Omu no rugana epaparo

HOMPA SAROMO “nga konakona yisewe nokuheteka nawa-nawa usili wayo.” Morwasinke? Morwa kwa kere neharo lyokutjanga ‘nonkango edi da kere dousili.’ (Muud. 12:9, 10) Rukasa nage kwa ‘konakonene’ yihorokwa nayinye yipo a yi tjange melikwamo lyoyihorokwa nayinye yeparu lyaKristusa. (Ruk. 1:3) Vakareli vaKarunga navenye ava kwa rugene epaparo.

Yisinke epaparo? Alyo kuna kara epaparo lyomapukururo kuhamena yuma yongandi. Kwa kwatera mo kuresa, ntani nokuruganesa nompango delirongo. Kuvhura hena mu hamene epuragero vantu.

Momaukaro musinke omu mwa hepa kurugana epaparo? Pana kara yihonena yongandi. Kuvhura o kare nomapuro konyima zokurugana elirongo ndi ereso lyoBibeli lyopwanyamoge. Muntu ogu ono zuvhisire kuvhura a ku pure epuro makura ono hepa mauzera gongandi mokuyamulimburura. Ndi nampo kuvhura va ku pe siuyungwa.

Konakona situmbukira oso sokugava siuyungwa. Aso nampo kuvhura si moneke asi navenye va diva nawa sirongwa oso. Ngapi omu no vhura kusihamesera mombunga zeni? Kuvhura o si wapeke pokurugana epaparo. Nsene o si nkondopeka nouzera wongandi ndi nosihonena sokuliza nosiuyungwa soge esi asi kundama eparu lyovapurakeni woge, nampili sitwa esi kasi moneka ngwendi sina zere tasi rongo nokukorangeda. Simbapiratjangwa esi ono kuruganesa nampo kwa si wapaikira varesi navenye uzuni mudima, nye wa hepa kusitamununa momunene nokugava yihonena ntani nokuruganesa magano kombungakriste zeni ndi komuntu gumwe. Ngapi omu no vhura kuyirugana?

Komeho o tameke epaparo lyoge, gazadara ko kuhamena vapurakeni woge. Yisinke va diva nare? Yisinke eyi vana hepa kudiva? Makura diva sitambo soge. Aso kuna kara sokufaturura? ndi sokuninkisa muntu a pure asi ou usili? ndi sokunyokera po? ndi sokutumangeda? Kufaturura kwa hepa kugava nombudi dokugwederera ko mokuzereka egano. Nampili ngomu kuvhura va kwate madi gomausili gongandi, nampo wa hepa kutamununa asi siruwoke ntani ngapi omu nava rugana eyi ono tumbura. Kuninkisa muntu a pure asi ou usili kwa hepa kugava nokonda dina kulikida asi morwasinke sininke sina karere ngoso, kukwatera mo kugava umbangi wokukwatesa ko. Kunyokera po kwa hepa kukara nediwo lyewa lyokomaruha nagenye gosirongwa kumwe nekonakono lyewa lyomauzera aga ono kuruganesa. Yimo, ose kapi tupu atu kondjere kunyokera po magano gepuko, nye hena nonkedi zongwa zombili zokugava mausili. Kutumangeda kwa kwatera mo kuguma mutjima. Ayo kutanta asi kugava ekorangedo kovapurakeni woge nokutunga eharo lyawo lyokurugana eyi muna kuzogera. Yihonena yosili yovantu ava va rugana ngoso, nampili momaudigu, kuvhura kuvatera mokuguma mutjima.

Ono liwapaikire nye ngesi kutameka ndi? Hawe, simpe. Tarurura asi mauzera gokusika kupi ono hepa. Siruwo mulyo. Nsene asi to ka gava mauzera kwava wopeke, siruwo sokusika kupi ono kara naso? Nominute ntano ndi norontatu? Siruwo kwa si tura po ngwendi sokomapongo gomombungakriste, ndi kapi va tura po siruwo ngwendi pokukarugana elirongo lyoBibeli ndi edinguro lyovakuronambunga?

