဘၣ်ဒိလီၤပသး. (စံး ၃၁:၁၀) ဒီးပမ့ၢ်သးအုးထီဘိန့ၣ် ပတဘၣ်သး ဆဲးဃ့ၢ်လၢ သးသမူ အတၢ်ဃ့ၢ်ပြၢအပူၤလၢၤဘၣ်. (၂ ကရံၣ် ၂:၇) ပမ့ၢ်ဆဲးတူၢ်ဘၣ်ဒံးလၢ ပတၢ်ကမၣ်အိၣ်ထီဘိန့ၣ် ပကဘၣ် ဆိမိၣ်ထံက့ၤ ကစၢ်ယွၤ အတၢ် “ပျၢ်တၢ်ကမၣ် နီၢ်ကီၢ်ကီၢ်” အဂ့ၢ်. (စံး ၁၃၀:၄) ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး နီၢ်ကီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ တဲဝဲလၢ “ယတသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဒဲးဘးလၢၤဘၣ်.” (ယံး ၃၁:၃၄) တၢ်အၢၣ်လီၤအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပတၢ်ကမၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်ဝဲန့ၣ် အတဆိမိၣ်ဝဲလၢၤဘၣ်. ဒီးလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် မ့ၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်တခါခါန့ၣ် ပတဘၣ် ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်အလိၤဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ တဆဲးဆိမိၣ်ဝဲ ပတၢ်ကမၣ်အဂ့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပတဘၣ် ဆိမိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢး၂၃.၀၈ ၃၀-၃၁ ¶၁၄-၁၅

ဖဲခိၤရိၤနၤတၢ်ဆါ ရၤလီၤသးအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်စီၣ်လၢ အတမ့ၢ်တတီဘၣ်ဒီဒူၣ်. အဃိ ပှၤလၢအကနၣ် တၢ်ကစီၣ်လၢ အတမ့ၢ်တတီဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် အသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်အါမး. မ့မ့ၢ် ပဝဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးန့ၣ် ပကနၣ်ဒီးမၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပတၢ်ကရၢကရိဟ့ၣ်ပှၤအဃိ ပတသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်အါအါ ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. (မး ၂၄:၄၅) အဃိ ပကဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢ “တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်.” (ဖံလံး ၁:၉, ၁၀) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်တပလီၢ်သးဘၣ်န့ၣ် တၢ်လၢအမၤတံာ်တာ်ပှၤတဖၣ် ကမၤလၢာ်ဂီၤ ပတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးပဂံၢ်ပဘါအါမး. အဒိ ညီနုၢ်န့ၣ် ပအီၣ်တၢ်အီတၢ်, ပဖံးအီၣ်မၤအီၣ် ဒီးပမၤမုာ်မၤဖှံသး. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ပာ်ဆိ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ လၢပတၢ်အိၣ်မူပူၤန့ၣ် အကမၤတံာ်တာ်ပှၤ ဒီးပတသးစၢၢ်ဆၢ တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်တဖၣ်ဘၣ်. (လူၤ ၂၁:၃၄, ၃၅) တကးဒံးဘၣ် ပနၢ်ဟူဘၣ် ဒီးပဖးဘၣ် တၢ်ကစီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤထီဒါပဒိၣ် ဒီးပှၤကဃုထၢထီၣ်ပဒိၣ်အဂ့ၢ် ကိးနံၤဒဲး. အဃိ ပတဘၣ်ပျဲလၢ တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်အံၤ ကမၤတံာ်တာ်ပှၤဘၣ်. ပမ့ၢ်တပလီၢ်သးဘၣ်န့ၣ် ပကဆီၣ်ထွဲဘၣ် ပဒိၣ်တဖုဖု လၢပတၢ်ဆိမိၣ် ဒီးလၢပသးပူၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိး ပတမၤတၢ်လၢ အဘၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ် မၤကီမၤခဲပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လံ. တၢး၂၃.၀၇ ၁၆-၁၇ ¶၁၂-၁၃

တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲမူးလီၤဆီတခါလၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအဂီၢ်. ဒီးအမ့ၢ်ဝဲ မူးထဲတခါလၢ ယ့ၣ်ၡူး မၤလိာ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤဝဲ. (လူၤ ၂၂:၁၉, ၂၀) မူးအံၤ အဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤ ကျဲလၢပကပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် လၢယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးအဂီၢ်. (၂ ကရံၣ် ၅:၁၄, ၁၅) တကးဒံးဘၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကရ့လိာ်ဘၣ်သးဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒီး “ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး ယၢ်ခီယၢ်ခီ.” (ရိ ၁:၁၂) တကးဒံးဘၣ် ပှၤအါဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကမၢကမၣ်ဝဲ ခီဖျိလၢ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် နၢ်ဟူဘၣ် ဒီးထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဃိ အဝဲသ့ၣ် စးထီၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံ. တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် မၤဃူမၤဖိးဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢအအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ. အဃိန့ၣ် ပဝဲကိးဂၤဒဲး ပထံၣ်လၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးန့ၣ် အကဲဝဲ မုၢ်နံၤလီၤဆီလၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢပဂီၢ်. တၢး၂၄.၀၁ ၈ ¶၁-၃

ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံအါထီၣ် တၢ်ပှ့ၤက့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်လီၤဝဲ အဂ့ၢ်န့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ပဝဲတဂၤဘၣ်တဂၤဒိၣ်မး. (ကလၤ ၂:၂၀) တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ် အမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်တခါလၢ အပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အဲၣ်. ဒီးယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အဲၣ်ခီဖျိ အဟ့ၣ်လီၤပှၤ အဖိခွါယ့ၣ်ၡူး လၢအမ့ၢ် ပှၤလၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်ကတၢၢ် လၢအဂီၢ်. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပျဲဝဲလၢ အဖိခွါ ကတူၢ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ဒီးတူၢ်သံသးလၢပဂီၢ်. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ပှၤန့ၣ် အတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲထဲလၢ တၢ်လၢအမၤဝဲဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် အတဲဘၣ်ပှၤလၢ လၢအအဲၣ်ပှၤစ့ၢ်ကီး. (ယံး ၃၁:၃) ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ပှၤအဃိ အမူၤဃီၤပှၤ လၢအအိၣ်. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ၅ မိၤၡ့ ၇:၇, ၈) အဃိ ပှၤတဂၤမၣ် မၤလီၤဖးပှၤဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အဲၣ် တသ့ဘၣ်. (ရိ ၈:၃၈, ၃၉) နသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်နၤအဃိ နသးခုဧါ. တၢး၂၄.၀၁ ၂၈ ¶၁၀-၁၁

ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အတၢ်မုၢ်လၢ်ဒိၣ်မး. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဖြဲၤဒၢၤရံၣ် ဖြဲၤန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဂၤ ဒီးအပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အတၢ်မုၢ်လၢ်ဒိၣ်မး. ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ် ဖဲ ၁၉၉၁ န့ၣ်အတဲဝဲလၢ “ပတၢ်မုၢ်လၢ်အံၤ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်နီၢ်ကီၢ် ဒီးပဝဲပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်လၢကစၢ်ယွၤအၢၣ်လီၤပှၤ. ပတၢ်မုၢ်လၢ်အံၤ ကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ် ပဆိကမိၣ်ဒံး. . . . [ပ] ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဒံး ပတၢ်မုၢ်လၢ် ဖးဒိၣ်ညါ. . . . ဖဲပအိၣ်ခိးလၢ ပတၢ်မုၢ်လၢ် ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်အခါ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤအါထီၣ်. ဒီးပမ့ၢ်ဘၣ်အိၣ်ခိးဒံး သနာ်က့ ပအိၣ်ခိးကဲ. ခဲအံၤ ယပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ယတၢ်မုၢ်လၢ် အါန့ၢ်ဒံးလၢညါ.” ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ်လၢ မူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပတၢ်မုၢ်လၢ်အံၤ အဂ့ၤဒိၣ်မး ဒီးအမၤသးခုပသး ဖးဒိၣ်ညါ. ဒီးပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ပတၢ်မုၢ်လၢ်အံၤ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်နီၢ်ကီၢ်. တၢး၂၃.၁၂ ၉ ¶၆; ၁၀ ¶၈

လၢညါဖဲဒဲစီဆှံအကျဲနုာ်လီၤ အမဲာ်ညါန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးတၢ်လုၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတ့အီၤလၢတိၢ်ဘီ. ပှၤသူဝဲတၢ်လုၢ်လီၢ်အံၤ ဒ်သိးကလုၢ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. (၂ မိၤ ၂၇:၁, ၂; ၄၀:၂၉) ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လုၢ်ထီၣ်တဖၣ်အံၤ ပျၢ်ကွံာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ဒဲးဘး လီၤထူလီၤယိာ်တန့ၢ်ဘၣ်. (ဧ့ၤ ၁၀:၁-၃) ခီဖျိလၢ ပှၤဘၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ထီဘိအဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ မုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤ တၢ်လုၢ်ထီၣ်တၢ် လၢအဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်အန့ၣ် ကအိၣ်တခါ. ဒီးတၢ်လုၢ်ထီၣ်တၢ် တခါအံၤ မၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ တၢ်ဒဲးဘး ဒီးတၢ်သံလီၤထူလီၤယိာ်သ့. ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤဆှၢလီၤအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒ်သိးအကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် အသးသမူလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်. (မး ၂၀:၂၈) အဃိ ဖဲအဝဲဒိးဘျၢထံအခါ အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အဟ့ၣ်လီၤအသးလၢ အကမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး. (ယိၤ ၆:၃၈; ကလၤ ၁:၄) ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် အသးသမူ “ထဲတဘျီ” န့ၣ်ပျၢ်ကွံာ် မ့တမ့ၢ် ကျၢၢ်ဘၢဝဲ ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်ဒဲးဘး လီၤထူလီၤယိာ်.—ဧ့ၤ ၁၀:၅-၇, ၁၀. တၢး၂၃.၁၀ ၂၆-၂၇ ¶၁၀-၁၁

နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပမၤပူၤဖျဲးလီၤပသး လၢတၢ်သံဒီးတၢ်ဒဲးဘး တသ့နီတဂၤဘၣ်. (စံး ၄၉:၇, ၈) အဃိ ဒ်သိး ယဟိဝၤယွၤ ကမၤပူၤဖျဲးပှၤအဂီၢ် အရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူး ကဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အသးသမူ လၢပဂီၢ်. ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် ဘၣ်တူၢ်ဆါအသးဒိၣ်မး. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး တူၢ်ဆါအသး လၢပဂီၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအါထီၣ် တၢ်ပှ့ၤက့ၤ. စီၤအၤဒၣ် မၤတၢ်ဒဲးဘးအဃိ အမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အီၤဒီးအဖိအလံၤတဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်. အဃိ ဒ်သိး ယ့ၣ်ၡူးကပှ့ၤကဒါက့ၤ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ စီၤအၤဒၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တခါန့ၣ်အဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် အသးသမူ လၢအလၢအပှဲၤ. ဒီးဖဲယ့ၣ်ၡူး အိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒီတကတီၢ်ညါန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး “တမၤ တၢ်ဒဲးဘးနီတမံၤဘၣ် ဒီးတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ တဟဲထီၣ်လၢ အကိာ်ပူၤဘၣ်.” (၁ ပ့း ၂:၂၂) အဃိ ဖဲယ့ၣ်ၡူး သံအခါန့ၣ် အဟ့ၣ်လီၤ အသးသမူ အလၢအပှဲၤ ထဲသိးဒီး တၢ်အိၣ်မူ အလၢအပှဲၤလၢ စီၤအၤဒၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲတခါန့ၣ်.—၁ ကရံၣ် ၁၅:၄၅; ၁ တံၤ ၂:၆. တၢး၂၄.၀၁ ၁၀ ¶၅-၆