Mokuhulisa, yiruganeso musinke yepaparo wa kara nayo? Mokugwederera ko kweyi wa kara nayo membo, koyili yimwe yoyinzi kobibiliyoteka zokoSinyanga soUhompa ndi? Vanavazinyetu ava va karera Jehova nomvhura dononzi kuvhura va ku pulisire mokuruganesa yiruganeso yawo yepaparo ndi? Mwa kara bibiliyoteka zanavenye momukunda gweni omu no vhura kugwana nobuke domapukururo ndi?

Kuruganesa Bibeli, siruganeso setu sosinene po

Nsene sirugana soge sepaparo kuna hamene mo matanto gomatjangwa, tameka noBibeli zene.

Konakona sireswa. Lipura nyamoge asi: ‘Wolye gana tamba aga magano gana kara movelise? Magano musinke dina kugava ko novelise dapeke mosireswa kuhamena ukaro ou wa twaredesere koyihorokwa yomovelise ndi konkareso zovantu ava vana hamene mo?’ Mauzera gangoso kuvhura ga tu vatere tu kwate egano velise, ntani kuvhura hena ngaga tovarese siuyungwa apa ngo ga ruganesa.

Pasihonena, Vahebeli 4:12 kuliruganesa mokulikida omu nonkondo doNonkango daKarunga adi gumu mutjima nokurundurura maparu govantu. Mukaro gosireswa kugwederera kekwato egano lyetu. Amo kwa uyunga mo eyi ya horokerere Vaisraeli apa va kere momburundu nomvhura 40 komeho va hwilire mosirongo esi Jehova ga tumbwidilire Abirahamu. (Heb. 3:7–4:13) “Nonkango daKarunga” kwa kere nomwenyo ntani da ya sikilire mo, kuliza nelikwatakano eli ga tulire po Karunga kumwe naAbirahamu. Vaisraeli va kere nokonda zonene zokulikida epuro mwado. Nye nampili ngoso, ngomu Jehova ga va tundisire moEgipite va vyuke kondundu zaSinayi va ze koSirongo sEtumbwidiro, awo simpe kapi va likidire epuro. Pokunyokera po nkedi zaKarunga zokusikisa mo nonkango dendi, awo va horwere eyi ya kere monomutjima dawo. Monkedi zokulifana nanaina, nonkango daKarunga detumbwidiro kuhorora eyi yina kara monomutjima dovantu.

Tara momalikido koMatjangwa gapeke. Nobibeli dimwe kwa kara nomalikido koMatjangwa gamwe gapeke. Bibeli zoge nazo yimo za kara ngoso ndi? Nsene yimo, ago kuvhura kukuvatera. Koneka sihonena somoNew World Translation of the Holy Scriptures. Peturusa gokuhova 3:6 kwa tumbura Sara ngosihonena sosiwa kovakadi woVakriste. Elikido ketjangwa lyomwa-Genesisi 18:12, NW, kwa yi kwatesa ko pokutanta asi Sara kwa tumbwire Abirahamu “momutjima gwendi” asi hompa. Ulimburukwi wendi kwa tundililire komutjima. Mokugwederera ko komauzera aga, malikido koMatjangwa gapeke hena kuvhura kukulikida komatjangwa gamwe aga aga likida esikiliromo lyouporofete ndi kelikwamo lyoVeta zegwanekero. Ano, malikido koMatjangwa gamwe kuvhura tupu ga gave mauzera gomagano gokuliza ndi elikwamo lyomazimo ndi lyomavango gongandi.

Ruganesa buke zononkango domoBibeli. Buke zononkango domoBibeli (moRuhingilisa Concordance) kuna kara indeksi zononkango edi va ruganesa moBibeli va kwamesa monoalfabeti. Azo kuvhura kukuvatera mokugwana matjangwa aga ga uyunga kuhamena sirongwa songandi esi ono kurugana epaparo. Ngomu ono kudikonakona, ngo lironga mauzera gamwe gomulyo. Ove ngo mona “sihonena” sononkango dousili edi da kara moNonkango daKarunga. (2 Tim. 1:13) Bibeli zoNew World Translation kwa kara ‘nElikwamo lyononkango domoBibeli.’ Buke zoComprehensive Concordance kwa kara nononkango dononzi kupitakana pwedi. Nsene mozili meraka eli o zuvhu, azo ngazi ku vyukisa komatjangwa nagenye aga va ruganesa nonkango odo moBibeli.

Kulironga kuruganesa yiruganeso yapeke yepaparo

Kakende kana kara pepenuno 33 kwa tumbagura ko yiruganeso yimwe yepaparo eyi ga gava “mukareli gokulimburukwa gonondunge.” (Mat. 24:45-47) Sinzi sayo kwa kara noyikaramo ntani noindeksi kouhura, ezi nazi ku vatera o gwane mapukururo aga ono hara. Kehagero lyankenye mvhura, yirongwa yonoindeksi yomvhura nazinye kuyipwagesa moRuhungu ntani nomoAwake!

Kudiva mapukururo aga ava gava moyimbapiratjangwa eyi yoBibeli kuvhura kuvatera mokurerupika epaparo lyoge. Pasihonena, mauzera kuhamena mauporofete ndi marongo gomaukarelikarunga ndi nonkareso doSikriste ndi eruganeso lyonompango doBibeli kuvhura o ga gwane moRuhungu. MoAwake! kukara mo mapukururo gokuhamena koyihorokwa yantaantani nomaudigu govakwetetu nomaukarelikarunga noukonentu ntani novantu wokoyirongo yapeke. Efatururo lyankenye etjango lyomoMavangeli kuligwana mobuke Muntu gomulyo po ogu ga parukire pevhu kuliza ngamoomu ya likwama yihorokwa. Nzogera kuhamena nkenye velise zomonobuke dimwe domoBibeli kuvhura kuzigwana monobuke ngwendi Revelation—Its Grand Climax At Hand!, Pay Attention to Daniel’s Prophecy! ntani nonobuke mbali Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind. Mobuke Reasoning From the Scriptures ndi Yirongwa yoBibeli yeliyongo, ngo gwana mo malimbururo komapuro gokusika komafere aga ava pura vantu moyirugana yokuzuvhisa. Mokudiva mauzera gomanzi kuhamena maukarelikarunga nagopeke nomarongo nonontundiliro dago, tara mobuke Mankind’s Search for God. Mauzera gomanzi kuhamena ehistoli lyoNombangi daJehova kuvhura ku ga gwana mosimbapiratjangwa Nombangi da Jehova yiwo wolye? Yisinke da pura? ndi mobuke Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom. Komauzera kuhamena ezokomeho lyantaantani lyoyirugana yokuzuvhisa mouzuni mudima, tara moYearbook of Jehovah’s Witnesses. Ano Insight on the Scriptures kuna kara buke za faturura mauzera ntani nonokarata domoBibeli. Komauzera gomanzi kuhamena vantu nomavango noyininke nomaraka ndi yihorokwa eyi ya likwatakana noBibeli, esi kuna kara siruganeso sosiwa kuruganesa.