ဖဲယ့ၣ်ၡူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲလဲၤနုာ်လီၤလၢ နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ တၢ်လီၢ်စီဆှံကတၢၢ်တတီၤ. ဖဲအံၤ ပသ့ၣ်ညါဘၣ် လီၤတံၢ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါစီဆှံ လၢယဟိဝၤယွၤ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲ အသီတခါအံၤ အဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လၢညါတခါ, မ့ၢ်လၢ အဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးကဲစ့ၢ်ကီး ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ်အဃိ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် လဲၤစိာ်ဝဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအသွံၣ်လၢ ကလုၢ်ထီၣ်တၢ်အဂီၢ် ဒီးလဲၤနုာ်လီၤလၢ တၢ်လီၢ်စီဆှံကတၢၢ်တတီၤ လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတ့ဝဲ. မ့မ့ၢ် ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် “လဲၤနုာ်ဝဲလၢမူခိၣ်” လၢအမ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢ အစီဆှံဒိၣ်န့ၢ်တၢ်ခဲလၢာ် ဒီးလဲၤပာ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအမဲာ်ညါ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် အလဲၤစိာ်ဝဲ အတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တခါ လၢအမ့ၢ် အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒ်ပှၤလၢပှၤပှဲၤတဂၤအသိး. အမၤဝဲဒ်အံၤ လၢပဂီၢ် “ဒ်သိးအကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ဒဲးဘး ခီဖျိလၢ အတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသး.” (ဧ့ၤ ၉:၂၄-၂၆) ဒီးပတၢ်မုၢ်လၢ်မ့ၢ်အိၣ်လၢ ပကလဲၤထီၣ်ဘၣ် လၢမူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢမ့ၢ်ဂ့ၤ ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ အနီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤသ့ဝဲ. တၢး၂၃.၁၀ ၂၈ ¶၁၃-၁၄

ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢမူခိၣ် ဒီးအကဲစီၤပၤ ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ် လၢအသးကညီၤတၢ်သ့တဂၤ. အဝဲအိၣ်ဒီးမူဒါလၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးအဃိ ပသုးဘူးပသး ဆူကစၢ်ယွၤ လၢအအိၣ်ဒီး “တၢ်သးကညီၤ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်” တဂၤအအိၣ်သ့. အဃိ “ဖဲပလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤ အဆၢကတီၢ်” ယဟိဝၤယွၤလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ကသးကညီၤတဂၤအံၤ ကမၤစၢၤပှၤ. (ဧ့ၤ ၄:၁၄, ၁၅) အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး မၤန့ၢ်တၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ် ပတဘၣ်သးပ့ၤနီၣ် နီတဘျီဘၣ်. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ပှၤဒိၣ်မးအဃိ ပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးမၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သးဆူၣ်အပူၤ. (၂ ကရံၣ် ၅:၁၄, ၁၅) ကျဲအဂ့ၤဒိၣ်မးတဘိလၢ ပပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်သ့န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးကကဲထီၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ဒီးယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်. (မး ၂၈:၁၉, ၂၀) တၢ်မၢဖိပီလူးစ့ၢ်ကီး အပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကစၢ်ယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးဒ်န့ၣ်. ဒီးအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ “ပှၤကညီခဲလၢာ် ကတုၤလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤ, ဒီးကသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ.”—၁ တံၤ ၂:၃, ၄. တၢး၂၃.၁၀ ၂၂-၂၃ ¶၁၃-၁၄

ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပသူလံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ ဒီးပတဲပၠးပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အိၣ်မူလၢပၤရဒံစူးအဂ့ၢ်. အဃိ ဒ်သိးပှၤဂၤ ကနာ်ဝဲ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ အအိၣ်လၢ လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄ အပူၤအဂီၢ် ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒီးပမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်နာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအတၢ်အၢၣ်လီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်အၢၣ်လီၤ တကးဒံးဘၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်အုၣ်သးလၢ အကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤ သပှၢ်တၢၢ်. ပနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤ ဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးသ့. လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ပဖးဘၣ်လၢ “ပှၤတဂၤလၢ အဆ့ၣ်နီၤလၢ လီၢ်ပစိာ်အလိၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ ‘ကွၢ်မီၤ, ယမၤကဲထီၣ် တၢ်အသီခဲလၢာ်လီၤ.’ ဒီးအဝဲတဲဝဲလၢ ‘ကွဲးလီၤတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်လၢ တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ပှၤနာ်န့ၢ်အီၤသ့ ဒီးမ့ၢ်ဝဲတီဝဲအဃိလီၤ.’ ဒီးအဝဲတဲဘၣ်ယၤလၢ ‘တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဟဲကဲထီၣ်တ့ၢ်အသးလံ. ယမ့ၢ် ကဒီးဧ, တၢ်အခီၣ်ထံး ဒီးတၢ်အကတၢၢ်လီၤ.’”—လီၣ် ၂၁:၅, ၆. တၢး၂၃.၁၁ ၃ ¶၃-၅