Siruganeso esi ava tumbura asi “Watch Tower Publications Index.” Indeksi ezi va nduruka momaraka gokupitakana po-20, ngazi ku vyukisa o gwane mapukururo gomoyimbapiratjangwa yetu yokulisiga-siga. Azo kwa zi hangura pavali, indeksi zoyirongwa ntani indeksi zomatjangwa. Mokuruganesa indeksi zoyirongwa, papara nkango zina kulikida sirongwa esi ono hara kukonakona. Mokuruganesa indeksi zomatjangwa, papara etjangwa eli ono hara kukwata nawa egano momatjangwa aga vana likida. Nsene koyili yimbapiratjangwa va nduruka meraka lyeni kuhamena sirongwa ndi etjangwa monomvhura edi za kwatakanesa Indeksi, ngo gwana elikwamo lyoyimbapiratjangwa eyi ngo hepa kuruganesa. Ruganesa elikwamo lyoIndeksi mokudiva masupipiko gomadina goyimbapiratjangwa. (Pasihonena, nevatero lyangoso, ngo ya lironga asi esupipiko w99 3/1 15 kuna tamba Ruhungu romazuva 1 rwaNsinano 1999, epenuno 15.) Yiparatjangwa yoyinene ngwendi asi “Yilimonena yomoyirugana yokuzuvhisa” ntani “Masimwititi gomaparu goNombangi daJehova” kuvhura kuvatera mokuliwapaikira siuyungwa sokukorangeda mbungakriste.

Mokumona asi kurugana epaparo kuvhura kutovara, takamesa asi ya ha ku gusa ko kositambo soge. Demenena kositambo soge mokupapara eyi ono hepa posiruwo oso. Nsene Indeksi kuna kukuvyukisa koyimbapiratjangwa yongandi, penuna pepenuno eli vana likida, makura ruganesa yiparatjangwagona ntani nonontanto deketameko lyonoparagarafu mokukuvyukisa komauzera aga ono hepa. Nsene kuna kupapara etanto lyovelise zomoBibeli, pomuhowo penuna pepenuno eli vana kulikida. Makura konakona magano gana howo ndi gana kwama kogo vana kulikida.

Siruganeso esi ava tumbura asi “Watchtower Library” moCD-ROM. Nsene wa kara nokompiuta, ngo gwanena mo uwa pokuruganesa Watchtower Library moCD-ROM, ezi za kara noyimbapiratjangwa yetu yoyinzi. Elikwamo eli lyoureru ngali ku vatera mokupapara nkango ndi nonkango ndi matjangwa aga va tura mwankenye yimbapiratjangwa ya kara moWatchtower Library. Nampili nsene asi siruganeso sepaparo esi mwato meraka lyeni, kuvhura o gwanene mo uwa pokuruganesa eraka lyapeke eli wa diva.

Nobibiliyoteka dapeke domombungakriste

Mombilive zendi zauvali kwaTimoteusa, Paurusa kwa tanterere Timoteusa asi a mu pitwire ‘nobuke, unene po doodo doyipapa,’ koRoma. (2 Tim. 4:13) Paurusa ga tere nobuke dimwe asi mulyo nokudipungura. Nove kuvhura o rugane yokulifana. Nove kupungura yifo yoge yoRuhungu noAwake ntani noyimbapira yoYirugana yetu yoUhompa nampili konyima zokuyikonakona komapongo gomombungakriste ndi? Nsene yimo ngoso, ngo vhura kuyiruganesa ngoyiruganeso yepaparo kumwe noyimbapiratjangwa yoSikriste eyi wa gwana nare. Sinzi sonombungakriste kupungura yimbapiratjangwa yetu mobibiliyoteka ezi za kara moSinyanga soUhompa. Ayo kwa karera po mokuyiruganesa mbungakriste nazinye koSinyanga soUhompa.

Pungura ko matjangururo gonombudi

Papara hena yininke yimwe eyi ono kugazara asi kuvhura o yi ruganese nsene kuna kuuyunga ndi kuna kuronga. Nsene o gwana nombudi nomauzera goyuma yongandi mosaitunga nomoyifo ndi sihonena esi no vhura kukaruganesa moyirugana yokuzuvhisa, si tenga mo nokusipandeka moupungwiro woge. Didilika mazuva nosiparatjangwa sosifo, ntani nedina lyomutjangi ndi munduruki gwaso. Komapongo gomombungakriste, didilika magano noyifanekeso eyi ngayi ku vatera mokufatwilira usili kwava wopeke. Wa gazadara ko rumwe sifanekeso sosiwa nye kapi wa gwana mpito mokusiruganesa ndi? Si didilika nokusipungura. Konyima zokukara moSikora zoUkareli siruwo songandi, ngo liwapaikira yiuyungwa yoyinzi. Mevango lyokuzuguma madidiliko goyiuyungwa eyi, ga pungura. Mapaparo aga wa rugana kuvhura ngaga kare gomulyo konyima zosiruwo.