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ဆိကမိၣ် ပဲာ်ထံနီၤဖးတၢ်န့ၣ် အကဆၢတဲာ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကူတၢ်ကၤ ဒီးတၢ်ခွံခိၣ်ခွံနၢ် ဒ်ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဝဲအသိး. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤလၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ကူတၢ်ကၤအသီတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်လၢအတဂ့ၤဘၣ်. တၢ်ကူတၢ်ကၤ လၢအဝဲသ့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ် အဃံး မ့တမ့ၢ် ပှၤပိာ်မုၣ် မ့ၢ်ကူကၤဝဲန့ၣ် လီၤဂာ်လၢ ပှၤပိာ်ခွါ ဒီးပှၤပိာ်ခွါ မ့ၢ်ကူကၤဝဲန့ၣ် လီၤဂာ်လၢ ပှၤပိာ်မုၣ်. အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်လၢ အကျဲးစၢး ကဲထီၣ် ပှၤဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤလၢ နီၢ်သးတခီန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဆၢတဲာ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်ကူတၢ်ကၤအခါ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆိကမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ် ဒီးကကွၢ်လိဝဲ ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢအအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ. အကဘၣ် သံကွၢ်လီၤအသးလၢ ‘ယတၢ်ဃုထၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ယကဲပှၤလၢ အဆိကမိၣ်ထံတၢ် သ့ဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးကွၢ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်ဧါ. ယတၢ်ကူတၢ်ကၤန့ၣ် မ့ၢ်အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ယကဲ ကစၢ်ယွၤ အခ့အပှၤတဂၤဧါ.’ (၁ ကရံၣ် ၁၀:၃၁-၃၃) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ဆိကမိၣ် ပဲာ်ထံနီၤဖးတၢ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ကပာ်ကဲအီၤ ဒီးအကန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး. တၢး၂၃.၁၂ ၂၆ ¶၇

လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် “ကလံၤထံးအစီၤပၤ” မၤအၢမၤနး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး. (ဒၤ ၁၁:၄၀) အဒိ ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုး တၢတဘျီ ဒီးခံဘျီတဘျီ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤ တမၤဘၣ်ဃးသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် လီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ ဒီးအဖိတနီၤန့ၣ် ပှၤနီဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲလၢကၠိ. ပူၤကွံာ်အနံၣ်လၢအဆံ ဒီးတုၤလီၤလၢခဲအံၤန့ၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး လၢအအိၣ်လၢ ကလံၤထံးအစီၤပၤ အတၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်လၢအဂၤစ့ၢ်ကီး. အဒိ ဖဲပှၤကဘၣ်ဃုထၢထီၣ် ပဒိၣ်အခါန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ ထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး ဒီးကဘၣ်သး ဆီၣ်ထွဲ ပဒိၣ်တဖုဖု. အဝဲသ့ၣ် တလဲၤထၢနုာ်မဲဘၣ် သနာ်က့ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် လၢအသးပူၤန့ၣ် အကဘၣ်သးလၢ ပဒိၣ်တဖုဖု ကနၢၤဝဲ. အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကဘၣ်ပလီၢ်သးလၢ ပတၢ်ဆိမိၣ်ဒီးပတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးတၢ်လၢပမၤ တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤန့ၣ် အတဘၣ် ဘၣ်ဃးလိာ်သးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်နီတစဲးဘၣ်.—ယိၤ ၁၅:၁၈, ၁၉. တၢး၂၃.၀၈ ၁၂ ¶၁၇

ဖဲပဃ့ၢ်လၢ သးသမူ အတၢ်ဃ့ၢ်ပြၢအပူၤအခါ ပကဘၣ် “ဃ့ၢ်ဒ်သိး [ပ] ကနၢၤအဂီၢ်.” (၁ ကရံၣ် ၉:၂၄) ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “တၢ်အီၣ်တၢ်အီတၢ် အါတလၢ ဒီးတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ် . . . ထုးဃၢ” ပှၤသ့. (လူၤ ၂၁:၃၄) လံာ်စီဆှံခံဆၢအံၤ ဒီးလံာ်စီဆှံအဆၢ လၢအဂၤန့ၣ် ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢနကဘၣ်ဆီတလဲ ဒီးနကဆဲးဃ့ၢ်ဘၣ်လၢ သးသမူ အတၢ်ဃ့ၢ်ပြၢအပူၤ. ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢပလိၣ်ဘၣ်အဃိ ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ ပဃ့ၢ်ပြၢတၢ်ကနၢၤ. (ၡါ ၄၀:၂၉-၃၁) အဃိ ပတဘၣ် ဃ့ၢ်ကဘှၢလီၤဘၣ်. ပကဘၣ် ကွၢ်လိ တၢ်မၢဖိပီလူး လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢ အဃ့ၢ်ဝဲသပှၢ်ပှၢ် ဒ်သိးအကန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးအဂီၢ်. (ဖံလံး ၃:၁၃, ၁၄) သးသမူ အတၢ်ဃ့ၢ်ပြၢအံၤ ပှၤဃ့ၢ်န့ၢ်လၢပဂီၢ် တန့ၢ်နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိး ပဃ့ၢ်ပြၢတၢ်ကနၢၤအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤ. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပဝံပတၢ်ဝံတၢ်ယိး ကန့ၢ် ဒီးကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကကွံာ်လီၤကွံာ် တၢ်ဝံတၢ်ယိးအဃၢတဖၣ်. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဒီးပဃ့ၢ်ပြၢတၢ်ကနၢၤ. တၢး၂၃.၀၈ ၃၁ ¶၁၆-၁၇

ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ် ၁၂ နံၣ်အခါ အလဲၤဒီးအမိအပါ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ် ဟဲက့ၤကဒါအခါ ယ့ၣ်ၡူးတဟဲက့ၤ လၢအဝဲသ့ၣ် အကျါဘၣ်. (လူၤ ၂:၄၆-၅၂) နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ဖဲဘူၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ နီၢ်မၤရံ ဒီးစီၤယိၤသးန့ၣ် အမူဒါအိၣ်လၢ တချုးအဝဲသ့ၣ် က့ၤလၢအဟံၣ်ဒံးဘၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤလီၤတံၢ်လၢ အဖိကဘၣ်ပၣ်ဃုာ် ကိးဂၤဒဲး. လၢခံဖဲနီၢ်မၤရံ ဒီးစီၤယိၤသး ထံၣ်က့ၤအဖိခွါယ့ၣ်ၡူးအခါ နီၢ်မၤရံ ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအလိၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အမိတဲတၢ်တဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်သ့. ဘၣ်ဆၣ် အတမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ် ဒီးလၢတၢ်ပာ်ကဲအပူၤ ယ့ၣ်ၡူး တဲတၢ်ဒီးအမိအပါမုာ်မုာ်. နီၢ်မၤရံဒီးစီၤယိၤသး “တနၢ်ပၢၢ် တၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူး “ဆဲးဒိကနၣ် အဝဲသ့ၣ် အကလုၢ်.” သးစၢ်တဖၣ်, ဖဲနမိနပါ တဲကမၣ် ဒီးနၢ်ပၢၢ်ကမၣ်နၤအခါ ကီလၢနကဒိကနၣ် အဝဲသ့ၣ်အကလုၢ်ဧါ. မ့ၢ်ကီန့ၣ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤနၤလဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ နမ့ၢ်ဒိကနၣ် နမိနပါအကလုၢ်န့ၣ် “မ့ၢ်တၢ်လၢ အဘၣ်ကစၢ်အသး.” (ကလီး ၃:၂၀) ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တဘျီတခီၣ် နမိနပါတနၢ်ပၢၢ်နၤဘၣ် ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကပာ်လီၤ တၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢ ကီလၢ နကမၤထွဲအီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲနဒိကနၣ် နမိနပါအကလုၢ်အခါ မ့ၢ်ဝဲနမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသး. တၢး၂၃.၁၀ ၇ ¶၅-၆

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤလၢအထီၣ်ကၠိဒီးနၤတဂၤ ကဟဲတဲအါတၢ်ဒီးနၤလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးန့ၣ် ကဘၣ်ဆီတလဲ အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်သကိးပိာ်မုၣ် ပိာ်ခွါသကိးပိာ်ခွါ အတၢ်မံဃုာ်အဂ့ၢ်. ပကဘၣ် တဲဘၣ်အီၤလၢ ပပာ်ကဲ ပှၤကိးဂၤဒဲး အတၢ်ဃုထၢ. (၁ ပ့း ၂:၁၇) လၢခံ ပတဲဘၣ်အီၤ တၢ်လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤသ့ ဒီးတဲအီၤလၢ ပမ့ၢ်မၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဘျၢန့ၣ် အဘျုးကအိၣ်လၢ ပဂီၢ်အါမး. ပှၤတဂၤ မ့ၢ်တတူၢ်လိာ်ပတၢ်ထံၣ် နီတစဲးဘၣ်န့ၣ် ပတဘၣ်ကရီဆိမိၣ်လၢ ပသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢအနာ်ဝဲဘၣ်. အဒိ ပှၤလၢအထီၣ်ကၠိဒီးနၤတဂၤ ကတဲနၤလၢ ပှၤလၢအနာ် ကစၢ်ယွၤန့ၣ် အဟးနာ်ကြီတၢ်လီၤ. အတဲနၤ ဒ်န့ၣ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိမိၣ်လၢ ပှၤတဂၤအံၤနာ်ဝဲ သးသမူအတၢ်လဲလိာ်သး တဆီဘၣ်တဆီအဃိ အကသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဒီဒူၣ်ညါ. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အနၢ်ဟူဝဲလၢ ပှၤဂၤတဲဝဲအဃိ အဟးတဲပိာ်ပှၤခံ. အဃိ ဒုးနဲၣ်အီၤ တၢ်ဂ့ၢ်တခါခါ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘၣ်တ့ လၢအအိၣ်လၢ jw.org အပူၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် လၢခံ အကအဲၣ်ဒိးတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်ဒီးတၢ်ဂီၤမူ လၢအထံၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်. နမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပာ်ကဲ ဒ်အံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤအီၤလၢ အကဘၣ်သး ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲ. တၢး၂၃.၀၉ ၁၇ ¶၁၂-၁၃

ပမ့ၢ်မၤကမၣ်ဘၣ်တၢ် သနာ်က့ ပမ့ၢ်ကျဲးစၢး ဘှီဘၣ်ထီၣ်က့ၤပသး ဒီးဆဲးသန့ၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဆဲးသူပှၤ ဒီးကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤစ့ၢ်ကီး. (ကတိၤ ၂၈:၁၃) စီၤၡံၡိၣ်န့ၣ် အတကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲနီၢ်ဒလံလၤ ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤ ဒီးအမၤကမၣ်တၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ အဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤဒံး. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တပာ်တ့ၢ်အီၤ စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ဆဲးသူစီၤၡံၡိၣ်လၢ အကမၤလၢပှဲၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး. ဒီးခီဖျိလၢ အကဲပှၤလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်နာ်ဂၢၢ်ကျၢၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်နီၣ်အီၤ. အဃိ ယဟိဝၤယွၤဖၢနုာ် စီၤၡံၡိၣ်အမံၤလၢ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လၢ ဧ့ၤဘြံၤ အဆၢဒိၣ် ၁၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအကျါ. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲပါလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤ. အဃိ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးပလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤအခါ အကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးအကမၤစၢၤပှၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်န့ၣ်အဃိ ပသးခုဒိၣ်မး. ဒ်စီၤၡံၡိၣ်အသိး ပကဘၣ်ဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤလၢ “ဝံသးစူၤ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ယၤ ဒီးမၤဆူၣ်ထီၣ်က့ၤ ယဂံၢ်ယဘါ.”—စံၣ်ညီၣ် ၁၆:၂၈. တၢး၂၃.၀၉ ၇ ¶၁၈-၁၉

ဖဲပအိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် ယဟိဝၤယွၤအမုၢ်နံၤအခါ ပကဘၣ် ကျဲးစၢး တဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်အဂ့ၢ်. ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပပျံၤပှၤကညီအဃိ ပတတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်အဂ့ၢ်ဘၣ်. တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး စီၤပ့းတရူး ဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီး. ဖဲပှၤဖီၣ်ယ့ၣ်ၡူးတနၤန့ၣ် စီၤပ့းတရူး တဲလီၤအသးလၢ အတကဲ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်ဘၣ် ဒီးအတဲဝဲလၢ အတသ့ၣ်ညါယ့ၣ်ၡူးဘၣ်န့ၣ် တဘျုးဘျီညါ. (မး ၂၆:၆၉-၇၅) ဘၣ်ဆၣ် လၢခံစီၤပ့းတရူး မၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ပျံၤပှၤကညီ ဒီးအတဲဝဲလၢ “တၢ်လၢပှၤဂၤ ပျံၤဝဲတဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်ပျံၤအီၤတဂ့ၤ ဒီးတဘၣ် သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဂ့ၤ.” (၁ ပ့း ၃:၁၄) စီၤပ့းတရူး အတၢ်ကတိၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ပျံၤပှၤကညီသ့. ပမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ပျံၤပှၤကညီ သ့ဒ်လဲၣ်. စီၤပ့းတရူး တဲပှၤလၢ “ပာ်စီဆှံခရံာ် ဒ်ကစၢ်အသိး လၢသုသးပူၤ.” (၁ ပ့း ၃:၁၅) ပမၤဒ်န့ၣ် ကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ်ဆိမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး ပကစၢ်စီၤပၤ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အလီၢ်အလၤ ဒီးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤအဂ့ၢ်. တၢး၂၃.၀၉ ၂၇-၂၈ ¶၆-၈

ဒ်သိးပတမၤဘၣ် “တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်လၢ အဘျုးတအိၣ်ဘၣ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ခံး” တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ် ပလီၢ်သးဒိၣ်မး. (အ့း ၅:၁၁) ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ကွၢ်, ဒိကနၣ် ဒီးတဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢအတကဆှီဘၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ် ညီဒိၣ်မးလၢ အကမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်. (၁ မိၤ ၃:၆; ယၤ ၁:၁၄, ၁၅) ပှၤလၢအအိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး လံၣ်န့ၢ်လီန့ၢ်ပှၤ ဒီးတၢ်မၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢ အတဂ့ၤဘၣ် ဒီးအတကဆှီဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး တဲပှၤလၢ အတကမၣ်ဘၣ်. (၂ ပ့း ၂:၁၉) အဒိ လၢညါမ့ၢ်ဂ့ၤ ခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒ်သိး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တသ့ၣ်ညါနီၤဖး တၢ်အဘၣ် ဒီးတၢ်အကမၣ် တဂ့ၤအဂီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ် မၤဘံဘူအဝဲသ့ၣ် အခိၣ်နူာ်. (ၡါ ၅:၂၀; ၂ ကရံၣ် ၄:၄) အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဂီၤမူ ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဝဲးပဆဲးအပူၤန့ၣ် အိၣ်ထဲတၢ်လၢ အထီဒါလိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. မုၣ်ကီၤလံၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးဆိကမိၣ်ပှၤလၢ တၢ်မၤလၢ အတကဆှီဘၣ် ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် အတမၤဘၣ်ဒိပှၤဘၣ်.—အ့း ၅:၆. တၢး၂၄.၀၃ ၂၂ ¶၈-၁၀

ဒဲစီဆှံန့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်လီၢ်တခါလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးကလုၢ်ထီၣ်တၢ်အဂီၢ်. (၂ မိၤ ၂၉:၄၃-၄၆) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဒဲ လၢအမ့ၢ် ဒဲစီဆှံန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒဲတဖျၢၣ်လၢ ပှၤစိာ်ထီၣ်စိာ်လီၤဝဲညီ အဃိ ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် သုးလီၢ်သုးကျဲအခါ အဝဲသ့ၣ်လဲၤစိာ်ဃုာ်ဝဲဒီး ဒဲစီဆှံ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိသူဝဲ ဒဲစီဆှံအံၤ တုၤလီၤလၢ ပှၤတ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤဝံၤဝဲ. အဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ သူဝဲဒဲစီဆှံန့ၣ် ဘူးကအိၣ်အနံၣ် ၅၀၀ ညါ. (၂ မိၤ ၂၅:၈, ၉; ၄ မိၤ ၉:၂၂) ဒီးဒဲစီဆှံအံၤ ဒိလီၤဝဲ တၢ်ဂ့ၤဒိၣ်မးတမံၤလၢ “တၢ်အကဒုလၢ အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီးမူခိၣ်” ဒီးအဲၣ်ဒိးဒိလီၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အနီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်. တၢ်မၢဖိပီလူး တဲဝဲလၢ “ဒဲအံၤ [မ့တမ့ၢ် ဒဲစီဆှံ] မ့ၢ်တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ အဂီၢ်.” (ဧ့ၤ ၉:၉) အဃိ ဖဲအကွဲးလံာ်ပရၢလၢ ပှၤဧ့ၤဘြံၤဖိတဖၣ် အအိၣ်အခါ နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် ဟဲအိၣ်ထီၣ်လၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်လံ. နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် စးထီၣ်အိၣ်ထီၣ်ဖဲ ခ.န ၂၉, ဖဲယ့ၣ်ၡူးဒိးဘျၢထံ အဆၢကတီၢ်. အဃိ ယ့ၣ်ၡူးမၤတၢ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤအ “ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ်” လၢနီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤ.—ဧ့ၤ ၄:၁၄; မၤတၢ် ၁၀:၃၇, ၃၈. တၢး၂၃.၁၀ ၂၅-၂၆ ¶၆-၇

ပကဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢ နီၢ်သးတကပၤအဂီၢ် ပကဘၣ်လီၤဂာ်ဒီး သ့ၣ်ထူၣ်လၢအစၢ် ဒီးအက့ၣ်လီၤညီ. ပကလီၤဂာ်ဒ်န့ၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ်န့ၣ် ပတၢ်အိၣ်သးမ့ၢ်ဆီတလဲမ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤဂၤအတၢ်ထံၣ် မ့ၢ်လီၤဆီဒီးပှၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ပကဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤလၢ တၢ်သးခု. ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်သးကညီၤ. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤ ဒီးတဒံဝ့ၤဒံဝီၤဘၣ် အဃိ လံာ်စီဆှံကိးအီၤလၢ “လၢၢ်တဖျၢၣ်.” (၅ မိၤ ၃၂:၄) တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ်စ့ၢ်ကီး. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ် ဒီးမၤဝဲဒ်သိး အတၢ်အၢၣ်လီၤ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ခဲလၢာ်. ယဟိဝၤယွၤ တ့လီၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဒ်အက့ၢ်အဂီၤအသိး အဃိအဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ပကဆီတလဲသး ဒ်တၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲအသိး. တကးဒံးဘၣ် ဖဲပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးဆီတလဲအခါ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤ လံာ်စီဆှံတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆၢတဲာ် တၢ်လၢအဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ အဒိအတဲာ် ဒီးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပဖးဘၣ်လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲ “လၢၢ်တဖျၢၣ်” သနာ်က့ အအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ်. တၢး၂၃.၀၇ ၂၀ ¶၁-၃

လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထိၣ်သတြီၤလီၤအသး ဒ်သိးဒီး မိလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တဂၤ. (ၡါ ၆၆:၁၂, ၁၃) ထံၣ်တမှံကွၢ် မိလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တဂၤ ကဟုကယာ်ဝဲအဖိ ဒီးမၤလၢပှဲၤန့ၢ်ဝဲ အတၢ်လိၣ်ဘၣ်. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ဖဲပသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်အခါ ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အဲၣ် လၢပဖီခိၣ်. ပမ့ၢ်မၤကမၣ်ဘၣ်တၢ် သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ အသးတလၢာ်ပှၤဒံးဘၣ်. (စံး ၁၀၃:၈) ပမ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် အမၤသးအုး ယဟိဝၤယွၤအသး တဘျုးဘျီညါ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး ဒီးတမၤဝဲ တၢ်ကမၣ်လၢၤဘၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်လၢအတီ လၢအဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်. အဒိ ယဟိဝၤယွၤ တဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “သုကဲထီၣ် ပှၤလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢယဂီၢ်, ယဟ့ၣ်သု တၢ်လၤကပီၤ ဒီးယအဲၣ်သု.” (ၡါ ၄၃:၄, ၅) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အဲၣ်လၢပဖီခိၣ်န့ၣ် တဆီတလဲဝဲဘၣ်. ပမ့ၢ်မၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် သနာ်က့ ပမ့ၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးဟဲက့ၤကဒါ လၢအအိၣ်န့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အအဲၣ်ပှၤဒံး. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ အ “ကပျၢ်ကွံာ်” ပတၢ်ကမၣ် “လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့.” (ၡါ ၅၅:၇) ဒီးယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ပျၢ်ကွံာ် ပတၢ်ကမၣ်န့ၣ် ပက “ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်.”—မၤတၢ် ၃:၁၉. တၢး၂၄.၀၁ ၂၆-၂၇ ¶၄-၅

ပဝဲစ့ၢ်ကီး ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤသ့. အဒိ ဖဲပဃ့ခွဲးလၢတၢ်မၤလီၢ် ဒ်သိးပကထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် မ့တမ့ၢ် ဃ့ခွဲးလၢပကဆီတလဲ ပတၢ်မၤ အမုၢ်နံၤမုၢ်သီ ဒ်သိးပကထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ကိးနွံဒဲးအခါ ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် မနုၤလဲၣ်. လီၤဂာ်ဒ်သိး ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အကမၤစၢၤပှၤ. ဒီးပကထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အမၤစၢၤပှၤ သ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပဆိကမိၣ်ဒံး. အဃိ ပတၢ်နာ်န့ၢ်အီၤ ကဟဲအါထီၣ်. စီၤဧ့စြၤ ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသး. ဖဲစီၤဧ့စြၤ သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ် ဘၣ်ဃးဒီး အမူဒါတဖၣ်အခါ အဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသး. (ဧ့ ၈:၂၁-၂၃; ၉:၃-၅) ခီဖျိလၢ စီၤဧ့စြၤ သန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဃိ ပှၤအဂၤစ့ၢ်ကီး သးအိၣ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤ ဒီးကွၢ်လိအတၢ်နာ်. (ဧ့ ၁၀:၁-၄) ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ပနီၢ်ခိတၢ်လိၣ်ဘၣ် ဒီးပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ကအိၣ်ဘၣ် ပူၤပူၤဖျဲးဖျဲး. ဖဲန့ၣ်အခါ ပကဘၣ် ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ အကမၤစၢၤပှၤ. တၢး၂၃.၁၁ ၁၈ ¶၁၅-၁၇