Uyunga novantu

Vantu kwa kara nomapukururo gomulyo gomanzi. Apa Rukasa ga pongaikire yihorokwa yEvangeli lyendi, age kwa pongaikire mapukururo gomanzi pokupuragera vantu ava va yi mwene. (Ruk. 1:1-4) Nampo Mukriste mukweni kuvhura a ku pe ko mauzera kuhamena kosirongwa songandi esi ono hara kurugana epaparo. Kuliza noVaefeso 4:8,11-16, Kristusa kuruganesa ‘mauhwi govantu’ mokutuvatera tu ‘dive MunwaKarunga.’ Kupuragera owo va karera Karunga siruwo sosire kuvhura ngo gwane ko magano gomawa. Kuzogera novantu kuvhura hena kuhorora eyi vana kugazara ko, ano yangesi ngayi ku vatera mokuliwapaikira sirongwa soparugano.

Hetakanesa yitundwamo yoge

Konyima zokuzangura mahangu, ago kuhepa kugatwa mokugusa ko etumbu. Nayo ya lifana nomu o rugana epaparo lyoge. Komeho zokuyiruganesa, wa hepa kuhangura ko yomulyo kweyi yokudira mulyo.

Nsene to ka ruganesa magano ogo mosiuyungwa, lipura nyamoge asi: ‘Esi sitwa nina hara kukaruganesa sili kuna kupwagesa mbudi zomulyo zina lizi nosiparatjangwa sange ndi? Ndi, nampili ngomu sina kara asi siwa, aso kuna kupempura sitambo seyi nina hepa kukauyunga ndi?’ Nsene kuna kugazadara mokukaruganesa yihonena yoyihorokwa yantaantani ndi yininke youkonentu eyi yina kurunduruka-runduruka ndi nomutji, divilisa asi nombudi odo di kare donompe. Diworoka hena asi yitwa yimwe yomoyimbapiratjangwa yetu yanare kwa yi wapukurura, yipo nye asi tarurura magano gomape aga va pwagesa kosirongwa oso.

Wa hepa kutakamesa unene nsene to horowora mokupapara nombudi domouzuni. Wa ha divara asi Nonkango daKarunga yido usili. (Joh. 17:17) Jesus kwa kara nosirugana sosinene mokusikisa mo sitambo saKarunga. Yipo nye moVakorosi 2:3 kutanta asi: “Omu mwa pungukwa ugawo naunye wounongo nou wediwo waKarunga.” Hetakanesa yitundwamo yepaparo lyoge momutaro gwangoso. Kombinga zepaparo lyonombudi domouzuni, lipura nyamoge asi: ‘Edi nombudi kwa gweda ko ndi dokugazarera ndi dokusinganyekera? Kwa di tjangera va gwanene ko efumano ndi yimaliwa? Kodili nontundiliro dimwe domapukururo da di kwatesa ko ndi? Yomulyo po unene, nombudi edi kwa liza nousili woBibeli ndi?

MoYisewe 2:1-5 kutukorangeda tu papare ediwo nounongo ‘moomu atu papara sisiliveli nemona lyokuhoreka.’ Eyi kwa hepa elituromo lyenene yipo ngatu gwanene mo uwa. Epaparo kwa hepa elituromo, nye mokuyirugana eyi ngayi ku vatera o dive magano gaKarunga, o vyukise magano gepuko ntani nokupameka ekwatogano lyoge lyousili. Ngayi wapeka hena nokutovaresa yiuyungwa yoge, nokuyininkisa yi wapere mokuyigava ntani nomokupurakena.