ယဟိဝၤယွၤ တတဲဝဲလၢ ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ပှၤတီပှၤလိၤန့ၣ် ပကဘၣ်မၤဒ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် မၤဝဲအသိးခဲလၢာ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ပပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်နာ် ခီဖျိပတၢ်မၤ သ့လၢကျဲအါဘိ. အဒိ ပပာ်ဖျါသ့ခီဖျိ ပတူၢ်လိာ်မုာ် ပှၤသီတဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ, မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤ ဒီးမၤဂ့ၤတၢ်လၢ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိအဖီခိၣ်. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးပှၤ ဒီးကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤ. (ရိ ၁၅:၇; ၁ တံၤ ၅:၄, ၈; ၁ ယိၤ ၃:၁၈) ကျဲအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တဘိလၢ ပပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်နာ် ခီဖျိပတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဆူၣ်ဆူၣ် ဒီးပတဲဘၣ်ပှၤဂၤ လၢတၢ်သးခုကစီၣ်. (၁ တံၤ ၄:၁၆) တကးဒံးဘၣ် ပနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်သပှၢ်တၢၢ် ဒီးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ မ့ၢ်တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် လၢပဂီၢ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်သ့ခီဖျိ ပတၢ်မၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤကထံၣ်ပှၤ ဒ်ပှၤတီပှၤလိၤတဂၤ ဒီးပကကဲထီၣ် အသကိး. တၢး၂၃.၁၂ ၂ ¶၃; ၆ ¶၁၅

ဖဲစီၤပၤဒၤဝံး ဘူးထီၣ်ကသံန့ၣ် အတဲဘၣ်စီၤၡလိၤမိၤဒ် လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ တနံၤအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး. (၁ စီၤပၤ ၂:၁, ၃) တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တခါအံၤ အရ့ဒိၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါကိးဂၤဒဲး ကဘၣ်မၤထွဲဝဲ. ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် မၤထွဲဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤ ကသ့အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးအိၣ်မူမၤထွဲ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢအတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲး. (လူၤ ၂:၅၂) ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဖၣ် ကကဲထီၣ် ခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ လၢနီၢ်သးတခီလဲၣ်. လၢဟံၣ်ပူၤဃီပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ် မၤလၢပှဲၤမူဒါ အိၣ်ဝဲအါမး. ဘၣ်ဃးဒီး မူဒါတဖၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် သုဝဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ သးစၢ်တဖၣ် ကဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤလံ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နအိၣ်ဒီးဖီတၢၣ်လၢ နကကဲ ပှၤမၤကစၢ်ယွၤတၢ်မၤ လၢဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ, နကကဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ် ဒီးလၢခံန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဘၣ်သး ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဒီးဟံဖိဟံလံၤ. (အ့း ၆:၄; ၁ တံၤ ၃:၁) ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးနတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ နဖီတၢၣ် ဒီးမၤလၢပှဲၤမူဒါတဖၣ်အံၤ ကန့ၢ်အဂီၢ် နကဘၣ် ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤဆိလၢ နီၢ်သးတခီ. တၢး၂၃.၁၂ ၂၄ ¶၁-၂

ယဟိဝၤယွၤ နာ်န့ၢ်ခရံာ်ဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်လၢ ကကွၢ်ထွဲအသိ လၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် လၢအဟ့ၣ်လီၤသးတဖၣ်အံၤ အပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကကွၢ်ထွဲဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒီးအဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ကကဲထီၣ် “ပှၤကွၢ်သိတဖၣ်လၢ ကကွၢ်ထွဲအဝဲသ့ၣ် မူာ်မူာ်နီၢ်နီၢ်.” (ယံး ၂၃:၄; ၁ ပ့း ၅:၂) ပအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ဒ်အံၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤအဃိ ပသးခုဒိၣ်မး. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် စီၤကံးဒဧိၣ် အဒိအတဲာ်သ့. (ဧ့ၤ ၆:၁၂) စီၤကံးဒဧိၣ်န့ၣ် အဘၣ်ဒီသဒၢ ဒီးကွၢ်ထွဲ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်. (စံၣ်ညီၣ် ၂:၁၆; ၁ ကွဲး ၁၇:၆) ဒ်စီၤကံးဒဧိၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤဃုထၢထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကကွၢ်ထွဲ အပှၤဂီၢ်မုၢ် ဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ အဆၢကတီၢ်. (မၤတၢ် ၂၀:၂၈; ၂ တံၤ ၃:၁) စီၤကံးဒဧိၣ်န့ၣ် အအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သးဖဲအဘၣ်, တၢ်ဆီၣ်လီၤသး, တၢ်ဒိကနၣ် ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ အဃိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤကံးဒဧိၣ်အအိၣ်သ့. ပမ့ၢ်တကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ဘၣ်နာ်က့ စီၤကံးဒဧိၣ် အဒိအတဲာ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအါထီၣ် ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်. ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်အံၤ မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ကကွၢ်ထွဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဃိ ပဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်သ့.—ဧ့ၤ ၁၃:၁၇. တၢး၂၃.၀၆ ၂ ¶၁; ၃ ¶၃